Sportieve
RADOX
Een werkkamp
voor dienstmeisjes
3
i
Herfst japonnen
Recepten
f.95
v. AMERONGENS
Op ziekenbezoek
M'
Voor
DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1937
HA ARE EM'S DAGBEAD
EEN VETTE,ONZUIVERE HUID
kunt U gemakkelijk verbeteren door het gebruik
van Radox, telkens wanneer ge Uw gezicht wascht-
Bij apothekers en erkende drogisten a f0.90
per pak en f 0.15 per klein pakje.
(Adv. Ingez. Med.)
Het internaat aan den Zijlweg te Haar
lem voedt op tot „vreugdevol dienen".
Een helder en vroolijk gezang klinkt
uit een der groote huizen aan den
Zijlweg te Haarlem: het werkkamp
voor meisjes, daar gehouden van 27
Augustus tot 10 September, begint den dag
met een lied
Wat dit „werkkamp" nu weer is en wil?
Laat ik even iets vertellen ter oriënteering.
Evenals de driemaandelijksche huishoudelijke
cursussen, die op deze plaats gehouden wor
den, gaat het werkkamp uit van de Centrale
voor werkloozenzorg, gesticht op initiatief van
den Raad van Nederl. Kerken voor Practisch
Christendom, te Utrecht.
De opleidingscursussen in huishoudelijken
arbeid, voor dienstmeisjes en hulpen in de
huishouding dus, kent u natuurlijk reeds
lang. Ze waren indertijd, toen de regeerings-
maatregelen tot „afvloeiing" van de Duit-
sche arbeidskrachten uit ons land pas afge
komen waren, een logisch gevolg hiervan.
De Duitsche meisjes verdwenen. Vele huis
vrouwen betreurden dit, anderen hadden, als
't mogelijk was, liever een Hollandsch dienst
meisje. Maar't was niet mogelijk, want
de goede Hollandsche meisjes ontbraken na
genoeg, het beroep van dienstbode was nu
eenmaal hier min of meer in discrediet, de
fabrieken eischten hun deel, een leeuwen
deel! van de vrouwelijke jeugd op en zoo
ontstond de veelbe jammer de dienstboden-
nood. 't Gevolg was natuurlijk, dat er midde
len beraamd werden om hieraan tegemoet te
komen en wel in de eerste plaats om den
tegenzin van het Hollandsche meisje tegen
het werk in de huishouding zooveel moge
lijk op te heffen.
„Onbekend maakt onbemind" luidt een
kernachtig spreekwoord, dat speciaal op deze
tegenzinkwestie van toepassing is. De meis
jes kennen, wanneer ze zóó van de school
banken komen en de fabriek met haar be
trekkelijke vrijheid en hoogere loonen begint
te lokken, het werk in de huishouding niet.
Ze weten niet wat er komt kijken, ze zien
op tegen den onvermydelijken leertijd in het
eerste dienstje, tegen de standjes en strub
belingen, die daarbij wellicht te pas komen,
en vooral dit is belangrijk! ze weten ook
niet, welk een ontzaglijke voldoening het zoo
bij uitstek „levende" werk in een gezin, het
dienen in den besten zin des woords, kan
meebrengen. Daarom was het inrichten van
driemaandelijksche cursussen met einddi
ploma, waarin den meisjes zoo 't een en an
der van de huishouding werd bijgebracht, een
uitstekende gedachte.
Er zijn externe en interne cursussen; de
laatste worden gegeven in de drie inter
naten: een neutraal te Arnhem, dat onlangs
geopend werd, een katholiek te Bouvigne, een
Christelijk te Haarlem.
En dit laatste internaat nu, dat het vorige
jaar half September zijn werk begon en reeds
120 meisjes, heeft opgeleid, waarna ze dan
na minstens drie maanden in een betrek
king te hebben gewerkt, het diploma kunnen
ontvangen, kwam op de gedachte, een deel
van den vac.antietijd te benutten door de
instelling van een veertiendaagsch werk
kamp.
