Jamboree op passende wijze gesloten.
Ontroerende woorden van den Chief Scout.
SABA, EEN ROTS IN ZEE.
Voor het laatst laaiden de vlammen op.
De Bilt voorspelt:
DINSDAG 10 AUGUSTUS 1937
HAARD EM'S DAGE DAD
I
Het Prinselijk Paar woonde het kampvuur bij.
De laatste dag van de Jamboree bracht, zooals wel haast vanzelf
sprak, een stralend zonnetje.
Reeds vroeg waren er tal van bezoekers ,die rustig voor de hekken
het officieele openingsuur afwachtten. Gelukkig voor hen, werden
zij door het dichte bladerdak van de fraaie boomen beschermd voor
de verzengende zonnestralen.
Zoo druk als Zondag is het echter niet geworden. Want Zondag
werd de recorddag van de Jamboree. Niet minder dan 125.000 per
sonen bezochten het terrein.
Aan belangstelling heeft het de Jamboree dus niet ontbroken en
het aantal bezoekers heeft ver en ver het aantal overschreden, waar
op bij de begrooting was gerekend. Meer nog, de Nederlandsche
Jamboree heeft ook alle voorgaande geslagen.
Welk een succes voor de organisatoren van dit wereldgebeuren
en voor allen, die op een of andere wijze aan de totstandkoming van
deze tijdelijke tentenstad hebben medegewerkt. De padvinderij
heeft hiermede een groote stap in de goede richting gedaan, en
allen, zoowel de bezoekers als de duizenden deelnemende jongens
zullen aan deze Jamboree prettige herinneringen bewaren.
Wederom wapperden langs de ruime
arena de vlaggen, wederom schetter
den de trompetten, en rommelden de
trommels hun rhythmische blijheid
over het zonnige grasveld, terwijl een
koele wind de warme zon tot een ge
not maakte. De Schotsche bagpipes
joedelden, muziekkorpsen trokken
voorbij, stoet na stoet rukte op en
stelde zich op het groote marsch-
terrein achter de arena op. Het laatste
défilé van deze wereldjamboree ging
aanvangen.
Tegen half drie begonnen de arena-tribunes
vol te loopen. Op de eeretribune hadden de
Chief Scout en Lad}' Baden Powell, generaal
Behrens benevens eenige andere autoriteiten
plaats genomen. Van de groote mast wapperde
boven de vlaggen der andere naties uit, de Ne
derlandsche driekleur.
Toen weerklonk de muziek en trokken de
contingenten de arena binnen. Voorop de
kampleiders en de sub-kamp-leiders. Dan in
omgekeerde alphabetische volgorde de padvin
ders-contingenten: de blauwe Zweden, met
Prins Gustaaf Adolf aan het hoofd, de IJslan-
ders, de Venezolanen, enz. enz.
Staande zag de Chief Scout na al deze ver
moeiende dagen de jongens voorbijtrekken,
voor iedere nationale vlag het padvinders-
saluut brengende. Onafgebroken rukten de
duizenden scouts op. marcheerden de arena
rond, tof; zij aan den ingang de volgende groe
pen ontmoetten, om dan aan de binnenzijde
aan te sluiten, zoodat steeds breeder rijen
onder een steeds kleuriger beweeg van vlag
gen, zich langs de tribunes bewogen; een
machtig schouwspel. In het midden van het
terrein stond de ..raadsrots" opgesteld, om
ringd door een cordon voortrekkers.
Meer en meer vulde zich de groote arena en
het werd één golvende massa. Toen de Neder
landsche groep met zijn achtduizend man
voorbijgetrokken was, leek het of er niets meer
bij kon, en toch moesten er nog zoovelen
komen. Steeds compacter werd de menigte op
het middenterrein, maar steeds opnieuw werd
er plaats gevonden-voor de duizenden die nog
voorbij marcheerden.
Vandaag waren het de Franschen, die de
aardige gedachte hadden, wuivend met allerlei
kleurige doeken den Chief luide toe te juichen,
terwijl de Poolsche vliegers in de formatie van
een vliegtuig voorbijtrokken. Bij het Ameri-
kaansche contingent hadden de Indianen weer
veel bewondering. Het Engelsche contingent,
dat door luide juichkreten zijn aanhankelijk
heid aan den Chief uitte, trok gearmd voorbij
de eeretribune, als een symbool van de ver
broedering. In de achterste gelederen mar
cheerde de Lord Bishop van Jarrow mede.
