Haarlem's Dagblad
Kost onze defensie
te vee!
KLANKOPNAME
Geurmakerij.
Fa. VAN BASTEN
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16674
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 30 October 1937
Abonnementen per week f 0.25 p maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f 3.55 losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonuemcntstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Kamerleden achten voorstellen
der regeering te duur.
Verschenen is het voorloopig verslag der
Tweede Kamer over hoofdstuk 8 (Defensie)
der rijksbegrooting voor 1938. Wij ontleenen
daaraan:
Verscheidene leden erkenden, dat, verge
leken bij de eerste jaren na den wereldoor
log, de omstandigheden, waarnaar de defen-
siebegrooting moet worden beoordeeld, ge
heel veranderd zijn. Toen bouwde men nog
groote verwachtingen op den groei van de
Volkenbondsgedachte, terwijl men nog geen
rekening behoefde te houden met het be
staan van krachtig bewapende fascistische
staten.
De verbetering van de weermacht erken
den zij thans als een bittere noodzaak.
Voor de hier aan het woord zijnde leden
stond bij de beoordeeling van het Defensie-
vraagstuk voorop:
1. Onze defensie moet worden gezien in het
raam der collectieve veiligheid, omdat zoowel
in Nederland als in Nederlandsch-Indië zelf
standige verdediging onmogelijk is.
2. De defensie-uitgaven moeten blijven
binnen zoodanige perken, dat behoorlijke
verzorging van cultureele en sociale belan
gen des volks mogelijk blijft;
3. de weermacht moet het vertrouwen van
het geheele volk kunnen genieten; trouw aan
de democratische staatsinstelingen moet ver
zekerd zijn.
Wat de regeering nu voorstelt gaat de fi-
nancieele draagkracht van ons volk verre te
boven. Immers, blijkens de millioenennota
schat de regeering het tekort op den gewonen
dienst voor 1938 op f 13.245.656, waarbij ko
men de kosten van de wijziging der dienst
plichtwet ad f 17.512.000, tezamen f 30.757.656
Hierbij moeten worden opgeteld de achter
stallige betalingen aan fondsen, enz., ad
f 71.475.000. hetgeen het tekort doet stijgen
tot f 102.232.656. De defensie-voorstellen leg
gen volledig beslag op ieder accres, dat in de
eerste jaren in de rijksinkomsten zou kun
nen intreden, en beheerschen volkomen het
financieele perspectief voor de eerstvolgende
jaren. Sommige andere leden zagen even
eens een groot gevaar In de fi
nancieele gevolgen van de voorstel-
stellen der regeering op het gebied van de
defensie. Daaruit vloeit voort een onjuiste
verhouding tusschen de voorgestelde militaire
uitgaven en de uitgaven voor andere niet
minder noodzakelijke doeleinden.
Enkele leden waren van oordeel, dat de
maatregelen ter versterking van de weer
macht te laat worden genomen en daarom
te duur zijn.
Enkele andere leden verklaarden zich voor
standers van een weermacht, die in staat is
het land buiten den orlog te houden en de
vrede te handhaven. Onze weermacht kan
dat niet. Toch zouden voor minder geld
meer waarborgen te krijgen zijn.
Tegenover de hierboven weergegeven be
schouwingen stelden vele leden als hun mee
ning, dat de regeering te recht voortgaat op
den nieuwen weg, dien zij enkele jaren ge
leden insloeg.
Vele leden klaagden over de sobere toelich
ting van het bedrag van f 157.500.090. dat in
de jaren 1938 tot en met 1941 benoodigd zal
zijn, ten einde „op bescheiden wijze" in de
verdere materieele behoeften van de weer
macht te voorzien.
Dienstweigeraars.
Naar aanleiding van het antwoord van
den minister op schriftelijke vragen van den
heer Albarda in verband met het voorne
men der regeering dienstweigeraars onder
te brengen in een kamp op het eiland Ro
zenburg en betreffende den aard van den
door hen aldaar te verrichten arbeid werd
nader gevraagd, hoe deze lieden in dat kamp
gehuisvest zullen worden, in welke mate zij
hun persoonlijke vrijheid zullen behouden,
welke de kosten per man zullen zijn in ver
gelijking met de tegenwoordige regeling en
of voldoende rekening zal worden gehouden
met de studiebelangen van hen, die uitstel
van arbeidsplicht hebben gekregen.
Materieel der zeemacht.
Verscheidene leden konden zich niet ver
eenigen met het voorstel, een vervangenden
kruiser op stapel te zetten.
