ZONDERLINGE LEVENS
Blijft Fit!
H'
GARAGE RABO
WIJ WENSCHEN U EEN GELUKKIG 1938
V ertelling
V R IJ D A 'Cr 31 DECEMBER 1937
HAAR E.EM'S DA'GEEAD
5
IVAR KREUGER.
IVAR Kreuger I.K.: weinig initialen 1
hebben zulk een magischen klank gehad,
zulk een toovermacht uitgeoefend als
deze. I.K. beveelt en de telegraafdraden
seinen de boodschap over de gansche wereld.
I.K. dicteert en de banken boeken bedragen
van fantastische afmeting onder het hoofd
van rekening: I.K. Als I.K. het wil verrijzen
of verdwijnen bedrijven, slaat den concurrent
de schrik om het hart, ontvangen buigende
staatslieden den hoogen gast voor urenlange
conferentie. Als het I.K. behaagt, bezwijken
de heehtste tolmuren, worden catastrophes
opgeroepen of bezworen, al naar de gril van
zijn tooverstaf.
I.K. dat zijn niet meer de initialen van
een menschennaamhet zijn symbolen ge
worden van een millioenenheerschappij. En de
man zelf, wiens handteekening een vermogen
waard is hij is geen gewoon mensch meer:
hij is een mysterie, een legende, een nacht
merrie, een held. De Zweden noemden hem de
Ivar Kreuger.
volksspaarkas, elders heette hij de Lucifers-
koning. Maar welken naam hij ook mocht
dragen, hij bezat honderd hoofden en duizend
armen. Als een poliep slaat het trustmonster
dat een constructie was van zijn nooit-rus-
tend brein en werk van zijn handen, z'n gou
den grijparmen over alle landen der wereld..
Ivar Kreuger een ieder kende zijn naam,
velen vreesden, anderen bewonderden, weer
anderen haatten hem. Een enkele had hem
misschien lief; maar niemand, die hem ooit
gekend heeft niemand. Als 'n eenzame ging
hij door het leven koel, ongenaakbaar, on
danks zijn beminnelijkheid, beheerscht, nuch
ter; en als een eenzame nam hij er afscheid
van. Ivar Kreuger de man van wien, naar
men beweerde, slechts één ding met zekerheid
kon worden gezegd: dat hij hartstochtelijk
hield vanlelietjes van dalen!
Met een lucifer komt de dageraad.
Stockholm 1911. Een zwoele zomeravond. Op
het terras van een café met een indrukwek
kend uitzicht op de zilverglinsterende zee ver-
verfrisschen een tweetal jongemannen zich
aan een koel glas bier. Eigenlijk z-ijn het twee
firmanten, die in de betonconstructie lucra
tieve zaken maakten en in de weinige jaren
van hun compagnonschap hun onderneming
wisten op te werken tot een naamlooze ven
nootschap met een kapitaal van 1 anillioen
Kronen, dat niet te versmaden dividenden af
werpt. Het grootsche Stadion, het statige Raad
huis, beide te Stockholm, zijn werken, die hun
naam wijd en zijd bekend hebben gemaakt.
Zelfs beheeren zijn nu al ettelijke filialen,
waaronder het Berlijnsche niet tot het minst
rendabele behoort.
Zeker, er is niet onfortuinlijk gewerkt. Maar
betonbouw de slanke, licht-voorovergebo-
gen jongeman is opgestaan en betoogt ernstig
en dringend betonbouw is een winstgevend
bedrijfin goede jaren; in tijden van con
junctuurdaling is het een hopelooze zaak. „Ik
wil daarmee zeggen, dat een koopman alleen
dan zekerheid heeft als hij een artikel aan
de markt brengt, dat niet aan conjunctuur
ondei'hevig is, dat altijd afzet vindt, of het de
wereld goed of slecht gaat
Hij heeft in gedachten een sigaret uit den
gouden koker genomen en houdt den lucifer
nog in de hand terwijl hij in den schemerigen
zomernacht staart. Hij vlamt nog, de lucifer,
dicht bij zijn vingers bijna brandt de pein
zer zich.
Dan ineens, ziet hij zijn metgezel aan en
met de rust van iemand die zeker is van zijn
zaak zegt hij met nadruk: Dat is het, wat ik
bedoel.