Inmiddels hadden de padvinders op het
middenterrein zich met het front naar de
eeretribune opgesteld. Daarachter sloten de
laatst defileerenden zich aan.
Toen was het groote moment aangebroken,
waarop de Chief Scout zijn jongens zou toe
spreken. Een pad naar de raadsrots was open
gehouden, en tot aan de eeretribune was een
eerehaag van scouts opgesteld. De Chief liet
toen de duizenden padvinders op den grond
plaats nemen, en schreed onder luide toe
juichingen naar de raadsrots, gevolgd door een
staf van officials.
Op de raadsrots aangekomen, plaatste Lord
Baden Powell zich voor de microfoon, maar
kon geruimen tijd niet aan het woord komen,
doordat vliegtuigen, waarmede de zgn. handi
capped scouts een rondvlucht maakten, laag
over de arena vlogen, en het geronk der mo
toren alles overstemde. Toen de stilte eindelijk
ingetreden was, begon Baden Powell zijn rede.
.Padvinders, gij zijt hier na lange marsehen
bijeengekomen. Gij moet vermoeid zijn, na al
deze dagen van rondtrekken door het kamp.
Ik zal daarom kort zijn en alleen zeggen, .dat
wij thans gekomen zijn aan het einde van de
Jamboree, die eerst gisteren pas schijnt te zijn
begonnen.
Gedurende de korte dagen van deze Wereld
jamboree, hebben tot mijn vreugde alle pad
vinders het grootste deel van hun tijd besteed
aan het sluiten van vriendschappen. Dat is ook
het doel der padvinders: zooveel mogelijk
vriendschap in andere landen te sluiten,
De dagbladen hebben géschreven over een
Kinderkruistocht. Dit is een zeer juist woord,
omdat jullie werkzaam zijt voor een groote
zaak, den kruistocht voor den vrede. De kruis
tocht die jullie hebt ondernomen, heeft in
sommige opzichten eenige overeenkomst. Ook
jullie komen uit alle deelen van de wereld
bijeen, om vriendschap te sluiten, een taak
even groot als van iedere andere kruistocht-
Probeer daarom zooveel mogelijk vrienden te
maken in andere landen.
Over enkele jaren zijn jullie volwas
sen mannen in jullie land. Dan zullen
de moeilijkheden komen, dan zullen
ilch conflicten voordoen, dan zal wel
licht weer gesproken worden over oor
log en vrede. Maar als je veel vrienden
hebt in andere landen, zul je geen
oorlog met hen willen maken. Dan
weet je. dat er geen betere weg is tot
oplossing van de conflicten dan onder
ling overleg cn vriendschappelijke re
geling.
Toen de kruisvaarders uittrokken, hadden
zij op hun schepen een Jacobsstaf, die thans
de totem is van deze Jamboree. Het is een
instrument om den weg te kunnen vinden. Laat
deze totem voor ons een gids zijn, om ons de
richting te bepalen naar den vrede. Onze
totem is veelomvattend. Hij draagt een kruis
en kan dus een gids zijn voor alle Christenen,
maar hij draagt meer en kan alle landen en
klassen omvatten. Daarom is het een goede
totem voor de padvinders. Laat ons thans onze
campagne voor den vrede voortzetten. Ik zal
nu aan den leider van ieder contingent een
kleine copie uitreiken van den Jacobsstaf om-
mee te nemen als een symbool, dat herinneren
kan aan ons doel: goede wil en vriendschap als
voornaamste middelen om vrede te bevorderen
en in stand te houden".
Ontroerende woorden.