Bij sommige leden bestond twijfel, of de
minister in de materieel-voorziening aan de
luchtmacht wel de zeer belangrijke plaats
inruimt, welke haar, blijkens de gebeurte
nissen in het buitenland, toekomst.
WIELRIJDER GEVALLEN.
Vrijdagmorgen kwart over tien had de 41-
jarige wielrijder J. C. B. in de Frans Hals
straat het ongeluk tegen een hond te rijden
en te vallen. Hij brak zijn linker bovenbeen.
Door leden van den Ongevallendienst werd hij
voorloopig verbonden, waarna hij per zieken
auto naar het Ziekenhuis St. Johannes de Deo
werd vervoerd.
Arbeiders in bet bollenbedrijf
eischen hooeer loon.
Werkgevers sullen de zaak
onderzoeken.
Voorloopige bespreking te Lïsse.
Gisteren vergaderden te Lisse de besturen
van de verschillende werkgevers- en werkne
mersorganisaties in het bloembollenbedrijf.
Zooals men weet hadden de werknemers het
collectieve arbeidscontract opgezegd.
Zij wilden dit contract alleen vernieuwen
indien een loonsverhooging werd toegestaan.
Bovendien wordt een vrije Zaterdagmiddag
voor het geheele jaar geëischt.
Bij het vorige contract werd in de maan
den Juli en Augustus nog op Zaterdagmiddag
gewerkt.
Na eenige besprekingen werd besloten dat
de besturen der werkgeversbonden de eischen
van de werknemers aan hun leden zullen
voorleggen.
M U hel a.s. Smt Hkaiaas- af Hetstfeest
vaat Uw famim af vtiewdeu m dew
vteewtde aumpetetiik wtakewl
—Stuur hun dan ean gramofoonplaat,
waarop U zelf een aardig praatje
houdt. Het succes zal alle ver
wachtingen overtreffen, tenminste....
als Uw stem helder en natuurge
trouw wordt weergegeven. Dit be
reikt U alléén, indien Klankstudio
ASKO Uw opnamen verzorgt.
Speelduur 6 min. Zeer geschikt voor de tropen. Prijs f 3.
TEMPELIERSSTR. 16. HAARLEM, TELEF. 16895
(Adv. Ingez. Med.)
(Uit Engeland wordt bericht, dat
er speciale parfums voor mannen
zijn ontworpen, die achter de
ooren worden toegepast en die
door vrouwen om den echt man-
nelijlcen geur zullen worden be
wonderd.)
Hoe gaat de wereld toch vooruit,
Haast dag aan dag, met reuzenschreden,
Die voortgang wordt door niets gestuit,
Door crisis noch vijandigheden.
Nu is er weer een nieuw odeur,
Speciaal voor mannen, uitgevonden,
Men meldt dit groote nieuws vol geur
En zonder commentaar, uit Londen,
't Is de bedoeling, dat de man
Dit goedje achter 't oor zal smeren,
En men voorspelt, dat vrouwen dan,
Als echten man hem adoreeren.
Men neemt als feit dus blijkbaar aan,
Dat mannen vrouwen 't meest bekoren,
Als aan den eisch eerst is voldaan,
Dat zij niet droog zijn achter d'ooren.
Ik weet niet, hoe g ij dit bericht,
O mannenbroeders, zult verteren,
Doch daarnaar raden valt mij licht,
Gij hoeft mij niet te informeeren.
Maar wat denken de vrouwen dan,
Wanneer zij van dit nieuwtje lezen?
De meesten denk ik dat zoo'n man
Voor haar niet meer dan... lucht zou wezen.
P. GASUS.
Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159
Pracht Zitkamers voor f 375
(Adv. Ingez. Med.)
Pro Juventute waarschuwt.
Tegen de voortschrijdende jeugdcriminaliteit.
De vereeniging „Pro Juventute" te Haar
lem, die haar werkzaamheid uitoefent in het
Arrondissement Haarlem, schrijft ons:
De toeneming van de misdadigheid onder
de jeugd, vooral in de laatste twee jaren,
is aanleiding ouders, opvoeders en anderen
te wijzen op het gevaar dat vele jongeren
bedreigt. De goedgeloovigheid van velen is
dikwijls ontstellend. Men schijnt grif aan te
nemen, dat een jongen een fiets, een rijwiel
plaatje, een kano, een handvol reepen choco
lade cadeau krijgt.
Aan jeugdige personen behoort niet op cre-
diet te worden geleverd. De afbetaling, ook
van snoepgoed, werkt diefstal in de hand.
