Haarlem's Dagblad
E
Iel de Middellandsclie
Zee.
Op Soestdijk alles
zeer goed.
Excelsior.
53e Jaargang No. 16754
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Ai gein. Drukkerij N.V.
Bureaus: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15034
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks,
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Donderdag 3 Februari 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
11.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» zie rubriek
Het torpedeeren van het. Engelsche stoom
schip „Endymion". zelfs zonder eenige waar
schuwing, heeft in Engeland diepen indruk
gemaakt. De toon der Engelsche bladen is dui
delijk. En minister Eden heeft aan de ambas
sadeurs van Frankrijk en Italië, Corbin en
Grandi, voorstellen ter hand gesteld, waarin
thans niet alleen volledige toepassing van het
accoord van Nyon (inzake de zeerooverij in de
Middellaïidsche Zee) maar ook verscherping
wordt gevraagd. Want volgens berichten uit
Engeland zou Eden voortaan alle verdachte
duikbooten zonder verderen omslag willen la
ten vernietigen. „Verdacht" zou dan iedere
duikboot zijn, die niet geheel boven het water
oppervlak vaart en zich ophoudt nabij de
scheepvaartwegen, die te Nyon voor alle han
delsschepen zijn vastgesteld.
Corbin en Grandi hebben, volgens den Lon-
denschen correspondent van de Tel., deze
voorstellen zonder eenige meeningsuiting hun
nerzijds in ontvangst genomen en beloofd ze
aan hun regeeringen te zullen voorleggen, die
blijkbaar eerst het officiëele rapport van den
commandant van de Endymion zullen af
wachten.
Intusschen zegt de Daily Telegraph, dat aan
Italië ook verzocht zou zijn inlichtingen te
verstrekken over de mededeeling van de
"Spaansche Vegeering,- dat een aantal Italiaan-
sche torpedoboot jagers en duikbooten in het
bezit der Spaansche nationalisten is overge
gaan en nu, met gewijzigde namen, onder
Franco's vlag vaart.
Men kent deze beschuldiging, die een eigen
aardig licht werpt op de keurige besprekingen
der drie gezamenlijk-patrouilleerende mogend
heden. Inderdaad zijn de tijden waarin onder
nemende zeeroovers voor eigen rekening een
schip exploiteerden, handelsschepen enterden
en van de buit leefden, voorbij. De huidige on
dernemende zeeroovers enteren niet en behalen
ook geen bult. Zij vernietigen alleen. Hun on
derzeeërs zijn zeer kostbaar in aanschaffing en
onderhoud, men kan moeilijk veronderstellen
dat de een of andere dol-geworden multi-mil-
lionair dit bedrijf voor zijn genoegen uitoefent
en dus moet het de een of andere mogendheid
zijn, zich verbergend achter Franco, die zelf
maar over een bedroefd klein beetje verouderd
vlootmateriaal beschikte. Welnu!
Wij citeerén in dit nummer een kort artikel
tut het Engelsche. liberale dagblad „Man
chester Guardian" waarin het Italië scherp
ironiseert over de invoering van den Pruïsi-
schen paradepas. Het stukje is een bewijs van
de voortdurende geprikkelde stemming die
tusschen beide landen bestaat. Als men erbij in
aanmerking neemt dat op dezelfde pagina van
de Manchester Guardian een vlijmscherp ar
tikel over de torpedeering van de Endymion
voorkomt" krijgt het een nog heel andere be-
teekênis.
Hoe moet dit alles eindigen?
Het is in den laatsten tijd niet te misken
nen, dat de Engelsche houding steeds scher
per wordt. De „Britsche leeuw", zooals men
dan pleegt te zeggen in de vanouds-bekende,
afgezaagde maar juist door haar ouderwets
heid verontrustende beeldspraak, „laat zich
niet te lang tergen". Achter dit pathos ver
bergt zich de onloochenbare waarheid, dat
Engeland een paai- jaar geleden nog „achter"
was met zijn bewapening, dat het zich sinds
dien op geweldige schaal is gaan bewapenen
en dat het zich nu steeds sterker gaat voelen.
