Haarlem s Dagblad
Strijders.
DE RAMP VAN DE „SPECHT"
Automatisch gewurm.
EUWE—ALJECHIN.
Onze „Kop".
Britsche auto's in
China beschoten.
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16658
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algeni. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 12 October 1937
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. pér 3 maanden f 3.25. franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
De beide vreedzame strijders die Euwe en
Aljechin heeten hebben het na drie van hun
dertig partijen om het wereldkampioenschap
tot den stand IV2V/2 gebracht. Zij staan ge
lijk, evenals toen zij begonnen. En zoo'n stand
ziet er erg nuchter uit. Maar in cijfers geeft
zij alleen maar een statistische inlichting en
wat heeft het weekblad De Zakenwereld, dat
zooveel schrandere commentaren op de mid
delen tot welslagen in dit leven heeft gegeven,
van de statistiek gezegd? Dat: „haar taak
minder is in te lichten dan wel aan te geven
welke inlichting men zoeken moet". Wat heeft
een Franschman, Valtour geheeten, er al
veel eerder over verklaard? „De statistiek is
vaak niets anders dan de schoolvosserij der
ervaring".
Inderdaad ligt achter die nuchtere cijfers
VA—V/z, die zoo'n saai beeld van de eerste
drie partijen schijnen te geven, al een reeks
uren van hevige spanning, waarin de beide
matadoren allesbehalve defensief en afwach
tend te werk zijn gegaan. Als ik de deskun
dige beoordeelaars goed begrepen heb heeft
Euwe. in de eerste partij zijn tegenstander in
verwarring gebracht door diens eigen gelief
koosde strijdmiddelen toe te passen, waarmee
hij hem versloeg, heeft Aljechin in de tweede
partij revanche genomen door een gewaagd
offensief in zijn meest brillanten stijl en is de
derde alleen remise geworden doordat de uit
dager, toen Euwe na veertig zetten een aan
merkelijk voordeel bereikt had, alle hem be>-
dreigende gevaren wist af te wenden, schoon
zij talrijk waren. Het is duidelijk genoeg, dat
beide strijders op den aanval gespitst zijn,
dat twee sterke willen tegen elkaar botsen en
dat de stand 1TAV/2 dus, inplaats van een
saaien draw, een hevige worsteling aangeeft,
waarin kracht en zelfvertrouwen elkaar aan
weerszijden hebben weten te evenaren.
Dat is een boeiend schouwspel. Men krijgt
thans den indruk, dat als een van beiden weel
een punt voorsprong zal verkrijgen, de ander
volkomen in staat zal zijn hem die in de vol
gende partij onmiddellijk weer af te nemen.
In sportuitingen van meer physieke strekking
noemt men dat een nek-aan-nek of een boord-
aan-boord race, maar 'ook daarin beslissen
dan tenslotte toch psychische factoren. Wie
heeft den sterksten wil, het krachtigste zelf
vertrouwen, de hoogste ambitie-om-te-win
nen? Bij Euwe en Aljechin zal precies dezelfde
factor zich als beslissend doen gelden, waarbij
onze landgenoot nu het onmiskenbare voor
deel heeft dat hij de houder van het wereld
kampioenschap is en dat Aljechin dezen hoog-
sten titel aan hem heeft verloren. Waarschijn
lijk zou het voordeel, de titelhouder te zijn,
minder groot wezen tegenover een speler die
den titel zelf nooit bezeten had. In dit belang
rijke opzicht zou men „nieuwen uitdagers"
altijd een betex-e kans moeten geven dan ex-
wereldkampioenen. Het is dan ook opvallend,
dat nog nooit een der laatsten erin geslaagd
is, zijn eenmaal-verloren titel terug te win
nen. Maar dat is weer statistiek, schoolvosserij
der ervaring en het is altijd mogelijk dat in
iemand zooveel kracht schuilt dat hij de han
dicap overwint.
„Dit wordt het gevecht van mijn leven",
heeft Aljechin op den openingsavond gezegd
en degenen die hem goed kennen waren van
meenrng dat hij een buitengewoon strijdlusti-
gen, verbeten, vastberaden indruk maakt. Die
•indruk is tot dusver door zijn prestaties beves
tigd.
Natuurlijk doet zich in zoo'n langdurigen
strijd de mogelijkheid van een tijdelijke in
zinking bij een van beiden voor. Voor een
gewoon mensch schijnt het zelfs ondenk
baar, dat zij zooiets vermijden. Ieder die aaix
wedstrijdsport doet, in welken vorm ook,
weet dat hij bij tijden op de meest onver
klaarbare wijze „er kan uit raken", al voelt
hij zich physiek ook heel goed.
