Haarlem's Dagblad
De R.A.I.
De Haarlemsche Begrooting voor 1937
Nog eenige bezuinigingen verlangd.
LUCHTDOELARTILLERIE
NAAR AMSTERDAM.
Achteroplichting.
Het belangrijkste
5 or Jaargang No. 16743
ÜHfgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen k
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 21 Januari 1938
Abonnementen per weck f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel»
Regelabonnementstaricven op aanvraag.
Vraag en aaubod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
De lieden die de Nederlandsche taal ver
rijkten met het woord Rail, dat klinkt als de
krijgskreet van een wilde volksstam maar
waarachter zich slechts hun nuchtere instel
ling „Vereeniging de Rijwiel- en Automobiel
Industrie" verbergt, viert weer hoogtij. Hun
moed verzamelend hebben zij hun zesentwin
tigste tentoonstelling te Amsterdam onder
nomen. Ondanks den Fiscus
Want die houdt even braef stant als zij en
als hij blijft doorgaan in zijn trant van de
laatste jaren zullen wij wellicht na deze „Rai!"
er voorloopig geen meer krijgen. We zijn nu
zoover dat er volgens de laatste statistiek
(van Augustus 1937). bijna 200.000 motor
rijtuigen in Nederland zijn. Het begrip motor
rijtuigen omvat alles: twee-, drie- en vier
wielers en onder deze laatsten natuurlijk ook
al de vrachtwagens, bussen en taxi's. Welnu:
voor deze 200.000 vehikels wordt door hun
eigenaars vierenzestig millioen gulden per jaar
aan belastingen betaald (benzinebelasting,
wegenbelasting en personeel) hetgeen neer
komt op een gemiddelde van f 320 per motor
rijtuig. Den Haag zegt dat het tot zijn leed
wezen daar niets aan verminderen kan en
aangezien de statistiek nog een stijging van
het aantal vehikels aanwijst en wij vadertje
Staat uit trieste ervaring kennen is de kans
geenszins uitgesloten, dat hij zich tot zijn
leedwezen genoopt zal zien er integendeel
binnenkort nog wat op te leggen. Het
geen overigens een gevaarlijk experiment zou
zijn, want de kruik gaat zoolang te water tot
zij breekt en we zijn al zoover, dat de fabri
kanten van Kleine wagentjes hun reclame
schier geheel baseeren op laag benzinever
bruik,, gering gewicht (dus weinig wegen
belasting) en lage aanschaffingsprijs (dus
weinig personeele belasting). Het percentage
dier kleine karretjes door. een humorist in
dertijd aangeduid als „luis de boulevard" is
trouwens merkbaar stijgende in Nederland,
zoodat de statistiek van het aantal motor
rijtuigen weldra, zelfs als zij een stijging blijft
vertoonen, gepaard zal kunnen gaan met een
daling van de belastingopbrengst. Is zoo'n
actie eenmaal aan de rol, dan is er geen hou
den meer aan, dan wordt het mode om zijn
zuinig beleid te demonstreeren door een klein
karretje te rijden, dan wordt tot de bezitters
van forsche wagens met zware motoren ge
zegd: wees toch verstandiger, ik betaal stuk
ken minder dan jij en dat kleine ding voldoet
prachtig., en dan heeft men de kip met de
gouden eieren geslacht. Ik weet niet of men
in Den Haag dit gevaar beseft, maar ik geloof
dat het vlak voor de deux staat en dat men
verstandig zou doen tijdig bakzeil te halen,
omdat een vermindering van lasten een aan
moediging zou zijn en daardoor wellicht zelfs
geen vermindering van belastingopbrengst
veroorzaken. Want vele bezitters van parti
culiere auto's, die in de laatste jaren him rij-
kilometers zijn gaan rantsoeneeren en het
voornemen al koesteren om den grooten
wagen, als-ie weg moet, door zoo klein ding
te vervangen, zouden weer meer gaan
rijden als eindelijk die zware belastingen eens
wat minderden. In Frankrijk is men met de
jegens het automobilisme gevoerde fiscale po
litiek de autobezitters al te hoop gaan drijven,
niet alleen in protest-actie maar ook in wei-
georganiseerd overleg. De Fiscus moet even
zeer rekening houden met de gevolgen van een
te hooge tarieven-politiek als ieder particulier
bedrijf. Op dit gebied geeft de techniek vele,
mogelijkheden om zijn zware heffingen te
verlagen.
