Herfst in de Ardennen
Reizen maakt
materialistisch
WOENSDAG 13 OCTOBER 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
ft
Toeristische indrukken uit Luxemburg
DE schrijver van „De pastorie van
Mastland", de latere hofprediker Van
Koetsveld, de ondergeteekende had de
eer en het genoegen in het jaar 1893
tot zijn cathegisanten te behooren, was tij
dens zijn jongelingschap een der eerste
„sportieven" in Nederland. Een groot wan
delaar namelijk, had hij voor de Ardennqn
een zekere voorliefde. Over zijn voetreizen en
zijn eigenaardige wederwaardigheden van een
honderd jaren geleden, heeft hij, zeer be
hoorlijk vertellend, het een en ander ge
schreven. Ook K. J. L. Alberdingk Thym,
voelde zich tot deze streken aangetrokken.
In de Belgische Ardennen bracht hij zekeren
tijd door. In diens werken herkent men nu en
dan de toon en de atmosfeer van Houffalize
en de gebergten daaromtrent.
Louis Couperus schreef een zijner „Uit
zichten" te Luik, dwaalde wat rond te
Chaudfontaine. Het zijn wél drie schrijvers
van diverse pluimage. In hun arbeid treft het
jaargetijde en de locale sfeer. De onderge
teekende, door omstandigheden op zijn reis
per Fordje naar Italië, tot een rustpoos ge
noodzaakt in het groothertogdom Luxem
burg, toen hij op het punt stond de lieflijke
Moezel naar Duitschland over te steken, vind
ruimschoots gelegenheid in de Ardennen
rond te kijken. Brussel Brugge, Gent, Luik,
La Roche, liggen reeds verre.
De hersft is nabij, maar kondigt zich hier
niet aan als bij ons in Holland. Vreemd^ men,
komt er voortdurend toe, om alles en alles
met de toestanden in het Vaderland te ver
gelijken. Soms kan „le vent sauvage de No-
vembre" in de lage landen reeds een week of
vijf, zes te vroeg komen. Verwoestte hij niet
jaren geleden, in September groote gedeelten
van onze bosschen, om van windhoos en erger
orkaangeweld niet te spreken. Hier valt er
wat regen, een paar uren blaast de wind met
tamelijk geweld uit het Noord-Oosten, dan
schijnt de zon weer, in de nanoen, en ver-
goudt het reeds gelend gebladert en de diepe
donkerte der dennenbosschen op de wijde ge
bergten. De herfst was er reeds te Luik en in
de bosschen van Chaudfontaine. De schrij
ver van Iskander en Eline had er natuur
lijk op zijn manier flaneerend een halve
eeuw geleden, óók „le promenade de la Mole"
.gedaan. Hij was alleen en zwaarmoedig en
zag in Chaudfontaine alléén het zwaarmoe-
dig-karakteristieke van verre, trieste lichten,
en duisterende bosschen, slechts het „uit
zicht" door weemoedigheid omgeven.
De Zuidelijke Ardennen in den herfst stem
men zeker tot ernst en mijmering, maar wek
ken de trieste overpeinzing niet. De natuur
in Zuidelijk Luxemburg is die voor den ge
zonden, levenskrachtigen en geestkrachtigen
werker. De reizigervoelt zich omringd door
den arbeid op het land en in de wijngaarden
die eenige weken lang thans gestreng dooi
de overheid gesloten zijn. In het Zuiden is"
er de industrie, zijn er de veel begeerde mij
nen. Nergens is de natuur in deze-oorden zoe
telijk-romantisch, het berglandschap, de
rotsmassa's, de lijnen daarvan zijn breed,
wijd gestrekt en grootsch, grootscher dan de
Vogezen. De stad Luxemburg, alhoewel een
typische doch zeer kloeke provinciestad, bezit
toch de bekoring van het lustige, ruime en
wijdsche. Het breed uitgemetene van de lij
nen der Ardennen schijnt zich in den aanleg
der stad voort te zetten, en dit.is inderdaad
ook zoo voor den oplettenden toerist.
Toret beeld van het» hart der stad, het ge-
J-1Lzicht namelijk van een der Noordelijke
terrassen op het statige Hotel de la Caisse
d'Epargne, symboliseert in zekeren zin het
economische leven van het Groothertogdom,
te weten werklust en spaarzaamheid. Luxem
burg heeft geen bank van Nationale emissie,
de Spaarkas is de eenige financieele staats
instelling. Zij is allereerst kassier van den
Staat. Een conventie tusschen Staat en kas,
regelt de voorwaarden van dezen dienst. In
haar hoedanigheid van „staatskassier" is zij
met de uitgifte belast van de kasbons en de
gelden van den Staat. De gangbaarheid van
het Belgische geld hier is afzonderlijk gere
geld. Opvallend verrassend doet het voor den
Nederlander aan, wanneer hij o.a. de bank
biljetten van vijftig Luxemburgsche franken
oplettend beschouwent, ontdekt dat ze te
Haarlem gedrukt zijn!
