Een hal vol haring...
REVANCHE
M'
Klein Europa.
Hazenjacht.
Euwe—Aljechin
De kaartverkoop
Het belangrijkste
55e JAARGANG No. 16652
Verschijnt dagelijks, Behalve op Zon- en Feestdagen.
k DINSDAG 5 OCTOBER 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij vooi
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vs.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230
ADVERTENHëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.—, overlijden ƒ400.—, verlies van hand, voet of oog ƒ200.—, beide leden duim ƒ100.—, één lid duim ƒ50.-
één of twee leden wijsvinger ƒ25.—, alle leden anderen vinger ƒ15.—, één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.—, polsbreuk ƒ15.—.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
alle leden wijsvinger ƒ60.—
HEDEN: 14 PAGINA'S.
Begint tegenwoordig tot velen het besef
door te dringen, dat het politieke gedoe van
de Europeesche mogendheden in dezen tijd
niet alleen verward en verdeeld, maar boven
dien klein is? Het schijnt een stoute ver
onderstelling, maar de bewijzen ervoor kan
men meermalen in uitingen van buitenlan
ders vinden. Onlangs nog in een artikel van
den Franschen oud-minister Pierre Flandin,
waarin hij toenadering van de democratisch-
geregeerde landen tot de dictatoriaal-gere-
geerde bepleitte als een noodzaak om Europa's
ondergang te voorkomen. Feitelijk sprak hij
zich daarmee uit voor een terugkeer tot de
politiek van Briand, die zijn tijd vooruit was
toen hij ging streven naar een toenadering
tot het „nabuurland" in rechte tegenstelling
tot de werkwijzen der oude diplomatie, die a
priori aannam dat men met zijn buren toch
geen samenwerking kon bereiken en daarom
bondgenootschappen met anderen moest slui
ten. Briand ging trouwens nog verder. Hij
stond de schepping van een „Europeesche
Federatie" voor. Herinnert men zich dat
nog? Het was de stoute gedachte van een
man die zoo breed en zoo ver vooruit zag, dat
hij de voortdurende .verzwakking van
Europa's wereldinvloed tengevolge van zijn
verdeeldheid in ettelijke ruziënde staatjes
door een koene nieuwe conceptie der Euro
peesche belangen zich uitend in een nieuwe
synthese, wilde remmen?
Sommigen geven hem gelijk. Maar tot de
menigte drong zijn inzicht nog lang niet door.
En nu, in 1937, schijnen de tegenstellingen in
Europa scherper dan ooit, hoort men ook nau
welijks meer van de strevers naar „Pan-
Europa" en „de Vereenigde Staten van Euro
pa" maar begint toch het besef van Klein-
Europa, verdeeld en daardoor voortdurend
verliezend aan wereld-invloed en wereld
macht, tot de massa door te dringen. Dat is
niet zoo vreemd als het lijkt, want iedere actie
leidt tot reactie. De verscherping der tegen
stellingen en het opvallend ontbreken van een
Europeesche politiek die op de toekomst ge
richt is hebben velen tot nadenken gedwongen.
Oris land behoort tot de kleinste der vele
kleine staten in Europa en daarom is het
voor een Hollander moeilijker dan voor den
burger van een der grootere staten, de zaken
zoo in het groot te gaan zien. Immers, wij
zijn niet machtig genoeg om eenige leiding in
de richting van een Europeesche aaneenslui
ting te kunnen geven. Maar daarom kan men
zijn persoonlijk inzicht wel doen gelden boven
de beperktheid van den Nederlandschen
machtsinvloed uit en vaststellen dat al het
tegenwoordige gemanoeuvreer en gehannes in
Eurapo zonder eenige vastomlijnde toekomst
is. Evenals een Italiaan zou kunnen vragen:
„Wat wacht ons nu eigenlijk na Mussolini?"
en daarop het antwoord schuldig moet
blijven. Toch is die vraag alleszins gerechtigd,
want Mussolini is vierenvijftig jaar oud en
heeft dus nog maar een beperkten levenstijd
voor zich. Het aantal jaren waarin hij zijn
nationalistische, geenszins Europeesche poli
tiek nog in volle vitaliteit zou kunnen Élijven
doorzetten schijnt met vijftien al hoog ge
schat. En als dat verwezenlijkt werd zou hij
alle duur-records van een burgerlijke dicta
tuur geslagen hebben, hetgeen ietwat onaan
nemelijk is.
