Haarlem's Dagblad
P,
Arbeid van
Gehuwde Vrouwen.
Auto-show.
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16744
Uitgave Loiirens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 22 Januari 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco pear
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertenticn i 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Door den minister van Sociale Zaken, mr.
Romme, is aan den Hoogen Raad van Ar
beid advies gevraagd over een „voorontwerp
van wet", dat beperkende bepalingen inzake
den arbeid van gehuwde vrouwen bevat. Het
woord voorontwerp toont al aan dat de zaak
zich nog in het voorbereidings-stadium be
vindt. Maar dit is al zeer' bewogen. Bij de
publicatie van het ministerieele plan is met
een een twintigtal vereenigingen, zich geza
menlijk aandienend als het „Comité tot Ver
dediging van de Vrijheid van Arbeid voor de
Vrouw" in verzet gekomen en de bezwaren
van dit Comité worden in dit nummer uit
eengezet door mevroüw Van den Bergh van
Eysinga-Elias.
Ik vestig de aandacht op deze beschouwing
niet alleen omdat het onderwerp zelf van
belang is, maar ook omdat in de groote lijn
de geopperde bezwaren dezerzijds geheel on
derschreven worden. Het is te begrijpen dat
een minister in dezen tijd geneigd is, te stre
ven naar de opheffing van ongelijkheden in
de arbeiders-distributie en dat hij dus be
koord wordt door de gedachte: „éen beroep
per gezin". Het klinkt eenvoudig en logisch.
Een zekere populariteit van dit denkbeeld is
buitendien te verwachten bij menschen die
jaloersch zijn op anderen, omdat die ande
ren hun gezins-inkomen uit twee bronnen
putten inplaats van uit éen. Ik behoef daar
niet verder over uit te weiden: men kent dit
verschijnsel wel en zal het zeker niet als een
motief voor nieuwe wetgeving beschouwen.
Van werkelijk belang zijn de vragen: ten
eerste of men gerechtigd is op zulk een wijze
in te grijpen in de menschelijke vrijheid
van-arbeid en ten tweede of door wetgeving
inderdaad onrechtvaardigheid in de distri
butie van arbeidsmogelijkheden wordt weg
genomen. Ik vraag met nadruk aandacht
voor deze twee punten omdat zij van zoo
groote beteekenis zijn en omdat het zoo
makkelijk is zieh van de zaak af te maken
met een oppervlakkig: „nou ja, laten er
maar wat baantjes vrijkomen voor gezins
hoofden, dan wordt er inkomen gedistri
bueerd over meer gezinnen en da's toch bil
lijk".
Het merkwaardige is dat men zulke be
perkingen makkelijker had kunnen toepas
sen in een vroegèren tijd, toen de positie van
de vrouw een geheel andere was maar toen
er voor zoo'n wet ook geen aanleiding be
stond. Die tijd is evenwel voorbij. Men kan
maar niet zoo eens de klok gaan achteruit
zetten en doen alsof er niets veranderd is!
En mij lijkt het zeer bedenkelijk, de men
schelijke energie en ondernemingsgeest te
gaan remmen evenzeer als dit vrouwen
als wanneer het mannen betreft en de
toekomst van een aantal gezinnen te gaan
ontwrichten wier levenspeil niet alleen,
maar wier vooruitzichten-voor-de-kinderen
geheel op de dubbele arbeidstaak der ouders
zijn gegrondvest. Als men daarover gaat
doordenken schrikt men er van.
In het scheppen van gelijkheid tussehen
de arbeidende gehuwde vrouwen slaagit mi
nister Romme heelemaal niet. Ik zal daar in
een volgend artikel uitvoerig op terugkomen
en wil er nu slechts op wijzen dat hij be
paalde groepen zonder eenige principieele
overwegingen in zijn wetsontwerp uitzondert
en dat hij andere onderwerpt aan een staats
controle op tijdelijke arbeidsvergunningen,
die m de practijk tot de grootste ergernis
en ontstemming aanleiding zou moeten ge
ven.
