ZONDERLINGE LEVENS
PUROL
WAAR HITLER WOONT.
M"~"
Amerikaansch-Russische toenadering
door de luchtvaart
Amerika als financier
der Russische
vliegtuigindustrie
Een
van
bezoek aan
den Fuhrer
het buitenverblijf
in Berchtesgaden.
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1937
HA A R E EM'S DAGBDAD
Thomas Griffiths Wainewright.
- ERKW AARDIG is het met den roem
gesteld: zoekt men in een moderne
literatuur- of kunstgeschiedenis van
niet al te grooten omvang, dan zal
men over Wainewright geen of weinig gege
vens vinden. Wainewright is vergeten, men
herinnert zich nauwelijks zijn naam. Maar
een goede honderd jaar geleden wist elke
Londenaar te vertellen, dat de zonderling,
die daar door de straten flaneerde met zijn
lang krullend haar, zijn opmerkelijke blanke
en welgevormde handen, waaraan de kostbare
ringen die trouwens meestal aan het oog
onttrokken waren door kanarie-gele hand
schoenen schitterden, een artist was. De
ingewijdden in de wereld van kunst en lette
ren wisten méér: dat was Thomas Waine
wright, schilder, kunstcriticus, dichter, es
sayist, verzamelaar van antiek Waine
wright de levensgenieter, voor wien het
aardsch verblijf een even wonderlijk als kos
telijk spel was.
Sommigen herinnerde hij in voorkomen aan
een niet minder opvallend en precieus geklee-
den dandy, die met zwier zijn gele vest droeg
en zelfs doordringend geparfumeerd was: de
staatsman en letterkundige Benjamin Dis
raeli. Anderen zagen in hem een vleeschge-
woren Lucien de Rubempré, zooals Honoré
de Balzac dien onsterfelijk had uitgebeeld.
Een enkeling, zooals zijn latere biograaf
Hazlitt, meende in den zonderlingen flaneur
meer te ontdekken dan een kunstenaar die
een feministischen inslag in de gangbare hee
renmode introduceerde: de voorlooper van
een nieuwe richting in de letterkunde.
Maar niemand vermoedde, dat in dezen
veelzijdig-begaafden mensch nog een andere
drift sluimerde dan het verlangen naar
schoonheid, even onbedwingbaar, even onver-
Een schijnt, met de onfeilbare intuïtie van
menschen, die in meer dan één wereld leven,
Wainewright doorzien te hebben: het was de
Quincey, de schrijver van de „Bekentenissen
van een Engelsehen opiumschuiver", die, zon
der het te weten en zeker zonder het te wil
len, de perverse neiging, waarop, daareven
werd gedoeld, mogelijk heeft aangewakkerd.
De Quincey had 'namelijk een tweetal essays
in Blackwood's Magazine geschreven over „De
moord beschouwd als een vorm van kunst",
waarvan menigeen de ironie niet heeft gevat.
„Men begint in te zien", schreef de Quincey,
in zijn verrukkelijk-spottenden trant, „dat
er voor de samenstelling van een kunstzin-
nigen moord meer noodig is dan een tweetal
domooren om te dooden en gedood te worden,
een mes, een beurs en een donkere laan. De
opzet, mijne heeren, de groepeering, licht en
schaduw, gevoeldit alles moet onmisbaar
geacht worden voor ondernemingen van dezen
aard".
Nu, dezelfde de Quincey zit ten huize van
Charles Lamb, den humorist van de Engel-
sehe Romantiek en den schrijver der onver
getelijke Shakespeare-vertellingen, met Wai
newright aan een diner. Schrijvende over de
zen literairen maaltijd verklaart hij verras
send: „in het gezelschap, dat geheel uit let
terkundigen bestond, bevond zich een....
moordenaar". Dat was geen scherts, al wist
niemand op wien de schrijver doelde, het was
bittere ernst.
Een moordenaar misschien is het te ba
naal uitgedrukt, te simplistisch ter aanduiding
van dat duistere complex van driften dat van
dezen viveur een beoefenaar maakte van den
moord als kunstwerk: Wainewright had een
onbeteugelbaren hartstocht voor vergiften.