Die werklust en spaarzaamheid is merk
baar in het geheele land: de welverzorgdheid
van de straten, de zindelijkheid in de goed
opgeverfde huizen, de allervoortreffelijkste
wegenaanleg; iederen automobilist valt het
op hoe uitmuntend de vaak scherpe bochten
in de juiste helling opgehoogd zijn in dit
bergterrein. Voor de toeristen is alles gemak
kelijk gemaakt, bijna te gemakkelijk. Bordjes
„nach der Waldeinsamkeit" ontbreken ge
lukkig. In Duitschland heb ik zewel eens
gezien, maar het is in de bosschen alleen
voor buitengewoon verstrooiden mogelijk om
te verdwalen. Wie bijvoorbeeld in de buurt
van Echternach kleine en groote wandelin
gen maakt, ziet bij iedere wegsplitsing groote,
alle twijfel aangaande richting- en plaats
aanduiding opheffende borden en bordjes.
Een enorm verschil met België, waar de we
gen in de laatste tien jaren veel verbeterd
zijn, maar waar de handwijzers soms in ver
bogen en totaal verroesten staat verkeeren.
De exploitatie van iedere oudheidkundige be
zienswaardigheid werkt op de kleine afstan
den soms wel eens teleurstellend. Wie bijvoor
beeld vroeger door het prachtige dal der be
ken van Gründhof naar de bouwvallen van
Beaufort wandelde, vond er als een toover-
beeld achter het groen de „ongerepte"
ruïnes van het kasteel. Nü zijn „folterkamer"
en de „gevangenis" en het overige interes
sante, aantrekkelijk gemaakt door zitplaats-
jes onder van verre reeds hinderende, groote
parasols, en een nabije bar, waar iedere be
talende kasteelbezoeker gratis zijn kelkje
cassis (een zoet zusje van onze pittige roode
bessenjenever) krijgt.
Doch wat schaadt dit den toevallig ver
traagden reiziger. Het is reeds half Septem
ber er is geen drukte meer van vacantie-
gangers. Hij kan, nu het weer wat verbeterd
is, zijn auto naar alle richtingen de schoon
heid doen zoeken, zónder hinder van al te
onstuimige vacantiegangers, het Mullerthal
doorkruisen, Vianden bekijken, het intieme
Esch aan de Sure. Langs de Moezel varen en
wat dwalen in de omgeving van het roman
tische Remich, een geneeskrachtig heilzaam
bad in Mondorf, vlak bij de Fransche grens
nemen. Een anderen dag gaat hij golf spelen
op de „links" boven stad Luxemburg, en hij
kan aan de oevers van de steeds nabije Moe
zel zich zoo heel goed voorstellen met hoeveel
lust de Romeinsche legioenen hier koloni
seerden, de te Trier resideerende Romeinsche
Keizers en rijke kooplieden en hun paleizen
en villa's lieten bouwen en den Gallo-
Romeinschen wijnstok plantten. Wat is er
dan op een zonnigen herfstdag inspireeren
der en opwekkender voor den reizenden jour
nalist, dan een wandeling tusschen de reeds
gerijpte goudenden druiventrossen nabij Gre-
venmacher en Remich. Iets van de feeste
lijkheid aan de „vendanges" verbonden, tin
telt hem reeds tegemoet. Voor dit jaar heeft
de kunde en de werkzaamheid van den werk-
zamen economiseerenden wijnbouwer, het
weer gewonnen van schimmel en parasieten
en van allerlei moeilijkheden, die crisistijden
hadden gebracht. Zulk een wandeling tus
schen de rijkbeladen gulden wijngaarden,
maakt dorstig en hongerig. Nu kan hij zijn
eetlust bevredigen en zijn hart ophalen aan
de substantieele Luxemburgsche keuken, die
volgens kenners zeer verwant aan de Luik-
sche is. Deze keuken is uitstekend geschikt
voor ons Hollanders die van een overvloe
dig, goed maal houden, die met graagte ge
bruiken wat van onzen bodem komt. Van
den Luxemburgschen 'bodem komt er óók
heel wat: Verrukkelijke forellen en kreeften
uit de rivieren en beken, voortreffelijk rund-
vleesch, hammen (de jambon der Ardennen
is beroemd) schapenbouten, rookworsten.