Na deze rede. die in aandachtige stilte
door de padvinders werd aangehoord, reikte
de Chief de Jacobstaven uit en richtte toen
voor de tweede maal, zeer ontroerd het
woord tot de jongens:
„De tijd is nu voor mij gekomen
om vaarwel te zeggen! Ik hoop, dat
jullie een gelukkig leven zullen lei
den. Jullie weet, dat ik in mijn één-
en-tachtigste jaar ben en het einde
van mijn leven nader. De meesten
van jullie staan aan het begin en ik
wenseh, dat jullie leven gelukkig en
vol succes zal zijn. Je kunt dit be
reiken door je best te doen de Pad
vinderswet uit te dragen, je leven
lang, wat ook je functie moge zijn en
waar je ook bent.
Ik hoop. dat jullie allen den Ja-
cobstaf van de Jamboree op je uni
form zult houden en dat je zult
trachten er aan te blijven denken,
wat de beteekenis is van dezen staf.
Door deze beteekenis in acht te blij
ven nemen zul je geholpen worden
bij je streven God's rijk van den
vrede en den goeden wil te vestigen.
Deze totem zal je altijd de pad-
vinderswet in herinnering houden en
den prachtigen tijd, die wij in Ne
derland hebben gehad. Hij zal je
helpen, uitgerust te zijn gedurende
heel je leven en onze padvinders-
idealen van goeden wil en den hel
penden band der kameraadschap te
verbreiden onder al degenen, die wij
ontmoeten. Mijn boodschap aan jul
lie is: vriendschap te verspreiden en
broederschap over de geheele wereld.
Vaarwel en God zegene jullie al
len".
Drie geestdriftige cheers volgden na een
ontroerende stilte op deze indrukwekkende
woorden, nog drie cheers voor den Neder-
landschen hoofdverkenner Staatsraad Ram-
bonnet en het laatste défilé was ten einde.
Diep onder den indruk verlieten de pad
vinders langzaam het terrein.
Tot de Nederlandsche bezittingen, die op
de Jamboree met een contingent vertegen
woordigd waren, behoort ook Saba, een der
Eilanden boven den Wind. Het was maar een
klein groepje van zes flinke, gebruinde jon
gens, onder commando van hopman M. van
der Maarel, doch hun kranige verschijning
tijdens de défilés ontlokte het publiek tel
kens weer een warm applaus.
Wij hebben den heer van der Maarel eh
zijn jongens eens opgezocht in hun kleine
kampement in sub-kamp VII, waar de Ne
derlandsche driekleur fier wappert boven het
kleine tentje. De jongens zijn bezig, het mid
dagmaal te bereiden en de aanwijzingen die
zij elkaar geven, zijn alle in het Engelsch.
Als wij onze bevreemding daarover tegen
over den heer van der Maarel uiten, vertelt
hij ons, dat Eng'elsch de gebruikelijke om
gangstaal op Saba is. Dit vindt zijn oorzaak
hierin, aldus onze zegsman, dat de leer
krachten bij het onderwijs hoofdzakelijk in-
heemschen zijn, die het Nederlandsch niet
of nauwelijks machtig zijn.
Trouwens, zoo vervolgt de heer van der
Maarel, we zijn op dit Nederlandsche grond
gebied slechts met z'n vieren Hollanders. De
rest van de blanke bevolking, ongeveer vijf
tig families, stamt af van Deensche en En
gelsche zeeroovers.
Het totale aantal inwoners van ons eiland
bedraagt ongeveer twaalfhonderd, waarvan
achthonderd zwarten. Deze vormen een vrij
streng afgescheiden groep, en vermenging
van het blanke met het zwarte ras komt
niet voor. aangezien deze laatsten afstam
men van vroegere slaven, en nog steeds niet
heelemaal volwaardig worden geacht.
Zoo behooren van de zeven-en-twintig
padvinders op Saba, slechts twee tot het
zwarte ras. Zou ik er meer inheemschen in
halen, aldus hopman van der Maarel, dan
zou ik mijn blanke jongens kwijt raken, ten
zij ik twee groepen kon oprichten. De ouders
van de blanke jongens zouden het echter
nimmer goedvinden, dat hun zoons met een
groot aantal kleurlingen in één groep ver
zameld waren.
