Haarlem's Dagblad
De Omwenteling
bij de Spoorwegen.
De Wijze Kater.
De Fransche
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16739
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgavenen AJgcm. Drukkerij N.V.
Bureaus: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drnkkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Maanilag 17 Januari 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden 1" 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per cx.
Advertentiën j 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonuementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Met veel belangstelling zal gansch Neder
land kennis hebben genomen van de groote
wijzigingen die op 15 Mei a.s. in de dienst
regeling van de Nederlandsche Spoorwegen
worden toegepast. Zelf spreekt de directie der
Spoorwegen van een „omwenteling" en het
zijn dan ook inderdaad ingrijpende verande
ringen die deels op 15 Mei, deels daarna zul
len worden uitgevoerd. De concurrentie van
het autoverkeer heeft de N. S. tot de defini
tieve erkenning gebracht, dat zij het verkeer
op kleine afstanden grootendeels aan den
concurrent moeten overlaten en zichzelf toe
leggen op betere bediening van het publiek op
de langere trajecten. Vandaar de invoering
van een regelmatigen twee uurs-dienst, die
waar de verkeersdichtheid dit wettigt tot een
uurs-, halfuurs- of kwartiersdienst zal wor
den uitgebreid. Vandaar de opheffing van de
stoptreinen die het verkeer op korten afstand
bedienen, waarbij de „vrijkomende treinkilo-
meters" gebruikt worden voor het laten rijden
van sneltreinen. Vandaar ook de reeds eerder
bekendgemaakte opheffing van 148 stations.
Natuurlijk gaat met dit alles een snelheids
opvoering op de hoofdbaanvakken gepaard.
In de onmiddellijke omgeving van Haarlem
zullen wij daar niet zooveel van merken om
dat Haarlem reeds een knooppunt van de
snelste diensten is en op deze trajecten niet
veel opvoering meer mogelijk is. Op „onze
hoofdlijn", het traject AmsterdamHaarlem
Rotterdam, zal de snelheid slechts van 95 tot
100 K.M'. per uur opgevoerd kunnen worden.
Maar verder van huis zullen we belangrijke
verbeteringen gewaar worden want nevens het
prijsgeven van het „kleine vervoer" stellen de
Nederlandsche Spoorwegen zich uitbreiding
van de electrische tractie met verhooging van
snelheid ten doel op zoo groote schaal, dat de
reis AmsterdamArnhem wordt verkort van
1 uur 17 minuten tot 1 uur 1 minuut, Amster
damEindhoven van 1.44 tot 1.27, Den Haag
Enschedé van 3.29 tot 2.40, Amsterdam—Gro
ningen van 3.16 tot 2.25, AmsterdamMaas
tricht van 3.37 tot 2.57, GroningenVlissingen
van 6.52 tot 5.55, Den HelderMaastricht van
5.53 tot 4.33.
Beperking van treinen tot zoowat 300 ton
(zeven a acht rijtuigen) en opvoering van de
snelheid op vele lijnen tot 120 K.M. per uur
zal deze belangrijke versnellingen mogelijk
maken, zooals wij in ons nummer van Zater
dag uitvoerig hebben medegedeeld.
Het is inderdaad een zeer groote verande
ring, die veel verder strekt dan de bekortingen
van reisduur en de afschaffing van vele kleine
stations. De hoofdzaak is eigenlijk dat een
nieuw beleid bij de spoorwegen wordt ingeluid.
De directie beschouwt dit als de grootste ge
beurtenis die in de eeuw van hun bestaan
heeft plaatsgegrepen. Wij nemen dit gaarne
aan en hopen daarbij dat de nieuwe koers nog
tijdig genoeg is gekomen om haar succes mo
gelijk te maken. Als een onbetwistbaar suc
ces zouden wij reeds de snelle vermindering
van de enorme spoorwegtekorten beschouwen.
De Nederlandsche belastingbetaler kan daar
niet onverschillig tegenover staan en 'de ge
dachte dat ze binnen weinige jaren heelemaal
zouden kunnen verdwijnen heeft een Onmis
kenbare aantrekkelijkheid.
