Haarlems Dagblad De Reizende Hertog. Fa. VAN BASTEN Gulden woorden. 55e Jaargang No. 16680 Uitgave Lourens Coater, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Poatgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Zaterdag 6 November 1937 Abonnementen per weck f0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertenüën: 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel. Regelabonnementstarieveu op aanvraag. Vraag eu aaubod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. De hertog van Windsor heeft zijn Ameri ka a nsch reisplan moeten opgeven omdat het gerucht aan de overzijde van den Oceaan hem plotseling fascistische sympathieën toedichtte, hetgeen inhield dat hij vermoedelijk niet al te prettig ontvangen zou worden in de Ver- eenigde Staten. Bovendien heeft hij daar een vriend, geheeten Bedaux, die een arbeidsstel- sel heeft ontworpen dat de Amerikaansche ar beiders niet aanstaat.. Daarom nam het ge rucht nu ook maar aan, dat de hertog dit stel sel zou voorstaan. Beide beweringen worden door den hertog vierkant afgewezen. Hij verklaart dat er geen schijn van juistheid in is: noch een bepaald arbeidsstelsel, noch een bepaalde politieke of rassen-leer worden door hem voorgestaan. De motiveering van zijn veronderstelde fascisti sche voorkeur is trouwens ook wel erg zwak, even zwak als de verklaring van zijn z.g. sym pathie voor het stelsel-Bedaux. Hij heeft Hit- Ier in Berchtesgaden bezocht, hij heeft een aantal Duitsche bedrijven en instellingen be zocht en is daarbij begeleid door minister Ley. Dat bewijst natuurlijk niets: de Fransche am bassadeur zou dat ook kunnen doen, heeft het waarschijnlijk al gedaan en niemand zal hem daarom fascisme toedichten. Maar dan zou de hertog met een Duitsch schip, de „Bremen" reizen. Wat een onnoozel argument! Zelf heeft hij daarop geantwoord dat hij dit deed omdat zoowel de Engelsche als de Fransche Oceaan schepen Engelsche havens aandoen en hij na zijn abdicatie als koning-en-keizer buiten Engeland blijft. Dat is toch inderdaad volko men begrijpelijk. De reizende hertog ondervindt, dat het in de tegenwoordige wereld voor een man van zijn beteekenis en ongeëvenaarde ervaringen wel heel moeilijk is zich te bewegen waar hij wenscht. De wereld is achterdochtig, onver draagzaam en vol geruchten. Mets is onbe trouwbaarder dan geruchten. Maar als er over een half jaar ergens een kletscampagne wordt ontketend om aan te toonen dat de hertog van Windsor communistische sympa thieën heeft, of dat hij voornemens is zich tot dictator van de Sahara op te werpen, of iets anders onzinnigs, zal dat ook een aantal men- schen vinden die er in gelooven. Feit is, dat de mensehelijke verbeeldings kracht een persoonlijkheid zooals deze niet kan verwerken. Hij heeft zijn troon opgeofferd voor de vrouw die 'hij lief heeft en dat is in dezen tijd voor de meesten al volstrekt een raadsel. Hij heeft zich niet op een of ander eenzaam landgoed teruggetrokken pm zich daar met golf, de jacht en andere ontspan ningen zoowat bezig te houden, maar reist rond vol onderzoekingsgeest, vol blijvende be langstelling voor de vraagstukken die hem al tijd geboeid hebben. Dat begrijpt men ook niet. Het is te oorspronkelijk, te nieuw van op vatting. Men kan het eenvoudig niet verwer ken. Als de hertog zijn reizen en onderzoekingen wil voortzetten zal hem dat niet gemakkelijk vallen. Het is zeer aannemelijk dat een man, die immer boven de partijen heeft moeten staan en zich op een objectieve beschouwing van de nooden en de worsteling om lotsver betering van het menschdom heeft moeten toeleggen van zijn jeugd af, zich in die ge- dachtensfeer blijft gevoelen al is hij geen koning meer. Het is bij een man die getoond heeft, de consequenties van zijn besluit volkomen te aanvaarden en zijn woord te .houden als de gentleman die hij is, eigenlij.k ondenkbaar dat hij zich in eenige partij voorkeur zou be geven, hetgeen gezien ook de geweldige populariteit die zijn persoon nog steeds in Engeland geniet tegen het Engelsche be lang zou zijn. Maar het gerucht houdt zich met