Hij droeg ze altijd bij zich: het Indische nux
vomica, de strychnine en wat hij verder mag
hebben aangewend, in de ringen die er voor
gemaakt schenen, om 'enkel zijn blanke han
den precieus te doen opvallen. En hij ge
bruikte ze, bij voorkeur de strychnine, meer
dan eens in zijn stormachtig leven: nu eens
om zichzelf te bevoordeelen, dan weer om zich
te wreken, een ekele maal zelfs uit puren
drang tot dooden.
IN 1794 werd hij in Chïswick geboren. Zijn
moeder was de dochter van Dr. Griffiths,
den oprichter en uitgever van de Monthly
Review, den medevennoot van den geleerden
boekhandelaar Davis, van wien Johnson eens
zeide, dat hij meer was dan een boekverkoo-
per: een „gentleman", die in boeken handel
de. Thomas' moeder stierf bij zijn geboorte:
zijn vader kort daarna, zoodat hij door vreem
de hand moest worden opgevoed. Het was
zijn oom Griffiths, die zich het lot van den
kleinen Thomas aantrok. Linden House, het
liefelijke landgoed van oom Griffiths, met
zijn parken en bosschages, zoo wél onderhou
den, was de wereld waarain Thomas opgroei
de en zich bewust werd van leven en schoon
heid, van dien toover van kleur en lijn die hij
later op doek en papier zou vastleggen. On
derwijs genoot hij op Charles Burney's Aca
demy in Hammersmith. Burney, zelf een fijn
zinnig man, zag een bij zonderen leerling ir
Thomas, met wien hij eer zou kunnen inleg
gen en hij was het dan ook, die_ het sluime
rend schilderstalent van Wainewright tot ont
wikkeling bracht.
Maar een romantische onrust deed Thomas
uitzien naar een ander, avontuurlijker leven.
Was er iets van het Byroniaansch verlangen
naar het vermeend-heroïsche van het sol
datenleven in hem ontwaakt, dat zijn hart
vervulde met krijgsromantiek? Plotseling
verliet Thomas Linden House om dienst te ne
men in het leger. Lang duurde dit avontuur
niet: de gecultiveerde sfeer, de geest van
kunst en letteren, waarmee hij was groot ge
worden was zóó vreemd aan het soldatenleven
dat hij al spoedig naar het geliefde land
goed terugkeerde. En nu hij er zich terdege
van bewust geworden was, -dat de'wereld der
schoonheid voor hem open lag, zooals blijkt
uit zijn biografische aanteekening, waarin
het heet: De Kunst had haar afvallige aan
geraaktnü overviel hem juist een ern
stige ziekte, gevolgd door een andere beproe
ving: „Hij ging", aldus drukt Oscar Wilde het
uit, „door het vreeselijk dal der melancholica
waaruit zoovele grootere geesten nimmer wer
den verlost". Wainewright kwam deze levens
crisis te boven en een nieuw leven ving voor
hem aan: hij deed zijn intrede in de wereld
der letteren, hij schilderde, schetste en
bedreef zijn eerste misdaad. Helaas is het dag
boek, waarin hij aanteekening hield van zijn
vergiftigingsexperimenten en hun resultaten
verloren gegaan; anders zouden wij meer we
ten van dat merkwaardig zielsproces, dat hem
tot een waardig lid gemaakt zou hebben van
de Vereeniging tot onderdrukking van de
deugd, waarvan de Quincey spottenderwijs het
bestaan voorwendt.
