Verkade's
tb
HET BETALINGSVERKEER
MET DUITSCHLAND.
WEERBERICHT
Gouden Geluiden
LANGE BESCHUITJES
Vooral voor onzen
Tuinbouw.
DONDERDAG 11 NOVEMBER 1937
HAARLEM'S DAGBEAD
2
Welke VULPEN U ook ziet,
'n D A N T U M A is favoriet!
Q3¥i&ariUunite
ZIJLSTRAAT 90, HAARLEM, TELEF. 11141
(Adv. Ingez. Med.)
(IIN/T IN IIïTIKIt
HET TOONEEL
De Nederlandsche Tooneelgroép.
Dr. Platon Kretsjet, Chirurg.
Men behoeft werkelijk nog geen tooneel-
criticus te zijn om de fouten in Dr. Platon
Kretsjet, Chirurg', het Russische stuk, dat de
Nederlandsche Tooneelgroep gisteren in onzen
Stadsschouwburg heeft gespeeld, te ontdek
ken. Het lange verhaal van de oude verpleeg
ster bijvoorbeeld, dat buiten elk verband met
den eigenlijken inhoud van het stuk staat en
alleen wordt gedaan om Dr. Kretsjet gele
genheid te geven zijn operatie te verrichten,
de reprise van de vioolsolo in het laatste be
drijf en heel het slot met den commissaris
als deus ex machina zijn zwakke plekken in
dit tooneelspel en toch zijn wij de Nederland
sche Tooneelgroep erkentelijk, dat zij dit
stuk in ons land heeft geïntroduceerd. Het
geeft niet alleen een aardigen kijk op het
Rusland van tegenwoordig maar zelfs ook op
ironische wijze lichte kritiek, al zorgt de
schrijver er natuurlijk wel voor, dat de com
missaris van het executief comité als verte
genwoordiger van de sovjets een zeer sym
pathieke en doortastende persoonlijkheid is.
En al peilt de schrijver niet diep en gaat hij
ook de groote problemen zorgvuldig voorbij,
het is toch als geheel een kleurig stuk ge
worden, dat boeit en den acteurs gelegenheid
biedt tot beeldend spel.
In een Russische vertooning zou Dr. Platon
Kretsjet natuurlijk een kleurrijker en leven
diger indruk hebben gemaakt, men denke
slechts aan het slot, de Russische dans om
het jonge paar maar de regie heeft toch
op loffelijke wijze gepoogd de Russische sfeer
zoo veel mogelijk te benaderen.
Het best slaagde daarin Max Croiset, die
van den commissaris van het executief comité
een zeer markante figuur maakte en het
meest de illusie van een Rus wist te wek
ken. Een opmerkelijk goed gespeelde rol van
dezen veel belovenden, jongen acteur.
Rob Geraerds, wiens naam nu reeds op
de theaterbiljetten „en vedette" vermeld
wordt, wat mij tegenover spelers als Schwab,
Cruys Voorbergh, Marie van Westerhoven en
Rika Hopper wel wat prematuur lijkt
gaf Dr. Platon als 'n vrij melancholische fi
guur, waarmee hij het Russisch cachet van de
rol accentueerde. Hij speelde de rol met
overtuiging en wist de figuur sympathiek te
maken. Cruys Voorbergh was als Alkady een
sterke tegenspeler, al zie ik dezen knappen,
modernen speler liever in andere rollen. Zijn
grime kon ik evenals die van Rob Geraerds
niet zeer bewonderen. Tine Medema heb
ik als de levendige en gevoelig gespeelde Lidia
hartelijk kunnen waardeeren.
Dat de medewerking van artisten als Marie
van Westerhoven, Rika Hopper en Schwab in
kleine rollen de voorstelling als geheel zeer
ten goede kwam, behoeft nauwelijks vermeld.
De jongere ïeden van het gezelschap kunnen
van deze ,,oude rotten" nog heel veel leeren.
Zij trachtten althans Aline Markus en
Wim van den Brink zooveel mogelijk „Rus
sisch" te spelen. Dat dit hun nog niet ge
heel gelukte, is hen bij zoo weinig ervaring
niet kwalijk te nemen.