De toekomst van Europa schijnt op dit
oogenblik geen andere dan die van een
voortdurende versnippering van krachten
met een eindeloos krakeel en de vage hoop,
dat met voortgezet kunst- en vliegwerk een
nieuwen oorlog vermeden zal worden
zonder dat men acht slaat op de rest van de
wereld, die bezig is ten koste van Europa aan
macht te winnen en zich steeds minder van
dat ruziemakende stel staatjes in het kleine
oude Avondland aantrekt
Dit geldt voor de Vereenigde Staten, voor
het zich moderniseerende en sterk-ontwik-
kelende Zuid-Amerika, voor een Japan dat
zijn expansiepolitiek bedrijft en lacht om de
protesten van de Westersche staten, straks
wellicht ook voor een nieuw Rusland, dat uit
het bolsjewistische zal groeien. Men mag zich
met alle reden deze vraag stellen: als het
landen die naar Europeesch machtsoverwicht
streven, zooals Italië en Duitschland, geluk
ken mocht dat doel te bereiken, wat zal het
dan over een kwarteeuw nog voor waarde
hebben? Wat zal er van de wereldmacht van
Europa nog resten?
Zullen zij niet genoopt zijn zich de wet te
laten stellen door nieuwe wereldmachten, veel
grooter en ook veel jonger en vitaler dan zij,
die hen zullen behandelen als de kleine staat
jes die zij tegenover die machten zullen zijn?
Ortega y Gasset heeft het in zijn vier jaar
geleden verschenen boek „De Opstand der
Horden" aldus geformuleerd: „De waarachtige
toestand van Europa zou 'dus deze blijken te
zijn: zijn luisterrijk en lang verleden heeft
het tot een nieuwe levenstaak doen komen
waarin alles grooteren omvang heeft gekre
gen, doch tegelijkertijd zijn de in stand ge
bleven instellingen van dit verleden dwerg
achtig klein en beletten zii den tegenwoordi-
gen groei.
Ongeveer
twee millioen stuks werden er gisteren verhandeld
Een deel van de vangst van twee trawlers.
Het herfstgetij is voor het haas,
Als ieder jaar, weer uit den booze,
De jager heeft voor 't haas helaas,
Alweer het hazenpad gekozen.
Een tijd lang was het haas een dier,
Dat van zijn leven kon genieten,
Nu komt een eind aan vrij vertier,
Nu is 't een beest om op te schieten.
De jager die zijn „roer" recht houdt,
Paft hem, als hij zich laat verrassen,
Zoo. maar op slag tot hazenbout,
Zoodat hij danig op moet passen.
Als in een groen groen knollenland.
Nog op een fluit iets valt te blazen.
Ligt „kraaienmarsch" slechts voor de hand,
Of „laatsten adem uit" voor hazen.
Een haas is wel geen knappe bol.
Maar het beseft nu wel -ten voile,
't Is Holland, niet vanwege 't hol,
Maar meer vanwege 't angstig hollen.
Voor 't haas is het totaal gedaan,
Met 't vrije leven en het luie,
Het herfstseizoen breekt voor hem aan,
Met doodelijke hagelbuien.
De dood waart rond door zijn domein,
Hij leeft constant in angst en vreezen,
Hoe sterk en groot het haas mag zijn,
Het zal nu gauw het haasje wezen
Al is de mensch het haas ver baas,
Op één punt zijn zij lotgenooten.
Wie blijken laat: mijn naam is haas,
Dien heeft men al heel gauwgeschoten.
P. GASUS.
Europa ziet zich nu verplicht zichzelf te
overvleugelen. Dit is het schema van het ont
zaglijke drama dat in de komende jaren zich
zal afspelen. Zal Europa zich kunnen bevrij
den Van overleefde instellingen of zal het
voorgoed daarin opgesloten blijven? Want
het is reeds eerder in de geschiedenis gebeurd
dat een groote beschaving ten onder ging om
dat zij de traditioneele opvatting van den
Staat niet kon veranderen"
Deze dingen zijn het overdenken wel waard.
