o©k y
Van fabriek naar Verbruiker
Onze Indische Luchtpostbrief.
N'
Privé
DANSLES
ZIJLWEG 49
Radiokoopje
ROODE TUINTEGELS
Radio defect?
H, J. van derMeer
TURENNE HAARD
B.Schoutsen
ÜOGETOÏJL
Cjuiantenrechme
Ook speelgoed verzenden wij naar Oost en
West; geeft tijdig Uw bestelling
VRIJDAG IS OCTOBER 1937
HAAREEM'S DAGBEAD
It
Bezoek van den Landvoogd aan de Vorstenlanden
Oude gebruiken en legenden. De natuur van twee
kanten. De toestand op MiddenJava.
Onze Indische correspondent schrijft ons
d.d. 6 October uit Batavia:
T u de vacantie van den briefschrijver
toevallig samenviel met. het tijdstip
van de reis van den Gouverneur-
Generaal naar Midden-Java, is het
een verbrijf in de bergen geworden, dat af
wisselend werd voorafgegaan of gevolgd door
landvoogdelïjk bezoek, zoowel op het meer
dan 2000 meter hooge Diëngplateau als diep
in de laagvlakte der eigenlijke Vorstenlanden
Wij hebben daardoor kunnen profiteeren van
verbeteringen aan wegen die zonder dat be
zoek in jaren niet zouden zijn aangebracht
en zijn van den anderen kant herhaaldelijk
opgeschrikt door zenuwachtige bestuurs
ambtenaren, die maanden en weken van te
voren de buiging aan het beoefenen zijn om
'bij dit bijzondere bezoek toch vooral geen
flater te slaan. Overal zijn de wegwalsen
bezig geweest kleine oneffenheden van de
wegen weg te vagen, in alle dessa's zijn van
bamboe en blik fantastische eerepoorten ge
maakt met ..welkom" en „goede reis", in de
steden hangt men liever "te vroeg de vlag
uit dan te laat. om opmerkingen te vermij
den van vrienden of vijanden.
Ontvangst door de
dessa -bevolking.
Dit landivoögdelijk bezoek was meer bij
zonder bedoeld als een tegenbezoek dat door
eiken nieuw-optredenden gouverneur-gene
raal aan de vier zelfbestuurders wordt ge
bracht en daarbij is er tevens van gebruik
igemaakt enkele mooie streken van Midden-
Java te zien. In Solo en Djokja hebben Ja-
vaansche zede en traditie in volle pracht
en praal den intocht gevierd; daar was het
een fantastisch gezicht de kratontroepen en
andere oude lijfwachten langs de breede
wegen te zien ongesteld.
Duizenden en tienduizenden inwoners en
omwonenden zijn voor deze gelegenheid uit
de berg-dessa's naar deze oude steden ge
togen om stil te genieten van dit schouw
spel, dat hoogstens eenmaal in de vijf jaren
plaats vindt-. Daar ziet de eenvoudige dessa-
man weer na langen tijd de compagnieën
boogschutters in de kleurige costuums aan
de gouden koets voorafgaan en hij zal nog
maandenlang bij een walmend petroleum
lampje hierover aan zijn dorpsgenoten ver
halen. Daar spelen op elk perron of bij den
ingang van het rijksgebied de fraaie gamelans
ter begroeting en ook langs $en geheelen
verderen weg staat de eerewacht van kraton
troepen opgesteld, fel rood en wit 'en goud,
met bruin van naakte bovenlijven, vóór de
dichte rijen inwoners, die zwijgend genieten
Waardigheidsteekenen worden vooruit ge
dragen, muziekcorpsen doen hun uiterste
best. 's Avonds is de „tout" van elke stad aan
de beurt voorgesteld te worden aan den
Landvoogd in het geïllumineerde gouverne
mentshuis of de woning van den resident.
Een herinnering aan
Hindoe-grootheid.
Dat de Gouverneur-Generaal zal hebben
genoten van de bijzondere bekoring en oude
traditie van Midden-Java is buiten twijfel.
