Incident op de Amoer.
Hoogvliegerij.
Het belangrijkste
54e JAARGANG No. 16570
Verschiint dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 1 JULI 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P.W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 022, p. 3 mnd. 0.65, franco p. peet 0.721/».
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 1 2230
ADVERTENTïëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek-
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid 2000.—, overlijden 400.—, verlies van hand, voet of oog 200.—, beide leden duim 100.—, één lid duim 50.—, alle leden wijsvinger 6(L—
één of twee leden wijsvinger ƒ25.alle leden anderen vinger ƒ15.één of twee leden anderen vinger ƒ5.arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.polsbreuk ƒ15.
Nog afzonderlijke verzekering voor aibonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden- HEDEN 12 PAGINA S.
Er is een tooneelstulk van den Franschen
auteur Henry Bernstein dat „Bataille
d'Amour" heet onder den naam „Liefdes
duel" is het indertijd ook in ons land met veel
succes gegaan en nu worden we op het
onverwachtst aan dezen titel herinnerd door
een Japansch-Russisch gevecht op de gewel
dige rivier Amoer, die gedeeltelijk de grens
vormt tusschen Sovjet-Russisch en Mand-
sjoekwo'sch grondgebied. Die grens is overi
gens een vrij duistere zaak, er worden dien
tengevolge heel wat incidenten op afgewerkt
waarvan we ons in Europa volstrekt niets
plegen aan te trekken en „liefdesduels" kan
men ze moeilijk noemen. Zelfs de liefde der
apen kan men aan de verhouding Rusland-
Japan niet toedichten. En de lieflijke naam
Amoer is wel zeer ontoepasselijk geworden op
de rivier, waar nu de Japanners een Russische
kanonneerboot in den grond geboord en een
tweede zwaar beschadigd hebben. Van zooiets
schrikt de wereld op, net als van de Spaan-
sche bommen op het slagschip „Deutschland".
Maar ook in dit geval zijn „de meening van
Londen" en „de meening van Parijs" vrij op
timistisch. Men meent dat het wel los zal loo-
pen. Er wordt in Rusland (en misschien ook
in Japan) geen oorlog gewenscht en dan
schijnt het nationale prestige, zooals dat
vanouds heet, ineens erg soepel te wezen. Ge
lukkig maar. Overigens is de nawerking van
het incident normaal: de Japanners zeggen
natuurlijk dat de Russen het eerst geschoten
hebben en vice-versa, hetgeen opnieuw herin
nert aan de dagelijks overal voorkomende
disputen tusschen twee straatjongens of twee
scheldende buurvrouwen.
Niettemin herinnert dit geval ineens weer
erg scherp aan het feit, dat een voortdurende
spanning bestaat tusschen Sovjet-Rusland en
Japan, die beide tot de tanden bewapend zijn
en dat zoowel Siberië als de Japansche vazal
staat Mandsjoekwo vol versterkingen en troe
pen zitten.
Er zijn menschen die met zeker jolig cy
nisme een Japansch-Russischen oorlog „niet
zoo kwaad zouden vinden". Zij hopen namelijk
dat Japan, dat een gevaar is voor ons Indië,
daarmee verzwakt zou worden en het zou hun
evenzeer aangenaam zijn als tezelfdertijd
Sovjet-Rusland er van langs kreeg. Dezelfde
menschen plegen op andere momenten te ver
klaren dat zij „voor den vrede" zijn, hetgeen
niet geheel klopt, want als men den vrede
voor zijn eigen land en volk wil moet men
hem ook anderen toewenschen. Dit is zeer ze
ker de Christelijke opvatting. Voor het overige
zijn zij nog verstandelijk kortzichtig ook. Want
het is gansch niet ondenkbaar dat in een
Russisch-Japanschen oorlog de Japanners
overwinnaars zouden worden uitsluitend
militair bezien, want voor het overige verliest
men alleen in een oorlog en dit zou een
zeer gevaarlijke situatie teweeg kunnen
brengén. De Russen zijn wel enorm zwaar be
wapend, maar in vroeger tijden hebben zij
ook al zoo vaak een overmacht gehad en er
toch van langs gekregen. Dat was o.a. het ge
val in het begin van deze eeuw, in den vorigen
Russisch-Japanschen oorlog.