Op dat oogenblik had de betonfabrikant
Kreuger den troon bestegen van het Konink
rijk Lucifer; hij zou er, aanvankelijk met Toll
als eerste minister, twintig jaar lang den scep
ter zwaaien.
„De Stille".
Ivar stamde uit een goede familie, die van
Duitsch-Pommerschen afkomst was en oor
spronkelijk Krögei* heette. Als handwerkslie
den en zeevaarders kwamen de Krögers naar
Zweden en hun burgerlijke eigenschappen:
hun ijver, betrouwbaarheid en rechtschapen
heid openden aanlokkelijke maatschappelijke
perspectieven voor hen, die zij zich in eer en
deugd ten nutte maakten. Als kooplieden,
fabrikanten en bekleeders van hooge publieke
ambten behoorden zij allengs tot de aanzien
lijtoen des land. Geen smet kleefde aan hun
naam, indien men althans één loot van den
Kreugerschen stam buiten beschouwing wil
laten: Per Kreuger, het zwarte schaap. Om
trent deze Per wordt verhaald, dat hij tijdens
de Fransche Revolutie wegens verschillende
financieele operaties werd gearresteerd en het
hoofd onder de guillotine verloor.
'drieën op de voorbank van
zitten mag alléén, als er
r den bestuurder 60 cm en voor
/eiken passagier 40 cm beschikbaar
is (voor 'n kind tot 12 jaar: 30 cm).
Ivar's vader genoot als lucifersfabrikant een
uitstekende reputatie en voedde zijn zes kin
deren: vier dochters en de beide zoon Thor-
sten en Ivar, met liefderijke gestrengheid op
in den geest van burgerlijke degelijkheid.
Het was een eigenaardige jongen, die Ivar.
Tenminste zoo oordeelden zijn mede-gymna
siasten; te ernstig voor zijn jaren, wat zelf
ingenomen en prat op de vooraanstaande
plaats die zijn vader als een der rijkste fa
brikanten inneemt, houdt hij zich ver van de
kinderlijke spelen en gaat hij eigen wegen.
Sommigen, die toch wel ontzag hebben voor
den koelen, eenzamen medescholier, noemen
hem „de stille"; anderen toonen openlijk hun
afkeer en spreken van „den gluiperd" als ze
Ivar Kreuger bedoelen. Hij hoort dat wel, na-
tuux-lijk maar het deert hem niet„De
menschen kunnen nu eenmaal geen superiori
teit verdragen", zei eens de volwassen Kreu
ger; en al sprak de jeugdige gymnasiast het
niet uit, hij voelde het wel zoo.
Ivar was een middelmatige leerlixxg, die
het in genie ursexa men zoxider overmatige in
spanning, maar ook zonder zich te onderschei
den, aflegde. Ingenieur Kreuger zijn leven
lang zou hij den vei'worven titel met een
zekere zelfvoldoening voeren als symbool van
zijn eerste triomf. Zijn eerste.
Negexxtien jaar is hij oud als hij zich in
scheept voor Amerika, of nauwkeuriger: voor
Chicago. Het is het jaar der groote Wereld-
tentoonstellixig, waar de wonderen der mo
derne techniek te aansohouwexi zijn en een
welopgevoede fabrikantenzoon met ingenieurs-
titel toch waarlijk wel eens een kijkje behoort
te gaan nemen. Bovendien ligt Chicago in de
Nieuwe Wereld, waar zoovelen, minder welbe
wust en kundig dan Ivar Kreuger, fortuin
hebbexi gemaakt.
Met honderd dollar op zak stapt hij de
Nieuwe Wereld binnen honderd dollar; zijn
aanvangskapitaal. Tiexi jaar later betaalde hij
mogelijk in één maand meer aan zijn dassen.
Neen, Amerika geeft zijn rijkdom niet ca
deau, dat beseft Ivar al gauw. Wekenlang
loopt Ivar zijn zolen stuk in diexist van een
grondspeculant. Groot is zijn veikoopkracht
niet en menige dag gaat vooi-bij, waarop geerx
enkele transactie valt te boeken.