Als geheel dus zooals ik reeds verleden
week na de première te Amsterdam schreef
een boeiende voorstelling, waarmee de
Nederlandsche Toneelgroep een goeden in
druk maakte. Mevrouw Rika Hopper ontving
aan het slot bloemen.
J. B. SCHUIL.
DE JUBILEUM-VOORSTELLING VAN
OSCAR TOURNIAIRE.
Wij herinneren nog eens aan de jubileum
voorstelling ter eere van Oscar Tourniaire,
die morgen gegeven wordt. Niet alleen, dat
Tourniaire er één van zijn mooiste rollen in
speelt, maar ook het stuk van Langer is zeer
amusant. Ferdy's Bekeering is door de ge
meente Amsterdam uitgekozen voor het
abonnement, wel het beste bewijs, dat het ook
als tooneelstuk een groot succes heeft.
J. B. S.
VONDEL HERDENKING.
In de R.K. Leeszaal zal op Dinsdag 16 en
Woensdag 24 November een Vondelherdenking
plaats vinden.
Dinsdagavond spreekt mevr. Ellen Russe
over De wieg van den Vrede. Woensdagavond
zal de heer Jos. Vandervelde de vraag be
handelen: Waarom Vondel zijn Constantijn
vernietigde.
AGENDA.
Heden:
DONDERDAG 11 NOVEMBER
Stadsschouwburg, WilsonspleinTrio Pas-
quier voor „Kunst aan het Volk", 8.15 uur.
Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Rembrandt Theater: „De Koning en het
Revuemeisje", 2.30, 7 en 9,15 uur.
Luxor Theater: Ben Hur, 2.30, 7 en 9.15 u.
Cineone Theater: „Ein Mann mit Herz",
doorloopende voorstelling van 2.305.30 en
711 uur.
Frans Hals Theater: „Kardinaal Richelieu,"
2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: Loretta Young en Franchot
Tone in: „Tusschen 5 en 6". 7 en 9.15 urn".
Frans Hals Museum: Eere-tentoonstelling
A, L. Koster. 10—4 uur.
Zaaltje de Kerkuil, Nieuwe Gracht 23: Ten
toonstelling Eekman, 105 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
Heemstede: 't Palet, Brons tee weg 21,
Tentoonstelling werkstukken A. W. Verhorst.
10—12, 2—5, 7—9 uur.
VRIJDAG 12 NOVEMBER
StadsschouwburgJubileumvoorstelling
Oscar Tourniaire. „Ferdy's bekeering, 8.15 u.
Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Bioscopen, nieuw programma.
Frans Hals Museum: Eere-tentoonstelling
A. L. Koster. 104 uur.
Zaaltje de Kerkuil, Nieuwe Gracht 23: Ten
toonstelling Eekman, 105 uur.
Heemstede: 't Palet, Bronsteeweg 21
Tentoonstelling werkstukken A. W. Verhorst.
10—12, 2—5, 7—9 uur.
ARROND. RECHTBANK
De diefstal te Aerdenhoul.
Een der daders werd na sensationeele
klopjacht gepakt.
Op 22 September j.l. arriveerde de heer S. te
Bloemendaaal aan zijn woning aan de Zon
nebloemlaan, waar hij tot zijn verbazing licht
zag branden. Hij begreep, dat er iets niet in
orde moest zijn en alarmeerde de buren, waar
na het huis omsingeld werd. Plotseling zag
men een man, die trachtte te ontsnappen.
Onmiddellijk werd een klopjacht gehouden,
waarbij de vluchteling door het water trachtte
te ontkomen, doch door de achtervolgers ge
grepen en na een hevige worsteling overmees
terd werd, waarna men hem aan de inmid
dels gearriveerde politie overleverde.
De arrestant, een 47-jarige koopman uit
Amsterdam, thans gedetineerd, had zich he
denmorgen wegens diefstal met braak te ver
antwoorden.
Verd. bekende, met een „collega" op de fiets
naar Bloemendaal te zijn gegaan, om daar in
te breken. Hij was echter het huis niet binnen
gegaan, doch was in den tuin gebleven, om den
ander te waarschuwen, als er onraad zou ko
men.
