ïornttltatura
DE NEDERLANDSCHE BIOSCOOPBOND
BESTAAT 20 JAREN.
SANOSTOL
177000 Zitplaatsen
KRUISWEG 42
VONDELHERDENKING
Finnuwooknie?
VRIJDAG 11 FEBRUARI 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
9
Er werd veel en goed werk verricht.
Strijd tegen vooroordeelen
naar buiten en actie voor
ordening naar binnen.
E 20 jaren dat de Nederland-
sche Bioscoopbond thans be-
1 staat kunnen verdeeld worden
in twee kenmerkende perio
den, het eerste tijdperk van 15 'jaren,
waarin de Bond naar buiten toe actief
was, en het laatste van 5 jaren, waar
in de interne organisatie van het bios
coopbedrijf het zwaartepunt van de
activiteit vormde.
Toen de bioscoopbond 20 jaren geleden werd
opgericht moest men vechten tegen een groot
vooroordeel, dat velen er jegens de film als
zoodanig op na hielden. Menschen van naam
en stand, die de financieele macht bezaten,
beschouwden de bioscoop als een kermisbedrijf
en lieten de financiering ervan aan mindere
goden over. Dit bracht met zich mee, dat
spoedig minder gewenschte elementen zich een
positie schiepen in de bioscoopwereld, die
onder zeer gunstige commercieele omstandig
heden groeide, want men kan bij wijze van
spreken een schuur huren en er een projectie
apparaat installeeren en men trok „volle
zalen".
Wild West.
Het vooroordeel, dat jegens de film bestond,
vond o.a. uiting in de tegenwerking, die van
de zijde der autoriteiten ondervonden werd.
In het algemeen bevond het terrein van de
bioscooporganisatie zich in denzelfden staat,
dien de eerste films toonden; de Wild West
toestanden. Het behoeft derhalve geen betoog
dat het pad van den Bioscoopbond niet over
rozen ging.
De gemeentebesturen konden alles tegen de
bioscopen ondernemen. Hoewel de overheid
voor de film als zoolanig den neus optrok nam
men toch terdege kennis van de recettes, die
dit bedrijf maakte, en zoo kwam de vermake
lijkheidsbelasting in de filmwereld. Een ander
strijdpunt op het programma van den Bios
coopbond!
De oprichting.
De eerste aanleiding tot de oprichting vorm
den moeilijkheden in het Zuiden des lands.
Men had daar bezwaren tegen filmvertoonin-,
gen, tenzij deze in sociëteiten plaats hadden.
Dit vormde uiteraard een concurrentie voor de
cinema's. Het initiatief tot de oprichting werd
door de heeren D. Hamburger, Loet C. Barn-
stijn en E. 'de Hoop genomen. Met name de
heer Hamburger, die thans voorzitter is, heeft
zich voor den Bond uitermate verdienstelijk
gemaakt.
De strijd tegen willekeurige maatregelen,
willekeurige keuringen en hooge belastingen
had succes. Thans wordt in geen enkele ge
meente meer dan 20% vermakelijkheidsbelas
ting geheven. En ook dit percentage acht men
te hoog, weshalve de Bioscoopbond in onder
handeling is getreden met de regeering, om
dat de gemeenten uit zichzelf in deze moei
lijke tijden geen beslissing in deze materie
kunnen nemen.
In Haarlem heeft men nog gepoogd de ver
makelijkheidsbelasting te verhoogen. De bios
copen dreigden tot sluiting over te gaan. Op
verzoek van de regeering heeft Haarlem zijn
voornemen echter niet doorgezet.
De bioscoopwet.
Een bekroning vond het werk van den Bios
coopbond in de verwezenlijking van de Bios
coopwet. Eerst scheen de wet tegen de belan-
'j "t
„Is het nog
geen tijd
voor m'n
Sonostol?"^,
- 4
Vuhvuarttig
LEVERTRAAN-PRODUCT
mof frissihen
sinitiisgppëlsmnqk V
IN APOTHEKEN EN DROGISTERIJEN a Fl. 1.40 PER FLACON
(Adv. Ingez. Med.)
