Amerika versterkt de bewapening.
Roosevelt's voorstellen aan het Congres.
België,
De Zwitsersche volksrechten in herstel.
W*
THIJS IJS GAAT DOOR DIK EN DUN
ZATERDAG 29 JANUARI 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
De met spanning verwachte bood
schap van president Roosevelt ovet-
de bewapening is gisteren aan het
Congres overhandigd.
De president stelt hierin het Con
gres voor:
le. dat het zal toestemmen in het
uitgeven van 6.800.000 dollar voor
het aanschaffen van materieel tot
het bestrijden van aanvallen uit de
lucht. Deze som zal voorkomen op de
begrooting van 1939.
2e. dat het zal toestemmen in een
betere organisatie van de leger
reserve, hetgeen 450.000 dollar zal
kosten.
3e. dat het zal toestemmen in het
uitgeven van 6.080.000 dollar voor het
aanschaffen van machinerieën voor
het vervaardigen van legermaterieel.
Hiervan zal 5 millioen voorkomen op
de benrooting van 1939.
4.e. dat het zal toestemmen in het
lircgeven van twee millioen dollar
voor het.vervaardigen van munitie.
5e. dat het zal toestemmen in het
uitbreiden van het bestaande pro
gramma voor het bouwen van oor
logsschepen met twintig procent.
6e. dat het zal toestemmen in het
bouwen van twee slagschepen en twee
kruisers boven het bestaande pro
gramma in het kalenderjaar 1938,
hetgeen gedurende het belastingjaar
1939 een uitgave van een kleine som
zal eischen.
7e. dat het zal toestemmen in het
uitgeven van vijftien millioen dollar
voor het bouwen van een aantal
kleine schepen van een nieuw type
voor proefnemingen, waarbij inge
sloten het maken van plannen voor
kleine schepen van een ander type,
mdien dit noodig mocht blijken.
President Roosevelt verklaarde verder van
meening te zijn, dat thans voor het congres
de tijd komt om wettelijke maatregelen te
Barcelona neemt represailles.
Bombardementen van steden achter het
front.
De zender der Spaansche Republi
keinen Radio Barcelona heeft gister
avond een lange nota bekend ge
maakt van het ministerie van lands
verdediging betreffende bombardee
ring uit de lucht van achter het
front gelegen steden. Hierin wordt
o.a. gezegd:
„Tegen het vreeselijke luchtwapen
bestaat slechts een toevlucht: De
zelfde methoden toe te passen als de
vijand. Dus terreur tegen terreur.
Het opperbevel kan niet gelaten en lijdelijk
bij de door de luchtmacht der opstandelingen
veroorzaakte verschrikkingen toezien en
heeft besloten, dat als represaille tegen de
bombardemènten van Barcelona, Tarragona.
Valencia en het geheele kustgebied van de
Middellandsche Zee Salamanca en Valladölid
zullen worden gebombardeerd.
Vandaag (dat was dus Vrijdag) hebben de
vliegtuigen der regeering behalve de mili
taire doelen te Oropesa en Talavara Sala
manca gebombardeerd. Alle andere aanval
len op onze steden zullen eveneens worden
beantwoord".
Toc-h verklaart de minister van
landsverdediging openlijk, dat de re-
geeringsluchtmacht zich volkomen
van een bombardeering van achter
het front gelegen steden zal onthou
den, indien de vijand er evenzeer
mede ophoudt. De republikelnsche
regeering zal met genoegen deelne
men aan ieder initiatief om tot een
compromis te komen, waarbij strijd
middelen, die onschuldigen zouden
treffen, zullen worden ontweken.
Bombardement op Salamanca
verijdeld.
Havas verneemt uit Salamanca 28 Januari:
Vanochtend heeft een escadrille van de re-
geeringsluchtmacht gepoogd Salamanca te
bombardeeren. De vliegtuigen werden even
wel door het afweergeschut en de jachtvlieg
tuigen van Franco verdreven.
Berichten over het front bij
Teruel.
