FRANKEN's Broodfabrieken Heerlijk OSJi-Skudunto Uw oogen tij een kop chocolade VRIJDAG 19 NOVEMBER 1937 HAARLEM'S DAGBLAD 2 Wat men ook doet En waarmee men ook schrijft. 't Is een DANTUMA Vulpen Die de beste blijft. ZIJLSTRAAT 90, HAARLEM, TELEF. 11161. (Adv. Ingez. Med.) VOORBEURS TE AMSTERDAM. Aangezien de belangstelling op de inter nationale wisselmarkt op het oogenblik in hoofdzaak uitgaat naar de verhouding tus- schen pond en dollar, blijft de koers van New York in Londen en wel in het bijzonder tijdens de ochtenduren, van eerste beteeke- nis. De verhouding 5 op 1 is a.h.w. een psy chologisch punt van stilstand geworden en het wachten is slechts naar welken kant de schaal in de naaste toekomst- zal overslaan. Men vertrouwd-, dat dit eerder in beneden- waartsche richting zal zijn, en de dollar weer een vastere houding zal aannemen. Oj het oogenblik valt hiervan echter nog weinig te bespeuren. Immers, sloot New York in Lon den gisteravond juist nog even beneden de 5, hedenmorgen was de opening reeds aan stonds daarboven op 5.0027 en vervolgens op 5.0030 en in Amsterdam waren de noteeringen hiermede in overeenstemming. De fluctuaties van het Amerikaansche en Britsche devies waren zeer beperkt. De dollar vernam men op 1.80Yx a 5/16. dus nauwelijks onder het peii van gisteren. Het pond sterling vertoonde een lichtelijk opgaande neiging, opende op 9.0154 a 2 en kwam daarna op 9.02 a 1/3. Zoolang er geen teekening komt in de ..brug" der waardeverhouding van 5 te Lon den, kunnen hier moeilijk koersschommelin gen van beteekenis verwacht worden. De af faire was van zeer kalmen aard en ook in de andere deviezen vielen geen bijzonder heden te constateeren. Zoo vernam men Parijs op 6.12 a V2 tegen gisteren officieel 6.13. Brussel gold 30.67*4 a 69, marken 72.87 a 90, Zwitserland 41.72 a 74. Op de termij nmarkt viel in de disagio's geen noemenswaardige wijziging te bespeuren. Voor den franc bedroeg het disagio resp. 4 en 15*/> c. voor den Belga 5 en 15 c. Gezien de aanhoudende teleurstellende stemming welke Wallstreet vertoont en de koersverliezen welke aldaar gisteren weer ge leden werden, was het te verwachten, dat het voorbeurs-effectenverkeer hier ter stede van daag weinig bijzonders zou vertoonen. Er kon van handel feitelijk nog niet gesproken wor den. De stemming was in elk opzicht lusteloos. Aanvankelijk was Londen voor een stukje aan de markt, maar dit vermocht niet veel uit te werken. De koersen kwamen algemeen op lager peil. Locale waarden bleven vol komen veronachtzaamd en van Amerikanen was het vrijwel uitsluitend Anaconda dat nog eenigszins van zich deed spreken. Wij zijn jarenlang „De Gramofoon- specialist" en sinds de Radio zich ont wikkelde tot een muziekinstrument, óók daarin! Wie nog steeds de Radio als een Toestel beschouwt, waaruit klanken komen, heeft nog geen goede Radio gehoord. Kom eens de nieuwe Philips' serie in onze Showrooms beluisteren. Wij testen alle Radiotoestellen op toon en zuivere weergave en kunnen U adviseeren, hoe U 100% genotkunt bereiken met een goed instrument. RADIO- EN GRAMOFOON SPECIALIST GR. HOUTSTR. 108 - TEL. 13046 - HAARLEM Hoofdagent voor Haarlem en Omstreken voor den verkoop van N. S. F.-Apparaten. (Adv. Ingez. Med.) AGENDA. VRIJDAG 19 NOVEMBER Remonstrantsche Kerk: Bijeenkomst Evan gelische Maatschappij. 8.15 uur. Palace Filmac: lï5 uur: Doorloopend 50 minuten wereldnieuws. Luxor Sound Theater: „Shall we Dance", geprolongeerd. 