Er zitten meer gevaren in. Sommige Euro-
peesche groote mogendheden zijn, ofschoon
Christelijker dan Rusland, daarom nog vol
strekt niet vredelievender en het is de vraag
wat zij zouden doen als een Russisch-Japan-
sche oorlog uitbrak en de kans zich voordeed,
de Russen in den rug aan te vallen. Waarmee
andere mogendheden weer geen genoegen zou
den kunnen nemen, zoodat de kans op een
wereldbrand ook in een Russisch-Japansch
conflict zit.
Verder zou een oorlog tusschen twee groot
machten in elk geval een noodlottige uitwer
king op het pas-begonnen economische her
stel, op de labiele internationale verdragen
en ook op de volksgezondheid in andere lan
den moeten hebben. Want zoo'n oorlog pleegt
zijn epidemieën als gezanten naar het buiten
land te sturen, zooals men nu toch zoo lang
zamerhand wel eens uit ervaring kon gaan
weten.
Als het waar is dat Stalin den maarschalk
Toechatsjefski eigenlijk om zeep heeft laten
brengen omdat deze sabreur met alle geweld
oorlog met Japan wilde hij zou zelfs van
oordeel zijn geweest, dat men Japan in twee
maanden verslaan] kon, hetgeen Stalin als
„gevaarlijke en milddadige waanzin" zou heb
ben betiteld dan zouden wij onze hoop
kunnen vestigen op de blijkbare vredelievend
heid van den Russisehen dictator. Een al te
hechte basis schijnt :dit evenwel niet. Het
valt wat moeilijk, Stalin als „vredesduiven-
houder" te zieneven moeilijk als de aan
vaarding van de Air oer ais zinnebeeld der
liefde.
En het wekt een beetje achterdocht dat er
telkens weer bericht wordt dat maarschalk
Worosjilof zou aftreden en als Volkscommissa
ris voor Defensie vervangen door maar
schalk Blücher. commandant van de Rus
sische legers in het Verre Oosten.
Moge het meevallen. Maar de menschen
die zoo gaarne gnuiven over de mislukking
van de Ontwapeningsconferentie en de zwak
te van den Volkenbond moeten hierbij, en
ook bij de verschijnselen van het Spaansche
conflict, toch af en toe wel eens aan de juist
heid van hun eigen gegnuif gaan twijfelen.
R. P.
Het auto-ongeluk te Wesel.
Het stoffelijk overschot van
chauffeur Roskam ter aarde
besteld.
Groote belangstelling.
Hedenmorgen werd onder zeer
groote belangstelling op het R.K.
Kerkhof St Barbara te Haarlem-Noord
het stoffelijk overschot ter aarde be
steld van den bij het auto-ongeluk te
Wesel op zoo noodlottige wijze om het
leven gekomen chauffeur, den heer C.
Roskam.
In de parochiekerk van den H. Johannes de
Dooper aan de Amsterdamstraat werden de
plechtige uitvaartdiensten verricht door pas
toor P. Roovers.
Het is een sombere morgen als de stoet zich
van de Kerk in beweging stelt om den laat-
sten rit van chauffeur Roskam te gaan vol
brengen. In de Amsterdamstraat zijn talrijke
belangstellenden, de deernis met het zoo zwaar
getroffen gezin is dan ook algemeen.
Bij de woning van den overledene in de Har-
menjansstraat werd aan de baar een krans
gehecht namens mevr. Maarschalkvan
Goor, mej. C. Maarschalk en dr. Fock de
Coppenaal, die op het oogenblik in Duitsch-
land vertoeven.
