Haarlem's Dagblad Kost onze defensie te vee! KLANKOPNAME Geurmakerij. Fa. VAN BASTEN Het belangrijkste 55e Jaargang No. 16674 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM en Feestdagen Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Zaterdag 30 October 1937 Abonnementen per week f 0.25 p maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per post f 3.55 losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel. Regelabonuemcntstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. Kamerleden achten voorstellen der regeering te duur. Verschenen is het voorloopig verslag der Tweede Kamer over hoofdstuk 8 (Defensie) der rijksbegrooting voor 1938. Wij ontleenen daaraan: Verscheidene leden erkenden, dat, verge leken bij de eerste jaren na den wereldoor log, de omstandigheden, waarnaar de defen- siebegrooting moet worden beoordeeld, ge heel veranderd zijn. Toen bouwde men nog groote verwachtingen op den groei van de Volkenbondsgedachte, terwijl men nog geen rekening behoefde te houden met het be staan van krachtig bewapende fascistische staten. De verbetering van de weermacht erken den zij thans als een bittere noodzaak. Voor de hier aan het woord zijnde leden stond bij de beoordeeling van het Defensie- vraagstuk voorop: 1. Onze defensie moet worden gezien in het raam der collectieve veiligheid, omdat zoowel in Nederland als in Nederlandsch-Indië zelf standige verdediging onmogelijk is. 2. De defensie-uitgaven moeten blijven binnen zoodanige perken, dat behoorlijke verzorging van cultureele en sociale belan gen des volks mogelijk blijft; 3. de weermacht moet het vertrouwen van het geheele volk kunnen genieten; trouw aan de democratische staatsinstelingen moet ver zekerd zijn. Wat de regeering nu voorstelt gaat de fi- nancieele draagkracht van ons volk verre te boven. Immers, blijkens de millioenennota schat de regeering het tekort op den gewonen dienst voor 1938 op f 13.245.656, waarbij ko men de kosten van de wijziging der dienst plichtwet ad f 17.512.000, tezamen f 30.757.656 Hierbij moeten worden opgeteld de achter stallige betalingen aan fondsen, enz., ad f 71.475.000. hetgeen het tekort doet stijgen tot f 102.232.656. De defensie-voorstellen leg gen volledig beslag op ieder accres, dat in de eerste jaren in de rijksinkomsten zou kun nen intreden, en beheerschen volkomen het financieele perspectief voor de eerstvolgende jaren. Sommige andere leden zagen even eens een groot gevaar In de fi nancieele gevolgen van de voorstel- stellen der regeering op het gebied van de defensie. Daaruit vloeit voort een onjuiste verhouding tusschen de voorgestelde militaire uitgaven en de uitgaven voor andere niet minder noodzakelijke doeleinden. Enkele leden waren van oordeel, dat de maatregelen ter versterking van de weer macht te laat worden genomen en daarom te duur zijn. Enkele andere leden verklaarden zich voor standers van een weermacht, die in staat is het land buiten den orlog te houden en de vrede te handhaven. Onze weermacht kan dat niet. Toch zouden voor minder geld meer waarborgen te krijgen zijn. Tegenover de hierboven weergegeven be schouwingen stelden vele leden als hun mee ning, dat de regeering te recht voortgaat op den nieuwen weg, dien zij enkele jaren ge leden insloeg. Vele leden klaagden over de sobere toelich ting van het bedrag van f 157.500.090. dat in de jaren 1938 tot en met 1941 benoodigd zal zijn, ten einde „op bescheiden wijze" in de verdere materieele behoeften van de weer macht te voorzien. Dienstweigeraars. Naar aanleiding van het antwoord van den minister op schriftelijke vragen van den heer Albarda in verband met het voorne men der regeering dienstweigeraars onder te brengen in een kamp op het eiland Ro zenburg en betreffende den aard van den door hen aldaar te verrichten arbeid werd nader gevraagd, hoe deze