Goed,dan,verder. Lr Vera Cruz, in 't woeste en
onherbergzame Mexieaansche land, vraagt een
spoorwegoxrderneming ingenieurs voor bruggen
bouw. Mexico is een onrustig larxd, waar mexr
den Europeeschen pionier hoogst vijaxidig ge-
zixrd is, niet voor een moord terugdeinst exr bij
wijze vaxr ontspanning revolutie maakt. Mexico
is ook 't laxrd van de gele koorts, die niet min
der onmeedoogend is dan de Mexieaansche
x'oover.
Maar Mexico is rijk aan bodemschatten:
er valt een wereld te veroveren, een vermogen
te winnen. Ivar gaat: hij zal veroveren!
Elf ingenieurs vertrekken naar Vera Cruz
Vera Cruz om bruggen te bouwen; negen wor
den door de gele koorts den dood ingejaagd
De tiende wordt in een havenkroeg zoo gru-
welijk toegetakeld, dat hij maanden later all
een wrak uit het hospitaal komt. De elfde
vecht xxiet de sluipende ziekte maar overwint-,
bouwt aarx het pionierswerk der spoorbruggen
en keert met een welgevulde beurs terug: het
is Ivar Kreuger. Hij heeft zichzelf op de proef
gesteld, hij heeft zijn leven gewaagd exr ge
wonnen.
Nog verder gaat hijnu geldt de reis West-
Ixidië. En als hij, gedecoreerd en wel wegens
eexi moedige redding van een meisje in de ha
ven van Habana, den voet aan den Axnerikaan-
schen wal zet, is uit de jongeling een man ge
worden, wiens toekomst niet meer in het on-
zekere ligt. Kreuger weet wat hij worden wil:
de machtigste man van zijn land.
Technisch heeft hij ook al zijxi keuze ge
daan: hij zal zich toeleggen op iets, waarvan
Europa nog nauwelijks droomt: gewapend be
ton. Als vertegenwoordiger vaxr een onderne
mende Londensche firma zwerft hij daxr door
Europa, Zuid-Afrika, Indië, Canada. Millioe-
nenopdrachten worden genoteerd: het is Kreu-
ger's initiatief. Het heeft weliswaar boven-
Een Europeesche
ermoordheid
de
WITTE KRUIS
poeders, cachets
en tabletten.
Afdoend
bij hoofdpijn, griep,
menstruatiepijnen,
rheumatïek, tand- en
kiespijn,
bl] Apotheken en Drogisten - V
Dutlm - Oegstgei
- Nederland:
(Adv. Ingez. Med.)
GASTHUIS VEST 11 - HAARLEM - Tel. 17266
BETROUWBARE AUTO'S
O v- zelfrijders (zonder chauffeur)
per dag, week, maand en langer.
©WINTER TARIEF
Onze wagens zijn AU Risk verze
kerd en voorzien van triptiek.
(Adv. Ingez. Med.)
menschelijke inspanning gekost, maar toch
het is Kreuger's arbeid
Neen, het is geen onbekende meer, die na
jarexr van omzwervingen het ouderlijk huis te
Kalmar binnenstapt eir door een trotschen
vader en moeder wordt omhelsd. Een levens
positie heeft zoon Ivar veroverd, denkt Vader
Kreuger. Een eerste stap gedaan op den weg
van roem en macht, droomt zoon Ivar.
Droomt Ivar wel? Kan hij -wel droomen? Of
is dit alles niets dan een bijna beangstigende
spanning van den wil, een nuchter-overleg-
de aanwending van een geladen energie? „Ik
haat den Anxerikaanschen geest, maar zijn
xnethodexi zal ik in mijn land toepassen",
schreef Kreuger eens uit New-York,
En hij hield woord. Kort daarop neemt Kreu
ger xxxet zijn collega Toll den betonbouw ter
hand met fabelachtig succes en dank zij een
onverwoestbare arbeidskracht.
