UMfocm-fdudUtp
NAJAAR!
WEERBERICHT
DREIGENDE
KOLENSCHAARSTE 1
10CTOBER...
KERKKOOR
KOTSilMl&C®-
In het Museum van het Haarlemsche
Slachthuis.
DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1937
HAARLEM'S DAGBEAD
2
Nog kunt U tegen zomer-
prijzen Uw kolen bestellen
ONHERROEPELIJKE PRIJSVERHOOCINC
HAARLEM
Schouwtjeslaan 23
HEEMSTEDE
Julianalaan 14
(Adv. Ingez. Med.)
MUZIEK
van de Russisch-Orthodoxe
Theologische Hoogeschool te Parijs
Voor de tweede maal bezocht het Russische
Kerkkoor uit Parijs onze stad; voor de tweede
maal riep Ds. Waardenburg- Woensdagavond
in de Groote Kerk den zeven bannelingen het
welkom toe en leidde hen en hun werk bij de
ditmaal zeer talrijk opgekomen hoorders in.
En na de in 't bijzonder tot hen gerichte toe
spraak, die de op den kansel staande predi
kant in de Fransche taal hield, en die zij met
gebogen hoofd aanhoorden, schreden de zeven
zes in stemmig zwart, de leider in kerkelijk
ornaat naar den ingang van het koor en
het werd stil in de kerk trots de duizendhoof-
dige menigte, totdat de eerste liturgische klan
ken opstegen.
Ik weet eigenlijk niet of een verslag van
hun zingen onder het hoofd „Muziek" dan wel
onder het hoofd „Geestelijk Leven" beter zou
passen. Want hun zang is in de eerste plaats
een liturgische handeling, een uiting van re
ligieus gevoel, een „biddend zingen en zingend
bidden" zooals Ds. Waardenburg het noemde.
De voortreffelijke, ja schier volmaakte vocale
en algemeen-muzikale eigenschappen van
dezen door reciteerende soli afgewisselden
samenzang traden op den achtergrond bij de
emanatie van godsdienstig sentiment, die er
van uitgaat. De klanken stegen op men
hoorde niet van waar in de hooge gewelven
van het oude kerkgebouw, en kwamen tot ons,
en we verwonderden er ons niet over. dat in
dit Protestantsche bedehuis de ritueele litur
gie der Grieksch-Katholieke Kerk klonk, want
het waren slechts uitingen van geloof, ver
trouwen en aanbidding, die tot ons kwamen,
en die zijn als kosmische straling, welke alle
beletselen doordringen.
Zoo dringt dit liturgische gezang ook door
tot ver buiten de grenzen van het vaderland,
waaruit deze menschen hebben moeten vluch
ten, vervolgd en verdreven om hun vasthou
den aan hun ge'.oof. Het geval staat helaas niet
op zich zelf: de geschiedenis is een reeks van
herhalingen, van de oude tijden tot op heden.
Om ons heen zien we nog maar al te veel som
bere voorbeelden, maar het kan ons verheffen
te weten dat ons land nog een eereplaats in
neemt onder die landen waar elke geloofs
uiting geëerbiedigd wordt.
De Russen zijn hier gekomen door bemidde
ling .van de Nederl. Christen-Studentenveree-
niging: een sympathieke daad, die de gemeen
schappelijke verbondenheid der Christenheid
staaft. Maar ook de liturgische zangen konden
die bewijzen. Men hoorde gelijkenissen met
het Gregoriaansch in de melodieën en de
..concentus" van den solotenorzanger; gelij
kenissen met het Protestantsche kerkgezang
in sommige harmoniseeringen. Wel bewegen
vele daarvan zich in oude kerktoonsoorten,
maar dat is b.v. met vele koraalbewerkingen
van Bach ook het geval. Dus stonden we niet
vreemd tegenover dit liturgische gezang, dat-
door zijn immaterieele, schier bovenaardsche
schoonheid grooten indruk gemaakt heeft,
waaraan de onmisbare monotonie slechts wei
nig afbreuk vermocht te doen.
De Russen te Parijs leven, naar Ds. Waar
denburg zeide, in grooten materieelen nood.
Slechts een uiterst gering bedrag is voor hun
onderhoud beschikbaar. Laten we hopen dat
die nood door hun verblijf in ons land eenigs-
zins gelenigd worde; dat het „Onze Vader",
waarmee de avond besloten werd en dat door
alle aanwezigen staande werd aangehoord, in
vervulling moge gaan ook voor de arme ban
nelingen.
