Het verkeer te Haarlem.
Dr. J. B. SCHEPERS.
Paspoespas.
Zweefvlieger
wonderlijk
gered.
r
Hef belangrijkste
54e JAARGANG Nö. 16578
Verschijnt dadelijks, fiefialve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 10 JULI 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Costei Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week f 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vj-
BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord. Telefoon 12230
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid 2000.overlijden f 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim 100.één lid duim 50.—
één of twee leden wijsvinger 25.alle leden anderen vinger 15.één of twee leden anderen vinger 5.arm- of beenbreuk f 30.enkelbreuk 15.polsbreuk f 15.
Nog afzonderlijke verzekering voor aJbonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
alle leden wijsvinger ƒ60.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
In den ouderdom van 71 jaar is alhier over
leden dr. J. B. Schepers, oud-leeraar in de
Ned. taal en letteren en geschiedenis aan het
stedelijk Gymnasium te Haarlem.
Dr. Schepers werd 15 Augustus 1865 te Hee
renveen geboren, waar zijn vader geneesheer
was, bezocht het gymnasium te Groningen
en studeerde in de Nederlandsche letteren
aan de Universiteit aldaar. In 1891 promo
veerde hij tot doctor in de Nederlandsche let
teren op een dissertatie: „Groningen als han-
zestad", waarna hij benoemd werd tot leeraar
in Nederlandsch en aardrijkskunde aan de
H.B.S. Willem II te Tilburg. Van 1895 tot
1930 was hij leeraar aan het gymnasium te
Haarlem in Nederlandsch en geschiedenis.
Dr. J. B,. Schepers
Dr. Schepers was niet alleen een uitmuntend
docent (bij zijn afscheid bleek ondubbelzin
nig hoezeer hij door collega's en leerlingen
werd gewaardeerd) maar hij trad ook op den
voorgrond als strijder voor het Friesch en
voor de belangen van den Nederlandschen
stam en niet het minst als dichter en letter
kundige. Van zijn epos „Bragi" voltooide hij
het eerste deel in Tilburg (1900)de beide
andere deelen dichtte hij te Haarlem (1901).
Voorts schreef hij: Alwin, woudspel; Jan en
Marie of de kabouterbrug (onder den
schuilnaam Johan de Vries)Het Fries in Ne
derland; Troelstra als Fries dichter (met veel
vertalingen)Radbout (drama)Gedich
ten (1897); Toemar (klucht) en Pier Panders
Kinst ta eare. Verder maakte hij veel studie
van Bredero, gaf twee bloemlezingen uit diens
werk uit en schreef gedichten in verschillende
tijdschriften.
In 1897 heeft dr. Schepers hier de Friesche
Vereeniging opgericht, waarvan hij vele ja
ren voorzitter en eere-voorzitter is geweest.
Met dr. Garrer richtte hij indertijd de afd.
Haarlem van het Alg. Ned. Verbond op, waar
van hij eerst secretaris en daarna voorzitter
is geweest. In het Alg. Ned. Verbond gaf hij
den stoot tot de stichting van een Hildebrand-
monument te Haarlem, waarvoor toen een
prijsvraag uitgeschreven werd en een comité
gevormd, waarvan dr. Schepers voorzitter
werd. Toen hij later nog meer werkzaamhe
den kreeg (o.m. als voorzitter van het Taai
en letterkundig Congres, dat te Haarlem zou
gehouden worden, welke plan door den oorlog
moest worden opgegeven), bedankte hij voor
de functie van voorzitter van het Hildebrand-
gedenkteeken.
Dr. Schepers heeft ook zitting gehad in het
bestuur der Zuid-Afrikaansche Vereeniging
en sedert 1908 maakte hij deel uit van het be
stuur van De Broederlijke Liefdebeurs, waar
van hij commissaris was.
De begrafenis zal plaats hebben Dinsdag 13
Juli a.s. op Westerveld, na aankomst van trein
15.14 uur.
Met leedwezen vernemen wij dat Dr. J. B.
