Haarlem's Dagblad
De Toestand
in Frankrijk.
Huis, tuin of keuken.
R' P'
Wissel werd te vroeg
omgehaald.
Roofoverval te Haarlem
opgehelderd.
VERDUISTERING
VAN 25.000
Het belangrijkste
55p Jaargang No. 16738
Uitgave Lourens Co9ter, Maatschappij voor
Conrant-Uitgaven en AJgem. Drukkerij N.V.
Bureaus: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drnkkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 15 Januari 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden t 3.25. Irunco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex»
Advertenticn1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regclabonnementstarieven op uanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes «ie rubriek.
De veelbewogen historie van het Fransehe
regeeringsbeleid der laatste jaren heeft een
nieuwe crisis bereikt, zich uitend in het aftre
den van het kabinet-Chautemps, dat zeven
maanden geleden het kablnet-Léon Blum als
gereconstrueerde Volksfront-regeering op
volgde.
Het is op dit oogenblik nog onzeker wie de
nieuwe formateur zijn zal. Chautemps zeker
niet. Deze handige vrijzinnig-democraat (radi-
cal-socialiste), die al zijn parlementaire erva
ring heeft aangewend om tusschen de klippen
door te zeilen, heeft blijkbaar voor zichzelf de
zekerheid verworven dat het op deze basis
niet gaat en geweigerd een nieuwe opdracht
te aanvaarden. Men poogt nu blijkbaar een
meerderheid te vormen die niet van de stem
men der communisten afhankelijk is en dat is
alleen mogelijk door steun te zoeken bij het
centrum. Dan zouden evenwel de socialisten
tot samenwerking met het centrum bereid
moeten zijn en hier ligt ongetwijfeld de kern
van de situatie. Het is maar de vraag of iemand
in staat zal blijken zulk een samenwerking tot
stand te brengen.
Dat het groote zwak van de grondwet der
Derde Republiek niet in haar formuleering
maar in de niet-toepassing van een harer be
palingen ligt blijkt voor de zooveelste maal.
Men durft het middel der Kamerontbinding
niet aan, heeft dat al sinds de zeventiger jaren
toen een President der Republiek het ver
keerd toepaste en daarmee zijn persoonlijke
bevoegdheid overschreed niet gedurfd en
daarmee is een toestand geschapen, waarbij
ieder gekozen Kamerlid zich voor vier jaar
„veilig" voelt en zich binnen die tijdsperiode
vrijelijk in politieke manoeuvres begeeft. De
niet-toepassing van het middel der Kamer
ontbinding is de hoofdoorzaak van de voort
durende kabinetswisselingen in Frankrijk.
Overigens is de ondergrond van de situatie
al onbegaanbaar genoeg. Toen de Volksfront-
regeering voor het eerst optrad heeft die met
groote snelheid getracht Frankrijk's achter
stand in sociale wetgeving niet alleen in te
halen maar in zooiets als een leidende positie
te veranderen, daarbij voortdurend gehinderd
en gedreven door de communisten, die beha-
gelijk buiten de regeerings-verantwoordelijk-
heid bleven, maar wier stemmen de regeering
noodig had. Dit' moest wel tot misère leiden,
temeer omdat de grootste regeeringspartij, die
der burgerlijke radicaal-socialisten, natuurlijk
volkomen afwijkt van de inzichten der com
munisten. En de financieel© perikelen namen
toe, omdat de geldelijke middelen in dezen tijd
zelfs een inhalen van den achterstand in de
sociale wetgeving niet veroorloofden. De be
wapeningsrace zorgde daar immers voor! Zoo
wel Blum als Chautemps moesten falen in
hun pogingen, kostbare sociale maatregelen
financiëel uit te voeren nevens een defensie-
begrooting', die een derde van de staatsuitga
ven verslindt. Integendeel: bezuinigen op loo-
nen en salarissen en op alle andere daarvoor
In aanmerking komende posten was de eenige
weg om een sluitende begrooting te maken.
