NationaLe
Spechtblijkt
afgegleden
te zijn.
Motoren van toestel
afgerukt.
I uw ei'gen 1
Directeur van het K.N.M.I. gaat heen.
DONDERDAG 7 OCTOBER 1937
HAARDE M'S DAGBDAD
ff
Met neus in greppel
terecht gekomen.
Cockpit totaal vernield.
De heer Versteegh, waarnemend vertegen
woordiger van de K.NI.L.M., die zich naar
Paiembang heeft begeven, heeft Woensdag
middag aan het hoofdkantoor van de K.LM.
telefoschd het volgende medegedeeld:
De „Specht" schijnt normaal van
het vliegveld opgestegen te zijn en
daarna op normale wijze in de lin
kerbocht gegaan te zijn. Hierna moet
het toestel zijn gedaald en met den
linkervleugel den grond hebben ge
raakt, waarbij het 150 graden om
zwaaide.
De stuurhut is bij de aanraking
met den grond geheel vernield, en
de drie leden van de bemanning,
welke zich daarin bevonden, zijn op
slag gedood. De kajuit was feitelijk
onbeschadigd.
De heer Versteegh aJlsook de geer Moes,
hoofdinspecteur van de KI.M., heeft nog
geen enkele ooggetuige kunnen hooren, ook de
tweede bestuurder kon nog niet worden ge
hoord, omdat hij, op advies van den genees
heer, eerst tot rust moet koanen.
De hoofdredacteur van Aneta seint nog de
volgende bijzonderheden
Er heerschte groote verslagenheid naar
mate zich de mare over Paiembang ver
spreidde. Toen het bericht bekend werd, zijn
vijf doctoren direct op weg gegaan om hulp
te bieden.
Het verongelukte toestel de „Specht" lever
de een droevigen aanblik op temidden van
de groene velden bij het vliegveld. De linker
vleugel was ten deele versplinterd en de mo-
torkop was geheel van het toestel afgeslagen
zoodat het interieur daarvan als een groot?
holte zichtbaar was.
Een ooggetuige verklaarde, dat het toestel
bij de eerste bocht zijn evenwicht scheen te
verliezen, geheel van richting veranderde en
neersloeg.
De zwaarte aan den kop was de
oorzaak, diat het toestel zoodanig
neerkwam, dat juist de bemanning
in de cockpit er het ernstigst aan toe
was, evenals de passagiers die voor
aan gezeten waren.
Een der inzittenden verklaarde dat hij zich
nauwelijks bewust was van hetgeen zoo vlak
na het opstijgen gebeurde.
Tijdens het ongeval was de sfeer regen
achtig en het terrein eenigszins drassig, het
geen overigens op het ongeval van geen in
vloed is geweest, doch later het naderen var
de plek waar het toestel was neergestort
eenigszins bemoeilijkte. De militairen kapter
echter zeer spoedig een pad.
De doctoren hebben eenstemmig verboder
de patiënten thans te Interviewen, welk ver
bod uiteraard door ieder wordt geëerbiedigd
ook door de commissie, welke tegen het vallei
van de duisternis van het vliegveld vertrok
om via het charitas-hospitaal naar Paiem
bang terug te koeren.
De commissie heeft tot nu toe geen enk°'
oordeel uitgesproken over de oorzaken va>-
het gebeurde.
Voorloopig is besloten, dat de slachtoffer-
heden ochtend om 11 uur te Paiembang zou
den worden ter aarde besteld.
Op het vliegveld ..Talang Betoetoe" nam de
drukte voortdurend toe. naar mate het be
richt zich over de stad had verspreid.
De commissie van onderzoek nam het toe
stel in Qogenschouw. doch achtte het na voor
loopig onderzoek, bh' de invallende duisternh
beter heden dit onderzoek meer diepgaand
voort te zetten.
Waarschiinliik kan worden aangenomen
dat het vliegtuig, nadat dit was los gekomen
naar links wilde zwenken, waarop bii he1
nemen van een bocht een motor wellicht
afgeslagen, tengevolge waarvan het toes*c'
afgeleed. om met den linkervleugel over de
boomen te scheren, zhn neus in een slokar
cgreppel) borend en aldus even in een schuine
stand bliivend. vervolgens zicb geheel om
draaiend ook met- de romp en de staart
tegen den grond te komen.
De gevolgen waren, dat de linkermotor 2
meter van het wrak is terecht gekomen en dp
rechtermotor op een afstand van 10 meter
De cockpit is geheel vernield en afgescheurd
tot aan de zitplaatsen van de passagiers.
