H
txe^ümeU faunen.
Hogenbijl
J. VAN DEN BERG
ZAL Dr. EUWE OPHALEN?
VROOM dDREESMANN
Beslist niet!
waarom
lékker
zi|ru
GROOTE VEILING
SCHILDERIJEN
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1937
HAAELE M'S DAGBLAD
SCHAKEN.
Speelde Euwe slecht, of Aljechin goed?
Psychologisch spel van den Franco-Rus.
OEWEL de laatste vier partijen te
zamen geen verandering in punten
gebracht hebben, hoewel dus
Euwe's achterstand ebleven is, is
de toestand toch wel degelijk in zijn voordeel
veranderd. Na uit zeven partijen slechts IV2
punt gescoord te hebben, heeft de wereld
kampioen eindelijk weer eens een winstpunt
weten te behalen. Verder sloot ook in de
beide remisepartijen, die hieraan vooraf gin
gen, de balans met een klein overwicht voor
hem. Alles bij elkaar beteekent dit, dat Dr.
Euwe een niet te onderschatten moreele
winst kan boeken, die hem wellicht over zijn
inzinking heen kan helpen.
Er is nu tenminste weer een reëele grond,
waarop hij zijn zelfvertrouwen kan bouwen.
„Euwe's Inzinking" zoo schrijven bijna
alle kranten. Maar nu vroeg dezer dagen
iemand, of dat niet een ietwat tendentieuse
voorstelling van zaken was, ingegeven door
nationalen trots of een andere partijdigheid.
Kan Aljechin's succes niet beter toegeschre
ven worden aan het feit, dat hij ontzaglijk
sterk speelt, dan aan een „inzinking" van
den ander? Tenslotte kan men (i.e. Euwe)
slechts zóó goed spelen, als de ander toe
laat zoodat op objectieve gronden toch
niet uit te maken is, hoe het nu komt dat A.
van E. wint: doordat A. zoo góed of doordat
E. zoo slécht speelt".
Deze redeneering moge voor allerlei wed
strijden juist zijn, maar voor het schaakspel
geldt zij niet. Doordat men een schaakpartij
nl. ten behoeve van een gedegen onderzoek
ad litituur kan naspelen, is het mogelijk op
den duur door analyse tot een objectie
ven maatstaf te komen.
Deze onpartijdige rechter oordeelt nu over
de partijen, vallend in de periode van Alje
chin's succesen als volgt:
Zesde partij (A. wint)Euwe laat zich in
de opening volledig overrompelen, staat bij
den 7den zet al verloren; de rest is „afwikke
ling", door Aljechin feilloos uitgevoerd.
Zevende partij (A. wint)Euwe brengt in
de openingsfase een pionoffer van zéér twij
felachtige waarde; A. accepteert het en voelt
zich blijkens het vervolg verplicht dit te be
antwoorden met een stukoffer, eveneens van
zéér twijfelachtige waarde. Beide spelers
hebben dan weer zoo wat, gelijke kansen, tot
dat Euwe een grove fout maakt, die onmid
dellijk de partij kost.
Achtste partij (Aljechin wint). Na de ope
ning: gelijke kansen, en een stelling die een
beetje naar remise richt. Totdat Euwe ris
kant op winst gaat spelen en een onvol
doende doorgerekende combinatie uitvoert,
die Aljechin éclatant weerlegt.
Negende partij (remise). Eerst Euwe, dan
Aljechin een beetje in het voordeel, 'n Re
gelmatige remisepartij.
Tiende partij (Aljechin wint:. In een op
het eerste gezicht voor Euwe iets betere stel
ling doet Aljechin een paar zéér fraaie en
sterke zetten, die hem een weinig in het
voordeel brengen. Dan blundert Euwe: hij
verliest een stuk en de partij.
Men ziet hieruit, dat in werkelijkheid beide
factoren aanwezig zijn: Euwe is niet, Alje
chin is wél bijzonder op dreef. Maar de na
druk moet ongetwijfeld op de eerste liggen.
In vijf partijen twee grove fouten (7 en 10)
tweemaal een zwakke behandeling van de
opening (6 en 7) en bovendien nog (in 9) een
onvoldoende doorgerekende combinatie
dat is natuurlijk ver beneden het normale
peil van den wereldkampioen.
