Sjanghai wordt steeds zwaarder
getroffen.
Luchtraids blijven voortduren.
- Evacuatie met
Tasman'' gelukt.
Moedige redding
door strandpachter.
f p
Gidsendienst te Haarlem.
Een boeiend geval.
In Heemstede wordt
weer veel gebouwd
Het belangrijkste
55e JAARGANG No. 16611
Verschijnt dagelijks, Bèfialvë 'op Zori- 'en Feestdagen".
V/OENSDAG 18 AUGUSTUS 1937;
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vi.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37. Haarlem-Noord, Telefoon 12230
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.—, overlijden ƒ400.—, verlies van hand, voet of oog 200.—, beide leden duim 100.—één lid duim ƒ50.—, alle leden wijsvinger ƒ60.—»
één of twee leden wijsvinger 25.—, alle leden anderen vinger 15.—, één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.—, polsbreuk ƒ15.—.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. HEDEN: 10 PAGINA S.
Chineezen melden
successen.
e Japanners zijn opnieuw overge
gaan tot een aantal luchtraids. Zoo
werd het vliegveld Longhoewa ge
bombardeerd, doch het gerucht is in
omloop, dat alle Chineesche vliegtuigen te
voren het veld hadden verlaten.
Gisteren heeft de menigte te Sjanghai twee
Chineezen gelyncht, die er van beschuldigd
werden Japansche rijst te hebben gekocht.
Verder meldt Reuter uit Sjanghai dat ver
scheidene escadrilles Japansche bommenwer
pers alle strategische punten tusschen
Tsjapei en Hon Koeng systematisch hebben
gebombardeerd, zonder dat zij ernstigen te
genstand ondervonden. Op tal van plaatsen
woeden branden.
De Chineezen houden vol dat zij in het
district Yangtse Poe, ten noordoosten van
Sjanghai zichtbare vorderingen hebben ge
maakt. Zij beweren niet alleen op slechts een
mijl afstand van de Wangpoe te zijn, doch
beweren ook, dat zij de Japanneezen in den
sector van Tsjapei hebben teruggedrongen.
Deze wijik is in hoofdzaak Chineesch, doch
de Japanners bezetten er ook een gedeelte
van.
Namens het ministerie van Buitenlandsche
Zaken wordt verklaard, dat de terugtrekking
der internationale politietroepen uit het in
ternationale gebied ten oosten van het
Hongkioe-kanaal de Japansche strijdkrach
ten noopt de bescherming van dit district,
waarin nog een groot aantal Japansche bur
gers woont, zelf op zich te nemen, daar de
Chineezen dit gebied van alle kanten aan
vallen. Het hoofdkwartier der landingstroepen
vult deze mededeeling hiermede' zelf aan, dat
de Chineesche troepen hier hevige aanvallen
hebben gedaan op de Japansche fabrieken.
Toenemende spanning in de provincie
Sjangtoeng.
TOKIO, 18 Aug. D.N.B.) Het agentschap
Domei maakt melding van een toenemende
spanning in Tsingtao en in de provincie
Sjantoeng.
In de omgeving van Tsingtao wordt een
dJAÜGHMS wawgpoe kade
nieuw gevormde Chineesche divisie geconcen
treerd. Nog drie andere Chineesche divisies
worden uit Westelijk Sjangtoeng gedirigeerd
naar het Zuid-Oostelijk deel. De militaire be
drijvigheid is verhoogd ten zuiden van de
spoorlijn-PeipingTientsin. Het hoofdkwar
tier van het Japansche garnizoen in noord-
China meldt dat troepen van de centrale
Chineesche regeering oprukken ten westen
van de spoorlijn HankauPeiping. Zij zouden
reeds tot op 15 K.M. van Peiping genaderd
zijn. Ten oosten van de spoorlijn Tientsin
Poekau zouden op 20 K.M. ten Zuiden van
Tangkoe gevechten ontstaan zijn. In een
strijd welke verscheidene uren geduurd heeft,
hebben de Japansche troepen een poging ver
ijdeld van de resten van het 29e legercorps,
om de verbindingen van het garnizoen in
noord-China ten noorden van Tientsin te ver
storen.
Onderscheiding voor minister Koeng.
WEENEN, 18 Aug. (D.N.B.) De bondspre
sident heeft den Chineeschen minister van
Financiën, Koeng, het grootkruis in de orde
van verdienste verleend.
Voor zijn vertrek naar Genua, vanwaar hij
de terugreis naar China zal aanvaarden,
heeft Koeng aan journalisten verklaard, dat
hij met de Oostenrijksche regeering van ge-
Schip beschoten doch niet
getroffen.