U kunt uit dit alles afleiden dat ik ver
wacht dat er op deze tentoonstelling bijzon
dere belangstelling voor de kleine wagentjes
aan den dag gelegd zal worden. Dat doe ik
dan ook. Al zullen diegenen, die het zich
veroorloven kunnen, den zwaarderen en
grooteren wagen getrouw blijven, het aantal
menschen dat zich voor de kleine kar inte-,
resseert en voornamelijk uitkijkt naar aan
kondigingen als „rijdt 1 op 12" en „onder
de 1000 K.G. gewicht" zal grooter zijn dan
ooit tevoren. Waarbij dan nog de overwe
ging opgeld zal doen, dat in de laatste jaren
ook het kleine wagentje het tot een hoogen
graad van volmaaktheid heeft gebracht, dat
het veel vaster op den weg ligt dan vroeger
en dat de carrosserie-bouwers wonderen heb
ben volbracht in het woekeren met de ruimte.
Die dingskes zijn veel beter, geworden.
Inmiddels hoop ik dat er velen zullen zijn
die zich ook den zwaarderen wagen nog kun
nen en willen veroorlooven. Maar het is in liet
belang van het automobilisme en dus ook van
de vereeniging die zich achter den krijgskreet
„Rai!" verschuilt als op dit oogenblik in dit
blad dè waarschuwings-kreet tot den Fiscus
wordt gericht: „Pas op! Gij gaat te ver!"
R. P.
Bombardement op Barcelona
eischte 138 dooden.
Ook te Valencia verscheidene slachtoffers.
Officieel wordt uit Barcelona me
degedeeld, dat door het groote bom
bardement door vliegtuigen van
Franco 138 menschen gedood zijn
en ongeveer 200 gewond.
Een luchtaanval, die gistermorgen
op Valencia is gedaan, heeft drie doo
den geëischt, terwijl 18 menschen
gewond werden. Vier gebouwen
werden verwoest. De zes aanvallen
de vliegtuigen lieten 18 bommen
vallen.
Op Sint Antoniusdag worden in Italië de dieren gezegend en met bijzondere
onderscheiding behandeld. Een tafereeltje met olifanten van het circus Buscli
op dezen „dierendag".
De extra bijdrage uit bet werkloos-
heids-subsidiefonds kan daardoor
verlaagd worden tot ƒ394.935.
Bij schrijven d.d. 26 Februari 1937 deelden B.
en W. aan den Raad mede, dat het door Ge
deputeerde Staten en de Commissie van over
leg inzake de gemeente-begrootingen Ingestel
de onderzoek naar de ontwerp-begrooting voor
1937, aanleiding had gegeven tot een aantal
opmerkingen, welke, kort samengevat, de na
volgende wijzigingen beoogden:
le. verlaging presentiegeld leden van den
Raad;
2e. afschaffing vrije telefoon idem;
3e. verlaging presentiegeld leden stem-
bureaux;
4e. verlaging uitgaven dienst van Den
Hout en de Plantsoenen;
5e. afschaffing subsidies voor schoolreisjes.
6e. verhooging heffing vergunningsrecht;
7e. verhooging batig saldo Slachthuis;
8e. verlaging van een aantal posten, voor
namelijk voor onderhoudsuitgaven, tot een ge
zamenlijk bedrag van 25.850.—.