KORFBAL.
HAARL. KORFBALBOND
ADSPIRANTEN NA-COMPETITIE.
In verband met de vlotte afwerking van het
gewone competitie-programma der adspi-
ranten is een na-competitie uitgeschreven.
Er zal in drie afdeelingen gespeeld wor
den.
In af deeling A komen uit: Haarlem I, O.K. I,
Patrimonium, T.H.B. en de Zwaluwen.
Afdeeling B wordt gevormd door Aurora I,
Meerlebosch, S.V. I, Watervliet I, Watervliet 2,
In afdeening C komen uit Animo, Aurora 2,
Haarlem 2, en 3 en S.V. 2.
Daar er bij de samenstelling met bijzondere
omstandigheden rekening gehouden moest
worden, zijn de klassen niet speciaal naar
sterkte ingedeeld; noodig bleek ook een spe
ciale Haarlemsche afdeeling te vormen.
HET PROGRAMMA.
Voor de eerste afdeeling wordt slechts één
wedstrijd gespeeld, nl. Haarlem IWatervliet
I. Wil Haarlem I haar kampioenskansen be
houden, dan mag het niet struikelen, wat ook
wél niet gebeuren zal.
Ook in de tweede klasse slechts een ont
moeting.
T, H. B. I ontvangt Onder Ons, dat wel de
mindere zal blijken.
NA-COMPETITIE.
Vooi-.de nacompetitie zijn vijf wedstrijden
vastgesteld. In afdeeling A gaat Patrimonium
naar Oosterkwartier. In B ontvangst Auro
ra I Meerlebosch en Watervliet 2 het eerste
S. V.
In C bekampen S.V. 2 en Haarlem en Ani-
mo-Haarlem 2 elkaar.
Voor de Senioren wordt Zaterdag ge
speeld PatrimoniumAurora 4.
lellen de 341 bioscopen
in ons land.
Ter gelegenheid van het 20-jarig be
staan van den Nederlandschen Bio
scoopbond, dat heden „huislijk" en
Maandag 14 Februari a.s. met een
receptie in het Carltonhotel te Am
sterdam wordt gevierd, heeft de heer
A. de Hoop, directeur van dezen bond,
ons in een onderhoud schetsmatig de
geschiedenis van de ontwikkeling van
den Bond uiteengezet; het verslag
hiervan zult U bijstaand aantreffen.
Uit de door den heer de Hoop ver
strekte gegevens blijkt, dat Nederland
momenteel 341 permanente bioscopen
(afgezien dus van gelegenheids- en
seizoencinema's) met 177000 zitplaat
sen telt. Cijfers, die een beeld geven
van de belangrijke positie, die het
bioscoopwezen ir ons bedrijfsleven
inneemt.
gen van het filmbedrijf in te druischen. Na
derhand bleek hoezeer ze tot het voordeel van
dit bedrijf strekte. De willekeur van het bios
coopbedrijf verdween geheel. Deze wet bracht
ook Rijksfilmkeuring met zich mee. Met de
totstandkoming van de bioscoopwet is de felle
strijd van den Bond naar buiten toe afge-
loopen.
De interne organisatie.
De laatste 5 jaren heeft de Bond zich meer
bezig gehouden met de interne organisatie,
de ordening van het'bedrijf.
Dank zij liet feit, dat de Bond zoowel de be
langen van de fabrikanten als van de leveran
ciers en de afnemers vertegenwoordigt en be
hartigt zoodat alle in het bedrijf aanwezige
krachten door één orgaan worden gecontro
leerd. Kon men o.a. in 1933 de invasie van
vreemdelingen in ons land afweren. Met in
ging van 15 Februari 1935 kon niemand meer
een nieuwe bioscoop bouwen zonder de toe
stemming van den Bioscoopbond, die gegadig
den op credietwaardigheid en vakbekwaamheid
beproeft en nagaat in hoeverre er behoefte
aan een nieuwe instelling bestaat.