K. DE JONG,
Thans Is liet weer (lc tijd van een ge
zellige» middag thuis bij een kopje thee.
RITSEMA'S geurige mélanges maken
Uw theeuurtje lot een volkomen genot!
KWARTJES THEE 25 ct. per ons
DRIE CHINEESJES 39 ct. per ons
RITSEMA'S
versch gebrande Koffie
's Morgens tegen 11 uur zoo'n lekker
kopje Koffie of 's avonds na het eten.
Wanneer U ze ook drinkt, altijd zal
RITSEMA'S Koffie U opvallen door den
krachtigen smaak en fijne aroma!
RECLAME MELANGE 18 ct. p. Vz pd.
NERFBOON KOFFIE 32 ct. p. V2 pd.
Thans in nieuwe kracht en geur behoudende
verpakking!
BESTELT U PER TELEFOON? 1-0-1-5-6 WIJ
BEZORGEN DIRECT BIJ U THUIS!
GR. HOUTSTRAAT 159, HAARLEM.
(Adv. Ingez. Med.)
AGENDA.
Heden:
DONDERDAG 9 SEPTEMBER
Ged. Oude Gracht 41: Algemeene ledenver
gadering Haarl. Vereeniging tot bestrijding
der tuberculose, 's avonds 9 uur.
Groote of St. Bavokerk: Orgelbespeling
door George Robert. 34 uur.
Palace Filmac: 11—5 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Frans Hals Theater: Adèle Sandrock in
„Het kind van de rekening". 2.30. 7 en 9.15
uur.
Cinema Palace: Jenny Jugo in „De ge
vaarlijke leugen". 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: Paul Robeson In „De
mijnen van Ironing Salomon", 2.30, 7 en 9.15
uur.
Luxor Sound Theater; „Bom to Dance" met
Eleanor Powell. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals Museum: Frans Hals Tentoon
stelling 1017 uur.
VRIJDAG 10 SEPTEMBER
Palace Filmac 11—5 uur Doorloopend 50
minuten wereldnieuws
Bioscopen nmuw programma
Frans Ha!.- Mu- uiu; Frans Hals Tentoon -
Stcllmg 1017 uur.
Wat soms in de magen van koeien
en paarden gevonden wordt.
JUBILEUM J. ASCHERMAN.
Heden herdacht de heer J. Ascherman te
Haarlem den dag waarop hij voor 25 jaar in
dienst trad bij de N.V. Groeneveld v. d. Poll
en Co's Electrotechnische Fabriek te Amster
dam.
Des morgens werd de jubilaris toegespro
ken door den directeur, den heer J. B. Wil-
lemse die in het kort de verdiensten van den
heer Ascherman releveerde en hem een enve
loppe met inhoud overhandigd.
De bedrijfsleider, de heer J. J. Breas. sprak
namens het personeel en bood den jubilaris
een fraai radiotoestel aan.
Tenslotte sprak de jubilaris een dankwoord
voor de vele bewijzen van belangstelling die
hij bij zijn jubileum mocht ondervinden.
PROGRAMMA
VRÏ.TDAG 10 SEPTEMBER 1937
HILVERSUM I. J875M.
8.00 VARA, 10.00 VPRO, 10.20 VARA, 12.00
AVRO, 4.00 VARA, 7.30 VPRO, 9.00 VARA,
10.40 VPRO, 11.00 VARA.
8.00 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwij
ding. 10.20 Declamatie. 10.40 Gramofoon
muziek. 11.00 Vervolg declamatie. 11.20 Or
gelspel. .12.00 Kovacs. Lajos' orkest en soliste.
12.45 Gramofoonmuzièk. 1.30 Vervolg "con
cert. 2.15 -„De tuin in September", causerie.
2.45 Zang en piano. 3.15 AVRO-Dansorkest
4.00 Gramofoonmuziek. 5.05 Kinderuurtje.
5.30 Gramofoonmuziek. 6.00 Orgelspel en
zang. 6.30 Politiek radiojournaal. 6.59 „De
beteekenis van een arbeidersverzekerings
bank voor de arbeidersklasse", causerie. 7.20
Gramofoonmuziek. 7.25 Berichten ANP. 7.30
Berichten. 7.35 Lezen in de Bijbel. 8.00 Hart-
velt-kwartet. 8.30 „De Statenbijbel", causerie.
9.00 VARA-Orkest en solisten. 10.00 „Fanta
sia". 10.30 Berichten ANP. 10.40 Avondwij
ding. 11.00 Jazzmuziek (gr. pl.) 11.3012.00
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 301 M.