Tenslotte erkent hij zelf dat zijn ontwerp
slechts „een betrekkelijk klem aantal vrou
wen" betreft. Ik vestig er de aandacht op
dat daartegenover staat dat de uitvoering,
met al de paperasserie en controle die het
vereischt, zeer kostbaar zal zijn. Is dit een
tijd voor de instelling van nieuwe kostbare
ambtelijke diensten? Het tegendeel schijnt
onmiddellijk aanvaardbaar. Het kan de be
doeling toch niet zijn, op, deze wijze een aan
tal menschen - als ambtenaar aan het werk
te helpen?
De principieele waarde van het vooront
werp is mij even onduidelijk als de practi-
sche. De principieele èii practisehe bezwaren
schijnen mij zeer groot toe.
R. P.
Ernstige aanrijding op de
Leidsclievaart.
Het woord is aan
Dr. J. Neumann:
De pessimist maakt ons
kil, de optimist maakt ons
warm. Het leven van den
pessimist zetelt in zijn hoofd,
dat van den optimist in het
hart. Dat is ook de reden,
waarom de optimist op het
hart van anderen een beroep
doet. Daarom straalt van den
optimist leven uitterwijl bij
den pessimist enkel een dor
verstand aan den dag treedt.
Ja, verstandgeen rede.
Want rede is bij pessimisme
onbestaanbaar.
De „Doejoeng", de grootste tinbaggermolen ter wereld, bij het te water laten van de werf van de fa. Smit te Kinderdijk.
De „Huiiiber" uit Billitou terug
gekeerd.
Nog meer inbraken opgehelderd.
In 1935 gepleegd.
Het kwaad komt uit
Op 29 Juli 1935 werd een poging tot inbraak
gedaan in het Frans Hals Theater; hier is het
bij een poging gebleven, want er werd niets
vermist.
Op 29 Juli 1935 werd ingebroken in den
winkel van een ijshandelaar aan den Burgwal.
Hier hadden de inbrekers meer succes; een
bedrag van f 350 werd ontvreemd.
De daders van deze inbraken heeft de po
litie nu te pakken. Het zijn P. en R. van I.,
die ook betrokken waren bij een roofoverval
op den koopman V. aan de Ged. Oude Gracht.
Verder zijn er bij betrokken de 29-jarige De
V. en de 23-jarige P. S., beiden uit Haarlem.
Laatstgenoemde en P. waagden de poging tot
inbraak in liet Frans Hals Theater.
P. S. ontkent alles, maar de andere drie
hebben bekend. Ze zijn allen in verzekerde
bewaring gesteld.
Smokkelauto na beschieting in den
steek gelaten.
Douanebeambten confiskeeren groote
hoeveelheid koffie.
Als gevolg van de mond- en klauwzeer-
epidemie is aan het clandestiene veevervoer
over de Nederlandsehe grens nagenoeg een
einde gekomen, doch in de plaats daarvan,
aldus het A.N.P., hebben de beroepssmokke
laars zich geworpen op den sluikhandel in
petroleum, koffie, suiker en kleèdingstukken,
die iri groote hoeveelheden van België naar
Nederland of omgekeerd gesmokkeld worden.
Sedert eenigen tijd was bij de grensposten
te Moerbeke, Wachtebeke en Overslag het
vermoeden gerezen, dat met een luxe auto
groote hoeveelheden goederen uit Nederland
op frauduleuze wijze België binnen werden
gebracht. Gisternacht slaagde deze wagen
er in, de op den weg opgestelde versperrin
gen te passeeren. De dienstdoende douane
beambten losten daarop verscheidene scho
ten op de auto, waarop de bestuurder het
veiliger vond. den wagen in de steek te la
ten en op de vlucht te gaan. De auto, die
daarop in beslag genomen werd, bleek een
groote hoeveelheid koffie te bevatten.
„Slechts" 178 dagen onderweg geweest.
De sleepboot „Humber" van L. Smit en
Co's internationalen sleepdienst is Vrijdag
avond na een afwezigheid van ongeveer een
half jaar in de haven van Maassluis terugge
keerd van de sleepreis met den tinbaggermolen
Doejoeng" naar Billiton.
Vooral het gebeurde met den baggermolen
„Kantoeng", die reeds kort na het vertrek uit
Nederland in het Engelsche Kanaal verging,
droeg ertoe bij, dat het transport onder com
mando van kapitein Barend 't Hart met be
langstelling werd gevolgd en de aankomst te
Billiton op 18 November van het vorige jaar
werd met algemeene vreugde vernomen.