Een nieuw middel dus om den tegenzin té
overwinnen en geoordeeld naar den in
druk, die dit „kamp" op ons maakte een
probaat middel. Hier komen vogels van di
verse pluimage, zoo vertelt mij de directrice,
mej. E. Boeke, die me bereidwillig het ge
bouw rondleidt. Meisjes, die er wel eens over
gedacht hebben, dienstbode te worden, maar
nog niet recht weten, of ze zich in een be
trekking zullen thuisvoelen en die nu hier
zooeens komen om de kat uit den boom te
kijken. Meisjes, die thuis een zwaar en zor
gelijk leven hebben en 't nu heerlijk vin
den om er eens veertien dagen heelemaal uit
te zijn en tevens iets nuttigs te leeren. Eén
fröbelschoolonderwijzeresje, dat buiten be
trekking is en haar huishoudelijke bekwaam
heden eens wil opfrisschen; een jonge vrouw,
die hulp in de huishouding wil worden.
En hier in het „kamp" leeren ze zich oriën-
teeren op 't gebied van het huishoudelijk
werk. leeren ook het mooie ervan zien.
Ze maken dan haar keus en.de direc
trice kii'kt ook eens goed uit, welke meisjes in
aanmerking komen voor den 3-maandelijk-
schen cursus die half September weer begint.
En zoo is het kamp een prettige voorbe
reiding.
Wat ze er doen zoo'n heelen dag? Een uit
gebreid programma ligt voor me, maar ik
geef er de voorkeur aan, zelf een paar les
sen bij te wonen. En zoo schaar ik me eerst
bij de zangeressen, die vol enthousiasme en
toewijding de eenvoudige wijsjes van „Blijde
stemmen" instudeeren. Het ontbijt en 't bed
den opmaken zijn nu 't is negen uur
reeds achter den rug. Na de zangles worden
we dan door een leerares ingewijd in de ge
heimen van allerlei vloeren en vloerbedek
kingen, van parket tot „gewoon geverfd", van
tegels tot graniet, en leeren, hoe de bodem
onder onze voeten moet worden behandeld
om steeds een lust voor het oog te zijn. En
daarna dit is een gewichtig tijdstip van
den dag! wordt de corvee verdeeld: een
groepje meisjes gaat slaapkamers doen, een
andere groep trappen schoonmaken, een paar
gaan den „buitenboel" verzorgen, weer ande
ren vloeren wrijven. En met al die vlijtige
handen spreekt het vanzelf, dat het in- en
exterieur van het internaat steeds blinkt als
een spiegel en geurt naar allerlei soorten
zeep en boenwas.
En al dit werk gaat met lustig gezang ge
paard, zoodat de bezoeker hier althans van
den veelbesproken tesenzin niet veel te zien
krijgt. Weer een andere groep heeft intus-
schen kookles in de huishoudschool, waar we
vervolgens een kijkje nemen. Een groot lo
kaal is bespikkeld met kleine pannetjes,
waarin vleesch en andijvie staan te prutte
len. Ook hier groote belangstelling en leer
gierigheid.
En bij de andere lessen is dit volgens mej.
Boeke precies 't zelfde. Het programma is
uitgebreid en natuurlijk kan uit de groote
hoeveelheid leerstof slechts hier en daar een
greep worden gedaan. Toch zijn er interes
sante uurtjes: twee inleidingen over hygiëne,
twee lezingen van mevr. Waardenburg over
bij uitstek belangrijke onderwerpen. De titels
luiden „Hoe de plaats van de jonge vrouw
in de maatschappij sinds 1900 veranderde"
en „Hoe kan de jonge vrouw tot haar plaats
in de maatschappii worden opgevoerd?"
Naailessen, lessen in handenarbeid, een
bijbelkring, praatavonden over diverse on
derwerpen o.a. arbeidsvreugde! i— ont-
-y
V
1
a
ir*
u
Gvvc
:-w'
V"VvT< y
Av t E
Op mooie Octoberdagen hebt u behoefte
aan „zoo'n overgangsjurkje".
