De Vliegende Fiets.
Van een „armerTman.
belangrijkste
SSë JAARGANG Nó. '16627
VerseEIJnï 3agelijfe, BeBaïve op Zon- eri Fee'st3ageri.
MAANDAG 6 SEPTEMBER 193H
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. ƒ0.65, franco p. post ƒ0.721/».
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 -Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: S.oendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 1 2230
ADVERTENTlëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid f 2000.overlijden 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim f 100. één lid duim 50.-
één of twee leden wijsvinger 25.alle leden anderen vinger 15.één of twee leden anderen vinger ƒ5.arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.—, polsbreuk ƒ15.-
Nog afzonderlijke verzekering voor afoonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het
l ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
alle leden wijsvinger ƒ60.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
De Italiaan Bonomi heeft een vliegende
fiets, of als u liever wilt een f ietsvliegtuig
uitgevonden waarmee men inderdaad vliegen
kan. Dit is bewezen door zijn landgenoot
Emilio Casco, die er in Tessino twee vluchten
mee heeft volbracht. Bij de eerste legde hij
342 M. af in. 33 2/5 sec., gem. snelheid 36 K.M.
en bereikte een hoogte van vier meter. Bij dc
tweede vloog hij 862 M. in 1 min. 14 3/5 see
en bereikte een hoogte van tien meter.
Er is langen tijd gezocht naar de verwezen
lijking van de vliegende fiets en nu het raad
sel in hoofdzaak schijnt opgelost vraagt zelfs
de leek zich nog twijfelend af hoe het ding
eigenlijk start. Dit eerste bericht is wel erg
onvolledig. Rent het van een heuveltje af of
wordt het door een auto in gang getrokken
of door een catapult losgelaten? Is het mis
schien een niet al te belangrijke variant op
een zweefvliegtuig? Er zal spoedig meer van
blijken, want Bonomi is van plan, na nog
eenige verbeteringen aan zijn toestel te heb
ben aangebracht, ermee naar Duitschland te
gaan om daar demonstraties te geven.
Die eene .minuut behoeft ons in elk geval
niet sceptisch te stemmen. Met zulke kleine
vluchtjes begonnen Wilbur en Orville Wright
ook en de zweefvliegers eveneens en het is er
niet bij gebleven. Als deze Bonomi werkelijk
een vliegende fiets heeft uitgevonden waarop
de berijder door zijn lichaamskracht voldoen
de snelheid kan ontwikkelen om op te stijgen
en over een flinken afstand in de lucht te
blijven is de' luchtvaart weer een aanmerke-
lijken stap verder gekomen. Dat zooiets mo
gelijk zou zijn kunnen wij nu heel wat mak
kelijker aanvaarden dan in het begin dezer
eeuw de daden van de Wrigts bij hun eerste
bekendmaking werden geloofd. Want de
voortschrijdende vliegtechniek heeft al zoo
veel wonderen tot stand gebracht en op an
der technisch gebied zijn ze elkaar ook in
steeds sneller tempo gaan opvolgen.
Is de vliegende fiets er inderdaad, dan hoop
ik er het heste van en doe dat niet zonder
eenige bezorgdheid. De tijd van algemeene
blijdschap over de ontdekking van nieuwe
technische wonderen ligt alweer aardig ver
achter ons. Ze zijn een beetje al te talrijk ge
worden, hun bijdrage tot het geluk der
menschheid is in vele gevallen een twijfel
achtige -zaak gebleken en daarbij is maar al
te duidelijk geworden, dat de menschheid de
gave mist om nieuwe vindingen uitsluitend
tot haar eigen heil aan te wenden. Integen
deel: de meeste worden ten spoedigste be
dreigingen van haar bestaan. Wie dat nog
niet gelooven mocht kijke naar Spanje, dat
tegenwoordig met zeer openhartig cynisme
wordt aangeduid als „het laboratorium der
oorlogsindustrie", hetgeen eenvoudig wil zeg
gen dat de nieuwe bommenwerpers, jacht
vliegtuigen,, tanks, vlammenwerpers enz.
worden beproefd op het oerdomme Spaansche
volk, dat door zijn burgeroorlog deze pret
tige gelegenheid aan de oorlogsindustrie
heeft bezorgd. Het vervult nu precies dezelfde
rol als de kikkers en de marmotten in de la.-
boratoria der medische onderzoekers en als
de anti-vivisectionisten zich als zoodanig ook
om het lot van menschen bekommerden zou
den zij hier een aangewezen terrein van actie
vinden.