Toen de heer S. kwam was hij gevlucht en
later gegrepen.
Een rechercheur van politie der gemeente
Bloemendaal vertelde, dat men in den tuin een
revolver en een breekijzer had gevonden en bij
fouilleering op verd. een gestolen horloge had
aangetroffen. Op een raamkozijn was een
voetafdruk geconstateerd, welke overeenkwam
met de rubberzolen van verd.
De heer S. verklaarde vervolgens de buren
te hebben gealarmeerd en daarna naar zijn
huis te zijn teruggekeerd, waar hij zag dat
een gestalte uit de richting van het huis kwam,
naar hij veronderstelde uit de keuken, die op
hem toeliep, doch plotseling tusschen de strui
ken verdween.
Op de bovenverdieping had hij later gecon
stateerd, dat de inbrekers verschillende kasten
hadden opengebroken, waaruit zilveren en
gouden voorwerpen en een pistool werden ver
mist.
De 19-jarige buurjongen van den heer S„
een scholier, had deelgenomen aan de klop
jacht. Hij had iemand zien wegloopen van de
keukendeur, die naar den uitgang van den
tuin rende.
Even later hoorde hij geplons. Hij zag toen
iemand door het water waden naar den vol
genden tuin, waar gfet. ook heen was gegaan.
Verd. had gedreigd te zullen schieten, maar
tenslotte was men er in geslaagd hem te over
meesteren, waarna men hem aan de politie
heeft overgeleverd.
Verd. verklaarde nog, dat hij het horloge
en de pistool van zijn „collega" had gekregen,
die enkele malen, het huis was binnengegaan.
Requisitoir.
De officier van Justitie hechtte weinig ge
loof aan de verklaringen van verd., dien hij
een gevaarlijken misdadiger noemde. Het stond
volgens hem, uit de bezwarende voorwerpen,
die op hem gevonden zijn en uit de verkla
ringen van de getuigen vast, dat verd. in het
huis geweest is. Verd. is een „zware jongen",
die reeds vijftien maal veroordeeld is. Een
zware straf is hier noodzakelijk, weshalve spr.
een gevangenisstraf van drie jaar, met aftrek
van voorarrest, requireerde.
Het pleidooi
De verdediger mr. D. de Jong bestreed de
conclusie, dat verd. het huis heeft betreden.
Voor de bezwarende getuigenissen heeft verd.
een aannemelijke verklaring gegeven. Pleiter
achtte de schuld van verd. niet bewezen en
pleitte vrijspraak, subsidiair de uiterste cle
mentie in verband met zijn moeilijke levens
omstandigheden.
De rechtbank zal over veertien dagen vonnis
wijzen.
GROENTEMARKT HAARLEM
HAARLEM 10 November 1937.
Snijboonen f0,26f 0,31 per K.G.
Heereboonen f 0,28f 0,35 per K.G.
Lof f 0.08—f 0,17 per K.G.
Spinazie f0,40—f 0,60 per kist.
Andijvie f0,15f 0,25 per kist.
Sla f 0,20f 0,40 per kist.
Boerenkool f0,20—f 0,35 per kist.
Groenekool f 0,30—f 0,45 per kist.
Gelekool f 0,30—f 0,50 per kist.
Bloemkool f O.Oe1^—f 0,09 per stuk.
Roode kool f 0,04—f 0,06V2 per stuk.
Wortelen f O.OZV2—f 0,06 per bos.
Radijs f 0,02Va—f 0,03 per bos.
Prei f 0,03f 0,10 per bos.
Selderie f0,03—10.08 per bos.
Peterselie f 0,03—f 0,07 per bos.
Spruiten f 0,65f 1,90 per zak.
Koolraap f 0,65f 0,70 per zak.
Uien f 1,00f 1,90 per zak.
Winterwortelen f 0,60f 0,80 per zak.
NED. MIJ VOOR NIJVERHEID EN HANDEL.
De oud-minister van Waterstaat jhr. ir. O.