De nationale filmindustrie.
De Bioscoopbond bezit vertrouwen in de
Nederlandsche filmindustrie, en verwacht
goede resultaten in de toekomst. Het film
bedrijf heeft in Nederland voldoende kapitaal
en energie om dit vertrouwen te rechtvaardi
gen.
De Bond heeft commissies ingesteld, die zich
permanent bezig houden met de bestudeering
van de problemen der stereoscopische film, de
smalfilm en vooral de televisie.
Elk oogenblik is men paraat om maatrege
len te nemen teneinde het bedrijf aan te pas
sen aan gewijzigde omstandigheden. De Bonds-
televisiecommissie en de Regeeringstelevisie-
commissie hebben met elkaar van gedachten
gewisseld.
Eigen rechtspraak.
Sedert 1921 speelt de arbitragecommissie een
groote rol in het bioscoopbedrijf. In de eerste
instantie zijn door deze commissie reeds 3000
processen 'behandeld. Voor den hoogeren
bioscoopraad werden 200 appèlzakèn afgedaan.
Het kwam practisch niet voor dat zaken van
het bioscoopbedrijf voor de Rechterlijke macht
komen. Men heeft een eigen interne recht
spraak, en tracht bijv. faillissementen door
saneering te voorkomen. De met de B.U.M.A.,
het bureau voor muziekauteursrechten, loopen-
de processen maken een uitzondering, uiter
aard, want deze kwestie is een externe. Ook op
sociaal gebied beweegt de bioscoopbond zich.
Een frappant voorbeeld hiervan is het Bio-
vacantieoord, waar 900 kinderen jaarlijks hun
gezondheid wordt weergegeven. Het Bio-
vacantieoord is een sprekend voorbeeld van
vereeniging van zakelijke en sociale belangen.
WIELRIJDER
De Wielerclubs in Haarlem.
Federatie opgericht.
Op initiatief van de H. S. V. „De Kampioen"
is te Haarlem een Federatie van Haarlemsche
Wielerclubs opgericht ter behartiging van de
belangen der wielersport in Haarlem en van
de goede gang van zaken bij de Overheids
instanties, enz.
Het bestuur is als volgt samengesteld:
le voorzitter J. te Hove (H. S. V. „De Kam
pioen"); le secretaris H. J. Keizer (H. S. V.
„De Kampioen"); le penningmeester Kips
hagen (R.K. W. V. „Achilles"); 2e voorzitter
H. v. Duynen (R.K. W. V. „Achilles"); 2e se
cretaris J. Westbroek (H. R. C. „Excelsior");
2e penningmeester v. Dok (H. R. C. „Excel
sior") le commissaris H. Veerman (H. R. C.
„De jonge Kampioen"); 2e commissaris v.
Gennip (H. R. C. „De jonge Kampioen").
FEESTAVOND EXCELSIOR.
„Excelsior" houdt a.s. Zaterdag een z.g.
bonten avond in het gebouw „Olympia". Vele
artisten werken mee.
O.a. wordt opgevoerd de éénacter „Mijnheer
nooit op tijd".
DAMES-HOCKEY.
Eerste klasse:
H. D. M.Amsterdam
B. D. H.'C..Hilversum
Rood Wit—H. O. C.
H. H. IJ. C.—'t Gooi.
Overgangsklasse
Amsterdam 2Kieviten
B. D. H. C. 2—Leiden
Tweede klasse A:
Rood Wit 2—H. H. IJ. C. 2
H. C. M.—H. D. M. 2
Derde klasse B:
Leiden 2—B. D. H. C. 4
Vierde klasse E:
B. D. H. C. 7—Rood Wit 4
Alkmaar—Strawberries 2
ER IS EEN
FORMA NATURA SCHOEN
VOOR IEDEREN VOET!