Bet eiland, waarschijnlijk een uitgedoofde
vulkaan, is eigenlijk niets anders dan een
rots, die loodrecht uit zee oprijst, aldus de
heer v. d. M. De top is vrijwel steeds in de
wolken gehuld, en ook twee der dorpen lig
gen meestal in de wolken. De omtrek van
het eiland bedraagt ongeveer 12.5 K.M. en de
doorsnee slechts 4 K.M.
Er is wat landbouw en veeteelt, doch
slechts voor eigen gebruik, terwijl nog tal
van voorwerpen en grondstoffen moeten
worden ingevoerd.
Toch zijn de bewoners gehecht aan deze
vrijwel kale rots. Want hoewel dé mannen
vrijwel allen op hunachttiende jaar het
eiland verlaten, en als zeevaarder of arbei
der bij de petroleummaatschappijen een em
plooi vinden, keeren zij meestal op hun zes
tigste jaar weer terug, om hun verdere le
vensdagen op het eiland te slijten. Doordat
de mannen allen wegtrekken, is het aantal
vrouwen er naar verhouding zeer groot, nl.
zes vrouwen op één man.
De band met het moederland, vervolgt de
leider op een desbetreffende vraag van ons,
laat zeer veel te wenschen over. Het grootste
deel van de bevolking voelt zuiver Ameri-
kaansch, doch gelukkig brengt de padvinderij
hierin eenige verandering, Daarom is deze
Jamboree ook van zooveel belang, omdat de
jongens, die hier geweest zijn, alles wat zij
beleefd hebben, daar" zullen vertellen, en
daarmede den band met Nederland, waartoe
Saba dan toch behoort, zullen verstevigen.
De jongens, zoo besluit hopman van der
Maarel. hebben hun oogen uitgekeken, toen
we hier arriveerden. Want op Saba kennén
we noch auto's, noch fietsen, zoodat dat al
een heel sensatie voor hen was. En zoo was
er meer, dat geheel vreemd voor hen was.
Maar het belangrijkste Is, dat zij Neder
land, welks onderdanen zij zijn, hebben lee-
ren kennen.
We hebben eigenlijk al veel te veel van
den kostbaren tijd van hopman van der
Maarel opgeëischt, doch het was slechts, om
onze belangstelling voor deze vrijwel onbe
kende Nederlandsche bezitting te bevredi
gen en we zijn, dank zij de vriendelijke en
bereidwillige inlichtingen van den hopman
al een heel stuk wijzer geworden.
We wenschen hopman van der Maarel een
voorspoedigen terugtocht toe en we hopen
maar. dat het taalverschil de totale onwe
tendheid van ons Nederlanders omtrent hun
geboortegrond verborgen heeft gehouden.
Grootsch besluit van de Wereld-Jamboree.
Hartelijk medeleven van het
Prinselijk Paar.
Tot groote vreugde van de duizenden pad
vinders. die gisteravond om acht uur rond
het laatste Jamboree-kampvuur zaten ge
schaard, verschenen plotseling, zonder dat
iemand hun komst had kunnen bevroeden,
Prinses Juliana en Prins Bernhard met een
klein gevolg in hun midden ten einde vol
komen in den geest van dit kameraadschap
pelijke padvindersfeest eenvoudig onder
de menigte knapen dit laatste en intieme
kampvuur mede te maken.
Er was tot dit laatste kampvuur geen pu
bliek toegelaten. De padvinders wilden dit
afscheidsfeest liever geheel onder elkander
blijven. Het was heerlijk weer en vele pad
vinders, die met dekens en wollen jakken ge
wapend naar het kampvuur getrokken wa
ren, zullen er weinig gebruik van hebben be
hoeven te maken.
Op de rij door padvinders zelf getimmerde
eerezetels namen achtereenvolgens plaats de
Chief Scout, Lord Baden Powell, gehuld in
een pittoreske mantel, waarop alle teekens
der tot dusverre gehouden wereldjamborees
geborduurd waren, Prins Gustaaf Adolf en
tal van kampautoriteiten, benevens de Bis
schop van Jarrow, die gisteren voor de Brit
ten de godsdienstoefening had geleid.
Zooals gebruikelijk werd het vuur. ontsto
ken door middel van Indiaansche vuurbogen,
waarmede een rond stukje hout zeer snel in
een soort tonder wordt rondgedraaid, tot dit
begint te smeulen. Met den gloeienden ton
der wordt dan een viertal fakkels en daar
mede het kampvuur ontstoken.