Weliswaar behoeven wij niet op verminde
ring van vaste lasten te hqpen zoolang de be
wapeningsrace tot een constante opvoering
van de defensie-kosten noopt en de herle
ving van den internationalen handel belet,
maar als die race eenmaal haar einde mocht
vinden zou het toch een zeer gunstige omstan
digheid zijn als we paraat waren voor be
lastingverlaging en daarmee: onmiddellijke
verhooging van de volkswelvaart doordat
wij onze ergste stroppen op ander gebied had
den geliquideerd.
Natuurlijk zullen de Nederlandsche Spoor
wegen hun nieuwe koers met een intensieve
reclame-campagne moeten begeleiden. Die
zal niet kunnen uitblijven, want men zal een
groot deel verloren populariteit via de nieuwe
maatregelen moeten zien te herwinnen. Men
zal, geloof ik, op den duur ook iets moeten
doen om vele stations te moderniseeren en ze
aantrekkelijker te maken.
Men zal moeten beseffen dat het autover
keer vele attracties heeft: mooier omgeving,
prettiger sfeer, grooter bewegingsvrijheid
en dat men bij de Spoorwegen ook tegenover
handicaps, die nu eenmaal niet weg te nemen
zijn, z'n beste beentje zal moeten voorzetten
door groote vindingrijkheid en veelzijdigheid
in comfort.
De Spoorwegen zullen het publiek vooral
moeten overtuigen dat zij heelemaal ver
nieuwd en gemoderniseerd zijn en dat het
voor de duizenden, die zelden of nooit meer
van hun diensten gebruik maken, de moeite
waard is de kennismaking te hernieuwen.
De geweldige opvoering van de lasten die op
het automobilisme drukken geeft hun onge
twijfeld een voordeel. Hét oogenblik voor hun
koersverandering is te dezen opzichte geluk
kig gekozen. Maar zij zullen een jarenlange
campagne en een zeer actief, vindingrijk be
leid moeten voeren om hun strijd te winnen.
zelfs nu de treinen „het kleine vervoer" aan
de autobussen hebben prijsgegeven en hun
arbeidsveld daarmee ingekrompen.
R. P.
(Dinsdag 18 Januari speelt Jan
Musch voor de 500ste maal de rol
van den Wijzen Kater in het stuk
van dien naam).
Vijfhonderd malen deed Jan Musch
Den Wijzen Kater nu reeds leven,
Wel is er alle reden dus,
Hem extra lof en dank te geven.
Vijfhonderd keeren, stel u voor,
Zoo kan den nuchtersten zelfs dreigen,
Er, jaren spelend, al maar door,
Zelf nog een kater van te krijgen.
En dat zijn kater niet versuft,
Na zulk een lange reeks van jaren,
Maar zelfs nog groeit in speelsch vernuft,
Dat kan zijn wijsheid slechts verklaren.
Men weet het wel, hoe hij in elk
Der voorstellingen opnieuw weer zeide:
Geef mij maar 'n lekker bakkie melk,
Een wijze kater blijft bescheiden.
Jarf Musch verdient volop de eer.
Hem veeren op den kop te steken
En als Jan Musch tot Katerveer,
Van heden af hem toe te spreken.
De kater is den dank ook waard,
Hij heeft in zijn zoo wijze streven,
Niet enkel onzen Musch gespaard,
Maar zelfs gebracht tot rijker leven.
P. GASUS.
WEEKBERICHT.
Mr. Cornelisstr. 7, Haarlem.
Coöp. „Vooruitgang" U.A.
Verpakte versche Hollandsche Roomboter,
per pond 76 ets.
Gedroogde Abrikozen 20 ets.
Appelen 25 ets.
Pruimen 18 ets.
Groote Eieren stuk 5 ets.
MET DIVIDENDBONS.
(Adv. ingez. MedJ
j:
Het woord is aan
Grasset
De geest is het schrijven
jiooit moede, als het hart
meewerkt.