Naarmate dit machtsbewustzijn stijgt wordt
de toon scherper, worden de voorgestelde
maatregelen krasser en neemt de kans toe op
maatregelen die heelemaal -niet meer voorge
steld, maar eenvoudig meteen uitgevoerd zul
len worden. Ver verwijderd kan dit tijdstip
niet meer zijn en het wekt verwondering dat
men van de andere zijde de aanvallen op En
gelsche schepen blijft voortzetten.
Van de volken die in de massa-slachting
van 19141918 betrokken waren kan men er
zich geen voorstellen dat sterker afkeer van
een mogelijke herhaling heeft dan het En
gelsche dat ten allen tijde om de mentali
teit van den paradepas heeft gelachen en er
nooit iets voor gevoeld maar deze duik
boot-aanvallen schijnen er op berekend het
er voortdurend aan te herinneren, dat zijn
oude macht-ter-zee niet meer geëerbiedigd
wordt.
En het is de vraag of men in Zuidelij kei-
streken de Engelsche geestesgesteldheid wel
begrijpt, die in staat is zich jarenlang te
laten sarren maar intusschen in langzaam
stijgende verontwaardiging raakt en in stilte
wacht op het beslissende oogenblik.
Een stukje als dat over den paradepas, dat
een zoo waardig en voornaam dagblad als de
Manchester Guardian een 'paar jaar geleden
zeker in de pen gehouden zou hebben en dat
op zichzelf allesbehalve diplomatiek is, kan
gelden als een kenmerkend bewijs van stij
gende Engelsche toorn.
Wie jaren temidden der Engelschen geleefd
en gewerkt heeft miskent zulke symptomen
niet. Men zou zoo zeggen dat de Italiaansche
ambassadeur Grandi ze ook wel moet kennen.
Maar zijn lastgever?
Het provoceeren van Engeland wordt steeds
opvallender, steeds gevaarlijker en steeds on-
rustwekkender.
E, P.
In den Amerikaanschen staat Washington wordt aan een nieuwen, reusachtigen
dam gewerkt. Deze zal na de voltooiing 53 meter boven den waterspiegel van de
Columbiarivier uitsteken. Op den vooi-grond ziet men de fundamenten van de
electrische centrales, die aan weerszijden van den dam zullen verrijzen.
er
g uit'
Iedere jonge moeder
zou er trotsch op zijn.
In de Groote Kerk te Rotterdam heeft gis
teravond dr. H. Colijn een rede gehouden voor
de Gereformeerde jeugd, ter herdenking van
den band tusschen Oranje en het Nederland-
sche volk. In zijn rede heeft dr. Colijn o.m.
gezegd:
„Ik heb gehoord, dat vele moeders
in Nederland jaloersch op mij zijn ge
weest, omdat ik gisteren het voor
recht heb gehad, zelf de jonge prinses'
te mogen zien. En ik moet u zeggen:
zij zag er prachtig uit! Iedere jonge
moeder in ons land zou trotsch op
haar zijn".
De minister-president vermeldde tevens,
dat hij niet alleen van zooveel landgenooten
in het buitenland, doch ook van zooveel
vreemden uit het buitenland telegrammen
van gelukwensch had ontvangen, en hij ge
waagde van het merkwaardig feit, dat zooveel
buitenlandsche bladen zich wekenlang in
Baarn hebben laten vertegenwoordigen en
hun medewerkers niet terugriepen, voordat
het geboortebericht kon worden geseind.
ONZE PREMIEPLAAT
UITVERKOCHT.
Sinds gisteren zijn de nog overgebleven 300
premieplaten allen afgehaald, zoodat wij
thans moeten mededeelen, dat de ge-
heele oplaag is uitverkocht. Wij hebben reeds
hedenochtend aanvragers moeten teleurstel
len.