Sedert dien werd het college van B. en W.
nog in kennis gesteld met de bezwaren, wel
ke de commissie koesterde ten opzichte van de
handhaving van een aantal onverplichte on
derwijsuitgaven, alsmede van de bedenkingen
welke bij de Ministers van Binneülandsche Za
ken en van Financiën zijn gerezen tegen de
toekenning van een subsidie groot 5.000 aan
de Stichting „Haarlem's Bloei". Mede in ver
band met het bedrag, dat andere gemeenten
voor soortgelijk doel beschikbaar stelden, ach
ten de Ministers een bedrag van 2.500.— voor
Haarlem voldoende-
Met het oogmerk zooveel als mogelijk was
aan de gemaakte opmerkingen tegemoet te
komen, vereenigde de Raad zich zoo merken
B. en W. thans op zoowel tijdens als na de
behandeling der begrooting, met eenige, groo-
tendeels in de tweede nota van wijzigingen
vervatte, voorstellen van B. en W. tot verbete
ring der begrootingspositie.
Ten aanzien van de wenschen, waaromtrent
B. en W. van oordeel waren dat aanvaarding
er van niet bevorderlijk kon zijn aan het ge
meentebelang, zijn zij in briefwisseling getre
den met Gedeputeerde Staten.
Hoewel het schriftelijk overleg met betrek
king tot de uitgaven voor Den Hout en de
plantsoenen alsmede dat omtrent de onver
plichte onderwijsuitgaven nog niet geheel is
beëindigd, zijn de onderhandelingen ten aan
zien van de overige punten thans in een zoo
danig stadium gekomen, dat verder verweer
tegen -de kenbaar gemaakte verlangens aan B.
en W. niet wenschelijk schijnt.
Uit de voor de raadsleden ter inzage geleg
de correspondentie blijkt n.l. dat Gedeputeer
de Staten, c.q. de Commissie van overleg, blij
ven bij hun standpunt dat, zal aan de begroo
ting goedkeuring kunnen worden verleend, de
volgende bezuinigingen nog behooren te wor
den tot stand gebracht:
le. De uitgaven voor schoolreisjes dienen te
worden geschrapt. Aan alle gemeenten, die
Organisatie van den gala-avond
stuit op moeilijkheden,
Concertgebouw door andere verbintenissen
niet beschikbaar.
De gala-avond die zooals men weet
ter gelegenheid van de a,s. blijde ge
beurtenis in het Gem. Concertgebouw
gehouden zou worden; loopt thans ge
vaar niet op denzelfden datum als de
nationale feestdag te kunnen plaats
vinden.
Het Concertgebouw is namelijk door
contractueele verplichtingen van
Vrijdag t/m. Dinsdag niet beschik
baar.
Wij hadden over deze kwestie een
kort onderhoud met den heer P. J.
M. van Te tering, die mededeelde dat er
nog niets definitiefs te zeggen viel.
Wel zijn er onderhandelingen gaande
die hopelijk spoedig met succes zullen
worden bekroond.
voor een bijzondere bijdrage uit het Werkloos-
heidssubsidiefonds in aanmerking komen,
wordt n.l. als voorwaarde gesteld dat geen uit
gaven voor dit doel mogen worden gedaan.
2e. Op de z.g. onderhoudsuitgaven, dan wel
op andere, daarvoor door den Raad aangewe
zen posten, behoort nog een bedrag van 6.775
te worden gevonden.
3e. Verlaging subsidie Stichting „Haarlem's
Bloei" met 2.500.
Uitgaande van de gedachte, dat het verkrij
gen eener extra-bijdrage uit het Werkloos-
heidssubsidiefonds voor de gemeente van het
grootste belang moet worden geacht en dat
toekenning dezer bijdrage slechts dan ge
schiedt, indien de begrooting volledig aan de
gestelde voorwaarden voldoet, meenen B. en
W. dat ook aan de hiervoren genoemde wen
schen zal dienen te worden tegemoet gekomen.
Ter voldoening aan het verzoek van Gede
puteerde Staten bieden B. en W. aan den Raad
daarom ter vaststelling aan een eerste sup-
pletoire begrooting voor 1937, waarin naast de
resultaten der reeds tot stand gekomen bezui
nigingen, die der aanbevolen maatregelen tot
uitdrukking zijn gebracht.
