Haarlems Dagblad TT De Verwarring. Lotsverkiezing. Luchtaanval met ontzettende gevolgen. 5>5ë Jaargang No. 16764' Uitgave Lourens Costcr, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V. Bureaus: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred, 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdredacteur-. ROBERT PEEREBOOM Directie; P. W. PEEREBOOM EN ROBERI PEEREBOOM Dinsdag 15 Februari 19.18 Abonnementen per weck f0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex, Advertentiën i 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. Onze financieel-economische kroniek schrijver heeft hl zijn jongste weekoverzicht uitgepakt over de ondermijning van alle economische leerstellingen en over derzelver verstrengeling met de politiek, die zich, in het door hem gebezigde beeld, als lianen er omheen heeft geslingerd. Er is zeker een dusdanige verstrengeling ontstaan, dat geen mensch er meer uit wijs kan worden en niet zonder twijfel heb ik kennis genomen van een nieuw initiatief op politiek-economisch gebied: het besluit van de International Peace Campaign (Interna tionale Vredes Actie) te Londen genomen, om een internationalen boycot tegen Japan toe te passen. Dat moet dan natuurlijk een particuliere boycot zijn, waaraan een groot aantal organisaties in de 21 landen, waarvan 700 afgevaardigden te Londen aanwezig wa ren (onder voorzitterschap van het liberale Lagerhuislid Noel Baker) zou deelnemen. Niet alleen vredesorganisaties maar ook na tionale vakverbonden, centrales van ver bruikscoöperaties en velerlei andere instel lingen zijn in het I.P.C. vertegenwoordigd. Vooral in Engeland is het streven in deze richting zeer sterk. En te begrijpen valt het gemakkelijk genoeg, te rechtvaardigen ook, al is het voor Nederland een exceptioneel-moei- lijke zaak omdat wij nu eenmaal met ons groote, zoozeer kwetsbare koloniale bezit vlak bij den strijd in het Verre Oosten liggen. Mijn twijfel geldt het resultaat. Een boy cot tegen Japan kan maar beperkte practi- sche gevolgen hebben omdat de groot-in dustrie der wereld er zich niet aan storen zal. Die blijft trouwens lustig haar oorlogs materiaal aan Japan leveren ook. En hier ziet men wel de vreemde verwarring, waarin economie en politiek met elkaar verstren geld zijn, wel op haar zonderlingst. Er is niet alleen de politiek die de ontwikkeling- der economie belemmert, er is anderzijds evenzeer de economie die de uitvoering van politieke voornemens belet. En niet alleen die van particulierenook die der mo gendheden. Ieder systeem ontbreekt. In den laatsten tijd heeft het bijvoorbeeld sterk de aandacht getrokken dat Duitschland, min of meer verbonden met Japan in de verdra gen, gewoonlijk aangeduid als „de as Ber lijn—iRome—1Tokio", niettemin de voornaam ste leverancier van oorlogsmateriaal aan China is en zelfs de Duitsche militaire in structeurs bij het Chineesche leger heeft ge laten. Het is bekend dat Frankrijk belang rijke leveranties van oorlogsmateriaal aan Italië heeft gedaan voor den oorlog tegen Abessynië. Het is evenzeer bekend dat Frankrijk, voortdurend beducht voor het Duitsche gevaar, waartegen het zijn gren zen ten koste van fantastische sommen heeft versterkt en ter beveiliging waartegen het een weermacht op de been houdt, die het fei telijk niet betalen kan, nietteminde grootste leverancier van ijzererts aan Duitschland is. Toch is het den Franschen volkomen duidelijk'dat dit ijzererts verwerkt wordt tot de Duitsche wapenen, waarvoor het zoozeer beducht is. In ons land is het niet anders. Niemand kan beweren dat in Nederland groote liefde voor de Sovjet-Unie bestaat, welker regeering trouwens niet door de onze erkend is zoodat wij in Rusland geen gezantschap hebben. Maar zaken doen we graag met de Russen, wier dic tator Stalin pas nog verklaard heeft dat hij vroeger of later oorlog zal moeten gaan voeren met de „bourgeois-staten", omdat men „niet naast elkaar kan leven". En een paar jaar ge leden las ik met verbazing een enthousiast artikel in het Alg. Handelsblad over een be zoek van Fokker aan Rusland, beoogend de leverantie van oorlogsvliegtuigen aan dat'land door de Nederlandsche vliegtuigindustrie. Het is overal in de wereld hetzelfde. En nieuw is het ook niet. Ik zal maar niet te ver in de historie teruggaan maar wil even herin neren aan de vermaarde historie van het kolen bekken van Briey, behoorend tot Frankrijk en door de Duitschers bezet en gebruikt in den wereldoorlog. Dat mocht door het Fransche le ger niet aangevallen worden en toen een paar Fransche vliegers het toch deden, werden zij disciplinair gestraft. Het is een oude en veel- •beschreven historie. De vredes- en andere organisaties in de I. P. C. stellen zich blijkbaar in hoofdzaak ten doel een „moreel effect" te behalen. Practisch be schouwd kan hun boycot van Japan geen groo te uitwerking hebben, want „in het groot" zal zij geen verandering in de bestaande toe standen kunnen brengen. Die, als geheel be schouwd, een beeld van volkomen verwarring opleveren. R. P. (De directeur van de Staats loterij heeft