Burgemeesters van Haariem.
177 Bommenwerpers.
Weer en onweer.
Gooi uw geld niet weg.
I
Het woord is aan
Het belangrijkste
54e JA'ARGANG Nö. '16553
Verschijnt Hatelijks, EeKaive "op Zon- en Feestïïagen.
VRIJDAG 11 JUNI 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week f 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72V».
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230
ADVERTENTTëN15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid 2000.overlijden 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim f 100.één lid duim 50.—
één of twee leden wijsvinger 25.alle leden anderen vinger 15.één of twee leden anderen vinger 5.arm- of beenbreuk 30enkelbreuk 15.polsbreuk 15.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
alle leden wijsvinger ƒ60.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
Een zakelijk Reutenberichtje deelt ons mede
dat het Amerikaansche departement van Oor
log bij de vliegtuigenfabriek Douglas 177 twee-
motorige bommenwerpers heeft besteld. Min
of meer triomfantelijk wordt eraan toegevoegd
dat dit de grootste order voor vliegtuigen is,
die ooit in vredestijd werd geplaatst. Zij zul
len elf en een half millioen dollar kosten,
hetgeen niet zoo veel lijkt als men aan de mil-
liarden dent, die de wereld thans aan bewa
pening besteedt. Maar wie even doordenkt
schiet het te binnen dat deze 177 bommenwer
pers een enorme jaarlijksche som aan beman
ning, onderhoud, brandstof, munitie en ber
ging zullen vergen. Wie nog even verder door
denkt schiet het te binnen dat de Vereenigde
Staten door hun welvaartspolitiek een fantas-
tisch-hooge staatsschuld hebben opgeloopen.
met de gevolgen waarvan het nageslacht zal
worden belast. Daar komen de geweldige kos
ten van de -deelneming aan de bewapenings
race bij. Nog één inspanninkje van de herse
nen en men beseft dat het in alle andere be
schaafde landen, die schier alle den oorlog of
ficiéél als misdaad veroordeeld en hem plech-
tiglijk per Kellogg Pact in den ban gedaan
hebben, precies zoo gesteld is. Naar verhou
ding berekend doen ze allemaal hetzelfde als
de V. S. met hun record-order van 177 bom
menwerpers. En straks zal misschien een der
andere groote „broeders" er prijs op stellen
dit record te verbeteren en het b.v. op 193 te
brengen. Waarom niet? De gansche wereld
leeft nu eenmaal te midden van de impro
ductieve zegeningen der bewapening en zoo'n
recordje imponeert altijd weer de massa's
„Sjonge", zeggen ze. „Heb je d&t gelezen? Wat
zouden ze van plan zijn?"
Het eenvoudige antwoord op deze mijne
woorden is natuurlijk, dat ieder land voor
zijn eigen veiligheid op de bres staat en zich
daarom zoo zwaar bewapent. Dat moet dus
ook met de Vereenigde Staten het geval zijn.
Nu is het mij niet duidelijk wie eigenlijk bin
nen -afzienbaren tijd van zins zou kunnen zijn
om de V. S. aan te vallen, evenmin als ik dat
van enkele andere groote landen begrijp.
Maar laat ons aannemen dat ze allemaal stuk
voor stuk in voortdurend gevaar verkeeren.
Is het dan nog niet raar om zich financieel
voor het heden plus een verre toekomst uit
te putten in uitgaven aan materiaal, dat
geweldig veel bedrijfskosten vordert en nim-
mer éen roode cent zal opbrengen of de
menschheid op eenigerlei wijze verrijken? Is
dit als men de beschaafde wereld als een ge
heel beschouwt, niet het toppunt van onza
kelijk wanbeleid? Zou het daarom inderdaad
niet veel beter zijn, de pogingen tot Ihet be
perken, liefst verminderen van de bewape
ningen, door internationale overeenkomsten,
ten snelste te hervatten? En is het niet
merkwaardig dat van de volken zoo weinig
aandrang uitgaat om dit te doen?
Natuurlijk is de Ontwapeningsconferentie
van 1932 volslagen mislukt. De geest van Lo
carno is overleden. Briand, Stresemann en
Henderson zijn allemaal dood. Maar als iets
groots slagen wil moet men liet altijd vele
malen probeeren eer het slaagt, hetgeen in
houdt dat men een reeks mislukkingen moet
trotseeren. En de pioniers van zoo'n groote
nieuwe onderneming sterven altijd zonder
hun doel bereikt te hebben.