Hier komt de herinnering terug aan Hindoe
grootheid, als men de vele tempels bezoekt,
welke culmineeren in de lotusvormige Boro-
boedoer en het machtige complex der Pram-
laènan-tempels. Ginds denkt men aan den
opstand van Diponegoro in 1925, toen de
stichter van Magelang door de opstandelin
gen werd vermoord en de bevelvoerend of
ficier na heldhaftigen strijd het eenige kanon
in handen van den vijand moest laten.
Maar niet alleen werkelijke geschiedenis,
maar ook oude legenden rijzen hier allerwege
voor den geest. Daar teekent zich tegen den
horizon de „Pakoe Djawa (spijker van Java)
af, welke door den god der bergen, die met
kwistige hand overal op Java bergen had
rondgestrooid, juist hier in het middelpunt
was neergezet om het drijvende eiland aan
den bodem der zee vast te nagelen.
Vlakbij rookt de stijle Merapi haar
eeuwige pluim uit een grijzen asch-
kegel. Daarachter verrijst de meer be
zadigde, dichtbegroeide Merbaboe. Ginds
richten de tweelingen Soembing en Sindoro
haar trotsche flanken omhoog tegen de
zuivere lucht. Boven op het Diëngplateau
rijzen statig uit een moeras weer oude tem
pels ter eere van Ardjoeno en Wisjnoe..
Oosttijd.
In de vlakten en langs de hellingen be
merken we te leven in den tijd van den
oogst. Met frisch blad liggen in Kedoe. en de
Vorstelanden de glooiende tabaksvelden te
stoven in de zon. Verderop malen weer de
suikerfabrieken, waardoor drukte en vertier
langs de wegen heerscht. Nog ziet men de
ineengevallen ruïnes van enkele vroegere fa
brieken, die door de malaise voorgoed moes
ten stoppen. De streek is daar teruggevallen
tot een dorre woesternij, waar met irrigatie-
werken nog iets moet bereikt worden. Elders
weer rijden we door de groetentuin van Mid-
den-Java, waar rijen kool, tuinboonen en
erwtjes aan den tuinbouwer een goed be
staan geven. De loonen stijgen, al gaat het
langzaam, en de bevolking is eenigszins van
den zwaarsten druk bevrijd.
Wanneer de aarde beeft.
Wat bij deze reis, waarover zooveel te
verhalen is, het meeste indruk heeft ge
maakt, was het moment dat de aarde beefde
en geheele dessa's met den ondergang be
dreigd werden. Een dergelijk feit blijft iemand
zijn geheele leven bij, waarin de dakpannen
als een regen om hem heen vallen, de boom
kruinen ruischen. de grillige, bewegingen van
de aardkorst bijna opwaartsche stoote te
de aardkorst bijna opwaartsche stooten te
zien geven en de grond zich opent, om stoom
te spuiten. Langs den weg ziet men de in-
eengedeukte huizen, gescheurde fabrieks-
schoorsteenen en vernield huisraad. De on
macht van den bouwer tegenover dergelijke
grootschheid der natuur staat dan nog eens
extra in schrille tegenstelling met" de overal
opgerichte versieringen bij de gelegenheid
van het bezoek van den Landvoogd. Vooral
het armste deel der bevolking heeft door deze
ramp weer zeer zwaar geleden, daar in vele
dessa's zelfs geen huis onbeschadigd is, en
de éénsteensmuurtjes, die met veel zand en
weinig kalk opeengestapeld zijn, een gemak
kelijke prooi van den aardgod worden. Een
armoede, zooals hier heeft geheerscht-, en
nog in groote mate heerscht, zal men zich in
Nederland moeilijk kunnen realiseeren; men
kan zich niet voorstellen, dat in vele gevallen
de menschen hier eerst wederom sinds kort
een cent of halve stuiver in handen hebben
gehad.
Stijgende conjunctuur.
Gelukkig teekent zich ook hier eenige
welvaartsbevordering af, nu de tani van de
verbetering der productieprijzen profiteert
en de dessa-nijverheid op velerlei wijzen
wordt gesteund. Tot zelfs in regentschappen
als Koeion Proge, waar de menschen door de
lage klapperprijzen en de onvruchtbaarheid
van den grond op den rand van den onder
gang waren gekomen, ziet men vooral de
weefnijverheid een groote vlucht nemen. Bin
nen een jaar zijn de in leen gegeven weef
getouwen afbetaald en het volle eigendom ge
worden van den wever. Belastingen komen
zodoende weer beter binnen en de dessa's,
hoewel uiterst arm, zien er weer gezonder uit
dan eenige jaren terug.