Tijdens het vuurmaken werd een soort In
diaansche bezweringsformule uitgesproken
Roode gloed, roode gloed, behoedt ons tegen
de koude, laat de wereld zich aan onze idea
len verwarmen, zooals wij ons warmen aan
je vlammen.
Vervolgens werd de Baden-Powell-
yell uitgebracht en zouden de jon
gens beginnen met het zingen van
het Jamboree-lied in het Engelsch,
Fransch en Nederlandsch, toen plot
seling in een uithoek van de duin
pan, langs welks hellingen de tien
duizenden scouts gelegerd waren,
groote beroering ontstond, die zich,
alle aanmaningen van den kamp
vuurleider Pom van Voorthuisen ten
spijt, al spoedig over de aanwezigen
verspreidde. Hoeden en mutsen wer
den in de lucht geworpen, heele groe
pen stonden te dansen van opgeto
genheid en plotseling begonnen onge
veer de vijf en twintigduizend fris-
sche jongensstemmen spontaan het
Wilhelmus te zingen, dat plechtig en
indrukwekkend klonk over het stille
duinlandschap, waar de avond reeds
begon te vallen.
Een oogenblik om nooit te verge
ten. Want toen wisten alle jongens
het, zonder dat iemand het hun ge
zegd had: Prinses Juliana en Prins
Bernhard waren komen binnenval
len in het groote padvindersgezin,
om gezamenlijk met de jongens in
ongedwongen vreugde dit laatste
feest van de Jamboree mede te vie
ren.
Prinses Juliana zocht lachend en verheugd
over de hartelijke ontvangst, een plaatsje in
het zand. Zij wilde er niets van weten, plaats
te nemen op de eerezetels. Vanavond was zij
evenals al die tallooze jongens een jong en
gelukkig menschenkind tusschen anderen.
Prms Bernhard zette zich eveneens in het
zand neer, aan de voeten van Baden Powell
en Prins Gustaaf Adolf van Zweden, de
kleinzoon van den Zweedschen koning, kwam
naast hem zitten.
Onmiddellijk daarna werd het program
ma voortgezet, nadat eerst nog uiting aan de
blijdschap was gegeven door den hallo-yell,
luidende: We are glad to meet you, we are
glad to greet you, hallo, hallo, hallo (Wij zijn
blij je te zien, wij zijn blij te verwelkomen,
hello, hallo, hallo). Het Tsjecho-Slowaak-
Een indrukwekkend overzicht van de
tienduizenden -padvindersdie Maan
dag bij de sluitingsplechtigheid van
de Wereldjamboree op het demon
stratieterrein voor den Chief Scout
defileerden.
sche padvindersorkest zette toen een aantal
Hollandsche liedjes in, die door allen, ook
door de Koninklijke gasten lachend en uit
volle borst werden meegezongen.
Er volgde toen een uitgebreid programma
van opvoeringen, de een al aardiger dan de
ander. Er werd een Hollandsche yell uitge
bracht, waarin de Prinses met vreugde in
stemde: Rood, wit, blauw, oranje, Nederland,
Nederland. Je maintiendrai, leve de N.P.V.,
een charmant klein Oostenrijkertje jodelde,
dat het een lust was, de Tirolers schuhplat-
lerden; het bekende Varialied werd gezon
gen, waarbij het geheele kamp aan het
schuitjevaren sloeg, de rij van Prinses Ju
liana, Prins Bernhard en Gustaaf Adolf al
even vroolijk meedeïnende als ieder ander,
uiteraard tot enorme en uitbundige voldoe
ning van de padvinders, wier hart Prinses
Juliana dezen avond voor goed gestolen
heeft.
En zoo ging het den geheelen avond door.
Geen lied werd door de padvinders gezon
gen, of Prinses Juliana stemde van harte in,
geen yell werd uitgebracht of onze jonge
Prins"s deed mee, ernstig en volkomen op
gaande in haar poging het zoo goed moge
lijk te doen. Het was voor de jongens om
nooit te vergeten.
