HA ADR 1
IM ;C HA
np| AH
rlAMK LI
IVI v UA
U O LAl/
Italië achter Japan.
Een Leerstoel voor
Veilig Verkeer.
Een zwijger.
School voor volwassen
werkloozen te Haarlem.
Hef belangrijkste
55e JAARGANG No. 16656
VerscHijnt dagelijks, Eeïïalve öp Zon- ëri Feestdagen.
ZATERDAG 9 OCTOBER 1937
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72 Vs.
BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiten Spaarne 12
Telefoon N'os.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid f 2000.—, overlijden f 400.—, verlies van hand, voet of oog 200.—, beide leden duim 100.één lid duim 50.—, alle leden wijsvinger 60.
één of twee leden wijsvinger 25.—, alle leden anderen vinger ƒ15.—, één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.—, polsbreuk ƒ15.—.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het GeïUus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden- HEDEN20 PAGINA'S.
In Londen wordt een Safety First congres
gehouden. Lord Mc.Gowan, die het presi
deert, heeft in de openingszitting betoogd
dat men z.i. een universitairen leerstoel voor
Veilig Verkeer zou moeten instellen.
Sommigen zullen lachen bij de gedachte
aan een professor in verkeersveiligheid. Pro
fessoren hebben den naam verstrooid te zijn
sinds er humoristische weekbladen bestaan,
en veiligheid in het verkeer vereischt juist
•het tegendeel van verstrooidheid. Wat zal er
van des professors gezag en van dat der fa
culteit overblijven, als hij zelf, in weten
schappelijk gepeins verzonken, eens iemand
mocht aanrijden of worden aangereden?
Anderen zullen zich ergeren en het voorstel
als een nieuwe knieval voor God Verkeer be
schouwen. Weer anderen zullen het Hooger
Onderwijs te hoog achten om er de verkeers
veiligheid bij in te deelen, op .gelijken voet
als het ware met de Rechtswetenschappen,
de Godgeleerdheid, de Natuurwetenschappen,
de Letteren en WijsbegeerteMaar daar
heeft Lord Mc.Gowan zijn antwoord al op
klaar, want hij zegt dat wetenschap, op
voeding en discipline alle drie bij de zaak
gemoeid zijn. Waarop men dan weer zou
kunnen antwoorden dat deze wetenschap
zich tot het gebied der practische toepassin
gen beperkt. Maar daar is natuurlijk uren
lang over te praten. Mij is niet heelemaal
duidelijk waarom de Engelsche voorzitter
van Safety First het onderwijs in verkeers
veiligheid, dat toch het best op de lagere
scholen gegeven kan worden, met zoo'n hooge
wetenschappelijke vlag aan de top wil be
kronen. Is dat nou wel noodig? Is het niet
beter de zaak een beetje eenvoudig te hou
den, midden in de practijk van het dagelij k-
sche leven-op-straat, waarin zij immers
thuishoort?
Het feit op zichzelf dat zulke voorstellen
in dezen tijd gedaan worden is evenwel van
belang. Het bewijst hoezeer we ons uitsloven
om de gevaren die ons in het kleine dage
lij ksche bestaan bedreigen weg te nemen
terwijl wij tegen het veel grootere oorlogs
gevaar eigenlijk niets ondernemen en de
meesten onzer alleen maar hoon over hebben
voor degenen die dat beproeven. Het bewijst
ook dat men geneigd' is tot overdrijving van
de idéé „Safety First", die vertaald kan wor
den met „Veiligheid in de Eerste Plaats" of
„Veiligheid Bovenal".
Dit Engelsche devies is in zijn algemeen
heid natuurlijk onjuist en de eerste de beste
Brit die er op doctoreeren wou zou een
kwade taak te vervullen krijgen. Want als
men de mensclielijke natuur er mee in ver
band brengt, hetgeen dan toch bij weten
schappelijke behandeling onvermijdelijk zou
zijn, wankelt het devies onmiddellijk.
