Radio 1938
Het Fietsende Volk.
Het belangrijkste
Ahoy Piet Hein!
WANDGEDIERTE
Personenauto te water
gereden.
PHILIPS en N.S.F.
55e JAARGANG No. 16621 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. MAANDAG 30 AUGUSTUS 19o7
HAARLEM S DAGBLAD
Uitgave Loureos Costei Maatschappij voor
Directie:P.W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vs.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 2000.overlijden f 400.verlies van hand, voet of oog f 200.beide leden duim 100.één lid dutm 50.alle leden wijsvinger 60.—»
één of twee leden wijsvinger 25.—, alle leden anderen vinger ƒ15.—, één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk 30enkelbreuk ƒ15.—, polsbreuk ƒ15.—. •n.pnruc
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. RIEDEN16 PAGINA S.
BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 1 2230
ADVERTENTTëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Het woord is aan
Sainte Beuve:
Hoevelen sternen vóórdat
zij een reis om zichzelf heb
ben gemaakt.
Bejaarde dame onder tram
geraakt.
Doodelijk ongeval op de Lcidsche Vaart.
Zondagavond omstreeks tien uur
is op de Leidsche vaart bij de Schouw-
tjesbrug een ernstig ongeluk ge
beurd, dat aan de zeventigjarige mej.
F. Dieckmann uit Amsterdam het le
ven heeft gekost.
Mej. D. had een bezoek gebracht aan een
vriendin hier ter stede, en wilde zich per
tram weer naar haar woonplaats begeven. De
beide dames begaven zich naar de tramhalte
bij de Schouwtjesbrug. Doordat de weg daar
ter plaatse is opgebroken, moesten de beide
dames zich een weg zoeken over het zeer
ongelijke wegdek. Zij liepen tusschen de
rails aan den waterkant, toen achter hen een
tram naderde op hetzelfde spoor.
De vriendin waarschuwde mej. D., die
hardhoorend en eenigszins kreupel was, van
de rails te gaan, waarop beide dames zich een
plaatsje zochten op het langs het water op
gestapelde materiaal.
De wagenvoerder, die de manoeuvre van de
beide dames had gezien, meende veilig te
kunnen passeer en.
Bij het voorbijrijden van de tram schijnt
mej. D. evenwel haar evenwicht kwijt te zijn
geraakt, waardoor zij viel en onder de tram
terecht kwam.
Het rechteronderbeen van het slachtoffer
werd geheel verbrijzelde terwijl zij ernstige
inwendige kneuzingen bleek te hebben opge-
loopen. In zorgwekkenden toestand werd de
dame naar het Diaconessenhuis overge
bracht, waar zij ruim een uur later is over
leden.
pag.
Koninklijke onderscheidingen toege
kend aan inwoners van Haarlem en
omgeving. 1
Zaterdagavond is in de Delft een auto
gereden, een inzittende dame is ver
dronken. 1
Het Prinselijk jacht „Piet Hein" is Zater
dag aan Prinses en Prins overge
dragen, 3
Boter, margarine, oliën en vetten worden
goedkooper. 3
China en Rusland hebben een non-agres
siepact gesloten. 4
De Britsche regeering eischt veront
schuldigingen van Tokio over het ge
beurde te Sjanghai. 4
Een delegatie van Duitsche bisschoppen
zou zich dezer dagen naar het Vaticaan
begeven. 4
Bij Jaarsveld is een zendermast neerge
stort.