Ook in de gemeenten in Midden-Java
vindt men allerwegen weer hoop in de toe
komst. Mocht de Gouverneur-Generaal bij
zijn bezoek aan Magelang niet constateeren,
dat er sinds 1932 geen tekort op de begroo
ting was geweest? Wij kunnen ons daarom
moeilijk voorstellen, dat de gepubliceerde
plannen tot belastingverhooging voor de op
centen van enkele provincies werkelijkheid
zouden worden, te meer omdat deze plannen
nog altijd het uitvloeisel zijn van de ideeën
eener informeele commissie, die haar werk
zaamheden reeds in het begin van dit jaar
beëindigde. Deze daad zou zóó zeer indrui-
schen tegen de algemeene tendenz. die bijv.
op het oogenblik weer sterk tot uiting komt
bij het streven naar verlaging van den in
Indië fantastisch hoogen benzine-prijs, dat
niet mag worden verondersteld, dat de regee
ring op dergelijke oude en verweerde funda
menten zou bouwen.
Vogelnestjes.
Toch is weer niet alles koek en ei, en moet
men wel eens door de dunne oppervlakte
heenzien om te bemerken, dat ook bij stij
ging van prijzen nog niets steeds een toene
mende welvaart verwacht mag worden. Zoo
heeft het gouvernement indertijd van de
zelfbesturen het recht overgenomen om vo
gelnestjes te winnen aan de Zuidkust van
Java. Daartegenover moest het gouverne
ment jaarlijks een contractueel vastgelegde
hoeveelheid nestjes aan de zelfbestuurders
leveren. Daar de pachter der winning hier
aan door de slechte prijzen niet kon vol
doen. had het gouvernement de strop om de
nestjes tegen hooge prijzen te moeten op-
koopen op de vrije markt.
Nu de prijzen weer zijn gestegen, zou men
verwachten dat de winning weer regelmatig
kan plaats vinden. Maar men heeft hier
buiten de zwaluwen gerekend, die uit „bezui
niging" de oude nestjes zijn blijven bewo
nen! Zoo zit er voor de plukkers niet anders
op dan de oude bevuilde nestjes onbruik
baar te maken teneinde de „fabrikanten" te
dwingen opnieuw aan het metselen te gaan.
Doordat tevens de broedtijd niet mag ver
stoord worden, zal er zoodoende dit seizoen
wel niet veel van het nestjes winnen on
danks prijsstijging terecht kunnen komen.
(Nadruk verboden).
DIACONIE-BAZAR - JANSSTRAAT 36
Geopend van 25 en 710 uur.
ZATERDAGMIDDAG 2e BALLONWEDSTRIIJD.
KAPOK BEDSTELLEN 17.50
2-persoons, 6-deelig; 1-pers. 3-deelig met kussen ƒ11.50
Alleen bij
J. VELLEMAN, ZIJLSTRAAT 62, HAARLEM, Telefoon 14637.
GEBRUIKTE HAARDEN en KACHELS.
Wilt U verzekerd zijn een GOEDE HAARD of KACHEL te koopen?
Dan naar J. VELLEMAN, ZIJLSTRAAT 62, HAARLEM. Tel. 14637
Wij staan er voor in.
bekende, gevestigde school Uit
stekend onderwijs. Conditiën
zeer billijk.
A. KWEKKEBOOM
overjarig toestel van 115 voor
50. Zaanenlaan 9, Haarlem
te koop, klein partijtje pl.m. 400
stuks (kleur flag-stone), licht
beschadigd, 7 cent .per stuk af
gehaald.
„HET TEGELPAD"
Spaamdammerweg 224
BEL CP
12430
gedipl. technikers
staan U direct ten dienste
het inzetten van nieuwe
lampen en meten van de
oude lampen
GRATIS
Alle merken met zeer
HOOGE KORTING
Schagchelsiraat 7 en
hoek Cronjéstraat
te koop als nieuw 35. Siemens
geyser 27.50. Gashaard 8.