Alleen de gemakkelijke dingen, die dus wei
nig waarde hebben, slagen snel. De moeilijke'
eischen altijd strijd, de toewijding van ver
scheidene generaties, het lijden zelfs van. een
aantal martelaren en een onwrikbare vol
harding van degenen die gelooven en ver
trouwen. Als die er niet meer zouden zijn, als
die het opgaven en de wereld moest terugval
len in volslagen internationale anarchie, zon
der pogen dus om deze zotte race naar den
ondergang te stuiten, zou het dan niet beter
zijn het Kellogg Pact maar openlijk teniet te
doen? Het te verscheuren evenals andere
vodjes papier? Het maakt nu al een erg leu-
genachtigen indruk, met zijn dikke woorden
zooals „misdaad" en „uitbanning".
Wil men dat niet, waarom dan geen felle
actie voor het stuiten van de bewapenings
race? Of het een, of het ander, zou ik zoo
zeggen. Maar men kan ook blijven huichelen.
R. P.
Brand legt vier boerenwoningen
in de asch.
NIEUWKUYK, 11 Juni. Gistermiddag is
te Nieuwkuyk een felle brand uitgebroken,
waardoor vier boerenwoningen in de asch wer
den gelegd.
Het vuur is ontstaan in de boerderij van het
gezin Corstanje, gelegen in de wijk Hei-Eind
en nam spoedig een grooten omvang aan. zoo
dat aan redden van de inboedel niet te denken
viel. De brandweer was kort na den brand aan
wezig, doch moest zich beperken tot het nat
houden van de belendende woningen. Zij kon
echter niet verhinderen, dat ook de woningen
van de gezinnen De Gouw, Ja van Zon en W.
Samuels door het vuur werden aangetast. De
woningen waren met riet bedekt en waren
weldra een prooi der vlammen, evenals een
schuur, grenzende aan de boerderij van
Corstanje en een kippenhok.
Het weer is in de laatste dagen
Wel danig uit het lood geslagen,
Je loopt, niet steeds voor je genot,
(Gelukkig zonder pufverbod)
Op straat in volle zon te puffen,
Of zit aamechtig thuis te suffen;
Je vingers kleven aan elkaar,
Je beenen voelen loom en zwaar,
Je moet j' ook weer in dit weer weren,
Maar kunt je haast niet concentreeren,
(Wat slecht vooral op rijmen werkt,
Dat hebt u zeker al gemerkt)
Terwijl de uren traag verloopen,'
Zit je maar stilletjes te hopen,
Op de verkoeling van den nacht,
Waarvan je rust en kracht verwacht;
Je kruipt er vol vertrouwen onder,
Maar krijgt je slaap niet -om den d
En, onderwijl de nacht vervliedt,
Je rust ook om de weerlichtniet.
Je voelt j' omhuld door klamme watten
En kunt den slaap maar nigt meer vatten;
Maar kruip je 's ochtends, loom en moe.
Uit bed en naar je arbeid toe,
Dan mag je oppervlakkig klagen;
Het weer is uit het lood geslagen,'
Maar stiekum groet je weer de zon,
Waarmee de dag opnieuw begon
En ook al kan die overdrijven,
Wat jou betreft mag het zoo blijven,
Zoo lang het 's nachts alleen verkeert.
Is 't ideaal gereguleerd.
P. GASUS.
Wij verdelgen WANDGEDIERTEN, VLOOIEN
enz. onder geheimh. en schriftelijke garantie.
Diverse dankbetuigingen ter inzage.
„RADICAAL", Cronjéstraat 135, Telef. 11657.
'Adv. Inaez. Med.)
Ernstig ongeluk op de Wester-
gracht.
Jongen uit het raam gevallen.
Donderdagavond stond de zeventienjarige
jongen S. voor een raam van de eerste ver
dieping der ouderlijke woning aan de Wes
tergracht. Hij zag, dat zijn vader, die op
straat met een buurman stond te praten,
werd aangeblaft door een hond. De jongen
haalde een pan water en wilde daarmede
den hond wegjagen, maar hij verloor het
evenwicht en viel met het hoofd naar be
neden op het trottoir, waar hij bewusteloos
bleef liggen.