Schepers is heengegaan. Deze geboren Fries,
ijveraar voor het behoud en de erkenning
van de Friesche taal, was op breeder terrein
ook een geestdriftig aanhanger en strijder
voor de Groot-Nederlamdsche cultuur. In
het Algemeen Nederlandsch Verbond trad
hij tientallen jaren lang als onvermoeid wer
ker met een onbluschbare geestdrift op den
voorgrond. De taal van Nederland, de taal
van Vlaanderen, de taal van Zuid-Afrika, zij
waren hem alle dierbaar evenals zijn Fries
land en zijn Friesch. Buiten zijn dagelijk-
schen werkkring als leeraar was hij, die zelf
als dichter en prozaschrijver belangrijk werk
geleverd had, altijd werkzaam voor het wel
zijn van taal en cultuur van Groot-Nederland,
voor het levend houden van de werken onzer
groote auteurs, voor al wat in verband stond
met hetgeen hij als een levensroeping voelde
Ook voor Kollewijn's vereenvoudigde spelling
heeft hij gestreden met een toewijding, die
geen ontmoediging scheen te kennen en met
de kopoige volharding van den echten Fries.
Ook diegenen die het niet met al zijn inzich
ten eens waren en die tegenover henj kwamen
te staan in schriftelijke of mondelinge pole
miek hebben hem ongetwijfeld altijd geëer
biedigd om zijn eerlijk enthousiasme, zijn be-
langelooze toewijding aan de zaak die hem lief
was, zijn hartelijke belangstelling voor velen
en zullen zich hem blijven herinneren als een
goed mensch en een man van begaafdheid en
krachtige vitaliteit. Tot ver buiten Haarlem
was hij bekend door zijn onvermoeid ijveren
voor de dingen die hem zoo na aan het hart
lagen. Tot ver buiten Haarlem zal men dezen
enthousiasten Nederlander herdenken en het
bericht van zijn heengaan met weemoed ver
nemen.
Waarom al die passenrommel?
Schrijft me nijdig een meneer,
Passen passen voor den drommel,
In ons tijdsbestek niet meer.
Ongewenschte vreemdelingen
Houdt men, heet het, buiten 't land,
Ja, van zulke vreemde dingen,
Heb 'k natuurlijk geen verstand.
Maai- dat wij 't gelag betalen
Voor zoo'n ongewenschten gast.
En niet ééns, maar telkenmale,
Vind ik rondweg niet gepast.
Vóór de wereldoorlog woedde.
Werd niet „en passant" verkeerd,
Nu moet het verkeer maar bloeden,
Het wordt ge„pas"teuriseurd.
Door den pas niet af te snijden,
Snijdt men mij den pas haast af,
Om op reis te gaan bij tijden,
'k Vond, dat dat geen pas meer gaf.
Dus besloot ik. u te schrijven,
Want mijn aard is niet passief,
Altijd in den pas te blijven
Voel 'k als een gepaste grief.
'k Haak ernaar om, strict figuurlijk,
Ongepast op reis te gaan,
Hoezeer 'k bij den staat natuurlijk
Gaarne in den pas wil staan.
'k Zou 't misschien nog niet zoo wenschen,
Als 't niet om de pasmunt was,
,Heusch, zoo denken tal van menschen,
Breng het dus maar eens te pas.
't Zal ons allen zeer verblijden,
Als 't mocht zijn, dat binnenkort,
Als in gepasseerde tijden.
Weer de pas passato wordt.
Zoo ik voeg erbij sub rosa,
In dien geest zoo ongeveer,
Maar veel korter en in proza,
Schrijft die nijdige meneer.
Tja, wat zal ik ervan zeggen,
Veel is waar in zijn betoog,
Velen, 't valt niet te weerleggen,
Zit die passenpassie hoog.
Nog volkomen daargelaten,
Wat er meer voor reden was,
Komt het pasgeld nog den staten,
Denk ik zoo, te goed van pas.
