4jPH[#
Een kano-vaart over de Noordzee.
WOENSDAG I SEPTEMBER 1937
H'A'AREEM'S DAGBEAD
7
De Oranjeronde van Haarlem-
Noord.
Verschillende ongelukken.
Klinkenberg zegeviert bij de amateurs.
De Oranjeronde van Haarlem (Noord)
De door de Oranjevereeniging Haarlem-
Noord georganiseerde Oranjeronde, ter gele
genheid van den Koninginnedag, is bijzonder
goed geslaagd. Er bestond voor deze ronde
groote publieke belangstelling.
Om 2 uur precies startten de beginnelingen
voor een wedstrijd over 25 K.M. of 10 ronden.
Deze jongste renners blonken uit door hun
sportiviteit en gaven een aardige en pittige
strijd te zien. Er werd een uitstekende tijd
gemaakt en wel 38 min. 15 sec. over het ge-
heele parcours. Jammer was het dat Peters
een duikeling maakte doch door snelle hulp
verleening van den dienst van E. H. B. O. kon
hij toch de hoofdgroep weer te pakken krij
gen en zelfs als le den eindstreep passeeren.
Evenwel bleek zijn ongeval toch nog van ta
melijk ernstigen aard te zijn. Hij is tenminste
later per auto naar een van de ziekenhuizen
vervoerd met een lichte hersenschudding
Elven slecht verging het de beginneling Wolff,
die. bij een val zijn sleutelbeen brak en dus
ook naar een der ziekenhuizen werd ver
voerd.
De uitslag was van de beginnelingen: 1.
Peters, tijd 38.15; 2. J. Munk; 3. P. Eldik; 4
Vonk; 5. De Vries; 6. H. Keizer; 7. Taverne;
8. Rouwman; 9. Portegies; 10. Lasschuit.
Hierna volgde de wedstrijd voor nieuwelin
gen over 50 K.M. of 20 ronden. Gedurende de
ze wedstrijd werden een aantal premies uit
geloofd.
De le premie werd gewonnen door Koele-
mij, de 2e premie was voor de Lange, de 3e
weer voor Koelemij, en de 4e voor Keizers-
waard, die bij de 10e ronde wist weg te loo-
pen en een groote voorsprong nam, die hij tot
het einde wist te behouden. Hij werd eerste in
den tijd van 1 uur, 20 min. 26 sec.
De volledige uitslag der nieuwelingen was:
1. Keizerswaard, tijd 1.20.20; 2. Valkman; 3e
De Winter; 4. Koelemij; 5. Bosma; 6. Huyg:
7. Schell; 8. Smit; 9. Jas; 10. P. Bakker,
Nadat Keizerswaard zijn eereronde had ge
reden, kwamen de amateurs en onafhanke-
lijken aan de start. Ook hiervoor waren
e enige premies uitgeloofd.
Hier werden de premies gewonnen door J.
Rijneveld, P. v. d. Heyden,
De uitslag van dezen wedstrijd over 75 K.M.
of 30 ronden was voor deze amateurs en on
af hankelijken: 1. J. Klinkenberg, tijd 1 uur
57 min. 48 sec.; 2. S. Jonker; 3. A. Schaper;
4. R. Hessels; 5. T. Jansen; 6. Buis; 7. T.
Peetoom; 8. D. Drost; 9. Schenk; 10. Th.
Drost.
Bij dezen laatste wedstrijd reed ook Teun
Ooms mede, de broer van onze Nederlandsche
kampioen en 3e aankomende in de Wereld
kampioenschappen. Henk Ooms, doch Teun,
die zeker last van de warmte had, vloog met,
de fiets en al de Delft in, waardoor hij uit de
strijd was.
Al met al was deze middag weer een uit
stekende propaganda voor den wielersport.
DE WERKLOOSHEID IN HAARLEM.
Het aantal werkloozen in onze stad be
draagt op het oogenblik 5431, dat is helaas
weer 34 meer dan verleden week, Maar toch
blijft het nog 739 beneden het aantal werk
loozen in dezelfde periode van 1936.
AVONDVAKTEEKENSCHOOL.
Heden- en morgenavond is voor het laatst
gelegenheid zich als leerling voor de Avond-
vakteekenschool, in het gebouw der Am
bachtsschool aan de Kleverparkweg, te doen
inschrijven.