De belangstelling op de R.K. Begraafplaats
St. Barbara te Haarlem-Noord was bijzonder
groot. Honderden belangstellenden waren bij
de plechtigheid tegenwoordig. Onder c!e aan
wezigen waren onder meer de heer K. C. Honig
uit Bloemendaal en de heer J. L. Prins die op
verzoek van oud-burgemeester Maarschalk de
plechtigheid bijwoonden. Verder mevr. J. C.
M. Slingenberg bij wie de heer Roskam
vroeger in dienst is geweest en de heer J. de
Wolf voorzitter van den Bond van Particuliere
Chauffeurs.
EDe absoute werd verricht door pastoor P.
Roovers. Aan de baar waren nog kransen ge
hecht van den heer C. Maarschalk, mevr.
Slingenberg en de familie.
Een zoon van den overledene dankte voor
de ondervonden belangstelling die de familie
in deze droeve dagen van vele zijden had
mogen ondervinden.
Na afloop van de teraardebestelling werden
door den heer Honig, die een oud-vriend van
den heer C. Maarschalk is, tot de weduwe en
familie van den overledene eenige hartelijke
woorden van deelneming en troost gesproken.
Hiermede was de sobere doch treffende
plechtigheid ten einde.
DR. H. W. VAN LOON ONDERSCHEIDEN.
De Tel. verneemt, uit New-York:
De bekende schrijver, dr. Hendrik Willem
van Loon, Nederlander van geboorte, heeft
bericht ontvangen, dat het de Koningin be
haagd heeft hem te benoemen tot ridder in
de orde van Oranje-Nassau.
Auto van Dr. Colijn bijna te water
gereden.
Maar inzittenden konden auto gemakkelijk
verlaten.
Minister dr. H. Colijn en de mi
nister van defensie, de heer J. J. C.
van Dijk, die Woensdagavond te
Maassluis den bidstond ter gelegen
heid van de samenkomst der Vrije
Universiteit hadden bijgewoond, zijn
te circa kwart over elf bijna met hun
auto in het water gereden. Reeds
hing het linkervoorwiel van den
wagen boven het Goudsteenwater,
doch gelukkig is het ongeluk goed
afgeloopen.
Onder zeer groote belangstelling hadden de
ministers de Geref. Noorderkerk verlaten om
zich huiswaarts te begeven en reden via de
Goudsteensteeg naar den Goudsteen om zich
daarna door het Westland naar Den Haag te
begeven. De chauffeur kon door de groote
menschenmenigte, welke uit de kerk kwam,
het water, waarop de Goudsteensteeg uit
komt, niet zien en reed recht door in plaats
van rechtsaf te slaan.
Op het laatste moment zag hij echter het
water en wist door krachtig remmen erger te
voorkomen. Dit nam echter niet weg, dat het
linkervoorwiel van de auto boven het water
hing.
Minister Colijn was de eerste, die de auto
verliet en hij maande de menigte tot kalmte
aan. Ook minister Van Dijk, mevr. Colijn
en mevr. Van Dijk verlieten hierop de auto.
Met vereende krachten kon het voertuig daar
na wederom op den weg worden gebracht.
Door het ongeluk waren de remmen vastge-
loopen, zoodat het gezelschap per taxi naar
Den Haag moest vertrekken.
Een vertegenwoordiger van het A.N.P. had
nog een onderhoud met den chauffeur Schna-
bel, die zooals te begrijpen valt, het gebeurde
zeer betreurde. Gedurende de zestien jaar dat
hij in dienst is bij dr. Colijn heeft hij nog nim
mer een ongeluk gehad.
De straten waardoor de auto reed, waren
zeer smal en er werd slechts met een snel
heid van 4 a 5 K.M. gereden.
De opdringende menschenmenigte belem
merde het uitzicht echter volkomen.
Hoogterecord van vliegtuigen
verbeterd.
Britsch officier stijgt tot 16.450 voet.