Anderzijds blijkt van een bijzonder goeden
vorm van Aljechin uit no. 6, waar het alleen
ging om een vlotte afwikkeling, nog niet veel,
en uit no. 7 nog minder. Als bijzonder goede
prestatie zijn alleen aan te rekenen de origi-
neele opzet en fraaie beslissing van no. 8, de
succesvolle verdediging van een iets mindere
stelling in no. 9 en tenslotte de twee a drie
zéér sterke zetten vóór Euwe's blunder in
no. 10. Dat waren staaltjes van schaakkunnen,
die aan zijn grooten tijd deden denken, toen
het heelemaal niet zoo'n zeldzaamheid was,
dat hij probleemzetten deed, die geen enkele
andere meester voor het bord zou hebben ge
vonden.
Zou zijn goede conditie misschien toch
althans voor een deel moeten worden
toegeschreven aan zijn retraite van twee
maanden in de binnenlanden van Frankrijk?
In zijn boek „Auf dem Wege zur Weltmeister-
schaft" beschrijft hij, hoe hij zich op zijn
match met Capablanca voorbereidt, door o.a.
al diens wedstrijdpartijen van de laatste ja
ren na te spelen en zorgvuldig te analyseeren,
om langs dezen weg de zwakke punten van
zijn toekomstigen tegenstander op te spo
ren! Blijkbaar acht hij de psychologische
voorbereiding voor een dergelijke match van
zeer groote beteekenis. Aljechin is een zeer
geraffineerd psycholoog, als het er op aan
komt. Toen hij tegen Capablanca een paar
punten vóór was gekomen, legde hij de eerst
volgende partijen allemaal alléén maar op
remise aan, met de bedoeling, zijn tegenstan
der op deze wijze „onder den druk van de
voorafgegane ver liespartij en te houden" en
zoo wellicht een wanhopig en slecht gefun
deerd offensief van diens zijde uit te lokken.
Koele, psychologische berekening dus als
niet te onderschatten strijdmiddel!
Deze feiten in aanmerking nemend, is het
niet onwaarschijnlijk, dat hij zich bij zijn
voorbereiding voor deze match vooral heeft
bezig gehouden met de vraag: „Hoe roep ik
stellingen in het leven, die mijn tegenstan
der niet en mij wel liggen?" En het schijnt,
dat daarin het verschil ligt met den Aljechin
van 1935, die zich, zooals men weet, vrijwel
heelemaal niet had voorbereid, daar hij zijn
wedstrijd met Euwe meer als een goede
oefening voor latere, ernstige ontmoetingen
met Flohr b.v. beschouwde! Vandaar dat hij
toen met geweld op verwikkelingen speelde,
waar Euwe's zwakke punt bepaald niet ligt.
En hij heeft nu al verschillende keeren stel
lingen weten te bereiken van het type, dat ik
in het vorige artikel beschreven heb; stellin
gen, waarop Dr. Euwe's sterk gerichte, dus bij
voorkeur een doel nastrevende, systematische
denken geen vat heeft.
Anderhalf jaar geleden heb ik eens in een
tijdschriftartikel gepoogd een staatje op te
maken van den aard der motieven, die den
schaker gemiddeld tot de keuze van zijn zet
brengen. Daaromtrent is natuurlijk niets pre^
cies vast te stellen, maar globaal geschat zou
het er zoo kunnen uitzien:
95% zuiver redelijke motieven, gegrond op
objectieve beoordeeling („dat is naar mijn
oordeel beter").
4% intuïtieve motieven en gevoelsvoorkeur
(„dat lijkt mij beter" en „dat ligt mij beter").
1% psychologische motieven („dat ligt hem
slechter"!)