De wintermode 1937—1938 heeft reeds
met vlag en wimpel haar intrede gedaan,
n.lin de modebladen. Wijzelf hebben
er met gepasten eerbied en belangstelling
kennis van genomen, maar zoolang de
blaadjes nog aan de boomen zitten, hebben
we nog in 't geheel geen behoefte om den
winter In te luiden. En dus dragen we graag
op mooie milde Octoberdagen, zooals er nog
velen kunnen komen, thuis en ook o uiten, al
of niet onder den mantel, zoo'n aardig over
gangsjurkje, dat nog het lichte cachet van
de zomerkleeding heeft en toch heerlijk
warm zit.
V.
Wat denkt u van de vier modellen die onze
teekening deze week geeft? Nummer 1, 3 en
4 zijn sportieve japonnetjes van wollen stof,
waaraan zakken, stiksels en groote knoopen
Iets bijzonder corrects geven, no. 2 is een
vlug mantelcostuumpje.
Zondag:
Dunne vermicellisoep.
Kaassoufflé.
Gebraden eend
Appelmoes
Aardappelen.
Warme tapioca-
pudding met warme
vanillesaus.
Maandag:
Hambróodjes.
Kalfsrollade.
Postelein.
Aardappelen.
Chocoladevla.
Dinsdag:
Gebakken aubergines.
Koude kalfsrollade.
Andijvie.
Aardappelen.
Citroenpudding.
Woensdag:
Irish stew
Griesmeelpudding.
Gestoofde kwetsen.
Donderdag:
Groentesoep.
Rolpens.
Appelmoes.
Aardappelen.
Koude vanillerijst.
Vrijdag:
Magere tomatensoep.
Gebakken bot.
VEGETARISCHE MENU'S.
1 Gevulde aubergines.
Snijboonen.
Aardappelen.
Botersaus.
Ananas met vanillevla
2 Tomatensoep.
Aardappelen.
Botersaus.
Kropsla.
Beschuit met
bessensap.
Zaterdag:
Schotel van tomaten,
rijst en gebakken
uien.
Flensjes met
appelmoes.
Bleekselderij met
bruine saus.
Aardappelen.
Gevulde beschuit-
bollen.
3 Gepocheerde eieren.
Spinazie.
Pommes frites.
Griesmeelschotel.
Vruchten,
4 Grape fruit.
Gebakken brood met
roereieren.
Aardappelkoekj es.
Andijvie.
Tomatensla.
Warme Weener pud
ding met warme
vanillesaus.
breken niet, terwijl ook het onderricht in
omgangsvormen een integreerend en succes
vol deel van het progrramma vormt, 't Doet
goed. ook in dezen kring te bemerken, hoe
de slapheid en het over-individualisme. die
een vorig tijdperk van jeugdvorming ken
merkten, langzamerhand plaats maken voor
sterker plichtsgevoel en gemeenschapszin.
„Het dienen een vreugde", dat schijnt mij
het ongeschreven devies van dit werkkamp te
zijn.
Wanneer de meisjes ook tijdens den hierop
volgenden cursus in dezen geest worden ge
leid en wéér een voornaam punt! wan
neer vooral ook de mevrouwen meehelpen,
de meisjes „opvangen", voorthelpen, haar een
prettig tehuis geven, dan kan het niet anders
of een dergelijke liefdevolle opleiding moet
goede vruchten voortbrengen. Voor de meis
jes èn voor onze gezinnen!
R. DE RUYTERV. d. FEER
Kaassoufflé.
Benoodigd: iy2 d.L. melk, 20 gr. bloem,
25 gr. boter, 75 gr. Gruyère kaas, 4 eiwitten,
zout, peper.
De helft van de kaas raspen, de rest in dob
belsteentjes snijden. Van boter, bloem en
melk een dikke saus maken, deze goed door
laten koken, dan de geraspte kaas en de dob
belsteentjes kaas er doorroeren. Een gedeelte
van het stijf geslagen eiwit er mee vermengen,
dan de rest er zoo luchtig mogelijk door
roeren.
