Haarlem's Dagblad
B
Duitschland krijgt meer vrije
deviezen.
Ontwerp kinderbij
slagwet aanhangig
gemaakt.
Weet wat U eet!
KERSTTAARTEN
KERST
TULBANDEN
Winter.
BERICHT
Hef belangrijkste
55e Jaargang No. 16719
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplcin 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM
Woensdag 22 December 1937
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maauden f3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.7a, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelahonnementstarieven op aanvTaag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Percentage van 6 op 10 gebracht.
Overslagkosten vallen nu
ook onder de clearing.
Toelichting op het afgesloten
clearingverdrag.
Zooals we reeds in het kort hebben mede
gedeeld zijn na moeizame onderhandelingen
de vertegenwoordigers van de Nederlandsche
en Duitsche regeering tot overeenstemming
gekomen, om het bestaande clearingverdrag,
dat op 31 December a.s. zon afloopen, be
houdens eenige wijzigingen, waarop hieron
der zal worden teruggekomen, voor den duur
van een jaar te verlengen.
Van Duitsche zijde was de actie gericht op
ontbinding van de clearingregeling, waarvoor
dan in de plaats zou moeten komen een soort
van betalingsovereenkomst, zooals Duitsch
land deze ook heeft gesloten met Engeland
Frankrijk en België en waai-bij dan aan
Duitschland zelve zou moeten worden over
gelaten, om de vrije Nederlandsche guldens,
waarover het dan de beschikking zou ver
krijgen, naar eigen inzicht te verdeelen, het
zij over Nederland, hetzij mede over andere
laxxden.
Tegen dit denkbeeld rezen echter van ver
schillende zijden in Nederland ernstige be-
zwareix, waarbij er vooral op werd gewezen,
dat onze verhouding tot Duitschland in het
betalings- en goederenverkeer zooveel ge
compliceerder is en op geheel anderen leest is
geschoeid dan die met genoemde landen, dat
een vergelijking daarmede en derhalve een
beroep op de met die landen gesloten .over
eenkomsten niet kuxmen opgaan.
Het eind van het lied is geweest, na lang
durige en moeilijke besprekingen, dat men
het eens kan worden over een clearing-over-
eenkomst, welke voor één jaar is aangegaan.
Terwijl men nu in 1934 zich wel een goed
beeld kon vormen van deix aanvang en aard
van het Nederlandsch-Duitsche goederenver
keer maar (nog) niet van de door beiden
landen elkaar bewezen dienstpraestaties
(scheepvaart, transito-verkeer, kapitaalver
keer) "heeft de ervaring van de afjgeloopen 3
jaar ook omtrent dezen kant der onderlinge
financieel-economische regeling meer licht
verschaft.
In dit verband zij even aangestipt, dat ter
wijl de uitvoer van Duitschland hierheen tot
den uitvoer van ons land naar het Duitsche
Rijk zich verhoudt als van ongeveer 2 1, Ne
derland op zijn beurt heel wat meer dienst
praestaties aan Duitschland verleent, waarbij
ons transito-verkeer en ook de kapitaalsver-
leening aan onze Oostelijke buren een grooten
rol speelt. Thans is dit geheele verkeer samen
gevallen in de nieuwe clearing-overeenkomst.
Om die te verkrijgen hebben wij een tweetal
offers gebracht, en wel:
lo. Met betrekking tot de toekenning van
het percentage vrije deviezen (dit is op 10 pet.
gesteld) dienende om de Duitschers over „vrije
guldens" te doen beschikken om, hetzij tegen
over Nederland, hetzij tegenover andere lan
den bepaalde verplichtingen te voldoen.
2o. Doordat eenige nieuwe posten ïnet in
gang van 1 Januari a.s. in het clearingver-
keer zijn opgenomen.
Zoo worden van 1 Januari 1938 af in de
clearing-regeling opgenomen
a. Alle overslagkosten in transito- exx haven-
verkeer, tex*wijl dit tot dusverre slechts voor
een gedeelte daarvan gold.
b. Bepaalde met het handelsverkeer ver
band houdende kosten (salarissen, reis-bureau
kosten enz.) komen onder de clearing, terwijl
dit onder de oude regeling alleen t.a.v. die
kosten van het goederenverkeer gold. Dit
laatste was minder ruim, sloeg alleen op in-
en uitvoer van beide landen, tex-wijl de nieuwe
omschrijving ook betrekking kan hebben op
kostexi samenhangend met betaling voor goe
deren van vreemdexx oorsprong. Aangestipt
zij nog, dat bedoelde kosten geerx verband
houden met winsten. Het hier vermelde is
vooral van belang voor den Nederlandsch-
Duitschen tusschenhandel.
c. Kostexx van het verkeer tusschen Duit
sche zeehavens via Nederland xnet den Rijn
en vorots van de kustzeevaart in Duitsch
land.
d.) De kosten van transportverzekering
voor zooverre deze betrekking hebben op
Nederlandsch-Duitsch goederenverkeer.