dergelijke overwegingen niet bezig. Het kletst er maar op los. Misschien zal de hertog ertoe moeten be sluiten, zich met zijn hertogin inderdaad weer voor geruimen tijd terug te trekken. Een verjaagde koning is een aanmerkelijk vrijer man dan een vrijwillig-afgetreden koning, die bovendien een man van bijzondere gaven is en zich bezield heeft getoond door motieven, die wat al te ver boven het normale conver- satiepeil liggen. Dat blijkt nu wel heel duide lijk. R. P. KINDJE VAN EEN STOEL GEVALLEN EN OVERLEDEN De ruim elf maanden oude J. van der Hey- den is in de ouderlijke woning aan de Janne Bouwensstraat te Rotterdam van een stoel dat het kindje korten tijd later aan 'de ge- gevallen en zoo ongelukkig terecht gekomen, volgen van den val is overleden. OPGEPAST VOOR DIEN „TUINMAN"! Een bewoner van het Hasselaersplein heeft aan de politie medegedeeld, dat hij Vrijdag middag half vier bezoek heeft ontvangen van een man, die zei dat hij de tuinman van zijn achterburen was. De man zei, dat de bewo ner van genoemd plein een plant in zijn tuin had, die aangetast was door bladwesp. De bewoner noodigde hem uit, deze plant aan te wijzen. Eenmaal in den tuin, consta teerde de man dat nog meer planten besmet waren. Hij had een spuit met een flesehje met vloeistof bij zich en zou die planten er wel even mee behandelen. Toen hij na een kwartier klaar was, vorderde hij een bedrag vanf 8.50. De bewoner vond dit natuur lijk te veel en wenschte dit niet te betalen. Na heel veel moeite kon hij tenslotte den man de deur uit krijgen, na hem echter eerst een bedrag van drie gulden betaald te heb ben. De politie stelt een nader onderzoek in. Onze lezers zijn dus tegen dezen „planten- dokter" gewaarschuwd. Jamboree beeft overschot opgeleverd. In een nota naar aanleiding van het verslag' der Tweede Kamer inzake onderwijsbegrooting deelt de minister mede, dat van het bestutu: der stich ting Wereld-Jamboree 1937 dezer dagen bij de regeering bericht is in gekomen, dat de jamboree een voor- deelig saldo heeft opgeleverd. Het aangevraagde bedrag van f 8000 blijkt derhalve niet meer noodig te zijn, zoodat de minister deze verhoo ging terugneemt. Minimum-maat aal en paling 28 centimeter. De minimum-maat van aal en paling, tot heden 25 centimeter bedragende, wordt met ingang van 15 November a.s. vastgesteld op 28 cM. voor versche en 26 cM. voor gerookte aal en paling. Het zal dus met ingang van dien datum ver boden zijn aal of paling van kleinere afmeting voorhanden te hebben. Sjansi's hoofdstad gevallen. Taijoean in handen der Japanners. PEIPING, 6 November (Reuter-ANP) De hoofdstad van Sjansi, Taijoean, is in handen der Japanners gevallen na den verbitterdsten veldtocht, die nog tijdens de vijandelijkheden in Noord- China is voorgekomen. Men verwacht thans, dat de Japan ners aan alle noordelijke fronten zul len oprukken naar de Gele Rivier. Geen kloof meer tussclien Italië en Duitschland. Goebbels spreekt over binnen- en buitenlandsche aangelegenheden. Dr. Goebbels. De Duitsche rijksminister voor pers en propaganda, dr. Joseph Goebbels, heeft Vrij dagavond voor een zeer groot gehoor in het Berlijnsche Sportpalast een rede gehouden, waarin hij een overzicht gaf van de groote lijnen der binnen- en buitenlandsche poli tiek. In deze rede besprak hij allereerst het vierjarenplan, dat hij een gevolg noemde van het verdrag van Versailles. Tegenover de meening in het buitenland, dat het vierja renplan autarkie beteekent, moet er met nadruk op gewezen worden, dat de natio- naal-socialistische regeering het haar eerste plicht acht, Duitschland zooveel mogelijk onafhankelijk te maken van de willekeur der overige wereld. Vervolgens behandelde dr. Goebbels het probleem der voedselvoorziening en het grondgebied. De Duitschers hebben slechts een zeer beperkt grondgebied en kunnen zich niet uitbreiden. Een ander volk zou op dit grondgebied gedoemd zijn te verhonge ren. Dat Duitschland in vergelijking met an dere rijke landen nog den besten levensstan daard heeft, dankt het aan het Duitsche vernuft en Duitsche organisatietalent. Vervolgens