2.30, 7 en 9.15 uur. Cineone Theater: „Gravin Maritza"; door- loopende voorstelling van 1.30-5.30 en 7-11 u. Rembrandt Theater: Jubileum-programma: „Wee Willie Winkie" met Shirley Temple, 2.30, 7 en 9.15 uur. Cinema Palace: „De geschiedenis begon 's nachts", 7 en 9.15 uur. Frans Hals Theater: „De fatale bruid", 2.30 7 en 9.15 uur. Heemstede: 't Palet. Bronsteeweg 21. Tentoonstelling werkstukken A. W. Verhorst. 1012. 2—5. 7—9 uur. ZATERDAG 20 NOVEMBER Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50 minuten wereldnieuws. Bioscoopvoorstellingen, 's middags en des avonds Heemstede: 't Palet. Bronsteeweg 21. Tentoonstelling werkstukken A. W. Verhorst. J0—12, 2—5, 7—9 uur. Nadere bijzonderheden over onze defensie. Cijfers van minister Van Dijk. Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer. Aan de memorie van antwoord in zake de defensiebegrooting wordt het volgende ont leend. Algemeen defensiebeleid. Ten aanzien van de door een aantal leden gegeven vooropstelling bij de beoordeeling van het defensievraagstuk teekent de minis ter aan: le. Dat de collectieve veiligheid, ook al moge zij als ideaal wenken, thans niet bestaat en dat het dien hoofde de weermacht in staat moet zijn haar taak tot beveiliging des lands zoo goed mogelijk te vervullen. 2e. Dat de defensie-uitgaven uiteraard dienen te worden beperkt tot hetgeen finan cieel mogelijk is, maar dat deze uitgaven zonder dat ook maar in eenig opzicht de be teekenis van cultureele en sociale volksbe langen wordt miskend een primair volks belang moeten dienen. 3e. Dat inderdaad de weermacht het ver trouwen van het geheele volk moet kunnen genieten, maar dat nimmer is gebleken, dat de Nederlandsche weermacht niet ten volle aan die voorwaarde zou voldoen. De regeering heeft er bij het ontwerpen van de maatregelen, welke in de naaste toe komst ter versterking van de weermacht zul len moeten worden genomen, naar gestreefd deze te beperken tot het strikt noodzakelijke. De voorgestelde maatregelen beoogen dan ook uitsluitend, om de weermacht in zoo kort mogelijken tijd op een zoodanig peil te bren gen, dat een redelijke waarborg wordt ver kregen voor het vervullen van de taak, welke haar in verband met de defensieve doelstel ling kan worden opgedragen. Gezien den toestand op financieel gebied acht de regeering voor de verdediging van Indië een vloot zooals door enkele leden wordt gevraagd o.a. tellend 6 groote krui sers, 3 lichte kruisers, 24 torpedobootjagers en 32 onderzeebooten, niet voor verwezenlij king vatbaar. Wat de zeemacht betreft komen de bedragen noodig voor het inhalen van den achterstand hetwelk voorheen ten laste van het defensiefonds ge schiedde ten deele voor op den ge wonen dienst en ten deele op den kapi- taaldienst, en wel ten bedrage van respectievelijk f3.525.000 en f5.500.000 voor het jaar 1938. Ten laste van den kapitaaldienst zal voor de zeemacht in totaal wor den aangevraagd een bedrag van f 20.500.000 waarvan de hier genoem de som van f 5.500.000 de eerste ter mijn vormt. Dit bedrag is bestemd voor bouw en uitrusting van drie be wakingsvaartuigen en een tweeden flottieljeleider. Op den gewonen dienst zal over de jaren 1938 t/m. 1941 voor het inhalen van den achter stand f 15.525.000 worden aange vraagd, welk bedrag begrepen is in de jaarlijksche aanbouwkosten van 171/2 millioen. Voor het op peil houden van de ge heele vloot, derhalve met inbegrip van de schepen waarmede de vloot thans wordt uitgebreid, zal dus ook verder ieder jaar gemiddeld het ge noemde bedrag van f 17,5 millioen noo dig zijn. Van een re organisatie der vloot kan slech ts in zooverre gesproken worden, dat door het vorige kabinet besloten werd in de toekomst de materie el-reserve, welke op het vlootplan- 1930 voorkomt, grootendeels te