Boter is er in overvloed om kippetjes, hazé-
en reebout in te smoren. Allerlei sappige
groenten, koolsoorten en vruchten worden
gekweekt naast de ook ons zoo vertrouwde
aardappel. En hoe bijzonder van smaak zijn
hier, na een copieus maal de frissche „bran-
dewijntjes" uit mirabellen, kwetsen en kersen
gestookt, die zich zoo goed en harmonisch
voegen bij den wijn, de Riesling, Riesling
Sylvaner en Ebling. De wijnboeren hebben
zich ten opzichte der kwaliteit hunner gewas
sen aaneengesloten. Op Amerikaansche wijn
stokwortels, die een veel uitgebreider wortel-
stel bezitten dan de oude planten, en de
phyloxera beter weerstaan, wordt o.a. de
Auxerrois geënt, de Sylvaner en Thaminer.
Auxerre aan de Yonne bezit sedert onheug
lijke tijden beroemde wijngaarden. Het doet
ons ook terugdenken aan een bezoek daar
lang geleden. Walter Pater, de ..leermeester"
van Wilde, werd er door de wonderbaarlijk
schoone Kathadraal-vensters geïnspireerd
voor zijn prachtig-süggestieve vertelling,
Denys 1' Auerrois door Hein Boeken latei-
heel mooi vertaald. Reizen maakt in sommi
ge omstandigheden materialistisch en in dit
land overvloeiend letterlijk van melk en ho
nig mag het „geen wonder" heeten
"jyiTaar nu moet dan de tocht naar het Zui
den vervolgd. De Ford zal nog heel wat
kilometers moeten „opknappen": Naar Basel,
dan de Alpen over de St. Gotthardpas en de
nederdaling aan den anderen kant daarvan:
Airoio, Bellinzona tot aan de Adriatisclie dei-
kristalheldere wateren, waar in Abazzia het
tweede herfstkwartier wordt opgeslagen
Het kost eenige moeite dit land te verlaten.
Een vredig land, alles ademt er letterlijk het
goedmoedige, vertrouwde, tot de kleuren dei-
vlag, rood wit en blauw, toe. Met de laatste
vacantiegangers trekken we weg, voor de zoo-
veelste maal trachtend om de door de straten
der stadjes traag wandelende koebeesten en
de keurig schoongewasschen varkens niet te
beschadigen. Weldra knallen hier de schoten
der jagers. De herten, wilde zwijnen, fazanten
en patrijzen zullen vallen, de druiven zullen
geoogst en geperst worden, ook de zomertijd
zal weer verdwijnen, de dagen in het noorden
zullen donkerder worden, in den dichter da
lenden regen. In het zuiden lokt de zon, die
tot laat in October het Italiaansche land
schap overschitterrten de auto gaat
verder
H. v. B.
Porto Cabello La Guaira Guanta
Porto Sucre Pampartar Caru-
pano Trinidad Georgetown.
ONDAG 1 Augustus, 's namiddags 5
uur, de Stuyvesant had van Willem
stad op weg moeten zijn naar Porto
Cabello. 't Werd veel later, hoe laat
precies weet ik op het huidige oogenblik nog
niet. Een „afgeladen"' schip, veel drukke
Amerikaansche tóuristen, een aantal Fran-
schen, Engelschen, Venezolanen en natuur
lijk ook de noodige landgenooten. Een ge
roezemoes van afscheidnemenden, geklik
klak der kranen en kettingen, een laat ete-
rijtje en tenslotte doodop' naar „kooi", nog
voordat wei Curacao= -verlaten hadden.' Dat
gebeurde in een der nachtelijke uren. Tiet
gevolg daaVvan Was, dat- we- Maandagmorgen
omstreeks elf uur in Porto. .Cabelloaankwa
men. Voor de tweede maal dus, al bereikten
we deze Venezolaansehe- haven op onze heen
reis per auto, komende van Caracas. Het was
er warm, buitengewoon warm zelfs. Een deel
der Venezolaansehe vloot ligt in de haven,
de beruchte gevangenis zién we er op een der
uitstekende pieren. We blijven aan boord,
het is te drukkend en over enkele uren hopen
we Verder te gaan, op weg naar La Guaira.
Dat gebeurde 's middags omstreeks drie uur.
We varen dreigende onweerswolken tege
moet, hangend boven de bergen aan de Ve
nezolaansehe kust, we rooken 'een der vele
„El Presidente" sigaren, gemaakt van inland-
sche tabak in een der fabrieken te Porto Ca
bello.