Haarleinsclie Begrooting voor
1938.
Behandeling begint op 23 Februari.
De vaststelling van de Memorie van Ant
woord van B. en w. op de afdeelingsverslagen
van den raad over de begrooting voor 1938
heeft o.a. tengevolge van de feesten, eenige
vertraging ondervonden. Daardoor is de ver
schijning pas in de volgende week te ver
wachten. In verband daarmede zal de be
handeling van de begrooting in den raad
niet op Woensdag 16, maar op Woensdag 23
Februari beginnen.
Woensdag 23 Februari wordt 's middags en
's avonds vergaderd Donderdag 24 Febr. al
leen 's middags, Vrijdag 25 Februari 's mid
dags en *s avonds. Zoonoodig wordt, dan de
week daarop op dezelfde dagen verder ver
gaderd.
RIJWIELDIEF GEARRESTEERD.
De politie te Beverwijk heeft aldaar aange
houden en naar Haarlem overgebracht den
26-jarigen koopman B„ wonende te Beverwijk,
die bekend heeft j.l. Maandag te Haarlem een
heerenrijwiel te hebben gestolen. De fiets is
in beslag genomen en B. werd in verzekerde
bewaring gesteld. Hij wordt heden aan de
Justitie voorgeleid.
buitenlandsche piloten.
Om tekort aan ervaren bestuurders tegen tc
gaan.
De K.L.M. heeft onlangs, naar wij reeds
hebben gemeld, den Amerikaan Gravis en
den Duitscher Klein als gezagvoerders in
dienst genomen. Op deze wijze ging zij het
thans bestaande tekort aan ervaren piloten,
die ook op de Indië-route als eerste bestuur-
4«v kunnen funeeeren tegen.
Er was sprake van. dat nóg een buiten-
ander evenals Gravis een Amerikaan, hier
in dienst zou treden. Deze onderhandelingen
hebben echter niet tot eenig resultaat geleid.
Volgens „Het Volk" zal waarschijnlijk bin
nenkort nne een buitenland se1- e gezagvoer
der wellicht zelfs meer dan één aan de
Nederlandsche luchtvaartmaatschappij ver
bonden worden.
BAARN, 3 Februari.
Naar wij vernemen, is dr. De Groot
heden zeer tevreden over den
toestand van prinses Juliana.
Ook prinses Beatrix maakt h^t
zeer goed.
Directeur der „Arnoutfabriek"
veroordeeld.
Wegens overtreding der Arbeidswet.
De Kantonrechter heeft heden schriftelijk
vonnis gewezen in de zaak tegen den heer
A. H. baron Van Hardenbroek van Ammer-
stol, directeur van de „Arnoutfabriek" te
Hillegom, die veertien dagen geleden voor het
Kantongerecht terecht stond wegens overtre
ding van de Arbeidswet. Hierover werden uit
voerige bijzonderheden gepubliceerd in ons
nummer van Donderdag 20 Januari.
De Ambtenaar van het O. M. had drie
boeten van ƒ6.geëischt, te vervangen door
drie maal drie dagen hechtenis.
De verdediger, Mr. F. van der Goot, had ont
slag van rechtsvervolging gevraagd.
De Kantonrechter verwerpt het verweer van
verdachte. Uit het door verdachte aan den
hoofdinspecteur van den Arbeid gerichte ver
zoek bleek, dat niet tijdelijke omstandigheden
verdachte noopten tot deze wetsovertreding,
maar instandhouding van zijn bedrijf;
het was ctus een permanente overtreding. Hij
heeft ook niet het feit begaan ter uitvoering
van een wettelijk voorschrift.
De Kantonrechter veroordeelde verdachte
tot drie boeten van f6.of hechtenis van
drie maal drie dagen.
„De voorouders van Prinses
Beatrix''*
Aardige expositie van portretgravures en
portretpenningen in Teyler's Museum.