BEHEEL 1KU LISGEft
UW TEENEN IN DE
FORMA NATURA SCHOENEN
SPECIAALZAAK
NABIJ HET STATION
HAARLEM
A. BLOEMENDAL o
s/mSHi. FABRIKANTEN J. MANNAERTS TILBURG
ONTWERPER DER F.'N. SCHOENEN
(Adv. Ingez. Med.)
SCHAATSENRIJDEN.
Wereldkampioenschap hardrijden
Dames.
Laila Schou Nielsen behaalt weer den titel.
Uit Oslo: Donderdag zijn de wedstrijden om
het wereldkampioenschap hardrijden op de
schaats te Oslo geëindigd met het verrijden
van de nummers 1000 M. en 5000 M. De titel-
houdster Laila Schou Nielsen wist ook thans
weer beslag op het wereldkampioenschap te
leggen, hoewel zij op beide dagen slechts twee
overwinningen wist te boeken, n.l. op de 500
en 1000 M. Haar plaatsen op de 3000 en 5000 M.
waren echter zóó goed, dat zij in het totaal
klassement de eerste plaats bezette.
Onze landgenoote
Gonne Donker, die
reeds Woensdag na
de eerste twee num
mers op de zesde
plaats stond geklas
seerd, wist ondanks
uitstekende persoon
lijke prestaties, haar
positie niet te ver
beteren.
Op de 1000 M. be
zette Laila Schou
Nielsen de eerste
plaats met een tijd
van 1 min. 40,2 sec., hetgeen een nieuw Noorsch
record beteekende en waarmee zij slechts an
derhalve seconde boven haar eigen wereld
record bleef. Gonne Donker verrichtte een
uitstekende prestatie, door de vijfde plaats te
bezetten met een tijd van 1 min. 45,1 sec. Hier
door heeft zij haar besten tijd op dezen af
stand, 1 min. 48,3 sec., gevestigd bij de wereld
kampioenschappen 1937 te Davos, dus met niet
minder dan 3,2 sec. verbeterd.
Op den langen afstand, 5000 meter, was weer
de Finsche rijdster Verne Lesche. die Woens
dag ook de 3000 m. had gewonnen, de snelste.
Zij legde den langsten afstand der kampioen
schappen af in 9 min. 43,6 sec. Op de tweede
plaats eindigde de Noorsche rijdster Synove
Lie in den nieuwen Noorschen recordtijd van
9 min. 44,7 sec. De wereldkampioene werd
derde in 9 min. 46,2 sec.
Ook op dezen afstand wist de Nederlandsche
rijdster haar persoonlijk record aanzienlijk te
verbeteren. Een jaar geleden reed mej. Donker
de 5000 M. te Davos in 10 min. 30,8 sec.; Don
derdag deed zij het 6,3 sec. vlugger. Zij wist
met haar tijd van 10 min. 24,5 sec. op de zesde
plaats beslag te leggen, wel een bewijs dus, dat
haar prestaties nog immer vooruitgaande zijn.
De Duitsche kampioene Ruth Hiller werd No. 7
in 10 min. 42,5 sec.
Laila Schou Nielsen.
VOETBAL.
Haarlem—F eijenoor d.
Op 20 Februari.
Blijkens een bericht in de „Sportkr."
is de voetbalwedstrijd Haarlem
Feijenoord, die eerst Zondag 6 Maart
gespeeld zou worden, door den com
petitieleider van den K. N. V. B. plot
seling vastgesteld op Zondag 20
Februari.
Zooals onze lezers weten, zou op laatstge
noemden Zondag voor het kampioenschap
van Haarlem op het terrein aan de Span
jaardslaan de wedstrijd II. F. C.Haarlem
gespeeld worden. Omdat daarvoor reeds de
noodige voorbereidende maatregelen ge
troffen zijn, heeft het bestuur van Haar
lem aan den K. N. V. B. gevraagd, den wed
strijd HaarlemFeijenoord weer op 6 Maart
vast te stellen. Veel kans, dat dit verzoek zal
worden ingewilligd, bestaat echter niet.