Nog denzelfden avond 'kwamen we in La
Guaira, maar eerst den volgenden morgen
omstreeks 6 uur werd met het laden en los
sen begonnen, Tientallen balen couranten
papier afkomstig uit Canada, worden omhoog
getakeld. Van overhaasting bij dien arbeid
kan izeker niet gesproken worden, wel is het
een overvloed van woorden, waarmede men
ieder oogenblik elkander bekogelt. In de
snikhitte rijdt aan de overzijde de vaalge-
kleurde electrlsche tram. door de eerste ha
venstad van Venezuela. Uit het fort, hoog op
een der bergen aan zee gelegen, weerklinken
om 1:2 uur een overeenkomstig aantal doffe
kanonschoten. Een fiksche bui doet het ge
heel wat dragelijker worden. Zoo wordt het
eene uur na het andere gesleten. Omstreeks
7 uur in den avond gaan we verder. Er zijn
niet minder dan 250 nieuwe passagiers aan
boord gekomen, grootendeels voor één, hoog
stens twee nachten. Bijna alle Venezolanen,
die, dank zij deze verbinding der K.N.S.M., de
verschillende aan deze kust gelegen plaatsen
kunnen bereiken. Velen hunner zijn genood
zaakt aan dek te slapen, omdat het aantal
hutten ontoereikend is. De drukte, die er
aan boord is, kan moeilijk beschreven wor
den. Het is een doorloopend gekakel en heen
en weer geloop.
In den loop van den nacht voeren we'naar
Guanta, waar we 's morgens, 4 Augustus, aan
de kade ankerden. Een vijftigtal passagiers
verliet ons. De enkele uren oponthoud waren
voldoende Guanta te bezichtigen. Veel bij
zonders is het niet. Aan de haven treft ons
een klein stationsgebouw van de P(an
Afmerican) A(irways). Een der watervlieg
tuigen is juist gereed voor den start en wij
zien het net vertrekken, 't Is er overigens
een buitengewoon smerig gedoe, doordat
Guanta een station is voor het laden van
kolen. Honderdtallen zakken met deze brand
stof staan op den wal. De zeer eenvoudige
hutten in het dorp zelf herbergen een sober
levende bevolking, die bestaat van de viseh-
vangst en de opbrengst der cocospalmen.
Om elf uur wordt de reis voortgezet en den
zelfden middag omstreeks half vier zijn we
in Porto Sucre, een andere Venezolaansehe
haven. Vele tientallen pelikanen vliegen in
de naaste omgeving van de Stuyvesant. Na
een langen vlucht, scherend over het water,
vallen zé betrekkelijk on-elegant neer. Het
lange houten havenhoofd vormt de los- en
laadplaats. Massa's menschen staan dit werk
gade te slaan. De nieuwe regeling, ingevoerd
onder het huidige Venezolaansehe regime,
verplicht tot het gebruiken van arbeiders ter
plaatse gevestigd. De weinige scholing is
oorzaak, dat deze arbeid veel langer duurt
dan wenscheluk is. Daarbij komt nog, dat de
douaneformaliteiten uiterst bezwaarlijk zijn
Zoo mag het laden en lossen niet tegelijker
tijd geschieden. Voorts mag met het lossen
der goederen niet begonnen worden, voordat
alle bagage der passagiers, die aan wal gaan,
en de post is gelost. Wat dat beteekent, als
men zooals ditmaal honderd medereizen-
den moet doen debarkeeren, behoeft niet na
der betoogd te worden. Papieren en nog eens
papieren, een rompslomp, die een komieken
kant heeft. Intusschen ziet Porto Sucre, de
haven van Cumana, er iets beter uit dan
Guanta. De huizen staan er regelmatiger, er
is een stuk strand te vinden, een kerkje, een
uitgebreider bevolking, een vrij levendig ha-
venverkeer en een gewirwar van kleine
Schuitjes met koopwaar. Toch blijft het een
primitieve landstreek, met weinig bijzonder
heden, met armelijk bouwsel. Evenals Porto
Cahello ons heeftdoen "kennis maken met'
een bijzondere sigaar, zóowas het ook weer
in Porto Sucre en Cumana, waar van inland-
sche tabak, gemest met een soort guano van
vleermuizen een goed rookbare sigaar wordt
gemaakt.
's Avonds (4 Augustus) vertrekken we uit
Porto Sucre op weg naar Pampatar, waar we
's ochtends vroeg om zes uur aankomen. Het
stadje ligt op het bekende eiland Margarita,
een centrum van visschers en parelduikers.