De conservator van Teyler's museum, de
heer H. van Borssum Buisman is op de aar
dige gedachte gekomen om ter gelegenheid
van de geboorte van Prinses Beatrix een expo
sitie te arrangeeren van Portretgravures en
portretpenningen van de voorouders van de
Jonggeborene.
In vier vitrines zijn de portretgravures on
dergebracht. Uiteraard heeft men alleen aan
de hoofdlijn van de voorouders van Prinses
Beatrix vastgehouden. De illustratie van de
oorspronkelijke herkomst van Oranje en van
het te Haarlem aan Prins Willem I aange
boden smeekschrift dit laatste ter wille
van de locale kleur maken hierop een uit
zondering.
De eerste vitrine is geheel gewijd aan
portretgravures van Willem van Oranje, den
stamvader, Charlotte de Boubboïi enz., o.a. ook
een bij Frans Buffa verschenen gravure van
Willem's standbeeld van Royer te Den Haag.
Merkwaardig is een met zilverstift op gepla
muurd geprepareerd papier gegraveerd por
tretje. In de tweede vitrine zien we gravures
van Prins Maurits o.a. van Suiderhoef, Frede-
rik Hendrik, Aimalia van SoLms enz.
Daarop volgen gravures van de Stadhou
ders; de verdronken Johan Willem Friso,
Willem V als kind en ouder en Willem II
samen met Jacob Cats, naar een ets van
Govert Flinck. In de vierde vitrine zien we
eerst nog gravures van Taurel o.a. van de
Koningen Willem I, Willem n en Willem ni.
Van Koningin Emma wordt hier voor het
eerst een teekening van Aart van Dobben-
burg. gedrukt bij Enschedé en Zonen, ge-
exposeerd. Een goed getroffen portret niet
te zoetelijk en toch die lieve gelaatsexpressie,
die Koningin-Moeder Emma kenmerkte.
In deze vitrine voltrekt zich ook het proces
der moderniseering. We verlaten de gravu
res; van Koningin Wilhelmina zien we een
foto met Prinses Juliana als baby. De premie-
uitgave van den Haagschen Kunstkring, het
schilderij van de Koninklijke familie van
yan der Hem ontbreekt niet. Een foto van
den Hoffotograaf Franz Ziegler van Prinses
Juliana en Prins Bernhard vormt den sluit
steen van deze interessante expositie. In een
aparte vitrine zijn de portretpenningen van
de voorouders van Prinses Beatrix in logi
sche volgorde geëxposeerd.
Tentoonstelling Martinu.s
van Marum.
In de bovenzaal van Teyler's museum is
le Herdenkingstentoonstelling van Dr. Mar-
tinus van Marum nog te bezichtigen tot en
met Zondag 6 Febru»»1
(Chicago heeft besloteneen wol-
lcenlcrabber van 200 verdiepingen
te bouwendie dan bijna tweemaal
zoo hoog zal zijn als het nu hoog
ste huis der wereld te New York.)
Excelsior, steeds hooger op.
Ook een parool van dezen tijd,
Chicago heft dien vaan ten top,
Wanneer het zich aan bouwen wijdt.
Toen New York al een tijd geleê
Honderd-verdieping huizen had,
Toen had de wereld het idee:
Dat blijft nou wel de hoogste stad.
Chicago, dat op dit gebied
Zijn achterstand een tijd verdroeg,
Neemt het nu echter langer niet,
Het is hem nog niet hoog genoeg.
De lucht biedt plaats voor nog veel meer,
Waarom bij honderd dus gestopt.
Ik bied tweehonderd en dit keer
Wordt New York wel royaal geklopt.
Wij denken er het onze van,
Dit is weer echt Amerikaansch.
Een dwaas, maar een vermetel, plan.
Nog nooit gezien op 't ondermaansch.
Wanneer ze steeds maar hooger gaan.
Valt ons zoo bij het lezen in,
Dan gaan ze straks nog naar de maan
In den meest letterlijken zin.