R. P.
De werkloosheid te Haarlem.
Een minder ongunstige week.
In de afgeloopen week ging het aantal werk-
loozen te Haarlem met 78 omhoog (tegen 64
in dezelfde week van verleden jaar). Het
aantal is nu 5834. Dit is 720 minder dan in be
gin October 1936 en 169 minder dan in begin
October 1935.
Geheimzinnige duikboot'' niet
gevonden.
Britsche oorlogsschepen hervatten den
normalen patrouilledienst.
LONDEN, 5 October Reuter ver
neemt, dat men de opsporing van den
onderzeeër, die den Britschen torpe
dojager „Basilisk" heeft aangevallen,
heeft laten varen. Men heeft den ge-
heelen nacht vergeefs gezocht.
De Britsche oorlogsschepen hebben
hun normalen patrouilledienst hervat.
Het resultaat van den tegenaanval
van den „Basilisk" is niet bekend.
De aanvoer van versche haring bereikte
gisteren in IJmuiden een recordhoogte. On
geveer 7000 kisten werden uit de booten ge
lost en eenige uren nadat de afslag was
begonnen, was alles verkocht en een groot ge
deelte door de koopers weggehaald, omdat
men de ruimte noodig had voor de viseh van
de loggers.
Zeven duizend kisten be teekent ongeveer
twee millioen haringen.
De vangsten zjjn zoo overvloedig, dat de
trawlers meermalen 300 a 400 manden in één
trek vangen.
Op onze foto ziet men een hoeveelheid ha
ring, die een deel van de vangst van twee
trawlers uitmaakt. De totale aanvoer was ze
ker driemaal zoo groot als wat men op de foto
ziet.
De algemeene verwachting was, dat de
prijzen wel zeer laag zouden zijn, maar ge
lukkig voor reeders en opvarenden was dit
niet het geval. Voor goede kwaliteit werd nog
drie gulden per kist betaald.
Amerikaansche Brilmonturen
de beste. KEIP de vakspecialist
toont U de laatste modellen.
Gr. Houtstraat naast Luxoi
S. N. Posthumus bedankt als
Raadslid van Haarlem.
Wegens verhuizing" naar Bloemendaal.
S. N. Posthumus.
Het raadslid S. N. Posthumus zal binnen
kort de gemeente Haarlem gaan verlaten en
in de gemeente Bloemendaal gaan wonen,
zoodat hij ook als raadslid zal dienen af te
treden. Wanneer dit zal plaats vinden is nog
niet vastgesteld maar het zal toch wel niet
lang meer duren.
De heer Posthumus zit in den Raad als
vertegenwoordiger van de S. D. A. P.. Hij
werd in 1934 gekozen, zoodat hij ongeveer 3
jaar op het Prinsenhof heeft zitting gehad.
Zooals men weet wijdde hij in het bijzonder
zijn aandacht aan de belangen van het Lager
Onderwijs.
De opvolger.
Als opvolger van den heer Posthumus komt
op de lijst der S. D. A. P. in aanmerking de
hees M. Doornebosch.
Schaken.
voor de zesde partij begint
Donderdag op het bureau
van Haarlem's Dagblad.
AANDAGAVOND heeft te den Haag
de officiëele openingsplechtigheid
van de revanchematch om het we
reldkampioenschap Schaken tus-
schen Dr. M. Euwe en Dr. A. Aljechin plaats
gevonden. Elders in dit nummer wordt er uit
voerig over bericht.
Heden begint de strijd met de eerste
partij te 's-Gravenhage en heden ook
deelen wij mede, dat toegangsbewij
zen voor de zesde partij, die, naar men
weet, op Zaterdag 16 October onder
auspiciën van Haarlem's Dagblad in
het Gemeentelijk Concertgebouw te
Haarlem wordt gespeeld, verkrijgbaar
zullen zijn van Donderdag a.s. af, uit
sluitend aan onze bureaux Groote
Houtstraat 93 (Tijdingzaal-loket). De
verkoop begint dagelijks te 8 uur v.m.
en duurt tot 6 uur n.m.. des Zaterdags
tot 1 uur n.m. De prijs per plaats is
slechts één gulden.