Er zijn weer vele verkeersongelukken
Zaterdag en Zondag gebeurd. 3
Koninklijke onderscheidingen 5, 6 en 2
Het Ned. Honkbalnegental heeft van
België gewonnen. 7
Scherens is wereldkampioen der prof-
sprinters geworden, van Vliet eindig
de op de tweede plaats. 8
A. A, C. wint den Prins Hendrikbeker. 8
Het walerpolotournooi van H. P. C. 11
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Het fietsende volk. 1
K. de Jong: Vereeniging voor Internat,
vriendschap en wereldvrede. o
G. M. Leek: Brederodeduin en de vcr-
loting 13
H. D. Vertelling: Demasqué. 13
Dat zijn wij, Nederlanders. Er valt niet over
te redetwisten: de suprematie op de fiets is
aan ons. Tallooze buitenlanders hebben dit in
tallooze geschriften erkend. Zij hebben zich
over de fietsende Hollanders in bewonderen-
den zin uitgelaten. Zij hebben ons massa-
gefiets ook eigenaardig en schilderachtig ge
vonden, net als de Marker-broeken, de klom
pen en de Edammer kazen. Zij hebben het als
tets wonderlijks beschouwd, zonder te besef
fen dat het volkomen logisch is dat een
gansch volk fietst als zijn land, met uitzon
dering van een stuk of wat Pietersbergen,
Zypebergen en enkele Blinkerts, zoo plat is
als een schol. En natuurlijk hebben zij er zich
ook mee vermaakt, want de mensch aller lan
den moet toch altijd even lachen als hij iets
ziet dat heel anders is dan in zijn eigen land.
Het is dus geen zelfverheerlijking als wij
zeggen dat wij Het Fietsende Volk zijn. De
getuigenissen van anderen staan bij duizen
den ter beschikking. Dezen zomer zijn er,
vanwege de Jamboree en de Frans Hals Ten
toonstelling, weer tienduizenden buitenland-
sche bewonderaars bij gekomen die onzen
fiets-roem over de wereld helpen verbreiden
als onverdachte getuigen van het fenomeen.
Ik vestig op dit onaanvechtbare wereldkam
pioenschap, een der vele staaltjes van datgene,
waarin een klein volk groot kan zijn, nog eens
de aandacht omdat men pas weer eens de
jaarlijksche wereldkampioenschappen wiel
rennen heeft gehouden. Er zijn vijf wereld
kampioenen geproclameerd, waaronder één
Nederlander (v. d. Vijver), twee Belgen, een
Italiaan en een Duitscher. „Wij" deden ons
voornamelijk gelden op den korten afstand.
Bij de amateurs in de sprint haalden we de
eerste en de derde plaats, bij de professionals
de tweede. Dat is nu wel aardig, maar het
geeft een te bescheiden beeld van onze presta
ties. Laten de Belgen, Italianen en Duitschers
goed begrijpen, dat het grootere wereldkam
pioenschap toch het onze blijft en dat zij over
de werkelijk-nationale linie ver bij ons achter
blijven. Dat de Belgen bijvoorbeeld toevallig
een zekeren Scherens in hun midden hebben,
die over de laatste 100 meters van de 1000
een half fietswiel sneller is dan onze land
genoot Arie va?i Vliet is een omstandigheid
die. van geen beteekenis meer is als men de
fiets-daden der volledige bevolkingen van Bel
gië en Nederland met elkaar vergelijkt. En
de Italianen en de Duitschers, talrijk als zij
zijn, zouden het als natie nog veel erger tegen
ons afleggen als zij onze dagelijksche spits
uur-prestaties op de fiets moesten evenaren.
Het is helaas niet mogelijk deze dingen in een
werkelijk kampioenschap-der-naties op de
proef te stellen. Het zou te duur en vooral ook
te gevaarlijk wordennamelijk voor de
andere volken.
Ik zie duizend bij-loting-aangewezen Ita
lianen, om maar eens een voorbeeld te noe
men, zich al in het Amsterdamsche spitsuur-
verkeer wagen, of desnoods maar in het
Haarlemsche, op de route Stationden Hout
door de stad, voortgejaagd door de N.Z.H.T.M.,
de motorvrachtwagens en de luxe-auto's! En
dat is dan nog maar de sprint! Maar hoe
zouden ze zich houden in den Amsterdam-
schen Zondagschen uittocht naar het Gooi en
op de tallooze vacantiereizen?
Hoe zou het ritje AmsterdamZandvoort
op Zondagmorgen hen bevallen? En het Rot-
terdamsche verkeer in het centrum der stad?