Op kasteel „Assumburg" te Heemskerk werd een week-end gehouden door den
Amsterdamschen Centralen Jeugdraad. De deelnemers, waarvan wij hierbij een
foto geven, voerden een historisch spel op.
Oude roofoverval te Sittard
opgehelderd
Haarlemsche verzekeringsagent
aangehouden.
Hij zwierf rond in de nabijheid van
Spaarndam.
De verduistering zal ongeveer 28.000
bedragen.
De 54-jarige Haarlemsche %gent
V. van de Algemeene Friesche Lc-
vensverzekerings Maatschappij die
gezocht werd wegens verduistering
van een aanzienlijke som geld, is Za
terdagmiddag nabij Spaarndam aan
gehouden.
De V. werd zwervende aangetroffen door
de rijksveldwacht en scheen niet goed te
weten waar hij naar toe moest vluchten.
De man werd overgebracht naar het po
litiebureau in de Smedestraat waar hij een
volledige bekentenis aflegde. Het bedrag dat
hij zich door knoeierijen heeft toegeëigend
schat hij op f 28000.
V. heeft ongeveer 6 jaar met deze prac-
tijken kunnen doorgaan voordat hij tegen de
lamp liep. Hij heeft toen nog wel bemidde
lingspogingen in het werk gesteld doch werd
onmiddellijk ontslagen en tegen hem werd
een vervolging ingesteld.
De polishouders die door de manipulaties
van den agent gedupeerd zijn, zullen geen
schade lijden. De schade zal waarschijnlijk
geheel voor rekening van de maatschappij
komen.
De Officier van Justitie- zal V. heden een
verhoor afnemen.
Vermoedelijke daders thans gearresteerd.
In den avond van 24 oj 25 October 1933 is
te Ophoven-Sittard een roofoverval gepleegd
op den alleenwonenden 67-jarlgen R. T._ Om
streeks zeven uur hoorden buren eenig ge
kreun, komend van het erf van T. Aan een
mogelijk ongeval denkend, begaven zij zich
naar de plaats, waar zij het gekreun hoorden
en troffen daar den ouden man bewusteloos
op den grond aan. Nog even kwam hij bij en
was in staat mede te deelen, dat hij door twee
mannen was aangevallen, doch meer kon hij
niet zeggen. Een terstond ontboden dokter
constateeren dat den man verschillende slagen
met een hard voorwerp waren toegebracht,
waardoor hij het bewustzijn verloor. Men
bracht het slachtoffer zoo spoedig mogelijk
naar het ziekenhuis te Sittard over, waar hij
op 1 November d.a.v. overleed zonder weer tot
bewustzijn te zijn gekomen.
Men vermoedde, dat roof de drijfveer tot
deze misdaad is geweest. Bij onderzoek bleek
geen geld in de woning aanwezig te zijn en
men wist ook niet of het daar voordien aan
wezig was.
Ondanks ijverige nasporingen mocht de po
litie er niet in slagen de daders van dezen
overval te achterhalen.
Dezer dagen, dus meer dan vier jaar later,
is er eenig licht in deze zaak gekomen. In een
café te Maesyck (B.), zou tijdens een woorden
wisseling tusschen eenige bezoekers op dezen
roofoverval zijn gezinspeeld en de marchaus-
see te Sittard, wie dit ter oore kwam, heeft vol
doende aanleiding gevonden om tot arrestatie
van een viertal inwoners uit Sittard, n.l. K.,
de gebroeders van der D. en G. over te gaan.
Van dit viertal worden K. en een van de ge
broeders van der D. verdacht den overval te
hebben gepleegd.
Het parket uit Maastricht is gewaarschuwd
en stelt thans een nader onderzoek in.
Benoeming van een gemeente
secretaris te Bloemendaal.
De voordvacht van B. en W.
In de zitting van a.s. Donderdagmiddag zal
de gemeenteraad van Bloemendaal een secre
taris benoemen in de plaats van den onlangs
afgetreden Mr. Dr. J. F. Veeren.