Streeft de mensch naar Veiligheid in de
Eerste Plaats? Neen, dat doet hij niet. Hij
is, ofschoon in verschillende mate en ge
meenlijk in afnemendcn zin naarmate hij
ouder wordt, dol op een beetje risico in zijn
leven. Een wetenschappelijke en dus zoover
mogelijk doorgedachte methode om dit risico
weg te nemen zou hem dus slecht gerieven.
Natuurlijk wil hij niet in een oorlog sneu
velen of verminkt worden, en evenmin dit
lot in of onder een auto ondergaan. Maar
hij voetbalt of hockeyt of cricket of zwemt
of klimt in boomen soms al die dingen
tezamen in zijn jeugd, en het risico be
koort hem. Gevaarlooze sporten zijn lang zoo
aantrekkelijk niet. Hij rijdt paard, ook nog
lang voorbij zijn jeugd, en gaat er prat op
een ietwat grillig en onberekenbaar ros te
berijden. Risico! Hij rent in auto's en op mo
torfietsen, net binnen de limiet van hetgeen
hij levensgevaarlijk acht. Risico! Hij reist
per vliegtuig, in vertrouwen op de grootste
kans, die toch zeer zeker is dat hij heel
huids landen zal. Weer risico! Hij zeilt in een
storm op zee of op een groot meer, voor zijn
risico-liefhebberij.,.. Hij jaagt sportief op
leeuwen én tijgers
Neen, de stelling „Safety First" is weten
schappelijk onhoudbaar. Te zeer in strijd
met de menschelijke natuur. Ik ben er glad
voor het aantal verkeersongelukken tot het
uiterste te beperken, maar het lijkt mij een
zaak van practische alledags-maatregelen,
van opvoeding en discipline, van bescher
ming van den mensch tegen zichzelf, waar
hij de grens van het levensgevaar voor zich
zelf en anderen niet meer blijkt te zien. Op
die grens zal men steeds met hem blijven
strijden. Dat is geen wetenschappelijke zaak,
maar erg nuchtere dagelijksche practijk.
R. P.
(Een koopman te Sofia, Todorov
geheeten, heeft om 100.000 lewa
gewed, dat hij 2000 K.M. zou wan
delen, zonder een woord te spre
ken. Hij liep door RoemeniëHon
garije, Oostenrijk, Italië en Zuid
Slavië vijf maanden lang en won
zijn weddenschap)
Hier is het oordeel wel van pas,
Dat het geen praatjesmaker was,
Die deze krachttoer heeft verzonnen;
Hij liep en sjokte maanden lang,
En zwijgend heel dien langen gang,
Heeft hij zijn weddenschap gewonnen.
Aan vindingrijkheid van den mensch,
Is blijkbaar altijd nog geen grens,
Althans op 't punt van weddenschappen,
Men neemt, geleid door gokkersdrang,
Tweeduizend kilometer lang
Stilzwijgend zelfs de vreemdste stappen.
't Heeft stellig veel van hem gevergd,
Hoe vaak zou hij niet zijn getergd,
Om zich m forsche taal te uiten;
Hoe vaak heeft hij zijn mond niet wijd
Geopend, in dien langen tijd,
Om hem dan haastig weer te sluiten.
Wie denkt, dat hij het pok wel kan,
Probeer het vrij en lukt het, dan
Zal hij in veler achting stijgen,
Ik heb er geen pretentie naar,
Het is gemaklijk spreken, maar
Niet zoo gemaklijk om te zwijgen.
Dat hij die krachttoer heeft bestaan,
Verleent een nieuwe waarde aan
Een woord, dat even wijs als oud is;
Hij gaf door 't winnen van den prijs,
Toch wel het „sprekende" bewijs,
Dat inderdaad het zwijgen goud is.
Koning Christiaan van Denemarken op de
wandeling met zijn kleinzoon, den zoon van
prins Knud, in het slotpark van Kopenhagen,
Belangrijke bestelling van
vliegtuigen.
Nederlandsche regeering plaatst order bij de
Fokkerfabrieken.
Naar het Utr. Dagblad verneemt heeft de
Nederlandsche regeering een zeer belangrijke
vliegtuigorder geplaatst bij de Fokkerfabrie
ken te Amsterdam.
Het betreft de bestelling van vele tientallen
vliegmachines in vier verschillende typen, te
weten: Jagers, G-l; en twee typen lucht-
kruisers.
