Haarlem's Dagblad
i
1
GELD
Kerstmis. IComité Oranjevreugde-Volksvreugde
aan het werk.
De eerste volledige baby-uitzet uitgereikt
Prettige Kerstdagen!
^La Gaité^
tot 's Nachts 2 uur
BESCHIKBAAR
BOH
~rrr.
Waarom zoeken naar een Zaal
DE H. K. B. IS IDEAAL
Fa. VAN BASTEN
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16721
Uitgave Lourcns Coster, Maatschappij voor
Couraut-Uitgaven en AJgem. Drukkerij IS'.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soeudaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14S25. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zou- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EK ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 24 December 1937
Abonnementen per weck f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag eo aanbod 1-4 regels f 0.60. elk®
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Iedere hoofdredacteur schrijft ieder jaar
aan den vooravond van Kerstmis ter gelegen
heid daarvan een artikel. Dat doe ik ook. En
vanmorgen vorige Kerst-artikelen herlezend
wij zelf althans herlezen wel eens, wat wij
vroeger geschreven hebben, zoodat de krant
toch niet voor ieder een ééndagsvlieg is viel
het mij op, dat ik er nimmer in geslaagd ben
mij te bepalen tot een uitweiding over de
hooge beteekenis van het Kerstfeest. Altijd
weer ben ik mij af gaan vragen: in hoeverre
toonen wij menschen ons ditmaal dit feest
waardig? En het antwoord heeft nimmer op
wekkend kunnen zijn, al was er soms hoop
op beter.
Het is natusrlijk gemakkelijker en vooral
rustiger alleen aandacht aan het Kerstfeest
zelf te wijden en den wensch „Vrede op Aarde"
als de gebruikelijke uiting daaraan toe te
voegen, met een zucht desnoods, die toch niet
gepubliceerd wordt. Maar die rust en dat ge
mak om de oogen te sluiten voor hetgeen in
de wereld gebeurt schijnen mij niet gegeven
te zijn. Ik voel mij te opstandig gelijk van
der Hem vandaag in het bittere verwijt dat
zijn teekenstift uit. Ik voel mij te opstandig
tegen de schande van de oorlogen die woeden,
van den zotten bewapeningswedstrijd die
lichtvaardig met vuur speelt en de toekomst
van uw en mijn kinderen bedreigt, van de
economische desorganisatie die een toestand
bestendigt, waarin millioenen menschen geen
werk en onvoldoende voeding, kleeding, ver
warming, huisvesting hebben, terwijl onze
rijke Aarde ruim genoeg oplevert om hun
allen een behoorlijk bestaan te waarborgen.
Dezer dagen nog is op deze plaats blijdschap
geuit over het feit, dat voldoende geld bijeen
gebracht is kunnen worden om honderden ge
zinnen van stille armen, alleen in dit kleine
uithoekje van de wereld véle honderden ge
zinnen, tenminste een paai- blijde Kerstdagen
te kunnen bezorgen. Ja, het verheugt ons dat
dit tenminste gelukt is. Maar het woord „ten
minste" mag er wel bij. Want dat zulk een
campagne noodig is, in den jare 1937 na
Christus, om althans te verhoeden dat al die
menschen in dat kleine uithoekje niet' eens
aan het feest van Zijn geboorte zouden kun
nen deelnemen, spreekt boekdeelen vol trieste
mislukking.
Is er, sinds Kerstmis 1936, veel verbeterd in
den toestand der Christelij ke wereld Is er veel
gebeurd dat tot nieuwe hoop stemt? In de
uiterlijke gebeurtenissen zeker niet. De dolle
bewapeningsrace heeft zich voortgezet. de
oorlog in Spanje heeft zich voortgezet, den
oorlog in het Verre Oosten heeft men niet
kunnen en durven beletten, de Volkenbond is
opnieuw verzwakt, de groep groote mogend
heden die daar buiten staat is zich min of
meer als blok gaan vereenigen en het treurig
gebrek aan bouwende energie heeft tot een
nieuwe economische inzinking op de wereld
markt geleid, die weer ettelijke duizenden uit
hun arbeid heeft gedreven en in nieuwe zorgen
gedompeld.
Maar onder de ópper vlakte der dagelij k-
sche feiten is er wel nieuwe beroering ont
staan, is er wel een toeneming geweest in de
actie diergenen, die zich niet gelaten bij 's we
relds loop neerleggen en het vertrouwen heb
ben behouden dat de menschheid tot beter,
vooral hooger levensvervulling bestemd is.