HERMES-D.V.S.—STORMVOGELS
Stormvogels iheeft het volgende elftal:
De Vries,
Haak Sr.. Haak Jr.,
Bravenboer, Schoorl, Gerrits,
Van Pel, Schippers, Prins, Woudenberg,
Opbergen.
V. S. v.—AJAX.
V.S.V. beschikt over:
Michel,
Broek, Voet,
Heins, De Vries. Van Osch.
Döhring, Balvers, Van der Lugt, Bot, Sterk.
H. F. C. 2—V. S. V. 2
V.S.V. 2 komt als volgt uit:
Demmers,
Van Straaten, Rechsteiner,
Van den Gevel, Glas, De Haas.
Karrebelt, Kelder, Michel, Kunst, Carton.
RIPPERDAD. I. O.
Zondagmiddag speelt Ripperda aan den
Vergierde weg in de volgende opstelling:
G. Koster,
G. Roode. J. Langeveld.
H. J. Kruyff. H. Dreyer, J. Kops.
J. Spoor, A. Dreyer, J. H. Heijerman.
H. Heijerman. H. J. Peperkoorn.
SCHOTEN—METEOOR.
A.s. Zondag speelt Schoten op het terrein
aan den Vergierdeweg tegen Meteoor, die
Bloemendaal zulk een groote nederlaag toe
bracht.
Het Schoten-elftal is als volgt:
Boeser,
Buter. Schotman,
Van den Eijkhof, Steenbergen. De Ruiter.
De Zwart. Kruijf, Klooster, Fransen, Hetem.
De Werelclkampioeiischappeii.
Het Ned.-Indisch elftal.
BATAVIA, 10 Febr. (Aneta-A.N.P.) Het
vertegenwoordigend elftal van Ned.-Indië,
zooals dat Zondagavond door een speciale
keuzecommissie, na afloop van de selectie
wedstrijden te Soerabaja zal worden vast
gesteld, zal daarna eventueel nog kunnen
worden gewijzigd door een technische com
missie van drie leden, bestaande uit erkende
voetbal experts, die buiten eenig bestuurs-
verband staan en waarvan de heer J. D.
Hoen, voorzitter van de Ned.-Indische Voet
bal-Unie, voorzitter is. De heer Hoen heeft
echter geen stemrecht.
Het definitief Ned.-Indisch elftal en de re
serves zullen vermoedelijk 27 April met de
„Baloeran" naar Europa vertrekken, zoodat
men op 21 Mei den wedstrijd Nederland
Schotland nog zal kunnen bijwonen.
Op 29 Mei speelt het elftal dan in het
Feijenoord-Stadion tegen Amerika. Daar.
zooals bekend is, ingevolge de voorwaarden
van de F.I.F.A. geen wedstrijden zullen mogen
worden gespeeld tijdens de reis, is een ver
zoek daartoe uit Singapore reeds bij voor
baat afgewezen. Wellicht kan een uitzonde
ring worden gemaakt voor een wedstrijd te
Medan tegen een plaatselijk elftal.
ZATERDAG-MIDDAG
COMPETITIE
HET PROGRAMMA VOOR ZATERDAG
12 FEBRUARI.
Afd. A:
VJBTweede Jeugd, 3 u„ H. Scholtz Hz.
Kennemerl. 1Telefonia, 3 u„ S. de Boer.
Kennemerl. 2WIJ, 3 u„ Char. Klerk.
Afd. B:
WRAKennemerl. 3, 3 uur, M. Bloem ink.
ZSV—WB, 3 uur, H. J. Boeree,
Kennemerl. 4SIZO, 3 u., E. W. Boswinkel.
WIJ 2—VEW, 3 u„ F. Hendriks.
Afd. C:
VGS 2Johez 2, 3 uur, A. Zomerdijk Jr.