Onze ervaring leert, dat bepaalde films
meermalen hartstochten opwekken, die nood
lottig zijn voor jongens en meisjes. Niet
vergeten moet worden dat de jeugd dikwijls
een groote verbeeldingskracht bezit.
Met aandrang wordt verzocht in het be
lang van jong Nederland op te komen tegen
elke baldadigheid, die plaats vindt en niet te
meenen „dat men daarmee toch niets te
maken heeft". Het begint met kattekwaad,
maar telkens wordt verder gegaan en bru
taler opgetreden.
Wij verzoeken erop te letten, dat de jeugd
het goed van anderen leert ontzien, het ver
schil weet tusschen het mijn en het dijn
en dat vooral ook aan de verhouding tus
schen jongens en meisjes aandacht wordt
geschonken, meer dan nu het geval Is.
Een kwajongensstreek moeten wij allen na
tuurlijk door de vingers zien, maar de toe
neming der criminaliteit in allerlei vorm is
een te ernstig feit, dat hierop niet specitaal
eens gewezen mag worden.
De vereeniging „Pro Juventute" in het Ar
rondissement Haarlem, secretariaat Aelberts-
bergstraat 58, is gaarne bereid belangeloos
advies te geven bij de opvoeding en bij de
leiding van moeilijke kinderen. Daartoe wordt
wekelijks spreekuur gehouden op het bureau
der vereeniging Morinnesteeg 7, (bij de Groote
Markt)
De vereeniging werkt ,,voor de jeugd", zoo
als haar naam aangeeft en tracht niet alleen
nadat een ernstig feit geschied is. hulp en
raad te verleenen, maar doet ook preventief
werk. Dikwijls worden moeilijkheden in het
gezin of voortsnruitende uit het karakter,
overwonnen.
De ontploffing aan boord van de
Megara.
Scheepspersoneel staat voor een
raadsel.
Aan stuurboordzijde een gat van zeven bij
tien meter geslagen.
LONDEN, 29 October (A.N.P.) De
kapitein van het tankschip „Megara"
Peter Rietker, heeft in een inter
view medegedeeld dat de ontploffing,
welke wel het dek van den bak tot de
brug zengde doch de olie in de tanks
onder het dek niet in brand stak, een
geheimzinnige zaak blijft. Vermoede
lijk is evenwel wat gas uit de tanks
ontsnapt en naar het vooronder, waar
de Chineesche bemanning huisde,
gestroomd en in brand geraakt.
Niettegenstaande in den boeg aan stuur
boordzijde een gat was geslagen van zeven
bij tien meter, heeft de Megara Hamble op
eigen kracht bereikt, met een gemiddelde
snelheid van vijf knoopen. Het schip werd be
geleid door de sleepboot „Zwart Zee".
De eerste machinist, Jan Scherpenhuyzen,
vertelde dat hij in zijn hut zat te praten
met den derden stuurman Hartveldt, toen
plotseling, na een hevigen knal, het schip be
gon te slingeren. Hartveldt zag uit het voor
onder een lichaam naar buiten vliegen, tege
lijk met stukken metaal. Spreker zelf en de
kapitein vlogen naar het dek en zagen, dat het
geheele vooronder vernield en in brand stond.
De kapitein liet onmiddellijk stoom geven en
het vuur werd gedurende twee en half uur be
streden.
Drie Chineezen waren bij de ontploffing
over boord geslagen een vierde kon het voor
onder niet verlaten en is levend verbrand, ter
wijl een vijfde later aan de opgeloopen
kwetsuren is overleden. Het stoffelijk over
schot werd aan de golven toevertrouwd. De
geheele lading, bestaande uit elf duizend ton
stookolie, is gered en zal vanavond of morgen
ochtend vroeg gelost worden.
Mr. Wester man verlaat de N. S. B.
's-GRAVENHAGE, 30 October. Naar ons
wordt medegedeeld, is het oud-Tweede-Ka-
merlid mr. dr. W. M. Westerman dezer dagen
uit de N.S.B. getreden.
JEUGDIGE DIEVEN
Door den kapitein van een motorboot der
Reederij Bus alhier is bij de politie aangifte
gedaan, dat tusschen j.l. Zaterdag en Maan
dag op zijn boot drie kartonnen doozen, elk
inhoudende drie K.G. suikerballetjes, waren
opengebroken. Eén doos was geheel en de
tweede voor de helft geledigd. De derde was
aangebroken. Op het dek van de boot lagen
vele van deze balletjes verspreid. Uit een dooi
de politie ingesteld onderzoek is gebleken, dat
het plan voor dezen rooftocht ontworpen was
door een jongen vantien jaar! Deze „roo-
verhoofdman" is met nog twaalf medeplich
tigen, tot een leeftijd, varieerende van negen
tot vijftien jaar, aangehoden. Zij zijn door de
politie ernstig onderhouden en hun ouders
werden over de wandaden van hun veelbelo
vend kroost onderricht.
