Haarlem s Dagblad Vlucht uit Cayenne. Kunst van het luieren 55e Jaargang No. 16676 Uitgave Loureiis Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Aigem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendapleïn 37. Postgirodien9t 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 13054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Adinin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Dinsdag 2 November 1937 Abonnementen per tveek f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex, Advertentiën i 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL RegelabonnementstarieveD op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regeh f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. De Engelsche journalist Andrew Guerney heeft in de Manchester Guardian een nieuwe en 'aangrijpende bijdrage geleverd tot de lit teratuur over het beruchte deportatie-oord Cayenne, in Fransch Guyana. In het laatst der vorige eeuw verwierf deze strafkolonie, waarheen men in Frankrijk veroordeelde mis dadigers zendt om er als dwangarbeiders de rest van hun leven door te brengen, in de ze kerheid dat dit leven in zulk een klimaat niet al te lang meer duren kan, zijn treurige inter nationale faam. Alfred Dreyfus, kapitein bij het Fransche leger, tot levenslange deportatie veroordeeld wegens hoogverraad, bracht er vijf jaren door eer men besloot tot de revisie van het proces, waarvoor men hem naar Frankrijk terugbrachtnet bijtijds, want hij was een schier volkomen uitgeput mensch. Na twee revisies werd zijn schuld onbewezen geacht en werd hij in zijn rang hersteld; eenige jaren geleden toonden de nagelaten papieren van den Duitschen militairen attaché graaf Schwartzkoppen aan dat hij volmaakt on schuldig was. De affaire-Dreyfus vestigde de aandacht der geheele wereld op het afschuwelijke deporta tie-oord dat' „correctioneelen" rechtspraak omzette in een vorm, die niet anders was dan een geraffineerde wraakneming op den mensch. die tegen de wetten der samenleving gezondigd had: een wraakneming, veel erger dan de doodstraf omdat men hem feitelijk langzaam doodmartelde. Dat was niet alleen zoo, het is nog steeds zoo. Enkele jaren geleden is de wereld opgeschrikt door de verschrik kelijke ondervindingen van Dieudonné, veroordeeld tot deportatie in het proces tegen de bende-Bonnot (de autobandieten) dat vlak voor den oorlog plaats had. Dieudonné ont vluchtte, werd gegrepen, ontvluchtte opnieuw het relaas van zijn verschrikkelijke be proevingen is later gegeven door den journa list Albert Londres, die dezen onschuldige uit de hel-op-aarde verloste door zijn hulp en be middeling. Nog steeds werkt de strafkolonie op het Duivelseiland en nog steeds ontsnappen er jaarlijks een flink aantal. De meesten slagen niet. Zij worden doodgeschoten door bewakers, of komen in de moerassen aan de kust om, of verdrinken in zee, of worden door de autori teiten van de naburige kolonies teruggestuurd. De beste kans hebben diegenen die erin sla gen het Britsche eiland Trinidad te bereiken, want als hun dat lukt wordt hun zooiets als een kans gegeven. De autoriteiten stellen hen onder toezicht van het Leger des Heils en na eenige weken krijgen zij een goede, overdekte zeilboot ter beschikking en worden uitgenoo- digd daarin te vertrekken. Lukt het hun, op deze wijze Haïti te bereiken maar ook dat is een geweldige reis dan worden zij daar geduld, en mogen blijven wonen als zij zich goed gedragen. Het is een zonderlinge oplos sing, geenszins op eenige wetgeving geba seerd, maar zij is door