De resultaten zijn ook erg belangrijk: ver
scheidene „prachtige verbeteringen" dezer
wonderen-der-techniek schijnen al onderno
men te zijn en onlangs zond iemand mij er een
enthousiast stuk over waarin hij uitbundig het
nieuwe Duitsche geruischlooze vliegtuig prees,
waarvoor ge niet kunt vluchten (want het
brengt u van eenige duizenden meters hoogte
om zeep zonder dat gij iets gehoord of gezien
hebt) en waarin hij ook het Russische jacht
vliegtuig loofde als zijnde het snelste en be-;
wegelijkste van alle.
Daaruit blijkt de onpartijdigheid van den
schrijver maar ik heb zijn artikel toch maar
niet geplaatst, want het enthousiasme over
„het laboratorium" paste niet in het kader
van dit blad.
De Spanjaarden, die inmiddels door erva
ring wel iets wijzer moeten zijn geworden, zul
len zeker niet verheugd zijn over de uitvinding
van de vliegende fiets. Zij zullen hegrijpen
dat, als het ding werkelijk bruikbaar is, men
zich allereerst zal afvragen welk nut het in
den oorlog zou kunnen hebben, of het moge
lijk is er gansche legerafdeelingen mee te ver
plaatsen, hoe zwaar men die bepakken en be
wapenen kan enz. En als het antwoord op
deze vragen eenigszins bevredigend is en het
ding voldoende verbeterd, zal men zeggen:
Vooruit! Naar het laboratorium ermee!en
de overgebleven Spanjaarden zullen Musso
lini's eerste Lucht-Wielrijders-Af deeling op
zich zien afpeddelen en hen bestrooien met de
nieuwste en volmaaktste handgranaten, het
gelukkig resultaat van proeven op henzelf en
hun vroeger gesneefde landgenooten.
Natuurlijk zou de Vliegende Fiets ook uit
verkeersoogpunt van zeer veel -belang kun
nen zijn. Dit is evenwel, in de verlichte tij
den waarin wij leven, een zaak van secun
dair belang aangezien zij geen vernietigend
(De veldwachter te Pijnacker
heeft ontdekt dat een „één-
armige" bedelaar die reeds eenige
jaren de gemeente afliep met een
verhaal over een spoorwegongeluk
zijn tweeden volkomen gezonden
arm eenvoudig onder zijn jas ver
borg.)
De man ging enkle jaren lang,
Met goed succes zijn bedelgang,
Want heel het dorp had mededoogen;
Voor dezen stakker met één arm,
Werd het om vele harten warm,
Men gaf, met tranen in de oogen.
Een droef gezicht, een leege mouw,
Het was genoeg voor man en vrouw,
Te trachten om zijn leed te helen;
Met hier wat eenten. daar een worst,
Misschien soms iets tegen den dorst,
Den bedelende te bedeelen.
En toen hij zoo een paar jaar liep,
Werd hij 't alomibekende typ,
Dat men niet van de deur kon sturen;
Men luisterde, als menigmaal,
Naar 't spoorwegongelukver ha al,
Voor hij weer doorging naar de buren.
Maar ach, op een fataal moment,
Kwam dit, als alles, aan z'n end,
Er 's twijfel in een hart geslopen,
Een sterke arm kwam in 't geding,
Waar armeloos een jasmouw hing
En toen was 't spoedig afgeloopen.
Van dit verrassende verhaal
Is, zou ik zeggen, de moraal:
Dat het bedrog zich eens moet wreken;
En dat het steeds nog voor een man,
Het beste is, als hij dat kan,
De handen uit de mouw te steken.
1933 40148 Groentjes
1934 41841 f in
1935 43326 Haarllm's
1936 45303 Dagblad
Dat zijn cijfers die spreken van steeds
groeiend succes.
maar slechts een opbouwend doel heeft. Wie
zooiets vooropstelt is een idealist en vergeet
dat de vliegtuigindustrie voor 90 pet. voor
oorlogsdoeleinden werkt. Als de Wrights wis
ten wat er met hun uitvinding gedaan was
zouden zij zich bij herhaling in hun graven
omdraaien. Zij waxen geen kwade kerels en
dachten naiëvelijk, dat zij het heil der
menschheid dienden.
R. P.
Inbreker onder een keukentafel.
Kordaat optreden van den zoon
des huizes
Enkele gouden sieraden ontvreemd.