Zeker is, dat zijn oom Griffiths het eerste
slachtoffer is geworden. Thomas had daar
mee Linden House, waaraan hij de innigste
herinneringen bewaarde, in zijn bezit ge
bracht. Nog in het zelfde jaar wist hij zijn
schoonmoeder, Mrs. Abercrombie, het tijdelij
ke met het eeuwige te doen verwisselen. Om
trent eenig motief is in de schaarsche bron
nen niets te vinden. Men zou in den trant
van humoristische weekbladen overbekende
toespelingen kunnen maken op de aange
trouwde familierelatie. Maar niets verraadt,
dat de verhouding tot zijn schoonmoeder
slecht was. Meer voor de hand ligt dan ook
het simpele motief van een dooden-om-het-
dooden, een gehoor geven aan een influiste
ring van Beëlzebub, een duistere drang tot
het kwaad. Kort daarop is het zijn schoonzus
ter Helen Abercrombie, wier levensverzeke
ring van 18000 pond sterling haar noodlottig
werd. Met een afschuwelijke koelbloedigheid
volbrengt Thomas dit derde experiment: des
avonds, na een gemeenschappelijk schouw
burgbezoek, weet Hij haar tijdens het souper
een van zijn doodelijke vergiften toe te die
nen. Dagenlang zweeft Helen tusschen leven
en dood en als zij op den zesden dag nog in
leven is, brengt Thomas haar, na de ochtend
visite van den medicus, wat verfrisschende
jam. Teruggekomen van de wandeling vindt
hij Helen Abercrombie dood. Eén beeltenis van
haar is bewaard gebleven. Het is een met
rood krijt geteekend portret, vol lieftalligheid
en jeugd. De teekenaar wasThomas Wai
newright.
De verzekeringsmaatschappij weigerde
echter elke uitbetaling aan Wainewright,
waardaar hij in ernstige flnancieele moei
lijkheden raakte. Kort daarna werd hij dan
ook wegens schuld in Londen's straten ge
arresteerd, juist toen hij de dochter van een
van zijn vrienden een serenade bracht. Van
dit moment af zou zijn leven pas goed storm
achtig worden. Nauwelijks is hij op vrije voe
ten of hij neemt de wijk naar Boulogne, waar
hij den vader van zijn Londensche schoone
wist te bewegen tot het afsluiten van een le
vensverzekering. De polis was nog niet in han
den van den verzekerde of Thomas laat in
een onbewaakt oogenblik enkele kristallen
van zijn geliefde strychnine in de koffie van
zijn gastheer vallen, nadat deze hem op een
voortreffelijk diner had onthaald. Wainewright
had geen enkel voordeel bij den dood van zijn
slachtoffer; hij schijnt zich enkel te hebben
willen wreken op het sociale Instituut, dat
men verzekeringsmaatschappij noemt.
T])E QUINCEY fingeerde het bestaan van
een vereeniging ter bevordering van het
kwaad en de vereeniging tot aanmoediging
tot den moord (de V.B.K. en de V.A.M., zou
men tegenwoordig zeggen). Hadden ze be
staan, Wainewright zou er ongetwijfeld eere
voorzitter van geworden zijn. Want denkt u
zich in: onbewogen, ja belangstellend slaat
hij den doodsstrijd van zijn slachtoffer gade
en als het gif zijn werk heeft gedaan, maakt
hij zich in alle gemoedsrust gereed voor een
studiereis door het schilderachtige Bretagne,
waar hij verschillende schetsen wil gaan ma
ken. Jarenlang woont hij in Parijs, leeft hij er
in een kring van intieme vrienden, van wie
géén beseft, hoe één gril van den beminne-
lijken Engelschman hem het leven kan kos
ten.
In 1837 keert hij plotseling heimelijk naar
Engeland terug, gedreven door een zinnelooze
liefde voor een vrouw, die hij volgde, volgen
wilde, al was het alleen maar omdat zij hem
niet liefhad. Hij neemt zijn intrek in een dei-
hotels van Covent Garden; zijn kamer ligt
gelijkvloers en zorgvuldig moet hij de luiken
gesloten houden uit vrees voor ontdekking.
Want Wainewright weet maar al te goed dat
de Londensche politie vanwege een ontdekte
oplichting alleszins reden heeft om met bij
zondere belangstelling naar hem uit te zien.
Merkwaardig: deze man, die in koelen bloe
de de geraffineerdste gifmoorden enscèneert,
die zonder een spier te vertrekken kan toe
zien, hoe zijn slachtoffer den laatsten adem
uitblaast, mist de zelfbeheersching om, als er
op straat wat rumoer is, zich onzichtbaar te
houden. Hij stoot de luiken open, wordt on
middellijk herkend en gearresteerd. Niet lang
daarna werd de schrijver, kunstcriticus,
schilder en kunstverzamelaar Wainewright
met 300 „roofvogels" van diverse pluimage
verbannen naar Van Diemensland in Austra
lië.