Onmiddellijk nadat de „Humber" aan den
wal was gemeerd, hadden wij een kort onder
houd met kapitein 't Hart, die op onze vraag,
of de reis vlot en naar wensch verloopen was,
bevestigend antwoordde. Het was een mooie
reis, die „slechts" 178 dagen geduurd heeft,
aldus de oudste gezagvoerder van den inter
nationalen sleepdienst.
Met groot genoegen vertelde kapitein 't Hart
over de buitengewoon prettige ontvangst te
Billiton. De aankomst van den tinbaggermolen
was terdege voorbereid en een feestelijk ont
haal viel de bemanning ten deel. Het geheele
bedrijf te Billiton werd bezichtigd en de be
manning werd een autotocht door het
landschap in de omgeving aangeboden.
De terugreis verliep eveneens zeer vlot en
reeds rekent men erop, dat de „Humber" de
volgende week opnieuw zee zal kiezen met een
sleep baggermateriaal, bestemd voor Kaap-
Be Armenraad te Haarlem.
25-jarig bestaan.
Dit jaar zal de Armenraad te Haarlem 25
jaar 'bestaan. De Raad werd ingesteld bij
koninklijk besluit van 28 Mei 1913, maar
het duurde tot 29 September van datzelfde
jaar voor de installatie door den burgemeester
geschiedde.
Mr. P. E. Barbas is sinds de oprichting secre
taris van den Armenraad.
Door een onvoorzichtigen schooljongen.
Vrijdagmorgen ongeveer half negen fietste
*en 15-jarige schooljongen over de Leidsche-
vaart in de richting van de stad. Links achter
hem reed mej. Z. uit Haarlem, eveneens per
fiets. De jongen week plotseling, zonder een
teeken te geven, naar links uit om de Adriaan
de Jongestraat in te rijden. Beiden vielen,
maar mej. Z. was er het ergste aan toe. Zij
brak haar rechterarm en kreeg bovendien een
schedelbasisfractuur. Door een juist pas-
seerenden geneesheer werd zij behandeld,
waarna zij per ziekenauto naar de Maria-
Stichting is vervoerd. Doordat dit ongeluk
juist op de rails gebeurde, had het tramver
keer naar Amsterdam een kwartier vertra-
ging.
Tegen den onnadenkenden scholier is pro
ces-verbaal opgemaakt.
De toestand van mej. Z. was hedenmorgen
niet ongunstig.
Fa,
Gr. Houtstr. 155, Tel. 11159
Druimin
(ZIE ADVERTENTIE).
(Adv. Ingez. Med.)
MODERNE WONINGEN
TE HUUR, op mooi punt bij de Hyacin-
thenlaan, 7 kamers, w.o. badkamer,
ƒ40.p. mnd. U kunt huren per lsten
Febr., Maart, April en Mei. Bevr. op het
werk en bij S. VELDKAMP, Van Dort-
straat 90, Telefoon 16373.
(Adv. Ingez. Med.)
Saneering in liet Bakkersbedrijf
te Haarlem.
H. O. V.
25 jaar geleden opgericht uit Haarlemsch
Muziekkorps.
In het voorjaar van 1913 werd de Haarlem-
sche Orkest Vereeniging opgericht, met het
doel het voortbestaan te verzekeren van het
sedert 1896 door den heer Oh. P. W. Kriens
voor eigen rekening en risico geëxploiteerde
Haarlemsche Muziekkorps.
Bij raadsbesluit van 12 Maart 1913 zijn alle
rechten en verplichtingen voortvloeiende uit
de tussehen den heer Kriens en het gemeen
tebestuur aangegane overeenkomst overge
gaan op de vereeniging.
Over enkele maanden zal dit voor het Haar
lemsch muziekleven zoo belangrijk moment
dus 25 jaar geleden zijn.
Reeds over 1913 gaf de gemeente aan de
H. O. V. een subsidie van f 15.000. Er is een tijd
geweest, dat deze gemeentelijke steun tot
f 30.000 was opgevoerd, maar de crisis is aan
leiding geweest de subsidie weer te verlagen
tot het oorspronkelijke bedrag van f 15.000.
Van de 117 bakkers waren er 112 voor.
Wij hebben indertijd reeds uitvoerige mede-
deelingen gedaan over de pogingen om te
komen tot een saneering van het bakkersbe
drijf te Haarlem en omstreken.