Toen de 19-jarige zoon van de familie H.
in de Van Oldenbarneveltlaan Zaterdagavond
omstreeks half elf thuis kwam, ontdekte hij,
dat hij den huissleutel had vergeten. Daar het
raam van zijn kamer op de eerste verdieping-
open stond, haalde de heer H. uit een
schuurtje bij de woning een ladder, die hij
tegen het huis plaatste om op die, ietwat on
gebruikelijke manier de ouderlijke woning te
betreden. Op zijn kamer aangekomen hoorde
hij in de keuken gestommel. Denkende dat
het de hond was, begaf hij zich naar bene
den met de bedoeling het dier uit te laten.
Tot zijn verbazing trof hij den hond evenwel
in de vestibule aan. Onraad vermoedende be
gaf de heer H. zich nu naar de keuken. De
keukendeur openend zag hij, dat onder de
tafel een man zat, die een pistool op hem ge
richt hield. De heer H. herkende dit pistool
evenwel als zijn eigendom en sprong zonder
aarzelen op den man toe, waarbij de keuken
tafel omviel en de inbreker deze op het
hoofd kreeg, waardoor hij half versuft werd.
De heer H. heeft den inbreker daarop mee
gesleurd naar de telefoon en de politie laten
waarschuwen. Deze arriveerde na enkele
oogenblikken, waarop de man werd gearres
teerd en naar het bureau overgebracht.
Bij fouilleering bleek, dat de man eenige
sieralen in den zak had, die door de famillie H.
als hun eigendom zijn herkend. De man, F.
G. genaamd, is van Fransche nationaliteit,
doch woont te Barcelona. Hij is via Frankrijk
en België naar ons land gekomen en bekende
ingebroken te hebben omdat hij zonder mid
delen van bestaan was.
De arrestant is op het bureau van politie
in bewaring gesteld en vandaag aan de Jus
titie voorgeleid.
Koning Peter van Joego-Slavië (geheel rechts), die vandaag zijn veertienden
verjaardag viert, heeft zijn vacantie op sportieve wijze doorgebracht in de
omgeving van Veldes aan de Save.
Droevig; ongeval te Bennebroek.
Knaapje spelende te water geraakt
en verdronken.
De ouders waren niet thuis.
Hedenmorgen omstreeks 11 uur
werd uit het gezin van de familie De
V. aan de Leidsche Vaar te Benne
broek een zoontje van 1% jaar ver
mist. Hoe men ook zocht, nergens was
het kind meer te- vinden. Tenslotte
werd de politie g&waarschuwd en met
behulp van de omwonenden werd na
ongeveer drie kwartier zoeken het
lijkje drijvende gevonden in de Leid
sche Vaart. Vermoedelijk is het kind
al spelende te water geraakt en jam
merlijk verdronken. Voor de ouders,
die juist afwezig waren, is dit wel een
ontzettende thuiskomst.
Tragisch ongeval in het Noorcler-
bacL
14-jarige jongen in het oefenbad verdronken.
ZANDVOORT Maandag.
Zondagmorgen te kwart over tien had een
droevig ongeluk plaats in het open zwem
bassin van het Noorderbad. De 14-jarige Wim
Keizer, uit Zandvoort, was met zijn vader naar
het Noordei'bad gegaan om daar in het oefen-
bad te gaan zwemmen. Bij een sprong van de
hooge springplank dook de jongen onder, ter
wijl de vader de verrichtingen van zijn zoon
van het perron van het zwembad af gadesloeg.
Toen de jongen na eenige seconden nog niet
boven kwam, werd de vader ongerust. Hij riep
luidkeels om hulp. Van alle kanten sprong
men in het bassin, teneinde de jongen te vin
den. Ook de heer R. J. van Deurzen, directeur
van het Noorderbad sprong gekleed te water
en hielp ijverig zoeken. Na eenige oogenblikken
mocht het gelukken den jongen boven water te
halen, doch de levensgeesten bleken reeds te
zijn geweken. De onmiddellijk ontboden dr.
C. A. Gerke kon slechts den dood constatee-
ren. De doodsoorzaak was hartverlamming,
doordat de- jongen vlak na het eten in het
koude water was gesprongen. De ontsteltenis
in het Noorderbad was groot en allen waren
vol deernis met den ongelukkigen vader, die
zijn zoon op zoo tragische wijze moest verlie
zen.
Dame met liaar 3-jarig dochtertje
te water geraakt.
Door den echtgenoot gered.
Zondagmiddag om vier uur fietste een 26-
jarige dame met haar echtgenoot op het pad
langs de Jan Gijzenvaart. Ter hoogte van de
Jeugd-Herberg passeerde de dame een voet
ganger waarbij zij een duw van deze kreeg,
zoodat zij de macht over hét stuur kwijt
raakte en de daar ter plaatse ondiepe, doch
zeer modderige vaart in reed.. Ook het 3-ja-
rige dochtertje dat achter op de fiets zat,
kwam in de vaart terecht.