De directie van de K.P.M. te Amster
dam heeft het volgende telegram van
den gezagvoerder van de Tasmanont
vangen
„Evacuatie gelukt. 75 vrouwen, 57 kin
deren, 50 mannen. Liggen momenteel
ten anker zes mijl van Woesoeng in af
wachting van voorbijtrekkenden ty
phoon".
De directie deelt verder mede, dat de
„Tasman", zoodra de typhoon voorbij is,
naar Hongkong zal vertrekken.
Nadat de evacuatie geslaagd ivas, werd
de „Tasman" beschoten. Het schip werd
echter niet getroffen.
Op het algemeen omroepsein, waarin
gewaarschuiod werd, dat de „Tasman"
iverd beschoten, is het vuren gestaakt.
dachten gewisseld had over een vriend
schappelijke samenwerking tusschen beide
landen.
In politieke kringen alhier verluidt, dat
Koeng in Bad Gastein een onderhoud heeft
gehad met den Sovjet-Russischen volkscom
missaris voor buitenlandsche zaken, Litwi-
nof, en wel in verband met de Tsjecho-Slo-
waaksche leening aan China, waarvoor de
Sovjetunie een waarborg op zich genomen
zou hebben.
De „Van Galen'' vordert goed.
Uit Tarakan naar Manilla vertrokken.
BATAVIA, 18 Augustus (Aneta). Het
departement van Marine deelde mede, dat
de „Van Galen", opweg naar Shanghai, gis
teravond te kwart voor negen te Tarakan
arriveerde.
Drie uur later, n.l. te kwart voor twaalf
't nachts, vertrok de „Van Galen" naar
Manilla.
De strijd in Spanje.
Reide partijen boeken successen
Oneenigheid in het kamp der Nationalisten?
In den sector Ciempozuelo zijn de regee-
ringstroepen een kilometer opgerukt. Niet
tegenstaande de troepen van Franco krach
tig tegenstand boden, konden verscheidene
loopgraven bezet worden.
Uit Aldemuz ten Zuiden van Teruel wordt
gemeld, dat de regeeringstroepen het dorp
Zaprilia hebben bezet, alsmede den bergketen
van denzelfden naam, gelegen op ongeveer
40 K.M. te Z.W. van Teruel.
Het ministerie van Landsverdediging deelt
mede, dat in het kamp der nationalisten on
derlinge twisten zijn ontstaan, in het bijzon
der bij Saragossa.
Te Saragossa moet het tot ware gevechten
zijn gekomen tusschen de verschillende groe
pen. Artillerie der nationalisten zou Saragossa
hebben beschoten.
In verschillende deel en der stad hebben
troepen van Franco brand gesticht.
Het ministerie van landsverdediging
deelt verder mede, dat de vijand
voortgaat met zijn aanvallen in den
sector van Reinosa en Escudo.
Hij slaagde er in de straten der stad
binnen te dringen. Er ontstonden ver
woede gevechten.
Met behulp van talrijke versterkin
gen, tanks en vliegtuigen, slaagde de
vijand er in zekere hoogten bij Escudo
te bezetten en hier en daar de regee-
ringslinies te doorbreken.
Niettemin hebben de regeeringstroe-
pen tegenaanvallen gedaan, waarbij zij
er in zouden zijn geslaagd de nationa
listen met zware verliezen terug te
dringen.
Ernstig ongeluk te Krabbendijke.
KRABBENDIJKE, 18 Augustus, In deze
gemeente is gisterenavond een aanrijding
met doodelijken afloop gebeurd. Het te
Krabbendijke wonende lid van Gedeputeerde
Staten van Zeeland, de heer C. P. Vogelaar,
reed met zijn auto door de Dorpsstraat, toen
op hetzelfde oogenblik twee dochtertjes van
de familie L. per rijwiel passeerden, Op on
verklaarbare wijze kwam het negenjarige
meisje met de auto in botsing. Zij viel tegen
den wagen aan en was vrijwel op slag dood.
De auto en het stoffelijk overschot van het
kind zijn door de politie in beslag geno
men.
Twee dames met levens
gevaar aan land gebracht
Heldhaftige strijd met de golven.