C. A. van Lidt de Jeude zal Vrijdagavond 26
November in rest. Brinkmann, Groote Markt,
voor de Ned. Mij voor Nijverheid en Handel
arpeken. De oud-minister zal eenige beschou
wingen houden over het vervoersvraagstuk.
THé-DANSANT II. A. S .REÜNISTEN.
De Vereeniging van Reünisten der Handels
avondschool houdt a.s. Zondagmiddag een
Thé-dansant in het Gebouw van den H.KB.
van 3—6 uur.
De dansmuziek wordt verzorgd door „The
Rhythm Maniacs" o.l.v. Bob v. Venetië, ter-
wijls voorts het dansen met eeniige attracties
zooals crooning en tap-dance, wordt afgewis
seld.
ZEEMANSVROUWEN
Aangemoedigd door het groote succes bij de
vorige voorstelling, geeft de Haarlemsche too-
neelvereeniging D.I.U. Zondag 14 November
in Monopole een reprise van Zeemansvrouwen.
SYNAGOGEDIENSTEN NED. ISRAEL.
GEMEENTE
Sabbath:
Vrijdagavonddienst te 4 uur.
Ochtenddienst te 8 uur.
Middagdienst te 1 uur.
Avonddienst te 4.58 uur.
Werkdagen:
Ochtenddienst te 7 uur. Zondag te 7.30 u.
Avonddienst te 7.45 uur.
Talmoed Torah:
Sabbath te 12 uur.
Werkdagen 's avonds te 7.15 uur.
Zondag te 7 uur.
De diensten op Sabbath worden verricht
ter Synagoge, Lange Begijnestraat 11.
De overige diensten, alsmede Talmoed To
rah vinden plaats in het Gemeentegebouw,
Lange Wijngaardstraat 14.
„FITNESS WINS!"
Vi uur privé gymn. en J4 uur massage, dan
blijft U zéker fit en slank!
JULES KAMMEIJER,
Lich. Opv. M.O.
CRAYENESTERSINGEL 2 - HEEMSTEDE,
TELEFOON 29380.
(Adv. ingez. Med.)
De Bilt voorspelt:
Zwakken tot matigen Noordoostelijken
tot Noordwestelijken wind, gedeeltelijk
bewolkt, aanvankelijk weinig of geen
regen, iets kouder des nachts, overdag
weinig verandering in temperatuur.
BAROMETERSTAND
Hoogste 771.5 m.M. te Blacksod.
Laagste 748.1 m.M. te Genua.
De depressie welke gisteren bij IJsland lag
trok Oostwaarts, een secundaire ligt voor de
Noorsche kust en doet de barometers in Noord-
Scandinavië snel dalen. Er waaien hier krach
tige tot stormachtige Zuidwestelijke winden
met betrokken lucht en regen. De depressie
over Denemarken vulde grootendeels op, een
restant ligt thans nog in de omgeving van
Karlsruhe waar nog regen valt. Ook over Jut
land en Zuid-Zweden ligt nog een vlakke kern,
waar nog veel regen of sneeuw valt. Overigens
is in Duitschiand en onze omgeving de lucht
opgeklaard behoudens enkele mistgebieden,
terwijl ook de wind aanmerkelijk is afgeno
men. Het hooge drukgebied in het Noordwes
ten op den Oceaan breidde zich weer over IJs
land uit, waar de barometers nog snel stijgen.
Verder staan ook de Britsche eilanden onder
invloed van dit gebied, terwijl het zich ook over
West-Frankrijk uitbreidde. In dit geheele ge
bied waaien matige Noordelijke winden met
gedeeltelijk bewolkten hemel. In het Zuidwes
ten op den Oceaan bleef de luchtdruk laag en
over Noord-Italië ontwikkelde zich eveneens
een depressie-kern. In Noord-Scandinavië nam
de vorst iets af, in het Zuiden werd zij echter
strenger. Hedenmorgen lag ook in Duitschiand
een vrij uitgestrekt en in Frankrijk een kleiner
vorstgebied.