Eens vertelt de anecdote
„Eens", aldus luidt een der ontelbare anec-
doten, „wilde een Stockholmsch warenhuis
door Kreuger Toll een nieuw gebouw laten
zetten binixen een reeordrtijd. maar met de
bepaling dat voor iederen dag, waarmee de
afleveringstei-riiijn overschreden zou worden,
een schadevergoeding vaxx 5000 Kronen door
Kreuger zou worden betaald. Kx-euger accep
teerde, maar stelde één tegen-coxiöitie: dat hij
evexieens 5000 Kronen zou krijgen voor iederen
dag, dat het werk eerder klaar zou zijn. De
principiaal overwoog z'n kansen: het was
mid-winter, het vroor en de termijn was be
lachelijk kort. De opdrachtgever nam de voor
waarde aan. Kreuger zette alles op harexx erx
sxiaren: ploegenstelsels werden ingevoerd,
loonpremies ingesteld; enorme zeilexx, inge
nieuze verwarmingstoestellen namen den strijd
tegen de vorst op. Nacht en dag werd er ge
werkt. En nacht aan dag verscheen om de drie
uur Kreuger op het werk om zich te overtui
gen, dat er niets haperde. Zoo ging het weken
lang En toen het weik opgeleverd werd, was
het juist twee maanden vóór den overeenge
komen datum. Kreuger zag zijn bankrekenixxg
toenemen ïxxet 300.000 Kronen."
Sprookjeswinsten wierpen de betoxxblokken
af. Maar ze zijn belachelijk erx nietig vergele
ken ïxxet het miUiardenvermogen, dat het
brooze geelkoppige verbruiksvoorwerp, dat
millioenen menschen dagelijks oxxnadenkend
aanstrijken en onachtzaam wegwerpen, zou
gaan kweeken. Vuursteentjes, gasaanstekers,
èlectrische contacten ze kwamen en gingen.
Alleexx de Lucifer bleef. Voor Ki-euger was hij
de spil van zijn leven, de as van de aarde, de
tooverstaf van zijn fortuin en het nietige
instrument van zijn noodlot.
Het Forenade-Tandsticks-Concein van
Kreuger Toll, dat het simpele vuurhoutje
de wereld inzendt in millïarden spanen doos
jes, voorziexx van de fraaiste etiketten met
'aardbollen en krokodillen, tijgers en hanen,
adelaars en slangen, is in een handomdi-aaien
als herboren. De modernste machines en ar-
beidsmethoden tooveren uit de boomstammen
het „dagelijksch vuur", dat de nooit-rustende
loopende band met de regelmaat van een
aarsch zonnestelsel de wereld inschuift
eindeloos, eindeloos
Nóg is Kreuger's concern niet het grootste
van zijn land: de Jönköping-fabriek overtreft
hem zoowel in productie als in kapitaals-
omvaixg. En toch zal ze eens moeten buigexx
voor Kreuger. De wereldoorlog is uitgebroken
exi heeft den groxidstoffenstroom ten deele af-
gesxxedexi en de wereldmarkt vei'loren doexx
gaaxx. Kreuger weet raad: binnen den kortst
mogelijken tijd heeft hij eigen Kali- en Phos-
phorfabriekerx, houtvoorziening en paraffine-
bereiding. Jönköping knielde: in 1917 verrees
de Svenska Tandstick A.B., de Holding Compa
ny, waarin Jönköpixxg was opgeslokt. En daar
mee was de wanstaltige poliep geborexx, die ixx
zijn onoxxtkoonxbare grijparnxexx coixcurreeren-
de bedrijveix en nevenindustrieën zou gaaxx
oxxxkxxellexx, tot vei*, ver over de landsgrenzen,
van Amerika tot Japan, van Engeland tot Rus
land. Al lang was het een vraag, wat Kreuger
sneller pi*oduceerde: lucifers- of - credieten.
In ruil voor monopolies financierde de Luei-
ferskoning de regeei-ingen van verschillende
landen. 75 pCt. van de wei*eldproductie vaxi
lucifers was in handen van I. K. De ijzeipro
ductie van Chili en Marokko, van Algiers en
Canada werd beheerscht door I. K. De inter
nationale machtssfeer van Ericsson's telefoon-
fabriek stond onder invloed van I. K. Een net
werk van bankrelaties, dat de gansche wereld
omspande, had z'n knoppunt in de handen
van I. K. Een drakengedrocht uit een nacht
merrie zoog zich zat aan de winstbronnen der
moderne economische wereld.