Dinsdagmiddag te omstreeks drie uur
heeft de bekende strandpachter Jb. Kraaijen-
oord op het Zuiderstrand te Zandvoort na
een heldhaftigen strijd met de golven twee
dames gered, die dreigden te verdrinken dooi
den gevaarlijken onderstroom. De zee- was
Dinsdag nogal onstuimig en daarenboven
was er ongeveer 100 meter zuidwaarts een
mui, welker zuiging nog op de plaats, waai
de badenden dames zich bevonden, duidelijk
merkbaar was
De dames, mevr.
Brok uit Haarlem,
en mevr. Coenders uit
Amsterdam, bevonden
zich op een gegeven
moment in een ha-
chelijke positie, daar
*r zij door den onder-
As/ T stroom werden weg
getrokken en zich
JiL' niet meer staande
konden houden, hoe
wel zij slechts ter
hoogte van het mid-
de! in water ston-
'y --f? den. Zij riepen luide
f om hulp en hun nood
ÉÉÉS kreten werden ge-
T lukkig spoedig op het
SI strand gehoord.
De strandpachter
Kraaijenoord ziende,
Strandpachter dat de dames zich in
Jb. KRAAIJENOORD. levensgevaar bevon
den bedacht zich geen
moment en rende uit zijn tent onderwijl
een zwemvest aandoende en begaf zich ge
kleed te water. In enkele seconden was hij bij
de drenkelingen en wist haar te grijpen. Hij
trachtte haar boven water te houden, hetgeen
niet gemakkelijk was, daar ieder oogenblik
de hooge golven over zijn hoofd spoelden en
hij door de dames nog werd ondergetrokken.
Het gevolg hiervan was, dat hij bijna geen
adem meer kon halen, doch na veel ge
worstel mocht het hem toch gelukken de
beide dames naar den wal te brengen en hij
wist zelfs te voorkomen, dat zij water in
kregen. Inmiddels zag een talrijk publiek
met angstige oogen de reddingspogingen aan
en een zucht van verlichting werd geslaakt
toen Kraaijenoord weer vasten grond onder
de voeten kreeg.
Na afloop hadden wij in zijn consumptie
tent eën onderhoud met den kranigen red
der, nadat deze zich eerst van droge kleeren
had voorzien. Welwillend vertelde hij ons
het geheele geval. Hij was meer verheugd
over het behoud van twee menschenlevens
dan over zijn moedige daad. Meer dan twin
tig menschen heeft hij uit het water mogen
redden, hierbij niet tellende die keeren, dat
hij als badman dienst deed. want dan was
het een onderdeel van zijn taak, zoo rede
neerde hij. Reeds tientallen jaren geleden
heeft men g-etracht bij een dergelijke moedige
redding hem met een onderscheiding te be
giftigen, doch het is er niet van gekomen.
Wel heeft hij vele malen van de Zandvoort-
sche Reddingsbrigade getuigschriften mo
gen ontvangen voor de reddingen, die hij in
den loop der jaren heeft volbracht. Een
woord van hulde voor dezen stoeren Zand-
voorter mag hem hierbij niet worden ont
houden.
Voor de rondleiding
van vreemdelingen.
„Haarlems Bloei" heeft zich gaarne
bereid verklaard haar medewerking te
verleenen aan het denkbeeld een gid
sendienst voor Haarlem in het leven
te roepen.
Het is in het belang onzer stad, dat
de welgestelde vreemdelingen bij hun
bezoek, zoo goed mogelijk worden in
gelicht omtrent de bezienswaardig
heden van Haarlem. Zulks kon niet
beter geschieden dan door een deskun
dige begeleiding door beschaafde gid
sen, die het verstaan den vreemdeling
op rustige wijze te oriënteeren.
Indien zulk een gidsendienst tot
stand komt en daaraan de noodige be
kendheid wordt gegeven, wordt hier
door voor eenige daartoe geschikt ge
bleken personen de gelegenheid ge
opend zich een bron van inkomsten
te verschaffen.
De Stichting „Haarlems Bloei" is bereid ge
heel belangeloos haar medewerking te verlee
nen tot de vorming van zulk een gidsendienst
en de scholing dezer gidsen. Zij, die voor der
gelijk werk in aanmerking wenschen te komen
en over de daartoe noodzakelijke capaciteiten,
d.w.z. goede school-opleiding en talenkennis,
beschikken, kunnen zich onder opgave van de
noodzakelijke schriftelijke gegevens wenden
tot het Verkeershuis van „Haarlems Bloei".
Stationsplein 1, Haarlem.
(Te Zandvoord iverd dezer dagen
op het strand een aangespoelde
metalen bol gevonden, die veel op
een mijn leek, maar na zorgvul
dige afzetting van een stuk strand,
bij deskundig onderzoek een on
schuldige ballastboei, in gebruik
bij de visscherij, bleek te zijn).