De echtgenoot, die voorop had gereden, be
gaf zich onmiddellijk te water en slaagde er
in, eerste het dochtertje en vervolgens ook
de vrouw op het droge te brengen.
l'n de Jeugd-Herberg werd het drietal van
droge kleeren voorzien, Daar het meisje ge
heel onder water was geweest, werd dr. B.
gewaarschuwd, die echter geen nadeelige ge
volgen kon constateeren. Het drietal is ver
volgens per taxi naar IJmuiden teruggekeerd.
Den wandelaar treft volgens de verklarin
gen van de wielrijdster geen schuld, aangezien
zij niet gebeld had.
Italiaan vindt de vliegende fiets uit.
Bij proefvlucht 1 min. 14 3/5 sec. in (lc lucht
gebleven.
De Italiaan Emilio Casco heeft, naar het
D.N.B. uit Milaan verneemt, met een nieuw
soort zweefvliegtuig, dat voorzien is van
twee propellers, die door pedalen met ket
ting-overbrenging in beweging worden ge
bracht. in Tessino opmerkelijke resultaten
bereikt. Bij de eerste proefvlucht kon de
machine op een hoogte van vier meter een
afstand van 342 M. in 33 2/5 sec, afleggen. Bij
de tweede vlucht bereikte het vliegtuig een
hoogte van tien meter en legde in een mi
nuut 14 3/5 seconden een afstand van 862
meter af.
De ontwerper van het vliegtuig, Bonomi,
zal zich, nadat aan het toestel nog eenige
verbeteringen zijn aangebracht, naar Duitsch
land hegeven om demonstraties te geven.
Haagsch oplichter in de val
geloopen.
Een 56-jarlg Hagenaar, die den laatsten
tijd in Charmonix verbleef, is door een list
van een kleermaker in de val geloopen. De
man heeft n.l. jarenlang ten koste van an-
ederen een weelderig leven geleid en tallooze
oplichtingen gepleegd. Het bedrag, dat zijn
oplichterijen hem heben opgeleverd, wordt
voorloopig geschat op f 30.060, doch men
vermoedt wel, dat het bij onderzoek heel
wat hooger zal blijken te zijn. Zijn leven
lang heeft hij ten kosten van anderen ge
leefd en herhaaldelijk reeds heeft zijn fa
milie bijgesprongen en hem uit moeilijk
heden gered, doch tenslotte is het te bar
geworden. De grond was hem in ons land
reeds zoo warm onder de voeten geworden,
dat hij feitelijk naar Chamonix was gevlucht
Door hem te schrijven, dat eenige pakken
voor hem klaar waren gekomen, heeft een
kleermaker hem naar Den Haag weten te
lokken, waar zijn arrestatie is gevolgd. Bij
zijn oplichterijen heeft de man gebruik ge
maakt van een valsche acte, waar in stond,
dat hij na den dood van een tante in het
bezit zou komen van een bedrag van
f 165.000. Zijn zoon zou dan bovendien nog
de beschikking hebben over f 50.000. Alle
handteekeningen onder de acte bleken door
hem te zijn vervalscht.
Uitiioofliüfiiieen voor de Mhhlel-
landsche Zee-conf eren tie
verzonden.
Ook aan Duitschland en Rusland.
Officieel wordt uit Parijs medege
deeld. dat de uitnoodigingen voor de
Middellandsche Zeeconferentie, die
bijeen zal komen in een stad nabij
Genève in den loop van de volgende
week, op een nog niet vastgestelden
datum, gisteravond uit Parijs en Lon
den verzonden zijn. Voor deze confe
rentie zijn uïtgenoodigd: Rome. Mos
kou. Berlijn, Belgrado. Boekarest,
Tirana, Sofia. Athene, Ankara en
Kaïro.
De Fransche en Engelsche regeerift-
gen hebben overwogen, dat het van
belang was behalve de mogendheden,
die aan de Middellandsche Zee liggen,
de landen uit te noodigen, die aan de
Zwarte Zee liggen, en voor wie de Mid
dellandsche Zee een inmisbare door
gang vormt. Duitschland is uitgenoo-
digd o.m. omdat het deel uitmaakt
van de internationale controle aan de
Spaansch kusten.
Het woord is aan
Wertheimer:
Zonder maskers zouden de
menschen elkander in 't ge
heel niet meer herkennen.
Militair verdrag Moskou—
Nanking?