bemannen, de kosten, verbonden aan de hiertoe noodige personeelsuitbreiding, benevens die, gevor derd door het inhalen van het reeds bestaan de personeelstekort werden geraamd op uiteindelijk f3,3 millioen per jaar, waarvan f 0,9 millioen ten laste der defensiebegrooting komt. Wat de landmacht betreft, zijn de uitgaven, welke voorheen uit het defensiefonds wer den bestreden, thans geheel ten laste van den kapitaaldienst gebracht en wel voor 1936 tot: f 13.950.000 voor aanschaffing van affuiten, geschut, munitie en ander materiaal tot ver betering en completeering van de uitrusting van het teger: f 1.000.000 voor geniematerieel. f9.125.000 voor vliegtuigen met toebe- hooren. f 2.600.00 voor vliegparken. f2.815.200 voor magazijnen, f 1.700.000 voor gasbeschermingsmaterieel en verbindingsmaterieel. f 3.750.000 voor intendancegoederen en f 500.000 voor materieel voor den genees kundigen, pharmaeeutisehen en veterinairen dienst. Ten laste van den kapitaaldienst zal voor de landmacht ter voorziening in de behoeften voor eens worden aangevraagd een totaal bedrag van f 137.000.000, waarin de hierboven genoemde bedragen voor 1938 begrepen zijn. De jaarlijksche terugkeerende kosten, die een gevolg zullen zijn van het gereed en in exploitatie komen van het nieuwe materieel zullen voor de landmacht uiteindelijk in to taal een bedrag van f 12.800.000 beloopen. Aanmaak van materieel hier te lande. De aanschaffingen voor het materieel van de landmacht en vande zeemacht zullen zoo veel mogelijk aan de Nederlandsche industrie ten goede komen. In het buitenland zal in hoofdzaak alleen datgene worden besteld, wat hier te lande niet vervaardigd kan worden. Het mogelijke wordt verricht ten einde de uitbreiding en opleiding van het personeel der zeemacht gelijken tred te doen houden met de uitbreiding van het materieel. Ook in Ned. Indië wordt het noodige^ ver richt tot aanvulling van het personeel. Het korps, dat wegens zijne onvoltalligheid de meeste zorg baart, is het korps zeeofficie ren. Voor zoo snel mogelijken aanvoer van jeugdige officieren worden alle maatregelen genomen. Landmacht. De minister is inderdaad van meening, dat ook ons leger vechtwagens niet langer kan ontberen. Het ligt dan ook 111 het voornemen zoo spoedig mogelijk naast pantserwagens ook vechtwagens aan te schaffen. Het voor de kazematten bestemde geschut is aanwezig, de voor deze vuurmonden bestemde munitie is gedeeltelijk gereed en over de Ka zematten verdeeld en moet in zijn geheel voor 1 April 1938 worden opgeleverd. Het onderzoek naar de vraag of de bij de K. L. M. in gebruik zijnde vliegtuigen bij mo bilisatie voor andere militaire doeleinden dar transportdiensten zouden zijn geschikt te maken, heeft uitgewezen, dat dit zoowel tc' belangrijk hoogere aanschaffings- als exploi tatiekosten dezer vliegtuigen zou leiden, ter wijl nochtans de bedoelde inrichting zeer ge- ruimen tijd zou vorderen. In verband hier- I mede is van het stellen van bijzondere eischen afgezien. 1 IMITATIE HOORNEN BRILLEN met zijvleugels. W. KUIPERS Zn., Opticiens ZIJLSTRAAT 97 (Adv. Ingez. Med.) De Bill voorspelt: Meest matigen in het Zuiden tijdelijk toenemenden Zuidelijken tot Westelijken wind, zwaar bewolkt tot betrokken, later tijdelijk opklarend, regenbuien, zachter in het Noorden, in het Zuiden weinig verandering in temperatuur. BAROMETERSTAND Hoogste 767.3 m.M. te Vardö. Laagste 740.2 m.M. te Holyhead. STORM WAARSCHUWINGSDIENST Geseind 19 November 11.25 uur aan de posten van IJmuiden tot de Belgische grens: „Weest op uw hóede". De vorstlijn trekt zich regelmatig naar het Noorden terug, het