B. en W. hebben de volgende voordracht op
gemaakt
1. Dr. P. van Klef fens, hoofdcommies-re
dacteur op de gemeente-secretarie te Zwolle.
2. C. J. de Groot, hoofdcommies op de ge
meente-secretarie te Bloemendaal.
Inbrekers hadden niet veel succes,
Een buit van slechts 12.
Zaterdagavond tusschen 7 en 11 uur is tij
dens de afwezigheid van de bewoners een in
braak gepleegd in een huis in de Spaarnrijk-
straat. De insluipers zijn door den achtertuin
via de ruit van een keukendeur binnenge
drongen. Dit was des te gemakkelijker omdat
de tuin grenst aan een gemeenschappelijke
poort. Het huis werd van onder tot boven door
zocht en verschillende kasten werden openge
broken. De buit was echter slechts gering en
bedroeg ongeveer 12 gulden.
Rechtsherstel voor de Roemeen-
sche Joden verlangd.
.Toodsch Wereldcongres wendt zich tot den
Volkenbond.
Havas meldt uit Genève: Het bestuur van
het Joodsche Wereldcongres deelt mede, dat
het den secretaris-generaal van den Volken
bond een petitie heeft doen toekomen, waarin
rechtsherstel voor de Joden in Roemenië ge
vraagd wordt door toepassing van de spoed
procedure. De petitie gaat vergezeld van een
omvangrijk memorandum over de rechtspos:
tie der Joden, dat gebaseerd is op van de Roe-
meensche autoriteiten afkomstige statistieken.
De secretaris-generaal zal moeten beoor-
deelen, of er aanleiding is tot toepassing van
de spoedprocedure. Indien hij' van die mee
ning is, zou de commissie van drie, die belast
is met het onderzoek van petities der minder
heden, het vraagstuk kunnen bestudeeren tij
dens de aanstaande zitting van den Volken
bondsraad en de zaak eventueel bij den Raad
aanhangig kunnen maken.
Het feestkleed van Haarlem.
Met versiering van het Stadhuis begonnen.
Te Haarlem zijn reeds, in afwachting van de
blijde gebeurtenis, verschillende gebouwen en
winkels van particulieren versierd.
Hedenmorgen is de dienst van den Hout en
Plantsoenen ook begonnen den gevel van het
stadhuis in een feestkleed van groen en bloe
men te steken.
kabinetscrisis
Bonnet noch Blum
in de opdracht geslaagd
Zal ChautemDS een nieuwe
poging doen?
Nadat Georges Bonnet Zondag de
opdracht had teruggegeven, belastte
president Lebrun den leider der Fran
sche Socialisten en oud-premier Léon
Blum met de vorming van een nieuw
Fransch kabinet. Deze heeft daarop
gepoogd een „kabinet van een ver
breed volksfront" samen te stellen,
doch is daarin niet geslaagd waarna
ook hij de opdracht teruggaf.
Vanmorgen heeft Chautemps een
bezoek gebracht aan het Elysée Hij
heeft zich in beginsel bereid ver
klaard een nieuwe regeering te vor
men.
Ook
,,Amsterdamsche Frans"
lieel t bekend.
Haarlemsche roofoverval thans volledig
opgehelderd.
De gearresteerde zes mannen die verdacht
werden dat zij op 24 Maart 1934 een roof.
hebben gepleegd op den handelaar in tweede-
handsche goederen V., hebben thans allen een
bekentenis afgelegd.
Zooals men weet ontkende zoowel „Amster-
damsche Frans" als J. G. t. C. iets met de
zaak te maken te hebben. Na een confronta
tie met het slachtoffer en een streng verhoor
vielen zij tenslotte door de mand.
Heden zullen de gearresteerden voor den
officier van Justitie worden geleid.
Storm woedde over Haarlem.
Vooral de daken moesten het ontgelden.