Met het ontworpen saneeringscontract heb
ben zich 112 van de 117 bakkers in Haarlem
en omstreken vereenigd. Daaronder zijn ook
de coöperaties.
Er zullen minimum prijzen voor het brood
worden vastgesteld die overeenkomstig de
thans algemeen geldende prijzen zijn. De op
zet is zooals de georganiseerde bakkers ons
verklaarden dat het knoeien met de brood
prijzen wordt tegengegaan.
Als de minister dit saneeringscontract bin
dend verklaart moeten ook de bakkers die er
zich tegen verklaard hebben, er zich bij aan
sluiten.
Ik heb wat op de Rai gedrenteld,
En. zoogezeid, mij min of meer,
Er in de weelde rondgewenteld,
Van een niet wentlend auto heir.
Voor een dier glanzende modellen,
Nu stil, maar binnen korten tijd,
Gereed om langs den weg te snellen,
Aan het modern verkeer gewijd,
Kwam ik opeens op een gedachte,
Die niet juist aan die auto lag,
Maar die ik daar had kunnen wachten
Bij elk vehikel ,dat ik zag:
Waneer ik voor dien mooien wagen,
Een zak met duiten nederleg,
Dan hoef ik weinig meer te vragen,
Dan rij ik er gewoon mee weg.
Nou ja, ik moet aan knopjes draaien.
En drukken op een
En sturend door de bochten zwaaien,
En toetefen een enkle maal.
Ik moet tenslotte, om te rijden
Den motor starten hij 't begin,
Maar dan kan ik geruischloos glijden,
De Rai uit en de wereld in.
Ik wilde daarmee maar beweren,
Er wordt heel weinig meer gedacht,
Aan auto technisch bestudeeren.
Door 't au to-zeer-bewust geslacht.
Men leert alleen maar een paar knepen,
Waarmee je 't ding kunt laten gaan,
En nog een duw en een paar grepen,
Waarmee je het weer stil doet staan.
Wat is de menschheid veel verschuldigd
Aan al dat ingenieurstalent.
Dat al te weinig wordt gehuldigd
En op zijn waarde wordt erkend.
Je gaat als leek een auto koopen
En als je 't geld maar hebt gestort,
Gaat zij gehoorzaam voor je loopen,
zoolang ze niet mishandeld wordt.
Dat heeft het onverdroten speuren,
Van knappe technici gedaan,
Ik huldig dus de ingenïeuren,
Die er onzichtbaar achter staan.
Koningin en Prinses maken een
wandeling.
Japan moet nog grootere offers
brengen."
Nationale mobilisatie wordt verder
doorgevoerd.
Prins Konoje opent het Japanschc parlement.
Bij de opening van bet Japansche parlement
heeft minister-president Konoje een rede ge
houden, waarin hij zeide, dat de Japansche
politiek gericht is op den vrede in het Verre
Oosten op den grondslag van onverbrekelijke
samenwerking tussehen Japan, China en
Mandsjoekwo.
Terwijl de Japansche regeering vastbesloten
is niet meer met de halstarrige Kwomintang-
regeering te onderhandelen, aldus Konoje, zal
zij er naar streven vriendschappelijke betrek
kingen tot de andere mogendheden te onder
houden.
De regeering zal thans steun verleenen aan
een nieuw Chineesch bewind, waarmede de
Chineesch-Japansche betrekkingen geregeld
zullen worden, het herstel van China mogelijk
zal worden en de grondslag voor duurzamen
vrede in het verre oosten gelegd kan worden.
Er behoeft niet- de nadruk opgelegd te worden,
dat de Japansche politiek ten aanzien van de
souvereiniteit en de territoriale onschendbaar
heid van China en ten aanzien van de uit de
verdragen voortvloeiende rechten van derde
mogendheden in China niet veranderd is.
De taak, die Japan heeft als stabili-
seerende factor in Oost Azië, legt het
land groote en moeilijke verplichtingen
op. Japan moet daarom nog grootere
offers brengen. De nationale mobili
satie, aldus de premier, moet op gees
telijk en stoffelijk gebied ten uitvoer
gelegd worden. Men moet er op be
dacht zijn, leger en vloot sterk te ma
ken en het economische en financieole
leven eenvormig te organiseeren.