Wellicht hebben velen hunner moed geput uit
het telkens-weer-verhoeden van de oorlogs
ramp in Europaverhoed ondanks de af
wezigheid van eenig groot staatsmanschap
dat verder ziet dan de onmiddellijke mate-
riëele belangen van het eigen land.
Dat gebeurtenissen, die vroeger stuk voor
stuk tot oorlog geleid zouden hebben, in
dezen tijd volstrekt niet meer als casus belli
gelden kan men aan allerlei redenen toe
schrijven. In elk geval winnen wij er tijd
mee. En wie dien tijd te baat neemt om naar
hooger levensbeginselen, naar nobeler taak
van den Mensch-op-aarde te streven dan in
de laatste jaren heeft geheerscht doet al
thans een poging.
Hij onttrekt zich aan de uitingen van dollen
vernietigingsdrang, door de meesten maar ge
laten en schouderophalend aanvaard als een
onvermijdelijk noodlot. Hij ziet Christus'
Evangelie niet meer als een vrome onbereik
baarheid, maar als het doel dat nagestreefd en
tot richtsnoer genomen moet worden.
Zijn geloof, zijn humanisme, zijn liefde tot
de natuur.... vele motieven kunnen hem lei
den. Hij is een mensch die het betere wil, het
nastreeft, het voorop stelt. Van menschen
zooals hij zal de redding moeten komen. Van
de menschen, die zich het Kerstfeest waardig
willen maken.
R. P.
Geval van kolendampvergiftiging.
Meisje om het leven gekomen.
NULAND, 24 December. In den afgeloopen
nacht is de 25-jarige dochter van den land
bouwer van Santvoort te Nuland door kolen
dampvergiftiging om het leven gekomen.
De twee oudste dochters van het gezin slie
pen in een opkamertje, waar een kleine kachel
brandde. De moeder hoorde omstreeks mid
dernacht een geluid. Toen zij ging kijken wat
er aan de hand was, vond zij beide meisjes
bewusteloos te bed. Onmiddellijk werd geeste
lijke- en medische hulp ingeroepen. De jongste
der meisjes bleek reeds overleden. De toestand
van de andere dochter is ernstie. Zij verkeert
in levensgevaar.
Mej. DingenoutsVan Waard krijgt den eersten baby-uitzet van het Comité
OranjevreugdeVolksvreugde.
Nederlandsche Bloemen.
(De K.L.M. krijgt in deze dagen
naar alle ivindstreken in Europa
1800 K.G. bloemen per dag te ver
zenden, hetgeen belangrijk meer
is dan vorige jaren.)
Lucht-Schiphol-land brengt de bloemen,
In de bontste variatie,
Veel te veel om op te noemen,
Heel de bloem van onze natie;
Naar het Oosten en het Westen,
Naar het Noorden en het Zuiden,
Om de dagen die nog resten
En het jaar straks, uit te luiden.
Bloemen naar de fijnste keuren,
Die door 't ijle luchtruim snellen
En in geuren en in kleuren
Van ons kleine land vertellen.
Die van levensvreugd verhalen
Zeer welsprekend zonder woorden,
In de meest verscheiden talen,
Tot in verre, vreemde oorden.
In een werelddeel vol ruzies,
Nijd, gevoed door zware zorgen.
Waarin hoogere illusies
Moedeloos lijken opgeborgen.
Waarin elk zichzelf blijft roemen,
En de andren wil belezen,
Zegt ons landje het met bloemen
En het mag er trotsch op wezen.
P. GASUS.
De Kerstgave voor de Stille Armen.
Een zeer mooi resultaat. In
totaal 8600 ontvangen.
Heden is de inzameling voor de Kerstgave
aan de Stille Armen te Haarlem en in de om
geving gesloten. Het resultaat is zeer mooi. De
ontvangsten „over de geheel linie" bedragen
ongeveer f 86Ó0. Daardoor is bereikt dat het
Comité de Kerstgave heeft kunnen stellen
op f 15 per gezin en f 10 voor alleenstaande
personen, terwijl het aan andere instellingen,
die een deel van het bedrag zelf uitkeeren, in
overweging heeft gegeven de uitkeeringen
van f 10 tot f 15 te doen variëeren.
Het woord is aan.
Zooals onze lezers weten is Maandag 8 No
vember in de Statenzaal door den waarne
mend burgemeester van Haarlem, den heer
W. J. B. van Liemt, een comité geïnstalleerd,
dat zich tot taak zou stellen een bedrag bijeen
te brengen, teneinde aanstaande moeders, die
omstreeks denzelfden tijd als Prinses Juliana
aan een nieuwen wereldburger het leven
zullen schenken, doch wier financieele om
standigheden van dien aard zijn, dat de kos
ten welke zulk een jonggeborene veroorzaakt
bezwaarlijk of misschien in het geheel niet
kunnen worden gedragen, te kunnen helpen
aan een baby-uitzet, waardoor ook de komst
van haar kind, wat dat betreft, zonder zorg
kan worden tegemoet gezien.