Hiermede is een flinke stap gezet op den
door de Regeering uitgestippelden weg tot
versterking van Nederland's weerkracht in
de lucht. De thans bestelde machines zijn in
hoofdzaak bestemd voor de landmacht. Het
is een zeer verheugend feit en een voor
beeld dat tot navolging wekt dat het De
partement van Defensie deze omvangrijke
order bij de Nederlandsche industrie heeft
ondergebracht. Spoedig zijn definitieve me-
dedeelingen omtrent het juiste aantal, den
leveringstij d e.t.q. te verwachten.
TIEN JAAR „KNOR".
De „Knor", het maandblad van het corps
der Haarlemsehe M. T. S., bestaat tien j aai
en is derhalve in feestdos verschenen.
DE VLIEGTOCHT VAN IR. DE KOK.
De beide vliegers Ir. De Kok en Schmidt
Crans zijn te Marseille aangekomen.
Wegens slecht weer zijn zij pas vier uur
later van Brindisi kunnen vertrekken dan
hun plan was. Op hun vlucht hadden zij
bovendien met sterken tegenwind te kampen,
zoodat zij niet verder zijn gekomen dan Mar
seille.
Heden hopen zij de reis voort te zetten
naar Ypenburg, waar zij vanmiddag konden
worden verwacht.
Een belangrijk cultureel werk in
den crisistijd
Vier jaar geleden is, onder toezicht van
het Centraal Comité voor Werkloozen, te
Haarlem, een School voor volwassenen werk
loozen begonnen. Het begin was bescheiden,
de 150 mannen die het onderwijs volgden
werden „bezig gehouden". Maar in den loop
der jaren is het mede door de eischen die
de regeering voor de subsidieering stelde
belangrijk verbeterd, zoodat het nu op een
hoog peil staat. Gediplomeerde leeraren ge
ven aan de volwassenen vakonderwijs dat,
naar ons verzekerd werd, niet behoeft onder
te doen voor de opleiding die jeugdige perso
nen op een Ambachtsschool krijgen.
De werkloozen stellen deze school gelukkig
op prijs; in den eersten winter waren er 150
leerlingen, maar steeds klom het. aantal:
2e cursus: 240, 3e 410, 4e 440.
A.s. Maandag' begint in het school
gebouw in de Schoterstraat de vijfde
wintereursus met een kleine 600 leer-
leerlingen, wier leeftijden varieeren
van 24 tot 63 jaar.
De leiding van dit werk berust bij den
heer E. A. van der Haar, een der ambtena
ren van den Dienst voor de Werkloosheid,
iemand, die, naar de directeur van den
Dienst ons verklaarde, daarvoor veel voelt
en er met hart en ziel zijn krachten aan
geeft.
Er wordt nu onderwijs gegeven in schilde
ren, meubelmaken, vakteekenen, auto- en
electro-techniek, taalstudie, enz.
Vele werkloozen zien in, dat het noodig is
hun vakbekwaamheid op te voeren, om daar
door hun kans. te vergrooten om weer aan
het werk te komen. Verschillenden hebben
het aan dit vakonderwijs te danken dat zij
weer in het productie-proces zijn opgeno-
men. Als een baas een. arbeider noodig heeft
geeft hij immers de .voorkeur aan dengen e
die het beste toegerust is. Weinig schilders
verstonden nog de kunst van houten en
marmeren, maar zij die deze school gevolgd
hebben kunnen nu weer op die kennis bo
gen. De werkstukken die in het schilders
lokaal hangen bewijzen ook dat er smaak
volle letterschilders en decorateurs gevormd
worden.
Nu de timmerfabrieken deuren, kozijnen
en trappen kant en klaar afleveren zijn er
niet weinig timmerlieden die met de hand
in het haar zitten als zij weer eens voor de
noodzakelijkheid komen' te staan zelf deze
stukken te maken. Maar de menschen die
van deze school komen kunnen met een ge
rust geweten zeggen: ik ken het!
Zoo is het in alle vakken!
De belangstelling in taalstudie is groot.
Niet minder dan 130 scholieren leeren de
beginselen van Engelsch. Daaronder zijn ver
scheidene kellners.