Uit Barcelona verneemt Havas voorts, dat
■de regeerinstroepen blijkens een mededee-
ling van regeeringszijde aan het front bij
Teruel doorgaan aan te vallen in den sector
van Singra en in dien van Celadas. De op-
marsch der rec'htschen in de richting van den
Rio Alfambra is volkomen tot staan gebracht.
De rechtsche troepen trekken snel terug naar
het noorden, teneinde de regeeringstroepen
tegen te houden, die Singra bedreigen. De
weg van Teruel naar Saragossa ligt thans
onder bereik van het geweervuur der regee-
ringsma nschappen
Militaire kringen bewaren groote reserve
ten aanzien van de toekomstige operaties. Zij
geven echter uitdrukking aan werkelijke vol
doening, aangezien de tegenstanders hun reser
ves verbruiken op de punten, waarheen de
bevelvoering der regeeringstroepen hen lokt.
De afleidingsmanoeuvre in de richting van
Singra zal wellicht gevolgd worden door
andere van denzelfden aard.
Uit Saragossa meldt Havas: Het schijnt, dat
de regeeringstroepen zich tot eiken prijs mees
ter willen maken van den weg naar Teruel.
Zij hebben felle aanvallen gedaan tusschen
de beide zijrivieren van de Alfambra ten Zuid
westen van Celadas. De aanval, welke na een
voorbereidend artillerievuur werd ontketend,
werd gesteund door vechtwagens. De aan
vallers. werden evenwel teruggeslagen. Latere
aanvallen wei-den eveneens teruggeslagen.
Baskische autoriteiten terechtgesteld.
De vertegenwoordiger der Baskische regee
ring te Londen heeft een communiqué gepu
bliceerd, waarin hij verklaart, dat ondanks de
pogingen tot weerlegging van de rechtsche
autoriteiten de Baskische regeering documen
ten bezit, welke uitvoerig aantoonen, dat tot
de terechtstelling van drie hooggeplaatste Bas
kische persoonlijkheden besloten is door de
rechtschen, gelijk de hertog van Atholl kort
geleden aan het licht bracht.
Het communiqué voegt hieraan toe, dat de
Baskische regeering bovendien bevestiging
heeft gekregen van het bevel tot terechtstel
ling van een vierde Baskische persoonlijk
heid.
nemen om te voorkomen, dat in tijden van
oorlog onredelijke winsten worden gemaakt
en voor een mogelijken oorlog de lasten zoo
veel mogelijk over de bevolking worden ver
deeld naar draagkracht. Ontwerpen hiertoe
werden jarenlang door dit en vorige con
gressen bestudeerd.
Het is noodzakelijk, dat op het oogenblik
iedereen zich realiseert dat de ongelukkige
toestand van de wereld te dikwijls leidt tot
een verachten van die beginselen en ver
dragen, waaraan de internationale wet on
der-worpen is en in het invoeren van nieuwe
factoren in de huidige oorlogvoering.
Doeltreffende bescherming beteekent, al
dus de president, dat niet alleen de kusten
van de Vereenigde Staten worden beschermd,
doch ook de verbindingslijnen, ver van de
kust verwijderd moeten worden beschermd
en een krachtige vijand moet honderden mij
len van de kusten verwijderd gehouden wor
den. Verder kan de verdediging niet beperkt
blijven tot een Oceaan of tot een kust, om
dat de andere zeker veilig is, terwijl men ook
niet zeker kan zijn, dat de verbindingsweg,
het Panama-kanaal, veilig zal zijn. Een doel
treffende verdediging .eischt derhalve een
gelijktijdige verdediging van alle deelen van
de Vereenigde Staten. Het is derhalve een
duidelijke plicht, dat iedere poging moet wor
den gedaan den vrede te bewaren, doch te
gelijkertijd moet het land beschermd wor
den. Dat is het doel van deze voorstellen.
Tenslotte verklaarde president Roosevelt
nog. dat de bescherming van de Vereenigde
Staten niet gegrondvest is, of zal zijn. op
den aanval, doch alleen op de verdediging.
Arrestatie wegens hoogverraad.
Te Weenen is een zekere dr. Tavs gearres
teerd op grond van de ontdekking van een
voor hem ernstig compromitteerend document,
dat een program van actie inhield voor 1938.