De Stuyvesant ankert op de reede. Tiental
len schuiten zijn toegesneld, het is langs
boord, een oorverdovend gekakel. Passagiers
worden ontscheept, een aantal passagiers
auto's worden in zeer eenvoudige schuitjes
overgeladen. Wij nemen tientallen zakken
met schelpen aan boord, die naar Hamburg
verscheept worden. Deze schelpen worden
door de vrouwen aan den wal uitgezocht, be
vatten een zekere laag parelmoer en worden
in hoofdzaak in knoopenfabrieken gebruikt.
- 't Was hier, dat ik aan boord kennis maak
te met een landgenoot, een Zoeterwoudenaar,
omstreeks 60 jaar oud, sedert 1930 genatu
raliseerd als Venezolaan. Een interessante
persoonlijkheid, die jarenlangMn Assahan en
op Banka had gewoond, die de verre Oost
van haver tot gort kent. 17 talen spreekt, vele
opdrachten o.m. in de Belgische Congo en
in Brazilië vervulde en thans landbouwexpert
der Venezolaansehe regeering is. Het zou mij
te ver voeren in dit overzicht in te gaan op
zijn belangwekkende beschouwingen, maar
de gegevens zijn genoteerd.
's Morgen om 11 uur wordt de reis voortgezet
naar Carupano, de laatste haven aan de Oost
kust van Venezuela, welke kustgedeelte de
Venezolanen El Oriente noemen en dat zich
uitstrekt van La Guaira tot aan de rivier de
Orinoco. Dit gebied met het karakter uit den
vroegeren Spaanschen tijd baart menige Vene
zolaansehe regeering zorgen, omdat het over
land moeilijk te bereiken is en tegenover zich
weet het eiland Trinidad, een uitermate ge
schikt punt voor Venezolaansehe vluchtelin
gen om een inval te doen. Deze vrees uit zich
in zeker opzicht ook t.o.v. buitenlandsche tóu
risten, die zich wel eens een controle moeten
laten welgevallen, welke maar half in den
smaak valt. Om 2 ur liggen we op de reede
van Carupano, een klein dorpje met een hou
ten landingsplaats, waarvan een belangrijk
gedeelte door de golven is weggeslagen. Groote
troepen pelikanen, massa's douaneambtena
ren, een primitieve laad- en losmethode, het
kost alles meer tijd dan noodig zou zijn. In
tusschen geeft Carupano een tamelijk vrien
delijk beeld, tenminste vanuit de verte, maar
tot de bekoorlijke touristenoorden behoort
het zeker niet.
Des avonds om 8 uur verlaten we de kust
van Venezuela, over circa 10 uur zullen we
Trinidad bereiken, 't Is intusschen wel zeker,
dat de vertraging van één dag, welke geboekt
woest worden, niet meer ingehaald zal wor
den, vooral nu op Trinidad asphalt ingenomen
moet worden. Op 6 Augustus des morgens om
6 uur liggen we naast de groote in zee uitge
bouwde pier bij La Brea op Trinidad. Een me
talen transportbaan met loopenden band
brengt de vaatjes, gevuld met asphalt, van de
fabriek bij het Pekmeer naar de Stuyvesant.
Twee aan twee worden ze getransporteerd; ze
zijn van hout gemaakt en hebben geen bodem
zoo men wil geen deksel •- zoodat men het
asphalt van buiten kan zien. Wij hebben tijd
genoeg om aan land te gaan en bezoeken dit
eigenaardige meer. Een donkergrijze massa,
hier en daar wat water in ondiepe spleten.
Negers zijn bezig de taaie asphalt met hou-
weelen uit te bikken. De groote klompen dra
gen zij op het hoofd naar de metalen karre
tjes, die zoo meteen over een railbaan naar de
fabriek getrokken worden, teneinde het pro
duct verder te bewerken. In het meer groeien
op meerdere plaatsen lage struiken, zwart
achtige vogels zoeken er in het water voedsel.
Dit water moet voortdurend weggepomp wor
den. Indien men dat drie dagen achtereen zou
nalaten, zou het onmogelijk zijn op het meer
te loopen. Niettegenstaande het voortdurend
afgraven vult het meer zich als het ware van
zelf weer op. 't Geheel is een hoogst interes
sant bedrijf.