P. GASUS.
Nieuwe uitbreiding
BIJ HYACINTENLAAN - BROUWERSVAART
Moderne Woningen te huur,
7 kamers - ruim uitzicht.
44.per maand.
Inlichtingen o. h. werk en bij S. VELDKAMP,
Van Dortstraat 90, Telefoon 16373.
(Adv. Ingez. Med.)
„Zoo zong de Gouden Eeuw".
Financieele steun is dringend noodig.
Namens het Comité van aanbeveling (be
staande uit mevrouw E. Landde Vries, Mr.
M. van Toulon van der Koog en J. B. Schuil)
is de volgende circulaire verspreid:
„Ter gelegenheid van de a.s. Frans Hals-ten
toonstelling, zal onder auspiciën van den
„Nieuwe Haarlemsche Kunstkring" op 14 Juli
des avonds op de Groote Markt, onder leiding
van den componist den heer Jos de Klerk, een
groot zangfeest van opnieuw bewerkte liede
ren uit de 17de eeuw, aangevuld met een
compositie van Dr. Joh. Wagenaar, worden
gegeven. Aan de uitvoering van dit werk, dat
als titel draagt „Zoo zong de Gouden Eeuw"
werken meer dan 500 zangers en zangeressen
en 300 kinderen mede, terwijl de begeleiding
is toevertrouwd aan de versterkte H. O. V.
Waar de Nieuwe Haarlemsche Kunstkring
hier djor een grootsch opgezette muziek- en
zanguitvoering in de open lucht, luister wil
bijzetten aan de voor Haarlem en Omstreken
zoo belangrijke Frans Hals-tentoonstelling,
mogen wij het slagen van dit concert zeer ze
ker een Haarlemsch belang noemen. Om deze
reden heeft zich een comité van aanbeveling
gevormd* dat zich ten doel stelt, den N. H. K.
te steunen, om de noodige gelden voor dit
concert bijeen te brengen. De kosten van dit
concert zijn namelijk zoo hoog, dat deze wel
voor een belangrijk deel zijn gedekt, doch niet
geheel door het bestuur van de Nieuwe Haar
lemsche Kunstkring kunnen worden gedragen.
Daarom doen wij een dringend beroep op U,
voor een bijdrage in de kosten van dit concert.
Wij doen dit met te meer vertrouwen, omdat
deze openlucht uitvoering voor het publiek
kosteloos toegankelijk is en U door Uw bij
drage dus het streven steunt zeer velen
verleden jaar woonden 20000 personen de uit
voering van de Rubens-Cantate bij gratis
van goede kunst te doen genieten.
Mocht U ons hierbij willen steunen, dan ver
zoeken wij U, Uw bijdrage wel te willen zen
den aan de Nederlandsche Middenstands
Bank te Haarlem (postgiro No. 35555) onder
vermelding „Cantate". Ook kleine bedragen
zijn hartelijk welkom."
Tot zoover dit rondschrijven.
Wij wekken zeer gaarne onze lezers op aan
dit verzoek gevolg te geven. Het is noodig, dat
dit openluchtconcert dat uit artistiek oog
punt een succes belooft te worden ook fi-,
nancieel slaagt.
Van 1200 Meter hoogte neergestort
en toch ongedeerd.
Vleugelbreuk in een vrille.
Vrijdagmiddag omstreeks half twee
is nabij de Heul onder de gemeente
Alphen aan den Rijn het zweefvlieg
tuig „De Biauwe Vogel", gemerkt P.H.
61, van de Haagsche zweefvliegclub,
bestuurd door den 21-jarigen student
in de rechten J. van der Meer, wo
nende te Leiden, van een hoogte van
1200 meter recht omlaag gestort en
te pletter geslagen oP den rand van
een sloot en een weiland. De bestuur
der bleef wonderlijk genoeg volkomen
ongedeerd.