Als een schim.
Als een schim waart hij door de landen der
wereld, I. K.: niemand herkent hem. Maar
waar hij verblijf houdt, drukt hij zijn stempel
op één of andere millioenen-transactieI.K.,
in Hamburg of Parijs, iix Berlijn of Belgrado.
Overal heeft hij zijn veiligen burcht, waarin
hij zich kan terugtrekken; hij, de eenzame, die
weinig leest, zelden naar concerteix gaat, ma
tig drink en rookt en slechts één hartstocht
kent: bloemen. Zijix woningen, smaakvol maar
niet overdadig ingericht, zijix altijd vol zo
mergeuren: rozen en anjelieren. Meiklokjes en
seringen tooveren een wonderlijke kleuren-
poëzie in dit overigens zoo prozaïsche leven,
dat zich niet binden wil in eeix huwelijk en
het amoureuze spel met de grootste bedacht
zaamheid speelt.
In 1932 houdt hij in Ameiïka verblijf. Een
hoogst belangrijke transactie met deix grooten
Morgan Jr., den tegexxstander, die hem steeds
door zijn droom spookt en in wien hij als
kleine David dexx Goliath blijft ziexx, staat op
het spel, De New-Yoi*ksche beurscrisis van
1929 heeft Kreuger's papieren toren van Ba-
bel aan het wankelen gebracht. En wat erger
is: zijn zelfvertrouwen is geschokt, zijn ze
nuwen zijix overspaixxxen de tooverbaxx is ge
broken. Als Morgan vaxx geexx wijken weet, ge
beurt het ongelooflijke: Kreuger barst in tra
nen uit...het begin vaxx het eüxde.
Wel betaalt eeix Amerikaaxxsche bankrelatie
prompt aaxx Morgan uit, ïxxaar Kreuger ïxeexxxt
ixx allerijl passage naar Europa, xxaar Frank
rijk. Terwijl hij aan boox-d gaat, weet hij het
al: hij wordt gevolgd. Hij kaïx geen stap meer
buiten zijix hut. doen, of een detective staat
achter hem. En ook in de Lichtstad volgt een
speurder hem als een schaduw.
Op den morgen van den 12den Maart klinkt
in het slaapvertrek van Ivar Kreuger een
schot niemand hoort het: zijn huishoudster
is de stad ingegaan om boodschappen te doen.
Hetzelfde schot, dat een einde maakte aan het
leven van den mysterieuzen .Europeaan en
wegstierf in de stilte van een eenzame milliar-
dairswonhxg, zou weei*klinken tot in de verste
hoeken der financiëele wereld. Telefoons rin
kelden: I.K. overleden. Telegraafkabels brach
ten het wereldschokkende nieuws van land
tot land: I.K. heeft zich doodgeschoten. Dag
bladen verschenen met vette koppen: het ein
de van Ivar Kreuger
Kreuger - dood! Maar het wereldnionster,
dat hij leven had ingeblazen, dat vleesch van
zijn vleesch en geest van zijn geest was en
daarmee tot een tweeden Kreuger was ge
worden van wanstaltige afmetingen, leefde
nog, nadat de toovernxeester was heengegaan.
Het lag, zwaar geti*offen door het schot dat
zijn verwekker de hersens doorboorde, mach-
teloos terneer en stierf eerst na maandenlang
zieltogen een roemloozexx, zij het ook gerucht
makenden dood.
C. J. E. DINAUX.
in een COSTUUM van E. E. K.
GR. HOUTSTRAAT 88 t.o. Haarl. Dagblad
(Adv. ingez. Med.)
worden, zal men het met leedwezen voor goed
zien verdwijnen xxit de Amsterdamsche haven,
waarvoor het zeker een aanwinst zou zijn ge
weest. t
Verscheidene personen, die daarvoor in aan
merking kwamen, waren Woensdagmiddag
door de directie uitgenoodigd om de lunch
aan boord te gebruiken ten einde het nieuwe
schip voor zijn vertrek te kunnen bezichti
gen.