De massa dadelijk overdoen in een met bo
ter ingesmeerde hooge vuurvaste sch: el
(voor de helft vullen) en deze in een matig
warme oven zetten tot de bovenkant licht
bruin is. Dze schotel dadelijk opdiepen.
Irish stew (5 a 6 personen).
Benoodigd: 1 K.G. lamsvleesch, 1 K.G. aard
appelen, 3 uien, peterselie, laurierblad, pl.m. 1
L. water, zout, peper.
Het vleesch in dobbelsteentjes snijden, de
aardappelen schillen en in plakjes snijden, de
uien snipperen. Onder in de pan of in vuur
vaste schotel een laag vleesch leggen. Dit be
strooien met wat peper en zout. Hierop aard
appelen, dan uien en zoo doorgaan tot alles
verwerkt is. De bovenste laag moet uit aard
appelen bestaan. Zooveel kokend water er op
schenken, dat de massa even onderstaat. Het
gerecht op een klein vuur of in de oven met
een deksel erop gaar laten worden (pl.m. 2
uur).
Peterselie en laurierblad worden tusschen de
lagen gelegd.
Gebakken aubergines.
Benoodigd: 2 a 3 aubergines, peper, zout,
paneermeel, frituurvet, eiwit.
De aubergines wasschen, het steeltje ver
wijderen en in plakken snijden van pl.m. 1
c.M. dikte. Deze met peper en zout bestrooien
door eiwit en paneermeel halen en in heet
frituurvet vlug bruin bakken. Dadelijk opdie
nen nadat ze op grijs papier uitgelekt zijn, op
een vingerdoekje en met peterselie gamee-
ren.
Gevulde aubergines.
Benoodigd: 3 a 4 aubergines, 1 uitje, pe
per zout,, 3 a 4 gekookte aardappelen, gehak
te peterselie, 2 tomaten, boter of slaolie.
De aubergines wasschen, in de lengte door
snijden en in boter of slaolie in de koekepan
zachtjes later bakken, tot ze zacht zijn.
Ze voorzichtig uithollen door met een mes
een gedeelte van het vimchtvleesch er uit te
snijden, zoodat men een schuitje over heeft.
Hel uitje snipperen en licht bruin bakken
in wat boter, de fijngemaakte aardappelen en
het binnenste deel der vruchten, dat ook fijn
gehakt is er bij doen en op smaak afmaken
met peper en zout. Met dit mengsel de bakjes
hoog vullen, ze in een vuurvaste schotel zet
ten waarin wat boter gesmolten is, de in
plakjes gesneden tomaat er tusschen schik
ken en de schotel pl.m. 15 minuten in een
warm# oven zetten. Voor het opdoen fijnge
hakte peterselie er over h°en strooien,
N.B, Inplaats van aardappelen kan men
pl.m. 100 gr. koud rundvleesch of kalfsvleesch
nemen.
tegen VOORDEEL1GE PRIJZEN, zoo
als U er zoovele vindt in onze
UITGEBREIDE COLLECTIE.
Dames Hoeden Magazijnen
ANEGANG 24, FRANKESTR. 3-5
(Adv. Ingez. Med.)
E VROUW gaat een kennis bezoeken,
die ziek is; ze komt met een bree-
den zwaai van de deur de kamer
binnen in een wolk van buiten
lucht en parfum, gaat op de punt van een
stoel zitten, lanceert eenige quasi-opgewekte
gemeenplaatsen waar de zieke niets aan
heeft, en verdwijnt weer.
Even later komt een andere kennis, die
uiterst stil loopt, niet anders dan fluisterend
praat en klagelijk doet.
Een derde doet wat luidruchtig en gewild
opgewekt, en bij het weggaan schudt ze de
zieke lang en pijnlijk de slappe ziekenhand
met de noodige luidruchtige aanmoedigingen.