Wij kunnen verder nog mededeelen dat de
inrichting der zaal voor deze gelegenheid ge
heel wordt veranderd, op voorschrift van het
Euwe-Aljechin Comité. De spelers zullen op
het podium gezeten zijn, de vaste rijen stoelen
verdwijnen geheel uit de benedenzaal. Het
voorste gedeelte der zaal moet tot een diepte
van 7 a 8 meter geheel gereserveerd blijven
voor het comité, de officials en een beperkt
aantal genoodigden omdat een groot gedrang
in dit gedeelte te storend zou zijn voor de
concentratie der spelers. Het overgebleven ge
deelte der zaal, een diepte van ongeveer 22
Meter, zal geheel voor het publiek bestemd
zijn, echter met dien verstande dat op de to
tale zaalbreedte van 20.5 meter, een midden-
strook van ongeveer 13 Meter geheel open
blijft. Hier kan het publiek dus heen en weer
loopen. Aan weerszijden van deze strook wor
den kleine tafeltjes met stoelen opgesteld in
zoo groot mogelijk aantal en op deze tafeltjes
zijn in het geheel een 30- tot 35-tal schaak
borden met stukken beschikbaar voor die aan
wezigen, die de partij op eigen bord wenschen
te volgen en te bestudeeren. Op het tooneel
komt een groot demonstratiebord en een
tweetal dezer borden wordt ook in het publie
ke deel der zaal opgesteld. In de benedenzaal
mogen op politievoorschrift maximaal 600
personen worden toegelaten. De eerste 600
verkochte toegangsbewijzen zullen dus voor de
benedenzaal gelden.
Op het balcon zijn nog ruim 300 plaatsen
beschikbaar. Hier blijven de vaste rijen stoelen
echter gehandhaafd. Zij, die dus prijs stellen
op bewegingsvrijheid tijdens het spel, zullen er
goed aan doen, zich zoo spoedig mogelijk van
plaatsbewijzen te voorzien. Tijdens den wed
strijd kan men zich niet van het balcon naar
de benedenzaal begeven.
Er is geen beperking op het aantal toegangs
bewijzen, dat aan aanvragers wordt afgegeven,
uitsluitend echter tegen contante betaling.
Schriftelijke aanvragen om toezending van
plaatsbewijzen kunnen slechts in behandeling
worden genomen, wanneer de aanvrager bui
ten Haarlem woont en eerst wanneer betaling
ontvangen is, vermeerderd met 5 cent porti-
kosten voor toezending der kaarten. Wanneer
geen zaalkaarten meer aanwezig zijn, ver
strekken wij ook op deze aanvragen balcon-
kaarten, tenzij uitdrukkelijk bij de aanvrage
vermeld mocht worden, dat men deze niet
wenscht, in welk geval het gezonden geld
wordt geretourneerd.
Volledigheidshalve zij ook nog vermeld, dat
op den avond van den wedstrijd geen sorties
worden afgegeven, zoodat toeschouwers niet
gedurende de partij de zaal kunnen verlaten
met het voornemen later op den avond weder
terug te komen. Ook zullen tijdens den wed
strijd uit de zaal geen telefonische inlich
tingen over den stand der partij kunnen wor
den verstrekt. Bij ieder toegangsbewijs zal een
geschriftje gratis worden afgegeven, dat een
korte levensbeschrijving der spielers en de
voornaamste bepalingen, waaronder de wed
strijd wordt gespeeld, bevat.
Brazilië's nieuwe president.
Verkiezing van Ortiz practisch zeker.
BUENOS AIRES. 5 Oct. (Havas). Tot pre
sident der republiek is practisch zeker Ortiz
gekozen. De tellihg der uitgebrachte stemmen
is gisteren geëindigd. De uitslagen geven aan
Ortiz, den candidaat voor het presidentschap
en Gastillo, candidaat voor het vice-president-
schap, ruim een millioen stemmen, terwijl de
tegencandidaat, Alvear, slechts ongeveer
800.000 stemmen verwierf. Het aantal gedele
geerden, dat voor Ortiz is bedraagt 248 en dat
voor Alvear 128.