Ik geloof dat de meerderheid, na onze pres
taties aanschouwd te hebben, niet eens zou
durven starten! En hoe vele millioenen Ita
lianen, Duitschers, Belgen, Engelschen, Ame
rikanen enz. zijn er wel niet die heelemaal
niet eens kunnen fietsen! In ons land moet
men dergelijke mensch en, als zij tenminste
gezond van lijf en leden zijn, met een lan
taarntje gaan zoeken.
De Italianen zijn wellicht meer gesteld op
hun illusie van een nieuw Romeinsch impe
rium en de Duitschers op hun oer-Germaan-
sche idealen. Dat moge zoo wezen, maar het
is een geheel ander terrein, en een verouderd.
Die oude Romeinen en Germanen hebben
nooit eenig begrip van een fiets gehad. Hun
verkeerswezen leek naar niets en ze scho
ten in het algemeen bedroefd langzaam op.
Wij daarentegen, minder happig op het doen
herleven van Brinio en dergelijke lieden uit
de grijze oudheid, gaan met reden prat op
onze koelbloedigheid, beweeglijkheid en
snelheid in het moderne verkeer.
In de lucht, in de auto en te water mogen
anderen ons daarin evenaren, per fiets doen
zij het op geen stukken na. En aangezien de
individueele prestaties van geheele naties dan
toch wel altijd meer waard blijven dan de
kunststukken van enkele ongewone individuen
op een wielerbaan of speciaal afgezetten weg
zonder verkeersmoeilijkheden blijf ik Het
Wereldkampioenschap Fietsen voor het Neder-
landsche volk opeischen. Het is ons als 't ware
met algemeene stemmen toegekend. Het staat
al jaren op onzen naam en het zal er op blij
ven staan, tot in lengte van dagen. Dat wou
ik alleen maar even zeggen.
R. P.
Het adres voor Betere Radio.
Speciaal Philips Service Station
Hoofdvert. van N. S. F.
(Adv. Ingez. Med.)
Piet Hein, Piet Hein, zijn naam is klein
Zijn daden worden groot,
Nu hij het vlaggeschip zal zijn
Van onz' ontspanningsvloot.
Hij vindt er in ons vaderland
Volop zijn „jachf'terrein,
Met vreugd begroet van allen kant,
Ahoy, ahoy, Piet Hein!
Hij schenke aan ons prinsenpaar,
Naar het zijn harte lust,
In blij verpoozen met elkaar,
Veel vaargenot en rust.
Het moog' geluk in alles zijn,
Bij de Piet Hein aan boord,
Een vaart in blijden zonneschijn
Door geen ruw weer verstoord.
Het ruischt door 't riet: Ahoy Piet Hein,
Van vorstelijk model,
In 't zomersch watersportfestijn
Wei-kom en ook vaar-wel!
P. GASUS.
Wij garandeeren absolute verdelging van
onder geheimhouding en schriftelijke garantie
ZUIVERINGSONDERN. „RADICAAL",
Gen. Cronjéstraat 135 Telefoon 11657
(Adv. Ingez. Med.)
Alle Nieuwe Modellen
staan gereed
voor U te demonstreeren
De 24-jarige bestuurster verdronken.
Zaterdagavond had aan het eind
van de Spoorwegstraat, een zijstraat
Onderscheidingen.
Toegekend aan inwoners
van Haarlem en omgeving
Ter gelegenheid van den verjaardag van
H.M. de Koningin werden de volgende onder
scheidingen toegekend aan inwoners van
Haarlem en omstreken:
Benoemd tot Officier in de Orde van Oranje
Nassau:
M. W. A. Wijtenburg, rector van het St.
Josephgesticht en R.K. Observatiehuis „Huize
Maria Immaculata" te Bloemendaal.
G. van Tienhoven, voorzitter van de Ver
eeniging Kinderzorg in de classis Haarlem
van de Ned. Hervormde kerk te Bloemendaal.
Mr. M. J. A. Moltzer, directeur van de
School voor Maatschappelijk Werk te Am
sterdam, wonend te Bloemendaal.
F. A. Engehard, oud-inspecteur der Ver
zekeringskamer te Amsterdam, wonend te
Heemstede.