Gezamenlijk front zou tegen Japan
gevormd zijn.
SJANGHAI. 5 September (DomeiV Naar
aan het Japansche telegraafagentschap Do
mei gemeld wordt, zouden te Nanking onder
handelingen gaande zijn tusschen generaal
Feng Joe Sjian. den vice-voorzitter van den
militairen raad en den Russischen militairen
attaché Levin over het sluiten van een ge
heime overeenkomst tusschen China en de
Sovjet-Unie.
Deze overeenkomst zou volgens deze be
richten behelzen:
1 China erkent fomeel de „gesovjetiseer
de" gebieden in China.
2. De Sovjet-Unie steunt de troepen der
centrale regeering'.
3. China en de Sovjet-Unie vormen een ge
zamenlijk front tegen Japan.
4. China sluit geen vrede met Japan zonder
goedkeuring van de Sovjet-Unie.
In verband hiermede wordt gemeld, dat
de Sovjet-Unie Noorsche. Fransche, Griek-
sche en andere buitenlandsche schepen ge
charterd heeft voor het transport van oor
logstuig van Odessa naar Hongkong, van
waar het via Kanton naar China zal worden
gezonden. Op 17 Augustus had de Sovjet-
Unie den geregelden stoombootdienst tus
schen Sjanghai en Wladiwoslok geschorst,
Thans echter stelt zij zich voor den dienst
binnenkort te heropenen en een groot aan
tal communisten, onder wie Chineezen, Ko-
reanen en Mongolen, benevens 120 militaire
adviseurs, naar Kanton te zenden.
Een kortelings tusschen China en de Sovjet
Unie gesloten geheime overeenkomst, be
paalt, dat over land wapenen en munitie uit
Sovjet-Rusland naar Cihna zullen worden
gezonden, via Sinkiang en Buiten Mongolië,
terwijl geregelde vliegdiensten geopend wor
den tusschen China en de Sovjet-Unie. via
Sian Lantsjau en Oeroemoetsi. Tsjen Li Foe,
een linksche leidende persoonlijkheid van de
Nankingregeering, is naar verluidt, uit Nan
king vertrokken naar Sinkiang voor het tref
fen van een regeling van de samenwerking
met de communisten.
AANRI.TDTNG MET DOODELIJKEN AFLOOP
Zaterdagmiddag reden drie meisjes per
fiets langs het water te Annerveensche Ka
naal. Plotseling stak een van haar de pl.m.
twintigjarige J. H. den weg over. Juist kwam
een auto. bestuurd door den heer J. uit Ba-
reveld. aangereden. Het meisje werd door
den wagen gegrepen en sloeg met het hoof 1
op den betonweg. Zij was vrijwel op
dood.
Ruim honderd Duilsche predi
kanten nog in hechtenis.
Aan talrijken het spreken in het openbaar
verboden.
Uit Berlijn: In alle kerkgebouwen der Be
lijdende Kérk is Zondag medegedeeld, dat
eenige gearresteerde geestelijken en gemeente
leden in vrijheid zijn gesteld. Verder werd be
kend gemaakt, dat thans 105 leden zich in
hechtenis bevinden: 34 predikanten zijn uit
hun wijk verdreven, terwijl 277 geestelijken
niet in de kerk of elders in het openbaar mo
gen spreken.
De predikanten legden er in hun mededee-
lingen den nadruk op, dat de kerk de over
heid moet gehoorzamen, zooiand deze haar
bevoegdheid niet overschrijdt en geen ver
warring sticht.
pag.
De uitnoodigingen voor de Middelland
sche Zeeconferentie zijn verzonden. 1
De „Aizkori Mendi" blijkt door de beman
ning te zijn gestolen. 3
Te Nieuwerkerk a. d. IJsel zijn een moe
der en kind in brand geraakt. 3
Een roekelooze manoeuvre van een kano
vaarder heeft twee menschenlevens ge
kost. 3
Japan heeft de blokkade aan de Chin-
neesche kust uitgebreid. 4
Een treinontsporing bij Neuss eischte
veertien dooden. 4
Amerika zal Valencia en generaal Franco
niet als belligerenten erkennen. 4
Hughan en mej. Terwindt zijn tennis
kampioen. 5
Brasser wint den tienkamp. 5
ARTIKELENENZ.
R. P.: De vliegende fiets. 1
v. T.De toekomst van Castricum. 2
H. D. Vertelling: Het Boeddha-beeldje. 2
Prof. Karl Tiander: Stalin zweert de
bolsjewistische idealen af. 4
J. B. Schuil over „Van Kelder tot Dak" 13
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op ij.