Het is een gelukkige omstandigheid, dat er
geen brand is uitgebroken Slechts bij de af
gerukte motoren werd een begin van brand
ontdekt, hetwelk schade heeft veroorzaak*
aan een postzak
Het blijft de P. T. T. goed gaan.
Vooral de telefoon levert een grootere bate.
De opbrengsten der P.T.T. over de maand
Augustus zijn:
Omschrijving opbrengst meer of minder
dan in 1936
Posterijen f 2.491.372 f 64.843
Telegrafie 306.423 14.371
Telefonie 2.146.997 206.017
Postcheque en 620.634 -I- 1.021
Girodienst-
Totalen f 5.565.426 f 127.821
Januari tot en met Augustus 1937.
Posterijen f 22 885.766 f 664.486
Telegrafie f 2.570 309 93.674
Telefonie 17?9ri07 ..1.676.027
Postcheque en 5.200.332 141.507
Girodienst
Totalen f 47.946.514 2.575.694
INA BOUDIER—BAKKER.
Vrouw Jacob die in de engte moet leven, zit aan de straat.
Zij gluurt in het spiegeltje naar wat komen zal aan den
overkant. Zij voelt zich een dorre plant, die geen bloesem
draagt, door wonderlijke machten en de ongeweten dingen
tot armoede gedwongen. Maar plotseling hoort zij de stap
van twee voeten. Er klinkt een klop op de deur en evenals
in de verschijningen der menschenziel in het sprookje, komt
Garai van over de grenzen, als een springvloed binnen-
gespoed. Zij deelt Vrouw Jacob de blijde geboorte van
Paul mede. En nu gaat de dorre plant bloesem dragen. Zij
snikt„ik was een kind in den strijd met leugen en vrees
het leven is als een schoone tooverlantaarn.En dit
nu was de tweede blijde geboorte van Vrouw Jacob
De getroffen pluimveehouders te
Landsmeer.
Gift van Prinses en Prins.
Het bestuur van „Avi Corni", de vereeni-
ging,welke gelden inzamelt ten behoeve van
de getroffen pluimveefokkers te Landsmeer,
mocht heden belangrijke giften ontvangen
van H. K. H. Prinses Juliana en Z, K. H. Prins
Bernhard.
Veiliglieidsweek der K. N. A. C.
van 22 t.m. 27 November a.s.
De veiligheidsweek voor automobielen wel
ke telkenjare door de K. N. A. C. wordt ge
organiseerd zal ook dezen herfst tyeer worden
gehouden.
Dit jaar zal deze veiligheidsweek georgani
seerd worden in de week van 22 t/m. 27
November a.s.
Ernstige autobotsing te
Amsterdam.
Een der chauffeurs is vermoedelijk door slaap
overmand geweest.
Hedennacht zijn in de Spaarndammer-
straat te Amsterdam twee zwaar beladen
vrachtauto's tegen elkaar opgebotst, waar
door veel materieele schade is ontstaan.
Een vrachtauto met tractor, beladen met
groenten en fruit, reed met groote vaart links
van den weg toen uit tegenovergestelde rich
ting een eveneens zwaar beladen auto na
derde, waarvan de bestuurder, afkomstig uit
Hem, gemeente Venhuizen, vermoedde, dat
zijn tegenligger, waarop een chauffeur uit
Beverwijk was gezeten, wel voor hem zou
uitwijken. Dit geschiedde evenwel niet en
zonder vaart te verminderen stietten de bei
de wagens met volle kracht op elkaar. De
tractor werd door den schok geheel ver
nield, terwijl de truck kantelde. Ook de an
dere wagen werd ernstig beschadigd De ge-
heele inhoud van de truca lag over de straat
verspreid. De politie van het bureau Spaarn-
dammerstraat. die inmiddels' ter plaatse was
gekomen, reauireerde den kraanwagen van
de tram, teneinde de wagens, welke dwars
over de straat lagen weg te sleepen, nadat
een foto van de situatie was gemaakt. De
vermoedelijke ooi-zaak van het niet uitwij
ken van den chauffeur uit Beverwiik is. $at
deze door slaap overmand, te ln°f d? hem
tegemoetkomende auto opmerkte. Hij zelf
kwam er met eenige schaafwonden af.
(A. N. P.)
Rijk heeft het Orderbosch gekocht
Fraai stuk Veluwsch landschap.