Het onderzoek wordt voortgezet tegen nog
vijftien gearresteerden. Uit goede bron meent
men te weten, dat het program van actie van
de groep Tavs. de vervanging van het tegen
woordige kabinet door een overgangskabinet
behelsde. Voorts schijnt dit document hulp van
buiten het Oostenrijksche gebied verwacht te
hebben. Uit de officieele. verklaringen blijkt
echter, dat niet is vastgesteld, dat deze ver
onderstelling op een concreten grondslag be
rustte.
Rexistisch afgevaardigde dient
aanklachten in.
Naar aanleiding van de vechtpartij in de
Kamer heeft de Rexistisehe afgevaardigde
Sindic een aanklacht ingediend tegen Marcel
Henri Jaspar, Lahaut en Delbrouck wegens
mishandeling.
Gaat minister Van ïsacker heen?
De Libre Belgique weet te melden, dat de
Christelijk-Democratische minister van Eco
nomische Zaken, Van ïsacker, zeer binnen
kort uit de regeering zal treden. Hij zal be
noemd worden tot president-commissaris van
de Credietbank, in de plaats van Hymans, die
kortelings is benoemd tot lid van de directie
der nationale maatschappij voor crediet aan
de Nijverheid
De Valera stelt zich niet candidaat
in Ulster.
De Valera heeft thans officieel medegedeeld,
dat hij zich geen candidaat zal stellen voor
de algemeene verkiezingen in Ulster, aange
zien hij van meening is, dat de verkiezingen
niet het werkelijke gevoelen van de bevolking-
weergeven over de verdeeling van het gebied.
De Valera, aldus Havas, is van meening, dat
de bevolking van verscheidene graafschappen
aansluiting bij den Ierschen Vrijstaat ver
langt en niet onder het parlement vai\ Belfast
wil blijven
Berichten over den toestand
overdreven
Officieele Grieksche kringen te
Londen bevestigen, dat een aantal
leiders der politieke oppositie uit
Athene zijn gedeporteerd wegens de
verspreiding van opruiende vlug
schriften.
De kringen noemen evenwel het
bericht, dat Metaxas de absolute dic
tatuur zou hebben ingesteld over
dreven.
Een bijzondere correspondent van Havas
meldt uit Athene, dat geen wijziging is ge
komen in het politieke regime in Grieken
land, dat blijft zooals het sedert Augustus
1936 was. Met het oog op het drijven van
reactionnairen, en o.a. de publicatie van
clandestiene schotsschriften, heeft de regee
ring echter besloten, een aantal personen te
verbannen. Overigens is het in het land
rustig.
Het Atheensch Telegraaf Agentschap deelt
nog mede, dat een complot is ontdekt om een
aanslag te plegen op het leven van minister
president Metaxas. In verband hiermede zijn
vijftien personen gearresteerd, waarvan twee
of drie gepensioneerde officieren. Zij zijn
voor den tijd van een jaar naar Ales gede
porteerd
DoitseMaiJEidL
Rijksdag niet hijeen op 30 Januari.
Het D.N.B. meldt, dat de in de bui-
tenlandsche pers verspreide berichten,
volgens welke de Rijksdag op 30 Jan.
den vijfden verjaardag van het na
tionaal socialistisch bewind zou
bijeenkomen en Ilitler een redevoe
ring zou houden, onjuist zijn.
Zij zijn waarschijnlijk te verklaren uit het
feit, aldus het D.N.B., dat de Führer in de
laatste jaren op 30 Januari politieke uiteen
zettingen heeft gegeven en dat voor het geval
hij daar ook dit jaar toe zou besluiten, door
de desbetreffende technische en bestuursih-
stanties voorbereidingen waren getroffen.
Voor de viering van den 30sten Januari is
te Berlijn het volgende programma samen
gesteld:
8 uur: Groote reveille en optochten van de
muziekkorpsen der nationaal-socialistische be
weging.
9 uur: Rijksminister Goebbels spreekt voor
de radio tot de Duitsche jeugd.
10 uur: Défilé van de lijfwacht der S.S. voor
Hitier bij de rijkskanselarij.