Chineesche leger organiseert den
tegenstand.
Verdedigingswerken Langs den weg
SjanghaiHangtsjau.
SJANGHAI. 30 October (Havas/
A.N.P.) Na een kalmen nacht is gis
teren het uiterlijk van het front bij
Sjanghai niet gewijzigd. Aan beide
kanten zweeg het geschut gedurende
den morgen. Het Chineesche hoofd
kwartier verwacht echter een Japan-
schen aanval op de rivier Soetsjau in
den loop van vandaag. Den geheelen
afgeloopen nacht is druk gewerkt
aan de voorbereidingen in de Chi
neesche linies ten Westen van de in
ternationale concessie voor den weer
stand tegen de aanvallen. Verdedi
gingswerken werden opgeworpen langs
den spoorweg SjanghaiHangtsjau en
in allerijl werden loopgraven aange
legd, loodrecht op de wegen naar de
rivier.
Het schijnt dat de weg van Noengjau, die
parallel loopt aan de rivier de eerste linie
moet gaan vormen van het nieuwe front, voor
het geval de Japanners de Soetsjau oversteken.
In den loop van den morgen hebben de Ja
panners een aanval ondernomen op het veem,
waar het Chineesche bataljon nog verschanst
is. Over den weerstand, die door dit bataljon
geboden wordt, heeft vice-admiraai Tadao
Honda, de Japansche marine-attaché het
volgende verklaard; „Door de bezetting van
Tsjapei is een Chineesch bataljon, dat het
veem bezet, geïsoleerd.
De Japansche marinetroepen hebben alle
maatregelen genomen, die voorgeschreven
worden door den „Samoeraigeest" en dooi
de menschelijkheid om het betailjon over te
halen zich over te geven. Desondanks gaat
het batailjon voort een min of meer held-
haftigen tegenstand te bieden. Onder deze
omstandigheden zullen de Japanners ver
plicht zijn hun toevlucht te nemen tot uiter
ste middelen en voorzichtigheidsmaatrege
len zullen worden genomen om te verhin
deren, dat levens en eigendommen in het
gedeelte van de internationale concessie, dat
grenst aan het veem, verloren gaan. Wij ho
pen. dat de bewoners voorzorgsmaatregelen
zullen nemen. Deze waarschuwing vormt
een laatste poging om de Chineezen te dwin
gen zich over te geven.
Granaten in de internationale
nederzetting te Sjanghai.
Verscheidene slachtoffers onder de
Britsche soldaten.
SJANGHA, 30 Oct. (A.N.P.) Verdwaalde
granaten zijn neergekomen in de internatio
nale nederzetting met het gevolg, dat vier
Britsche soldaten zijn gedood en minstens
negen andere zijn gewond.
Drie Britsche soldaten vonden den dood en
zeven werden gewond toen gisteren een
slecht gerichte granaat, die door de Japan
ners zou zijn afgeschoten, een Britsche
wachtpost op den westelijken hoek van de
internationale nederzetting totaal vernietig
de. Reeds eerder in den loop van deze week
was, gelijk gemeld is, nog een Britsch sol
daat gedod. Het Amerikaansche ziekenhuis,
heeft onder zwaar machinegeweervuur ge
staan, zoodat men het heeft moeten ont
ruimen.
Naar schatting houden thans nog om
streeks 35.000 Chineesche soldaten stand aan
de westel-ke- en zuidelijke grenzen van de
stad. De Japanners zijn vast besloten deze
troepen te vernietigen en hebben versterkin
gen ten bedrage van duizenden man ver-
sche troepen in den strijd geworpen.
Blokkade der Spaansclie Oostkust
wordt voorbereid.
Franco's geheele vloot in de Middellandsclie
Zee.
MALAGA, 30 October (Stefani) de
geheele rechtsche vloot is op het
oogenblik vereenigd in de Middelland
sclie Zee. Het betreft hier 35 vlooteen-
heden, onder welke zich vier kruisers
bevinden. Deze vloot heeft tot taak de
geheel Middellandsche Zeekust van
Spanje over een lengte van ongeveer
800 K.M. te bewaken.
Een foto van het afscheid van den heer Heijkoop als halchef bij het Staats-
visschershavenbedrijf te IJmuiden
Het woord is aan
Wijnaendts Francken:
De beste stelregel voor het
leven is misschien wel deze:
Tracht te willen wat gij kunt
en te kunnen wat gij moet.