Zaterdag heeft boven Haarlem een hevige
storm gewoed die nogal wat schade aange
richt heeft. Vooral de daken en de dakpan
nen moesten het ontgelden.
Van een huis in de Vrouwensteeg werd dooi
den wind een gedeelte van het dak wegge
blazen, van een perceel in de Lange Wijn
gaardstraat kwamen niet minder dan 150
dakpannen naar beneden. De schutting bij
de Raaks tegenover het postkantoor had het
eveneens zwaar te verduren en kon het te
gen den krachtigen storm niet bolwerken.
Voor het grootste gedeelte sloeg zij tegen de
vlakte. Ook van een huis aan de Oostvest
werden ongeveer honderd dakpannen afge
rukt.
Bombardementen in Spanje.
Dooden en gewonden, projectielen bij
Engelsch schip neergekomen.
Het ministerie van Defensie te Barcelona
deelte mede, dat drie rechtsche vliegtuigen
boven Valencia verschenen zijn en het dorp
Cabanal en de omgeving van de wijk Las
Arenas hebben gebombardeerd. Er vielen
vijf dooden en veertig gewonden.
Ter hoogte van Duriana werden vijf bom
men neergeworpen, waarvan één neerkwam
op 200 M. afstand van het Engelsche schip
„Seabank Spray".
Japanners trekken vertier
Thans Kiautsjau bezet.
Uit Tsinan wordt aan het Japansche Tele-
graafagentschap Domei gemeld, dat de colon
ne Nagano, die haar opmarsch voortzet in
Oostelijke richting, langs den spoorweg van
Sjantoeng. Zondagmiddag de stad Kiautsjau
heeft bezet.
Tsjang Kai Sjek kondigt de
guerilla aan.
„Moeilijkheden voor Japan zijn toegenomen."
HANKAU, 17 Jan. (Reuter). „Ik
ben bezig een nieuw leger slagvaardig
te maken. Twee maanden heb ik noo-
dig om de aan het front van Sjang
hai verslagen divisies weer op te bou
wen. De oorlog is in een nieuw sta
dium gekomen".
Diet verklaarde maarschalk Tsjang Kat
Sjek den specialen correspondent van Reuter
in het hoofdkwartier te velde in de provincie
Hoenan. Onze tegenstand, zoo vervolgde de
Chineesche opperbevelhebber, zal niet gecon
centreerd worden op sommige sleutelposities.
Wij zullen gebruik maken van de uitgestrekt
heid van ons land en het Japansche leger on
ophoudelijk bestoken. Wij zullen ons verder
westwaarts moeten terugtrekken. Maar den
strijd zullen wij voortzetten. Alle Chineesche
regeeringsleiders zijn het hierover eens. Met
de verovering van Nanking zijn de Japansche
moeilijkheden toegenomen. Hun doel, de ver
nietiging der Chineesche regeering, is hier
mede geenszins dichterbij.
Van nu af zullen mijn krijgsverrichtingen
er op gericht zijn een groot Japansch legr" op
Chineeschen grond te houden. Des te langer
dit duurt, des te grooter inspanning zal dit
voor Japan beteekenen. Ten slotte deed de
maarschalk een beroep op Amerika en Enge
land, hem oorlogsmateriaal te verschaffen.
Toch vervolging van den beer
Hansen.
De kwestie der geheime Haagsche raads
vergadering.
Naar wij vernemen zal de kwestie der ge
heime raadsvergadering van 20 September
j.l. langs anderen dan den aanvankelijk inge
slagen weg toch nog aan het oordeel der
justitie worden onderworpen.
Tegen den journalist C. L. Hansen, die in
zijn gemeenteraadsoverzicht eenige zinssne-
den schreef, betreffende het in de geheime
zitting behandelde en die zich liever een gij
zeling liet welgevallen dan de bron van zijn
mededeelingen aan de justitie te vertellen, is
namelijk een vervolging ingesteld op grond
van art. 192 van het wetboek van strafrecht,
waarin het weigeren van getuigenis in een
strafzaak (in casu tegen het raadslid N. N.)
strafbaar is gesteld.