Psychisch schijnt er dan iets te haperen,
een of ander contact verbroken te zijn tus-
schen bewustzijn en onderbewustzijn. Natuur
lijk staan schakers daar ook aan bloot. Het
is maar de vraag of de beide stx-ijders er in
deze match aan ontkomen zullen. Mocht zoo'n
vei-schijnsel vi'oeg optreden dan bewijst het
niet veel ten opzichte van den uitslag.
Dan is het bes* mogelijk dat de man die
ervan profiteert later zijn beurt krijgt en
zijn ganschen verworven voorsprong weer
inboet. Blijft de botsing tusschen twee
sterke ambities den stand gelijk houden en
komt bij een van beiden de inzinking pas
tegen het einde, dan zou die beslissen.
Eigenlijk moesten wij nog een extra-knap
pen psycholoog als commentator op de match
laten medewerken. Maar of zelfs hij alle fac
toren naar waarde zou kunnen schatten staat
te bezien. Wij zullen het dus maar niet doen
en alleen maar vaststellen dat tusschen twee
zulke strijders het de psychologische kwestie
is, die tenslotte de beslissing geeft.
R. P.
WISSELKOERSEN.
12.uur.
Londen 8.96-14
Berlijn 72.63
Parijs 6.0454
Brussel 30.48Vfe
Zwitserland 41,6114
Kopenhagen 40.05
Stockhholm 46.15
Oslo 45.05
New York 1.80 7/8
Praag 6.33.
De „Valk" bracht de eerste foto's van de ramp, welke de K. L. M. nog geen week
geleden troftoen de fraaie Douglas D C 3-machine bij Palembang neerstortte,
waarbij vier menschen het leven verloren in vijf dagen naar het vaderland.
Onze foto toont de verwoesting, welke werd aangericht. De romp, met de cabine
voor de reizigers, is nog geheel intact, doch de neus met de cockpit is als het
ware van het toestel afgescheurd en verwrongen tot een verwarde massa staal.
Eén der motoren van de „Specht", die eenige tientallen meters weggeslingerd en
geheel in elkaar gedrukt werd.
(In Amerika is bij een kapper als
nieuwste nieuwigheid een auto
maat geplaatst, waaruit henge
laars-klanten een zakje wormen
kunnen verkrijgen.)
Stel je voor, het is geen praatje,
Opgesteld bij uw barbier,
Een klein handig automaatje
Voor de levering van pier.
Niet meer de verloren uren
Met veel bukken en gezoek,
Eventjes je zoontje sturen,
Naar den kapper om den hoek.
't Ventje kan het wormwiel draaien,
Dat gaat met het grootst gemak,
U kunt zelf gaan pierewaaien,
U krijgt wormen in een zak.
Daarbij blijft het niet, dat snap je,
Nog één schrede verder maar,
Eén heel enkel nietig stapje
En de zaak is voor elkaar:
I11 een automaatje stop je
't Geld, dat ervoor noodig is,
Eventjes een druk op 't knopje
En je hebt een zakje visch.
Het T. B. C.-Consultatiebureau te
Haarlem.
De kansen op een betere huisvesting.
Het Consultatiebureau voor Tuberculosebe
strijding voor Haarlem en Omstreken is, zooals
men weet, gevestigd aan de Ged. Oude Gracht.
Dit oude huis is reeds lang te klein geworden,
zoodat het behelpen is. Meermalen is al de
mogelijkheid onder de oogen gezien om tot
een betere huisvesting te kunnen komen.
Er is thans een plan gemaakt op de plaats
van het tegenwoordige bureau en het aan
grenzende huis, ,dat ook eigendom der Haar-
lemsche Vereeniging tot bestrijding der tu
berculose is, een nieuw gebouw te stichten.
Daarmede zou evenwel een uitgaaf van 50.000
gemoeid zijn. Er is 'n instelling die dit geld wil
leenen, maar de jaarlijksche lasten die wegens
rente en aflossing op de exploitatie zouden
drukken, zijn een bezwaar dat sterk gevoeld
wordt.