De „Bossevain" is evenals de twee andere
schepen geheel van staal gebouwd en heeft
een bijzonder fraaie lijn, Het schip is 171 M.
lang en op den -buitenkant der spanten 21.95
M. breed met een holte van 12.35 meter. De
romp is door negen waterdichte schotten in
tien deelen verdeeld. Tot en met het com
mandobrugdek heeft het zeven dekken, waar-
goven zich een forsche schoorsteen verheft,
terwijl de beide masten tot bijna 50 meter
boven den waterspiegel reiken. Op navigatie-
en technisch gebied is het uitgerust met de
modernste instrumenten en machines. Watf de
inrichting der passagiersverblijven en de
overige accomodatie betreft ovei*treffen de
drie schepen alles wat op dit gebied in lxet
Verre Oosten bestaat. Behalve twee luxe hut
ten zijn er voor de eerste klas passagiers
twintig eenpersoons- en negenentwintig twee-
pei'soons hutten, tezamen met twee-en-tach
tig bedden, waarvan de meeste hutten een
eigen badkamer nxet toilet hebben en de
overige hutten van vaste waschtafels zijn
voorzien.
De aankleeding is uitermate smaakvol en
luxueus, zonder dat men in overdrijving is
vervallen
Op Woensdag 5 Januai-i a.s. zal de „Boisse-
vain" uit Amsterdam onder Kapitein Blanken-
stein via Kaapstad naar Batavia vertrekken
en vandaar over de Philippijnen en verschil
lende Chineesche havens naar Sjanghai om
dan deze route tei*u.g tot Kaapstad af te leg
gen in den regelmatigen dienst van de
Oriënt, Java-Afrika lijn der K.P.M.
Voor slechts 10 cent
kunt U nu kennis maken met tic zoo voor
treffelijke kou-, griep- en pijnverdrijvende
„Mij n ha rd8jes" (hartvormige cachets).
Tijdelijk proefdoosje XOct.Bij Apoth.en Drog.
(Adv. Ingez. Af d.)
Nieuwe aanwiust van tie K. P. M.
Het motorschip .fBoissevain\
Voor den dienst tusschen Zuid-Afrika eu het
Verre Oosten bestemd.
In 1935 besloot de Koninklijke Paketvaart
Maatschappij tot het doen bouwen van drie
moderne motorschepen voor den sedert eenige
jaren bestaande dienst tusschen lxet Verre
Oosten en Zuid-Afrika.
De moeilijkheden, die voor de K.P.M. zoo
belangrijke tabakscultuur door de Duitsche
deviezenbeperkingen ondervond, leidde ertoe
dat als compensatie voor een belangrijke ta
bakslevering aan Duitschlaxxd een dezer drie
schepen in Duitschlaxxd zou worden gebouwd,
De drie' nieuwe motorschepenJ die volgens
hetzelfde schema en dezelfde teekeningen
gebouwd zouden worden, waren de „Boisse-
vain", de „Ruys" en de „Tegelberg", genoemd
naar de drie oplichters der K.P.M,
Korten tijd geleden is de „Bossevain" bij
Blohm en Voss te Hamburg gereed gekomen
en opgelevei-d, en sedert eenigen tijd ligt het
fraaie schip in de Amsterdamsche haven,
wachtend op het vertrek uit Nedeiiand, waar
het, indien zich in de toekomst geen moei
lijkheden met machines of andere instanties
voordoen, van zoo ernstigen aard dat slechts
repai-atie in Europa mogelijk is, binnen af-
zienbaren tijd wel niet weer terug zal komen.
Hoewel ieder vurig hoopt, dat de „Boisse-
vain" nooit door eenige pech getroffen zal
De Eenzame
Een Oudejaarsavondvertelling
door BEP OTTEN.
ET is een oude geschiedenis, de ge
schiedenis van den eenzamen
mensch op Oudejaarsavond. Meest
al is hij een vrek, een cynicus of
een onverzettelijke.
Meestal wordt hij in het verhaal op Oude
jaarsavond bekeerd. Dan drinken er arme
kinderen warme chocolade in zijn kamer, dan
worden verstooten familieleden weer aange
nomen en geholpen. Als dan de klok twaalf
slaat is alles precies nog net goed gekomen.