Thomas Wainewright's veerkracht was ge
broken. Wel schetste hij nog, schilderde hij
een enkel portret, beoefende hij zelfs een en
kele maal, zij het zonder succes, zijn gelief
de kunst van vergiftigen, maar de levensver-
liefde flaneur, die nooit in Londen's straten
werd gezien zonder een kostbare camée-speld
op de borst, die gewaardeerd werd door een
Dickens, een Macready, een Hablot Browne,
stierf in ballingschap aan een verlamming,
niets achterlatend dan een kat, de trouwe le
vensgezellin van zijn laatste jaren, om hem te
betreuren. C. J. E. DINAUX
Geheimzinnige beraadslaging in open zee
Een mooie
gezonde huid
De huidzuivereride, huidgenezende en huid-
voedende kracht van Purol maakt de huid
niet alleen mooi, gezond en fluweelzacht,
maar verwijdert tevens vetwormpjes, pukkels
en uitslag. Gebruik voor gelaatsverzorging
witte Purol. Deze is na inwrijvïng onzicht
baar op de huid en daarom ook zeer ge
schikt voor gebruik overdag.
zuivert - verzacht - geneest
Purol (Wit en Geel) in doozen van 30 en 60 ct.
Tube 45 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
(Adv. Ingez. Med.)
DE REÜNIE DER N.R.V. TE ZANDVOORT.
Naar wij vernemen bestaat voor de jaar-
lijksche reünie der Nederlandsche Reisver-
eeniging die a.s. Zondag te zandvoort in het
Groot-Badhuis wordt gehouden, groote be
langstelling. Reeds meer aan 800 inschrijvin
gen voor deze reünie zijn ontvangen.
DUITSCHE ZWEEFVLIEGER BIJ BOTSING
OM HET LEVEN GEKOMEN.
Boven het vliegveld Darmstadt is een toe
stel van het Duitsche instituut tot studie van
het zweefvliegen in botsing gekomen met een
motor-zweefvliegtuig. Dit laatste is omlaag-
gestort; de bestuurder kwam om het leven
(Bijzondere correspondentie)
P Zondag 22 Augustus moet op de
Oostzee niet ver van Poolsche ha
ven Gdynia op het luxe jacht van
Morgan „Piran" een zeer belang
rijke conferentie tusschen den Amerikaan-
schen bankier Pierpont Morgan, den ambas
sadeur der Vereenigde Staten Mr. Davis en
eenige andere vooraanstaande personen
plaats gevonden hebben. Mr. Davis was voor
dit doel uit Moskou naar Gdynia gereisd en
koos na een kort oponthoud in deze haven
met zijn eigen jacht zee, Morgan kwam uit
Vlissingen. Toen de beide schepen elkaar
ontmoetten ging Mr. Davis aan boord van
de „Pirat" en bleef er langen tijd. De om
standigheden, waaronder deze geheimzinnige
beraadslaging in open zee plaats vond, ma
ken het waarschijnlijk, dat hier sprake was
van een conferentie, welke het standpunt
van Amerika en Rusland in het Japansch-
Chineesche conflict betrof.
Een belangrijk element in de toenadering
tusschen Rusland en Amerika vormt de di
recte luchtverbinding van Moskou"- naar San
Francisco over de Noordpool. De terugkeer
van de eerste Amerika-vliegers Gromof, Joe-
matsjef en Danilin op Maandag 23 Augustus
naar Moskou werd een ware feestdag. Alle
fabrieken hadden haar arbeiders en alle za
ken haar employés vrijaf gegeven, opdat zij
aan de ontvangst konden deel nemen. Het
verkeersministerie had den vliegers de prach
tige salonrijtuigen, waarin vroeger de kei
zerlijke familie in Rusland reisde, naar de
grens tegemoet gezonden. Vele uren voor de
aankomst van den trein, waren het station
en alle aangrenzende straten met een gewel
dige menschenmenigte gevuld. Toen de met
bloemen en vlaggen versierde reuzenlocomo-
tief om kwart over vier het station binnen
reed, brak een oorverdoovend huldebetoon
los, dat minuten lang aanhield, de militaire
muziek schetterde, het hoerageroep weer
klonk
Nadat het stil geworden was, hield prof.