Nu is uit het voorgaande wel duidelijk, dat
de psychologische motieven bij Aljechin waar
schijnlijk een grootere rol spelen dan bij
Euwe. Voor het overige zal het frappante ver
schil in speelwijze der beide kampioenen wel
te herleiden, zijn tot een andere verdeeling der
over gevoel en intuïtie. Aljechin laat vrij
veel aan zijn gevoel over, hij heeft onder om
standigheden liever een prettige slechte stel
ling, dan een onaangename goede. En Euwe
neemt vaak beslissingen met behulp van zijn,
zuiver „wetenschappelijke", intuïtie, een ge-
voel-voor-het-waarschijnlijke dus. Voorts re
kent Aljechin meer uit dan Euwe, d.w.z.: hij
laat niet zooals zijn tegenstander een deel van
objectief mogelijke beoordeeling aan zijn in
tuïtie over. Hoewel deze getallen op zichzelf
natuurlijk geen beteekenis hebben, zou men
dus b.v. kunnen veronderstellen, dat Aljechin
96% objectieve, 3% gevoels-, 0% intuïtieve en
1% psychologische motieven „gebruikt", tegen
Euwe resp. 94%, 2%, 3V2 en V2%.
Veel verder komt men weliswaar niet met
zulke speculatieve beschouwingen, maar het
is wel zeker, dat wie het begrip schaakstijl
wil onderzoeken, aan dezen kant, n.l. bij de
motieven moet beginnen.
Om tot besluit nog even op de dingen van
den dag terug te komen: we hebben gezien
dat het er allen schijn van had, dat de we
reldkampioen hij is het nog! zijn inzin
king te boven was gekomen. Maar zeker is dit
nog niet; de Zwolsche partij van hedenavond
zal op deze vraag een definitief antwoord
geven. Als onze landgenoot deze partij, met
zwart, wint, dan kan men hem gerust weer
de beste kansen geven. Wordt de partij remise,
dan is er nog niets van te zeggen, hoewel de
Franco-Rus er met zijn twee punten voor
sprong natuurlijk wel het beste voorstaat
en in het derde gevalzullen waarschijn
lijk vele Hollanders zich minder gerust voelen.
A. D. DE GROOT.
Haagsch Maandblad Febr. 1935.
DAMES-HOCKEY.
HET PR O GRAMMA VOOR ZONDAG.
Eerste klasse:
Rood Wit—B.DK.C.
't GooiAmsterdam.
H.O.C.—H.H.IJ.C.
H .D .M.'Hilversum
Overgangsklasse
B.H.V.—B.D.H.C. 2
't Gooi 2Leiden
TogoKieviten
Tweede klasse A:
Victoria—H.H.IJ.C. 2
B.DH.C. 3—H.C.M.
Rood Wit 2-H.DM. 2
Derde klasse B:
B.DH.C. 5H.B.S.
H.B.S. 2—Leiden 2
Rood Wit 3—B.DH.C. 4
Vierde klasse E:
Strawberries 2Zandvoort 2
Rood Wit 4—B.D.H.C. 7
AlkmaarRood Wit 5
Voor Zondag is dus in het Heemsteedsche
Sportpark de eerste plaatselijke strijd Rood
WitB.D.H.C. vastgesteld. De stand van de
leidende groep is nu:
gesp. gew. gel. verl. p. v.t. gem.
Amsterdam 5 5 0 0 10 2il8 2.
Rood Wit 5 3 117 15—10 1.40
B.DH.C. 4 2 1 1 5 8— 6 1.25
Het wordt dus een interessante strijd om
de tweede plaats, die wel veel belangstelling
zal trekken
De elftallen worden als volgt opgesteld:
Rood Wit:
Mevr. Voorwalt,
M. van Beeck Vollenhoven, M. Schmeink.
P. Loeb, H. Vreede, J. Goeting,
T. Leeuwenberg, W. de Voogt,
A. van Beeck Vollenhoven, L. Jongeneel,
T. Goeting.
B. D. H. C.:
L. de Groot, M. Webster, J. v. d. Heyden,
W. Mulder, T. Mulder,
A. Dorsman, T. de Roos, A. de Vletter,
F, Kerkhoven, D. Roos,
N. Roosjen.
SCHAKEN.
HET OOSTEN—DE PION.
De Schaakvereeniging „Het Oosten" I en n
speelde tegen „De Pion" I en H voor de com
petitie van den N.H.S.B.