Met Marianne ging het anders. Ze was niet
gierig en niet cynisch. Toch zou ze alleen zijn
op Oudejaarsavond. Het kind van haar hos
pita, dat ze wel eens een reep chocolade gaf,
zou naar bed zijn en geld om arme kinderen
te onthalen had ze niet. Trouwens, dat deed
ze ook niet op zoo'n laat uur. Ook had ze nog
nooit een familielid verstooten. Er viel niets
te verstooten. Ze had alleen een paar oude
nichten, die amper van haar bestaan afwis
ten. Daar kon je geen drama mee beginnen.
Dus zou Marianne alleen zijn. Tot vijf uur
kantoor, eten en dan maar vroeg naar bed.
Dat is ook wel eens fijn, net zooiets als een
vacaxltie-dag in de week. Je weet, dat ieder
een zwoegt en jij luiert, geniet van je rust.
Hè. lekker, in bed te liggen en te rusten als
anderen zich kwaad maken op oliebollen, die
niet lukken willen, op den slager, die door
de drukte het vleesch voor de croquetten niet
heeft gebracht. Je oogen dicht te doen, ter
wijl tallooze jonge en oude menschen wan
hopige pogingen doen om de hunne open te
houden. Warm te liggen, terwijl anderen in
koude avondjurken nog over straat moeten.
Geen angst voor een te houden speech, voor
een warm op te dienen pudding. Geen ge
zoen en gehuil en geen slapelooze nacht door
emoties en overdadig voedsel. Vacantie.
Nee, er gebeurde heusch niets dien avond
met Marianne. Ze kreeg alleen een oliebol
bij haar kopje thee. Er kwam niet toevallig
een jongeman op bezoek, die haar na ken
nismaking meteen ten huwelijk vroeg, geen
oude vriend of vriendin uit vroeger jaren.
Ook haar hospita had geen behoefte aan
troost en zelfs de oude nichten kwamen niet
aanbellen.
Ze bleef alleen omdat ze een eenzaam
meisje was in een groote stad. En ze ging
heusch vroeg naar bed en bedacht hoe goed
en rustig ze het had vergeleken bij al de
nog rondtobbende menschen, die minstens
tot twaalf uur op de been moesten blijven.
Het was de laatste dagen drek op kantoor
geweest, ze was moe, ze viel in slaap.
Misschien droomde ze wel het zinvolle,
schoone verhaal, dat je in zulke oogenblik-
ken behoort te droomen. Maar ze herinner
de zich er niets van toen ze wakker werd.
Het was nog altijd Oudejaarsavond, ergens
in huis sloeg een klok elf. Ze hoorde bene
den stemmen.
Wat duurde zoo'n avond lang, zelfs als je
een paar uur sliep. Ze wou wel, dat ze door
geslapen hadZe was nu niet nxeer zoo
moe en de rust was niet prettig nxeer.
Ze dacht aan het komende jaar. Aan vele
komende jaren. Altijd op dat kantoor....
Ja, het was zelfs te hopen: altijd op dat
kantoor. Stel, dat ze ontslagen werd. Dat
kon toch. Ze kon ook ziek worden. Ze had
een voogd, die het kleine kapitaaltje van
haar overleden ouders beheerde. Er was van
gebruikt om haar laatste schooljaren te kun
nen betalen, de rente was niet toereikend
gewèest. Ze zou er ook niet van kunnen le
ven. De voogd verkeerde zelf in financieele
moeilijkheden.
Als zeontslagen werd, als ze ziek zou
worden? Wie zou helpen? En zou ze altijd
zoo alleen blijven, jaar in jaar uit, geexx ver
andering in dit leven?
Ze zat rechtop in bed. Een donkere kamer.
Oudejaarsavond, alleen. Angst sloop aan.
Ze verlangde naar licht en vroolijkheid, naar
muziek
Muziek! Dat kon. Ze was het bed al uit.
draaide het licht op en zette de radio aan.
Daar. Een soort feestmarsch. Net wat ze noo-
dig had.