lieden in dat kamp gehuisvest zullen worden, in welke mate zij hun persoonlijke vrijheid zullen behouden, welke de kosten per man zullen zijn in ver gelijking met de tegenwoordige regeling en of voldoende rekening zal worden gehouden met de studiebelangen van hen, die uitstel van arbeidsplicht hebben gekregen. Materieel der zeemacht. Verscheidene leden konden zich niet ver eenigen met het voorstel, een vervangenden kruiser op stapel te zetten. Bij sommige leden bestond twijfel, of de minister in de materieel-voorziening aan de luchtmacht wel de zeer belangrijke plaats inruimt, welke haar, blijkens de gebeurte nissen in het buitenland, toekomst. WIELRIJDER GEVALLEN. Vrijdagmorgen kwart over tien had de 41- jarige wielrijder J. C. B. in de Frans Hals straat het ongeluk tegen een hond te rijden en te vallen. Hij brak zijn linker bovenbeen. Door leden van den Ongevallendienst werd hij voorloopig verbonden, waarna hij per zieken auto naar het Ziekenhuis St. Johannes de Deo werd vervoerd. Arbeiders in bet bollenbedrijf eischen hooeer loon. Werkgevers sullen de zaak onderzoeken. Voorloopige bespreking te Lïsse. Gisteren vergaderden te Lisse de besturen van de verschillende werkgevers- en werkne mersorganisaties in het bloembollenbedrijf. Zooals men weet hadden de werknemers het collectieve arbeidscontract opgezegd. Zij wilden dit contract alleen vernieuwen indien een loonsverhooging werd toegestaan. Bovendien wordt een vrije Zaterdagmiddag voor het geheele jaar geëischt. Bij het vorige contract werd in de maan den Juli en Augustus nog op Zaterdagmiddag gewerkt. Na eenige besprekingen werd besloten dat de besturen der werkgeversbonden de eischen van de werknemers aan hun leden zullen voorleggen. M U hel a.s. Smt Hkaiaas- af Hetstfeest vaat Uw famim af vtiewdeu m dew vteewtde aumpetetiik wtakewl —Stuur hun dan ean gramofoonplaat, waarop U zelf een aardig praatje houdt. Het succes zal alle ver wachtingen overtreffen, tenminste.... als Uw stem helder en natuurge trouw wordt weergegeven. Dit be reikt U alléén, indien Klankstudio ASKO Uw opnamen verzorgt. Speelduur 6 min. Zeer geschikt voor de tropen. Prijs f 3. TEMPELIERSSTR. 16. HAARLEM, TELEF. 16895 (Adv. Ingez. Med.) (Uit Engeland wordt bericht, dat er speciale parfums voor mannen zijn ontworpen, die achter de ooren worden toegepast en die door vrouwen om den echt man- nelijlcen geur zullen worden be wonderd.) Hoe gaat de wereld toch vooruit, Haast dag aan dag, met reuzenschreden, Die voortgang wordt door niets gestuit, Door crisis noch vijandigheden. Nu is er weer een nieuw odeur, Speciaal voor mannen, uitgevonden, Men meldt dit groote nieuws vol geur En zonder commentaar, uit Londen, 't Is de bedoeling, dat de man Dit goedje achter 't oor zal smeren, En men voorspelt, dat vrouwen dan, Als echten man hem adoreeren. Men neemt als feit dus blijkbaar aan, Dat mannen vrouwen 't meest bekoren, Als aan den eisch eerst is voldaan, Dat zij niet droog zijn achter d'ooren. Ik weet niet, hoe g ij dit bericht, O mannenbroeders, zult verteren, Doch daarnaar raden valt mij licht, Gij hoeft mij niet te informeeren. Maar wat denken de vrouwen dan, Wanneer zij van dit nieuwtje lezen? De meesten denk ik dat zoo'n man Voor haar niet meer dan... lucht zou wezen. P. GASUS. Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159 Pracht Zitkamers voor f 375 (Adv. Ingez. Med.) Pro Juventute waarschuwt. Tegen de voortschrijdende jeugdcriminaliteit. De vereeniging „Pro Juventute" te Haar lem, die haar werkzaamheid uitoefent in het Arrondissement Haarlem, schrijft ons: De toeneming van de misdadigheid onder de jeugd, vooral in de laatste twee jaren, is aanleiding ouders, opvoeders en anderen te wijzen op het gevaar dat vele jongeren bedreigt. De goedgeloovigheid van velen is dikwijls ontstellend. Men schijnt grif aan te nemen, dat een jongen een fiets, een rijwiel plaatje, een kano, een handvol reepen choco lade cadeau krijgt. Aan jeugdige personen behoort niet op cre- diet te worden geleverd. De afbetaling, ook van snoepgoed, werkt diefstal in de hand. Onze ervaring leert, dat bepaalde films meermalen hartstochten opwekken, die nood lottig zijn voor jongens en meisjes. Niet vergeten moet worden dat de jeugd dikwijls een groote verbeeldingskracht bezit. Met aandrang wordt verzocht in het be lang van jong Nederland op te komen tegen elke baldadigheid, die plaats vindt en niet te meenen „dat men daarmee toch niets te maken heeft". Het begint met kattekwaad, maar telkens wordt verder gegaan en bru taler opgetreden. Wij verzoeken erop te letten, dat de jeugd het goed van anderen leert ontzien, het ver schil weet tusschen het mijn en het dijn en dat vooral ook aan de verhouding tus schen jongens en meisjes aandacht wordt geschonken, meer dan nu het geval Is. Een kwajongensstreek moeten wij allen na tuurlijk door de vingers zien, maar de toe neming der criminaliteit in allerlei vorm is een te ernstig feit, dat hierop niet specitaal eens gewezen mag worden. De vereeniging „Pro Juventute" in het Ar rondissement Haarlem, secretariaat Aelberts- bergstraat 58, is gaarne bereid belangeloos advies te geven bij de opvoeding en bij de leiding van moeilijke kinderen. Daartoe wordt wekelijks spreekuur gehouden op het bureau der vereeniging Morinnesteeg 7, (bij de Groote Markt) De vereeniging werkt ,,voor de jeugd", zoo als haar naam aangeeft en tracht niet alleen nadat een ernstig feit geschied is. hulp en raad te verleenen, maar doet ook preventief werk. Dikwijls worden moeilijkheden in het gezin of voortsnruitende uit het karakter, overwonnen. De ontploffing aan boord van de Megara. Scheepspersoneel staat voor een raadsel. Aan stuurboordzijde een gat van zeven bij tien meter geslagen. LONDEN, 29 October (A.N.P.) De kapitein van het tankschip „Megara" Peter Rietker, heeft in een inter view medegedeeld dat de ontploffing, welke wel het dek van den bak tot de brug zengde doch de olie in de tanks onder het dek niet in brand stak, een geheimzinnige zaak blijft. Vermoede lijk is evenwel wat gas uit de tanks ontsnapt en naar het vooronder, waar de Chineesche bemanning huisde, gestroomd en in brand geraakt. Niettegenstaande in den boeg aan stuur boordzijde een gat was geslagen van zeven bij tien meter, heeft de Megara Hamble op eigen kracht bereikt, met een gemiddelde snelheid van vijf knoopen. Het schip werd be geleid door de sleepboot „Zwart Zee". De eerste machinist, Jan Scherpenhuyzen, vertelde dat hij in zijn hut zat te praten met den derden stuurman Hartveldt, toen plotseling, na een hevigen knal, het schip be gon te slingeren. Hartveldt zag uit het voor onder een lichaam naar buiten vliegen, tege lijk met stukken metaal. Spreker zelf en de kapitein vlogen naar het dek en zagen, dat het geheele vooronder vernield en in brand stond. De kapitein liet onmiddellijk stoom geven en het vuur werd gedurende twee en half uur be streden. Drie Chineezen waren bij de ontploffing over boord geslagen een vierde kon het voor onder niet verlaten en is levend verbrand, ter wijl een vijfde later aan de opgeloopen kwetsuren is overleden. Het stoffelijk over schot werd aan de golven toevertrouwd. De geheele lading, bestaande uit elf duizend ton stookolie, is gered en zal vanavond of morgen ochtend vroeg gelost worden. Mr. Wester man verlaat de N. S. B. 