KORPS MOTORDIENST 15 JAAR IN
HAARLEM.
De Motor dienst is heden 15 jaar te Haar
lem in garnizoen.
INBRAAK IN HAARLEM-NOORD.
Tusschen Zondagmiddag vier uur en Maan
dagochtend acht uur heeft men zich, waar
schijnlijk met behulp van een valschen sleu
tel, toegang verschaft tot een perceel aan de
Molukkens'traat, tijdens de afwezigheid van
de bewoners.
Eenige kasten werden doorzocht en de in
houd werd over den grond verspreid. Uit een
doosje wordt een bedrag van f 135 vermist.
De politie stelt een onderzoek in.
ONGEVAL BIJ HET VUURWERK.
Gisteravond had, bij het afsteken van het
vuurwerk aan de Paviljoenslaan, na afloop
van de uitvoering door het ballet van Tilly
Sylon, een klein ongeval plaats.
De 26-jarige monteur B., die uit eigen be
weging meehielp bij het afsteken van het
vuurwerk, beging de onvoorzichtigheid, een
groote vuurpijl met een lucifer aan te steken.
B. werd daardoor bij het afgaan van het stuk
bloedend aan het linkeroor gewond. Na door
O.D. voorloopig verbonden te zijn, heeft hij
zich naar de Mariastichting begeven voor
verdere behandeling.
ORGELBESPELING.
Orgelbespeling in de Groote- of St. Bavo-
Kerk te Haarlem op Donderdag 2 Septem
ber 1937, des namiddags van 34 uur door
edn heer George Robert.
Programma:
1. Preludium en Fuga c kl. t., J. S. Bach.
2. Dies sind die heil'gen zehn Gebot, J. S.
Bach.
a. Canto fermo in Canone.
b. Fughetta.
3. Concert c kl. t., K. F. Handel.
a. Con moto maestoso.
b. Allegro.
4. Ciaconna, S. de Jange Jr.
5. Melodie, Alex Guihnant
6. Pastoral Sonate, Jos. Rheinberger
Pastorale.
Intermezzo.
Fuga.
NUTS-SPAARBANK TE HAARLEM.
Vergelijkend overzicht over
Augustus 1937—1936.
Aantal behandelde posten 15703 v.j. 14398
Aantal Inlagen 9905 v.j. 911'3
Aantal Terugbetalingen 5798 v.j. 5285
Ingelegd f603.911.95 v.j. 469.796.07
Terugbet. f417.712.73 V.j. 373.646.62
Meer Ingelegd f 186.199.42 v.j. meer 96.149.45
Aantal nieuwe boekjes: 284 v.j. 232
Aantal afbetaalde boekjes: 218 v.j. 129
Spaarbusjes op 31 Aug. 1937 in omloop: 3418
Geledigd in Aug. 1937: 306 busjes met totaal
inhoud van f 4693.46.
Aantal verhuurde kluisloketten op 31 Aug.
1937: 636
TABAK
OLDENKOTT
„Het -pakje met den Piloot".
(Adv. Ingez. Med.)
GELUKWENSCHEN MET EEN ONDER
SCHEIDING.
Zooals gemeld heeft de Koningin de eere
medaille in goud, verbonden aan de orde van
Oranje-Nassau, toegekend aan den heer H.
C. Looman, sinds ongeveer 30 jaar bureel
chef van het Kantongerecht alhier.
Dinsdag heeft de officier van justitie, mr.
L. H. Roeters van Lennep, den heer Looman
in tegenwoordigheid van eenige rechters, den
griffier van het Kantongerecht en het per
soneel van griffie en parket in het Paleis
van Justitie officieel mededeeling gedaan
van deze onderscheiding en hem hartelijk
gelukgewenscht. De ambtenaar van het O.M.
bij het Kantongerecht, mr. Th. Semeyns de
Vries van Doesburgh en de Kantonrechter,
mr. P. H. F. Bijl de Vroe spraken ook harte
lijke woorden, waarna alle aanwezigen den
heer Looman feliciteerden.
PERSONALIA.
Na afgelegd tentamen Belastingrecht is
toegelaten tot het lidmaatschap van den
Bond van Belastingconsulenten mr. L. G. van
Dam, advocaat te Haarlem.
Door het bestuur van de Gereformeerde
Kerk is benoemd tot koster van de Klopper
singelkerk de heer C. Horselerberg van hier.