SCHAKEN.
WEENINK 3—H.S.G. 6.
Voor de competitie van den Noord-Hol-
landschen Schaakbond werd bovengenoemde
wedstrijd gespeeld te Beverwijk. Het voor-
loopig resultaat is 2'A4,'A, terwijl drie par
tijen werden afgebroken.
II. S. G. 4—HEEMSTEDE 3.
In de reserve 2e klasse B van den N.H.S.B.
werd bovengenoemde wedstrijd gespeeld. De
voorloopige uitslag luidt 36.
KIJK UIT 2H.S.G. 2.
Te IJmuiden werd Dinsdagavond bovenge
noemde wedstrijd gespeeld. Het resultaat
luidt:
Kijk Uit 2 H.S.G. 2
A. F. H. HarmsJ. Sondorp 'A
D. J. v. RijswijkH. J. Lichtenveldt afgebr.
P. LanserD. Wielenga afgebr.
S. WoidringhH. K. Junge afgebr.
J. PlugboerA. D. v. Stienis 'AA
B. v. BekkerH. D. v. d. Ouw A
J. H. de VriesJ. A. Erbrina 01
F. FaberC. Nieuwendijk 01
W. Bakker—W. J. Saeys 0—1
J. A. Falk—J. Mooy 0—1
Voorloopig
V/2—5'A
BHJARTEN.
KAMPIOENSCHAPPEN VAN HAARLEM EN
OMSTREKEN,
lste en 2de klasse klein-biljart.
Op initiatief van de biljartvereeniging „In-
sulinde" zijn afgevaardigden van Haarlem
sche clubs, aangesloten bij den Ned. Biljart
bond, bijeen geweest, om te trachten de
enkele jaren onderbroken kampioenschappen
van Haarlem en Omstreken lste en 2de klasse
op de kleine tafel cadre 35 c.M. weder in het
leven te roepen.
Het resultaat was, dat besloten werd: het
kampioenschap 2de klasse te laten verspelen
voor spelers van 3 tot 5 moyenne en wel om
streeks half Maart a.s. en de organisatie
daarvan op te dragen aan de biljartclub „In-
sulinde" in de Gen. Cronjéstraat, dat van de
lste klasse werd toegewezen aan ,,D. E. S.",
gevestigd in café-restaurant „Bolwerk". Dit
zal gehouden worden voor spelers hooger dan
5 gemiddelde in het begin van April e.k.
HET TOONEEL
Aerdenhout.
De Gebroeders.
Ook Aerdenhoüt heeft thans op instigatie
van den Vondel-kenner bij uitnemendheid
Dr. J. F. M. Sterck haar Vondel-herden
king gehad. Deze herdenking ging uit van
de Parochie Aerdenhout en het openings
woord werd dan ook gesproken door den
Pastoor van Bentveld, den heer W. Bosch. In
zijn welkomstwoord sprak Pastoor Bosch er
zijn vreugde over uit. dat de belangstelling
voor dezen herdenkingsavond zoo groot was
het bovenzaaltje van Hotel Boekenrode
was geheel gevuld en hij bracht voorts
warme hulde aan Dr. Sterck, die in zijn 80ste
levensjaar nog niets verloren had van zijn
geestdrift en liefde voor den grooten dichter.
De heer Sterck getuigde van deze liefde
in de korte rede, waarmee hij dezen avond
inleidde. Spreker voelde het als een levens
taak zijn bewondering voor Vondel uit te
dragen, ook in kringen waar de dichter min
der bekend was. Deze landstreek, waarop
Vondel zijn Wiltzangh had kunnen dichten,
staat zoo zei de heer Sterck nog vrij
Terwijl men in andere landen ministeries,
generaals, de militaire pas, de kwaliteit van
het brood, het Corps diplomatique en vele,
vele andere dingen verandert veranderen wij
in Nederland de spelling van plaatsnamen en
in zooverre kunnen wij alleszins tevreden zijn.