Kampersingel 42, Tel. 16009
Gebruikte Meubelen
Inboedels enz. kunt u het best
verkoopen bij
J. VELLEMAN. Zijlstraat 62 Hrl.
Tel. 14637. Overal te ontbieden
HET ADRES
voor FIJN LAMSVLEESCH is:
SCHAGCHELSTRAAT 4
TEL. 13474
Ook voor Rund- en Varkens-
vleesch.
Pekelvleeschp. ons 20 ct.
Rookworst p.p. 45 ct.
Leverworst p.p. 25 ct.
Bloedworst p.p. 30 ct;.
Gehakt p.p. 35 ct.
kunt profiteeren vap de
lage prijzen die wij bere
kenen voor de nieuwste
modellen
En.... van een jaar les,
dat-wij er geheel gratis
bij geven!
Betaling' desgewenscht
vanaf 75 cent per week.
Adverteren
doet verkoouen
Telefoon 14273
Een oude zaak, met een meer
dan 50-jarige reputatiedie niet
op z'n lauweren rust!
De raggegraat van elk reclameplan
LEDEREN JEKKERS 17.50 - 19.50 - 22.50
LEDEREN MANTELS 19.50 - 22.50 - 24.90 - 27 50
LEDEREN JASSEN 24.90 - 27.50 - 29.75
K. L. M. MOTORJASSEN.
GARANTIE VOOR WATERDICHTHEID.
1 JAAR GRATIS ONDERHOUD.
REGENPIJPEN 0.75 MOTORHANDSCHOENEN 1.25
HET AMERTKAANSCHE HUIS
24 BARTELJORISSTRAAT 24 TELEF. 15459
JACK MORRIS.
Onze BROODPRIJS is zeer belangrijk lager.
Dat het zeer goed mogelijk is, het BESTE melkbrood te leveren
tegen den prijs dien VERMAAT er voor berekent, wordt door
VERMAAT zelf alle dagen meer dan duizendmaal bewezen.
Het vereenvoudigde distributie-systeem, en ZEER VOLLEDIGE
vakkennis zijn de oorzaken van den zooveel lageren prijs.
NIEMAND bakt lekkerder of beter brood dan VERMAAT.
Als U dus graag het ALLERBESTE melkbrood eet, en tevens
liefst den laagsten prijs daarvoor betaalt ,is Uwe keus niet
moeilijk.
Dan eet U VERMAAT'S BEST MELKBROOD.
Het kostafgehaald van de fabriek 15 cent
afgehaald van den auto-winkel 16 cent
VERMAAT'S MODERNE BAKKERIJEN,
PAUL KRUGERKADE 51 TELEFOON 11496.
Het wordt welhaast overbodig, het
adres te vermelden van den opticien
die de waarschijnlijk verdiende
reputatie heeft van het leveren dei-
fraaiste brillen tegen de laagst mo
gelijke prijzen. Bijna ieder Haar-
lemsche kind kan het U zeggen, en
iedere inwoner van Haarlem weet het.
Alleen voor de pas aangekomene,
nieuwe Haarlemmers is het noodig
dit adres uitdrukkelijk te vermelden,
hier is het:
OPTICIEN VINK,
Spekstraat Numero EEN. bij de
Groote Markt, voor reparaties ook:
Acacialaan 2, Bloemendaal en Pega-
susstraat 75, Haarlem-Noord.
Men kan tientallen argumenten aanvoeren
legen het gebruik van dierenvellen voor
kleeding en sieraad.
Het eene argument dat alle tegenargu
menten totaal krachteloos maakt, wordt
gevonden in een bevallig vrouwenhoofd
door een krans van bont omsloten.
Prachtige mantel-bontkragen, in grootere
verscheidenheid dan U te Haarlem of Am
sterdam in eenig ander magazijn zult
vinden offreert, tegen zeer lage prijzen:
DE G R O O T'S
FOURNITURENHANDEL N.V.
Groote Houtstraat acht en negentig.