Het Rijk is thans door aankoop in het be
zit gekomen van het Orderbosoh te Apeldoorn
toebehooren.de aan de N.V. maatschappij tot
exploitatie van het park de Kieviet en het
Orderbosch. Van dit gebied, dat 270 hectaren
groot is. bezit de gemeente Apeldoorn 30
hectaren, dat haar destijds door den toen-
maligen eigenaar, wijlen den heer Haagmans
is geschonken. Voor de overige 240 hectaren
heeft het Rijk f 200.000 betaald.
Het eigendom der gemeente ligt door het
bosch verspreid. Het voornemen bestaat dit
door grondruiling aan het Rijk over te doen
De gemeente bezit onder meer 'den Topberg
waarvan men een prachtig vergezicht heef'
en zelfs de torens van Deventer en Zutpher.
kan zien. Voorts is zij eigenares van den Ger-
manenkuil, waarbij overblijfsels van een
leemen woning uit den oertijd gevonden zijn
Ook heeft men daar verscheidene urnen op
gegraven.
Eertijds heette het bosch het Orderveen.
Stadhouder Willem de Derde verzekerde zich
het bezit ervan. Hij benutte het water der
stroompjes en sprengen, die het bosch door
snijden. voor den aanleg van de bekend-
fraaie fonteinen in het Koninklijk park He*
Loo. Later ging het bosch in particuliere han
den over.
Het Orderbosoh is voor een belangrijk dee
beboscht. hier en daar met onderbeplanting
Het overige is woeste grond. Behalve denner
bosschen. heeft men er eiken- en beukenbos-
schen, verder mooie, berkenwegen en hooge
fijnsparren. De bodem is op vel plaatsen me'
bosbessenstruiken bedekt. De stroompjes er
sprengen bevorderen een uitgebreide flora er
een opmerkenswaardigen vogelstand. De Or
derbeek is één der sprengen, welker boorder
aanleiding hebben gegeven tot een mensche
lijke nederzetting.
Alles wat het Veluwsch landschap zoo aan
trekkelijk maakt, is in dit fraaie heuvelachtigp
gebied bijeen.
KANTONRECHTER-PLAATS VER VANGER.
Bij K. B. is benoemd tot kantonrechter
plaatsvervanger in het kanton Haarlem: mr.
dr. A. F. H. Schreurs. advocaat en procureur
te Haarlem
DOOR AUTO AANGEREDEN EN GEDOOD.
Woensdag wilde de zestig-jarige landbou
wer W. Pessink, die uit een zijweg kwam
fietsen, den Hoevenweg- te Dalfser. overste
ken. juist op het oogenblik dat uit de rich
ting Ankum een auto kwam aangerede's be
stuurd door den heei Bultman uif Zwolle
Pessink werd door de auto gegrepen en tegen
den grond geworpen. Na enkele oogenblikken
is hij overleden.
Sluit een verzekering bij de Nationale
met uitkering op 65 jarige leeftijd.
Vraagt inlichtingen
I
EiqEN
^ERF 001^
LEVENSVERZEkERINq-BANk* RoTTERdAM
(Adv. Ingez. Med.j
Meteorologie maakte in prof. van Everdingen 's
tijd groote ontwikkeling door.
Bij K. B. is met ingang van 1 Maart 1938,
aan prof. dr. E. van Everdingen op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als hoofddirec
teur van het Koninklijk Nederlandsch Me
teorologisch Instituut; met dankbetuiging
voor de vele belangrijke in die betrekking be
wezen diensten.
Een zeer groot bureau, met stapels boeken
en papieren, staat midden in de werkkamer
van den hoofddirecteur van het Koninklijk
Nederlandsch Meteorologisch Instituut, te de
Bilt. Hier ontvangt Prof. dr. E. van Everdin
gen den bezoeker, .om een terugblik te wer
pen op de 34 jaar, dat hij aan het Instituut
verbonden is geweest en dat hij nu, krach
tens het K. B., waarin hem, op zijn verzoek
eervol ontslag wordt verleend, voor goed ver
laten gaat.
„Wat er sinds mijn komst hier, in 1903, ver
anderd is?" Er glijdt een lachje over het ge
zicht van den man, die een zeer belangrijken
tak van dienst, mede door zijn stuggen ar
beid, groot heeft zien worden. De vraag wordt
peinzend herhaald. Dan volgt de opsomming:
„In dé allereerste plaats is de weerberich-
tendienst enorm uitgebreid, mede dank zij de
technische hulpmiddelen, vooral de radio.