Voor onze omgeving wordt minder buiïg weer
verwacht, de wind zal vermoedelijk weer naar
het Noordwesten loopen, voorts wordt een
koude nacht verwacht, overdag zal de tempe
ratuur vermoedelijk weinig veranderen.
BAROMETERSTAND
Hedenmorgen 10 uur 760 m.M.
Stand van gister 756 m.M.
Neiging; Vooruit.
Opgave van:
CAREL v. HUIZEN, Opticien
KI. Houtstraat 13 Tel. 14112
HOOG WATER TE ZANDVOORT
Vrijdag v.m. 8.48 uur; n.m. 21.19 uur.
Strand berijdbaar van 13.4519.15 uur.
Belangrijke telefoonnummers:
Politie: 11850.
Brandweer: 15333.
Ongevallendienst (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
Het is mij aangenaam mijn volle
tevredenheid te betuigen zoowel
over het door U geleverde radio
toestel als over de leveringswijze
en ondervonden service.
H'stede.
Dr. A. v. E.
Een artikel van vertrouwen bij een
adres van vertrouwen. OOK U slaagt
zeker bij
COLDSCHÜEDING
GROOTE MARKT.
PIANO'S RADIO MUZIEK.
Ons magazijn is tot 8 uur geopend,
Zaterdags tot 10 uur.
(Adv. ingez. Med.)
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
10.15 uur.
Londen 9.02 9/16.
Berlijn 72,95.
Parijs 6.14.
Brussel 30.70.
Zwitserland 41.82.
New-York 1.80 9/16.
12.— uur
Londen 9.02 7/16.
Berlijn 72.90
Parijs 6.14.
Brussel 30.70
Zwitserland 41.84.
Kopenhagen 40.35
Stockholm 46.50
Oslo 45.25
New York 1.80 23/32
Praag 6.36
Prolongatie a. 6.36
b. 8.65.
c. 7.30
HEEMSTEDE
Winkelierscombinatie
„Heemstede-Centrum,,.
Zooals onze lezers weten is de vorige week
opgericht de Winkelierscombinatie „Heem
stede-Centrum", bestaande uit winkeliers, ge
vestigd aan den Binnenweg en de Raadhuis
straat. Het bestuur is nu vastgesteld als volgt:
C. J. J. Smoorenburg, voorzitter; G. Wijkhui
zen, secretaris; G. Barens, penningmeester;
A. Schutter en F. H. Kluën, commissarissen.
Wij vernemen, dat de belangstelling voor
deze nieuwe vereeniging heel groot is. Er zijn
nu al 110 leden; dat is ongeveer 98 procent
van het aantal winkeliers aan genoemde stra
ten. In verband met de belofte van de leden,
om tot 's avonds tien uur minstens één lamp
in de etalages te laten branden, zal het be
stuur trachten, verlaging van het lichttarief
te verkrijgen. Hiervan zal het gevolg zijn, dat
deze winkelstraten er ook in de avonduren
levendig en aantrekkelijk uitzien.
Het is de bedoeling van de nieuwe vereeni
ging om de belangen van de aangesloten
winkeliers in den meest uitgebreiden zin van
het woord te behartigen. Ook zal het bestuur
gaarne samenwerken met andere bestaande
stratencombinaties.
ROEMENIë'S KONINGIN-MOEDER MOET
EEN MAAND RUST NEMEN.
BOEKAREST, 11 November (Reuter-A.N.P.)
Na een consult hebben de artsen besloten, ko
ningin Maria van Roemenië een maand vol
ledige rust voor te schrijven. In dezen tijd
mag zij geen bezoek ontvangen. Hiermede
moet een herhaling van de jongste crisis ver
meden worden. Gisteren heeft koning Carol
haar bezocht.
SCHAKEN
Woensdagavond werd in het clublokaal van
de Z. S. C. een competitie-wedstrijd gespeeld
tusschen Zandvoort 3 en Haarlem 3.
De uitslag luidde Z.S.C. 4 pnt. en Haar
lem 6 pnt.
MtiKT
EIKICIÏIN
MARKTBERICHTEN VAN BARNEVELD
Pluimveemarkt.