Maar een andere zaak is het. of het niet
toch eenige nadeelen met zich brengt, die in
deze ernstige rubriek van de krant onder het
oog gezien moeten worden. Nadeelen. die
voornamelijk schuilen in onze traditioneele
en poëtische geaardheid.
Want mij dunkt dat een rechtgeaard Doe-
tinchemmer en een van-huis-uit en van groot
vader-op-vader Gorinchemmer, al zegt hij
dat hij in Deutekom of in Gorkum woont, 't
allerellendigst zal vinden dat ook te moeten
zien geschreven.
Hier doet zich, in al zijn imponderabiele
zwaarte, het diep-wijsgeerig, het breed-psy-
chologisch vraagstuk voor van het visueele en
auditieve en derzelver onderlingen tegen
strijd: het gehoorde en het geziene, dat zijn
twee ganschelijk verscheidene dingen, waar
over ik thans niet wijsgeerig wil zijn, ten
eerste omdat ik daartoe in geenen deele be
voegd ben en ten tweede, omdat ik zeker weet
dat het u zou vervelen.
Maar ik wil toch zeggen dat. wat wij zeggen,
wanneer wij het geschreven zien zooals wij
het zeggen, een heel anderen indruk maakt
dan wanneer wij het hooren. Even goed als
iedereen Gorkum zegt en niemand dat raar
vindt, evengoed wil een rechtgeaard Gor-
kummer Gorkum als Gorinchem schrijven,
evenzoo schrijft iedereen: ..morgen, conduc
teur" en zegt iedereen „mööö 'teur" wat je
toch niet zoo kunt schrijven.
Niemand, al-is-ie nóg zoo wel ter tonge, zal
zeggen: „mijn Oom is zee-officier". Maar nie
mand zal schrijven wat hij in zoo'n geval zegt.
„Munnoom is zeefsier". Ieder behoorlijk-opge
voed mensch schrijft: „hartelijk gefeliciteerd"
en iedereen zegt: „hartelijk gefielsteerd".
Geen beschaafd mensch schrijft iets anders
dan: „morgen ga ik met de auto naar Amster
dam, wil je mee rijden?" en geen beschaafd
mensch zegt anders dan: „wijje meerije?" En
zoo kan ik wel doorgaan met voorbeelden.
U schrijft: „Kom eens kijken". U zegt:
„Kommuskijke".
U schrijft: „Parijs" en u zegt: „Purrijs".
U schrijft: „Geef mij mijn paraplu eens
aan'' en u zegt: „Geemummeparrepluwezaan"
Niemand schrijft: ..Buffobbuld" en iedereen
schrijft: „bijvoorbeeld".
U schrijft: „Vanavond gaan wij naar de
bioscoop" en zegt nèt als ik: „Funnavut gawe-
nadebieskoop".
En dit is nu ook de kwestie met die plaats
namen die we nu nèt zoo gaan schrijven als
we ze uitspreken.
Maar laten we dan ook consequent zijn.
Laten we dat dan ook met iederen plaats
naam doen.
En ook schrijven: Dehaag; Rot-tedam;
Zwol; Debos; Denelder; Nimwege; Arnum;
Zabbommul enzoovoort.
Ik vind inconsequentie met de schrijfwijze
van plaatsnamen niet zoo erg als inconsequen
tie ten aanzien van rechtsbegrippen en hun
toepassing, moraal en haar toepassing, diplo
matie en haar uitingen, maar 't mag hier toch
wel even gezegd worden in dezen hoek van
de krant.
Finnuwooknie?