11 uur: Overhandiging door Hitler van de
eereteekenen aan de dragers van den natio-
nalen prijs.
20 uur: Traditioneele fakkeloptocht langs de
rijkskanselarij. ij
Engelsclie treiler als verloren
beschouwd.
Met tien man in den storm vergaan.
Uit Londen,, 28 Jan. Men heeft alle hoop
opgegeven nog iets terug te vinden van den
treiler uit Milford Haven, „Gordon Richard",
die waarschijnlijk tijdens de laatste stormen
on den Atlantischen Oceaan vergaan is met
de geheele bemanning, die uit tien koppen be
stond.
DE JUWEELEN DER FAMILIE HESSEN.
BRUGGE, 28 Januari (A.N.P.). Baron
von Neurath, de eerste secretaris van het
Duitsche gezantschap te Brussel, heeft een
bezoek aan Brugge gebracht om er de juweelen
van de familie Hessen Ie halen.
De waarde d^zer juweelen wordt geschat op
drie millioen franken. Bij de collectie bevindt
zich een met kostbare steenen bezette zilveren
sigarettenkoker, een geschenk van tsaar Nico-
laas van Rusland. Hij draagt de volgende
inscriptie: „For darling Ernie with fondest
lave from Nick and Alix. Nov. 25the 1904".
De juweelen zullen naar het slot te Frie-
drichsruhe worden overgebracht.
Brand woedde in tehuis voor
bejaarden.
Tien dooden, twee gewonden.
HELSINGFORS, 28 Januari. Het
gemeentelijk tehuis voor ouden van
dagen te Ylaene is door brand geheel
vernield. Tien personen zijn om het
leven gekomen, twee werden gewond.
Wisselagent verdwenen.
Een millioen frank was hem toevertrouwd.
BRUSSEL, 28 Januari (A.N.P.) Een 34-jarige
wisselagent, die het deed voorkomen alsof hij
arbitragezaken deed op de beurzen van Parijs,
Luxemburg en Amsterdam, heeft van cliën
ten in totaal meer dan een millioen franken
ontvangen voor transacties. Een der cliënten
had den man 800.000 Franken toevertrouwd.
Toen hij einde 1937 den stand van zijn reke
ning verzocht, deelde de wisselagent mede,
kasmoeilijkheden te hebben, doch er voor te
zullen zorgen, dat de afrekening op 15 Jan. zou
geschieden.
Sedert eenigen tijd heeft men den man
evénwel niet meer gezien.
Deze heeft reeds .een veroordeeling achter
den rug. Hij werd later evenwel voorwaarde
lijk in vrijheid gesteld.
Woonschuitbewoner door kolen
damp bedwelmd.
Vrouw overleden.
Vrijdagmiddag' is te Aalsmeer ontdekt, dat
de bewoners van een woonbark, liggende aan
de Stommeerkade, door kolendamp zijn be
dwelmd. Toen een dochter van deze bewoner,j
bij de schuit kwam en op haar kloppen geen
antwoord kreeg, sloeg zij een ruit in, waardoor
zij naar binnen kon kruipen. Daar vond zij
haar vader bewusteloos op een stoel en haar
moeder levenloos te bed. Een geneesheer con
stateerde, dat de vrouw was overleden. Daar
door het kapotslaan van de ruit nog tijdig
versche lucht was toegestroomd, keerde bij
den man na eenigen tijd het bewustzijn weer.
Hij zal waarschijnlijk geen nadeelige gevolgen
van de bedwelming ondervinden. Bij onder
zoek bleek, dat een in het woonvertrek staan
de kachel de kolendamp had verspreid.
Verschillende volksstemmingen in het vooruitzicht.
Gematigder gebruik van de „dringendheidsbepaling".
Initiatiefvoorstellen in stemming gebracht.
Genève, 22 Januari 1938.
(Van onzen correspondent.)