Van dit comité is Mevrouw A. A. baronesse
Röell-bsse. De Vos van Steenwijk bescherm
vrouwe en Mevrouw J. W. baronesse De Vos
van Steenwijk-Van Royen eere-presidente en
Mevx-ouw J. M. van Liemt-Dolmans presidente.
Dit comité is gisteren in de gelegenheid ge
steld, den eersten baby-uitzet uit te reiken,
namelijk aan het echtpaar Dingenouts-Van
Waard, Leidschestraat 37zwart, waar dezer
dagen het derde kind, het dochtertje Anna
Maria Petronella van deze familie geboren is.
Tot haar groote blijdschap ontving de jeug
dige moeder een groote mand met een schit
terenden baby-uitzet, alles afgezet met fraai
oranjelint. Aan de dames, die aan dit comité
bijdragen hebben geschonken, kunnen wij me-
dedeelen, dat deze gift welbesteed is en dat
moeder en kind het wél maken.
Raaks Haarlem
1ste Kerstdag KERSTBAL
Beide Kerstdagen MATINEE 3 uur.
(Adv. Ingez Med.)
Bedragen van 50.tot 500.Geh. pers.
met vaste betrekk., ook zonder borg. Indien
geen vaste betrekk. op polis met afkoopwaarde.
TARIEVEN WETTELIJK VASTGESTELD. Vr.
prospectus. (Zegel v. antw.).
Kantoor SCHNEEVOOGTSTR. 7, Tel. 17081
N.V. Credietb. „AMSTERDAM-HAARLEM"
(Adv. Ingez. Med.)
Morgen gaan we de Kerstdagen vieren. Om
over de diepe en ernstige beteekenis. die deze
dagen voor zoovelen hebben, te schrijven is
dit niet de plaats. Maar er zijn ook andere
aspecten aan zulke dagen: de rust-aspecten,
de eet-aspecten, de hè-hè-eindelijk-eens-uit-
slapen-aspecten.
Dat is allemaal heel materialistisch maar
het is nu eenmaal niet anders. En weet u wel
dat in dit- opzicht ik wil u volstrekt niet
ontmoedigen, maar de waarheid moet toch
gezegd en gehoord kunnen worden, nietwaar?
en weet u wel dat in dit opzicht alles zoo
tegenvalt? Uitslapen bijvoorbeeld valt altijd
tegen, om de eenvoudige reden, dat het niet
bestaat. Iedereen zegt: ,.hè. hèmorgen
lekker uitslapenen iedereen weet dat de
kinderen al héél vroeg beginnen spektakel te
maken: dat de een of andere vriend opbelt om
te vragen „wat doen jullie vandaag"; dat de
buren met hun auto al in de vroegte lawaai
gaan schoppen dat uw vrouw om half acht de
kriebelhoest krijgt waarbij geen mènsch kan
blijven doorslapen of dat er een of ander la-
wijt is dat het ..hè. hè.lekker uitslapen.
tot. een illusie of een hersenschim maakt.
Dan zijn er de ee aspecten.
Sr zijn nu eenmaa ^.sütijd menschen die
feestvieren door te e ;p%Woor mannen van
mijn aard.of laat i\ievet t't'et persoonlijk
en ikkerig zijn.. vo-_ van den
aard van mijn linkerbuu -nan is öMt anders.
Mijn linkerbuurman is -neer vergeestelijkt.
Wanneer die zijn lapje of kluUje dit-of-dat.
met een aarpèltje en een sptuitje plichtmatig
soldaat gemaakt heeft, dan komt voor hem
pas het feest. Dan gaat hij verzen lezen, of
een boek van mevrouw Szekely—Lulofs en
dat is voor hem dan het feest. Maar er zijn nu
eenmaal menschen die feestvieren door te
eten. Dit wil zeggen door veel te eten. Dat
wil zeggen door vijf maal zoo veel te eten als
gewoonlijk. Vier soorten dooie vischjes uit blik-
en nog een dooie visch-van-de-vischboer, en
een stukje dooie koe en een stukje dooie kip en
een morsdood puddinkje na
U moet daar 's even over nadenken. U moet
trouwens over de meeste dingen 's even na
denken om te begrpijen hoe wonderlijk het
met den mensch en zijne menschelijke ple
ziertjes gesteld is. Maar in welke richting ge
er ook overdenkt, één ding is zeker: zoodra
u opstaat van tafel en uw vrouw een zoen
geeft en zegt dat het allemaal heerlijk was is
het afgeloopen.