Het ongeluk is te wijten aan het feit
dat het ranke vliegtuig in een vrille
raakte. Bij een poging om het weer
recht te krijgen brak de linkervleugel
af, waardoor het toestel als een pijl
naar beneden schoot. De afgebroken
vleugel is later onder de gemeente
Woubrugge teruggevonden op een af
stand van vier kilometer van de plek
waar het vliegtuig neergekomen is. De
overblijfselen van het toestel zijn ge
demonteerd.
Het vliegtuig was op Ypenburg ge
start.
De bestuurder vatte het geval nogal
kalm op, want toen een verschrikte
landbouwer op hem toesnelde, vroeg
hij, terwijl hij zich nog midden tus-
schen de ravage bevond, laconiek:
„Heb je misschien een sigaret voor
me?"
De bevolking van Haarlem.
Ook Juni bracht een flinke toeneming.
Wij wezen er op, dat in het eerste kwartaal
van 1937 de bevolking van Haarlem slechts
met 180 personen is toegenomen. Dit was in
verhouding tot vorige jaren zeer gering.
Later hebben wij medegedeeld, dat de
maanden April en Mei gunstiger waren. Thans
blijkt ook Juni goed te zijn geweest. De maand
gaf namelijk een vermeerdering van 298.
Nu is het eerste halfjaar van 1937 dus afge
sloten. Daaruit blijkt dat in dat half jaar de
toeneming in totaal 588 heeft bedragen.
Het 2e kwartaal leverde dus 408 op, tegen 180
in het le kwartaal.
In het le halfjaar van 1936 beliep de toe
neming 846.
De Jamboree.
Hoe de geneeskundige verzorging der 28000
Padvinders geregeld wordt.
Natuurlijk eischt de geneeskundige verzor
ging van 28.000 padvinders in een kamp dat
10 dagen duurt, heel wat voorzieningen. Om
de organisatie zoo goed mogelijk te maken
is een medische commissie benoemd, waarin
zitting hebben dr. Hannema, dr. Tromp en dr.
Hartman uit Den Haag en dr. W. B. Smit
(directeur van den Geneeskundigen Dienst)
dr. L. C. Kersbergen (directeur-geneesheer
van het St-EIisabeths Gasthuis) en dr. A. A. G.
Land uit Haarlem.
De medische staf op het Jamboree-terrein
zal bestaan uit 15 Nederlandsche doctoren,
terwijl het Engelsche contingent padvinders 8
doctoren meebrengt.
Dag en nacht zal er een van de leden van de
hierbovengenoemde medische commissie aan
wezig zijn im in overleg met de dan dienst
doende doctoren beslissingen te nemen.
Op het Jamboree-terrein wordt een
Ziekenhuis voor 80 patiënten opge
richt.
Het zal bestaan uit 4 tenten elk met 20 bed
den, op een vorige Jamboree, waaraan 30.000
padvinders deelnamen, bleek een ziekenhuis
voor 85 patiënten voldoende te zijn, zoodat
men nu meent met 80 te kunnen volstaan.
Aan dit ziekenhuis worden verbonden een
chirurg, een specialist voor tropische ziekten
(alszoodanig zal optreden dr. P. R. van der
Eist uit Haarlem) en een specialist voor in
terne ziekten.
In het ziekenhuis werken 1 hoofdverpleeg
ster, 1 le klasse verpleegster en 22 ver
pleegsters.
Het is de bedoeling in het ziekenhuis alleen
de lichte aandoeningen te behandelen. Als er
ernstige patiënten zijn, zullen zij worden op
genomen in de Haarlemsche ziekenhuizen. Er
zal steeds een ziekenauto van de firma Mathot
in Vogelenzang voor dit vervoer gereed staan
Op het terrein wordt in elk van de 8 sub
kampen nog een hulppost ingericht waarin
een arts van 810 uur en van 5--7 uur spreek
uur zal houden. Op deze hulpposten zijn steeds
verplegend personeel en voortrekkers met E.
H. B. O.-diploma's aanwezig. Natuurlijk is er
voldoende verbandmateriaal aanwezig.