'ANNEER men hier zegt, dat het jaar
1938 waarschijnlijk het jaar van
het herstel der volksrechten zal
worden, moet men natuurlijk niet
denken, dat Zwitserland in de vorige jaren
onder een soort van dictatuur zou hebben te
lijden gehad! De Zwitsersche volksvertegen
woordiging heeft ook in den laatsten tijd vol
komen normaal gewerkt; de verkiezingen zijn
op tijd en onder volkomen stemvrijheid der
kiezers gehouden; de regeering heeft zich
geen rechten aangematigd, die haar door de
gekozenen van het volk niet waren toever
trouwd. Kortom de democratische betrek
kingen en volksvertegenwoordiging hebben
geenerlei schade ondervonden.
Toch is het niet geheel ten onrechte,
wanneer men van een „herstel der
volksrechten" spreekt, omdat de bij
zondere rechten die het Zwitsersche
volk in tegenstelling tot de meeste
andere volken bezit, in den laatsten
tijd wel wat erg in de verdrukking
waren geraakt: het recht, om door
middel van het referendum of volks
stemming het laatste oordeel over
belangrijke wetten uit te spreken,
alsmede het recht, om zelf wets
voorstellen in te dienen en ook daar
over een volksstemming uit te lokken.
In drieërlei gevallen hebben de Zwitser
sche stemgerechtigden volgens de Zwitser
sche Grondwet het recht door middel van
het referendum 't laatste en beslissende woord
over een wetgevenden maatregel uit te spre
ken. In de eerste plaats is geen grondwets
wijziging geldig, indien deze niet uitdruk
kelijk door een volksstemming, waaraan alle
kiezers van het gansche land mogen deelne
men, bekrachtigd werd. In de tweede plaats
hebben dertigduizend stemgerechtigden de
bevoegdheid een referendum over een wet
aan te vragen, waarmede zij zich niet ver
eenigen kunnen, in welk geval ook deze wet
eerst geldig zal worden, indien zij door de
meerderheid der stemmers wordt goedgekeurd.
De 3% Indische leening 1937 A
geheel geplaatst.
Van bevoegde zijde vernemen wij,
dat het restant aan obligaties der 3
pet. Nederlandsch-Indische leening
1937 A thans geheel is geplaatst, zoo
dat de gelegenheid tot verkrijgen dier
stukken bij het agentschap van het
ministerie van financiën te Amster
dam niet zal worden heropend.
Gearresteerde Veluwsche inbreker
Complot aan het werk?
Inbraken duren voort.
De man, dien de Apeldoomsche politie Don
derdag heeft gearresteerd onder verdenking
schuldig te zijn aan de talrijke inbraken op de
Veluwe, de 41-jarige D. v. L., uit Haarlem, heeft
Vrijdag een volledige begentenis afgelegd en
de plaatsen opgegeven, waar hij den buit had
verborgen. De man was pas kort uit de ge
vangenis ontslagen.
Ondanks deze aanhouding blijven echter
de inbraken doorgaan. Zoo zijn gisternacht te
Loenen, onder de gemeente Apeldoorn, weer
drie inbraken gepleegd, en wel in een slagerij,
een kruidenierswinkel en een villa, waarbij de
inbreker zich, evenals de arrestant dit placht
te doen, toegang heeft verschaft door het uit
snijden van een ruit. In alle drie gevallen was
de buit vrijwel van geen beteekenis, hoewel de
huizen wel terdege waren onderzocht. Ook hier
scheen het den inbreker alleen om geld te
doen te. zijn. In geen enkel der drie gevallen
hadden de bewoners iets gehoord.
De politie vermoedt nu dat de aangehoudene
nog een of meer collega's in het complot heeft
gehad. Deze beweert echter geheel alleen te
hebben gewerkt zonder handlangers.
ONZE DAGELIJKSCHE KINDERVERTELLING
En zoo zal je zien, vervolgde Neusopius, dat we
Op hetzelfde oogenblik hoorden ze beiden (Dickie en Neusopius)
een hevig lawaai en toen ze in de richting keken van den schoor
steen, zagen ze plotseling iemand plat op zijn neus vallen. Er was een
mensch uit den schoorsteen komen vallen
Neusopius sprong van zijn stoel op van schrik en Dickie liep snel
in de richting van Thijs. Want hij had hem al lang herkend en Dickie
sprong in de rondte van plezier. Daar was Thijs, daar was Thijs en nu
kon hij tenminste weer weg! Weg.'weg, uit deze gevangenis!!