Schmidt namens de partij en de regeering
de begroetingsrede, waarin hij om. het vol
gende zeide:
„Rusland is de beste, voortreffelijkst lucht
vaartnatie van de geheele wereld. Wij zullen
den weg over de Noordpool ontdekken en in
expolitatie brengen en wij zullen voor geen
moeilijkheden en teleurstellingen terugdein
zen. Dat wij moeilijkheden hebben dat ge
tuigt het geval Lewanefski.
Niettegenstaande deze moeilijkheden ech
ter zullen wij geen duimbreed wijken, wij
zullen ook Lewanefski vinden en de eerste
stappen op den weg over de Noordpool zet-
Vóór i
kele
aan
adverteerders
Wat bekende
doen.
Terwijl de uitgaven voor andere recla
me-middelen vorig jaar werden besnoeid,
gebruikte de Wrigley Co. dat jaar in
Amerika ruim 100.000 regels méér in
couranten.
Evenzoo de Eastman Kodak Cy. en wel
500.000 regels méér.
De Coca Cola Cy. gebruikte zelfs ruim
600.000 regels méér in couranten, ter
wijl zij van andere reclame-middelen
minder gebruik maakte.
Duitschland wordt radio-
telefonisch bestuurd!
Een redacteur van de Gazette de
Liège" heeft een bezoek mogen
brengen aan het buitenverblijf
van den Duitschen Rijkskanselier
Adolf Hitler in Berchtesgaden. I?i
onderstaande bijdrage vertelt hij
eenige interessante bijzonderheden
over dit bezoek.
óór ik naar Beieren ging om daar en
kele dagen vacantie te nemen, had ik
aan de Duitsche autoriteiten toestem
ming gevraagd een bezoek te mogen
brengen aan het beroemde Berchtesgaden,
waar heel ver verwijderd van het geraas der
wereld, Hitier leeft, als een politieke godheid.
Ik kreeg ten antwoord dat het verleenen van
deze toestemming afhankelijk zou zijn van het
al of niet aanwezig zijn van den Rijksfiihrer
en dat ik derhalve daags voor mijn bezoek in
München daaromtrent inlichtingen moest in
winnen. Doch ik had geluk
Want juist toen ik te München arriveerde,
verliet de Führer zijn villa te Berchtesgaden
om zich voor enkele dagen naar Berlijn te
begeven. Ik zou dus kans krijgen om rustig een
bezoek aan Hitler's villa te brengen. En werke
lijk, ik heb er meer dan twee uur rondge
dwaald, in gezelschap van enkele vertrouwe
lingen van den heerscher over het Derde Rijk.
Mijn gidsen hebben mij stuk voor stuk alles
laten zien: ik kon genieten van het heerlijk
uitzicht, dat men hier heeft en ik mocht de
titels van de boeken lezen in de groote biblio
theek die langs de lange wanden van de salon
is aangebracht. Op het bureau lagen een
massa stukken, notities en boeken, op een
fauteuil lag een sjerp en een pet aan den kap
stok wijst er op dat de meester afwezig is.
Ik was vooral benieuwd om den smaak te
leeren kennen van den heerscher aller Duit-
schers, die in zijn leven zijn debuut maakte als
„behanger en verver" en die later architectuur
en schilderkunst bestudeerde.
Aan den buitenkant ziet de woning van
Hitier eruit als een eenvoudig landhuis. Wan
neer men er een bezoek brengt zou men zeg
gen, het is een mooie verblijfplaats voor een
jager, indien Hitier toevallig niet een vreese-
lijke afschuw van jagen had,
Zoodra men de hal en de salon binnenkomt,
bemerkt de gast den goeden smaak van den
heer des huizes voor den ouderwetschen stijl
en een rustige eenvoud, die alles beheerscht.