Deze hulppost-artsen zullen nu en dan ook
dienst doen in de hulppost in de arena zelf.
Op hetterrein wordt ook een apotheek inge
richt. Voortrekkers zullen de recepten en ge
neesmiddelen bezorgen.
Voor patiënten kan in de keuken een dieet
voeding klaar gemaakt worden.
Er is ook gezorgd voor tandheelkundige
hulp aan Padvinders.
Op het terrein van de Jamboree zijn uitge
breide maatregelen genomen om de gevaren
voor de gezondheid te weren. Plaatsen die
daarvoor in aanmerking kwamen zijn van rat
ten gezuiverd. De wateren worden met para-
fine bespoten om de malariamuggen onscha
delijk te maken. Ook voor de kamplagen zijn
alle mogelijke voorzorgen getroffen. Als zich
onder de kampbewoners verdachte ziektege
vallen zullen voordoen worden de patiënten
onmiddellijk geïsoleerd, terwijl op het labo
ratorium van den Geneeskundigen Dienst te
Haarlem onderzoekingen worden ingesteld om
te weten of verdere isolatie noodzakelijk is.
Voor de isolatie van de twijfelgevallen van
besmettelijke ziekten is een klein tentje be
stemd met 2 bedden. Zoo noodig kan nog ge
bruik gemaakt worden van een speciaal isola
tieveld voor het geval wat natuurlijk niet
gehoopt wordt een besmettelijke ziekte
mocht uitbreken. Als in een subkamp een ge
val zou geconstateerd worden, moet het ge-
heele subkamp tijdelijk naar dat isolatieveld
verhuizen.
Het woord is aan.
Er komen nieuwe groote wegen in Zuid-Oost.
<w— GIPOQJECTEER.de WECifcru
CEMEEMTE.GRE.nS
VERBODEM KRINC,
DE GEMEENTESECRETARIS MET VERLOF.
De gemeente-secretaris, mr. Th. A. Wesstra
is heden met vacantie gegaan tot in de eerste
week van Augustus.
Zijn functie zal worden waargenomen door
den heer A. J. de Landmeter, griffier ten
Stadhuize.
De bouw van de Buitenrustbrug over het
Zuider Buiten Spaarne heeft het verkeer in de
binnenstad eenigszins verlicht. Doordat de
auto's die van Amsterdam komen en naar
Haarlem-Zuid moeten (om verder te gaan naar
Zandvoort, Aerdenhout, Leiden of den Haagt
of die yan Haarlem-Zuid komen en naar Am
sterdam moeten, kan nu immers van de nieu
we brug gebruik gemaakt worden Daardoor
wordt de smalle Anthofiiestraat gemeden.
Het nadeel is, dat de bij de Buitenrustbrug
aansluitende weg niet klaar zijn. Nu moet het
verkeer zich nog een weg zoeken door de
Slachthuisstraat en de Nagtzaamstraat, die
niet daarop berekend zijn.
Blijkens bovenstaand uittreksel van het'
Haarlemsche uitbreidingsplan zal het in de
toekomst veel beter worden. Er wordt door de
gemeente 'n weg aangelegd die van den rijks
weg Haarlem—Amsterdam naar de Buitenrust
brug loopt. Nog iets verder van de stad af
komt dan later nog een groote provinciale weg
die eenige honderden meters Zuidelijker aan
het Zuider Buiten Spaarne uitkomt. Daar zal
dan ook een brug gebouwd moeten worden
Deze provinciale weg zal eerst aansluiting ge
ven op de Joh. van Oldebarneveldlaan en daar*-
na op de Zandvoorter Allee en den rijksweg
HaarlemLeiden.
Het groote verkeer zal dus in de toekomst
geheel buiten de binnenstad omgaan
Saint-Simon:
Tegen de gedachten ver
mogen de bajonetten niets.
Geen spoor van Amelia Earhart.
Zoeken wordt voortgezet.
SAN FRANCISCO, 10 Juli (Havas). Het
zoeken naar de vermiste vliegster Amelia
Earhart wordt nog steeds ijverig voortgezet.