's Middags tusschen twee en vier uur varen
we naar Port of Spain op Trinidad, over welke
stad en in aansluiting daaraan over Trinidad
mededeelde. Van Trinidad vertrokken we in
den avond en dertig uren later, Zondag 8
Augustus, 's morgens vroeg lagen we aan den
houten steiger van Sandbach, Parker Co
in Georgetown, de hoofdstad van Demarara
(Engelsch Guinea). Het stadje heeft een
vriendelijk aspect met zijn witte huizen,
meest op palen gebouwd, in verband met den
vochtigen bodem en de luiken, welke op prac-
tische wijze zoo geplaatst kunnen worden, dat
zij de zon kunnen uitsluiten. Per auto bezoe
ken we de stad en hare omgeving. De hoofd
straat heeft vele flinke villa's, een tweetal
hotels, terwijl het centrale punt gevormd
wordt door de Stabroekmarkt. De zee
dijk, tendeele nog van Hollandsche afkomst,
beschermt het lage land met zijn grasweiden
en zijn vee. De zee is zeer ondiep, moerassig
en vele steltvogels zoeken er hun voedsel. Ons
bezoek aan den botanischen tuin was zeer de
moeite waard. De twaalf tamme zeekoeien wor
den er met gras gevoerd, de prachtigste vogels,
de bloeiende Victoria regina, de Lotusbloemen
en de vele palmsoorten doen den mensch ge
nieten. In de buitenwijken worden rijst en
suikerriet geteeld. Een tweetal suikerfabrieken
zorgen voor de productie van ruwe suiker. Een
mengelmoes van bevolkingsgroepen leeft bui
ten het stadscentrum, waaronder de Chinee-
zen, negers en vooral de Hindoes sterk opval
len. Hun woningen zien er dikwijls uiterst ver
vallen uit.
In den middag van den achtsten dag gaan
we naar Paramaribo, waar we Maandags zeer
vroeg in den ochtend aankomen.
MOLLERUS.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
De handel op de wisselmarkt was heden
morgen van kalmen aard. De Fransche franc
was wederom vast gestemd. Na geopend te
zijn op 6.04 3/4 a 6.05 1/4 had een verbetering
plaats, zoodat later werd gehandeld tegen
,6.06'/2 a 6.07. Het disagio voor termijnfrancs
was opnieuw ingekrompen en bedroeg voor
1 maand 3 a 5 cents en voor 3 maanden 13
a 15 cents per 100 francs. De Britsche pon
den wasen goed prijshoudend en liepen op
van 9.96!/2 a 8.96 5/8 tot 8.96 11/16 a 9.96 13/16
De Amerikaansche dollars waren 1,80 7/8
doch daal' tot dezen prijs koopers in de
markt kwamen, kreeg het egalisatiefonds,
voor zoover kon worden nagegaan, niets toe
gewezen. Belga's waren 30.50 a 30.51*2. Het
disagio voor termijn Belga's was iets kleiner
geworden en bedroeg voor 1 maand en voor
3 maanden resp. 4a? cents en 15 a 17 cents
per 100 Belga's. Zwitsersche francs waren
41,6iy2 a 41,62 1/2. Duitsche marken 72,64 a
72,66.
Op de niet-officleele vroegbeurs bestond
een willige stemming. Naar het scheen was
het liquidatieproces afgewikkeld. Alle locale
fondsen werden aanmerkelijk boven de vo
rige slotprijzen afgedaan. Ook de Ameri
kaansche waarden waren vast gestemd en
algemeen niet onbelangrijk hooger.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
12 uur.
Londen 8.96 3/4.
Berlijn 72,65.
Parijs 6.06 3/4.
Brussel 30.50 3/4.
Zwitserland 41,62.
Kopenhagen 40.05.
Stockholm 46.20.
Oslo 45.05.