Onder den aandrang van een meerderheid in
het land, die zoowel de opdrijving der bewa
pening als de sociale herzieningen scheen te
vereischen, daarbij opgejaagd door de in troe
bel water visschende communisten en in den
steek gelaten door degenen die „kapitaal-
vlucht" bewerkstelligden kwam men steeds
dieper in het moeras.
Vele menschen zijn geneigd dit Fransehe
gedoe te beschouwen als een zaak die ons in
Nederland eigenlijk niet aangaat en te zeggen
dat die Franschen hun eigen boontjes maar
moeten doppen. Dit laatste moeten ze inder-»
daad, maar als het een janboel wordt gaat het
ons helaas wel degelijk aan. Onze economische
medewerker zegt vandaag: „Misschien brengt
dezen ernstige crisis een eerste stap naar de
oplossing van het reeds jarenlang dreigende
sociale, politieke en financiëele probleem van
Frankrijk, dat zooveel onrust en ontwrichting
in de wereld heeft veroorzaakt".
Onrust en ontwrichting in de wereld!
Laat men dat goed begrijpen. Nederland be
hoort tot die wereld, ondervindt aan den lijve
de economische onrust en ontwrichting die
daarin heerschen, ondervindt dus ook mede
de gevolgen van de verwarring in Frankrijk.
Er bestaat vrijwel geen internationaal recht,
er bestaat vrijwel geen internationaal poli
tiek beleid meer, er bestaat geen staatsman
schap dat Europa's belangen als een geheel
behartigtmaar er bestaat wèl een inter
nationale economie. Als in de Vereenigde Sta
ten een beurscrisis plaats heeft, als in Frank
rijk reeksen stakingen uitbreken en de regee
ring het betaalmiddel niet langer beveiligen
kan, ondervinden ook wij hier in Holland daal
de directe gevolgen van, zonder dat onze re
geering dat kan verhoeden. De staatssouve-
reiniteit is, waar het economische aangele
genheden betreft, een zeer betrekkelijke zaak
Zij kan het veilig verkeer niet waarborgen en
vaak niet anders doen dan na de ramp zor
gen dat de gevolgen niet al ie erg zijn. Won
derlijk genoeg schijnen velen, ofschoon de
laatste jaren het sterker dan ooit aangetoond
hebben, dit maar niet te kunnen beseffen.
Het is te hopen dat men in Frankrijk, hoe
men de zaak ook op moge lossen, een regee
ring zal vormen die inderdaad regeert. Zij het
dan daar evenmin als hier over de inter
nationale economie. Maar zonder haar al-
(Het Staatsblad deelt mededat
het pellen en schillen van uien
aangewezen is als huisarbeid en
gebracht onder de werking der
Huisarbeidswet.)
Uien schillen, uien pellen,
Weet het Staatsblad te vertellen,
Dat is huisarbeid voortaan;
En tot tranen in de oogen,
Wordt een mensch erdoor bewogen
Enkel bij 't idee eraan;
Uien tappen, uien eten,
Is al lang, naar u zult weten,
Als zoodanig toegestaan.
Maar in huis kan uien pellen,
Sommigen doen overhellen
Tot een krachtig ui ap-pèl;
Uien schillen kan bij tijden,
Haast tot ui-geschillen leiden,
Want de geur is ietwat fel;
Wie gevoelig zijn voor reuken.
Achten 't eerder voor de keuken,
Daar is hun die arbeid wèl.
Maar ook dan blijft het nog binnen
En wie uienlucht niet minnen,
Denken eer in deze lijn:
Het vermaak van uien tappen,
Het bedrijf van uien happen,
Vinden binnen hun terrein;
Uien pellen, uien schillen,
Zouden deze lieden willen,
Dat hoort tuinarbeid te zijn.
Fa. VAN
Gr. Houtstr. 155, Tel. 11159
j ruiming
(Adv. Ingez. Med.)
thans door verward en beïnvloed gedoe te
ontwrichten.
Tot een wereldherstel zou een herstel van
zaken in Frankrijk niet alleen bijdragen,
maar het is er noodzakelijke voorwaarde voor.