Thijs! Thijs!! riep Dickie opgewonden uit. Thijs! Heb je je
bezeerd??
Thijs prooeerde overeind te krabbelen. Hij was nog een beetje
duizelig, door den smak, dien hij gemaakt had en keek daarom een
beetje versuft de kamer door Toen kreeg hij eindelijk Dickie in de
gaten.
Dickie! Hoe gaat het er mee? En wie iso! Neusopius!!
Neusopius keek grimmig toe. Ja, mamaetje. ilr ben het en je *omt
Uier n»et meer vandaag 1
En in de derde plaats heeft de Grondwetsher
ziening van 1891 den Zwitserschen stemge
rechtigden het recht gegeven zelf een aanvul
ling of wijziging van de Grondwet of een
wetsvoorstel in te dienen, waarvoor de onder-
teekening door 50.000 kiezers noodzakelijk
is. Een dergelijk „initiatief-voorstel" zal dan
door de regeering en het parlement moeten
behandeld worden, waarna tenslotte ook hier
over een volksstemming zal moeten gehouden
worden.
De verplichte onderwerping van voorstellen
tot Grondwetswijziging aan het beslissende
volksreferendum is zoo duidelijk en voor
behoudloos voorgeschreven, dat op dit volks
recht natuurlijk geenerlei inbreuk is ge
maakt. Doch dit zijn in de laatste jaren dan
ook vrijwel de eenige volksstemmingen,
waarbij het geheele land betrokken was ge
weest. Voor het overige heeft -de regeering
met goedvinden van het parlement de volks
rechten zooveel mogelijk veronachtzaamd. Dit
werd bij wetsvoorstellen, die in de oogen van
een groot deel van het volk eigenlijk geen ge
nade vonden, mogelijk, omdat de Grondwet
een uitzondering toelaat op de bepaling, dat
30.000 stemgerechtigden de bevoegdheid be
zitten een referendum tegen een hun onwel
gevallige wet aan te vragen: indien de volks
vertegenwoordiging het onderwerp voor „drin
gend" verklaart, vervalt het recht een volks
stemming aan te vragen en wordt de door de
Kamer en Senaat aangenomen wet onmiddel
lijk van kracht. In de laatste jaren werd het
nu meer en meer gebruikelijk, om bij wetten,
waartegen een vrij sterk verzet in den lande
te vreezen was, een beroep te doen op de we
reldcrisis, die geen uitstel van den wetgeven
den maatregel gedoogde. Dit werd zulk een
gewoonte, dat zelfs wanneer het verband tus
schen de nieuwe wet en de crisis slechts heel
zwakjes was of heelemaal niet te vinden, dan
toch de „dringendheidsbepaling" in de wet
werd opgenomen, en aldus een referendum er
over onmogelijk werd gemaakt. En wat het
recht van het volk betreft, om eigen „initia
tiefvoorstellen" in te dienen, de regeering
talmde zoolang met haar boodschappen aan
het parlement over de al of niet doelmatigheid
van een uit het midden van het volk inge
diend en door 50.000 en meer kiezers onder
teekend wetsvoorstel, dat ook dit volksrecht
meer papier dan werkelijkheid werd!
AAN dezen toestand van een feite-
lijke uitschakeling der volksrech
ten zal vermoedelijk een einde komen.
De regeering heeft reeds verklaard,
dat zij de crisis grootendeels als ge
ëindigd beschouwt en dus niet langer
een beroep op de crisis zal willen doen
om wetten aan het referendum van
het volk te onttrekken.
Dit is vooral van belang met betrekking
tot het financieel beleid der regeering. In de
laatste jaren zijn in tegenstelling tot de be
doeling der Grondwet verschillende nieuwe
directe en indirecte belastingen ingevoerd,
zonder dat het volk de gelegenheid kreeg bij
referendum hierover zijn meening te uiten.