Algemeen Programma, verzorgd door de
NCRV.
8.00 Schriftlezing, meditatie, gewijde mu
ziek (gr. pl.). 8.3df Gramofoonmuziek. 9.30 Ge-
lukwenschen. 9.45 Gramofoonmuziek. 10.30
Morgendienst. 11.00 Sopraan en piano. 12.00
Berichten. 12.15 Gramofoonmuziek. 1.00 En
semble van der Horst. 2.30 Christ, lectuur.
3.00 Gramofoonmuziek. 3.15 Pianokwartet
„Die Haghe". 4.30 Gramofoonmuziek. 5.25 De
clamatie en piano. 6.30 Voor tuinliefhebbers.
7.00 Berichten. 7.15 Literaire causerie. 7.45
Reportage. 8.00 Berichten ANP. Herhaling
SOS-Berichten. 8.15 NCRV-Orkest. 9.00 „Hoe
kies ik mijn servies", causerie. 9.30 Vervolg
concert m.m.v. solist. (Om 10.00 Berichten
ANP). 10.45 „Korfbal", causerie. 11.0012.00
Gramofoonmuziek. Hierna: Schriftlezing.
DROITWICH, 1500 M.
11.20 Gramofoonmuziek. 12.05 Cello en or
gel. 12.50 Henry Hall's Band. 1.35 Het Mac
Gibbon Strijkkwartet. 2.20 Gramofoonmuziek.
3.05 Pianovoordracht. 3.35 Radiotooneel. 4.05
Revue-programma. 4.50 Gramofoonmuziek.
5 20 S. Baynes' orkest. 6.20 Berichten. 6.45
Zang. 7.10 Henry Hall's Band. 7.35 Voor tuin-
liefhebbers. 8.20 Het Horsham Borough Silver
orkest. 8.55 BBC-Symphonie-orkest. 9.50 „I
Protest", causerie. 10.00 Berichten. 10.20 „Ar
cheology". causerie. 10.40 BBC-Variété-orkest
en solist. 11.20 Douglas Swallow en zijn Band.
11.50—12.20 Dansmuziek (gr. pl.).
RADIO-PARIS, 1648 M.
7.10, 8.20 en 10.35 Gramofoonmuziek. 12.50
Marley-orkest en zang. 4.20 Tzipine-Trio en
soliste. 5.50 Zang. 6.05 Pianoduetten. 7.20
Muzikale causerie. 8.05 Vioolvoordracht. 8.50
Zang. 9.20 Ariadne auf Naxos", opera.
KEULEN. 456 M.
6.50 Politiemuziekkorps. 8.50 Omroep-
schrammelensemble. 12.29 H. Hagestedt's or
kest. 2.35 Gevarieerd concert. 4.20 W. Libis-
zowski's orkest. 6.35 Omroeporkest. 8.20 Uit
zending uit Miinchen. 10.5012.20 Omroep-
Amusementsorkest, dansorkest E. Wolff en
pianoduo.
BRUSSEL 322 en 484 M.
322 M.: 12.20 Vlanara-Trio en gramofoon
muziek. 1.30 Kleinorkest. 1.502.20 Vlanara-
Trio. 5.20. 6.50 en 7.20 Graan of oonmuziek. 8.23
Omroeporkest. 10.3011.20 Studenten-uurtje,
484 M.: 12.20 Gramofoonmuziek. 12.50
Kleinorkest. 1.30 Omroepdansoi-kest. 1.50 Zang
2.002.20 Gramofoonmuziek. 5.20 Omroepor
kest. 6.35 Gramofoonmuziek. 6.50 Pianovoor
dracht. 7.35 Zang. 8.20 Voor oud-strijders. 10.30
11.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSC1ILANDSENDER 1571 M.
3.20 Uitzending uit Niïraberg. 10.20 Berich
ten. 10.5012.20 Om roep-Amusementsorkest,
Eugcn Wolff's dansorkest en pianoduo. Om
11.05 Weerbericht.
Specialiteit op het gebied van
Wij exposeeren gedurende enkele
dagen verschillende modellen
(Adv. Ingez. Med.)
CRICKET IN ENGELAND.
De oudere spelers slaan de jeugd
met innings.
Dat het Engelsche cricket in een niet zeer
veelbelovende periode verkeert is nog eens
extra bewezen, aan het slot van het seizoen,
door het resultaat van de match tusschen
„Over Thirty" en „Under Thirty".