VEERTIGJARIG JUBILEUM DR. J. WEENER
Vrijdagavond a.s., 3 September zal aan
dr. Weener, ter gelegenheid van zijn 40-jarig
jubileum als predikant bij de Ned. Herv. Ge
meente, des avonds te 8 uur, in de kapel van
Bethesda Sarepta, Hazepaterslaan, een hul
deblijk worden aangeboden.
Dr. Weener zal Vrijdag 3 September van
34.30 uur receptie houden in het Koor der
Groote Kerk (ingang consistoriekamer, naast
het Kostershuis, Oude Groenmarkt) en op
Zondag 5 September, des avonds te 7 uur,
zal hij in de Groote Kerk een gedachtenis
rede uitspreken.
VOORBEURS TE AMSTERDAM
De wisselmarkt te Amsterdam had heden
een kalm verloop. De vaste stemming, die de
Amerikaansche dollar ten opzichte van het
Britsche pond aan den dag legde, kwam ten
onzent meer tot uitdrukking in het koersver
loop van het pond sterling, dan in dat van
het Amerikaansche devies. De Amerikaansche
dollars waren overigens goed gedisponeerd en
werden verhandeld tegen 1.813/8 a 1.817/16.
De Britsche bonden werden hedenmorgen in
gezet op 9.00 5/8 a 9.00 7/8, doch zakten reeds
spoedig in tot 9.00 1/4, waarna transacties tot
stand kwamen tegen 9.00 1/2 a 9.00 3/4. Fran-
sche francs waren ondanks de maatregelen
van de Fransche regeering tot herstel van het
vertrouwen vrijwel onveranderd, doch waar
schijnlijk hield dit verband met de iets zwak
kere tendenz voor het Britsche pond. Belga's
waren 30.55 a 30.56 en ondervonden uiterlijk
dus niet den invloed van de interne moeilijk
heden, die zich op het oogenblik in België
voordoen. Hieruit kan dus de gevolgtrekking
worden gemaakt, dat men de wisselmarkt goed
onder controle heeft. Het is trouwens wel op
merkelijk dat van de verwikkelingen in Oost-
Azië uiterlijk ook geen invloed schijnt uit te
gaan. Zwitsersche francs waren 41.61 a 41.62y>.
Duitsche marken 72.87 a 72.90. Ten opzichte
van de vorge week waren de prijzen van
Duitsch bankpapier en van Duitsch zilver om
hoog gegaan. Bankpapier werd verhandeld te
gen 44—, zilver tegen 471/4.
Op de niet-officieele vroegbeurs bestond een
gedrukte stemming. Koninklijken verloren
verscheidene procenten. H.V.A.'s werden la
ger afgedaan. Philips aandeelen en Unilever's
waren nauwelijks prijshoudend. Scheepvaart
papieren hadden een gedrukt voorkomen zon
der dat die veel veranderd waren. De Ameri
kaansche fondsen bewogen zich op een lager
peil.
De ronde van Haarlem-Noord. De
rijders passeeren de van Nesstraat.
MARKTBERICHT VLAARDINGEN.
Vlaardingen, 1 September 1937.
Kolmaatjes, afslag 36 last.
Maatjesharing Noord f 7.307.60 p. kantje.
Maatjesharing Zuid f 7.90 p. kantje.
Maatjesharing minder f 6.70 p. kantje.
Volle haring Zuid f 10.80 p. kantje.
Stemming zwak.
MARKT WOERDEN.
Aanvoer 392 partijen kaas:
Met rijksmerk le kw. f 2729; met rijks-
merk 2e kw. f 2426.
Handel matig.
Stoutmoedige onderneming van tuiee Zandvoortsche jongelui.
In 36 uur per kano naar
Engeland.
at er in Zandvoort een Jan
Salie geest heerscht zal wel
niemand, die de Zandvoorters
kent, durven beweren, hun
meest kenmerkende eigenschap is wel
hun nimmer sluimerende onderne
mingslust. Het behoeft dan ook niet te
verwonderen dat het juist twee Zand
voorters zijn die het plan opgevat heb
ben om per kano de Noordzee over te
steken. Hedenochtend tusschen tien en
elf uur zullen Paul van Deurzen, zoon
van den directeur van het Noorderbad
en Gé van 't Hof, badmeester aan die
inrichting een stoutmoedige poging
doen, om met een speciaal voor dit
doel gebouwde kano den overtocht
naar Engeland te volbrengen.