De grond is duur een argument,
Maar alles heeft toch ook een grens.
Wie woont zoo hoog nu nog content,
Dat is geen leven voor een mensch.
Het wonen, meent d' Amerikaan,
Komt daardoor op een hooger plan,
Elk mensch wenscht hooger op te gaan,
Dat 's iets dat 'k niet ontkennen kan.
En 't argument wordt nog bekroond
Met dit punt in dezelfde lijn.
Een mensch zal, als hij zoo hoog woont.
Haast blijvend in de wolken zijn.
P. GASUS.
Aiiierikaansclie vliegbooten in
botsing.
Tien dooden?
SAN DIEGO, 3 Februari (Reuter-
A.N.P.) Even voor middernacht zijn
twee groote vliegbooten, die deelnamen
aan de vlootoefeningen, met elkaar in
botsing gekomen en geheel vernield.
Vier overlevenden zijn door het slag
schip „Tennessee" aan boord geno
men. Men vreest, dat tien inzittenden
omgekomen zijn.
De toestellen waren bombardements
vliegtuigen van het nieuwste type.
Vliegtuigen van dit model hebben on
langs een geslaagde massavlucht naar
Honoloeloe gemaakt.
Volkenbondsraad achter China.
Weerstandsvermogen van het Rijk mag niet
worden verzwakt,
De Volkenbondsraad heeft gisteren den
tekst van de resolutie over het Japansch-
Chineesche conflict eenstemmig aangeno
men. Polen en Peru onthielden zich van
stemming.
De vertegenwoordigers van deze beide lan
den motiveerden deze onthouding met de
verklaring, dat .zij niet waren geraadpleegd
over de uitwerking der resolutie. De Chinee-
sche gedelegeerde verklaarde, dat zijn re
geering den tekst aanvaardt uit redenen van
opportuniteit, hoewel zij hem niet geheel
bevredigend acht.
In de resolutie wordt in de eerste plaats
betreurd, dat de vijandelijkheden in China
sedert de vorige Raadszitting voortdurend
heviger zijn geworden. De Raad vraagt de
ernstige aandacht der Volkenbondsleden
voor de resolutie van 6 October 1937, waar
in de Volkenbondsvergadering verzekerde
China moreel te zullen steunen en den le
den aanbeval zich van iedere actie té ont
houden, die het weerstandsvermogen van
China zou kunnen verzwakken.
Verder beveelt de Raad aan, dat de leden
van den Volkenbond geen gelegenheid voor
bij zullen laten gaan om in nauwe samen
werking met andere belanghebbende staten
de moelijkheden voor een redelijke regeling
van het conflict te onderzoeken.
Vliegtuig (laait op Ratlilin.
Eilandbewoners "van voedsel voorzien.
LONDEN, 3 Februari. (Havas) De storm, die
dagenlang over de Britsche eilanden heeft ge
woed, is thans gaan liggen. De verbindingen
met verschillende kleine eilanden is eenige da
gen verbroken geweest. Gisteren heeft een
toestel van de Royal Air Force, dat uitgezon
den was door het ministerie van binnenland-
sche zaken van Ulster, kunnen landen op het
eilandje Rathlin, welks driehonderd bewoners
door honger bedreigd werden. De vlieger, die
levensmiddelen bracht en de eerste is, welke
ooit op het eilandje is gedaald, werd met
groot gejuich verwelkomd. De kinderen had
den vrij van school.
TOMMY FARR SLAAT AANBOD VOOR
GEVECHT TEGEN M AX B A ER AF.
Uit New-York: Nu James Braddock zich
uit de actieve bokssport heeft teruggetrok
ken beeft Tommv Farr een aanbod gekre
gen van Mike Jacobs, om tegen den vroe-
geren wereldkampioen Max Baer uit te ko
men. Farr. die reeds eenmaal in het Har-
ringay-stadion te Londen op punten van
Baer heefl gewonnen, heeft dit aanbod af
geslagen. Jimmy Adamick, een jonge zwaar
gewichtbokser uit Michigan, zal nu zijn kans
togen Max Baer krijgen.