Toen ik in de Bilt kwam. waren hier de be
richten van niet meer dan 30 a 40 stations ter
beschikking, berichten, die we overigens niet
vóór den middag ontvingen. Op het oogen
blik kunnen wij de berichten van meer dan
1000 stations opvangen. In 1907 kwam het
begin van een gewichtige uitbreiding door
de kabeltelegrammen. De groote vermeerde
ring kwam echter na den oorlog, toen de be
hoeften der luchtvaart een groote verdichting
van het stationsnet eischten ende ver
zending der berichten per radio een dergelijke
vermeerdering, zonder al te groote kosten-
verhooging, mogelijk maakte. Dit beteekende
een enorme tijdsbesparing. De inrichting van
verzamelberichten van elk land, op een af
gesproken tijd verzonden, eischte een onfeil
baar systeem van concentratie der binnen-
landsche berichten. De verzamelberichten
worden thans, op het oogenblik der uitzen
ding, ontvangen. Vroeger ging dit per tele
gram, welke soms met zeer groote vertraging
binnen kwamen.
Sinds 1911 is in ons land een belangrijke
hervorming tot stand gekomen door de waar-
nehiing van temperatuur en vochtigheid in
de bovenlucht, die ons tot dusverre alleen
van bergstations bereikte. Het buitenland is
ons land daarin direct gevolgd, zoodat diverse
stations waarnemingen per vliegtuig doen
tot een hoogte van pl.m. 5000 M.
„De betrouwbaarheid der weerberichten?"
Wederom lacht prof Van Everdingen, die
maar al te goed weet, dat iedereen tegen
woordig met groote belangstelling kennis
neemt van de weersverwachting, zonder er
vaak in te gelooven ofals het verkeerd
blijkt, daarmede te spotten.
„Momenteel zijn 80 pet. der weervoorspel
lingen betrouwbaar. Weet u, men zit er altijd
mede, dat het nimmer in ons land overal re
gent. En dat is juist de reden, dat wij nim
mer een voor de volle 100' pet., betrouwbaar
weerbericht kunnen opgeven. Trouwens, wij
moeten ook nog altijd schattingen blijven
doen. En schattingen kunnen ook wel eens
Landbouwkundig Onderzoek
wordt gereorganiseerd.
Ter bevordering van de gewenschte samen
werking op het gebied van het landbouwkun
dig onderzoek ligt het in het voornemen van
den minister van economische zaken over te
gaan tot het instellen van een centrale com
missie van advies voor het technisch land
bouwkundig onderzoek, welke te Wageningen
zal zijn gevestigd. De arbeid, welke tot heden
ressorteerde onder de commissie van advies
voor de landbouwproefstations, voor zoover
deze betrekking had op het landbouwkundig
onderzoek, alsmede die van de regelings-com-
missie voor de landbouwproefvelden zal aan
de genoemde centrale commissie worden toe
vertrouwd.
Aan deze commissie zullen worden toege
voegd de noodige wetenschappelijke amb
tenaren. die zich op bepaalde onderdeelen
van het landbouwkundig onderzoek zullen
specialiseeren b.v. variëteiten, nieuwe gewas
sen. vee voederbouw, grasland.
Ofschoon in de bestaande verhoudingen
geen verandering zal worden gebracht, zal de
commissie eveneens tot taak hebben te ad-
viseeren omtrent de instanties, aan wie be
paalde onderzoekingen zullen worden opge
dragen. alsmede omtrent de in acht te nemen
werkverdeeïin* op het gebied van het land
bouwkundig onderzoek.
De commissie zal zijn samengesteld uit ver
tegenwoordigers der wetenschappelijke in
stituten; de centrale landbouworganisaties:
het corps der consulenten, terwijl daarnaast
de bestaande of eventueel op te richten orga
nisaties op het gebied der landbouwvoorlich
ting zooals net Nacovo onder nader vast
te stellen voorwaarden, een of meer vertegen
woordigers ter benoeming in de* centrale
commissie zullen kunnen voordragen. Op
deze wijze hoopt de minister de samenwer
king te bevorderen en zulks met be
houd van ieders zelfstandigheid tusschen
de ambtelijke instanties en het vrije initia
tief.
De centrale commissie kan, zoo noodig en
gewenscht. haar arbeid verdeelen over di
verse subcommissies.
Het ligt in de bedoeling den rijkslandbouw-
consulent. ir. J. M. L. Otten als voorzitter
van de in te stellen centrale commissie met
de leiding te belasten. Aan den heer Ot-
^en is bereid' opdracht verstrekt, om de op-
enting der centrale commissie voor te be
reiden, in verband waarmede hij met ingang
van 16 October a.s. ontheven is van zijn te
genwoordige functies.
weerbericht te geven, dat volkomen met de
werkelijkheid overeen zal stemmen.