De uitslag was:
„Het Oosten"„De Pion"
M. BeinemaJ. S. Ligthart
Th. HetemG. W. Koek
P. HoogendoornJ. A. Ravenzwaai
K. J. BijlH. A. v. Kleef
C. KosterP. Bosch
J. J. v. KampenWestendorp Boei'ma
H. P. J. KoningT. Santefort
J. J. PiersD. Keetbaas
J. W. SchipperC. W. Heeck Jr.
G. HuizingP. v. Leeuwen
Voorlopige uitslag 53
De voorloopige uitslag van den wedstrijd
der tweede tientallen is 41/24%
DAMMEN.
COMPETITIE NEDERL. DAMBOND.
Voor de derde klasse competitie van den
Ned. Dambond (district Noord-Holland)
speelde „D.O.S." I tegen „T.OT." I uit Velsen.
De uitslag van dezen wedstrijd luidt 200
voor D.O.S
BILJARTEN.
KAMPIOENSCHAP 2E KL. GROO T BILJART
Deze wedstrijden werden Vrijdag te Am-
slagen:
Metz
300
25
72
12.00
Van Eymeren
177
25
59
7.08
Jacobs
300
42
58
7.14
Vos
176
42
22
4.19
Schmidt
300
16
116
18.75
Van Eymeren
130
16
39
8.21
Van Lochem
300
30
41
10.—
Jacobs
158
30
49
5.26
Katoen
300
25
63
12.—
Keyzer
182
25
55
7.28
Kobus
300
27
55
11.11
Beuming
248
27
57
9.18
Van Eymeren
300
20
71
15.—
Katoen
217
20
63
10.85
Kobus
300
31
37
9.67
Van Lochem
252
31
37
8.12
VOETBAL.
HAARLEM—D.H.C.
Haarlem speelt Zondag in de volgende op
stelling:
Vijgeboom.
Verhappen, Huijsmans.
De la Mar, Effern, Van Gooi.
Kammeijer, De Winter, Van der Hulst, Smit,
Ninaber.
E. H. S.—SPAARNEVOGELS.
Het E.H.S.-elftal is als volgt:
Van Raay,
Van Es, De Jong,
Van Maren. Van Ommeren, Lenaarts,
Bellaart, Van Eten, Ramakers, Hooydonk,
Van der Meulen.
A. F. C. 2—HAARLEM 2.
Haarlem 2 gaat met het volgende elftal
naar Amsterdam:
Kaan.
Van den Berg, Van Duyn,
Vreeken, Urban, Hartog,
Kooy, Van Daalen. Kornmann, Winnubst,
Hurkmans.
HET TERREIN VAN XERXES GOED
GEKEURD.
Naar de Tel. verneemt is het terrein van
Xerxes weer goedgekeurd. De wedstrijd
XerxesH.B.S. wordt dus op het terrein aan
den Wilgenpias gespeeld.
Chr. Hist. Unie.
„De les van de verkiezingen".
Men schrijft ons:
Vrijdagavond kwam de afdêeling Haarlem,
Centrum, der C.H.U. bijeen ten einde van ge
dachten te wisselen over „De les uit de ver
kiezingen".
Na de opening met gebed wijdde de wnd.
voorzitter, het raadslid Engelgeer, eenige
gevoelvolle woorden aan de nagedachtenis
van den heer Roodenburg, waarmede de ver
gadering van harte instemde.
In de beide vacatures in het bestuur werd
voorzien door de benoeming van mevr. H. H.
E. Sterringa-van Raven en den heer J. J.
Wallien, waarna een woord van dank aan
het wegens vertrek naar Heemstede
afgetreden bestuurslid mevr. mr, dr. W. F.
M. Schutte-Struick de gevoelens der ver
gadering vertolkte.