Men vindt soms aan ons Westerstrand
Wel vreemde dingen in het zand.
Afkomstig uit de baren;
In Zandvoort speelde thans een bol
Een onverwachte badgastrol.
Die vrees bracht voor gevaren
Het leek verdacht veel op een mijn,
Als dit vermoeden juist zou zijn.
Paste geen achteloosheid;
Men riep dus een deskundig man.
Ter wering van de kansen van
Fatale bolleboosheid.
Terecht werd het niet erg vertrouwd.
Maar, met deskundig oog beschouwd,
Bleek het geen mijn te wezen;
Maar slechts een boei voor 't vischbedrijf,
Die niets borg in zijn bolle lijf.
Waarvoor men had te vreezen
Men heeft voor alle zekerheid,
Dit bolgewas den dood gewijd,
Toen was de angst verdreven;
Maar Zandvoort mocht door deze mijn.
Hoezeer die slechts een boei mocht zijn,
Een boeiend uur beleven.
Toch is voor elk die hiervan las,
Een ernstig woord nog wel van pas,
Als dit een klucht mocht schijnen,
Bedenk dan: als gij bollen vindt
Op 't strand, het altijd wijs is vrind,
Ze aan te zien voor mijnen.
Vooral s.g. betere
middenstandswoningen
Den laatsten tijd wordt er in Heem
stede weer op ruime schaal gebouwd
en de tegenwoordige bedrijvigheid in
de bouwvakken steekt wel heel sterk
af bij den gang van zaken in het vorig
jaar. Begin 1936 stonden pl.m. 270
Avoningen ledig. De bevolking nam in
den loop van dat jaar met ongeveer
achthonderd zielen toe, waardoor
tweehonderd woningen betrokken
werden. Daartegenover stond aan
nieuwe woningen slechts een produc
tie van ruim honderd woonhuizen,
zoodat het woningsurplus begin 1937
slechts 175 bedroeg.
Een jaarproductie van nauwelijks honderd
woningen is voor Heemstede ongemeen laag
en was dan ook in een jaar of tien niet voor
gekomen. Dit jaar is dit aantal reeds in de
eerste zeven maanden overschreden en er
zijn nog zooveel perceelen in aanbouw en
bovendien zooveel aanvragen om bouwver
gunning in behandeling, dat nu reeds vast
staat, dat de woningproductie dit jaar héél
ver boven die van 1936 zal uitsteken. Daar
mede behoeft nog niet gevreesd te worden,
dat het woningsurplus zoo omvangrijk worden
zal, dat opnieuw een ernstige terugslag te
verwachten is.
Het aantal in Januari j.l. leegstaande wo
ningen van 180 kwam voor op een totalen
woningvoorraad van 4720. Het bedroeg dus
slechts 3.8 procent. Nu dient hierbij wel be
dacht te worden, dat vrijwel alle leegstaande
woningen middenstandshuizen waren, zoodat
het overschot in deze rubriek feitelijk op 5 a 6
procent kan worden getaxeerd. Ook dit per
centage is voor een gemeente als Heemstede
gering te achten. Voor de vestiging van véél
nieuwe inwoners is het nu eenmaal nood
zakelijk, dat de gegadigden een ruime keuze
hebben. Ook in het thans verstreken deel van
1937 is de bevolkingstoeneming ongestoord
voortgegaan, zoodat ermede gerekend kan
worden, dat ook dit jaar weer een tweehon
derd huizen voor nieuwe ingezetenen noodig
zullen blijken.
Alleen en voor zoover de productie dit jaar
dus méér dan tweehonderd woningen (het
dubbele van het vorige jaar!) zal bedragen,
zal er pas van een verruiming van het wo
ning-overschot gesproken kunnen worden. En
daar dat overschot bij het begin van dit jaar
allerminst te groot was, ziet het er dus 'niet
naar uit, dat in het tempo van den verkoop
en verhuur van nieuwe perceelen zulk een
vertraging zal komen, dat den bouwers de lust
tot verderen bouw zal vergaan. Voorloopig
zal de bouwbedrijvigheid in Heemstede zich
dan ook wel op het "tegenwoordige peil hand
haven.
Betere middenstandshuizen
in aanbouw.