's-GRAVENHAGE, 30 October. Naar ons wordt medegedeeld, is het oud-Tweede-Ka- merlid mr. dr. W. M. Westerman dezer dagen uit de N.S.B. getreden. JEUGDIGE DIEVEN Door den kapitein van een motorboot der Reederij Bus alhier is bij de politie aangifte gedaan, dat tusschen j.l. Zaterdag en Maan dag op zijn boot drie kartonnen doozen, elk inhoudende drie K.G. suikerballetjes, waren opengebroken. Eén doos was geheel en de tweede voor de helft geledigd. De derde was aangebroken. Op het dek van de boot lagen vele van deze balletjes verspreid. Uit een dooi de politie ingesteld onderzoek is gebleken, dat het plan voor dezen rooftocht ontworpen was door een jongen vantien jaar! Deze „roo- verhoofdman" is met nog twaalf medeplich tigen, tot een leeftijd, varieerende van negen tot vijftien jaar, aangehoden. Zij zijn door de politie ernstig onderhouden en hun ouders werden over de wandaden van hun veelbelo vend kroost onderricht. Chineesche leger organiseert den tegenstand. Verdedigingswerken Langs den weg SjanghaiHangtsjau. SJANGHAI. 30 October (Havas/ A.N.P.) Na een kalmen nacht is gis teren het uiterlijk van het front bij Sjanghai niet gewijzigd. Aan beide kanten zweeg het geschut gedurende den morgen. Het Chineesche hoofd kwartier verwacht echter een Japan- schen aanval op de rivier Soetsjau in den loop van vandaag. Den geheelen afgeloopen nacht is druk gewerkt aan de voorbereidingen in de Chi neesche linies ten Westen van de in ternationale concessie voor den weer stand tegen de aanvallen. Verdedi gingswerken werden opgeworpen langs den spoorweg SjanghaiHangtsjau en in allerijl werden loopgraven aange legd, loodrecht op de wegen naar de rivier. Het schijnt dat de weg van Noengjau, die parallel loopt aan de rivier de eerste linie moet gaan vormen van het nieuwe front, voor het geval de Japanners de Soetsjau oversteken. In den loop van den morgen hebben de Ja panners een aanval ondernomen op het veem, waar het Chineesche bataljon nog verschanst is. Over den weerstand, die door dit bataljon geboden wordt, heeft vice-admiraai Tadao Honda, de Japansche marine-attaché het volgende verklaard; „Door de bezetting van Tsjapei is een Chineesch bataljon, dat het veem bezet, geïsoleerd. De Japansche marinetroepen hebben alle maatregelen genomen, die voorgeschreven worden door den „Samoeraigeest" en dooi de menschelijkheid om het betailjon over te halen zich over te geven. Desondanks gaat het batailjon voort een min of meer held- haftigen tegenstand te bieden. Onder deze omstandigheden zullen de Japanners ver plicht zijn hun toevlucht te nemen tot uiter ste middelen en voorzichtigheidsmaatrege len zullen worden genomen om te verhin deren, dat levens en eigendommen in het gedeelte van de internationale concessie, dat grenst aan het veem, verloren gaan. Wij ho pen. dat de bewoners voorzorgsmaatregelen zullen nemen. Deze waarschuwing vormt een laatste poging om de Chineezen te dwin gen zich over te geven. Granaten in de internationale nederzetting te Sjanghai. Verscheidene slachtoffers onder de Britsche soldaten. SJANGHA, 30 Oct. (A.N.P.) Verdwaalde granaten zijn neergekomen in de internatio nale nederzetting met het gevolg, dat vier Britsche soldaten zijn gedood en minstens negen andere zijn gewond. Drie Britsche soldaten vonden den dood en zeven werden gewond toen gisteren een slecht gerichte granaat, die door de Japan ners zou zijn afgeschoten, een Britsche wachtpost op den westelijken hoek van de internationale nederzetting totaal vernietig de. Reeds eerder in den loop van deze week was, gelijk gemeld is, nog een Britsch sol daat gedod. Het Amerikaansche ziekenhuis, heeft onder zwaar machinegeweervuur ge staan, zoodat men het heeft moeten ont ruimen. Naar schatting houden thans nog om streeks 35.000 Chineesche soldaten stand aan de westel-ke- en zuidelijke grenzen van de stad. De Japanners zijn vast besloten deze troepen te vernietigen en hebben versterkin gen ten bedrage van duizenden man ver- sche troepen in den strijd geworpen. Blokkade der Spaansclie Oostkust wordt voorbereid. Franco's geheele vloot in de Middellandsclie Zee. MALAGA, 30 October (Stefani) de geheele rechtsche vloot is op het oogenblik