Mi', dr. J. van Bruggen kreeg vervolgens
het woord tot het uitspreken van zijn rede
over „De les uit de verkiezingen". De spre
ker meende verband te mogen zien tusschen
den achteruitgang van het aantal op de Unie
uitgebrachte stemmen en den gestadigen
vooruitgang van het stemmenaantal van de
C. D. U. en de opkomst van de N.S.B., de toe
vlucht van alle ontevredenen. Hoewel veelal
de meening heerscht, dat de laatste verkie
zingen in zooverre tot verheugenis mogen
stemmen, dat daardor bewezen werd, dat ons
volk de extreme groepen niet aan het roer
wenscht te zien, komt het spreker voor, dat
men het gevaar van dien kant geenszins als
geweken mag beschouwen. In zooverre als
trouwens de vele door niet-A.R. op Dr. Colijn
uitgebrachte stemmen een symptoom zou
den zijn voor het verlangen naar „den ster
ken man", moet men de aanwezigheid van
een „semi-fascistische" stemimng constatee-
ren. Zou dus een werkelijke leider opstaan in
de N.S.B., die toch men kan hét niet Ont
kennen vele toegewijde volgelingen telt,
dan is het nog niet te zeggen, waartoe zulks
zou leiden.
Waarom heeft de C.H.U. zooveel stemmen
verloren? Houdt de partij wel voldoende re
kening met het werkelijke leven? Wij moe
ten nagaan wat de taak is van een politieke
groep in den staat. Om met den grooten
Engelschen staatsman Disraeli te spreken,
zou dr. van Bruggen willen zeggen: het gaat
er om „de eischen der werkelijkheid als ge
wetensvragen te zien". Zoo legde Dr. Colijn
„de handhaving van het gezag" als een ge
wetensvraag in de harten van de A.-R. Hier
mede heeft de C.H.U. z.i. onvoldoende reke
ning gehouden. Met allen eerbied voorts voor
de historische krachten, dient de C.H.U. naar
spreker's meening meer het oog op het he
den te richten; 60 pet. van de bevolking vindt
tegenwoordig haar bestaan in handel en in
dustrie; zou het niet gewenscht zijn, dat
bij het samenstellen der candidatenlijsten
met deze groep iets meer werd rekening ge
houden? Dit is een eisch der werkelijkheid.
De C.H.U. moet de bekwame menschen uit
haar midden weten te vinden en te gebrui
ken.
Nog steeds zijn eerlijkheid en onzelfzuch
tigheid noodig in deze wereld en niet in de
laatste plaats in het politieke leven. Hier ligt
een taak voor de C.H.U. Daartoe is het noo
dig, dat de aanhangers der C.H.U. zich als
een' eenheid voelen en elkaar dragen en
verdragen.
HET HEERENHEK.
Oudere Haarlemmers zullen zich ongetwij
feld nog het oude Heerenhek herinneren, dat
tot in het eind van de vorige eeuw stond op
de plaats, waar zich thans het café bevindt,
dat door een vroegeren eigenaar café-restau
rant du Commerce werd genoemd.
Het is een goede gedachte van de nieuwe
directie van genoemd café, den naam van
de zaak te veranderen in café 't Heerenhek
en daardoor den naam van het historische
bouwwerk, dat daar eens stond, te doen
voortleven.
Het Heerenhek was het eenige overblijfsel
van het Klooster der Tempeliers. In den
naam werd een herinnering bewaard aan de
vroegere St. Jansheeren, die in 1312, na de
opheffing der Orde der Tempeliers, het
klooster en alle daarbij gelegen bezittingen
overnamen.
Het klooster der Tempeliers werd vermoe
delijk gesticht door Jonkheer Willem van
Egmond, denzelfden, die het klooster der La
zaristen deed bouwen. Het klooster der Tem
peliers stond op den westelijken hoek van de
Singelgracht en strekte zich uit langs het
geiieele Plein. In de 16de eeuw werd de naam
nog in herinnering gehouden door een stuk
land. gelegen bij de Groote Houtpoort, dat
het Tempeliers- of St. Janskerkhof heette.
Toen in het jaar 1900 de tegenwoordige
Tempeliersstraat haar naam kreeg, hadden
B. en W. van Haarlem oorspronkelijk voor
gesteld deze straat naar het toen juist af
gebroken Heerenhek te noemen.
De gemeenteraad kon zich daar toen niet
mee vereenigen, maar dank zij den nieuwen
eigenaar van het zich daar op deze plaats
bevindende café, zal nu toch den naam
't Heerenhek blijven voortleven.
EIGENAARDIGE DIEFSTAL.