de Engelschen blijkbaar als een soort sportieve maatregel ingesteld. Guerney zegt in zijn stuk, dat van Engelsche zijde nu overwogen wordt om de zeereis van 1400 K.M. naar Haïti niet meer als voorwaarde te stellen en den vluchtelingen hun kans op Trinidad zelf te geven. Maar er is nog niet definitief over beslist. De vlucht van Cayenne naar Trinidad is evenwel verreweg het moeilijkste en gevaar lijkste. Die pleegt te geschieden in open kano's zooals de inlanders gebruiken. Ze zijn zes tot negen meter lang, nog geen meter breed, 75 e.m. diep en hebben zooiets als 15 c.m. „vrij boord". In een dergelijk wrak en wankel vaartuigje, door de inlanders op de rivieren gebruikt, moet' 900 K.M. over den Oceaan af gelegd worden! Er wordt een mast opgezet met een zeil, gemaakt van meelzakken, water en voedsel worden aan boord gesmokkeld en als de vluchtelingen al het geluk aan hun zijde hebben en bovendien nog een aanmerkelijk deel van hun gezondheid hebben overgehou den te Cayenne, kunnen zij in twaalf etmalen Trinidad bereiken. Het heeft ook wel eens zeventien etmalen geduurd. En velen zijn onderweg gestorven. „Het is moeilijk een lijk overboord te krijgen zonder dat de boot omslaat", zei Guerney's informator, een der pas op Trinidad aangeko men vluchtelingen. Trouwens: de kano slaat om den haverklap vol en er wordt onafgebro ken gehoosd. Het water is een nog grooter marteling dan de zon en de beklemde positie in de boot Zijn de strooming en de wind ongunstig, dan komen de ontsnapten terecht in Neder- landsch Guyana, dat hen dadelijk terugzendt naar Cayenne, of in Britsch Guyana, dat hen 24 uur tijd geeft om te verdwijnen of even eens teruggestuurd te worden, of in Vene zuela dat hun zelf een jaar dwangarbeid op legt eer het hen terug zendt Er zijn in Fransch Guyana in den regel on geveer 7000 veroordeelden. Daarvan beproe ven er zoowat 200 per jaar, dus drie procent, de wanhoopsdaad der ontvluchting. Twintig procent daarvan slagen erin tenslotte een oord te bereiken waar men hen duldt als zij zich goed gedragen. Nog eens twintig procent komen terecht in de landen die hen terug sturen en zestig procent komen om tijdens de vlucht. Het is een gruwzaam chapiter in de moderne beschavingsgeschiedenisdat Duivelseiland. Het betreft misdadigers, ongerekend de on- schuldigen. Maar zij zijn ook menschen. Er bestaan beter, moderner, vooral humaner Het zwaargehavende Nederlandsche motortankschip „Megara" in de haven van Southampton. Aan boord van dit schip had, naar men weet, een ontploffing plaats, die verscheidenen opvarenden het leven kostte. (De Fransche schrijver Paul Mor and voert in Frankrijk een, groote aan dacht trekkende, actie ter bestudee- ring van de kunst van het luieren.) De wereld ijlt en raast maar door, Wij worden in den maalstroom meegezogen, Het dreunt voortdurend in ons oor, Het warrelt ons bij tijden voor de oogen. Er lijkt geen kans om stil te staan, En eens vergeten in een hoek te droomen, Te veel 'dat dringt tot verder gaan, Laat geen respijt om eens tot rust te komen. En Paul Morand kwam in verzet, Door wat zeer velen denken, neer te schrijven, De mensch vergete niet de wet: Niet altijd kan de boog gespannen blijven. De tempo-leuze: tijd is geld, Wordt tegenwoordig al te fel aanbeden, Een punt, dat even krachtig telt, Is; hoe z'n tijd in luiheid te besteden. Goed luieren is ook. een kunst, Die waard is om mét ernst te bestudeeren, De stoere werker moet die ?