Achter elkaar volgden de Franschen, de
Polen, verschillende yells o.a. een Hon-
gaarscne, waarbij de naam Vogelenzang niet
werd uitgesproken, maar door vogelgefluit
werd aangegeven een clown, het Piet
Heinlied, John Brown, het Poolsche orkest,
te veel om allemaal op te noemen en eigen
lijk te aardig om niet stuk voor stuk te be
spreken en nog eens op te' halen. Een aller
aardigst moment was, toen de verpleegsters,
die in 't kamphospitaal de zieken behandeld
hebben, op het podium verschenen en op de
wijs van: In een blauw geruiten kiel, een
eigen vervaardigd gedicht zongen, dat stor
men van gelach ontketende.
De Syriërs zongen en dansten, een Hon
gaar gaf een solo op een oud-nationaal in
strument. de Belgen gaven een aardig, op
muziek gedanst kwajongensgevecht te zien,
canons werden gezongen. Indianen lieten een
adelaarsdans zien en zoo verliep deze laat
ste avond van de wereldjamboree in een
feeststemming, die door de aanwezigheid
van het Prinselijk Paar, tot zoo'n hoogtepunt
gestegen was. dat wel niemand onder de pad
vinders zal zijn, die er niet mee zal instem
men, wanneer wij schrijven, dat het slot te
vens het hoogtepunt geworden is van dit
op zoo grootsche wijze geslaagde padvin
dersfeest.
Meest zwakken wind uit Westelijke
richtingen, half tot zwaar bewolkt of
betrokken, weinig of geen regen, weinig
verandering in temperatuur.
BAROMETERSTAND
Hoogste 766.4 m.M. te Rennes en Biarritz.
Laagste 750.5 m.M. te Ingö.
Het kleine minimum, dat gistermorgen regen
bracht in Ierland, trok recht Oostwaarts en
ligt thans over de Noordzee en brengt een
weinig regen in ons land. Over de Britsche
eilanden ligt thans weer een rug- van hoogen
luchtdruk en daarachter op den Oceaan weer
een vlak minimum.
Het gebied van hoogen luchtdruk in het
Zuiden breidt, zich nog geleidelijk over Zuid-
Europa uit. In Frankrijk en in de Alpen vielen
plaatselijk onweersregens, Saentis had 20 m.M.
regen.
Het mooie weer werd evenwel niet verstoord
en overal in Frankrijk is de morgen zonnig en
windstil. Ook in Dv.itschland is het overal
mooi weer, echter met plaatselijke onweers in
het Oosten. In Scandinavië steeg de luchtdruk
achter de wegtrekkende depressie. Op IJsland
daalden de barometers bij de nadering van een
nieuw minimum. In Engeland is de lucht zwaar
bewolkt tot betrokken. Er viel geen noemens
waardige regen.
Het is te verwachten, dat de storing in
onze omgeving van tïjdelijken aard zal
zijn en dat het mooie weer spoedig zal
terugkeeren, echter met meer bewolking
dan de laatste dagen.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 766 m.M.
Stand van heden 764 m.M.
Neiging: Achteruit.
Opgave van:
Fa. KEIP, Opticiens
Gr. Houtstr. 137 Tel. 11640
HOOG WATER TE ZANDVOORT
Woensdag v.m. 6.46 uur; n.m. 19.09 uur.
Strand berijdbaar van 12.0017.00 uur.
Belangrijke telefoonnummers
Politie: 11850.
Brandweer: 15333.
Ongevallendienst (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
AGENDA
DINSDAG 10 AUGUSTUS
Groote Kerk: Orgelbespeling door den
heer Jacob Bijster, 8.159.15.
Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Cinema Pal&ce: „Van goede getuigen
voorzien" met Herbert Marshall en Jean Ar
thur, 7 en 9,15 uur.
Frans Hals Theater: Heinz Rühmann in
„Zoölogica", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Arme rijken" met
Adèle Sandrock, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Theater: „De vlucht naar de stra
tosfeer" 2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals Museum: Frans Hals Tentoon
stelling 1017 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
WOENSDAG 11 AUGUSTUS
Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Frans Hals Museum: Frans Hals Tentoon
stelling 1017 uur.