Het zal moeilijk genoeg zijnwant de be
wapeningsrace gaat voort. Daarvoor krom
liggen is dus in elk geval de boodschap, als
men financieel saneeren wil. En het extre
misme zal men onder den duim moeten gaan
houden.
Het nieuwe converteeringsplan
van f 1700 millioen.
Hoe de Spaarbanken daarover
denken
Wij hebben reeds gemeld, dat de Minister
van Financiën besloten heeft tot de uitgifte
van een 38-jarige Staatsleening ter convertee
ring van 4 pet. leeningen. De eerste 10 jaar
zal de rente 3 pet. zijn, daarna 3% pet., de
koers van uitgifte wordt 99y2 pet.
Wij hebben over deze converteering de
meening gevraagd van Mr. P. Fuhri Snethlage,
directeur van de Nutsspaarbank te Haarlem.
Deze deelde ons mede te verwachten dat deze
nieuwe leening er wel vrij vlot zal ingaan,
zoowel bij de instellingen als bij particulieren.
Men moet bedenken dat dit wel is waai' aan
vankelijk een 3 pet. leening is, maar na 10
jaar wordt de rente toch 3y2 pet. Eenigen tijd
geleden zijn er 3 pet. leeningen geweest (o.a.
van de provincie Drente) die een looptijd
hebben van 25 jaar. De nieuwe aanbieding
van het rijk is dus voor de beleggers wat
gunstiger.
De Spaarbanken, die tot de groote beleg
gers behooren, zullen deze nieuwe voorwaar
den wel acceptabel achten. Zij kun
nen met een lagere rente, voor de eerste reeks
jaren genoegen nemen omdat het uitzicht
immers bestaat, dat die na 10 jaar hooger
wordt. Desnoods, maar zoover is het nog niet,
kunnen de Spaarbanken tijdelijk aan him
spaarders wat lagere rente geven, het zou be
zwaarlijker worden als zoo'n eventueele rente
verlaging voor de spaarders voor een langen
tijd zou moeten gelden, maar dat is nu voor
komen.
De zaken zijn zoo besloot de heer Fuhri
Snethlage voor de pensioenfondsen en
levensverzekeringmaatschappijen iets moei
lijker, omdat die immers voor langeren tijd
gebonden zijn aan hun overeenkomsten,
waardoor zij zich bezwaarlijker kunnen aan
passen bij een vermindering van inkomsten
door lagere rente uit het belegde kapitaal.
Japansche vis,sellers overtreden
kustvisscherij-ordonnantie.
Aantal overtredingen in den Riouw-Archipel
neemt toe.
BATAVIA, 15 Januari (Aneta) Li den
laatsten tijd zijn steeds meer over
tredingen van de kustvisscherij-ordon
nantie geconstateerd. De „Kortenaer"
bracht gisteren te Tandjong Priok
twee Japansche visschersschepen aan
met 27 man, die zich aan dergelijke
overtredingen hadden schuldig gemaakt
De meeste overtredingen worden ge
constateerd in den Riouw-archipel,
waar de marine de controle op deze
ordonnantie waarneemt voor het
binnenlandsch bestuur en de politie.In
den laatsten tijd schijnen Japanschp
visschers uit het centrum Singapore
naar de buurt van Batavia te ver-
De „witte toovenaar van Wales", Lloyd George, vierde dezer dagen aan Kaap
d'Aulibes zijn gouden bruiloft. Een foto van den staatsman met echtgenoote
en dochter.
Overeenstemming met
België over Abessynische
vraagstuk?