vorstgebied reikt nog tot aan Groningen. De temperatuur is in Midden- en Noordwest-Duitschland nauwelijks meer onder het vriespunt. In het Noordoosten komt lichte vorst voor. Terwijl de temperatuur sterk steeg in het Zuiden van ons land. België, Noord- en Midden- en Zuidoost Frankrijk, werd het in het geheele Westen weer koeler. De as van het gebied van lagen luchtdruk loopt thans van Noord-Ierland over Engeland l het Zuiden van ons land naar de Alpen. Ten Noorden van deze lijn waaien Oostelijke win den met koude en valt hier en daar sneeuw, ten Zuiden er van waaien krachtige Westelijke winden met lage temperaturen en opklarend weer. In Noord-Ierland en op de Westkust van Engeland vielen zware regens en evenzoo langs de kust van de Golf van Biscaye; in Bretagne en in Midden-Frankrijk waren de regens min der zwaar. Het gebied van lagen luchtdruk heeft nog uitloopers over de Go'lfe du Lion en vermoedelijk nog een voor de kust van Portu gal. Over IJsland stijgt de luchtdruk, in Zwe den zijn de barometers stationnair, behoudens in het Zuiden, waar de luchtdruk dalende is. Het is te verwachten dat de Westelijke winden met opklarend en zacht weer de overhand zullen verkrijgen in onze om geving en geheel Centraal Europa. BAROMETERSTAND Hedenmorgen 10 uur 743 ml. Stand van gister 754 m.M. Neiging: Achteruit. Opgave van: CAREL v. HUIZEN, Opticien KI. Houtstraat 13 Tel. 14112 HOOG WATER TE ZANDVOORT Zaterdag v.m. 3.46 uair; n.m. 16.10 uur. Strand berijdbaar van 8.4514.00 uur. Belangrijke telefoonnummers: Politie: 11850. Brandweer: 15333. Ongevallendienst (Brandweerkazerne) Ged. Oude Gracht: 14141. zijn een goede bril waard. WEBER is uw man hiervoor. Gr. Houtstr. 166, b. d. Houtbrug Ziekenfondsleverancier. (Adv. Ingez. Med.) Onze zeer strijdbare voor ouders bevonden zich vol komen wel bij een diëet, dat voornamelijk uit bruinbrood, vleesch en bier bestond. Het natuurlijke brood, be reid van den geheelen tarwekorrel, bevattende dus ook de onmisbare mineralen, gaf hen spier kracht en bevorderde zeker ook de eigenschap pen, die wij nu nog in hen bewonderen. FRANKEN bakt Allinson- Brood, het brood dat het meest overeenkomt met het bruinbrood der Bata vieren. Haarlem, H'stede, Bl'daal. (Adv. Ingez. MedJ Het Vondelcongres begonnen. Het Vondelcongres, dat een der hoogtepun ten vormt in de reeks van plechtigheden ter herdenking van den geboortedag, nu 350 jaar geleden, van onzen nationalen dichter, is Don derdag begonnen in de aula der gemeente universiteit te Amsterdam. De belangstelling voor dit congres was zoo groot, dat reeds geruimen tijd van tevoren de inschrijving moest gesloten worden. Het aantal deelnemers, onder wie verschei dene Vlamingen en andere buitenlanders, be draagt ongeveer zes honderd. Niet alleen lite ratoren en Neerlandici, maar ook vele andere Vondelminnaars, zijn hier samen gekomen Welkomstwoord van wethouder Boekman Des ochtends om half elf ving het congres aan met een toespraak van wethouder E. Boekman, die de aanwezigen een woord van welkom toeriep namens het Amsterdamsche Vondelcomité. De minister van onderwijs, kunsten en we tenschappen, prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine, heeft vervolgens het congres ge opend met het uitspreken van een rede. De eerste inleider was prof. B. H. Molken- boer O.P., die sprak over „Het dichterlijke in Vondel". Hij zeide o.m.: De eerste en laatste reden van deze Von delviering en van dit Vondelcongres ligt in het dichterschap van dezen man. Hij was de grootste dichter, dien de Nederlandsche taal tot nog toe heeft gekend en die voorloopig ook wel niet gemakkelijk zal