In vele kringen wordt deze tocht nogal eens
becritiseerd en men vindt het eigenlijk een
onderneming die weinig kans van slagen
biedt. Wij hebben daarom Paul van Deurzen
eens opgezocht en van hem vernomen, dat de
organisatie van den tocht tot in de puntjes
geregeld was en dat alle moeilijkheden door
hem en zijn tochtgenoot terdege onder de
oogen gezien waren.
Ik liep al langen tijd met het plan rond, zoo
vertelde de heer van Deurzen Jr., maar ik wist
eigeaiijk niet hoe ik aan. een uitstekende zee
vaste kano moest komen. B'adman Huig Paap
is er echter in geslaagd een kano te vervaardi
gen die mijn volledige goedkeuring wegdraagt.
Over de kano, die geheel van hout is vervaar
digd, is een dunne boom bevestigd met aan
weerskanten een gegalvaniseerde buis van on
geveer 1 M. lengte.
Hierdoor is omslaan practisch uitge
sloten. En de verhalen als waren wij
op de proejtochten herhaaldelijk om
geslagen zijn dan ook beslist niet waar.
Mag dit wel van de politie
Even komt een heer ons storen die graag
wil weten wanneer zijn dochtertje haar zwem
diploma kan halen. Als de heer van Deurzen
hem vriendelijk geantwoord heeft, vraagt hij:
En gaat U nou in een kano over de Noordzee?
En mag dat maar van de politie? Voorzoover
mij bekend is er geen wet die dat verbiedt,
antwoordde de jonge kanovaarder lachend.
Maar dit is wel typeerend voor de mentaliteit
waarmede men het plan van deze twee jongelui
over het algemeen heeft ontvangen.
Uit sportiviteit.
Velen hebben ook al aan mij gevraagd, aldus
Paul van Deurzen, wat voor nut heeft dat nou
die tocht? Maar dan antwoord ik altijd, wat
voor nut heeft het om een dikwijls geheel kale
en hoogst gevaarlijke rots te beklimmen? En
waarom doet men dit'
Uit sportiviteit, welnu laat ik het
dan nog eens duidelijk mogen zeggen,
deze tocht wordt louter ondernomen
uit sportiviteit.
Of ik mijn leven niet riskeer? Maar riskee-
ren auto- en motorracers, stuntvliegers en zoo
vele anderen niet dagelijks hun leven zonder
dat er veel ophef van gemaakt
wordt? Ik ben vast besloten om den tocht te
volbrengen en wat meer zegt, ik ben er ook van
overtuigd dat we zullen slagen.
Wij zullen vertrekken voor het strand van
het Noorderbad en de gewone vaarroute
nemen. Dit laatste opdat wanneer er eens iets
mocht gebeuren wij er zeker van kunnen zijn
dat hulp niet al te lang zal uitblijven. Als pro
viand nemen wij scheepsbeschuit, eieren en
vooral veel chocolade mee. Met eenige ther-
mosflesschen thee hopen wij onzen dorst on
derweg te kunnen lesschen. Een opbouwbare
rubber kano wordt medegenomen zoodat geen
enkele veiligheidsmaatregel verzuimd is. Bo
vendien zal de kano voorzien worden van een
dekzeil waar de kanovaarders geheel ingepakt
zullen zitten, op dezelfde wijze zooals ook de
Eskimo's dit in hun kajaks doen.
Waar zij precies in Engeland denken aan te
komen is moeilijk te zeggen, vermoedelijk
ergens tusschen Huil en de monding van de
Theems. Ook de duur van den overtocht is nog
met geen zekerheid vast te stellen. Is de wind
gunstig dan kan de 180 K.M. lange tocht in
36 uur volbracht worden, doch het kan ook
48 uur worden. Gemiddeld vaart men per kano
namelijk 5 K.M. per uur, maar het zal veel van
de windrichtingen en stroomingen afhangen
of deze snelheid bereikt of overschreden zal
worden. Is de overtocht geslaagd dan zullen
de heer Van Deurzen en zijn tochtgenoot naar
Dover reizen om van Dover uit het Kanaal
over te steken en dan vervolgens langs de
Fransche en Belgische kust weer in Zandvoort
te arriveeren.