De Over-de-Dertigers sloegen de Onder-de-
Dertigers met een innings en acht runs. Beide
elftallen bestonden geheel uit le klasse coun-
ty-spelers. „Over Thirty" scoorde 530 waarvan
Ames (Kent) 149, Todd (Kent) 89, Watt
Cr.Houtstr.36
(Kent) 77, Parks (J.) (Sussex) 61, Davies (E.)
Glamorgan 58. „Under Thirty" bracht het tot
256, waarvan Edrich (Middlesex) 68 en D. R.
Wilcox, R.C.M. Kimpton en Crapp elk 43 en
in de tweede innings tot 266 waarvan Crapp
76, Andrews (Somerset) 65 en B. H. Valentine
(Kent) 48.
„Under Thirty" bleek niet opgewassen tegen
het slowbowlen van Goddard (Gloucester) die
in de match 13 wickets voor 215 runs nam.
Niettemin bleek Goddard dit jaar een misluk
king in de Testmatches tegen Nieuw-Zeeland.
De bowlers van „Under Thirty" hadden zeer
slechte cijfers «Perks 2-159, Andrews 2-120.
Smith 3-110, Gray 1-59, Edrich 2-83).
Een steenen kogel uit een paardenmaag.
Hierboven ziet men een „steenen" bal die
in een paardemaag gevonden werd. Om een
indruk te geven van de groote moet men be
denken, dat hij op onze foto vastgehouden
wordt door een mannenhand. Deze bal weegt
meer dan 2 K.G., soms worden zij wel eens
tegen de 3 K G. Als iemand ze in een museum
van oudheden zag, zou hij denken aan een
steenen kanonskogel! Deze ballen ontstaan
omdat in de maag steentjes of andere harde
voorwerpen aangroeien door de inwerking
van kalkafzetting of andere oorzaken. Bij
paarden die bij molenaars werken worden
meestal bijzonder gekleurde ballen gevonden
die aangroeien door het overmatig gebruik
van meel bij de voedering dezer dieren. Die
bijzonder gekleurde ballen noemt een veearts
„molenaarssteenen". bij koeien worden vaak
even groote ballen gevonden maar die zijn
meestal zacht zoodat zij doen denken aan
vilt. Deze ballen ontstaan omdat sommige
koeien en kalveren zich veel likken, waar
door veel haar in de maag komt.
Soms veroorzaken de ballen ernstige maag
stoornissen een enkelen keer wordt zelfs de
werking zelfs geheel belemmerd, wat natuur
lijk voor het beest een doodvonnis beteekent.
Voor een slager die zoo'n paard of koe met
een steen bezwaard koopt is het een nadeel
tje, want bief brengt meer op!
Sommige koeien hebben ook de eigenaar
digheid heele aardappels of appels te ver
orberen. Meestal gaat het goed en als het een
enkelen keer hapert kan een veearts nog red
ding brengen, maar dat het ook wel eens mis
gaat bewijst een koeienslokdarm op sterk wa
ter die geheel verstopt was door een grooten
aardappel.
Wij spraken van een museum in het Open
baar Slachthuis, maar ter voorkoming van
misverstand merken wij op, dat dit niet voor
het publiek ter bezichtiging is. Toch zijn er
zooveel eigenaardige dingen, dat er iets voor
te zeggen zou zijn die verzameling een en
kelen keer eens aan de openbaarheid prijs
te geven.
De Bilt voorspelt:
Zwakken tot matigen veranderlijken
wind, later uit Westelijke richtingen,
zwaar bewolkt tot betrokken, met waar
schijnlijk regen, later opklarend, aan
vankelijk iets warmer.
BAROM ETERSTAND
Hoogste 768.6 m.M. te Brest en Biarritz.
Laagste 734.4 te Haparanda.
De depressie in het Noorden trok verder
Oostwaarts, het centrum ligt thans over Lap
land. Op IJsland steeg de luchtdruk aanzien
lijk, in het Zuidwesten trok de hooge druk
zich echter terug, terwijl bij Ierland een nieuw
daalgebied verscheen. Geheel Scandinavië
staat nog onder invloed van de depressie met
vooral in het Zuiden krachtige tot stormach
tige Westelijke winden met zwaar bewolkte
tot betrokken lucht en plaatselijk regen. In
Frankrijk en Duitschland is de wind over het
algemeen zwak met gedeeltelijk bewolkten
hemel. Met uitzondering van Zuid-Frankrijk
is de temperatuur in het geheele waarne
mingsgebied gedaald. Op het Zuidwesten van
de Britsche eilanden is de wind onder invloed
van het nieuwe daalgebied tot Zuid gekrom
pen, de lucht is er betrokken met aanhouden
den regen.