MR. E. ELIAS.
vreemd tegenover den dichter, vooral tegen
over zijn treurspelen. Wij moeten er een
kleine reis voor over hebben om hem te lee-
ren kennen, maar het is moeilijk uit zijn
30 treurspelen een keuze te doen. De opvoe
ring door de leerlingen der tooneelschool
van De Gebroeders, het treurspel, waarvan
Vossius heeft gezegd, dat Vondel het „voor
de eeuwigheid gedicht had", heeft den heer
Sterck er toe gebracht, den heer Balthazar
Verhagen uit te noodigen deze voorstelling
ook in Aerdenhout te geven. Hij twijfelde er
niet aan, of deze avond zou velen overtuigen
van de grootheid van Vondel, ook als treur
speldichter.
Een opvoex-ing, zelfs in zoo ongunstige om
standigheden als op het miniatuur-tooneeltje
zonder decors in Boekenrode, doet ons
de dramatische waarde van dit treurspel be
ter kennen dan een lezing. Bij het zien van
De Gebroeders, verwonderde ik er mij zelfs
over, dat niet dit werk is uitgekozen door
een der beroepsgezelschappen voor de of-
ficieele Vondel-herdenking.
Het moge een nadeel zijn, dat van de toe
schouwers een diepgaande kennis van het
bijbel-vei'haal van den ondergang van Koning
Saul's zonen bij een voorstelling van De Ge
broeders zeer gewenscht is, hieraan is toch
tegemoet te komen door een toelichting In
het programma of een inleidend woord, zooals
gisteren door den heer Balthazar Verhagen
werd gesproken. Dit noodlot-zware treurspel
doet :ok door de groote i'ol, die het orakel
er in speelt sterk denken aan de Griek-
sche tragedies van Sophocles en Euripides.
Men zal moeite hebben in andere treurspelen
van Vondel tafereelen van meer dramatische
spanning te vinden dan in het derde en vierde
bedrijf van De Gebroeders, waarin de
tooneelen tusschen David en de 2 vrouwen
Rispe en Michol tot gi'oote hoogte stijgen en
van beklemmende tragische kracht zijn.
Het pleit voor het talent der leerlingen van
onze tooneelschool en voor het onderwijs op
deze school, dat zij deze tx-agiek ook in hun
spel voelbaar wisten te maken. Vondel's ver
zen werden met veel begrip en door velen
o.a. door de heei'en Bentz van den Berg en
Henk Richters en de dames de Wind, Van
Oirschot en Busch zelfs zeer goed gezegd.
Ook hun spel was voor leerlingen hoogst ver
dienstelijk. Deze opvoex-ing heeft evenals
eexi voorstelling, welke ik eenige weken ge
leden te Amsterdam bijwoonde er mij van
overtuigd, dat de tooneelschool dit jaar eenige
zeer veel belovende krachten heeft en het zou
mij niet verwonderen, als de namen van deze
leerlingen waaronder ik ook die van Paul
Deen en Albert Snelders reken later een
goeden klank op het tooneel zullen krijgen.
Vooral den naam van Henk Richters, die aan
Koning David werkelijk koninklijke gestalte
wist te geven, zullen wij voor de toekomst
onthouden.
Voor de pauze hebben Joke Busch en Albert
Snelders de verleidingsscène uit Adam in Bal
lingschap gespeeld. Zij deden dit evenals de
liefhebbers in den tijd van Jacob van Lennep,
die in rok verschenen, in modern costuum,
Joke Busch bekoorde in deze scène door haar
jonkvrouwelijk optreden en Albert Snelders
door zijn plastiek.
Dr. Sterck had voor deze gelegenheid eenige
van zijn waardevolle Vondelcuriosa ten toon
gesteld, daardoor ook de pauze aan deze Von
del-herdenking waarde schonk.
In zijn slotwoord dankte Pastoor Bosch met
eenige hartelijke en geestige woorden den
heer Balthazar Verhagen en zijn leerlingen
en voorts den heer Sterck, voor wat hij voor de
voorbereiding van deze ODVoering had cre.
daan. Zoo werd het een avond, die In ernst°en
wijding zeker niet onderdeed voor de vele
groot opgezette Vondelherdenkingen, welke
wij dit jaar hebben bijgewoond.
J. B. SCHUIL»