New-York 1,80 7/8
Praag 6.33
33ste WETTIGE HACO-TREKKING
5e KLASSE, 11e LIJST
TREKKING VAN WOENSDAG 13 OCTOBER
HOOGE PREMIËN
1000.— 12390 15167 15970 16239 20239
400.— 7971 8895 15695
200.— 3029 4905 12156 16985
loo 204 1720 3618 4177 10164 11239 14506 16061
17713 19112 19285 19878
PREMIËN VAN ƒ70.—
27 104 152 157 198 .225 2
571 685 812 873 892 1098 1174
1454 1691 1709 1824 1857 1997
2494 2601 2806 2865 2907 2975 2993
3163 3172 3180 3231 3309 3360 3603
'3705 3759 3774 3789 3795 4054 4218
4500 4528 4575 4736 4394 4958 5065
5208 5297 5333 5463 5481 5498 5508
5944 6046 6181 6254 6285 6415 6461
6765 7081 7105 7295 7355 7370 7420
7723 "7768 7937 7957 8011 8191
8530 8552 8637 8669 8681 8700 8717
8800 8902 9035 9175 9244 9318 8377
9598 9636 9V42 9848 9917 9940 9972 10091 10238
10684 10784 10816 10843 10929 10948 11289 11384 11406
11422 11571 11599 11674 11692 11720 11746 11801 11911
12150 12186 12205 12469 12589 12593 12841 13166 13186
13300 13313 13392 13426 13553 13661 13756 13757 13796
13800 13801 13851 13892 13909 13955 14026 14029 14094
14211 14369 14374 14392 14431 14581 14750 14785 14964
15196 15220 15338 1.5356 153.6516407, 15454 15544 15560
15579 15705 157.92 15960 15964 15966 '16089 16159 16225
16313- 16320 16387 16913 16952 16097 17077 17175 17276
17437 17447 17483 17588 17606 17663 17717 17718 17766
17833 18057 18228 18242 18333 18623 18701 18721 18755
18828 18901 18902 18951 18976 19282 19316 19355 19384
19524 19664 19749 19756 19839 19841 19845 20062 20273
20292 20312 20370 20372 20378 20380 20398 20425 20435
20524 20732 20806 20845 20931 20981
GEEN PREM1EN
1937
436 548
1267 1368
2239 2349
3086 3089
3652 3668
4429 4487
5091 5183
5931
6476 6516
7542 7642
8339
8720 8750
9470
no
133
136
138
165
178
208
213
271
348
349
360
371
377
387
412
432
438
465
477
512
557
588
609
652
659
661
715
730
758
761
773
803
824
863
866
902
921
948
964
998
1009
1107
1121
1131
1139
1144
1172
1213
1227
1276
1401
1417
1433
1449
1488
1515
1593
1600
1608
1644
1648
1657
1679
1721
1726
1783
1845
1881
1891
1947
1990
2011
2060
2069
2111
2'120
2149
2219
2265
2304
2332
2344
2455
2457
2458
2485
2492
2539
2597
2658
2697
2770
2785
2791
2809
2811
2841
2972
2986
3005
3006
3031
3110
3199
3221
3276
3302
3311
3324
3390
3423
3453
3504
3614
3625
3690
3772
3797
3824
3841
3869
3832
3889
3891
3907
3918
3920
3951
3994
4038
4039
4050
4057
4110
4113
4127
4147
4176
4259
4264
4291
4292
4323
4340
4352
4405
4411
4430
4465
4470
4481
4504
4629
4659
4675
4750
4790
4860
4026
4995
5016
5087
5097
5098
5224
5234
5277
5311
5344
5354
5400
5462
5635
6561
5565
5591
5657
5662
5702
5732
5744
5753
6819
5840
5854
5879
5907
5928
5997
6028
6091
6095
6128
6165
6182
6208
6284
6309
6310
6301
6366
6402
6412
6445
6452
6475
6483
6490
6512
6621
6575
6588
6589
6599
6641
6644
6675
6677
6678
6766
6774
6792
6853
6875
6936
6941
7004
7048
7050
7073
7089
7113
7138
7166
7225
7311
7340
7381
7382
7383
7449
7474
7478
7577
7620
7078
7690
7713
7724
7758
7810
7836
7890
7903
7984
7990
8022
8032
8042
8099
8105
8162
8190
8270
8367
8405
8423
8426
8533
8561
8569
8579
8627
8673
8684
8719
8733
8804
8824
8846
8924
8987
9042
9113
9203
9206
9240
9272
9307
9319
9322
9356
9404
9414
9471
9501
9502
9544
9545
9549
9570
9574
9586
9594
9670
9694
9770
9837
9905
9944
9969
10025
10030
10036
10044
10088
10094
10125
10130
10185
10248
10286
10292
10298
10309 10328 10371 10392 10418 10438 10441 10524 10541
10545 10553 10573 10575 10578 10590 10606 10637 10643
10672 10675 10678 10697 10700 10703 10708 10768 10774
10776 10792 10793 10840 10854 10855 10940 10943 10983
10992 11003 11027 11040 11051 11127 11138 11152 11158