Onveranderd gehaxidhaafd, ook in zijn
grondslagen, is het stelsel van de betalings-
coxitingentexi. Terstond na afloop vaxx de
eigenlijke onderhandeliixgen over de clearing-
kwestie ixi 't algemeen, stak men de hoofden
bij elkaar voor de vaststelling der betalings-
coxitingenten over het eerste kwartaal van
1938'. Dat deze iets lager liggen dan in het
laatste kwartaal van dit jaar 't geval was, is
geenszins een gevolg vaxx de nieuwe clearing-
overeenkoxnst maar van 't feit, dat de Duit
sche uitvoer naar Nederland den laatsten tijd
wat is achtergebleven bij de aanvaxxkelijke
verwachtingen gevolg van de gewijzigde
conjunctuur.
Zonder de lezers nader met cijfers te ver
moeien moge xiog even in herinnering ge
bracht, dat de 14 pet. die oorspronkelijk uit
de clearing werden genomen met het oog op
„dekking" vaxx den achterstand in de ixx 1934
xxog door Duitschland te voldoene vorderin
gen, niet meer noodig zijn, zoodat die allengs
voor vrije deviezen en voor goederenbetaling
konden worden aangewend.
Tot besluit zij xxog opgexnerkt, dat de ver
deeling der betalingscoxxtingenten met 't oog
op dexx uitvoer van de verschillende groepen
van producten xiaar Duitschland vrijwel onver
anderd is gebleven, dat er evexx doeltreffende
waarborgen voor konden zijn tegen uitputting
dier contingenten, als weleer, exx dat o.m. ook
de tuinbouw heusch geen reden heeft om be
ducht te zijxx voor gebrek aan medewerkiixg
ten dezexx, van de zijde der Duitsche autori
teiten.
Exx nu, tot besluit, nog een heel enkel woord
over het Nederlandsch-Duitsch verdrag be
treffende het goederenvei'keer. Ook dat liep
met 31 December van dit jaar ten eixxde. In
afwijkiixg van den tot ïxu toe gebi-uikelijken
gang van zaken om, al of ïxiet met exxkele wij-
zigixxgeix, deze overeenkomst telkens opnieuw
voor eeix vol jaar te verleixgen is dit thans niet
gebeurd en kwam men een voortzetting vaix
nog slechts 3 maaixden, d.w.z. tot 31 Maart 1938
overeen.
De oorzaak hiervan was gelegeix ixx de moei-
lïjkhedexx, die zich bij de besprekingexx over
de cleariiig-overeeixkomst voordeden. Daar
door ontstond eeix dusdanig oponthoud, dat
mexx besefte niet meer tijdig alles oxxder de
oogen te kunnen zien en te regelerx voor een
verdrag, dat voor een geheel jaar zou gelden.
Dat er op dit gebied eenige moeilijkhedexx vaxx
ernstigeix aard te duchten zouden zijn, is,
menschelijkerwijze gesproken, uitgesloteix.
Reeds het feit, dat meix het eens kon worden
over eexx betalings- (clearing-) regeling voor
deix tijd vaxx een jaar wijst er op, dat er geexx
aanleiding bestaat om extra-moeilijkheden
t.a.v. het „handelsverdrag" te vreezen. Zoo be
staat er o.i. gereedeix gi-ond om te vertrouwen,
dat ïxxen tijdig d.w.z. voor 31 Maart a.s.
een definitieve overeeixkomst voor 1938 voor
elkaar zal hébben.
Dl'. E. V. RAALTE.
SCHENK SCHOONHEID
GEEF BLOEMEN
EUN'S
LOEMENMACAZIJN
GIERSTRAAT 75 TELEFOON 14858
(Adv. Ingez. Med.)
De Regeeringspersdienst ïxieldt:
Het in de Troonrede aangekoixdigde
wetsontwerp in zake de toekennixxg
van kinderbijslag is thans door den
ministervaix sociale zaken bij den
Hoogen Raad van Arbeid aaxxhangig
gemaakt.