CRICKET.
V. R. A. KAMPIOEN.
Door een overwinning op H.D.V.S.
Door een overwinning op H. D. V. S. is V. R.
A. kampioen geworden van de 1ste klasse van
den Ned. Cricket Bond.
V. R. A. scoorde in dezen wedstrijd 145 runs
voor 8 wickets en H. D. V. S. 137 runs all out.
V. R. A. won dus met 8 runs en 2 wickets.
BESLISSINGSWEDSTRIJD BLOEMENDAAL
R. C. H.
A.s. Zaterdag wordt op het Kennemer Ly
ceum een beslissingswedstrijd gespeeld tus
schen Bloemendaal en R.C.H. om het kam
pioenschap van den Haarlemsche Cricket
bond, des namiddags half drie. Als neutrale
umpires zullen fungeeren de heeren M. eri
W. Kruijff.
ARNHEM—OEHOE'S.
Ook deze wedstrijd eindigde in een makke
lijke overwinning der toeristen.
Versterkt met den Quickspeler Fiege, bowl
den de Oehoe's Arnhem uit voor 48, waarvan
de oud Albionspeler E, v. d. Stadt 15, en G.
Duif 10.
De Lugt 3—19. C. Fiege 5—21, J. Elsïnger
2—2.
Het kostte de Oehoe's nog 7 wickets, voor
het totaal bereikt was, maar de betere bats-
men, die ditmaal wat later ingingen, maakten
er nog 25 bij. Op 72 sloot de innings, de Lugt 20,
A. Visser 15.
Duif was verreweg de beste Arnhemsche
bowler, hij nam 724, Rijnveld 223, Schaap
0—4, Kip 014.
De Oehoe's wonnen dus met 24 runs.
OEHOE'S—P.W.
Het bleek, dat het Oehoe-team veel te zwak
was voor de Enschedé'ers, die een behoorlijk
bowlingteam en een paar zeer goede, jonge
batsmen in hun elftal hadden.
De Oehoe's waren voor 80 all out. Dekker
was met 13 topscorer, v. d. Schaar scoorde een
goede 12 en de Lugt een slechte 12.
Lieftink nam 215, J. Visser 111, F. Nord-
bech 323, Chr. Janssen 28, A. Verbeek 26.
Daarna liet P.W. iets heel anders zien. Voor
2 wickets was de 80 bereikt, (F. Nordbech 28)
en de latere batsmen steunden J. Visser, die
tenslotte met 121 niet uit bleef, toen de innings
op 207 voor 8 werd gesloten. Abendanon 132,
Elsinger 132, Dekker 235, Erkelens 114,
Willems 13. Visser 13.
De Oehoe's verloren dus met 127 runs.
ROOD EN WIT 2A—ROOD EN WIT 2B.
De laatste competitiewedstrijd tusschen de
2de elftallen van Rood en Wit werd Dinsdag
aan de Spanjaardslaan gespeeld. Het A-team
batte eerst en scoorde 184, waarvan L. Groen
een goede 51 not Out, H. Wegerif 30, J. W.
Francken 14, C. Poederbach 19, H. Elfers 333,
J. Meeuwenoord 240,
Het B-team scoorde daarna 111 (Nijhuis 25,
J. Meeuwenoord 20, A. de Haan 11 en H. v. d.
Berg 17). H. de Haan 445, J. W. Francken
234, J. Goossens 119, G. de Vries 16. Rood
en Wit a won den wedstrijd met 73 runs.
ROOD EN WIT-JUN.V.R.A.-JUN.
Voor de 2de ronde van het Flamingo-junio-
res-tournooi speelde Rood en Wit Dinsdag op
het terrein van het Kennemer Lyceum tegen
V.R.A. De Amsterdammers batten eerst en
scoorden 69 (W. Kummer 38), G. Schraa 28,
J. Berendsen 215, J. H. Reus 014, J. Klein-
tjens 428. Rood en Wit passeerde het totaal
voor het verlies van 4 wickets en scoorde 98
(Hackenitz 18, Reus 29. van Zijl 10, R. Bouri-
cius 14), C. Jibben 518, F. Teilegen 4—34,
A. v. d. Harst 09, E. Popping 028, V.R.A.
2de innings 40 (F. Tellegen 13), G. Schraa 24,
J. Berendsen 421, J. H. Reus 210, H. Thon
10. Rood en Wit maakte de benoodigde runs
voor het verlies van 3 wickets (F. Teilegen 2—1,
C. Jibben 16) en won den wedstrijd met 7
wickets.