Het ameublement demonstreert dat deze man
een zucht heeft voor alles wat naar romantiek
zweemt: groote leeren clubfauteuls, waarin
men diep wegzakt, een melkblanke schoor
steen, lage tafeltjes overdekt met tijdschriften,
die heelemaal geen serieuzen inhoud verra
den, groote open boekenkasten waarin netjes
aaneengerijd staan opgeborgen, gebonden in
groene en roode banden, alle werken van
Goethe, Schiller, Kleist, Frederik de Groote,
Shakespeare in 't Duitsch, verschillende uit
gaven van „Mein Kampf", boeken van Goeb-
bels en Rosenberg en een luxe editie van alle
werken van Verhaeren vertaald door Zweig.
Goede smaak.
Alles getuigt van goeden smaak en maakt
een degelijken indruk, zonder opschik of over
drijving. Men wordt werkelijk aangenaam ver
rast omdat men daar zoo'n gelukkige eenvoud
en zoo'n fijnen smaak vindt bij een man, die
geheel in beslag genomen wordt door de zware
verantwoordelijkheid der regeering.
In dit opzicht wint de Duitsche dictator het
ontegenzeggelijk van zijn Romeinschen col
lega. Een mooie glazen waranda is heelemaal
gemeubileerd met stukken die hij zelf geschil
derd heeft, De muren hebben een mat-gele
kleur en heel het ameublement is overtrokken
met een soort gordijnstof in heel levendige
kleuren, die zeer goed uitkomen. Het is heel
origineel en gelukkig gekozen. De plaats, waar
Hitler het liefst verblijft is de salon, die de
heele breedte van den voorgevel beslaat en
die haar licht krijgt door een geweldig groot
venster, dat uitzicht geeft op de Alpen!
Deze salon is smetteloos blank, versierd met
drie bronzen beelden die in nissen geplaatst
zijn: een buste van Bismarck, een van Lem-
bach en een andere van Frederik de Groote.
Zijn geliefkoosde boeken liggen daar op tafel
tjes; daar staat ook de piano, waarop de
Führer uit tijdverdrijf wel eens speelt. Dit ge
deelte van het huis is een plekje waar een
buitengewone rust en kalmte woont.
Op de eerste verdieping heeft Hitier zijn
werkkamer: het is een soort studio waar
eveneens 'n grooten eenvoud heerscht Een
zwart houten tafel, twee ramen, en een por- I uit heel Duitschland
tret in olieverf van de grootvader van den stuurt!
'kanselier van moederszijde. Een^weldig ga;oot i (K.W.& Nadruk verboden.)
telefoon-apparaat met een sein-tafel en tal
rijke verbindingsknoppen. Dat is alles. Op de
werktafel ligt een boek: „Duitsche Mannen".
De onbekende vrouw.
Meer terzijde bevindt zich een kleine wacht
kamer waar de secretarissen wachten tot ze
ontboden worden. De schoorsteen is hier ver
sierd met een merkwaardige foto van een on
bekende vrouw: de foto is reeds vergeeld of
schoon de kleederdr-acht en het toilette er op
wijst, dat zij nog van betrekkelijk recenten
datum is.
Aan den muur een naaktfiguur van Jan van
Scorel, de schilder die in Holland de kunst in
troduceerde, die hij in Rome tijdens de regee
ring van Hadrianus VI geleerd had.
Het landschap, dat men van hieruit aan
schouwt is werkelijk schitterend. In de verte
ziet men de vallei van waaruit men het heele
land van Berchtesgaden overziet met de tal
rijke schoorsteenen der kleine huisjes, waaruit
de rook opkringelt in den vallenden avond.
Recht vooruit verheft zich de groote Unster-
berg, waar volgens de legende Karei de Groote,
in volle wapenrusting het moment afwacht
om het Duitsche volk naar een nieuwe toe
komst te voeren, waarin het alles zal over-
heerschen.
Hitier houdt van de bergen en van het een
voudige volk. Juist deze bergbewoners staan
steeds voor hem gereed om hem te bewaken.
Vaak pakt Hitier zijn bergstok met ijzeren
punt om alleen, slechts gevolgd door zijn ad
judant, lange zwerftochten te ondernemen.