Dr. C. Spoelder, rector van het gemeentelijk
Gymnasium te Haarlem.
A. G. Boes, oud-schoolopziener bij het La
ger Onderwijs te Haarlem.
J. W. Noë, referendaris in algemeene dienst
bij het departement van Defensie, wonend te
Haarlem.
A. G. C. Engelgeer, accountant der directe
belastingen te Haarlem.
C. Oud te IJmuiden, directeur van het
Staatsvisschershavenbedrij f
Ir. J. Rodenburg te Haarlem, rijksinspec
teur van het Verkeer.
Dr. M. Colenbrander, arts te Heemstede.
Tot Ridder in de Orde van den Nederland-
schen Leeuw:
A. M. Benders, oud-eerste geneesheer-direc
teur van het Provinciaal Ziekenhuis „Duin en
Bosch" te Bakkum.
Prof. dr. E. van Slogteren, wonend te Heem
stede, beheerder van het laboratorium voor
Bloembollenonderzoek te Lisse.
Benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje
Nassau:
E. H. Tenckinck, Commissaris van Politie te
Haarlem.
.T. Kastelen, burgemeester van Aalsmeer.
L. G. Prins te Bloemendaal, oud-voorzitter
van verschillende waterschappen in de om
geving van Haarlem.
G. Gerbranda, houtvester in de houtvesterij
„Haarlem" te Heemstede
W. C. van Daalen te Haarlem, voorzitter van
den Nat. Bond van Handels- en Kantoorbe
dienden „Mercurius".
Toegekend is de eere-medaille verbonden
aan de Orde van Oranje Nassau:
In goud aan:
II. C. L. Looman, bureelchef ten parkette
I van de ambtenaren van het O. M. bij de kan
tongerechten te Haarlem,
j H. Groeneveld te Driehuis, oud-machinist
van den Rijkswaterstaat bij het stoompont-
veer te Velsen, voorzitter van de Vereeniging,
van personeel in dienst van den Rijkswater
staat in Nederland „Eendracht Maakt Macht".
J. Blankenstein, baas le klasse bij de Ned.
Spoorwegen.
In zilver aan:
A. Walraven, oud-geldophaler bij het P.E.N.
te Velsen.
J. L. Pirovano, oud-secretaris-penning-
meester bij het Burgerlijk Armbestuur van
Wijk aan Zee en Duin.
L. v. d. Bos, vendel-commandant en admi
nistrateur van de Vrijwillige Burgerwacht te
Haarlem.
J. Oltmans, chef-monteur der telegrafie en
telefonie te Haarlem.
E. F. D. Smette, wonend te Haarlem, maga
zijnmeester bij de firma A. en F. Rhodius te
Amsterdam.
In brons aan:
A. A. B. Wijsman, bewaarder in het Huis
van Bewaring te Haarlem.
J. Agterhof te Haarlemmerliede en Spaarn-
woude, ploegbaas bij de Ned. Spoorwegen.
F. van Leeuwen en H. de Kooker, Bloemist
knechts bij de N.V. Nieuwenhuis en Zonen te
Lisse.
Mej. E. Rijnders, dienstbode bij mevr. G. S.
Bosch—Heringa, te Wijk aan Zee, gem. Be
verwijk.
Onvoorzichtigheid zwaar géstraf1.
Bejaarde wielrijdster onder een auto.
Zaterdagmiddag omstreeks half vijf reed een
62-jarige wielrijdster, afkomstig uit Amster
dam, op den Rijksstraatweg, in de richting
stad. Bij den Overtonweg gekomen, stak zij
plotseling, zonder op het verkeer te letten of
eenig teeken te geven, naar links den weg over
met de bedoeling den Overtonweg in te rij
den. Een achter haar rijdende automobiliste
kon, ondanks krachtig remmen, een aanrij
ding niet voorkomen, met het gevolg, dat de
dame onder de auto terecht kwam, terwijl
haar fiets nog ongeveer tien meter werd
meegesleurd.