CRICKET IN ENGELAND.
De uitslagen van de Dinsdag geëindigde
county-matches zijn: Surrey 509 en 2046
(gesloten) draw tegen Middlesex 419 en
2027. Warwickshire 383 en 1217 (gesl.)
draw tegen Leicestershire 343 en 432. So
merset 263 en 2759 draw tegen Lancashire
266 en 1488. Gloucestershire 5729 wint
met innings van Notts 194 en 193 (Goddard
873). De laatte county-match Sussex
Surrey wordt te Hove gespeeld.
Te Scarborough worden nog gespeeld:
YorkshireM.C.C., H.D.G. LevesonGower's
XIM.C.C. Australian-team, en Leveson
Gower's XINieuw-Zeeland.
Te Folkestone een Engeland XI tegen
Nieuw-Zeeland gevolgd door een onder de
30 XI en een boven de 30 XI. De wedstrijd
MiddlesexYorkshire wordt definitief van
11 t. m. 15 Sept.op den Oval gespeeld.
WATERPOLO.
A.V.ZR.—H.V.G.B. (0—3).
Met vier invallers trok H.V.G.B. gisteren
naar Voorburg, om den jaarlijkschen wedstrijd
tegen A.V.Z.R, te spelen. Evenals verleden jaar
heeft H.V.G.B. op den fraaien wisselbeker, die
drie maal achtereen gewonnen moet worden,
beslag weten te leggen.
Reeds kort na den aanvang nam H.V.G.B.
met een hard schot in den bovenhoek de lei
ding Hierna zwom de linksvoor snel op en
gaf op het laatste moment over naar J.
Schouw, die er op onberispelijke wijze 0—2 van 1
maakte. H.V.G.B. deed het nu wat kalmer aan I
en met 02 kwam de rust.
(Adv. Ingez. Med.)
Ook na rust was H.V.G.B. overwegend ster
ker. Door slordig schieten gingen echter eenige
goede kansen verloren.
Twee minuten voor het einde wist de links
voor van H.V.G.B., die den bal keurig aange
geven kreeg van Hauber, na snel vrij zwemmen
met een schot in den benedenhoek den stand
op 03 te brengen.
H.V.G.B. was hierna nog voortdurend in de
meerderheid, maar wist niet meer te doelpun
ten, zoodat het einde met 03 kwam.
MOTORSPORT.
MOTORRIJDEN.
Bij de Zondag 29 Augustus gehouden mo
torraces behaalde onze stadgenoot S. W. Ho
gerhuis den 2en prijs in de 250 c.c.-klasse voor
nieuwelingen waardoor hij promoveerde naar
de afdeeling junioren.
GOLF.
OM DEN VAN DER VLIET-WISSELBEKER.
Gisteren had op de banen van de Kenne
mer Golf en Country Club te Zandvoort een
wedstrijd plaats om den Van der Vliet-wis
selbeker. 18 holes handicap medalplay.
Winnaar werd G. H. Kaars Sijpesteyn (30)
66. Als tweede eindigde jhr. J. Quarles van
Ufford (8) en A. Simpson (19), beiden met 72.
HENGELEN.
DE FOREL.
Het bovengenoemd college hield een onder-
lingen wedstrijd op witvisch in de Amster-
damsche Vaart. Er werd 2 x 1J/2 uur gevischt.
De vangst was goed. In totaal werden er 144
stuks gevangen. De uitslag luidt als volgt:
le prijs A. Selhorst, grootste 20 c.M.. 2e pr.
L. J. Duits meeste 41 stuks, 3e pr. P. v. Dantzig
19 st. 4e pr. P. Huis in 't Veld 18 st., 5e pr. F.
Hogeboom 18 st.
HETTOONEEL.
Ir. J. P. VALKEMA BLOUW:
CERRIT WITSE.
Tooneelspel naar de Camera
Obscura. (De Erven F. Bohn
N.V. Haarlem).