Uit Londen, 30 Juni. Het ministerie van
luchtvaart deelt mede, dat luitenant Adams
met een proefvliegtuig van het type Bristol
138 het wereldhoogterecord voor vliegtuigen
verbeterd heeft door te stijgen tot 53.937 voet
of 16.450 meter. Het record stond op naam
van den Italiaanschen luitenant-kolonel Ma-
riopitzi met 51.362 voet. Adams is 135 minu
ten in de lucht gebleven.
AANSLAG OP DEN BURGEMEESTER
VAN ORAN.
Gisteravond is een aanslag gepleegd op den
burgemeester van Oran, Abbe Lambert, op het
oogenblik dat deze het café „Guillaume Teil"
verliet.
De kunstschilder Ferrando, adjunct-con
servator van het museum van Oran. loste
een revolverschot op hem en ernstig gewond
viel de burgemeester in de armen van twee
vrienden, die hem naar het ziekenhuis brach
ten. Hier bleek, dat de beide longen waren
doorschoten. De geneesheeren vreezen. dat de
burgemeester den ochtend niet meer zal halen.
De dader is gearresteerd.
Evangelische Kerk in Duitschland
beperkingen opgelegd
Aan minister Kerrl moet financiëele verant
woording worden afgelegd.
Minister Kerrl heeft naar Reuter uit Ber
lijn meldt twee decreten uitgevaardigd,
waarbij vrijheid van kiesrecht en de finan-
cieele vrijheid van de Evangelische Kerk
wordt beperkt.
Het decreet inzake de financieele vrijheid
van de kerk gelast het instellen van finan
cieele departementen, welke verantwoording
moeten afleggen aan Kerrl. die bekleed wordt
met de volledige autoriteit de financiën van de
Evang. Kerk te controleeren en gehoorzaam
heid af te dwingen.
Het andere decreet verbiedt het gebruik van
werken voor verkiezingsdoeleinden en het
drukken en verspreiden van verkiezingspam
fletten, totdat de datum van de verkiezingen
zal zijn vastgesteld.
De geestelijken, die deze decreten overtre
den zullen worden gestraft met boete of ge
vangenisstraf.
Ds. Niemoeller heeft verklaard, dat
de kerkcollecten een oud voorrecht
van de kerk waren. Kort geleden zijn
de collectegelden in twee kerken in
beslag genomen. Hij voegde hieraan
toe. dat Zondag jJ. de collecten tien
maal meer opbrachten dan vroeger.
INTERNATIONAAL ZOMERFEEST V. I. V. W.
Evenals verleden jaar heeft ook thans weer
het bestuur van de Vereeniging voor Inter
nationale Vriendschap en Wereldvrede plan
nen een groot internationaal zomerfeest te
organiseeren. Velen zullen zich den vroolij-
ken en interessanten avond, waar tal van na
tionaliteiten vertegenwoordigd waren en die
in „Dreefzicht" te Haarlem gehouden werd,
herinneren. En ook dit jaar zal de belang
stelling weer groot zijn; daarvoor zijn de tee
kenen nu reeds merkbaar. Zóó groot, dat men
heeft moeten uitzien naar een grootere gele
genheid. Waarschijnlijk zal dit feest gehouden
worden omstreeks midden Augustus, en wel
in gebouw „Monopole" te Zandvoort. Men
heeft midden Augustus uitgekozen, omdat
men er dan zeker van is, dat een groot aantal
vreemdelingen met vacantie in ons land zal
zijn.
Tal van bekende kunstenaars hebben hun
belangelooze medewerking reeds toegezegd.
Onder hen zijn de bekende alt-zangeres,
Mevr. Ans Stroink, en het pianistenpaar,
Mevr. Nelie de BockVerdel en Piet Halsema,
dat meermalen voor de radio is opgetreden.
(Het wereldhoogterecord voor vlieg
tuigen, staande op naam van den
Italiaan Mario Pitzi, is door den
Engelschen vlieger Adam met dui
zend meter verbeterd tot 16450
Meter.)