Leden van den Ongevallen dienst verleen
den de eerste hulp; er werd een zeer ernstige
schedelbasisfractuur geconstateerd. In ern-
stigen toestand werd het slachtoffer naar de
Maria-Stichting gebracht, waar hij van de
H.H. Sacramenten der Stervenden voorzien
werd.
Hedenmorgen was de toestand van den
jongen nog zeer ernstig.
Haarlemsche Politie-Muziek-
vereemgmg.
Een eervolle uitnoodiging.
Aan de Haarlemsche Politie-Muziekver-
eeniging, dirigent de heer B. D. Petersen te
Amsterdam, viel de eer te beurt door het
Amsterdamsche Huldigings Comité te wor
den uitgenoodigd, de zanghulde, welke de
Koninklijke Familie a.s. Zaterdag 12 dezer op
het IJsciubterrein te Amsterdam zal worden
aangeboden, te begeleiden en op te luiste
ren.
Deze eervolle uitnoodiging werd gaarne
aanvaard.
EXAMENS.
Voor het examen „Tesselschade" slaagden
de candidaten: C. J. de Vries, L. J. M. My-
land, S. M. van Gog, F. Luyten, H. C. van Sin-
deren en H. A. Zalm, allen te Haarlem.
MINISTER Mi'. M. SLINGENBERG.
Bij Kon. Besl. van 8 Juni is aan mr. M. Slin-
genberg, Minister van Sociale Zaken, verlof
verleend tot het aannemen van het Grootkruis
der Orde van het Herstelde Polen.
Het Haarlemsche Gemeentebestuur
Wethouder W. J. B. van Liemt Loco-
Burgemeester.
Naar wij vernemen ligt het in de bedoe
ling dat de heer W. J. B. van Liemt, die de
oudste wethouder in dienstjaren is, na het
aftreden van den heer C. Maarschalk, in het
algemeen als loco-burgemeester zal optreden.
In deze wordt dus de bestaande regeling ge
volgd.
De heer A. G. Boes zal evenwel de Frans Hals-
tentoonstelling openen als wethouder van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen en ook
de Padvinders tijdens de Jamboree op het
Stadhuis ontvangen als wethouder die be
last is met de zorg voor de rijpere jeugd.
Bij het aftreden van burgemeester Maar
schalk is het belangwekkend te releveeren
wie gedurende de laatste honderd jaren het
ambt hebben bekleed en hoe lang. Het blijkt
dat Haarlem in 101 jaar tijds zeven burge
meesters heeft gehad zoodat hun gemiddelde
ambtsduur 14'/2 jaar niet zeer hoog is
geweest. Het langst was burgemeester Jordens
aan het bewind.
De lijst van Haarlem's burgemeesters in het
tijdvak 18361937 is de volgende:
C. J. de Bruyn Kops, 18 Sept. 183616
April 1858.
Mi-. P. Tutein Nolthenius, 1 Juli 185815
Sept. 1859.
Mr. C. Fock, 15 Dec. 1859—1 Mei 1866.
Mr. E. A. Iordens, 1 Mei 1866—1 April 1893.
Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Hógelanden, i
April 1893—3 JV 1912.
Jhr. Mr. w. 1 P andberg, 12 Nov. 191213
Dec. 1918.
C. Maarschalk, 16 Juni 1919Juni 1937.
Opgemerkt zal worden, dat het zoowel na
het aftreden van burgemeester Boreel van
Hógelanden als na het overlijden van burge
meester Sandberg lang heeft geduurd eer een
opvolger was benoemd en in functie trad.
Respectievelijk vorderde dat vier maan
den en een half jaar. Wij hopen dat thans in
Den Haag meer spoed betracht zal worden dan
bij de beide vorige gelegenheden. Een langdu
rig interimaat is nimmer in het gemeentebe
lang en de voorbereiding der nieuwe benoe-
Burgemeester Mr. E. A. Jordens.
Burgemeester Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van
Hógelanden.
In de laatste eeuw.
Burgemeester C. Maarschalk.
ming geschiedt bij aftreden van den burge
meester toch reeds voor een groot deel tevo
ren.