Dan hebben we het gehad.
Dan is het uit.
En dan blijft er nog anderhalve dag over.
Met als eenig overblijvend bijzonder aspect
de rust.
Die rust is illusoir.
Die bestaat niet.
Die is er alleen maar in uw koortsige fan
tasie over de dagen die u te wachten staan.
Want óf uw vrouw zegt: „Zummis een wan
deling maken" öf ze zegt: „Zummis ergens
gaan zitten, (wanneer iemand zegt: ergens
gaan zitten, bedoelt hij: overal gaan zitten
behalve waar je op dat oogenblik zit); of ze
zegt: „de Iksen komen op visite" Wande
len, of zitten, of visite van de IksenSo
wie so ligt uw rust-plan in duigen, afgezien
dan nog van het feit dat converseeren met de
Iksen erger dan de ergste arbeid is. Want
hebt ooit zulke volslagen zenuwpatiënten
meegemaakt, behalve dan de Y-en, die zoo
mogelijk nog een graadje erger zijn.
Maar rust is in ieder geval uitgesloten,
tót het zalige oogenblik dat u Zondagavond
in uw bed ligt met de plezierige gedachte:
„hè, hè morgenochtend is alles tenminste
weer gewoon; ga ik weer lekker naar kantoor;
krijg ik weer m'n gewone, goeie, ouwe cadet
met kaas, loop ik geen gevaar van keuvelen
met Iksen en de Y-en."
Ik wil u heelemaal geen illusies ontnemen.
Dat ligt ten eenenmale hiet in mijn aard. En
als ik ongelijk heb gehad overmorgenavond
dan mag u het gerust zeggen. Dan moogt u
mij voor alles uitmaken wat u maar wilt. Maal
ais ik g e 1 ij k heb gehad en als u Zondag
avond in bed denkt: die knaap van de krant
heeft 't zoo gek niet bekeken, dan geeft u me
maar een knipoogje wanneer u mij tegen
komt Maandagmorgen. Dat is voor mij al een
voldoende belooning; ik ben altijd dol ge
weest op knipoogjes.
Maar in ieder geval:
Prettige Kerstdagen!
Lekker uitslapen!
Smakelijk eten!
Zalig uitrusten!
Mr. E. ELI AS.
KERSTSTEMMING IN' HOLLYWOOD. -
Shirley Temple studeert Kerstliedjes in.
De Kerstiiizameliiig voor de
Stille Armen.
Zeventiende verantwoording van bij ons
blad ingekomen giften.
H. Z. f 1,—J. H. f2,50; P. R. f 1,—Q. H.
f2,05; C. D. f5,—; N. N. f 0,50: J. en A. H.
f2.— A. H. W. fl B. Z. V. f 1,Mr. H.
O. D. f5,—; N. N. f2.—; J. J. V. f5,50; N. N.
f 0,50; Mevr. J. f0,50; C. S. f0,50; M. D. de G.
fl,—M. M. L. fl—W. R. f 1.50; V. H'stede
fl,—fam. v. V. fl.—H. J. v. Z.—B. f3.—:
Mevr. K. f2.H. f 1.Van de tweeling
fl,60: S. H. f2,50: In plaats van een kopje
thee na de boodschappen f 1,I. H. fl,—
Mevr. J. f2,50: L. f2,50: Mevr. W. f2.50: B. C.
B. f 11.17; A. M. f 1,—R. A. M. f30.—; A. B.
te Overveen f25,fam. T. B. f20,H. A.
R. G. f 10.P. H. f5,—; H. J. f5.— L. A.
f 5.Dames L. B. en L. W. I 4.50; Mevr A.
H.T. f2,50; Mevr. Wed. J. E. A. B. f2,50; W.
L. f2,50: Jongens Ey fl,—W. v. N. f 1,M.
v. W. f 1,50: Mej. M. J. K. f2,—: J. B. f25.—;
F. H. f2.25; J. A. S. f2,50; N. N. f0,50; C. M
f 1,Weinig, maar uit een goed hart f0.50;
G. f5,D. V. f 1,totaal f231.07: vorig
totaal f 6037,39.
In het geheel zijn bij ons blad ingekomen
1332 giften tot een bedrag van f6268,46.
De inzameling is thans gesloten.
Fototentoonstelling iii onze
Tijdingzaal.
Op 24, 25 en 26 December wordt in
onze tijdingzaal een tentoonstelling ge
houden van foto's, vervaardigd door de
leden van den Kennemer Foto Kring.