Ze ging weer in bed om niet koud te wor
den. Licht en muziek, dat gaf weer moed. Die
muziek klonk nu de halve wereld door. ex-
zouden meer eenzamen naar luisteren. Ook
eenzamen in gx-oote gezelschappen, op fees
ten, Want dat kon ook. Ook menschendie
angst voor de toekomst hadden. Hoeveel ex-
dat wel niet zouden zijn? Was er wel één
mensch zonder dien angst? Ook de gelukkig
sten zouden er van weten, zij, die zooveel te
verliezen hadden. Angst, eenzaamheid
En dan wat licht en muziek om een beetje
over je zelf te kunnen lachen. Zoo'n nuch
ter. modern mensch. dat aan Oudejaars
avond-stemming leed. Morgen zou het leven
zijn als vandaag. Ze ging gewoon verder,
en wat je ontmoeten zou aan vreugd of leed,
dat lag voor je verborgen, dat moest je ver
werken als het kwam.
Stil lag Marianne en luisterde naar een
wals. een levensliedje. Er waren velen, die
luisterden, menschen als zij. Je bent niet
alleen ook al zie je elkaar xxiet, al ken je
elkaar niet van gezicht. Het menschelijke
bindt de menschen aan elkaar, hun angst,
hun kleine vreugden, hun verlangen.
Een oude geschiedenis is het van den een
zamen mensch op Oudejaarsavond. Een oude
geschiedenis, die zich veelal in stilte afspeelt
en niet opgeschreven wordt. Want als het
twaalf uur slaat is de mensch nóg alleen en
véél geschiedenis is het dus niet.
Maar misschien dat hem ook. een simpel
liedje door de radio of een andere kleinig
heid zijn verbonden, zijn met de anderen kan
doen gevoelen. Dan is hij nog alleen, maar
niet eenzaam meer.
En is het dus zelfs een geschiedenis met
een gelukkig einde. Een gelukkig einde, dat
een gelukkig begin van het Nieuwe jaar in
zich bergt.
Os/
Oefening 145 is een prettig en eenvoudig
begin voor deze week. We beginnen zittend
nxet de beenen languit gestrekt. De handen
steunen achter op den grond. Nu wordt het
lichaam opgetild tot ruglingschen ligsteun.
In deze houding tien maal een been buigen
en omhoog strekken; even zitten, om de ar
men niet al te moe te maken en dan doen
we het nog minstens tien maal met het an
dere been.
Oefening 146 is ook xxiet moeilijk, Gaat u
eens op de knieën, waarbij u op de hielen
gaat zitten. Het lichaam wordt wat achter
over gehouden en de armen helpen ons om het
evenwicht te bewaren. Nu in een vlot tempo
afwisselend een knie optillen.
Oefening 147 is een aardig oefeningetje,
waarvoor we met z'n drieën moeten zijn. De
„houten Klaas" staat in het midden met voor
en achter hem een helper. De middelste laat
zich, volkomen stijf gestrekt naar voren val
len (dit moment staat aangegeven op de
teekening) en wordt opgevangen door den
voorsten helper. Deze duwt hem zóó krachtig
en snel terug, dat het slachtoffer door zijix
evenwichtstand heen naar achteren valt. Ook
hier wordt hij opgevangen en terug gegooid.
Er is inderdaad wat durf voor noodig. vooral
bij het achterovervallen maar als u den daar
staanden helper volkomen durft te vertrouwen,
nxoet u het maar wagen. De oefening is moei
lijker te maken, door den afstand" te ver-
grooten. Een variatie is nog, dat de middel
ste bij het naar voren vallen slechts zacht
wordt teruggeduwd; hij valt dus weer voor
over, om pas de tweede maal zoo'h geweldi
gen oplawaai te krijgen, dat hij doorgaat naar
achteren. Dus bil deze variatie duwt iedere
helper twee maai achter elkaar: eex-st zaclxt,
tweede maal hard.
Oefening 148 is een evenwichtsoefening.
Deze groep hebben we de laatste weken wat
verwaarloosd; 't wordt hoog tijd, er weer eens
één te nenxen. En dan maar direct een moei
lijke! We beginnen rechtop staande met een
hand op den rug, en den anderen arm om
hoog langs het oor gestrekt. Nu zéér lang
zaam zijwaarts buigen, steeds verder, totdat
u de horizontale, zïjwaartsche zweefstand
bereikt hebt. Daarna ook eens op het andere
been oefenen.
JULES KAMMEIJER.
Leeraar Lich. Opv. M.O.