critiseerde dr. Goebbels op hef tige wijze zekere kerkelijke kringen, die in de openhartige levenswijze van het volk en in het bijzonder van de Duitsche jeugd een gevaar zien voor de zedelijkheid. Met betrekking tot de buitenlandsche cri tici zeide dr. Goebbels, dat Duitschland voor alles van iedere inmenging in Duitsche bin- nenlandsche aangelegenheden verschoond wenscht te blijven. Sprekende over de verhouding tot Italië zeide Goebbels, dat op voor beeldige wijze met dat land wordt samengewerkt. In tegenstelling tot de verdeeldheid in Europa kan wor den vastgesteld, dat Duitschland en Italië het goed met elkander kunnen vinden en dat de spil Berlijn-Rome, ondanks alle pogingen tot ondermij ning nooit verbroken is kunnen wor den. De volken van beide landen zijn door hun leiders zoodanig opgevoed, dat er tusschen deze landen geen kloven meer kunnen ontstaan. Dezen toestand heeft Europa noodig. Even noodig is het, dat twee, bedachtzame man nen er voor waken, dat dit waardevolste cul tuurland der aarde niet door sluwheid van het bolsjewisme en het gebrek aan instinct van het liberalisme in het grootste gevaar- wordt gebracht. Europa moet inzien, dat er zekere vraagstukken moeten worden opgelost wil het niet in gevaar komen. Tenslotte behandelde spreker in enkele korte zinnen Rusland. Misschien, zoo zeide hij, is het wel de grootste historische daad van den Fuehrer geweest, dat hij het Duit sche volk de Sovjet-Russische ellende heeft bespaard. Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159 Behangerij Stoffeerderij (Adv. Ingez. Med.) De nieuwe Burgemeester. Politiecorps wordt 18 November voorgesteld. Naar wij vernemen zal Donderdagmorgen 18 November het politiecorps op de binnen plaats van den Doelen door den commissaris van politie aan den burgemeester worden voorgesteld. 250.000 SCHAPEN IN PATAGONIë OMGEKOMEN. SANTIAGO, 5 November (A.N.P.) Gemeld wordt, dat in den afgeloopen winter onge veer 250.000 schapen omgekomen zijn ten ge volge van den hevigen sneeuwval in Chi- leensch en Argentijnsch Patagonië, en men vreest, dat nog meer schapen in de dooi- periode zullen bezwijken. Men heeft den strengsten winter achter den rug, die in de laatste 25 jaar is voorgekomen. Kind overreden en gedood. Vrijdagmiddag om vijf uur is het driejarig zoontje van de familie T. H. Adam te Koe wacht (Z.Vl.) door een vrachtauto overreden en op slag gedood. Suriname's koffiecultuur met den ondergang bedreigd. Door sterke daling der koffieprijzen. PARAMARIBO, 5 November (Aneta). Naar Aneta's correspondent verneemt, be teekent de schrikbarende daling van den koffieprijs de ondergang van de Surinaam- sche koffiecultuur. Zelfs het afplukken en verwerken van de rijpe koffie is niet meer loonend. Men hoopt thans, dat de Bacoven-cultuur krachtig zal worden aangepakt. Het conflict in het Verre Oosten en onze handelsbelangen. Vragen van het Tweede Kamerlid Effendi. Het Tweede Kamerlid Effendi heeft aan de ministers van buitenlandsche zaken. van economische zaken en van koloniën de vol gende vragen gesteld: 1. Is de regeering niet van oordeel, dat de Japansche krijgsoperaties in China reeds groote nadeelige gevolgen hebben gehad voor en nog grootere schade zullen kunnen be rokkenen aan de Nederlandsche en Neder- landsch-Indische handelsbelangen in dat land? 2. Is de regeering niet van meen ing, dat door het ongestrafte optreden van den aan valler in China de opvatting veld wint, al thans kan winnen, dat ook Indonesia straf feloos aan een dergelijke bedreiging kan wor den blootgesteld? 3. Is de regeering niet van meerling. dat de oorlogsvoering voor den aanvaller onmo gelijk kan worden gemaakt en daarmede het dreigende gevaar voor Indonesia belangrijk kan worden verkleind door het verbreken van alle handelsbetrekkingen met Japan en in het bijzonder door een onmiddellijke stop zetting van de levering van olie en andere voor den oorlog dienstige grondstoffen aan den aanvaller? 4. Zoo ja, is de regeering dan bereid deel te nemen aan eventueele toepassing van eco nomische sancties tegen den aanvaller? 