Oude kippen 2575. Oude kippen per K.G.
2842. Oude hanen 4085. Jonge hanen
2065. Jonge hanen per K.G. 5260. N.H.
Blauwen per K.G. 5262. Jonge hennen
90160. Duiven per paar 3034. Tamme een
den 2065. Wilde eenden (in jachttijd)
4050. Ganzen 125235. Kalkoenen per K.G.
5565. Tamme konijnen 70150. Wilde ko
nijnen 4050. Hazen (in jachttijd) 100200.
Fazanten (ha jachttijd) 70—100. Piepkuikens
2035. Aanvoer 28.000. Handel goed.
Eiermarkt.
Witte eieren 5,605,90. Gemengde eieren
5,756,Bruine eieren 5,906,25. Eenden
eieren 2,503,Aanvoer 740.000. Handel vlug.
Veemarkt.
Zeugen f 55f 80. Dr. Zeugen f 65f 100.
Schrammen f 20f 28. Biggen f 18f 22. Zou
ters 2829 ets. per pond. Vette kalveren 25
32 ets. per pond. Nuchtere kalveren f 6f 10.
Handel vlug.
ROTTERDAM, 9 November 1937.
Totaal aanvoer 4257. Paarden 125. Veulens
6. Magere runderen 1524. Vette runderen 789.
Vette kalveren 47. Graskalveren 521. Nuchtere
kalveren 801. Schapen en lammeren 293. Var
kens 7. Bokken en geiten 144.
Prijzen per K.G. Vette koeien le kw. 74, 2e
kw. 66, 3e kw. 5054. Vette ossen le kw. 72, 2e
kw. 65, 3e kw. 50—54. Stieren le kw. 65, 2e
kw. 60, 3e kw. 55. Vette kalveren le kw. 110,
2e kw. 100, 3e kw. 8085. Schapen le kw. 54,
2e kw. 49, 3e kw. 44. Lammeren le kw. 63, 2e
kw. 58, 3e kw. 53. Graskalveren 2e kw. 52,
3e kw. 42. Nuchtere kalveren le kw. 52, 2e
kw. 48, 3e kw. 44. Slachtpaarden le kw. 50, 2e
kw. 45, 3e kw. 40.
Prijzen per stuk. Schapen le kw. 30, 2e kw.
27, 3e kw. 23. Lammeren le kw. 20, 2e kw. 17,
3e kw. 15. Nuchtere slachtkalveren le kw. 12,
2e kw. 9, 3e kw. 7. Nuchtere fokkalveren le,
kw. 20, 2e kw. 18, 3e kw. 16. Slachtpaarden le
kw. 320, 2e kw. 180, 3e kw. 120. Werkpaardeaa
le kw. 350, 2e kw. 300, 3e kw. 200. Hitten le
kw. 210, 2e kw. 170, 3e kw. 110. Stieren le kw.
Het blijft toch altijd
lekker: een dampen
de kop chocola, met
een lang Beschuitje
van Verkade, be
strooid met suiker en
kaneel. In ieder pakje
(12 ct.) een platen-
bon voor het nieuwe
Verkade-album.
(Adv. Ingez. Med.)
290, 2e kw. 250, 3e kw. 180. Kalfkoeien le kw.
265, 2e kw. 235, 3e kw. 165. Melkkoeien le kw.
270, 2e kw. 240, 3e kw. 175. Varekoeien le kw.
205, 2e kw. 170, 3e kw. 140. Vaarzen le kw.
190, 2e kw. 145, 3e kw. 110. Pinken le kw. 150,
2e kw. 120, 3e kw. 100. Graskalveren le kw. 55,
2e kw. 45, 3e kw. 20. Bokken en geiten le kw.
12, 2e kw. 8, 3e kw. 4.
Vette koeien en ossen aanvoer ruimer, han
del matig, prijzen als gisteren. Stieren aanv.
gelijk, handel kalm, prijzen prijshoudend.