Een Engelsch vliegenier heeft het gewaagd,
Het weer een eindje hoogerop te zoeken,
Dan ooit een ander vlieger is geslaagd
En hij wist waarlijk een succes te boeken.
De menschelijke hoog-moed stijgt ten top.
Het is een moed, die eerbied af moet
dwingen,
De vlieger gaat voortdurend beter op,
Steeds verder weg van aardsche
strubbelingen.
Wel heeft de kleine mensch het hoog
gebracht,
Thans zestien en een halve kilometer.
De overwinning van de zwaartekracht
Wordt stoot op stoot en jaar op jaar
completer.
Maar als de krachttoer eenmaal is verricht.
Dan weet de vlieger dankbaar te aanvaarden.
Dat zich diezelfde zwaartekracht verplicht
Hem weer terug te brengen naar de aarde.
De menschheid ziet er geen bezwaren in.
Zoo hoog te gaan en mag zich wel beroemen,
Op wat men, in den letterlijken zin,
Een steeds maar hooger ideaal kan noemen.
Maar op de aarde zelf waar ieder leeft
En ook de hoogste vliegers wederkeeren.
Wordt vruchtloos naar het ideaal gestreefd
Van broederschap, hoe allen 't ook begeeren.
P. GASUS.
Het woord is aan
De noodtoestand in het slagers-
bedrijf.
Slagershond vraagt dringend vermindering
van lasten.
Het bestuur van de Ned. Slagershond heeft
in veriband met den noodtoestand in het
slagersbedrijf tot den minister van econo
mische zaken het dringend verzoek gericht,
het bedrijf voor verderen ondergang te be
hoeden, door de lasten, op dit bedrijf druk
kende, te verminderen en wel door de tien
procent crisisheffing op rund en kalfsvleesch
af te schaffen en de crisisheffing op gesmol
ten vet te verlagen, gelijk die ook voor de
boter is verminderd.
Verder dringt het bestuur er bij den mi
nister op aan, te willen bevorderen, dat het
tekort aan slachtvee, hetwelk zich reeds
maanden lang demonstreert, worde besthre-
den door de teeltbeperking af te schaffen of
olthans de mestvergunningen voor ossen en
kalveren belangrijk te verruimen.
Het bestuur zal ten zeerste op prijs stellen
indien de minister een deputatie uit zijn
midden in onderhoud zal willen ontvangen
teneinde het verzoek te kunnen toelichten
GROOTE BRAND TE BREDA.
BREDA, 1 Juli. Heden, Donderdagochtend
om zeven uur werd brand ontdekt in de
groote achter-magazijnen van de N.V. Nanu-
facturenhandel J. C. Raming aan de Lange
Brugstraat.
De brand nam spoedig zulk een omvang
aan, dat het achtegebouw, waarin zich een
groote voorraad wollen dekens en andere
artikelen bevond, spoedig in lichter laaie
stond. Ook de beneden gelegen werkplaats
brandde geheel uit.
Met de grootste inspanning kon de brand
weer verhinderen, dat ook het hoofdgebouw
vernield werd. De waterschade is hier echter
zeer groot.
De oorzaak van den brand ise niet bekend.
De schade wordt door verzekering gedekt.
Gibbon
Het is prettiger kasteelen
in de lucht te bouiven dan
op den grond.
Teraardebestelling van
mevrouw Maarschalk.
Voorloopig op de begraafplaats te Wesel.
Op de begraafplaats te Wesel is Woensdag
middag het stoffelijk overschot van mevr.