De lessen in autotechniek worden gevolgd
door 94 werkloozen. Dit zijn niet alleen chauf
feurs en monteurs, maar vele handelsreizi
gers en kantoorbedienden zien in dat ook 't
diploma voor autotechniek helpen kan bij
het solliciteeren.
Ook een diploma voor eerste hulp bij on
gelukken komt menigeen te pas.
Nu is er nog een „maar". De geldmiddelen
waarover de schooi van overheidswege te
beschiken heeft is ontoereikend. Daarom
wordt hulp van particulieren gevraagd. Voor
al van de werkgevers, die er toch ook belang
bij hebben, dat de vakbekwaamheid onder
het personeel wordt opgevoerd. Er is voor
den nu begonnen cursus nog f 60»0 noodig.
Wie helpt mee om dit bedrag bijeen te bren
gen? De commissie heeft dezer dagen veel
circulaires aan werkgevers gezonden, maar
het aantal toezeggingen is nog gering.
Ook heeft de school behoefte aan gereed
schappen en materiaal. De aanwezige ge
reedschappen zijn, nu het aantal scholieren
zoo sterk is toegenomen, onvoldoende om
door allen practisch te laten werken. O.a. is
er behoefte aan een 10-tal banken voor meu
belmakers. Oök hout, verf, enz. is van harte
welkom.
Actie in China heeft f,den volledigeri
steun van het Italiaansche
volk
Mededeeling aan de Japansche
regeering.
TOKIO, 9 October (Reuter). De
Italiaansche ambassadeur heeft een
bezoek gebracht aan den onder
minister van buitenlandsche zaken,
teneinde hem te verzoeken het Japan
sche volk mede te .deelen, dat het
Italiaansche volk zich onder leiding
van Mussolini hecht aaneensluit om
volledigen steun te verleenen aan de
Japansche actie in China, die niets
anders is dan de uitoefening van het
wettige recht op zelfverdediging.
Franco's luchtmacht in actie.
Alicante gebombardeerd.
Uit Valencia meldt Havas, dat vier drie-
motorige vliegtuigen Alicante gebombardeerd
hebben. Er vielen enkele gewonden. De ma-
terieele schade is gering.
Het ministerie van nationale defensie te
Valencia deelt mede: Aan het oostelijk front
in den sector van Pozoblanco ging de vijand
voort een krachtigen druk uit te oefenen in
de zone van Naval Agrula. Wij heroverden
echter de eergister verloren stellingen aan
den weg van Penarroya naar Villanueva del
Duque en van Hinojosa naar Belmaz. Aan
het oostelijk front heeft de regeeringsartille-
rie Torremocha gebombardeerd en de vijan
delijke verbindingswegen tusschen Teruel en
Saragossa.
Een communiqué van het groote rechtsche
hoofdkwartier deelt te Salamanca o.m. mede:
„Aan het front van Asturië hebben wij ver
scheidene vijandelijke stellingen bezet en de
rivier Sardon bereikt. Aan het front van
Leon, in het bijzonder van Castellones, heb
ben wij alle aanvallen der regeeringstroepen
afgeslagen. In Aragon, in den sector van Sa-
binanigo, hebben wij de zuivering tusschen
de rivieren Gellego en Pasa voortgezet en
verbinding tot stand gebracht met de stelling
van Llegra. Aan het zuidelijke front in den
sector van Penarroya hebben wij Santa Bar
bara bezet.
Italiaansche antwoord over
handigd.
Diplomatieke vertegenwoordigers van
Engeland en Frankrijk bij Ciano.
ROME, 9 October (Stefani) De
minister van buitenlandsche zaken,
graaf Ciano, heeft heden den Brit-
schen ambassadeur, lord Perth, en
den Franschen zaakgelastigde de
antwoordnota op de Engelsch-Fran-
sche nota van 2 October j.l. overhan
digd.
Crisisheffing op rundvleesch zal
weldra geheel verdwijnen.
Zeer vermoedelijk zal nog in den loop van dit
jaar de op rundvleesch drukkende crisishef
fing van 5 procent worden opgeheven. Daar
door zal dan de crisisheffing, welke aanvan
kelijk 20 procent heeft bedragen, geheel ver
dwenen zijn.