5. Is de regeering niet van oordeel, dat de spontaan opgekomen solidariteitshulpcam- pagne voor China en de boycotbeweging te gen Japan, zooals ze zich op dit oogenblik in Nederlandsch-Indië voordoen, mede een middel is om de agressie van den aanvaller* te bedwingen, en denkt zij niet bovenge noemde beweging in den eenen of anderen vorm te begunstigen? 5. Is de regeering tenslotte bereid hulp verstrekking aan China, waarmede Neder land vriendschappelijke betrekkingen on derhoudt, krachtig te bevorderen, in het bij zonder het verstrekken van ruim crediet en van humanitaire medische hulp zoomede het onmiddellijk leveren van de benoodigde wa pens aan het aangevallen China? (Sinds 1 November kost een tele foongesprek NederlandIrak via Parijs f 54.90 per drie minuten, in plaats van f 63.90, zooals tot dus verre.) Ik weet het niet. in welke mate, Men hier met Irak pleegt te praten, Door middel van de telefoon, Maar 't lijkt mij ietwat ongewoon. Wat mij betreft, ik heb tot heden, Althans nog nooit dien weg betreden, En 't lijkt een dubieus geval, Of het er ooit van komen zal. Intusschen doet het goed, te lezen, Dat ook dit mooglijk blijkt te wezen, Wanneer je graag iets snel bepraat En dus een brief te langzaam gaat. 'k Wil er in dit verband op wijzen, Dat het bijzonder valt te prijzen, Dat men hiervan nog bovendien. De kosten gunstig heeft herzien. Hoewel 'k er tevens bij moet zeggen, Dat ik, voor ik het neer zou leggen, Als Jk drie minuten praten wou, Nog weieens even aarzien zou. Je moet wel goed je woorden kiezen En niet je in gezeur verliezen, Wanneer je zoo met Hak praat, Zijn 't „gulden" woorden inderdaad. Zoo'n drie minuten converseeren, Kunnen je waarlijk grondig leeren. Hoezeer het spreekwoord: tijd is geld, Soms letterlijk als waarheid telt. En omgekeerd kun je beweren, Dat hieruit valt te concludeeren, Dat langs de Holland-Irak lijn Tenminste, spreken goud kan zijn. Bekende namen en nummers. Ida 6, Gerrit 4, Anton 8. Reitzstraat 1, Dr. Leydsstraat 10, Telef. 11784. Huishoudelijke artikelen en 1 KLOMPEN CENTRALE. (Adv. Ingez, Med.) Wordt Von Ribbentrop ambassadeur te Rome? Yon Hassell zou te Londen benoemd worden. LONDEN, 6 Nov. (Havas) Vernon Barlett meldt uit Brussel aan de News Chro nicle, dat volgens inlichtingen uit goede bron Von Ribbentrop benoemd zou worden tot ambassadeur te Rome en Von Hassell tot am bassadeur te Londen. Weldadiglieidszegels voor liet kind Afbeelding toont een kinderkopje van Frans Hals. Van 1 December tot en met 5 Januari 1938 zullen op de postkantoren wederom weldadig heidszegels verkrijgbaar worden gesteld; waarvan de netto-opbrengst boven de fran- keerwaarde ten bate komt van het bescher ming- en hulpbehoevend kind. De zegels worden uitgegeven met een fran- keerdkaarde van resp. l3/2. 3, 4, 5 en 12A cent en een verkoopprijs van 3. 5, 6. 8 en 16 cent. Ditmaal is de voorstelling der zegels een kinderkopje ontleend aan een schil derij van Frans Hals, naar aanleiding van de dit jaar te Haarlem gehouden tentoon stelling van den grooten meester. Meester der vitaliteit wist Hals ook het kindergelaat te schilderen, zóó dat al het bekoorlijke en opwekkende van de jonge le venskracht tot uitdrukking komt. Eén zijner schilderijen, op de tentoonstelling te zien, was daarom als aangewezen voor hoofdmo tief der kinderzegels van dit jaar. De schil dering van het kopje voor het zegel werd uit gevoerd door den kunstschilder Pijke Koch, het lettergedeelte is van de hand van den schriftkunstenaar J. van Krimpen. De kleur der zegels is resp.: donkergrijs, lichtgroen, roodbruin, donkergroen en blauw. De afbeelding is voor alle waarden dezelfde. De zegels zijn vervaardigd in rotogravure. De afmeting van net beeldvlak is 18 bij 2QA millimeter. De geldigheidsduur voor frankeering loopt tot en met 31 December 1942. I Het woord is aan Lichtenberg: Men kan in de wereld wel leven van waarzeggen maar niet van de waarheid zeggen. Verliezen der republikeinen in Aragon. Regeeringsluchtmacht bombardeert Saragossa. SALAMANCA, 6 Nov. (Havas)Een of ficieel communiqué meldt o.a.: „In Aragon, in