Het is wel zeker dat Hildebrand zelf de
Novelle Gerrit Witse niet beschouwd heeft
als het meest geslaagde der groote verhalen
uit de Camera Obscura. Zoolang Gerrit stu
dent is, examens doet en in den huiselijken
kring gefêteerd wordt, gaat alles goed, maar
zoodra de auteur buiten het terrein treedt dat
hij beheerscht, loopt de boel spaak. Het laat
ste hoofdstuk met den zoetigen titel „Dokters
lief en leed" valt geheel uit den toon: het is
wee-romantisch en mist alle pittigheid en
oorspronkelijkheid in stijl en woordkeus, die
zoo teekenend zijn voor de Camera. De schrij
ver heeft dit ook gevoeld. Hij voltooide zijn
verhaal niet, maar maakte er zich met een
grapje af door kortweg „ectera desunt" de
rest ontbreekt onder het fragment te
schrijven.
De bewerker stond dus voor de moeilijk©
taak een volledig tooneelspel te maken van
een onvolledige novelle. Maar bovendien was
de gegeven stof ditmaal veel minder aan
trekkelijk dan die der vroeger door denzelfden
schrijver bewerkte verhalen, De Familie Sta
stok en De Familie Kegge. Er gebeurt in
Gerrit Witse wel het een en ander, maar dra
matisch of spannend is de geschiedenis ner
gens. Het tooneelstuk is dan ook wat mager
tjes uitgevallen en zelfs de introductie van
eenige figuren, die in de oorspronkelijke no
velle niet voorkomen, heeft dat gebrek niet
kunnen verhelpen. De heer Valkema Blouw
springt met de personen uit de Camera steeds
zeer vrijmoedig om. In De Familie Stastok
vertelt Rudolf van Brammen plotseling het
verhaal van „De Veerschipper", de studen
tenkamer van Gerrit Witse wordt opeens door
Nurks een mislukten Nurks trouwens en
Boerhave uit Een onaangenaam mensch in
den Haarlemmerhout betreden, ja zelfs de
doode juffrouw Samei uit het hofje in De
Familie Kegge wandelt onder pseudoniem
door het 4e bedrijf. En toen ook hun aanwe
zigheid nog niet voldoende bleek, schonk de
auteur het leven aan een nieuw personage:
hij liet den zoon van den Heer en Mevrouw
Van Hoel, van wien Hildebrand alleen ver
meldt dat hij „een eigenzinnige domkop was,
waar niets van was te maken, en die zich, tot
jaren van onderscheid gekomen, al spoedig
als een losbol onderscheidde en naar de Oost
was gezonden, omdat men niet wist wat er
hier mee uit te richten", repatrieeren en
Klaartje Donze belagen. Het komt mij voor
dat de heer Valkema Blouw hier een ernstige
fout heeft gemaakt. Willem van Hal, die even
doet denken aan Van der Hoogen u weet
wel, de booswicht uit De Familie Kegge, die
argelooze meisjes violette briefjes in de hand
wringt overtroeft dezen zoo in grofheid,
plompheid en brutaliteit, hij is zulk een
ouderwetsche schurk, dat hij Klaartje slechts
afschuw kan inboezemen en ons prikkelt om
dat hij niet past in een stuk dat zoo licht van
toon is. En bovendien was deze figuur ook nog
volkomen overbodig. Waarom niet den heer
Hateling, door Hildebrand zelf geschapen om
„met den zoetsten glimlach tusschen zijn glad
de bakkebaarden al zijn hoffelijkheden en op
lettendheden over de schoone Klaartje uit te
gieten", de rol toebedeeld, thans aan Van
Holl Jr. geschonken? Hij zou er zich voortref
felijk van hebben gekweten en zeker op ele
ganter en geraffineerder wijze.
De bewerkingen van De Familie Stastok en
De Familie Kegge hebben bij het beroepstoo-
neel succes gehad. Ook dilettanten-vereeni-
gingen zullen wel hebben geprofiteerd van de
gelegenheid tot aardige en vlotte typeering,
die deze stukken hun boden. Het is moeilijk
te gelooven dat aan Gerrit Witse een even ge
lukkige loopbaan beschoren zal zijn. Ik vrees
dat de heer Valkema Blouw dit stuk niet
heeft geschreven omdat hij de stof geschikt
en aantrekkelijk vond, maar omdat hij graag
zijn Camera-trilogie wilde voltooien.
P. H. SCHRÖDER J