Een kijkje in de school voor volwassen werkloozen.
Het woord is aan
Suedelius:
De geschiedenis der 'be
schaving handeltover de
waarheid, die haar kracht
tegen de leugen beproeft.
(Adv. Ingez. Med.)
Prof. Yan der Gaaf overleden.
Oud-hoogleeraar in de Engelsche taal.
AMSTERDAM 9 October. Op 70-
jarigen leeftijd is hedenochtend te
Amsterdam overleden de oud-hoog
leeraar in de Engelsche taal en let
terkunde aan de gemeentelijke
Universiteit te Amsterdam prof. dr.
W. van der Gaaf.
Prof. dr. W. van der Gaaf werd op 12
Augustus 1867 te Oostwold geboren en heeft
in Heidelberg gestudeerd. In 1893 werd hij
leeraar bij het middelbaar onderwijs, in 1905
privaat-docent en in 1917 lector aan de Uni
versiteit te Amsterdam. In 1930 werd hij aan
dezelfde universiteit benoemd tot buitenge
woon hoogleeraar waarna op 16 December
1936 zijn benoeming tot gewoon hoogleeraar
volgde.
De overledene is als leeraar bij het middel
baar onderwijs werkzaam geweest te Alk
maar, Hilversum, Zeist en Amsterdam. Van
zijn hand verschenen tal van artikelen in
tijdschriften.
Juist Maandag j.l. heeft de opvolger van
den overledene als hoogleeraar in de Engel
sche taal- en letterkunde aan de Amsterdam-
sche Universiteit prof. dr. P. N. U. Harting
zijn ambt aanvaard.
Op 6 Juni van dit jaar heeft prof. Van dei-
Gaaf afscheid genomen uit zijn functie, ter
gelegenheid waarvan hij in intiemen kring
werd gehuldigd.
STOFFELIJK OVERSCHOT VAN IR. VAN
STEENBERGEN NAAR JAVA
PALEMBANG, 9 Oct. (Aneta-A.N.P.) Aneta
verneemt, dat het stoffelijk overschot van ir.
Van Steenbergen, overleden aan verwon
dingen bij de Specht-ramp bekomen, heden
met de K. P. M. naar Batavia zal worden ver
voerd.
De kern van alle reclame.
„Courantenreclame is en blijft de
ruggegraat van alle reclame. Cou
rantenreclame verhoudt zich tot
andere reclamemiddelen zoo onge
veer als voedings- tot genot
middelen."
(G. Birnbaum in een weten
schappelijke studie.)
pag.
Italië heeft zich achter Japan geplaatst 1
De loonen in de koopvaardij te Rotter
dam worden verhoogd. 3
Ir. Mussert is buiten vervolging gesteld. 3
Te Amsterdam heeft de politie huiszoe
kingen gedaan naar valsche Stadion en
bïoscoopkaarten. 3
Jeugdige boefjes van 13 en 15 jaar blijken
te Amsterdam een grooten diefstal te
hebben gepleegd. 3
Een Fransch schip zou in de Middelland-
sche Zee door een torpedojager met de
Italiaansche vlag opgebracht zijn. 4
Japan voelt zich verongelijkt door het op
treden der mogendheden. 4
Een antwoord van Chamberlain aan Roo
sevelt. 4
Bioscopen. 14
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een leerstoel voor veilig verkeer. 1
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Iets over de histo
rie van Curacao 3
P. v. d. HemOm het wereldkampioenschap 3
Van onzen Brusselschen correspondent:
Politieke deining in België. 4
Dr. M. Eu weEerste partij tegen Aljechin
was een stellingenoorlog. 6
K. Andr.: Nog beheerscht Engeland de
golven. 7
J. W. Kolkman: Geheimen van Parijs 7
J. B. Schuil over: De witte Ziekte. 5
Johan Toot Jeugdige kunstenaars op
Bali
Financieel Economisch Weekoverzicht:
De amputatie van de Franscbe franc. 1:
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge levens 13
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen 13
H. D. Vertelling: De operatie.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 17