De tentoonstelling is op deze dagen
gratis toegankelijk van 10 uur v.m. tot.
5 uur nam.
Alkmaar met Nieuwjaar in liet
duister?
Conflict met het P. E. N.
In de Donderdagmiddag te Alk
maar gehouden gemeenteraadsver
gadering heeft de heer Bonsema,
wethouder van de bedrijven, mede-
deeling gedaan over den stand van
het conflict tusschen de gemeente
en de provincie inzake de levering
van electrischen stroom.
H:j deelde daarbij mede. dat nog
lang geen overeenstemming inzake
de verlenging van het leveringscon
tract is bereikt.
De provincie heeft veel hoogere
voorwaarden eest^M en Rpdreigd. dat
bij niet-aanvaarding op 31 Decem
ber des avonds te twaalf uur Alk
maar in het duister zal worden ge
zet.
De gemeente heeft de tusschen-
komst van de regeering ingeroepen
cn deze zal nu aan Gedeputeerde
Staten verzoeken de beslissing nog
drie maanden uit te stellen.
Democritus:
Een leven zonder feesten
i$ als een lange weg zonder
pleisterplaatsen.
Vraagt de
Radio-Rede
van Air. P. J. OUD!
Tegen inzending van onderstaande
bon (in open enveloppe, gefran
keerd met l'/i cent) wordt U gaarne
kosteloos een exemplaar toege
zonden van de Radio-rede over
de politieke toestand, gehouden
door Oud-Minister Mr. P.J. OUD
voor de VRIJZINNIG DEMO
CRATISCHEBOND.
Zendt nüi J_vj?
P. J. Oud.
T BOND 1
VRlJZlNNl Haarla»
I
Adres
41
(Adv. Ingez. Med.)
IN VERBAND MET DE KERSTDAGEN
VERSCHIJNT HET VOLGEND NUMMER
VAN ONS BLAD MAANDAG 27 DE
CEMBER.
Hansen niet tluiis met de
Kerstdagen.
Minister Goseling antwoordt den Neder-
iandschen Journalistenkring.
's GRAVENHAGE, 24 December. Bij het be
stuur van den Ned. Journalistenkring is dd.
23 dezer een brief ingekomen van den minis
ter van justitie, mr. Goseling, waarin deze be
windsman schrijft, dat het verzoek om den
gegijzelden journalist C. L. Hansen gedurende
de a.s. feestdagen in vrijheid te stellen, niet
kan worden ingewilligd.
De minister vestigt er de aandacht op, dat
het tweede lid van artikel 18 van het Kon. be
sluit van 26 September 1928, staatsblad 382
(Gijzelingsbesluit) niet ziet op de oorzaak der
gijzeling, doch bedoelt de mogelijkheid te
openen, dat in buitengewone omstandigheden
aan een gegijzelde (onverschillig om welke
reden de maatregel van gijzeling op hem is toe
gepast) gelegenheid wordt gegeven het ge
sticht tijdelijk te verlaten.
Een dergelijke buitengewone omstandigheid,
aldus de minister van justitie, kan in casu niet
aanwezig worden geacht.
Tempeliersstraat 35
TELEFOON 12693
(Adv. Ingez. Med.j
Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159
Fauteuils vanaf f 15.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
pag.
De inzameling voor de Stille Armen te
Haarlem heeft f 8600 opgebracht. 1
De Tweede Kamer heeft de ondcrwijsbe-
grooting goedgekeurd. 3
Het tegoed bij de Spaarbanken is in 1936
iets gestegen. 3
De Japansche opmarsch naar Hangtsjau. 4
Zware aardbeving in Mexico. 4
Mr. G. Vissering is Donderdagmiddag ten
grave gedragen. g
Bioscopen g
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Kerstmis. 4
Mr. E. Elias: Prettige Kerstdagen. 2
J. B. Schuil over: De Spooktrein. 2
I'. v. d. Hem: Vrede op aarde. 3
Van onzen Berlijnschen correspondent:
Kerstgebruiken herleven in Duitschland. 4
Beb Vuyk: Kerstfeest in de Molukken. 5
Financieel Economisch Weekoverzicht:
Betere stemming. 5
II. Veen: Dr. Martinus van Marum. 6
C. J. E. Dinaux; Zonderlinge Levens 7
J. H. de Boïs; Litteraire kantteekeningen 7
Jules Kammeijer: Blijft Fit 7
Dr. M. Euwe: Wie zal te Hastings winnen? 11
Sport in 't Kort.
Voor de jeugd. j2
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 23