Vette kalveren aanv. iets grooter, handel
vlug, prijzen als gisteren. Schapen en lam
meren aanv. iets minder, handel redelijk,
prijzen als gisteren. Nuchtere slacht- en fok
kalveren aanv. ruimer, handel willig, prijzen
hooger. Paarden aanv. iets kleiner, handel
slecht, prijzen niet hooger d. v. week. Kalf-
en melkkoeien aanv. als v. week, handel kalm,
prijzen iets stijver. Varekoeien aanvoer iets
ruimer, handel tamelijk, prijzen stabiel. Vaar
zen en pinken aanv. grooter, handel redelijk,
prijzen als v. week. Graskalveren aanv. groo
ter, handel tamelijk, prijzen onveranderd.
Bokken en geiten aanv. ruimer, handel vlug,
prijzen hooger.
De onderhandelingen over de nieuwe regeling
zijn van veel belang.
p 5 December 1934 sloten Nederland
en Duitschiand voor de tweede maal
een clearingverdrag, op 23 Decem
ber 1936 werd dit voor den tijd van
één jaar verlengd, zoodat nieuwe
onderhandelingen voor de deur staan. In-
tusschen staan we er op het oogenblik zeer
veel gunstiger voor niet betrekking tot dit
betalingsverkeer dan enkele jaren geleden.
De groote achterstand is ingehaald en men
kan toch niet anders dan een woord van
hulde brengen aan hen, die deze regeling
hebben ontworpen. Daarbij worde intusschen
wel bedacht, dat deze clearing een economi
sche noodmaatregel is, een schakel in de
reeks van factoren, die den internationalen
handel geheel en al dreigen om te bouwen tot
een bilateraal ruilverkeer. Bij onze Oos
telijke buren spelen daarbij nog vele andere
factoren een rol en is meer dan eens te ken
nen gegeven, dat de vrijheid van het Rijk op
economisch gebied al te zeer door een der
gelijke regeling beperkt is geworden. Als vast
staand mag dan ook wel worden aangeno
men dat van Duitsche zijde gepoogd zal wor
den het betalingsverkeer met deviezen te
herstellen. De vraag dringt zich daardoor aan
velen op; welke kant moet het uit? Moeten
wij den voorzorgsmaatregel, die het clearing-
verkeer toch feitelijk is, prijs geven? Dienen
wij ons aan te sluiten bij Engeland, Frank
rijk, Ierland, Syrië, Canada. België, Luxem
burg, Nw. Zeeland, Zuid-Afrika en Mandsjoe-
kwo, alle landen die met Duitschiand een
betalingsverkeer in deviezen toelaten? Het be
antwoorden van een dergelijke vraag dient
natuurlijk eerst na rijpe overweging te ge
schieden. Vergelijkt men bijv. de uitvoeren
van Frankrijk en België naar Duitschiand in
de laatste jaren met onzen export naar dit
land, dan valt het aanstonds op, dat het per
centage van den Nederlandschen uitvoer naar
Duitschiand beduidend hooger is dan dat der
andere landen. Voor België is dit percentage
circa 10 a 11. voor Engeland 3.5 a 4.5, voor
Frankrijk in 1936 circa 4.3, doch voor Neder
land ongeveer 20. Dat beteekent dus dat on
geveer één vijfde gedeelte van onzen uitvoer
naar Duitschiand gaat. Bijzondere maatrege
len van Nederlandsche zijde zijn in dat ver
band alleszins gewettigd. Niet ten onrechte
wordt Duitschiand 'nog altijd als een onzer
allerbeste afnemers beschouwd. Wil men ver
gelijkingen maken, dan zou men het oog
moeten richten naar Zwitserland. Juist dat
land nu heeft niet Duitschiand het clearing-
verkeer gehandhaafd. Het feit, dat onze
handelsrelaties met Duitschiand van een zoo
buitengewoon groot belang zijn, eischt een
groote zorg voor het betalingsverkeer. Ziet
men nog eens voor een ooeenblik om. dan
werd de clearing ingesteld om de zekerheid
te hebben., dat de eelden die Nederland als
gevolg van goederenlnvoer uit Duitschiand Ie
betalen had, ook inderdaad besteed zouden
worden om onze vorderingen op Duitschiand