>unst, Hem af en toe verleend, veel meer waardeeren. Zit daar veel in? op dit terrein, Blijf ik, als werker, toch maai- liever zwijgen, Zoolang er zooveel stakkers zijn. Die al hun tijd voor zulk een studie krijgen. P. GASUS. T w brillen één voor veraf één voor lezen Steeds wisselen? Waarom toch? K EIP helpt U beter Gr. Houtstraat naast Luxoi (Adv. Ingez, Med.) methodes om de maatschappij tegen hen te beveiligen. Wanneer zullen de Fransche auto riteiten dat ook eens ontdekken? R. P. Druk winterverkeer op de K. L. M.-lijnen. De groote regelmaat, waarmee het winter- programma van de K. L. M. wordt uitgevoerd en het doorgans fraaie herfstweer, dat wel tot reizen noodt, heeft weerslag gevonden in de vervoersresultaten van de Luchtvaartmaat schappij, sedert den derden October, toen de winterdienst van kracht werd. In de drie afgeloopen weken vloog de maat schappij alleen reeds op haar verbindingen met het buitenland bijna 400.000 passagiers/ K.M. meer dan in de overeenkomstige periode van het vorige jaar. De bezettingspercentages der vliegtuigen liggen, met uitzondering van den dienst op Frankfort, alle ruim boven de 50%. Het drukste verkeer heerscht tus- schen Berlijn, Amsterdamsen Londen en tus schen Amsterdam, Praag en Weenen. Vooral deze laatste lijn mag zich in een opmerkelijk groote belangstelling verheugen. Over het ver keer met Parijs en met Scandinavië kan men alleszins tevreden zijn. In totaal werd in de eerste drie weken van den winterdienst rond 2.8 millioen passagiers/ K.M. geboekt, uitsluitend op de Europeesche lijnen. Gemiddeld reizen in deze dagen met de K. L. M.-vliegtuigen 350 passagiers per dag. Het vrachtvervoer ontwikkelt zich welhaast nog gunstiger. Per week wordt thans 11.000 K.G. goederen en bijna 2.000 K.G. post meer vervoerd dan het vorige jaar. In totaal wer- den in de eerste drie weken van den winter- dienst rond 137.000 K.G. vracht vervoerd, wat neerkomt op een gemiddelde van ruim 6.500 K.G. per dag. EEN DUBBELTJE IN PLAATS VAN VIER j VETTE KOEIEN. Een inwoner van Assendelft kocht een lot j van een Zaanlandsche verloting. Een café- j houder uit Krommenie bood hem aan, zijn lot over te nemen voor een dubbeltje winst. H. ging hierop in, want, zoo dacht hij, dan koop ik weer een ander lot en heb ik alvast 10 cent verdiend. Intusschen zou spoedig blij ken, naar Het Volk meldt, dat H. hier een slechte „gooi" naar 't geluk had gedaan, wantop het lot, dat door hem met de bescheiden winst van tien cent „overgedaan" werd, viel de eerste prijs: vier vette koeien, ter waarde van. f 1200. Officiële opening brandweer kazerne. Op Woensdag 10 November a.s. Het staat thans vast. dat de officieele in gebruikneming van de nieuwe brandweer kazerne aan de Oude Gracht plaats zal vin den op 10 November a.s. Het materieel zal door de vrijwilligers wor den overgebracht naar de nieuwe centrale post, waarna de overdracht plaats vindt. Waarschijnlijk zal des middags een kleine demonstratie gehouden worden voor genoo- digden en belangstellenden. De nieuwe Burgemeester. Zijn afscheid te Zwolle. Naar wij vernemen zal de nieuwe burge meester van Haarlem, dr. J. E. baron De Vos van Steenwijk, te Zwolle geen officieele af- scheidsreceutie houden, omdat hij daar slechts betrekkelijk kort aan het hoofd der gemeente heeft gestaan. Wel ligt het in de bedoeling van den bur gemeester, afscheid van den gemeenteraad van Zwolle te nemen in een buitengewone raadsvergadering, die hoogstwaarschijnlijk Zaterdagmiddag 13 November a.s. te half 3 zal gehouden worden. Na afloop van die zitting zal de burgemeester afscheid nemen van de ver schillende takken van dienst en de politie. De werkloosheid te Haarlem. Meer schilders zonder arbeid. In de afgeloopen week steeg het aantal werkloozen te Haarlem van 5843 tot 5902. Een vermeerdering dus van 59. Dit komt omdat in dezen tijd veel schilders werkloos zijn gewor den, een verschijnsel dat zich eveneens elk jaar tegen November openbaart. In dezelfde week van 1936 waren er 6613 werkloozen, zoodat wij nog 711 onder het aan tal van het vorige jaar zijn. Nieuwe partijen worden niet geduld in Dantzig. Alleen nationaal-socialislen in den Volksdag. DANTZIG. 