(Adv. Ingez. Med.)
Ambtenarenverbod wordt in den
huldigen vorm opgeheven.
Regeering overweegt een nieuwe regeling.
's-GRAVENHAGE, 30 October Naar aan
leiding van het bericht in enkele bladen, dat
binnenkort het ambtenarenverbod zal worden
opgeheven en tot den vroeger bestaanden toe
stand zal worden teruggekeerd, vernemen wij,
dat de regeering inderdaad overweegt het z.g.
ambtenarenverbod in den vorm, waarin dit
thans is geregeld, in te trekken, doch dat
het in haar voornemen ligt deze regeling door
een andere te vervangen.
Vliegtuig brandend in liet Kanaal
gestort.
Visscher vond slechts een olieplek.
LONDEN, 30 October (Havas). Gemeld
wordt, dat een visscher uit Brighton, die
op zee was, een vliegtuig brandend in het
Kanaal heeft zien storten. Toen hij ter plaatse
was aangekomen vond hij slechts een olieplek.
De autoriteiten zijn gewaarschuwd.
AMERIKAANSCHE EIGENDOMMEN BIJ
BOMBARDEMENT VERNIELD.
SJANGHAI. 30 Oct. (A.N.P.) Gisteren heb
ben twintig Japansche vliegtuigen meer dan
honderd bommen neergeworpen op de om
muurde stad Soenkiang, ten zuidwesten van
Sjanghai. Een groot gedeelte van den spoor
weg Sjanghai-Hangtsjau werd vernield.
Voorts zijn een aantal Amerikaansche
eigendommen verwoest.
Catastrofale overstroom in gen bij
Damascus.
Reeds meer dan duizend dooden.
DAMASCUS, 30 October (Havas/A.NP.) Ten
gevolge van wolkbreukachtige regens zijn
groote overstroomingen ontstaan ten noord
oosten van Damascus, o.a. te Kalamoen. De
overstroomingen hebben den omvang van een
verschrikkelijke ramp aangenomen. Reeds
zijn er meer dan duizend dooden. tienduizen-
'n dakloos geworden, verscheidene dorpen
zijn volkomen vernield.
SOUVEREINITEIT OVER BÜTTEN-
MONGOLIë OPGEëlSCHT.
KWEIHOEH, 30 October (Reuter-A.N.P.)
De autonome regeering van Binnen-Mongo-
lië heeft te kennen gegeven ook op de sou-
vereiniteit over Buiten-Mongolië in een la
ter tijdperk aanspraak te maken.
Zooals men weet is Buiten-Mongolië voor
een groot gedeelte „gesovjetiseerd" en wordt
het door de U.S.S.R. beschermd. Het vormt
evenwel geen deel van de U.S.S.R.
HEDEN: 20 PAGINA'S
pag.
Kost onze defensie te veel? 1
De Tweede Kamer over de wijziging der
dienstplichtwet. 3
Plechtige herdenkingssamenkomst ter
gelegenheid van het eeuwfeest van dr.
A. Kuypers geboortedag in het Con
certgebouw te Amsterdam. 3
De Londensche non-intcrventiebespre-
kingen zijn opnieuw op het doode punt
geraakt. 4
Geruchten over een aanslag op den Oos-
tenrijkschen bondskanselier. 4
Een kranige prestatie van Hollandsche
jongens. 7
Bioscopen. 14
ARTIKELEN, ENZ.
Mr. E. Elias: Haagsche Herfst. 3
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk:
Uit den Volkenbond. 4
Prof. mr. P. A. Diepenhorst: De machts
positie van dr. A. Kuyper. 5
K. de Jong: Eerste ledenconcert der
H. O. V. 7
K. de Jong; Vroolijke middag Ned. Ver.
van Huisvrouwen. 7
J. B. Schuil over: Het wonder in de bergen 7
J. H. de Bois: Litteraire kantteekeningen 7
Dr. M. Euwe: Botwinnik kampt tegen
Loewenfisch. li
Sport in 't Kort. n
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge levens. 13
Beb Vuyk: In het laatste huis van de
wereld. 13
H. D. Vertelling: Haar verjaardag 14
Financieel Economisch weekoverzicht:
liet streven onzer regeering naar pro
tectie. 15
Voor de Jeugd 17
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 13