worden over troffen. Primair geldt die bijna onovertreffelijke -rootheid de intensiteit van zijn poëtisch gehalte Ook wanneer Vondel veel minder geschreven had dan hij deed, dan zou hij toch altijd onze eerste dichter geweest zijn omdat de kernen van zijn dichterlijkheid reeds in zijn vroegste werken aanwezig zijn. Wanneer wij willen dat Vondel ons nadert, moeten wij be ginnen met te naderen tot hem door zijn poëzie met die bereidheid, dat geduld en zulke aandacht in ons op te nemen als zij uiteraard, gelijk trouwens alle groote kunst, vereischt en vereischen moet. Vondel vordert voor alles de genegen over gave, maar dan ook met de stellige belofte, dat de morgenzon van zijn dichterlijkheid door de aanvankelijke nevel heenbreekt. Alles begint te leven door de innerlijke dynamiet, waarmede zijn maten, zijn rijmen, zijn woor den geladen zijn. Spr. verduidelijkte dit door het voorlezen van eenlge citaten. Wat het geheim van Vondel's dichterlijk heid betreft, valt het moeilijk, zoo niet on doenlijk de psychische motoren van de Vondelsche poëzie te demonstreeren en in hun onderdeelen te laten zien. Want bij alle vol maaktheid van techniek, bij alle fabelachtige vormbeheersching, waardoor die poëzie telkens weer verbaast, heeft zij niets mechanisch, maar is ze zuiver van een spiritueele orde en verimmaterialiseert ze haar objecten ook daar, waar ze volop realistisch en brandend actueel is. Men kan zeggen dan Vondel een dichter is, allereerst omdat hij zich nooit als dichter aanstelt. De volgende spreker was prof. dr. Jozef Muls, die tot onderwerp had gekozen: „Von del en Zuid-Nederland". De eerste congresdag werd besloten met een referaat van dr. Jan Romein over „Vondels plaats in de Europeesche cultuur". Spr. zeide o.a.: Vondel's plaats in de Europeesche cultuur definitief te willen bepalen, is een verkeerd streven. In het pantheon der menschheid zijn geen besproken plaatsen. Het verleden is on voltooid. Waardeering wisselt. Vondel's hoog ste waarde is Vondel's geloof in de waarden rede en redelijkheid en zijn plaats in de Euro peesche cultuur, nu en vóór ons, zag spreker hierin, dat hij imede het 'ons mogelijk maakt te blijven gelooven aan die uiteindelijke over winning van de rede, waaraan wij in de wereld om ons ziende, wel kunnen twijfelen, maar nimmer wanhopen. ZANDVOORT Ontijdig in rook opgegaan. Sigarenwinkel geheel uitgebrand Vele „rookertjes" gingen verloren. Donderdagavond omstreeks half negen werd .brand ontdekt in de sigarenwinkel van den heer V. aan de Zeestraat no. 1, naast Riche. Hoewel de brandweer, onder leiding van den opperbrandmeester, L. N. van den Bos, in den kortst mogelijken tijd op de plaats des onheils aanwezig was, kon niet worden voorkomen, de. Het achter den winkel gelegen woonhuis bleef voor het vuur gespaard, doch kreeg veel rook- en waterschade. Indien de brandweer enkele minuten latei- was gekomen, zou er van het huis niet veel zijn overgebleven, want juist toen de brand weer aankwam, sprongen de spiegelruiten. Daar de eigenaar zich. even voor achten naai de bioscoop had begeven en er verder niemand thuis was, moest de bran'dweer de winkeldeur forceeren. De brand is waarschijnlijk ontstaan, door dat een houten schot en een toonbank, die dicht bij de kachel stonden, vlam vatten. Ver zekering dekt de schade. f (Adv. Ingez. MedJ Poging tot uitlokking van moord. Grijsaard staat terecht In liooger beroep weer een jaar gevangenïs- f straf geëischt. Het gerechtshof te Arnhem heeft Donder dag de strafzaak tegen den zeventigjarigen E. H„ landbouwer, tevens beheerder van het telefoonkantoor te Vierhouten in