Thans wordt eerst nog onderzocht, of het
mogelijk zou zijn het perceel aan het Nassau-
plein, waarin tot voor kort het Oranje Nassau-
instituut was, voor Consultatiebureau te ver
bouwen. Dit pand is eigendom der gemeente
die evenwel bereid is het te verkoopen. Met de
verbouwing zal evenwel, naar vermoed wordt,
een vrij groot bedrag gemoeid zijn, omdat
het bij zijn tegenwoordige indeeling niet ge-,
schikt is.
Zaterdag a.s. spelen Euwe en Aljechin
de zesde partij in hun grooien revanche-
strijd te Haarlem, ©nder auspiciën van
Haarlem's Dagblad, luwe speelt dien
avond! met zwart
Hebt reeds kaarten gekocht? Zij zijn
nog te verkrijgen aan de Tijdingzaal
van Haarlem's Dagblad, Groote Hout
straat 93.
Prijs slechts één gulden per plaats.
De werkloosheid te Haarlem.
Stand vrijwel stationnair.
In de afgeloopen week bleef het aantal
werkloozen te Haarlem onveranderd, name
lijk 5834. Dezelfde week van 1936 gaf een stij
ging van 18 te zien, zoodat deze week nu niet
ongunstig verliep.
Het aantal werkloozen is nu 738
lager dan in dezelfde week van 1936
en 165 lager dan in 1935,
Met zijn- nummer van heden ver
schijnt Haarlem's Dagblad met een
nieuwen „kop", die den lezer, door de
jaren dag aan dag gewend geraakt
aan een onveranderlijke titel-aan-
duiding, een oogenblik wat onwennig
en vreemd zal aandoen. Deze veran
dering heeft de beteekenis van een
nieuwen stap in de steeds voortschrij
dende technische evolutie, die een le
vend orgaan als ons blad eigen is. Wat
nu nog vreemd is, zal zeer spoedig ver
trouwd zijn en dan, naar onze over
tuiging, door de wijziging in smaak,
die de tijden medebrengen, de voor
keur hebben boven het oude.
Op pagina drie van dit nummer
vindt men een uitvoeriger beschou
wing, tevens een historisch over
zicht, aan de „koppen" van Haarlem's
Dagblad gewijd.
Toeneming van Tuberculose?
Een onderzoek te Haarlem.
Eenige maanden geleden wezen wij er op,
dat, niettegenstaande het sterftecijfer aan
tuberculose te Haarlem zoowel als elders in
Nederland sterk gedaald is, den laatsten tijd
het aantal nieuwe onderzoekingen aan het
Consultatiebui-eau voor Tuberculose te Haar
lem ïxiet onbelangrijk vermeerderd is.
In den tijd die sindsdiens verloopen is bleef
het aantal nieuwe bezoekers van het bureau
toenemen.
Wij vernemen dat het in de bedoe
ling ligt van den Directeur van het
Consultatiebureau en van den Di
recteur van den Geneeskundigen
Dienst te Haarlem een onderzoek in
te stellen naar de oorzaken daarvan.
Met dit onderzoek zal evenwel gewacht
worden tot de cijfers over het geheele jaar
1937 bekend zijn, omdat eerst daii voldoende
cijfermateriaal daarvoor beschikbaar is. Het
zou toch voorbarig zijn uit de toeneming vaix
het aantal personen dat zich tot het Consul-
tatiebureau richt af te leiden, dat de tuber
culose sterker om zich heen' grijpt. De indruk
bestaat reeds,- dat de huisartsen er thans
gauwer toe komen om patiënten naar dit bu
reau te verwijzen voor een onderzoek omdat
dit nu beschikt over een Röntgen-apparaat,
waardoor het gemakkelijker is een doorlich
ting of een foto te maken. Verschillende pa-
tienten waarbij niets verdachts gevonden
wordt, worden dan ook meteen na dit eerste
onderzoek vaix de lijst afgevoerd. Eerst als
bekend is, dat het aantal patiënteir waarbij
tuberculose geconstateerd werd grooter is
dan vorige jaren, zou dat op een toeneming
wijzen.
Het rioleeringsplan te Haarlem.
Voorloopig geen uitvoering van een groot deel.
In den loop van het laatste jaar hebben wij
meermalexx mededeeling gedaan over het
groote rioleeringsplan van Haarlem. Aan
Openbare Werken wordt nog steeds aan de
uitwerking daarvan gewerkt. Enkele kleine
stukken die in het latere geheel passen wer
den reeds uitgevoerd, gedeeltelijk met steun
van het Werkfonds.
Van groot belang voor de werkverruiming
te Haarlem zou zijn als het mogelijk werd in
de allernaaste toekomst een groot deel van
het plan uit te voeren. Vaix welingelichte zijde
vernemen wij evenwel, dat daarop heel weinig
kans is.