Onze Haagsche correspondent meldt:
Naar aanleiding van het in de N.R.Ct. van
Vrijdagavond verschenen bericht van den
Londenschen correspondent van dat blad.
als zou het thans vaststaan, dat België en
Nederland het eens zijn omtrent hetgeen zij
in elk geval, eventueel los van alle andere
Oslo- en andere staten, met betrekking tot
erkenning van de verovering van Abessynië
zouden doen, kunnen wij mededeelen, dat
wij van bevoegde Nederlandsche zijde ver
nemen, dat dit bericht voorbarig is. Boven
dien meenen wij te weten, dat omtrent het
geen bedoelde bericht bevatte, om. ook aan
gaande een reeds bereikt Nederlandsch-Bel-
gisch aecoord in deze aangelegenheid, aan
het Belgisch gezantschap in den Haag
waar men zulks toch indien het al zoover
ware, zeker zou moeten weten niets be
kend is!
Dit neemt intusschen niet weg, dat het
ons, in het licht van allerlei verschijnselen,
niet zoo heel erg zou verbazen, als het ten
slotte toch die richting zou uitgaan
SPREEKUUR
van den heer POTGIESER
HEDENAVOND van 8 tot 10 uur,
FRANS HALSPLEIN 9.
ExamenopSeidrnq MÖGAS, EIGERSMA,
POTGIESER.
(Adv. Ingez. Med.)
Dieseltrein bij Culemborg ontspoord.
Vrij ernstige stagnatie in het
treinverkeer.
Vrijdagavond omstreeks half acht
is nabij liet station Culemborg een uit
Utrecht komenden Dieseltrein door het
ontijdig omhalen van een wissel ont
spoord. Hoewel de trein slechts een
geringe snelheid had, hoogstens 15
K.M., hoorde één der treinstellen zich
toch vrij diep in den grond, waardoor
één spoor volkomen werd versperd. De
treinenloop heeft tengevolge hiervan
vrij ernstige stagnatie ondervonden,
daar zoowel de treinen uit Utrecht als
die uit den Bosch nu over een spoor
moesten worden geleid.
De ontsporing geschiedde bij het inrijden
van het station, waar de trein moest stoppen,
zoodat de snelheid al zeer veel verminderd was
De wissel, welke ontijdig werd omgehaald,
wordt met de hand bediend.
De trein bestond- uit een dubbel Dieselstel.
Het voorste stel passeerde den wissel op nor
male wijze, doch door de verandering van den
wisselstand is het achterste stel uit de rails
geloopen, waarbij het licht beschadigd is.
De trein stond vrijwel dadelijk na de ont
sporing, welke een grooten schok veroorzaakte,
stil. De reizigers van het achterste treinstel
begaven zich over den spoorweg naar de voor
ste rijtuigen, welke losgekoppeld werden,
waarna de reis nagenoeg zonder vertraging
naar 's Hertogenbosch kon worden voortgezet.
De volgende treinen uit de richting Utrecht
konden niet binnenkomen en moesten te Hou
ten over het andere spoor worden geleid.
's Avonds laat werd besloten een rangeer
spoor voor het groote verkeer in te scha
kelen, ten einde de vertraging in den treinen
loop zoo gering mogelijk te doen zijn. De situa
tie was, voordat tot dezen maatregel werd
overgegaan aldus, dat de treinen uit Utrecht
te Houten werden vastgehouden, totdat die
uit de richting Geldermalsen gepasseerd waren
Er werd met ruim dertig man gewerkt, doch
men kwam voor groote moeilijkheden te staan
aangezien het treinstel diep in den grond was
geboord. Verder waren twee masten van de
electrische geleiding verwrongen ter aardie
geworpen.
In 1934 gepleegd.
Zes mannen gearresteerd.
De Haarlemsclie recherche heeft
Donderdag vier mannen gearresteerd,
die er van verdacht werden, dat zij
op 24 Maart 1934 een roofoverval
hebben gepleegd op een handelaar in
tweedehandsche goederen in diens
winkel aan de Gedempte Oude
Gracht.
Op genoemden avond kwamen eenige man
nen in den winkel van den handelaar, V. ge
naamd. Zij zeiden een divan te willen koo-
pen en vroegen of ze dien even mochten
zien. De handelaar was daartoe natuurlijk
gaarne bereid en nam de gegadigden mee naar
zijn pakhuis waar de divan stond.