Als gevolg- van de totstandkoming
van bovengenoemde bezuinigingen kan
het in de begrooting geraamde tekort
worden verminderd met 11.065.—. In
verband daarmede kan de extra-bij
drage uit het Werkloosheidssubsidie-
fonds thans worden teruggebracht tot
394.935.
Raad besluit bedrag van f 1.2 millioen
beschikbaar te stellen.
Na uitvoerigd ebat heeft de Amsterda-msehe-'
gemeenteraad besloten een crediet van
f 1.200.000 beschikbaar te stellen voor het ge
reed maken van een militair oefeningsterrein
in den Riekerpolder nabij Schiphol, als con
sequentie waarvan de regeering bereid zou zijn
een garnizoen luchtdoelartillerie in de hoofd
stad te vestigen.
Echter werd het voorstel van B. en 'W. om
dit terrein kosteloos ter beschikking van het
rijk te stellen, aldus geamendeerd, dat de ge
meente opnieuw met het rijk zal onderhande
len om voorwaarden, vorm en duur der be
schikbaarstelling opnieuw vast te stellen.
Amerikaanscli tankschip
opgebracht.
Zevenduizend ton petroleum voor Barcelona
aan boord.
Uit New York: De vice-presidentvan de
.Eastern State Petroleum Company" heeft
medegedeeld, dat het petroleumtankschip
„Nantucket Chief" van deze maatschappij ten
Noorden van de Bale aren door oorlogsbodems
van de vloot van Franco is aangehouden en
opgebracht.
Het schip had zevenduizend ton petroleum
aan boord, bestemd voor de Spaansche regee
ring. Het was 18 November uit Port Arthur in
Texas vertrokken met een bemanning van 35
Amerikanen. Het heeft een lading petroleum
naar Barcelona gebracht en is van hier naar
Batoem vertrokken. Het schip keerde thans
naar Barcelona terug.
Officieel wordt niet medegedeeld omtrent
de mogelijkheid, dat de Amerikaansche regee
ring stappen zal ondernemen, doch in som
mige kringen gelooft men, dat de regeering
zich tot Franco zal wenden. Er wordt voorts
aan herinnerd, dat de regeering ruim een jaar
geleden de Amerikaansche schepen gewaar
schuwd heeft, dat zij voor de vaart in de
Spaansche wateren zelf het risico zouden
moeten dragen.
(Dezer dagen is de eerste veroor
deeling van een dief van een rij-
ivielachterlicht gevallen. De man
kreeg een toeek gevangenisstraf.)
Eiglijk was vooruit te snappen,
Dat 't langvingerige ras,
Ook niet wars van vluchtig gappen
Van een achterlichtje was.
Want nietwaar, met rijwielplaatjes,
Slaan zij al sinds jaar en dag.
Blijkbaar met profijt hun slaatjes,
Want met regelmaat hun slag.
En zoo is dus dezer dagen
Al de eerste dief geknipt,
Welke straf, hij krijgt te dragen,
Mag wel worden aangestipt.
Hij is door 't gerecht veroordeeld
Tot een weeklang in de cel,
Dus een (achter)lichtend voorbeeld
Is die eerste zondaar wel.
't. Licht zal hem niet licht bekomen,
Naar de straf, die men hem gaf,
Heeft men 't niet licht opgenomen,
't Lichtpunt is er voor hem af.
Andren mogen nu beseffen,
Als de handen jeuken gaan,
Dat zoo'n straf ook hen zou treffen.
Rood licht geeft „onveilig" aan.
Dus dit soort van „lampe" stroopen.
Mij de 't handjegauwe kamp,
Want wie met de lamp gaat loopen,
Loopt licht zwaar tegen de lamp.
Generaal Feng terechtgesteld?
Verscheidene executies te Hanltau.
Generaal Feng.
Officieel wordt uit Hankau mede
gedeeld, dat negeji personen wegens
'plichtsverzuim terechtgesteld zijn. Tot
de geëxecuteerden behooren een com
mandant van een legercorps, een rech
ter van den krijgsraad, tioee regi
mentscommandanten en de chef van
een telegraafkantoor. Namen zijn niet
bekend gemaakt, doch het is mogelijk,
dat ook Han Foe Tsjoe, oud-gouver
neur van Sjantoeng en de Christen
generaal Feng Joeh Sjang, oud-opper
bevelhebber der Noord-Chineesche
troepen terecht gesteld zijn.