Het woord is aan
Karl Cutzkow:
Ieder kind. dat ter wereld
komt, predikt terstond het
evangelie der liefde.
De beschikking over liet Gem.
Concertgebouw.
Een voorstel van den heer Van Tetering.
De heer P. J. M. van Tetering, lid van den
Raad, heeft bij den Gemeenteraad het voor
stel ingediend, in de verhuurvoorwaarden voor
zalen in het Gemeentelijk Concertgebouw de
volgende of ongeveer dezelfde clausule te doen
inlasschen:
,Ter beoordeeling van B. en W. is het Col
lege bevoegd in zéér speciale gevallen nietig
verklaring der verhuuroveréenkomst voor te
schrijven zonder eenige schade-aansprakelijk
heid".
In zijn toelichting zegt de voorsteller:
Het is in de laatste dagen voorgekomen, dat
ons Gemeentebestuur in een zeer speciaal ge
val niet de beschikking had over zijn eigen ge
bouw. Dit dient in de toekomst te worden voor
komen.
De Landsregeering gaat in dezen voor. Wan
neer zij op een gegeven oogenblik beslag wil
leggen op de radiozenders moeten daarvoor
alle vooraf vastgestelde programma's wijken.
Zóó moet ook ons Stadsbestuur in zeer spe
ciale, natuurlijk hoogst zeldzame gevallen, de
volle beschikking kunnen hebben over ons
Gem. Concertgebouw en geen verzet ontmoe
ten in verband met zeer ondergeschikte be
langen van vereenigingen of particulieren.
DOODELIJKE VAL.
Woensdagochtend in de vroegte vond men
aan den ingang van een der oude huizen
aan de Lange Baan te Nijmegen het lijk van
den 58-jarigen ongehuwden V., die daar al
leen een kamer bewoont.
De man is. thuiskomende, vermoedelijk van
de trap gevalle?! en dood beneden blijven lig
gen
Minister Steenberghe zal Winter-
flora 1938 openen.
Mr. M. l. Steenberghe
Minister van Econom. Zaken
Naar wij vernemen, is de minister van
Economische Zaken. Mr. M. P. L. Steenberghe,
voornemens te voldoen aan het verzoek van
de Algemeene Vereeniging voor Bloembollen
cultuur te Haarlem om op 11 Februari a.s. de
bolbloemententoonstelling Winterflora 1938,
aldaar officieel te openen.
PIRITUS THEELICHTJE
Verbruik: slechts één
vijfde cent per uur
(Adv. ingez. MedJ
HEDEN: 12 PAGINA'S
pag.
Op Soestdijk is alles zeer goed. 1
Prinses Beatrix ziet er prachtig uit, aldus
dr. Colijn. 1
De kantonrechter heefl de Steenfabriek
„Arnout" wegens overtreding der Ar
beidswet veroordeeld. 1
In de Eerste Kamer is invoering van een
forensenbelasting bepleit. 3
Minister van Dijk blijft zes maanden dienst
te kort vinden. 3
Te Warmenhuizen is een mooordaanslag
op een 62-jarige vrouw gepleegd. 3
De Utrechtsche rechtbank heelt nog geen
uitspraak gedaan in de kwestie van vrij
vervoer bij de Spoorwegen. 3
Hel Oceaanvliegtuig van den Italiaan
Stoppani is met vier leden der beman
ning verongelukt. 4
Engeland pleegt met Italië en Frankrijk
overleg over de „zeerooverij1'. 4
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: In de Middellandsclie Zee. 1
HelenHet nationale feest in den vreemde 3
H. D. Vertelling. Als Fortuna lacht. 6
J. B. Schuil: V. Z. O. D. 7
J. B. Schuil: Tweede Schoolvoorstelling
Gysbrecht. 7
Voor de Vrouw jq
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op-
geiysaaen op a