de gemeente Ermelo behandeld, die wegens een poging tot het uitlokken van een moord door de recht bank te Zwolle tot één jaar gevangenisstraf was veroordeeld. Hij zou G. S. een bedrag van 285 gulden hebben beloofd, wanneer deze den autohandelaar J. M. zou doodschieten. S. heeft zich evenwel bij de politie aangemeld en daarbij het volgende relaas gedaan: H. had hem reeds geruimen tijd trachten over te halen tot het plegen van een moord op den heer M. De afspraak was, dat de man nen elkaar 's avonds zouden treffen op den stillen Gortelschenweg bij Niersen. Daar zou de autohandelaar, die iederen Dinsdag de 1 automarkt te Apeldoorn bezocht, moeten pas- seeren. Hij zou dan even stil moeten staan, om het hek van het kroondomein te openen. Dit zou een gunstig moment zijn voor het plegen van den moord. Op den avond van den derden November hadden vijf politiemannen zich verdekt opge steld. Toen de overval zou plaats hebben, sprongen zij uit een hinderlaag te voorschijn en arresteerden H., op wien een revolver werd gevonden. De verdachte werd verdedigd door mr. E. H. von Baumhauer uit Amsterdam. S. werd het eerst als getuige gehoord. Hij bevestigde in hoofdzaak zijn vroeger afgeleg de verklaringen. Na een uitvoerig getuigenverhoor, dat een gedeelte van den morgen en den geheelen middag in beslag nam, heeft de advocaat- generaal bij het Arnhemsche gerechtshof gis teravond wegens poging tot uitlokking van moord opnieuw de veroordeeling van den ver dachte tot een jaar gevangenisstraf, welke straf door de rechtbank te Zwolle was opge legd, geëischt. Bij het getuigenverhoor speelde een belang rijke rol de veronderstelling, dat H. den auto handelaar uit den weg had willen ruimen, om dat H. een verhouding met de vrouw van den autohandelaar zou hebben. Dit gerucht deed althans te Vierhouten de ronde. Onder de getuigen a décharge werd in ver band hiermede gehoord de bekende Veluwsche dichter-zanger Jan van Riemsdijk, die verkla ringen aflegde over het op de Veluwe veel voorkomende kwaadspreken. Het kwaadspre ken en het leuteren over kleinigheden is op de Veluwe gewoonweg crimineel, aldus verklaarde deze getuige. Enkele andere getuigen legden verklaringen af omtrent de persoon van den kroon-getuige S. Zijn vroegere hoofdonderwijzer noemde hem geestelijk minderwaardig, onbetrouwbaar en een zenuwpatiënt. Ook de zenuwarts dr. W. Briet uit Apeldoorn was van meening, dat S. onbetrouwbaar is. De vrouw van den autohandelaar M. ver klaarde, dat er geen sprake was van een ver houding met den verdachte. H. had haar zelfs nimmer een onvertogen woord toegevoegd. De verdachte zelf ontkende iedere schuld. Hij verklaarde den getuige S., die hij tot een moord op den autohandelaar aangezet zou hebben, wel gesproken te hebben, doch het ging niet over een moord of iets dergelijks, doch over werk. De verdediger, mr. Von Baumhauer uit Am sterdam, wees er in zijn pleidooi op, dat de aanwijzingen tegen den verdachte wel zeer zwak zijn. Het eenige dat men tegen hem zou kunnen aanvoeren is het aanstalten maken om de revolver aan S. over te reiken. Maai er is slechts één politieman, die meent dit gezien te hebben. In werkelijkheid is de re volver niet uit den zak geweest. Spr. conclu deerde tot vrijspraak, subs, nlet-ont-vankelijk verklaring. Een foto van de ruïne die in het sigarenmagazijn te Zandvoort door het vuur .werd aangericht. WISSELKOERSEN AMSTERDAM. 12 uur. Londen 9.0115/16 Berlijn 72.88J4 Parijs 6.12*4 Brussel 30.68J4 Zwitserland 41.73 Kopenhagen 40.25 Stockholm 46.50 Oslo 45.30 New York 1.80^4 Praag 6.34*4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 2