Verwoede strijd hij Teruel.
Prinses maakt korte wandeling.
In het park van het paleis.
SOESTDIJK, 21 Jan. - H.K.H. Prin
ses Juliana heeft vanochtend een kor
te wandeling in het park achter het
palels gemaakt.
Franco's troepen bezetten Muleton.
BARCELONA, 21 Jan. (Havas) In
het officieele legerbericht wordt me
degedeeld, dat de slag die gisteren aan
het front van Teruel geleverd, is, tot
de verwoedste gevechten van den bur
geroorlog kan worden gerekend.
De opstandelingen, die door talrijke vlieg
tuigen gesteund werden, deden heftige aan
vallen op de vlakte en de heuvels van Celadas.
doch zij werden teruggeslagen. Na zware ver
liezen geleden te hebben konden de opstan
delingen zich van Muleton meester maken. De
vijandelijke ruiterij, die de stellingen der re-
geeringstroepen trachtte binnen te dringen,
kon verspreid worden.
Er zijn verder twee luchtgevechten gele
verd, waaraan telkens honderd vliegtuigen
deelnamen. In het eerste gevecht werden twee
jagers en een bombardementsvliegtuig van
den vijand neergeschoten, terwijl de regce-
ringsluchtmacht geen verliezen leed. Bij het
tweede gevecht verloor de vijand zeven toe
stellen, terwijl twee vliegtuigen der regeering
neergeschoten werden. Bovendien zijn twee
vliegtuigen der regeeringsluchtmacht met el
kaar in botsing gekomen. De bestuurders kon
den zich redden door gebruik te maken van
hun valscherm.
Het woord is aan
Arabieren ter dood veroordeeld.
Twee doodvonnissen bekrachtigd.
JERUZALEM 20 Jan. De Palestijnsche
opperbevelhebber heeft twee tegen Arabieren
uitgesproken doodvonnissen bekrachtigd. De
een was gisteren veroordeeld omdat hij op
agenten van politie had geschoten, de tweede
hoorde vandaag het doodvonnis tegen zich
uitspreken. Deze tweede ter dood veroordeelde.
Abdoel Kader Taha geheeten en afkomstig uit
Hebron, had bekend medeplichtig te zijn aan
den moord op Starkey.
Een Fabel:
Er waren eens twee kikkers,
die op een nacht in een
melkkan vielen. De eene kik
ker loas een pessimist en hij
sprak: „Alle gespartel helpt
immers toch geen zier. En ik
heb er geen zin meer in ook".
DU zeggende liet hij zijn
pootjes hangen en verdronk.
De andere daarentegen was
een optimist en dus sprak
hij: „Een moeilijke affaire.
Enfin, misschien haal ik hel
toch nog wel". En hij spar
telde heel den nacht en toen
de zon opging had hij grond
onder de voeten: boter!
Collecte „Oranjezegen" op den
Nationalen Feestdag.
Waarvoor zal men een bijdrage vragen?
Men verzoekt ons opneming van het vol
gende
Tóch zal de Nationale Feestdag spoedig
komen! Toch zullen we nu heel spoedig onze
Oranjevreugde den vrijen teugel kunnen la
ten. En als we op dien heerlijken morgen van
het groote feest buiten komen zullen we even
aangehouden worden door collectrices, die met
hun bussen, waarop de woorden „Collecte
Oranjezegen" voorkomen, zullen rammelen en
die handig gebruik zullen maken van Uw
ongekend enthousiasme. Overal, in alle v/j-
ken van de stad. in de gelegenheden waar iets
te doen is, op de drukste punten van samen
komst, zullen de bussen U worden voorgehou
den en ge zult doof de vreugde en de blijd
schap Uw bijdrage in de gleuf deponeer'en.
Maar daarom is het vooraf nog even diens
tig U in te lichten omtrent het doel van deze
groote collecte.