Maarschalk-van Coppenaal, echtgenoote van
den oud-burgemeester van Haarlem, voor-
loopig ter aarde besteld. (Na de genezing van
den heer Maarschalk, die. de omstandigheden
in aanmerking genomen, het thans goed
maakt, zal het stoffelijk overschot naar Haar
lem worden vervoerd, om daar te worden bij
gezet)
Bij den rouwdienst in de doodenkapel van
het gemeentelijk ziekenhuis, waar het stoffe
lijk overschot stond opgebaard en vele kran
sen de baar dekten, sprak Pfarrer Tappen-
beck naar aanleiding van Lukas 22. vers 42:
.Niet mijn wil doch Uw wil geschiede". Spr.
wees op de tragische omstandigheid dat mevr.
Maarschalk op weg was naar een badplaats,
om daar herstel van gezondheid te vinden en
stelde de verdiensten van de overledene in het
licht, waarna hij woorden van troost sprak
tot de nagelaten betrekkingen.
Zes auto's volgden de lijkkoets waar
Pfarrer Tappenbeck nog eenige gevoelvolle
woorden sprak.
Een vriend van de familie Maarschalk, de
heer K. C. Honig Mzn., uit Overveen. ge
waagde van de grooten liefdadigheidszin van
mevr. Maarschalk.
De heer W. M. Foch van Coppenaal, een neef
van de overledene, dankte namens de familie
de sprekers en de doktoren en het personeel
van het ziekenhuis te Wezel.
28.000 deelnemers bij de
Jamboree.
Opening door H. M. de Koningin.
Het aantal deelnemers aan de Jamboree te
Vogelenzang is thans de 28.000 zeer dicht ge
naderd. In verband hiermede heeft men de
verdere toelating moeten stopzetten daar
het niet goed mogelijk was om naast het
tiende kamp Woestduin voor verdere uitbrei
ding te zorgen.
Met vrij groote zekerheid kan aangenomen
worden dat H.M. de Koningin de openings
plechtigheid op 31 Juli zal verrichten. Zelfs
is het niet onmogelijk dat H.M. na dit eer
ste bezoek, ook nog een tweede bezoek aan
het kamp zal brengen.
De belastingen op bezittingen in
de doode hand.
Opbrengst te Haarlem slechts 60.000
per jaar.
Eenige jaren is de belasting op bezittingen
in de doode hand door het rijk ingevoerd. Naar
wij vernemen is de opbrengst dezer belasting
te Haarlem niet meegevallen, daar zij niet
meer bedraagt dan ongeveer 60.000 per jaar.
BEJAARDE WIELRIJDSTER GEVALLEN.
Woensdagavond half zeven wilde een 74-
jarige daime op denu hoek AnegangSchag-
chelstraat op haar fiets stappen. Doordat zij
geen voldoenden gang kon krijgen begon zij
te slingeren, waardoor zij in botsing kwam
met een wielrijder. Zij viel en brak haar lin
kerarm. Door een geneesheer en leden van
den Ongevallendienst werd zij behandeld,
waarna zij per taxi naar het Sint Elisabeths
Gasthuis werd vervoerd.
EEN ERNSTIG SPOORWEGONGELUK IN ENGELAND. Een sneltrein reed
tengevolge van een verkeerden wisselstand op een stilstaanden trein in. Vier
personen kwamen hierbij om het leven en twaalf werden zwaar gewond.
De Javasche Bank keert 10'A pet. divi
dend uit. 2
Het Franschc parlement aanvaardde de
volmachtenwet. 4
De franc los van het goud. 4
De Spaansche Nationalisten verwachten
den val van Santander over veertien
dagen. 4
Ernstig incident in het Verre Oosten. 4
De Fransch Halstentoonstelling is gisteren
door minister Slotemaker de Bruine ge
opend. 7
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Incident op de Amoer. 1
Tijdgenooten: Prof. Huizinga. 3
Van onzen Berlijnschen correspondent:
Duitschland's aandeel in een nieuwe
wereldeconomie. 4
B. K.: „Llovds of London". 6
H. D. Vertelling: „Fred en Jaguar". 6
Rubriek voor Vragen. 6
K. de Jong: Het beiaard concert op de
Groote Markt. 7
Sport in 't Kort. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 10