Wat hier nog meer veranderd is? Het ge
bouw zelf. In 1903, toen ik hier kwam, ont
braken b.v. een laboratorium en een werk
plaats. Die zijn er in 1910 bijgekomen. Voorts
zijn er nieuwe verdiepingen op het gebouw
Prof. Van Everdingen.
fout zijn. Wel gaat het schatten natuurlijk
steeds nauwkeuriger. Maar de zaak is werke
lijk veel te ingewikkeld en te moeilijk om een
gezet. De bovenste verdieping is na den
brand in 1931, ook geheel vernieuwd. In 1916
hebben we den houten toren in ijzerbeton la
ten optrekken, terwijl het magnetisch pavil
joen, dat een jaar voor m'n komst afgebrand
is, eveneens weer is opgetrokken. En dan is
het personeel natuurlijk ook uitgebreid, al
bleven we altijd met een tekort kampen In
1903 zaten wij hier met ongeveer 20 men-
schen. Thans werken er in totaal 50 a 60,
waaronder 12 losse krachten.
Kurkenbiljart is geen hazardspel.
Volgens rechtbank en proc.-generaal.
De caféhouder J. L. R. uit den Haag, heeft
voor de Haagsche rechtbank terechtgestaan
wegens het gelegenheid geven tot hazard
spel. In zijn café had hij n.l. het z.g. „kurken
biljart" laten spelen. Bij dit spel plaatst men
op het groene laken een kurk, waarop eenige
kleine dobbelsteenen. De kunst is nu op een
bepaalde wijze de kurk om te gooien, waar
door de dobbelsteenen een getal aanwijzen,
dat voor puntentelling geldt. Gooit men even
wel de kurk niet om, doch maakt men ca
rambole, dan krijgt men eveneens punten.
De officier van justitie heeft gemeend, dat
hier sprake was van hazardspel, immers men
kon geen invloed uitoefenen op het getal, dat
de dobbelsteenen zullen aanwijzen. De recht
bank ontsloeg den caféhouder echter van
rechtsvervolging, van welk vonnis de officier
hooger beroep aanteekende.
„Het gaat er nu om",, zoo zeide mr. Lodder,
de president van de strafkamer van het ge
rechtshof, te 's Gravenhage, waarvoor de
zaak Woensdag diende, „of men het spel moet
beschouwen als hazard- of behendigheids
spel".
De procureur-generaal mr. L. B. J. Vermeu
len was van meening, dat men hier met een
behendigheidsspel te doen had. De kans op
winst hangt n.l. niet alleen van het toeval,
doch in grootere mate van de kundigheid van
den speler in het biljartspel af. De factor
geluk is betrekkelijk klein.
Spr. achtte daarom het feit niet strafbaar
en requireerde bevestiging van het vonnis
van de rechtbank (ontslag van rechtsver
volging).
Militair vliegtuig bij noodlanding
beschadigd.
Het S-4 toestel nr. 99 afkomstig van Soes-
terberg heeft Woensdagmiddag, komende van
de Kooi met bestemming Soesterberg, tenge
volge van motorstoring een noodlanding moe
ten maken. De bestuurder trachtte het toe
stel op een weiland aan den Grasweg te Anna
Paulowna te zetten, maar moest, teneinde een
huis te ontwijken op het laatste moment
draaien, waardoor het vliegtuig in een sloot
terecht kwam. Het landingsgestel werd weg
geslagen en de propeller versolinterd.
De bestuurder, sergeaiit Wijman en de leer
ling vlieger Derks bleven ongedeerd.
Het toestel zal, nadat het gedemonteerd
is, naar Soesterberg worden vervoerd
Weer een aardbeving gevoeld op
Java.
WONOSALAM, 6 October. (Aneta) Op 5
October te 21.55 plaatselijken tijd is een aard
beving gevoeld, welke drie seconden aan
hield.
DJEMBER. 6 October (Aneta i. Gister
avond om 21.34 uur plaatselijken tijd werd
een aardbeving opgemerkt, die ettelijke se
conden duurde en waarbij de deuren rammel
den.
BANJOEWANGI, 6 October (Aneta) Ook
hier zijn gisteravond om 21.35 aardschok
ken gevoeld. Deze schokken hielden vier tot
vijf seconden aan.
BATAVIA 6 October .Aneta).-*■ Het ob<-
•atorium heeft om 21.35 uur een zwakke ,yt
ving geregisteera, waarvan noch de richting,
noch de afstand nauwkeurig konden worden
opgegeven