Het woord is aan..
Ulrïch Hegner:
Dit is het verstandigste
verstand, dat in het donker
weet stil te staan en op het
licht te wachten.
N.V.
G.A.v.d STEUR's
'KLEEDERMAKERIJ
KRUISSTRAAT 7, HAARLEM
(Adv. Ingez. Med.)
Unilever N.V.
Aandeelhoudersvergadering keurt dc
nieuwe overeenkomst goed.
ROTTERDAM, 5 October. Onder voorzit
terschap van mr. R. J. H. Patijn, is heden in
het kantoor der Unilever N.V. een buitenge
wone algemeene vergadering van aandeelhou
ders dezer vennootschap gehouden.
Vertegenwoordigd waren 187.328 aandeelen,
recht gevende op hetzelfde aantal stemmen.
Het eenige punt op de agenda was het voor
stel van den raad van bestuur om de over
eenkomst tusschen de vennootschap eener-
zijds en Unilever Ltd. anderzijds, houdende
voorzieningen ter verzekering van gelijkheid
van waarde van overeenkomstige aandeelen,
nader omschreven in art. 2 van de statuten
der vennootschap, te beëindigen, dit met in
gang van den dag, waarop een nieuwe over
eenkomst in overeenstemming met het voor
aandeelhouders ter visie gelegd ontwerp, aan
te gaan tusschen de vennootschap eenerzijds
en Lever Brothers en Unilever Ltd. anderzijds,
La werking zal treden.
Daar geen der aanwezigen het woord ver
langde en op de desbetreffende vraag van
den voorzitter niemand tegen het voorstel
bleek te zijn, concludeerde hij, dat het met
algemeene stemmen was aangenomen.
Met een woord van dank voor de belang
stelling sloot hij deze vergadering.
De rlolJarleenmg van de
Koninklijke.
Procedure van de rol der Haagschc
rechtbank afgevoerd.
's-GRAVENHAGE. 5 October. De pro
cedure, welke de Vereeniging voor den Ef
fectenhandel voerde tegor. de Koninklijke in
zake de betaling op goudbasis van de coupons
var. de door de Koninklijke uitgegeven dollar-
leening is heden op verzoek van beide par
tijen van de rol der Haagsche Rechtbank ge
royeerd.
NED. VEREEN. VOOR VROUWENBF.LANGEN
EN GELIJK STAATSBURGERSCHAP
De afdeeling Haarlem van bovengenoemde
vereeniging opent haar winterseizoen 1937/38
met een cursus, genaamd „Moderne Psycholo
gie en het dageiijksch leven", te geveri door
den heer G. E. Noordhof te Bloemendaal, in
het Remonstrantenhuis aan de Wilhelmina-
straat 22, en wel op drie Donderdagavonden,
n.l. 7 en 21 October en 4 November. Secreta
resse is mevrouw Stemler-Tjaden, Van 't
Hoffstraat 35.
n 1936 bevatte Haarlem's Dagblad
45303 „Groentjes".
Dat beteekent gemiddeld 147 per num
mer van de courant. En het beteekent
ook weer een dageli.iksche stijging van
6, vergeleken bij 1935.
Ziedaar het loon van succes.
De heer S. N. Posthumus bedankt als
raadslid van Haarlem. 1
Een proefrit met den nieuwen electri-
schen trein. 3
Jhr. \V. F. van Lennep zal benoemd wor
den tot gezant in Zuid-Afrika 3
Het mond- en klauwzeer zal zich nog
uitbreiden. 3
De Japanners hebben Sjanghai zwaar ge
bombardeerd. 4
Een onbekende duikboot heeft in de Mid-
dcllandsche Zee een Britschen torpedo
jager aangevallen. 4
ARTIKELENENZ.
R. P.: Klein Europa. j
TijdgenootenBruno Walter. 3
H. D. Vertelling: Truc voor truc. 6
De wedstrijd EuweAljechin is Maandag
avond officieel geopend. 7
J. II. de Bois: Tentoonstelling 1937 der
onafhankelijken. 13
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op