Van de voorgangers van den heer Maar
schalk is alleen jhr. mr. J. W. G. Boreel van
Hógelanden nog in leven. Ondanks zijn hoo-
gen leeftijd (hij hoopt op 18 September 85
jaar te worden) verkeert hij nog steeds in
goede gezondheid en blijft bij vele gelegen
heden door zijn tegenwoordigheid zijn be
langstelling voor Haarlem toonen.
Burgemeester Jhr. Mr. W. B. Sandberg.
Het Haarlemsche Gemeente-
personeel.
Ontslag aan 60-jarigen?
Men zal zich herinneren dat de Haarlem
sche Gemeenteraad in het begin van 1936,
op voorstel van B. en W. een besluit geno
men heeft personen die 60 jaar of ouder
waren of meer dan 40 dienstjaren hadden in
staat te stellen vrijwillig af te vloeien. Als
zij zich opgaven voor een keuring en inder
daad werden afgekeurd, garandeerde de ge
meente tot hun 65stei jaar (het tijdstip der
pensionneering) 80 pet. van het inkomen,
waartoe dan een toeslag op het pensioen ge
geven zou worden. (Volledig pensioen be
draagt als maxiimum 70 pet.)
Het motief voor dit voorstel was bezuini
ging voor de gemeentefinanciën en de moge
lijkheid om aan jonger personeel een kans
te geven.
Ingevolge die regeling hebben verschillende
personen den Haarlemschen gemeentedienst
verlaten.
Ook in dit jaar wordt door het college van
B. en W. de noodzakelijkheid gevoeld aan
verschillende 60-jarigen en zij die voldoend
aantal pensioenjaren hebben ontslag te ver-
leenen. Eenige maanden geleden gaven wij
reeds een opsomming van de directeuren en
ambtenaren die in de termen vallen de revue
te passeeren om uit dit gezichtspunt bekeken
te worden.
Naar wij vernemen is de opvatting
dat ook dat personeel zal vallen on
der de bepalingen van het raadsbe
sluit van 1936 onjuist. Dit raadsbe
sluit gold alleen voor degenen die in
1936 vrijwillig wilden afvloeien.
Als nu door reorganisatie van bedrijven en
takken van dienst (in enkele gevallen ook
combinatie van bedrijven) personeel over
bodig wordt, zal dit geen tijdelijke toeslag
op het pensioen tot 80 pet. van de jaarwedde
genieten, maar zonder meer op wachtgeld
gesteld worden. Daar tegenover staat dan
evenwel, dat wachtgeld voordeeliger is dan
pensioen, omdat dan het le halfjaar nog
100 pet. van de jaarwedde wordt uitbe
taald, het 2e halfjaar 85 pet. en eerst daar
na 70 pet. Voor iemand die dichter bij de 60
dan bij de 65 jaar is, was de oude regeling
van toeslag op het pensioen voordeeliger,
maar daarbij moet bedacht worden, dat als
de betrokkene verleden jaar was afgekeurd,
hij ook een jaar minder vol salaris zou heb
ben gehad.
Wel kunnen zich gevallen voordoen, dat
iemand die 60 jaar is en nu den gemeente
dienst moet verlaten, 5 of minder pensioen
jaren mist, want niet alle 60-jarigen hebben
al 40' dienstjaren die noodig zijn om aan
spraak te hebben op vol pensioen. Elk jaar
dat zij dus eerder uit den dienst moeten
scheelt hen 1Y pet. van heo inkomen als
pensioen. Iemand met 35 dienstjaren heeft
61J4 pCt. van het inkomen als pensioen. Als
iemand op wachtgeld komt tellen de
wachtgeld-jaren niet meer mee voor pen
sioen.
Voor de hoogst-betaalden gelden deze be
zwarende omstandigheden niet, want die
komen toch aan het maximum van het pen
sioen dat op f 4000 bepaald is.
Het gemeentebestuur meent dat als een
ambtenaar 35 pensioenjaren heeft en 60 jaar
is, dat ook zijn geval bekeken moet worden
of er rede is hem op wachtgeld te stellen.
Naar wij tenslotte vernemen is nu
aan te nemen dat door B. en W.
spoedig een beslissing genomen zal
worden inzake de 60-jarigen, waartoe
het college dan voorstellen aan den
Raad zal moeten indienen.
Emerson
De wetenschap is er zich
niet van bewust wat zij aan
de verbeelding schuldig is.