Waarom de Gasfabriek minder
must maakt.
Grondstoffen zijn duurder.
Eldei-s ixx dit xxummer geven wij eeix beschou
wing over de Haarlemsche gemeentebegrootirxg
voor 1938.
Daarin wordt becijferd, dat de winst uit de
Gasfabriek voor 1938 f 97.374 lager geraamd is
dan voor 1937. Daar voor 1938 geeix uitgaaf
post is opgenonxeix voor verrekeniixg der An-
nexatie-schadeloosstellixxg van f 45.305, is de
werkelijke winst niet minder dan f 142.679
lager geraamd.
Heden oixtvixxgen wij de bijlagen der Be
grooting, waarin ook de afzonderlijke begroo
ting der gasfabriek is opgenonxeix. Uit deze
detailcijfers blijkt, dat er voor 1938 geen lagere
omzet voor de Gasfabriek wordt verwacht. Er
is berekend, dat de verkoop van gas in 1938
f 1.409.540 zal opleveren, tegen f 1.398.610 in
1937. De ontvangst voor bijproducten is ge
taxeerd op f 327.150 tegen f 318.890 in 1937.
De daling van de winst moet ge
heel verldo,ard worden uit de stijging
van de kolenprijzen en uit een grootere
afschrijving op de fahr-iek.
De uitgaaf aan kolen wordt voor 1938 ge
raamd op f 458.710 tegen f 289.900 in 1937. De
prijs van steenkolen is gestegen van f 6.75 op
f 10 per 1000 K.G.
In 1937 werd voor afschrijving f 225.910 be
stemd, nu is dit' bedrag op f 272.640 uitgetrok
ken. De rentelast van geleende kapitalen is
daarentegen gedaald van f 221.000 in 1937 tot
f 212.500 in 1938.
UITSLUITEND MET
ROOMBOTER BEREID
It
LUXE-BAKKERIJEN
TELEFOON 10876
13714-11643-12193
(Adv. Ingez. Med.)
De Kerstinzameling voor de
Stille Armen.
Vijftiende verantwooiding van bij ons blad
ingekomeix giften.
P. M. f 1; mevr. W. f 10; J. Kr. f 2.50; T. M.
f 1; L. Heemstede f5: W. de B. f 2,50; v. L.
f 2.50: G. M. f 250: Bridgepot B. en V. f 2.50;
C. V. f 1; M. de L.—K. f 2,50: M. H. f 3; M. C.
f 1, fam. M. f 1; Allen moeteix meehelpexx
f 0.50; N.N. f 0.50; M. H. te Z. f 2: J. v. d. M.
f 2.50; B. B. f 1 ;M. H. O. f 2,50; J. A. B. f 2.50:
R. H. f 10; L. L. f 1; A. M. f 1; E. P. f 1; fam. K.
f 0.50; J. A. P. f 2.50; S. f 1; N. N. f 2,50; Fam.
A. f 10; vaxx 4 dienstmeisjes f 3.50; N. N. f 2,50;
N. N. f 5; uit de spaarpot van Lex Fuhri f 1;
G. H. B. f 10; L. C. K. f 5; S. f 5; G. J. S. f 5;
M. B. H. f 5; 4 trouwe bridgers f 5; A. B. f 2.50,
A. B. f 2.50; J. P. B. Jr., f 2.50: L. J. v. h. K.
f 2.50; D. M. f 1.50; S. M. R. f 1; E. R. f 1; E.
H. D. f 1; J. G. W. f 1; Mevr. de Wed. M. W.
p.K. f 1; J. J. Y. f 1; fa. H.—G. J. L. f 1;
Mej. T. V. f 1; mevr. J. v. d. S. f 1; J. B. A. K.
f 1; Wed. C. v. H. f 2.50; van Rietje f 0.75; M.
S. f 1; de R. f 2.50; P. K. f 1; J. J. v. d. H. f 1;
totaal f 156,25; vorig totaal f 5627.24.
Thans zijn ixx het geheel bij oxxs ingekomeix
1196 giften tot een bedrag van f 5783.49.
Giften kunnen worden afgegeven aan onze
bureaux Groote Houtstraat 93 en Soenda
plein 37 of gestort worden op onze postgiro
rekening No. 38810 onder vermelding „Voor
de stille armen". Alle giften worden door ons
verantwoord.
Jkr. mr. N. C. dc Gijselaar
overleden.