'lit hoofde van exnort inderdaad te betalen
Zoo zien wij dus, dat ontstane schulden
als verrekeningsobject worden gebruikt voor
de betaling van vorderingen en dat de uitvoer
gelijken tred zou moeten houden met de,
mogelijkheden tot betalen. Al moge vast
staan, dat de bestaande clearing een ingrij
pen van overheidszijde is en uit dien hoofde
zoo spoedig- mogelijk moet verdwijnen, ten
einde de banken weer terug te brengen op
dit gedeelte van het internationale betalings
vei-keer, toch zal dat oogenblik nog niet bin
nen enkele maanden zijn aangebroken. De
beperking vaai den uitvoer naar Duitschiand
is_ nog niet ongedaan te maken. Immers
ginds bestaat een deviezenrestrictie, die
voorloopig nog wel in stand zal blijven. De
roep om de clearing over boord te zetten moge
veel bekoorlijks hebben, dezerzijds zal er op
aangedrongen moeten worden dit verkeeer
niet te beëindigen. Daarmede is niet alleen
een Nederlandsch-, doch ook een Duitsch
belang gediend. Immers, de bestaande rege
ling tusschen beide landen heeft haar doel-
matigiieid voldoende bewezen. De gelegen
heid tot overleg, de tot stand gekomen sa
menwerking tusschen beide regeerhigen,
heeft goede resultaten afgeworpen. De noodige
controle bleek gewaarborgd. De van enkele
zijden aanbevolen verruiming leidt tot ge
vaarlijke experimenten. Vooral ten opzichte
van den z,g. onzichtbaren uitvoer.
In de praktijk niet met ons land zijn
deze gevaren reeds gebleken. Men geve zich
daarvoor slechts rekenschap van de ontwik
keling van het betalingsverkeer tusschen
Frankrijk en Duitschiand. Toen daarin op
een gegeven oogenblik stagnatie intrad heeft
Frankrijk gedurende eenigen tijd den uitvoer
naar Duitschiand stop gezet. Deze stagnatie
bracht voor beide landen zeer onaangename
consequenties met zich. Alles moet nage
laten worden om door meerdere vrijheid een
dergelijken toestand tusschen ons land en
Duitschiand te bevorderen. Het belangrijke
uitvoersaldo, waarover Duitschiand beschikt
t.o.v. ons land met betrekking tot het weder
zij dsche handelsverkeer, is voor dit land van
groot belang. Daarbij komt dan nog, dat er
een niet onbelangrijk handelsverkeer is ont
staan tusschen Duitschiand en N.O.-Indië.
Uit laatstgenoemd land betrekt Duitschiand
verschillende grondstoffen, waarbij slechts
gewezen behoeft te worden op de tabakvoor
ziening. Men handhave dezen toestand. De
gepropageerde vrijheid tot wederzij dsche be
taling in deviezen waarborgt op dit oogen
blik niet de zoo gewenschte zekerheid. Aan
complicaties bestaat geen enkele behoefte. Die
zijn er op ander gebied trouwens al voldoen
de. Het internationale handelsverkeer vraagt
om rust. Iedere denkbare verstoring daarvan
moet bii voorbaat vermeden worden.Zeker,
indien de wereldtoestand, zich in gunstigen
zin zou wijzigen, kan men geen voorstander
zijn van het bestaande systeem. Maar zoover
zijn wij helaas nog niet. Met meer dan bij
zondere belangstelling zal men in Nederland
sche industrieele- en handelskringen de ko
mende onderhandelingen volgen. Uit zuiver
nationaal .oogpunt beschouwd zijn er velen
wier bestaan min of meer afhankelijk is van de
regeling, welke met Duitschiand getroffen zal
worden. Vooral in tuinbouwkringen is de nieuw
te treffen overeenkomst een zeer belangrijk
document. De groote moeilijkheden, waarvoor
dit gedeelte van onze volkswelvaart zich nog
altijd geplaatst ziet, moeten zeker niet ver
meerderd worden en ook in dien kring wacht
men met ongeduld op de resultaten, welke
onze onderhandelaars zullen weten te bereiken.
MOLLBRUS.