vereenigd in de Middelland sclie Zee. Het betreft hier 35 vlooteen- heden, onder welke zich vier kruisers bevinden. Deze vloot heeft tot taak de geheel Middellandsche Zeekust van Spanje over een lengte van ongeveer 800 K.M. te bewaken. Een foto van het afscheid van den heer Heijkoop als halchef bij het Staats- visschershavenbedrijf te IJmuiden Het woord is aan Wijnaendts Francken: De beste stelregel voor het leven is misschien wel deze: Tracht te willen wat gij kunt en te kunnen wat gij moet. (Adv. Ingez. Med.) Ambtenarenverbod wordt in den huldigen vorm opgeheven. Regeering overweegt een nieuwe regeling. 's-GRAVENHAGE, 30 October Naar aan leiding van het bericht in enkele bladen, dat binnenkort het ambtenarenverbod zal worden opgeheven en tot den vroeger bestaanden toe stand zal worden teruggekeerd, vernemen wij, dat de regeering inderdaad overweegt het z.g. ambtenarenverbod in den vorm, waarin dit thans is geregeld, in te trekken, doch dat het in haar voornemen ligt deze regeling door een andere te vervangen. Vliegtuig brandend in liet Kanaal gestort. Visscher vond slechts een olieplek. LONDEN, 30 October (Havas). Gemeld wordt, dat een visscher uit Brighton, die op zee was, een vliegtuig brandend in het Kanaal heeft zien storten. Toen hij ter plaatse was aangekomen vond hij slechts een olieplek. De autoriteiten zijn gewaarschuwd. AMERIKAANSCHE EIGENDOMMEN BIJ BOMBARDEMENT VERNIELD. SJANGHAI. 30 Oct. (A.N.P.) Gisteren heb ben twintig Japansche vliegtuigen meer dan honderd bommen neergeworpen op de om muurde stad Soenkiang, ten zuidwesten van Sjanghai. Een groot gedeelte van den spoor weg Sjanghai-Hangtsjau werd vernield. Voorts zijn een aantal Amerikaansche eigendommen verwoest. Catastrofale overstroom in gen bij Damascus. Reeds meer dan duizend dooden. DAMASCUS, 30 October (Havas/A.NP.) Ten gevolge van wolkbreukachtige regens zijn groote overstroomingen ontstaan ten noord oosten van Damascus, o.a. te Kalamoen. De overstroomingen hebben den omvang van een verschrikkelijke ramp aangenomen. Reeds zijn er meer dan duizend dooden. tienduizen- 'n dakloos geworden, verscheidene dorpen zijn volkomen vernield. SOUVEREINITEIT OVER BÜTTEN- MONGOLIë OPGEëlSCHT. KWEIHOEH, 30 October (Reuter-A.N.P.) De autonome regeering van Binnen-Mongo- lië heeft te kennen gegeven ook op de sou- vereiniteit over Buiten-Mongolië in een la ter tijdperk aanspraak te maken. Zooals men weet is Buiten-Mongolië voor een groot gedeelte „gesovjetiseerd" en wordt het door de U.S.S.R. beschermd. Het vormt evenwel geen deel van de U.S.S.R. HEDEN: 20 PAGINA'S pag. Kost onze defensie te veel? 1 De Tweede Kamer over de wijziging der dienstplichtwet. 3 Plechtige herdenkingssamenkomst ter gelegenheid van het eeuwfeest van dr. A. Kuypers geboortedag in het Con certgebouw te Amsterdam. 3 De Londensche non-intcrventiebespre- kingen zijn opnieuw op het doode punt geraakt. 4 Geruchten over een aanslag op den Oos- tenrijkschen bondskanselier. 4 Een kranige prestatie van Hollandsche jongens. 7 Bioscopen. 14 ARTIKELEN, ENZ. Mr. E. Elias: Haagsche Herfst. 3 Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Uit den Volkenbond. 4 Prof. mr. P. A. Diepenhorst: De machts positie van dr. A. Kuyper. 5 K. de Jong: Eerste ledenconcert der H. O. V. 7 K. de Jong; Vroolijke middag Ned. Ver. van Huisvrouwen. 7 J. B. Schuil over: Het wonder in de bergen 7 J. H. de Bois: Litteraire kantteekeningen 7 Dr. M. Euwe: Botwinnik kampt tegen Loewenfisch. li Sport in 't Kort. n C. J. E. Dinaux: Zonderlinge levens. 13 Beb Vuyk: In het laatste huis van de wereld. 13 H. D. Vertelling: Haar verjaardag 14 Financieel Economisch weekoverzicht: liet streven onzer regeering naar pro tectie. 15 Voor de Jeugd 17 De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op 13

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 1