De mannen deden het voorkomen alsof zij
het meubelstuk grondig inspecteerden, alvo
rens zij tot den koop zouden besluiten. Een
hunner vestigde er zijn aandacht op, dat het
trijp een weinig beschadigd was.
V. wilde zich daarvan overtuigen en boog
zich daartoe voorover. Dit bleek voor de be
zoekers het geschikte oogenblik te zijn om
hun slag te slaan. Zij grepen den handelaar
van achteren beet en duwden hem met het
hoofd in het trijp. Intusschen trachtten zij
hem te berooven van een portefeuille, waarin
vermoedelijk een groot bedrag aan geld zou
zitten.
Zij werden echter in deze poging verijdeld,
want een handlanger, die blijkbaar op den
uitkijk had gestaan, maakte alarm omdat hij
juist op dat oogenblik den knecht van den
handelaar zag passeeren.
Aan dit toeval was het te danken, dat V.
niet beroofd werd en misschien voor nog iets
ernstigers gespaard bleef.
De roovers vluchtten haastig weg, twee
hoeden achterlatende, waarin initialen ston
den.
Natuurlijk deed de handelaar onmiddellijk
aangifte bij de politie, die dadelijk een uit
gebreid onderzoek instelde. Hoewel zij eenige
personen verdacht kon toch nog niet tot
een arrestatie worden overgegaan, omdat er
nog geen bewijzen genoeg waren.
De vluchtelingen dachten misschien reeds
voorgoed veilig te zijn, maar ze kwamen be
drogen uit. De recherche bleef waakzaam. In
den loop der jaren kreeg zij zooveel bewijzen,
ook nog in de afgeloopen week, dat tot arres
tatie kon worden overgegaan. 1-Iet waren vier
mannen, die Donderdag aangehouden wer
den, namelijk J. F. W., F. R. van J. F. B. en
J. K. P.
Vrijdagmiddag werd te Amsterdam nog
een vijfde persoon aangehouden, bijgenaamd
„Amsterdamsche Frans". Hij is naar Haarlem
overgebracht.
De vier in Haarlem gearresteerde personen
hebben bekend.
De „Amsterdamsche Frans" genaamd F. D..
wilde nog niet bekennen.
Hedenmorgen vernamen we nader, dat de
Amsterdamsche politie in den afgeloopen
nacht op verzoek van de Haarlemsche re
cherche in de hoofdstad nog een zesden ver
dachte, J. G. t. C„ heeft aangehouden.
De leeftijd van de zes gearresteerden va
rieert van 35 tot 40 jaar.
Het vreugdevuur laaide reeds
hoog op.
Ontijdige feestvreugde te Huizen.
Op den hoogster, heuvel van de Waranda-
bergen te Huizen op de Erfgooiersmeent al
daar, was een huizenhooge stapel brandbaar
materiaal opgetast. Inwoners van de ge
meente Huizen hadden op verzoek van de
Oranje-vereeniging het materiaal bijeenge
bracht en enkele fabrieken stonden haar
brandbaren afval af. Deze stapel was bestemd
op den nationalen feestdag tot vreugdevuur
te worden gepromoveerd. Een baldadige jon
genshand stak er echter gisteravond om ne
gen uur al den brand in. De geweldige vuur
gloed trok heinde en ver de aandacht. De
brandweer was spoedig ter plaatse en wist
met twee stralen het fantastisch schouwspel
tot een einde te brengen.
De politie heeft in verband met het ontij
dig oplaaien van het vreugdevuur den jeug
digen c. B. in arrest gesteld.
Het woord is aan
Boileau:
Wie zich niet lean beper
ken, kan niet schrijven.
DoorHaarlemschen verzekeringsagent
De dader gevlucht.
Er is door een toeval een ernstig
geval van verduistering aan het licht
gekomen. De Directie van de AJge-
nieene Friesche Levensverzekering
Maatschappij te Leeuwarden heeft
Vrijdagavond bij de Haarlemsche
politie aangifte gedaan, dat zij door
één van haar Haarlemsche agenten,
V. genaamd voor een bedrag van on
geveer 25.000 is benadeeld.