In de benedenverdieping heb ik nog de
radio-telegrafische installaties bewonderd,
waarmee de Führer voortdurend in verbin
ding staat met de hoofdstad. Dit lijkt wel een
kleine fabriek waar uitsluitend technisch per
soneel werkzaam is. Men kan gerust zeggen
iat Hitler_van zijn verblijfplaats in de bergen
radio-telefonisch be
ten. Wij zullen geenszins met hetgeen wij
tot dusver bereikt hebben genoegen nemen
én niemand zal ons over het hoofd kunnen
groeien. Laten onze vijanden daarvan ver
zekerd zijn!"
In een open auto trokken de naar het
vaderland teruggekeerde vliegers daarop
door de feestelijk versierde straten en onder
triomfbogen door naar het Kremlin, waar zij
door Stalin ontvangen werden.
De ibeteekenis die men in Rusland aan de
luchtlijn MoskouNoordpoolSan Francisco
toekent, komt ook tot uiting in de geweldige
reddingsexpeditie, die men voor het vinden
van Lewanefski uitzendt. Onder de leiding
van één van Rusland's meest bekwame pilo
ten: Wodopjanof zal een eskader van negen
driemotorige vliegtuigen over Rudolfeiland
en de Noordpool leiden. Ieder van deze vlieg
tuigen heeft drie radio-installaties ont
vanger en zender van welke in ieder vlieg
tuig een voor het gebruik op alle golflengten
geschikt is. De levensmiddelen zijn in gummi-
zakken gepakt en voor een half jaar toerei
kend. Voorts zijn in de vliegtuigen electri-
sche kook- en verwarmingsapparaten aan
gebracht. Een groote hoeveelheid vuurpijlen
zal worden medegenomen voor het geval dat
de werkzaamheden van do expeditie nog zul
len voortduren, als reeds de poolnacht aan
gebroken is.
Niet minder grootsch opgezet is de red
dingsactie, die in Amerika wordt aangevan
gen. Op Zaterdag 21 Augustus ging de ijs-
breker Krassin acht mijlen ten Noorden van
Point Barrow voor anker. De toestand van
het ijs stond geen landing toe. De éénmoto-
rige vliegtuigen die zich aan boord van den
ijsbreker bevinden, zullen onverwijld hun na
sporingen beginnen.
Verder is de Russische vlieger Sadkof van
Ochotsk aan de Oost-Siberische kust met
een tweemotorig vliegtuig vertrokken en op
20 Augustus bij Point Barrow in Alaska ge
land. van waaruit hij zijn onderzoekinsvluch-
ten zal maken. Dit nog niet genoeg vindend
heeft de Russische regeering een reusachtig
vliegtuig, dat voor een expeditie naar Nieuw-
Guinea bestemd was voor 230.000 dollar in
Amerika gekocht. Dit vliegtuig draagt als
herkenningst.eeken U.S.S.R.L. 2 en staat on
der commando van den bekenden poolonder-
zoeker Wilkins. die door de beste poolvlie-
gers van Canada en de Vereenigde Staten
wordt begeleid.. Wilkins is met het genoemde
vliegtuig in Port Arthur aan het Boven-
nieer in Canada aangekomen. Tenslotte fi
nanciert Rusland de vlucht, die Mattern met
zijn vriend Jones in hun Lickheed-Electra
van Amerika over de Noordpool naar Moskou
onderneemt.
Aangezien Mattern denzelfden weg wil vol
gen. die Lewanefski vliegen moest, hoopt men
dat hij den verdwenen vlieger zal kunnen
opsporen.
„Ik zal .gelukkig zijn", heeft Mattern in
Fairbanks verklaard, „wanneer ik wat voor
Lewanefski en zijn vrienden kan doen. Ik
zal nooit vergeten dat Lewanefski mij in het
jaar 1933 heeft gered.