Als getuige in deze zaak zal de rechter
commissaris jhr. mr. P. G. M. van Meeuwen,
optreden.
Wij herinneren eraan, dat de heer Hansen
in December j.l. een drietal weken in gijzeling
heeft doorgebracht en dat bij zijn invrijheid
stelling, einde December het onderzoek tegen
het onbekende raadslid geen positief resul
taat leek te hebben opgeleverd, evenmin als
in de daarop gevolgde dagen van Januari,
toen de 'raadsleden allen door den rechter
commissaris zijn gehoord.
Inmiddels heeft, naar men weet, de Ned.
Journalisten Kring een commissie in het le
ven geroepen, die omtrent het verschoonings
recht van den journalist een onderzoek zal
instellen en daarover rapport zal uitbrengen
De nu ingestelde vervolging zal het moge
lijk maken, bij openbare behandeling een
uitspraak in hoogste instantie over deze voor
de journalistiek zoo belangrijke aangelegen
heid te verkrijgen.
'«SJoede raad is goud waard.
En zulk een goede raad is: Plaats steeds,
wanneer er aanleiding toe is, een
„Groentje" in Haarlem's Dagblad.
(Adv. Ingez. Med.)
JUBILEUM AAN DE NOORDERSCHOOL.
Men schrijft ons:
Zaterdag 15 Januari was het 25 jaar ge
leden dat mej. M. van den Berg als onder
wijzeres aan de Noorderschool (Chr. School
voor U.L.O. en L.O. aan de Velserstraat) be
noemd werd. Deze dag is voor de jubilaresse
niet onopgemerkt voorbij gegaan. Velen toon
den door het zenden van bloemen en geschen
ken hun hoogachting en genegenheid.
Door droeve familieomstandigheden van het
hoofd der School kon aan d Noorderschool
geen feest worden gevierd en werd dit uitge
steld tot 1 Februari a.s.
Het bestuur der stichting Noorderkerk en
School kwam des middags de jubilaresse te
haren huize complimenteeren.
Uit de door den voorzitter, den heer A. J. de
Landmeter, gesproken woorden bleek overdui
delijk hoe haar arbeid aan de school wordt
gewaardeerd en welke groote plaats juffrouw
v. d. Berg in de harten van honderden kin
deren en van ouders van die kinderen in
neemt. Spr. releveerde dat mej. v. d. Berg
in de afgeloopen 25 jaar meer dan duizend
kinderen onderwijs heeft gegeven met een
liefde voor „het kind" en een toewijding die
respect afdwingt hetgeen door het bestuur ten
zeerste op prijs wordt gesteld.
Spreker sprak den wensch uit, dat mej. v. d.
Berg nog een reeks van jaren met dezelfde
opgewektheid als tot heden aan de school
verbonden mag blijven tot heil van de Haar
lemsche jeugd.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
pag.
Léon Blum is niet in zijn kabinetsformatie
geslaagd. 1
De Haarlemsche verzekeringsagent, die
een groot bedrag heeft verduisterd, is
gearresteerd. 1
Een hevige storm heeft boven West-Euro
pa gewoed. 3
De ooievaar is op Soestdijk aangekomen
maar niet de lang-verwachte. 3
Bonnet noch Blum zijn geslaagd in de vor
ming van een Fransch kabinet. 4
Besprekingen van De Valera te Londen. 4
Ragnhild Hveger heeft weer twee wereld
records verbeterd. 5
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De omwenteling bij de Spoorwegen. 1
K. Andr.: Gil Robles gelooft in een
„rechtsch" Spanje". 4
Criticus over den wedstrijd Halfweg
Schoten. 5
H. D. Vertelling: Jochem's wraak. 10
K. de Jong: Concert der II. O. V. 13
.1. B. Schuil: Cabaretavond Haarl. Caba
ret- en Revuegezelschap. 13
De Burgerlijke Stand van Haarlem Is op
genomen op n