2 November. (D.N.B.) De gouw leider der N.S.D.A.P. voor Dantzig. Albert Forster, heeft in een gisteravond gehouden massavergaderingen medegedeeld, dat de komende weken in Dantzig een verordening zal worden uitgevaardigd, krachtens welke de oprichting van nieuwe partijen verboden wordt. Na de verkiezingen zullen er in den Volksdag van Dantzig, met uitzondering van de Poolsche vertegenwordigers, nog slechts uitsluitend „bruinhemden" zijn. Amsterdamsche politie-agent veroordeeld. Beschuldigd van omkoopbaarheid. AMSTERDAM. 2 November, Het ge rechtshof bevestigde vandaag het vonnis van de rechtbank, waarbij een Amsterdamsche agent van politie wegens omkooping werd veroordeeld tot zes maanden gevangenis straf. De agent had van een bakker hier ter stede een rijksdaalder aangenomen en uit dank baarheid had hij een streep gehaald door een proces-verbaal, dat hij had opgemaakt we gens overtreding van de Arbeidswet. De agent ontkende, hij was overrompeld door den bakker dien hij in het posthuis had ontboden om hem nog eens te waarschu wen en het verbaal daarna te vernietigen. Van een belooning zoo hield hij vol had hij nooit gesproken. EEN GEHEELONTHOUDERSZANGKOOR? Het Centraal Comité van Drankbestrijden- de Vereenigingen heeft een samenkomst uitgeschreven op Donderdagavond 4 Novem ber a.s., in het Blauwe Kruis, Oude Groen markt. Op deze samenkomst zal besproke'n worden of een geheelonthouders-zangkoor wenschelijk en noodig is en zal een poging gedaan worden een commissie in het leven te roepen, die de oprichting voorbereidt. Alle leden en belangstellenden zijn welkom. De besprekingen zullen plaats vinden onder leiding van den directeur van den Bond van Geheelonthouderskoren. Zuid-Frankrijk heeft den laatsten tijd hevig van den zwaren regenval te lijden. Het dorp Salau is er het ergst aan toe, verscheidene huizen stortten in. Het gebouw van Scotland Yard te Londen, bekend uit ontelbare detective-romans, zal binnenkort worden afgebroken om plaats te maken voor een nieuw en modem ingericht bureau. Het woord is aan. Vondel De vrêeeen schat bij velen onbekent, die overtreft triomfeti zonder end. Persaaiivallen op Eden's rede. Italiaanscli en Duitsch commentaar. De verklaring van Eden. dat Italië geen recht zou hebben de Duitsche koloniale eischen te verdedigen, omdat het belangrijke gebiedsuitbreiding in Europa heeft verkregen en gebieden in Afrika van zijn vroegere bond genooten gekregen heeft, wordt door de „Messagero" besproken, die van meening is, dat Eden zoowel ln het algemeen als in dit bijzondere geval ongelijk heeft. In het algemeen hebben alle regeermgen het recht problemen van dezen aard te be handelen en oplossingen voor te stellen, die zij het geschiktste achten. Dit récht wordt o.m. vastgelegd door net Volkenbondshand vest zelf in art. 19. Wat dit bijzondere ge val betreft, herinnert het blad er aan, dat de „billijke compensaties, die in het Londen- sche verdrag voor Italië zijn gereserveerd bij de nieuwe verdeeling van koloniën neer kwamen op het aan Italië geven van 80.000 