Het daalgebied trekt snel Oostwaarts, zoo
dat verwacht wordt dat ook onze omgeving
hiervan den invloed zal ondervinden waar
door de wind aanvankelijk veranderlijk zal
worden en regen waarschijnlijk is. Later wordt
eenige opklaring verwacht.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 767 m.M.
Stand van heden 765 m.M.
Neiging: Achteruit.
Opgave van:
Fa. KEIP, Opticiens
Gr. Houtstr. 137 Tel. 11640
Belangrijke telefoonnummers:
Politie: 11850.
Brandweer: 15333.
Ongevallendienst (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
Een verzameling van voorwerpen
Toen wij enkele weken geleden een onder-'
houd hadden met de directie van het Open
baar Slachthuis te Haarlem over de vleesch-
keuring bleek ons, dat Dr. J. P. Keyser en de
veeartsen die hem ter zijde staan een klein
museum hebben van eigenaardigheden die zij
bij hun werk gevonden hebben. Dit was voor
ons aanleiding daarover iets naders te vra
gen en een en ander door foto's te verduide
lijken.
Veel van het verzamelde heeft natuurlijk
zuiver wetenschappelijke waarde en is alleen
geschikt om den leek bij vernieuwing de over
tuiging te geven, dat het strenge toezicht op
het vleesch een maatregel van groot belang
voor de volksgezondheid is. Zoo bijvoorbeeld
de op sterk water gezette neusbeenderen van
paarden die aan kwade droes leden; een 'ziek
te die ook zeer gevaarlijk voor menschen is,
want als de smetstof in ons lichaam komt, is
de dood onherroepelijk. Als de keurmeesters
of veeartsen zoo'n geval niet zouden hebben
ontdektGevaarlijk zijn ook de lintwor
men waarvan de verwekkers in het vleescn
van geslachte dieren kunnen zitten en die
als het niet bemerkt wordt lintwormen bij
den mensch kunnen doen ontstaan.
Dat er natuurlijk ook veel bijzonderheden
over door tuberculose aangetaste dieren be
waard worden, spreekt van zelf.
Het was ons nu evenwel meer om de rari
teiten te doen, die er ook in een groote ver
scheidenheid aanwezig zijn.
Koeien hebben een grooten bek en verslin
den groote hoeveelheden eten. Kieskeurig
zijn ze niet en bijna alles wat in het eten zit
gaat ook door het keelgat. Als dan de dieren
geslacht worden vindt men in de maag dik
wijls de zonderlingste voorwerpen. Wij geven
van de eigenaardigste voorwerpen een foto:
armbandhorloges, vijlen, kettingen, schoenen,
geldstukken, haarspelden, spijkers, veilig
heidsspelden, griffels, manchetknoopen,
brillen, pijpen, sleutels, knoopenhaakjes, blik
openers, rijwielplaatjes, steenen, enz. Kort
om een half warenhuis. De voorwerpen
hier verzameld vormt een „bloemlezing"
van den voorraad die in verscheidene
koeienmagen werd aangetroffen, maar er is
in het museum ook een verzameling van
evenveel voorwerpen die bij één koe gevon
den werd, alleen is de variatie minder groot
koeien-magen gevonden.
Ook bevindt zich onder de verzameling een
halve fietsband die ook door een koe naar
binnengewerkt was!
Die eigenaardige vondsten worden voorna
melijk gevonden bij koeien die gevoederd
worden met hetgeen een schillenboer verza
melt. De veeartsen spreken dan ook van
„schillenkoeien". Blijkbaar geraakt tusschen
de schillen, groentenresten en huisafval veel
wat daarin niet thuishoort. Wie het goed met
de dieren meent moet zorgen dat zoo iets niet
kan voorkomen.
Want ieder begrijpt dat de viervoeters van
dit ongewone voedsel veel last hebben. Meest
al is „scherp" daarvan het gevolg. Die tech
nische term wordt gebruikt als de scherpe
voorwerpen door den maagwand en het mid
denrif het hart of de longen verwonden,
waardoor pijnlijke abcessen het gevolg zijn.
De boer ziet dat de koe wat heeft dat haar
deert en als hij dan een veearts daarbij hgalt
kan die niet anders doen dan adviseeren het
dier te slachten om het uit zijn lijden te ver
lossen, want daartegen is geen kruid gewassen.
In het hart yan een geslachte koe werd
zelfs eens een groote paknaald gevonden!