Oud-lid der Eerste Kamer en oud-burge
meester van Leiden.
Te Wassenaar is Dinsdagavond in den ouder
dom van 72 jaar overleden jhr. mr. dr. N. C.
de Gijselaar, oud-lid van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal, oud-president-curator der
Leidsche universiteit en oud-burgemeester van
Leiden.
Nicolaas Charles de Gijselaar werd geboren
21 October 1865 te Gorinchem; hij bezocht al
daar de H.B.S., vervolgens het gymnasium te
Haarlem en liet zich 25 September 1884 te
Leidexx als student in de rechtswetenschappen
inschrijven. Lx 1891 promoveerde hij tot doctor
iix de rechts- en staatswetenschappen op
proefschrift: Het Pananxakanaal. Vervolgens
vestigde dr. de Gijselaar zich als advocaat te
Amsterdam, doch korten tijd daarna werd hij
opgenomen ixx het bankiershuis van zijn vader
te Gorinchem. In de plakts zijner inwoning
had hij zitting in tal van besturen; van 1906
tot 1913 had hij voor de Chr. Hist. Unie zitting
in de Prov. Staten van Zuid-Holland. In 1910
werd hij benoemd tot burgemeester van Lei
den, welke functie hij tot 31 December 1927
heeft bekleed.
Lx 1917 werd hij benoemd tot president
curator der Leidsche Universiteit, terwijl hij
in 1913 zijn intrede in de Eerste Kamer deed.
De begrafenis heeft plaats Vrijdagmiddag
2 uur op de begf&afplaats Rhijnhof onder
Oegstgeest.
Wij zijn den winter ingegaan.
Het zonnelicht gaat zoetjesaan,
Van dag tot dag weer lengen;
Wij vragen in onzekexdxeid.
Wat zal ons deze wintertijd
Behalve dat, nog brengen?
De een heeft strenge vorst voorspeld,
De ander heeft als vast verteld,
Dat ons de voi*st zal sparen;
Ik speel maar liever geen profeet
En zeg, daar ik er niets van weet:
Wij zullen 't wel eiwaren.
Maar d' almanak heeft het niet mis,
Dat winter nu begonnen is,
Hij geeft ons vast een proeve;
En 't blijft alleen nog maar de vraag,
Of hij al spoedig na vandaag,
Nog komt met sterker troeven.
Wanneer je om je henen ziet,
Dan zeg je zacht: ik hoop van niet,
Hoe 't velen moog' verblijden;
Helaas beteekent voor veel meer,
Een stevig vriezend winterweer,
Een al te bitter lijden.
I
Het woord is aan
Vauvenargues:
Om te zoeten of een ge
dachte nieuw is heeft men
haar slechts heel eenvoudig
uit te dr-ukken.
De lioogere winst uit liet G. E. B.
Stijging- van den omzet.
B. en W. van Haai-lem hebben de winst uit
het Electriciteitsbedr ij f voor 1938 jgeraamd op
f 959.986. tegen f 865.300 in 1937. Een vermeer
dering dus van f 94.686. Daarvan is evenwel
f 50.823 verklaard uit het feit, dat in 1938 door
het bedrijf geen bedrag meer opgebracht be
hoeft te worden voor liet verrekenen van de
annexatie-schadeloosstelling. Maar buiten dit
bedrag is de whist dus nog met f 43.863 ge-
stegeix.
Dit komt omdat de stroom meer op zal
brengen tengevolge vaxx de stijging van den
omzet. De opbrengst is voor 1938 geraamd op
f 2.513.675 tegen f 2.418.857 in 1937.
Voor brandstoffen zal in 1938 evenwel, ten
gevolge van de stijging van de prijzen,
f 243,650 uitgegeven worden tegen f 159.460
in 1937.
LUDENDORFF'S DOOD. De overbrenging- van het stoffelijk overschot van den
generaal naar het gebouw van het opperbevel te München.
Japansche troepen in de Biasbaai
geland?
Opschuding te Kanton.
Het Chineesehe blad „Sautengpau" dat in
nauwe betrekking staat met Chineesehe mili
taire kringen, meldt, dat Maandag in de Bias
baai ongeveer 10.000 man Japansche troepen
aan land zijn gezet, deze troepen moeten de
spoorwegverbinding tusschen Hongkong en
Kanton afsnijden.