De dame bleek haar linkerarm te hebben
gebroken, terwijl zij bovendien schaafwon
den aan gelaat, armen en beenen kreeg. Na
door te,n dokter en leden van O. D. te zijn
behandeld, werd het slachtoffer naar het St.-
Elisabeths-Gasthuis overgebracht, waar zij
is opgenomen.
Het rijwiel werd geheel vernield.
De automobiliste treft, volgens verklaringen
van ooggetuigen en het slachtoffer zelf, in
het geheel geen schuld.
De heer J. T., wonende in de Spoorweg
straat, 'maakte Zaterdagavond omstreeks half
negen met een tweepersoonsauto een proef
rit, aangezien hij het voornemen had, deze
auto te koopen. Nadat de heer T. zelf een
oogenblik gereden had. nam zijn echtgenoote
achter het stuur plaats, die met de auto door
de Spoorwegstraat in de richting van de
Delft reed. Aan het einde van de straat wilde
zij naar links afbuigen, waarbij zij echter
de macht over het stuur schijnt te zijn kwijt
geraakt, met het noodlottige gevolg dat de
auto eerst tegen den muur van het hoekhuis
hotste, om vervolgens weer naar rechts te
zwaaien en in het troebele water van de Delft
te verdwijnen.
Daarbij is de auto over den kop geslagen.
zoodat de beide inzittenden onder den wa-
kwamen. De heer T. slaagde er het eerst in,
zich uit de auto te bevrijden, waarna hij on
middellijk trachtte, zijn vrouw hulp te bie
den. Het schijnt echter, dat mevr. T. met
haar voeten tusschen de stuurstang is be
kneld geraakt, want hoewel zich onmiddel
lijk verschillende personen te water begaven,
om hulp te bieden, slaagde men er aanvan
kelijk niet in, het slachtoffer te bevrijden.
Eerst een minuut of tien na het ongeval,
wist men mevr. T. op het droge te brengen,
doch zij had toen reeds zooveel water en
modder naar binnen gekregen, dat zij het
bewustzijn had verloren.
Meer dan een uur lang hebben dr. M. C.
Hilbrink en een lid van O. D, getracht, de le
vensten op te wekken, doch hun pogingen
bleven helaas zonder succes. Het stoffelijk
overschot is naar het St. Elisabeths-Gast-
huis overgebracht.
De auto is door een kraanwagen op het
droge gebracht, en door de politie in beslag
genomen.
De heer T„ die slechts kort in het water
heeft gelegen, doch uiteraard zeer overstuur
was, verklaarde, dat zijn echtgenoote niet in
het bezit van een rijbewijs was. Zij reed on
der zijn toezicht, en hij heeft samen met zijn
vrouw het stuur vastgehouden. Het ongeval
was volgens hem te wijten aan het weigeren
van het gaspedaal, waardoor de auto niet
tijdig tot stilstand kon worden gebracht.
De heer T. bleek zelf in het bezit van een
rijbewijs te zijn, dat hij ongeveer negen maan
den geleden behaald heeft. Tegen hem is
evenwel proces-verbaal opgemaakt wegens
het veroorzaken van dood door schuld.
Dat het ongeval aan onbekendheid met de
plaatselijke situatie zou zijn toe te schrijven,
mag wel uitgesloten worden geacht. Want
niet alleen dat de heer en mevr. T. zelf in de
Spoorstraat woonden, en dus ter plaatse be
kend waren, is er bovendien aan het eind van
de straat een duidelijk hek aangebracht, ter
wijl op den hoek bovendien een straatlan
taarn is geplaatst, die dit punt voldoende ver
licht.
Het ongeval moet dan ook hetzij aan het
weigeren van het gaspedaal, dan we! aan een
verkeerde manoeuvre van de bestuurster wor
den geweten.
In verband met de viering van Haar verjaardag op 31 Augustus publi-
ceeren wij een nieuwe officieele foto van H. M. de Koningin, opge
nomen te Amsterdam door den heer Godfried de Groot.
van den Zijlweg, een noodlottig on
geval plaats, waarbij de 23-jarige
mevr. N. Trouwen om het leven
kwam, doordat een door haar be
stuurde auto in de Delft reed.