Een zieke bezoeken en daarbij wat aan haar
of hem geven aan geestelijken steun is lang
niet gemakkelijk. Hiermee is niet bedoeld dat
men een ernstig gesprek over diepgaande
dingen moet voeren, maar dat de zieke in een
opgewekte stemming komt, dat hij zich afge
leid voelt van de ziekte en dat hij wenscht
dat u gauw nog eens terugkomt.
Daarom moet men zich op een ziekenbe
zoek altijd eenigszins voorbereiden: wie. tus
schen een heele serie boodschappen in, gauw
gauw naar een zieke loopt, want dat moet
vandaag nog gebeuren, kan dit bezoekje be
ter uitstellen tot een rustiger oogenblik, want
noch de zieke, noch de bezoekster zelf heeft
er wat aan.
Ja, ook de bezoekster kan iets meenemen
van een ziekenkamer, wanneer zij maar be
gint met zich op het bezoek in te stellen en
iets van zichzelf te geven om de zieke op te
beuren.
Nu is het erg moeilijk om te weten, hoe
men wat van zichzelf kan geven, vooral om
dat een zieke een overgevoelig mensch is en
elke patiënt natuurlijk weer anders reageert.
Het bezoek komt binnen en begint dadelijk
opgewekt: het hoeft je niet te spijten dat je
hier rustig ligt, het is hondeweer, regen en
wind. De zieke glimlacht wat en denkt aan
■zijn felle verlangen om den wind nog eens om
zijn ooren te laten gieren en den regen in zijn
gezicht te voelen.
Of het bezoek verschijnt met haar jonge
hondje dat grappig is, en waar de zieke veel
van houdt. Maar het beestje tilt zijn pootje
op aa-oote consternatie dit alles ver
moeit ae zieke doodelijk,
De bezoekster komt eens gezellig bij het bed
zitten, rustig, met een breiwerk, maar de tik
kende onrustigheid der naalden verwekken
een spanning die de zieke allesbehalve goed
doet.
Het. is en blijft moeilijk om een zieke te
bezoeken zonder hem op te winden en te ver
moeien, vooral omdat de eene patiënt er weer
heel anders tegenover staat dan de andere.
Maar er zijn toch wel regels te geven die
men in acht kan nemen en wel:
Beweeg, u rustig en praat gewoon, zonder
stemverhooging, maar ook zonder te fluis
teren.
Ga zoo bij het bed zitten, dat de zieke u
kan zien zonder dat hij het hoofd behoeft te
draaien.
Trek van tevoren uw straatkleeding uit,
vooral als het nat weer is en ga rustig bij het
bed zitten.
Gebruik geen parfum, dat kan erg hinder
lijk zijn.
Vertel geen opwindende verhalen, maar
praat rustig en opgewekt over de dingen waai
de zieke zelf op dat oogenblik belang in stelt.
Een ziekenkamer is een klein wereldje apart,
in de meeste gevallen is een zieke wonderlijk
onverschillig voor alles wat buiten zijn kleine
sfeer gebeurt.
Bent u met meerdere bezoekers, praat dan
niet over het hoofd van de zieke heen met
elkaar over koetjes en kalfjes, dat is erg ver
moeiend.
Toon medegevoel met de zieke, maar be
klaag hem niet. En doe vooral geen verhalen
over uw eigen kwalen en gebreken of ergei
nog over de slechte wendingen die de ziekte
van de patiënt bij anderen heeft genomen.
Blijf zoo kort mogelijk, d. w. z. praat even
rustig en bemoedigend en verdwijn weer stil
letjes.
Wanneer u iets voor de zieke meebrengt
pak het dan van tevoren uit, zet bloemen
buiten de ziekenkamer in een vaas zoodat
er weinig geloop is.
Fluister niet buiten de ziekenkamer, zoo,
dat de patiënt het hooren kan, met degene
die hem verpleegt: dat geeft de zieke het ge
voel dat er geheimzinnigheid is. dus dat hij
zeer ernstig is.
Probeer niet een zieke te bezoeker, op een
uur, dat u wordt verondersteld aan het werk
te zijn, hoe goed bedoeld het misschien ook
is dat u er apart vrij voor neemt of vraagt.