11190 11206 11210 11233 11244 11311 11340 11407 11443
11471 11504 11515 11545 11595 11602 11613 11618 11619
11652
11667 11680 11726 11774 11781 11780 11904 11926 11954
11970 11982 12026 12044 12087 12127 12155 12161 12210
12220 12246 12263 12267 12292 12318 12446 12457 12483
12583 12625 12630 12632 12643 12736 12760 12778 12822
12824 12886 12929 12938 12954 12958 13026 13032 13053
13074 13078 13098 13133 13138 13198 13202 13205 13250
13252 13277 13285 13339 13349 13353 13354 13374 13385
13389 13425 13432 13443 13522 13538 13558 13613 13766
13782 13855 13856 13932. 13941 14001 14038 14056 14060
14075 14195 14232 14249 14297 14320 14324 14327 14330
14433 14469 14482 14486 14487 14513 14515 14525 14541
14603 14721 14724 14745 14753 14771 14803 14804 14810
14851 14855 14885 14962 14966 14982 15008 15089 15109
15148 15182 15256 15321 15423 15466 15467 15475 15521
15527 15590 15643 15650 15689 15693 15722 15768 15788
15840 15921 15945 15B62 15983 15990 16033 16081 16088
16143 16164 16187 16199 16216 16264 16280 16286 16301
16331 16340 16341 16348 16449 18457 16476 16580 16581
16596 16625 16635 16670 16689 16709 10756 16761 16764
167G9 1C828 16840 16868 16890 16928 16960 16998 17002
17009 17037 17050 17052 17128 17145 17157 17249 17263
17286 17306 17308 17382 17407 17580 17584 17621 17623
1764S 17702 17714 17777 17779 17851 17912 17922 17933
17944 18032 18053 18055 18069 18163 18188 18196 18207
18218 18240 1G294 18318 18384 18387 18410 18420 18425
18432 18479 18505 18524 18542 18565 18028 18713 18730
1.8795 18803 18815 18879 18880 18915 18933 18950 18967
18993 19015 19078 19104 19204 10224 19309 19343 19358
19359 19360 19387 19446 19483 19522 19533 19552 19616
19624 19S27 19632 19694 19784 19800 19806 19820 19870
19922 19943 19948 19980 19982 19984 20032 20043 20066
20124 20146 20152 20166 20233 20251 20291 20323 20365
20407 20422 20430 20481 20486 20574 20599 20767 20771
20801 20838 20873 20913 20947 20950 20998
Ondertrouwd:
WIM DE VOS
en
NELLY AMELUNG
Haarlem, 13 October 1937
Beverwijk, Corn. Amsestr. 5
Haarlem, Rollandstraat lc
Toekomstig adres:
Creutzberglaan 27A, Beverwijk.
Wederom werd ik diep
getroffen door het over
lijden van mijn lieve
Vriendin
Gerrendina Cornelia
Poelman
Wed. van wijlen den Heer
F. J. de Koster.
Heemstede, 13 Oct. 1937
B. H. BODE
Zuider Buitenspaarne 6r.
Haarlem
Heden overleed, tot onze
diepe droefheid, zacht en
kalm. onze lieve Vrouw-,
Moeder, Behuwdmoeder.
Grootmoeder en Schoon
zuster, Mevrouw
Jansje van Santé
geb. Van den Enden,
in den ouderdom van 78
jaar.
Haarlem:
J. W. VAN SANTÉ
J. W. VAN SANTÉ Jr.
E. F. VAN SANTÉ—
CRAMER
J. VAN SANTÉ
E. M. VAN SANTÉ
Baerum (Noorwegen)
J. M. VAN SANTÉ
Haarlem, 10 Oct. 1937
Verspronckweg 14
Bezoeken kunnen niet
worden afgewacht
De teraardebestelling zal
plaats vinden op Donder
dag 14 October a.s. op de
Algemeene Begraafplaats
aan de Kleverlaan, des
namiddags één uur.
MARIETTE SERLé, zang- en
spraaklecrares. Leer. o.a.
Haagsch Conservatorium. Mo
derne piano- en guitaarzang.
Adres Haarlem: Spruitenbosch-
straat 18.
SCHOOL of ENGLISH
Correspondence, conver
sation and grammar lessons
Clublessons 3 pers. 4.—
a month.
R. A. G. DAVIDSON
(Englishman)
Leraar Engels M.O.
69 Koninginneweg
Tel. 11596
Winkel- en Kleinbedrijf
Ook uw boekhouding bijgeh.
door ervaren boekhouder. 1ste
refer. Tel. 17170, Haarlem.
English
can easily be learned in a short
time. W. C. DREES, Verspronck
weg 32.
TH. WITKAMP
44 P. KIESSTRAAT TEL. 11615
Muziekonderwijzeres
Piano-, Orgel- en Theorielessen
S p r e e.k u u r:
Dinsdag 10-11, Donderd. 2-3 u.
en volgens afspraak.
Dr. T. HALBERTSMA
Kinderarts,
Praktijk hervat