Het type woningen, dat thans voor
namelijk in aanbouw is, is dat van de
z.g. betere middenstandshuizen, In het
begin van dit jaar zijn enkele blokken
verrezen van kleiner type, o.a. aan
Het woord is aan
Petit-Senn
De dingen veranderen min
der dan onze kijk erop.
den Bleekersvaartweg en den Burge
meester van Lennepweg. Nu wordt
vooral langs de nieuwe straten ten
oosten van de Heemsteedsche Dreef
gebouwd, terwijl aan de Dreef zelf
de laatst overgebleven bouwterreinen
thans ook vrijwel alle bebouwd zijn
geworden.
In deze omgeving mogen alleen huizen van
de grootere woningklassen worden neergezet.
In de omgeving van het station Heemstede
Aerdenhout, een wijk die den laatsten tijd bij
adspirant-ingezetenen bijzonder in trek blijkt
te zijn en waar het aantal leegstaande huizen
zeer sterk is afgenomen, wordt thans zoo goed
als niet gebouwd. Wel zijn er plannen voor-
onmiddellijken bouw als de nieuwe straten ten
zuiden van de Zandvoortschelaan gereed zul
len zijn. Met den aanleg van deze straten,
waartoe het gemeentebestuur reeds eenigen
tijd geleden besloten heeft, zal dezer dagen
worden begonnen.
Brand in een fotomagazijn
Amsterdam.
Twee verdiepingen geheel uitgebrand.
AMSTERDAM, 18 Augustus. Vanochtend
te half zeven ontdekten buren brand in het
gebouw Plantage Middenlaan 22, waarin een
magazijn van foto- en smalfilm van de maat
schappij Ilford-Selo gevestigd is. Het vuur,
dat aan de achterzijde van het gebouw over
vier verdiepingen woedde, nam, vooral aan
den achterkant het karakter van een uit-
slaanden brand aan. De bi-andweer liet de
motorspuiten uitrukken en bestreed het vuur
met een straal aan de voorzijde, een straal
aan de achterzijde en drie stralen binnendoor.
Te zeven uur was het vuur onderdrukt.
De brand is door onbekende oorzaak gelijk
vloers ontstaan en heeft zich door den koker
van een handüft naar alle boven gelegen ver
diepingen verplaats. Vooral op de tweede
en derde verdieping heeft het vuur zich ern
stig uitgebreid, Deze verdiepingen zijn dan
ook geheel uitgebrand, de eerste verdieping
deelde dit lot aan de achterzijde. De gelijk-
vloersche verdieping bekwam ernstige water
schade.
40 JAAR GETROUWD.
Donderdag 26 Augustus zal het een feest
dag zijn in het gezin van den heer W. J. B.
van Liemt, wethouder van Haarlem en thans
ook waarnemend burgemeester. Dan zal het
namelijk 40 jaar geleden zijn, dat de heer
van Liemt met mejuffrouw Dolmans in het
huwelijk trad, Aanvankelijk bestond het
voornemen dit feest tot den familiekring te
beperken, maar daar het feit naar buiten
bekend geworden is, waarbij bleek dat velen
er prijs op stellen in de gelegenheid te zijn
het bruidspaar hun gelukwenschen aan te
bieden, zal daartoe gelegenheid gegeven wor
den op den feestdag 's middags van 3 tot 5
uur in de woning Lorentzplein 9
RADIO DISTRIBUTIE HAARLEM
Iemand met een eigen toestel,
Heeft des zomers veel gekraak.
Maar met onze Distributie,
Is het altijd in den haak.
(Adv. Ingez. Med.)
pag.
De „Tasman" is bij het evacueeren van
vluchtelingen uit Sjanghai beschoten 1
„Haarlem's Bloei" tracht een .gidsendienst
in het leven te roepen 1
Er wordt te Heemstede weer meer ge
bouwd 1
Dinsdagmiddag is op het Centraal Station
te Amsterdam een electrische trein
op een stoomtrein geloopen, de ma-
terieele schade was groot
De „Wielewaal" en de „Torenvalk" heb
ben pech 3
Een oud schildersgeheim is door een in
woner van Aalsmeer opnieuw ontdekt 3
Het Noorderstation te Sjanghai is door de
Japanners vernield 4
B-itsche oorlogsschepen krijgen instruc
ties omtrent de bescherming der
koopvaardijvloot 4
Van den Russischen vlieger Lewanefski
zouden zwakke seinen zijn opgevangen 4
Zandvonr' hoopt nog op een goed na
seizoen 5
ARTIKELEN, ENZ.
Mr. E. Elias En dat is verdrietig 2
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten 3
De grootste waterleiding ter wereld 4
H. D.-Vertelling Kan ik misschien van
dienst zijn? 5
L. S.: Droogbloeiers 5
Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 1