Want vooral oude menschen denken in zoo'n
geval dadelijk dat ze zóó ziek zijn, dat de fa
milie zelfs moest worden gewaarschuwd.
En wordt tenslotte niet boos, wanneer de
gene die de zieke verpleegt u niet toelaat
omdat het anders te druk wordt; zij doet het
in het belang van de zieke, zelfs al komt het
u als bezoek op dat oogenblik overdreven
voor. De zieke haakt niet naar gesprekken
aan zijn bed, alleen naar belangstelling, en
als u de moeite genomen hebt om zelf te
komen informeeren, zelfs al wordt u niet toe
gelaten, dan zal hij u daar toch erg dankbaar
voor zijn.
E. E. J.—P.
Dwarrelende blaadjes
Herfstsymbool toegepast als kleedingsier.
Een herfst japonnetje bij uitnemendheid
ontstaat, als we een simpel jurkje in beige,
bruin of terra, dat we nog bezitten of voor de
koelere dagen hebben gemaakt, versieren met
vilten appliques in den vorm van blaadjes
van allerlei tint. Heel aardig werkt bijv. op
beige een combinatie van rood, groen en
bruin, doch men kan de blaadjes, die mou
wen en zakken versieren, ook in één tint kie
zen.
Ee* aardig idee, vlug en gemakkelijk uit te
voeren!
De Herdersfluit
als Opvoedingsmiddel
Op de Parijsche tentoonstelling trekt de
afdeeling „Femme, enfant, familie" zeer bij
zonder de aandacht der dames. En iets heel
aardigs was daar onlangs te zien en vooral
te hooren; een demonstratie van kinderen
met eenvoudige bamboefluitjes, die een heel
orkest vormden.
Ongeveer tien jaar geleden wilde miss
Margaret James, onderwijzeres aan een
volksschool in een der armste buurten van
Londen, de zegen van de muziek, waarvan
zijzelf in haar vrijen tijd naar hartelust ge
noot, ook aan haar kinderen brengen. Ze
begon met hun kleine fluitjes te geven,
waarop ze natuurlijk direct met hartstocht
begonnen te spelen, maar dit waren goed-
koope bazardingetjes van metaal of cellu
loid en de toon was schel en valsch. En echte
fluiten koopen, daar kon miss James na
tuurlijk niet aan denken! Toen dacht zij
opeens aan een Siciliaansch herdersfluitje,
dat kennissen haar eens van een reis hadden
meegebracht. Ze ging dit instrument bestu-
deeren en besloot het na te maken. Dit kost
te haar verscheidene maanden van inspan
nend probeeren. Na tal van proefnemingen
koos zij als materiaal het bamboe, dat goed
koop en gemakkelijk te bewerken is en bo
vendien een zachte, eenigszins gesluierde
toon geeft. Ontelbare hengelstokken werden
geofferd, voordat miss James vier modellen
van fluitjes bezat, die alle noten van het
notenblok met heele en halve tonen gaven
op vier registers: voor sopraan, tenor, alt en
bas.
En nu begonnen de kinderen, volgens haar
aanwijzingen, zelf fluitjes te snijden. Ieder
sneed z'n eigen stuk bamboe op de ge-
wenschte lengte af en maakte de gaten,
noot voor noot, steeds tastend en probeerend
totdat de zuivere toon was gevonden. Toen
de fluitjes lr.laar waren, hadden ze verrassende
vorderingen in muzikaliteit gemaakt. En de
fluitjes bleken nog daarbij een pracht van
een opvoedingsmiddel te zijn!
Handige Vingers
<£wart met wit is dit jaar weer
bijzonder en vogue.
Het satijnen vestje hierbij afgebeeld wordt
opgevrooüjkt door een witte ruche, die in
de opening aan de voorzijde wordt a«nge
bracht. Wanneer u zéér handice ving-- ht
kunt u bovendien de ruche afwerken met
een rand ajour. Het geheel maakt dan een
bijzonder fijn effect.