Deze vliegtuigexpedities die tegelijkertijd
van Rusland en Amerika uit plaats vinden,
overtreffen alles wat tot nu toe op het ge
bied van luchtverkeer, speciaal wat het on
derzoek van het land rondom de Noordpool
betreft, plaats gevonden heeft. Ja. het heeft
er veel van weg. of de organisatoren een veel
grooter doel beoogen dan alleen maar het
opsporen van Lewanefski's verongelukte ma
chine, En onwillekeurig denkt men daarbij
aan de woorden waarmede prof. Schmidt de
teruggekeerde Poolvliegers besmette: de weg
Rusland—Noordpool—Amerika moet gevon
den worden.
/pvnlangs hebben in Moskou groote lucht-
manoeuvres plaats.sevonden. Vijfhonderd
vliegtuigen de nieuwste tvoen zouden
de hoofdstad aanvallen. Overal in de straten
waren de afdeelingen der luchtdoelartillerie
opgesteld. In de luchthaven Chodynka sloe
gen Stalin en de leden der Russische regee
ring den strijd gade. De luchtdoelartillerïe
sloeg den aanval af. Na afloop der manoeu
vres verzamelden 20.000 vliegers zich in het
Kremlin om Stalin. De dictator hield een
toespraak tot hen. waarbij hij verklaarde,
dat het luchtwapen. gezien de geweldige uit
gestrektheid van Rusland het meest waarde
volle verdedigingsmiddel was. Daarom moet
het steeds machtiger worden. Stalin sprak
voorts de hoop uit. dat hij na 5 jaar over
20.000 vliegers zou kunnen beschikken,
Op het oogenblik telt de Russische lucht
vloot op z'n hoogst 5000 luchtwaardige toe
stellen. Twee groepen zijn in het bijzonder
de aandacht waard: 200 reuzengroote, vier
motorige bommenwerpers, die, zooals de
herfstmanoeuvres in 1936 uitwezen, in staat
zijn achter het vijandelijk front 1200 man,
150 machinegeweren en 18 lichte veldkanon
nen af te zetten. Het tweede opvallende type
is het gevechtsvliegtuig, dat een reusachtige
snelheid kan ontwikkelen en voorzien is van
3 mitrailleurs en een tweeduimskanon. Vol
gens de geruchten zouden vele duizenden
toestellen van dit type op afgelegen plaat
sen vervaardigd zijn. In geval van oorlog zou
men er onmiddellijk f>ver kunnen beschikken.
Wat hiervan ook waar moge zijn, de Russi
sche luchtvloot ontwikkelt zich razend snel
en de Russische regeering doet alles wat zij
kan om de vliegtuigindustrie te steunen.
De reeds bestaande vliegtuigfabrieken in
Rusland bouwen de bovengenoemde bom
menwerpers en gevechtsvliegtuigen op grond
van een licentie der Amerikaansche Wright-
Whirwind-modellen. Op het oogenblik wordt
echter in de nabijheid van Moskou een nieu
we fabriek gebouwd, die series van Ameri
kaansche Vultee-bonnnenwerpers zal ver
vaardigen. De productie van deze in aan
bouw zijnde fabriek, zal grooter zijn dan die
van de Vulteefabrieken in Santa Monica (Ca-
lifornië). Verder wordt met koortsachtigen
ijver een nieuwe watervliegtuigfabriek aan
de Zee van Azow ingericht. De plannen voor
deze fabriek zijn door Amerikaansche inge
nieurs uitgewerkt. Deze zullen ook de bouw
werkzaamheden leiden. Trouwens zij zijn
geroepen om een groote rol te spelen in de
Russische vliegtuigindustrie.
Nu kunnen wij met aan zekerheid gren
zende waarschijnlijkheid raden, waarover de
Amerikaansche gezant in Moskou,, Davis en
Pierpont Morgan met elkaar gesproken heb
ben. Het gold natuurlijk het financieren van
de Russische vliegtuigindustrie, die met
Amerikaansche ingenieurs en Amerikaan
sche licenties, uitgebouwd wordt. Bovendien
zullen deze heeren ook wel de algemeene po
litieke beteekenis van de samenwerking, tus
schen Rusland en Amerika, aangeroerd heb
ben. In de ontdekking van den nieuwen
luchtweg Rusland—Noordpool—San Fran
cisco, heeft deze samenwerking een practi-
sche basis gevonden.