Gewonden van de vliegramp
maken het goed.
Ook de toestand van Hubermann vooruit
gaande.
PALEMBANG, 12 October. (Aneta-
A.N.PJ De toestand van de patiën
ten, die gewond zijn bij de Specht
ramp, en die in het ziekenhuis Cha-
ritas zijn opgenomen, is goed. De hee-
ren Groeneveld, Schoch en Munro
zullen vermoedelijk aan het eind van
de week het -ziekenhuis kunnen ver
laten. De toestand van den violist
Hubermann en van freule Smissaert
gaat vooruit.
De aankomst van den hertog en de hertogin van Windsor op het station
Friedrichsstrasse te Berlijn, waar hen een bloemenhulde ten deel viel. Links de
„rijksorganisatieleider" dr. Ley.
Het woord is aan....
Confucius:
Het goede erkennen en het
niet doen is gebrek aan
moed.
(Adv. Ingez. Med.)
Vermoedelijk door
Japansche vliegtuigen.
SJANGHAI, 12 October. (Reuter.)
Drie auto's van de Britsche ambas
sade, die op weg waren van Nanking
naar Sjanghai, zijn onder machine
geweervuur genomen door zes vlieg
tuigen waarvan gezegd wordt, dat zij
van Japansche nationaliteit waren,
in de nabijheid van Mintsjong, op een
plaats zestien mijl ten zuiden van
Sjanghai.
Het feit deed zich vanmiddag om
vier uur (pl. tijd) voor. Niemand werd
gewond. De Britsche assistent van
den attaché voor luchtvaart was een
van de inzittenden der auto's, die,
naar verklaard wordt .duidelijk zicht
baar de Britsche vlag voerden. De
Britsche autoriteiten hebben de Ja
panners in kennis gesteld van het in
cident en dezen hebben een commu
niqué uitgegeven, waarin gezegd
wordt, dat hun geen kennis was ge
geven van het feit, dat de auto's naar
Sjanghai op reis waren.
Aanslag op Amerikaansch
consul-generaal.
BEYROETH, 12 October (Havas).
De consul generaal der Vereenigde
Staten te Beyroeth (Noord-Syrië)
Marriner, is hedenmorgen door een
onbekende met revolverschoten ver
moord. De motieven van den dader
zijn nog niet opgehelderd.
Te Cairo ontvangen bijzonderheden be
treffende dezen moord, melden, dat hij naar
het schijnt buiten het consulaat generaal uit
zijn auto stapte, toen een man naar men
meent een Armeniër, a bout portant op hem
vuurde. Hieraan wordt toegevoegd, dat den
man een visum voor een reis naar de Ver
eenigde Staten geweigerd was.
Kleetling-, Schoeisel- en
Dekkingfonds.
De spaarders voorKLEEDING-,
SCHOEISEL- en DEKKING, Kunnen
Slechts Door Uw hulp reeds binnenkort
het allernoodzakelijkste aanschaffen.
Verleen die hulp en stort Uw bijdrage
op het gironummer van den gemeente
ontvanger No. 13556, met vermelding
Bestemd voor de K. S. D.-inzaineling.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
pag.
De loonen in de havens te Amsterdam en
Rotterdam worden verhoogd. 3
Het schijnt, dat de Japanners bij Sjang
hai thans een groot offensief ingezet
hebben. 4
Frankrijk overweegt de openstelling
van de Fransch-Spaansche grens. 4
De negenmogendheden-conferentie zou
te Brussel bijeenkomen. 4
De belastingheffing in Noord-Holland
blijft in 1938 ongewijzigd 6
De wereldkampioen weet de afgebroken
partij tegen Aljechin niet tot winst te
voeren. g
De plannen van de provincie Noord-Hol
land over de kwestie van drinkwater
uit het IJselmeer. 8
ARTIKELENENZ.
R. P.: Strijders. 1
R. P.: Een nieuwe „Kop" 3
Tijdgenooten: Ritter 3
H. D. Vertelling: De vluchtelingen. 6
J. H. de Bois: De Rotterdamsche Kunste
naarsgroep R 33 exposeert te Haarlem 7
K. de Jong: Joseph Pembaur. 7
J. B. Schuil over: Naar 't U lijkt. 7
J. B. Schuil over: Terug naar Methusalem. 7
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Vertegenwoordi
ging in het buitenland. u
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 9