Een veehouder aan de Zomervaart deed
Vrijdag bij. de politie aangifte, dat een onbe
kende man te half vier een zijner koeien op
de weide in den Zuiderpolder voor drie kwart
gedeelte had gemolken.
De polite tracht dezen dief te vinden.
7000 Zuivec Ulof.ten IxUot
dames fOf\onnen en Deux.
Pxex.es- veoc
SERIE I.
350 WOLLEN TRICOT DAMES
JAPONNEN, in diverse kleuren
en modellen, prima afwerking
en pasvorm on
NU
SERIE II.
250 ZUIVER WOLLEN TRICOT
DEUX PlèCES en JAPONNEN,
zeer vlotte, jeug
dige modellen NU
SERIE III
175 PRIMA WOLLEN TRICOT
DAMES JAPONNEN en DEUX-
PlèCES, ook in
grote maten NU
Zolang, de vooccaad steekt
Verrast Uw kennissen en vrienden! Zendt
hen een SPREKENDE BRIEF plm. 125 woor
den op 'n onbreekbare grainofoonplaat25ct.
Voice-Record spreekautomaat 5de Etage.
U zult er géén spijt
van hebben als U een
Piano Accordeon uit de
prachtige Hogenbijl-
collectie kiest! Overal
zult U met Uw instru
ment, met open armen
worden ontvangen.
Daar zult U voldoening
van hebben! En tevens
..over den lagen prijs,
dien U er bij Hogenbijl
voor behoeft te beta
len. Bovendien kunt u
de betaling desge-
wenscht zéér gemakke
lijk met ons regelen, én
wij geven U gratis
les!
Oude Groenmarkt 28 Tel. 14273
Wij geven den toon aan!
moet Uw brood
Omdat Uzelf èn Uw gezins
leden dan ongemerkt méér
eten en dus meer voedsel
naar binnen krijgen.
Wie voldoende goed brood
eet, behoeft geen verster
kingsmiddelen te koopen.
Goed brood is het gezondste
en beste voedsel dat cr be
staat. En hoe lekkerder het
brood is dat U dagelijks eet,
hoe méér U er van eet en
hoe meer ge Uw krachten
onderhoudt.
9
Probeer om die reden eens
het heerlijke brood uit
Van der Linden's Bakkerijen
HAARLEM
WINKELS: KAMPERSTRAAT 15
DA COSTASTRAAT 16
Broodfabriek Bakenessergracht 71
Tel. 13882
VEREENIGING DER NOTARISSEN TE HAARLEM.
VERKOOPLOKAAL ,,'T NOTARISHUIS".
Directeur: W. N. WOLTERINK.
BILDERDIJKSTRAAT 1 a Telefoon 11928.
MEUBILAIR - VEILING
t. o. v. Notaris R. C. A. VAN CRANENBURGH, te Haarlem, op
DINSDAG 9 en WOENSDAG 10 NOVEMBER 1937, v.m. 9.30 uur.
Kijkdag: MAANDAG 8 NOVEMBER, 10—4 uur.
op DINSDAG 9 NOVEMBER 1937, des avonds hall
acht, ten overstaan van Deurwaarder J. VAN WIJN
GAARDEN in gebouw „Rosehaghe", Hoof man
straat 12, Haarlem, van een uitgebreide collectie
AQUARELLEN en TEEKENINGEN,
W.O. DIVERSE BELANGRIJKE WERKEN.
Kijkdagen: ZONDAG 7 NOV. van 105 uur.
MAANDAG 8 NOV. van 10—9 uur.
DINSDAG 9 NOV. van 10—5 uur.
N.B. Alle Schilderijen, w.o. zeer velen ongelimiteerd,
worden onvoorwaardelijk als origineel gegarandeerd!
(Desgewenscht schriftelijk.)
DE DIRECTIE.
In den regel is het net te laat, indien U tot de ontdekking komt
Uw RADIO bij een niet-deskundige te hebben gekocht. Neemt
geen risico, profiteert van onze jarenlange ervaring en service.
Koopt bij den Radiospecialist.
ZIJLSTRAAT 87 A
TELEFOON 11110.