den sector van Jaca, hebben de rechtsclien verscheidene hoogten bezet. De regeerings- troepen lieten bijna honderd dooden en ver scheidene geweren en mitrailleurs, benevens een groote hoeveelheid oorlogstuig achter. Rechtsche escadrilles vliegtuigen hebben de militaire doelen van Barbastro gebombar deerd. Het aantal vijandelijke vliegtuigen, dat in den loop van October met zekerheid neergeschoten is, bedraagt 26, terwijl nog 23 toestellen vermoedelijk neergeschoten zijn. Uit Madrid wordt medegedeeld, dat gis teren veertig vliegtuigen der regeering de militaire doelen van Saragossa heftig treffend bestookt hebben. Een hevige ontploffing heeft zich voorgedaan in de gebombardeerde stad, welke ongetwijfeld afkomstig was van een ge troffen munitiedepot. Alle vliegtuigen zijn veilig naar hun bases weergekeerd. Minister Seldte naar Nederland. Studiereis in gezelschap van Duitsche technici. BERLIJN, 6 November (A.N.P.) Ter be antwoording van een overeenkomstig soortge lijk bezoek van oud-minister Slingenberg in het begin van dit jaar, zal de Duitsche i*ijks- minister van arbeid Seldte zich Zondag op uit- noodiging van den minister van sociale zaken naar Nederland begeven, ten einde tijdens een verblijf van eenige dagen de werkverschaf- fings- en de ontginningswerken in oogen- schouw te nemen. Bij dit bezoek, dat als stu diereis is bedoeld en geen officieel karakter draagt, zal de heer Seldte vergezeld zijn van verschillende Duitsche technici en andere des kundigen, o.m. een vertegenwoordiger van het rijksministerie voor de voedselvoorziening. Bij zijn aankomst in Den Haag zal de heer Seldte door den minister van sociale zaken prof. Romme worden verwelkomd. Tijdens zijn verblijf alhier zal de rijksminister ook een feest van de Duitsche kolonie in Den Haag bijwonen. Italië bij liet anti-Kominternpact. Protocol hedenmorgen onderteekend. ROME, 6 NOV. (D.N.B.-A.N.P.) In het Palazzo Chigi is hedenmorgen om 11 uur een protocol onderteekend, waar bij Italië toetreedt tot het op 25 No vember 1936 tusschen Duitschland en Japan gesloten verdrag tegen de communistische internationale. Italië treedt toe in de kwaliteit van een oorspronkelij k onderteekenenden staat. Het protocol is voor Italië onder teekend door den minister van Bui tenlandsche Zaken, Graaf Ciano, voor Duitschland door den buiten gewonen en gevolmachtigden am bassadeur van het Duitsche rijk Von Ribbentrop en voor Japan door am bassadeur Hotta, MODERNE WONINGEN TE HUUR, op mooi punt bij de Hyacintenlaan, 7 kamers, w.o. badkamer, 40.p. mnd. U kunt nu het beste uitzoeken en huren per eersten Januari, Februari, Maart of April, Bevr. op het werk en bij S. VELDKAMP, Van Dortstraat 90, Telefoon 16373. (Adv. Ingez, Med.) HEDEN: 16 PAGINA'S Het hoogste meteorologische observatorium van Europa, „Jungfraujoch", gelegen op den 3572 meter hoogen top van de Sphinx in Zwitserland, is dezer dagen in gebruik genomen. pag. De Jamboree heeft een overschot opgele verd. 1 De regeering acht betere voorziening van het handelspolitieke apparaat zeer noodig. 3 De Zweefvliegers krijgen een nieuw zweef vliegterrein bij Amsterdam. 3 De hertog van Windsor heeft zijn Ameri kaansche reis afgezegd. 4 Duitschland en Polen zijn tot een ac- coord gekomen over de minderheden- kwestie. 4 Op de negen mogendheden conferentie is een ontwerp-nota opgesteld. 4 Bioscopen 8 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: De reizende Hertog. 1 P. v. d. Hem: De Nederlandsche Leeuw moet weerbaar zijn. 3 K. Andr.: Portugal als dictatuurstaat. 4 Prof. dr. A. D. Fokker: Hoe maakt men onzichtbare atomen zichtbaar? 5 K. de Jong: Toonkunst, afd. Haarlem. 5 Dr. M. Euwe: AJjechin's kunst is, zijn te genstanders van den goeden weg af leiden. 0 C. J. E. Dinaux: Zonderlinge Levens. 7 J. H. de Bois: Litteraire kantteekeningen 7 H. D. Vertelling: Oude kranten. 7 Jules Kammeijer: Blijft Fit 7 Financieel Economisch weekoverzicht. Yei-warde commentaren van Amerika's leidende economen. 9 De Burgerlijke. Stand van Haarlem is op genomen op 2

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 1