Deze V. liet het voorkomen alsof verschil
lende personen, die bij de maatschappij een
verzekering hadden loopen, gelden wilden op
nemen op hun polis. Het hoofdkantoor zond
aan V. de bedragen toe, om deze aan de be
trokkenen uit te keeren. De Haarlemsche
agent stak de gelden echter in zijn zak en
zond de maatschappij de kwitanties, waarop
hij valsche handteekeningen plaatste.
De zaak is dezer dagen uitgekomen, doordat
een polishouder,, die inderdaad gelden wilde
opnemen, tot zijn verwondering van de maat
schappij het bericht ontving, dat hij reeds
driehonderd gulden had geleend.
De betrokkene schreef hierop terug, dat dit
op een vergissing moest berusten en toen men
naar aanleiding hiervan een onderzoek in
stelde, kwam het bedrog aan het licht.
De oneerlijke agent, die zich in het nauw
gedreven zag, had den polishouder een bedrag
aangeboden, als hij geen werk van de zaak
wilde maken, doch dit aanbod werd afge
wezen.
De man, die reeds vele jaren bij de maat
schappij in dienst was, is onmiddellijk ont
slagen.
Toen de politie Vrijdagavond, nadat de aan
gifte geschied was, tot zijn arrestatie wilde
overgaan, bleek hij voortvluchtig te zijn.
Komt er staking in het vissclierij-
bedrijf 'i
Zeelieden verwerpen de nieuwe contract-
voorstellen.
Naar wij van ïiiet-officicele zijde
vernemen is bij de telling' van de
stemmen over de nieuwe contract-
voorstellen van de zeelieden gebleken,
dat een groote meerderheid der ge-
organiseerden zich daar tegen heeft
verklaard.
Bij den Centralen Bond in welke orga
nisatie ongeveer twee derden der op
varenden georganiseerd zijn stemden
341 leden tegen en 85 voor aanvaar
ding der nieuwe voorstellen. In ver
band met dezen uitslag wordt een sta
king onvermijdelijk geacht.
MODERNE WONINGEN
TE HUUR op mooi punt bij de Hya-
cinthenlaan, 7 kamers, w.o. bad-
kamer, f 40.p. mnd. U kunt huren T:
per eersten Febr., Maart, April en J
Mei. Bevr. op het werk en bij S.
VELDKAMP. Van Dortstraat 90,
Telefoon 16373.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
pag.
Te Haarlem heeft een verzekeringsagent
f 25.000 verduisterd. 1
Een in 1934 te Haarlem gepleegde roof
overval is thans opgehelderd. 1
Komt er staking in het visscherijbedrijf te
IJmuiden? 1
Bezwaren van werkgeverszijde tegen ver
plichte werkloosheidsverzekering? 2
Op 15 Mei gaat de groote wijziging in bij
de Spoorwegen: minder stations, grooter
rijsnelheid, regelmatige dienstregeling. 3
Georges Bonnet poogt een nieuw Fransch
kabinet samen te stellen. 4
Het algemeene politieke debat in de Eer
ste Kamer is geëindigd. 4
De Chineesclie troepen schijnen zich te
herstellen. 4
Van Vliet verbetert het Nederlaridsoh re
cord gemiddelde biljarten cadrc 712 6
Bioscopen 8
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De toestand in Frankrijk. 1
Mi'. E. Elias: Haagscli Allerlei. 3
P. v. d. Hem: Toenaderingspogingen. 3
Dr. W. G. N. v. d. Sleen: Kaapstad en om
geving. 5
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge Levens. 7
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen. 7
Jules Kammeijer: Blijft Fit. 7
K. de Jong: Ledenconcert van „Zang en
Vriendschap". 3
Financieel Economisch Weekoverzicht: De
rentabiliteit van ons bankwezen. 9
J. II. de Bois: Vijf en twintig jaar Hol-
landschc Kunstenaarskring. 15