Te Kanton heerscht groote beroering. De
Chineesehe bevolking vlucht bij duizenden
naar de Europeesche wijk Sjamin. De Britsclxe
autoriteiten te Kanton hebben den Engelsclxen
den Engelschen den raad gegeven, zich gereed
te houden om de stad direct te kunnen ver
laten.
Tsingtao brandt nog steeds.
Volgens berichten uit Tsingtao staan daar
nog steeds ongeveer twintig Japansche fabrie
ken in brand. Het vuur grijpt snel om zich.
Voor Tsingtao zijn zestien Japansche oor
logsschepen gesignaleerd. De ingang van de
haven is thans volkomen afgesloten. De Chi
neesehe tröepen hebben lxun voorloopige ver-
dedigiiigsstelliiiigen betrokken.
Tien Chineesehe vliegtuigen
neergehaald.
Volgens een nxededeelixxg van het derde Ja
pansche eskader, hebben Japansche marine
vliegtuigen gevlogen boven Lantsjau, de
hoofdstad van de Chineesehe provincie Kan-
soe. en daarbij een hangar gebonxbardeex'd
Acht vliegtuigen werden vernield, daarop ont-
stand een luchtgevecht, waarbij de Japanners
tien vliegtuigen omlaag brachten.
VERGADERING ARMENRAAD.
Dinsdagmiddag had op het Stadhuis een
druk bezochte vergadering plaats van den Ar
menraad. Wegens verhindering van den voor
zitter, mr. dr. W. P. Vis, werd het voorzitter
schap waargenomen door den heer E. v. d.
Wall, lid van het bestuur.
Het jaarverslag over 1936 werd goedgekeurd.
Na de rondvraag wex-d de vergadering gesloten.
In Princetown, gelegen aan de Atlantische kust van den Amerikaauschen staat
Massachusetts, zijn tijdens deix jongsten storm talrijke huizen aan de haven
verwoest.
De Gen. Cronjéstraat versierd.
Met dennentakken en Kerstklokken.
De altijd ijverige Gen. Cronjéstraatvereeni-
gin heeft de aardige gedachte gehad om tij
dens de Kerstdagen de Gen. Cronjéstraat op
feestelijke wijze te versieren. Guirlandes van
dennentakken zijn over de straat gehangen
met daarttusschen in kex-ststerren en kerst
klokken, die des avonds verlicht, worden. Meer
dan 2000 electrische lampjes zijn hierin ge
bruikt, zoodat men zich wel kan voox*stellen,
dat dit een feeëriek gezicht oplevert.
Bovendien worden gedurende' tien dagen per
gramofooninstallatie kerstliedei-en uitgezon
den, deze uitzendingen worden door de firma
Donxhof verzorgd, die ook de electrische instal
latie heeft aangelegd.
Deze origineele Kerstversiering zal zeker veel
belangstelling trekken.
Weer een Engelseli militair
vliegtuig verongelukt.
Twee dooden.
In de buurt van Londen is een Engelseli mi
litair vliegtuig neergestox't en vernield. Twee
inzittenden zijn om het leven gekomen.
Zij, die zich met ingang van 1 Januari
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in December nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
HEDEN; 16 PAGINA'S
Een ontwerp-kinderbijslag-wct is bij den
Hoogen Raad van Avbefd aanhangig ge
maakt.
De Tweede Kamer heeft het beleid van mi
nister Steenberghc besproken.
Ook het Hoog Militair Gei'echtshof spreekt
den officier, betrokken bij het incident
bij de Jamboree-wandeltocht vrij.
De scholen krijgen vrijaf bij de a.s. blijde
gebeurtenis
Chamberlain en Eden over Engeland's in
ternationale politiek.
De ontwerper van het Briand-Kellogg pact,
Frank B. Kellog is op 80-jarigen leeftijd
overleden.
De Spaanschc regeeringstroepen hebben
Teruel bezet.
In de vergadering van de Kamer van
Koophandel te Haarlem is critiek op de
telefoongids geoefend.
Hoe het komt, dat de begrooting van Haar
lem voor het jaar 1938 ongunstiger is
dan die over 1937.
ARTIKELEN, ENZ.
Dr. E. van Raalte: Duitschland krijgt meer
vrije deviezen.
J. II. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten.
H. D. Vertelling: Een eigenaardige Kerst
nacht
Van onzen Zweedschen correspondent:
Over Scandinavische films.
K. de Jong; Concert der H. O. V.
J. B. Schuil over Muggen om de kaars.
Een tehuis voor ouden van dagen te Bloe-
mcndaal
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op