vierkante kilometers bijna woestijnachtig land met 100.000 bewoners, en andere woes tijngebieden, terwijl Engeland zijn rijk ver meerderde met tien millioen inwoners, en Frankrijk 960.000 vierkante kilometer met 7 millioen bewoners kreeg. De „Volkische Beobachter" schrijft: „de minister heeft over het koloniale probleem niets nieuws te zeggen. Uit zijn verklarin gen blijkt dat Eden niets geleerd heeft t.o.v. de door geen oppervlakkige handbeweging op te lossen Duitsche koloniale eischen. De „Berliner Boerse Zeitung" zegt: Eden bestrijdt het recht van Italië zich met de koloniale kwestie bezig te houden. Men zal ook niet de poging van den Engelschen mi nister van Buitenlandsche Zaken, om Italië als land, dat zoogenaamd groote winst heeft getrokken uit het verdrag van Versailles, neer te halen tot voorvechter van dit treu rige instrument van den haat. over het hoofd kunnen zien. In Rome zal men het ant woord daarop niet schuldig blijven. Wat ons betreft, kunnen wij ons bepalen tot de con stateering. dat het op deze primitieve wijze het minst gelukken zal een wig te drijven tusschen twee volkeren. Het ..Berliner Tageblatt" schrijft: Wil Eden door Mussolini het woord te ontzeggen het vasteland van nu af autocratisch regeeren? De voorwaarden daartoe schijnt hij echter niet mee te brengen. De „Berliner Lokalanzeiger" schrijft: Eden moest rustig eens den moed hebben voor het Lagerhuis te zeggen wat men in de Engel sche regeering werkelijk denkt over Duitsch- land's koloniale eischen. Wanneer het een afwijzing is, weet Duitschland, waar het aan toe is. Wanneer het een ingang op de Duit sche eischen mocht zijn. zou zeer veel on nutte aanleiding tot onrust uit de wereld geholpen worden. RIJKSPOSTSPAARBANK. Aan het postkantoor Haarlem en het daar onder behoorende ambtsgebied werd gedu rende de maand October ingelegd 696.589.80 en terugbetaald 540.197.31. WIE VOND DE TASCH? Donderdagmiddag werd door twee heeren, die met de tram uit Amsterdam kwamen, in den wagen een tasch gevonden, die door één dezer heeren, die in Halfweg uitstapte, werd meegenomen. Later bleek deze tasch toe te behooren aan den dienstdoen den conduc teur, die haar op het remwerk had geplaatst. Aangezien de tasch voor enkele honderden guldens aan reserve-kaartjes bevat die voor het publiek waardeloos zijn waarvoor de conducteur aansprakelijk is, hoopt deze dat de vinder de tasch alsnog bij hem terug zal bezorgen. HEDEN: 12 PAGINA'S De brandweerkazerne te Haarlem wordt op 10 November a.s. officieel geopend. l De sleepreis met den baggermolen „Be verwijk 16" is geëindigd. 3 Julius Barmat is te Amsterdam gearres teerd. 3 Bij een botsing tusschen een gemeente lijke autobus en tram te Amsterdam acht personen gewond. 3 Eden acht den Italiaanschen steun voor de Duitsche koloniale eischen ongemo tiveerd. 4 De Belgische liberalen slaan welwillend tegenover den nieuwen kabinetsforma teur Pierlot 4 De twaalfde partij tusschen Euwe en Aljechin is in remise geëindigd. 7 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Vlucht uit Cayenne. 1 Prof. dr. P. Geyl; Positie van het Afri- kaansch vertoont nog zwakheden. 2 J. B. Schuil over Dr. Platon Kretsjet, chirurg. 2 J. H. de Bois over de Eere-tentoonstelling A. L. Koster 2 Mr. E. Elias: Haagschc Herfst. 3 Van onzen Parijschen correspondent: De Fransche radicaal-socialisten bijeen. 4 H. D. Vertelling: De baard. 6 Schaakrubriek 7 K. de Jong: Ned. Ver. van Huisvrouwen 10 De Burgerlijke Stand van Haarlem Ls op genomen op g

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 1