Admiraal Orin G. Murfin heeft verklaard,
dat men Maandag of Dinsdag wel zal kun
nen zeggen, wat het lot van de onfortuin
lijke aviatrice is. daar dan het vliegtuig
moederschip „Lexington" aan de opsporing
zal deelnemen. De ..Lexington", die morgen
ter plaatse zal aankomen, heeft namelijk niet
minder dan 62 vliegtuigen aan boord.
De directie van de Lockheed-Vliegtuigen-
fabriek heeft medegedeeld, dat het vliegtuig
van mevr. Earhart ongeveer 30 dagen kan
blijven drijven.
De laatste officieele berichten omtrent het
opsporingswerk zijn afkomstig van het pant
serschip ..Colorado", dat gemeld heeft, niets
nieuws, noch seinen, noch wrakstukken te
hebben ontdekt.
Eiigelsch schip kon Santander
niet bereiken.
Nationalistische kruiser noopte de Gordonia
terug te keeren.
LONDEN, 10 Juli (D.N.B.) Naar hier
thans pas bekfend is geworden, heeft de
rechtsche Spaansche kruiser. „Almiral Cer-
vera" Donderdag diet Britsche stoomschip
„Gordonia" dat Santander wilde aanloopen,
gedwongen terug te keeren. Het gebeurde
speelde zich af in de Spaansche territoriale
wateren.
KONING CAROL NAAR PARIJS
VERTROKKEN.
BOEKAREST, 9 Juli (Stefani) Heden
morgen is koning Carol naar Parijs vertrok
ken in het koninklijk rijtuig, dat aan den
Oriënt Express gehaakt was. De reis, die in
cognito geschiedt, zal vijf of zes weken duren.
De vorst reist over Italië en zal verder ook
een bezoek brengen aan Engeland, België,
Duitschland en Zuid-Slavië.
DEGRELLE VOORWAARDELIJK
VEROORDEELD.
BRUSSEL, 10 Juli (Havas). De recht
bank heeft den Rexistenleider Degrelle ver
oordeeld tot een voorwaardelijke gevangenis
straf van vier maanden met een proeftijd
van 5 jaar en een boete van 700 francs.
Marcel Henri Jaspar. die civiele partij was,
kreeg een franc schadevergoeding.
15 en Groentje in Haarlem's Dagblad
belast zich met het overbrengen van uw
vraag of uw aanbieding aan tienruizen-
den.
En dat er op gereageerd wordt, blijkt
uit het feit, dat Haarlem's Dagblad jaar
lijks tienduizenden Groentjes bevat.
pag.
Dr. J. B. Schepers is overleden. 1
Gisteren is een sportvlieger op wonder
lijke wijze aan den dood ontsnapt. 1
De Groote Kerk te Alkmaar dreigt in te
storten. 3
I-Iet Parijsche hotelpersoneel is in staking
gegaan. 4
Japan geeft China de schuld van het
jongste incident. 4
Op voorstel van den Nederlandschen af
gevaardigde zal Engeland optreden als
bemiddelaar in de non-interventiemoei-
lijkheden. 4
Bioscopen. 6
Een wijziging komt in de herhalingsoefe
ningen. 9
ARTIKELEN, ENZ.
Mr. E. Elias: Lichtstad Flitsen. 3
Prof. Karl Tiander; Wantoestanden in
Sovjet Rusland. 4
Eldert van Elk: Jacobswoudc. een ver
dwenen en vergeten dorp. 5
Ineke Veenhoven: De windhandel in
tulpen. 5
J. B. Schuil: De erftante. 5
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen. 6
Financieel-Economisch Weekoverzicht:
Een week zonder schokken. 7
Dr. Jac. P. Thysse: In Thysse's Hof. 7
Dr. P. H. Schroder: Figuren uit het ver
leden. 9
Dr. M. Euwe: Landau heeft het leelijk
laten liggen. jq
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 11