Deze practijk, die eigenlijk met den geest der
Grondwet in strijd was en waartegen vooral
van sociaal-democratische zijde herhaaldelijk
geprotesteerd werd, zal thans niet langer wor
den voortgezet. De regeering zal weldra een
wetsvoorstel indienen, dat het evenwicht tus
schen de staatsinkomsten en de staatsuitga
ven voor een hopelijk lange reeks van jaren
zal waarborgen en dat na de verkregen goed
keuring van het parlement ook aan de eind
beslissing van het souvereine volk zal voorge
legd worden, indien althans 30.000 stemgerech
tigden een referendum erover verlangen. Dit
is heel waarschijnlijk. Want er zullen wel zoo
veel nieuwe belastingen worden voorgesteld of
oude worden bestendigd, dat het niet moeilijk
zal vallen daarvoor 30.000 tegenstanders te
vinden!
Zal dus eenerzijds het recht van het volk,
om een referendum aan te vragen, voortaan
naar den wil der regeering zelf zoo min moge
lijk door de „dringendheids-bepaling" worden
ontdoken, anderzijds heeft de regeering ook
besloten geleidelijk de op de staatskanselarij
ingediende initiatief-voorstellen af te hande
len en deze aan het beoogde referendum voor
te leggen. De regeering heeft met dit voorne
men reeds een bescheiden begin gemaakt door
dat zij het initiatief-voorstel van fascistische
zijde over het verbieden dei- vrijmetselarij in
Zwitserland einde November in stemming
heeft gebracht. Doch al is thans één initiatief
voorstel afgedaan (en overeenkomstig het
advies van regeering en parlement verworpen),
er liggen thans nog twaalf andere voorstellen
op de staatskanselarij op afdoening te wach
ten en drie andere kunnen ieder oogenblik
worden ingediend!
De inhoud van deze voorstellen is heel ver
schillend en toont de veelzijdigheid van de
openbare belangstelling voor vraagstukken
van algemeen belang. Drie van de 15 initia
tiefvoorstellen hebben ten doel door een pre-
ciesere omschrijving van de Grondwetsbepa
ling het in de vorige jaren van de „dringend
heids-bepaling" gemaakte misbruik voortaan
te verhinderen. De andere voorstellen betref
fen de particuliere wapenfabricage en wapen
handel, de werkverschaffing, de administra
tieve rechtspraak, de ondersteuning van de
ouden van dagen, de werkloosheidsverzekering,
de vrijheid van drukpers, de staatsspoorwegen,
de verkeersregeling tusschen trein en auto, de
vervaardiging van brandewijn, de bestrijding
der spionnage, het begrootingsrecht van het
parlement, een extra-crisis-belasting. Over
vier van deze 15 initiatiefvoorstellen zal nog
in het jaar 1938 de beslissing vallen. Ofschoon
de regeering ook de andere zoo spoedig moge
lijk wil afdoen, moet dit jaar nog met een be
scheiden afbetaling worden genoegen geno
men. Want in December zal de volksstemming
moeten gehouden worden over het Wetboek
van Strafrecht, dat in December eindelijk na
een parlementaire behandeling van niet min
der dan twintig jaren de goedkeuring van
kamer en senaat verkregen heeft.'Dit Zwitser
sche strafwetboek zal, indien het volk bij re
ferendum het aanneemt, in de plaats van de
25 verschillende wetboeken van strafrecht ko
men, die tot dusverre in de 25 heele en halve
kantons van Zwitserland van kracht zijn. Men
begrijpt, dat menig kanton aan het behoud
van zijn eigen oude recht hangt en dus heel
wat tegenstand der kiezers te overwinnen zal
zijn, wil Zwitserland tot éénheid van straf
recht eindelijk komen. Daarom kan men de
regeering begrijpen, die de stemgerechtigden
in dit jaar van de belangrijke voksstemming
over het Wetboek van Strafrecht niet al te
zeer met andere vraagstukken vermoeien wil.
Een reusachtige voorlichtingsarbeid over de
kwestie van de eenheid van strafrecht is on
ontbeerlijk. Daarom zullen dit jaar nog slechts
vier initiatiefvoorstellen aan de beurt voor
een referendum komen. Doch de vaste wil van
de regeering om de volksrechten ook in dit
opzicht in eere te herstellen, staat buiten
twijfel.
R DE JONG VAN BEEK EN DONS