Na Konoje voerde de minister van buiten-
landsche zaken, Hirota, het woord. Hij deelde
mede, dat de Chineesche regeering door de
goede diensten der Duitsche regeering, de
volgende Japansche vredesvoorwaarden wa
ren gedaan:
1. Staking van de pro-communistl-
sche, anti-Japansche en anti-Mand-
sjoerijsche politiek en samenwerking
met Japan en Mandsjoekwo op den
grondslag der anti-kominternpolitiek.
2. Instelling van gedemilitariseerde
zones onder speciaal bewind in bepaal
de streken.
3. Een economisch verdrag tussehen
Japan, China en Mandsjoekwo.
4. Schadeloosstelling voor de kosten
van den oorlog.
PRINS BERNHARD WEER UITGEREDEN.
SOESTDIJK, 22 Januari. Prins Bernhard
is hedenochtend om ongeveer half elf uitge
reden in de grijze open auto. De Prins, die
vergezeld was van zijn chauffeur, maakte
een rit in de omgeving van Baarn en Soest.
In den Paleistuin.
Aangetrokken door het fraaie weer hebben
de Koningin en de Prinses hedenmorgen een
wandeling gemaakt in den Paleistuin.
AUTOBOTSING IN DE MARNIXSTRAAT.
Vrijdagmiddag half vijf had op den hoek
van de Ma mix- en Stuyvesantstraat een
botsing plaats tussehen een vrachtauto uit
Nieuw-Vennep en éen personen-auto, be
stuurd door een dokter uit Haarlem. Laatst
genoemde moest voorrang verleenen, maar
hij kon dit niet doen, omdat de bestuurder
van de vrachtauto links in de bocht en hard
reed. Beide wagens werden zóó ernstig be
schadigd. dat ze moesten worden weggesleept.
De politie heeft van het gebéurde proces-ver
baal opgemaakt.
Langere duur der onderwijzers
opleiding
Wetsontwerp binnenkort te verwachten.
Aan het departement van Onderwijs wordt
thans de laatste hand gelegd aan het van den
Raad van State- terug ontvangen wetsont
werp tot wijziging van de Lager Onderwijs
wet, dat reeds in de Memorie van Antwoord
op de begrooting door den minister is aange
kondigd. Behalve eenige technische wijzigingen
bevat dit wetsontwerp als voornaamste punt
een voorstel om de opleiding voor onderwij
zers te verlengen van drie tot vier jaar, een
maatregel waarvan tevens eenige gunstige in
vloed voor de thans nog werklooze akte-
bezitters te verwachten is.
DIEFSTAL VAN KOPER-AFVAL.
Door de Haarlemsche politie is aangehou
den een 64-jarige koopman uit Haarlem, die
verdacht wordt van diefstal van 40 K.G. ko
per-afval. ten nadeele van de Centrale Werk
plaats. De koopman ontkent den diefstal. Hij
beweert het koper-afval in bewaring te heb
ben gekregen van iemand, die dezer dagen
overleden is.
De koopman is in verzekerde bewaring ge
steld.
laats een „Groentje" in Haarlem's
Dagblad. Het kost bijna niets en Uw
waarborg van succes ligt in de steeds
groeiende populariteit van deze rubriek.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
pag.
De Haarlemsche politie heeft een aantal
inbraken, in 1935 gepleegd, opgehelderd. 1
Zeer veel bakkers te Haarlem zijn voor
saneering van hun bedrijf. i
De verkoop van weldadigheidspostzegels
heeft een bate van ruim twee ton opge
leverd. 3
De mijnen hebben in 1937 zeer veel ge
produceerd. 3
Chautemps behaalt een groote meerder
heid in de Fransche Kamer. 4
Het jaar 1937 was voor den uitvoer van
bollen niet ongunstig, 4
Bioscopen. 5
Gabriëls verbetert twee wereldrecords
biljarten cadre 452. 7
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Ai-beid van gehuwde vrouwen. 1
Mevr. Van den Bergh van EysingaElias:
De arbeid van de gehuwde vrouw. 3
P. v. d. Hem: De wedstrijd in vlootbouw. 3
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge Levens. 5
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen. 5
Jules Kammeijer: Blijft Fit. 5
J. B. Schuil: Nationale Revue. 6
Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 7.