Van Zeeland naar de Vereenigde
Staten.
Gast van president Roosevelt.
BRUSSEL, 11 Juni. (Havas) Minister-pre
sident Van Zeeland vertrekt vandaag met zijn
echtgenoote, zijn secretaris en een vriend
naar Parijs, als eerste étappe van zijn reis
naar de Vereenigde Staten. Zaterdag scheept
de minister zich te Cherbourg in. Het feit,
dat hij door geen ambtenaar- van buitenland-
sche zaken vergezeld wordt, bevestigt het
particuliere karakter van de reis. Niettemin
za 1 Van Zeeland gedurende eenige dagen de
gast van Roosevelt in het Witte Huis zijn en
men kan aannemen, dat beide staatslieden
economische besprekingen zullen hebben.
NATIONAAL CONSERVATIEVE OVER
WINNING BIJ TUSSCHENTIJDSCHE
VERKIEZING IN ENGELAND.
LONDEN, 10 Juni. (Reuter) In Hillhead
(Glasgow) zijn tengevolge van het in den
adelstand verheffen van Robert Horne tus-
schentijdsche verkiezingen gehouden. De na
tionale conservatief Reid werd daarbij geko
zen met 12.539 stemmen, waartegenover de
Labourcandidaat McCallister 6202, de natio
nale Schotsche candidaat 1886 en de onaf
hankelijke candidaat Black 221 stemmen
verwierven. Door dezen uitslag komt in de
samenstelling van het Lagerhuis geen wij
ziging.
DORDTSCHE PETROLEUM INDUSTRIE
MAATSCHAAPIJ N.V.
AMSTERDAM. 11 Juni. Door den raad van
commissarissen van de Dordtsche Petroleum
industrie Maatschappij N.V. werd besloten
aan de algemeene vergadering van aandeel
houders voor te stellen over het boekjaar
1936 een dividend uit te keeren op de pre
ferente- en gewone aandeelen van 16.6 pet.
(v. j. 10l/z pet.) waarvan reeds aan prefe
rente aandeelhouders 7 pet. en aan de ge
wone aandeelhouders 4 pet. ad interim werd
uitgekeerd.
STOFFELIJK OVERSCHOT SLACHTOFFERS
VAN DE „DEUTSCHLAND" NAAR
HET VADERLAND.
Het D. N. B. meldt uit Gibraltar 10 Juni:
De kisten met het stoffelijk overschot van 26
leden der bemanning van de „Deutschland",
die bij het bombardement door Spaansche
regeeringsvliegtuigen om het leven zijn ge
komen, zijn vandaag opgegraven. Zij worden
morgen aan boord van de „Deutschland" ge
bracht.
Het is een oude geschiedenis
toch blijft ze altijd nieuw.
Wie iets op te ruimen of te vragen heeft,
doet dit liefst op de goedkoopste, een
voudigste en succesvolste manier, dus
met een „Groentje" in Haarlem's Dag
blad.
pag.
Burgemeesters van Haarlem in de laatste
eeuw. 1
Het politiekorps heeft afscheid genomen
van burgemeester Maarschalk. 2
De „Uil" heeft door een onweer Donder
dagavond Croydon niet kunnen be
reiken. 3
De „Koninklijke" heeft f 74 millioen
winst gemaakt. 3
De Koninklijke Familie heeft gisteren het
bloemencorso op den Amstel bijge
woond. 3
De veiligheid der controlevloten aan de
Spaansche kusten. 4
Talrijke beschuldigingen tegen den ge
arresteerden Russischen maarschalk,
Aoechatsjefski en de andere beklaag
den. 4
Raichenbach heeft een voorsprong geno
men in zijn match tegen Springer. 9
ARTIKELEN, ENZ
R. P.: 177 bommenwerpers. 1
Van onzen Berlijnschen correspondent:
De gezel weer op het pad. 4
II. D. Vertelling: De Stem. 6
Van onzen Parijsclien correspondent:
Van de Parijsche wereldtentoonstelling 7
J. B. Schuil: Het afgeloopen tooncelsei-
zoen. 7
Van onzen G. P. D.-redacteur: Zeilwed
strijd van IJmuiden naar Wight. 9
Voor de Jeugd. 10
T.; Witte Mieren. 12
C. v. N.: Een oude Haarlemsche industrie. 12
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op ij!