Daar in Soestdijk zal een jonge moeder met
tranen in de oogen haar kindje in den arm
nemen, daar staat ieder klaar om moeder en
kind niets te laten ontberen en dengene, die
haar iets tekort zou doen, zouden we
Toen het „Fonds tot behartiging der belan
gen van behoeftige kraamvrouwen" het „Wit
Gele Kruis" en de Christelijke Vereeniging
tot Kraamhulp de handen in elkaar sloegen
om op den blijden dag iedereen te bewegen
iets af te staan voor de moeders, die veel moe
ten ontberen, had deze geste, na informatie,
de volle goedkeuring van de Koningin. Hoe
kan het ook anders? Als heel het Nederland
sche volk feest viert behooren daartoe zeker
de kraamvrouwtjes, die hulp behoeven en de
toekomst met zorg bekijken, omdat ze haar
kindje niet kunnen geven waarop het recht
heeft.
Moeten we nu nog meer over de collecte
„Oranjezegen" zegen? Zal er ook maar één
Haarlemmer achterblijven met het offeren
van zijn eere-penning? En wie een extra gift
wil storten zal bij de bovengenoemde ver-
eenigingen met twee, vier, zes handen een
welkom toegeroepen worden.
De collecte „Oranjezegen" zij een zegen voor
talrijke hulpbehoevende moedertjes!
OPLOSSINB VAN EEN GESCHIL MET DE
GEMEENTE.
Tusschen de N.V. v,h. Jonker's Betonbouw
alhier, (aanneemster van den bouw van een
voorfiltergebouw te Over veen voor de ge
meentelijke duinwaterleiding) en de gemeen
te Haarlem is eenl geschil ontstaan ten aan
zien van een door genoemde vennootschap
ongediende schaderekening groot f 14.526,90.
Partijen waren aanvankelijk overeen geko
men het geschil te doen behandelen volgens
het gestelde in paragraaf 47 van de derde
afdeeling der Aigemeene Voorschriften voor
de uitvoering en het onderhoud van werken
onder het beheer van het Departement van
Waterstaat. Bij brief van 15 December j,l.
geeft de vennootschap te kennen, dat zij be
reid is een en ander alsnog minnelijk te
schikken, indien de gemeente haar f 2000 be
taalt.
B. en W. stellen nu voor, met de vennoot
schap een dading aan te gaan waarbij laatst
genoemde, tegen betaling door de gemeente
van f 2000 afstand doet van alle verdere
aanspraken tegen de gemeente.
HEDEN: 14 PAGINA'S
Pa
voor 1937 zijn aan Haarlem nog eenige
bezuinigingen opgelegd. 1
De Chineesche „Christengeneraal" Feng
zou terechtgesteld zijn.
Prof. dr. Eug. Dubois wordt 28 Januari
80 jaar. 3
I11 de Chineesche provincie Ankwei wordt*
zwaar gestreden. 4
Een Engelsch schip is in de Spaansche
wateren door een bom getroffen, waar
door vier opvarenden werden gedood. 4
De kwestie van het eoupeeren voor het
Amsterdamsche Hof. 4
Gistermiddag is een oude zaak van uitlok
king van brandstichting weer voor de
Haarlemsche rechtbank behandeld. 5
De Bloemendaalsche raad heeft den heer
dc Groot tot secretaris benoemd. 6
Een vijftal personen heeft een heele buurt
bij Rotterdam geterroriseerd. 6
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De R. A. I. j
v. II.: Het witte Sprookjespaleis. 2
R. P.: Ruiterlijke bekentenissen. 3
Mr. E. Elias: De buren timmeren. 3
Carol Sugar: Vijftig jaar internationale
telefonie. 3
Van onzen Londenschen correspondent:
Kerkdienst per film. 4
II. D. Vertelling: De kunst en de Kat. 5
Voor de Jeugd. 9
K. de Jon2Haarlemsche Politiemuzïek-
vereeniging 2 3
De Burgei-lijke Stand van Haarlem is op
genomen op 21