besloten de nummers voortaan te laten loopen van 1001 tot 22000, omdat men de lage numm&'s beneden 1000 vrijwel niet wilde koopen.) Hooge nummers hooge prijzen, Dat is wel niet te bewijzen, En alleen maar bijgeloof: Maar als onze landgenooten Dat verbinden aan hun loten, Blijft de staat daarvoor niet doof. In ons land hebben de menschen. (En ik zou 't niet anders wenschen, Dus denk niet, dat ik nu spot) Wat men hun ook op mag leggen, Nog- het laatste woord te zeggen, In de keuze van hun lot. Loten zijn om kwijt te raken, Zaken zijn nog altijd zaken, Als de lage niet goed gaan, Moet je die elimineeren En 't met andere probeeren, Waarop hooger cijfers staan. Eenmaal dezen weg betreden, Is er, "dunkt mij zoo, geen reden, Dat men niet nog verder gaat; Eerdaags zal men, wil ik hopen, Nog slechts staartnummers verkoopen In de loterij van staat. P. GASUS. gereedgekomen. Heden te Soerabaja te water gelaten. SOERABAJA. 15 Februari. (Aneta-A.N.P.) Men zal zich herinneren dat verleden jaar na het vergaan van de Kantoeng, in April, door het departement van koloniën opdracht werd gegeven aan de N.V. „Gusto". om, in samen werking met de N.V. Droogdok-Maatschappij „Soerabaja" te Soerabaja. aldaar een dupli caat van de verongelukte, toenmaals groot ste tinbaggermoleii ter wereld, te bouwen. Op deze wijze werd het groote risico van den Oceaansleep geheel vermeden. Genoemde werf te Soerabaja had het materiaal, benoo- digd voor den bouw van de ponton, een ge vaarte van 68 meter lang, 20 meter breed en 4 meter hoog, in voorraad, zoodat op 20 Augustus 1937 de kiel voor den nieuwen mo len kon worden gelegd en de bouw geregeld voortgang kon hebben. Het is een mooie prestatie van de Ned.-In- dische scheepsbouw-industrie dat zes maan den later, nl. heden 15 Februari te twaalf minuten over twaalven, te Soerabaja de ponton van dezen molen mét een gedeelte van den door de Nederlandsche werf inmid dels geleverden opbouw, in tegenwoordigheid van tal van autoriteiten,-- met gunstig gevolg te water kon worden gelaten. Nu volgt voor de Droogdok Mij. „Soera baja" nog een druk half jaar, want half Augustus van dit jaar moet de molen, die Soengeiliat gedoopt is, voltooid zijn en de sleepreis van 7 dagen naar zijn bestemmin; aanvangen. Het is voor de eerste maal, dat in Indië een belangrijk deel van een tinbagger molen van zoo groote afmetingen wordt ge bouwd. De geweldige ijsmassa's, die de internationale brug bij den Niagarawaterval ver nielden, brachten eveneens ernstige schade toe aan het in de nabijheid gelegen dorp NewstonLewistone. Een aantal woonhuizen werd door het geweld der ïjsschotsen volkomen in elkaar gedrukt. De Indische dëfénsiebegrooting. Bijzondere heffing door den Volksraad aangenomen. BATAVIA, 15 Februari. De voorzitter van den Volksraad deelde bij den aanvang van de vergadering van heden mede, dat de regeering geen bezwaar heeft tegen een buitengewone zitting, welke aan sluit aan de huidige voor jaarszitting. De regeering heeft voorts een extra zitting- vastgesteld, te houden op 28 Maart, ter be handeling van de financieele ontwerpen be treffende de financieele verhouding op Java en de buitengewesten Opzeggingstermijn in arbeidscontracten De regeeringsgemachtigde beantwoordde de verschillende sprekers over de verlenging van den werkingsduur van den opzeggingstermijn in arbeidscontracten. Naar het oordeel der regeering bestaat er geen reden tot verlenging van de terugzen- dings-ordonnantie. In de laatste maanden is het aspect eenigszins veranderd. Overigens heeft de regeering geen principieele bezwaren tegen de verlenging. Het amendement ter zake werd dan zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De defensïebegrooting De regeeringsgemachtlge beantwoordde voorts de sprekers over het defensie-uitvoer recht in tweeden termijn. Vervolgens werd het ontwerp artïkelsgewïj ze in stemming gebracht; tevens werd gestemd over de amendementen, I-Iet amendement-Thamrin tot schrapping- van het woord defensie werd verworpen met 28 tegen 19 stemmen. Het amendement-Roep tot terugbrenging van den termijn tot 24- Februari 1939 werd verworpen met 35 tegen 15 stemmen. Het amendement-Thamrin tot verhooging van het percentage tot 2 werd uitgesteld in af wachting van het resultaat van de motie- Prawato tot invoering van een defensie-in voerrecht, welke motie echter, na een korte beraadslaging, werd ingetrokken. Het amendement-Thamrin werd hierna met 36 tegen 11 stemmen verworpen. Vervolgens had de stemming plaats over het ontwerp. Het ontwerp werd aangenomen met 44 stem men tegen 5 stemmen, n.l. van de leden van den Economischen'Groep, den heer Hildebrand (I. K. P.) en den heer Coolhaas, vereeniging van inheemsche bestuursambtenaren. Het woord is aan De Schoolmeester: Iemanddie op de grammaire niet zoo bizonder gevat is, Zal niet licht raden dat „poes" de vocatief van kat is. De geldleeniiig van Haarlem. Een koers van 99Vs%. Naar wij vernemen zullen de Incasso Bank, de Nederlandsche-Indische Handelsbank, R. Mees en Zoonen, de Twentsche Bank, de Ned. Handel Maatschappij en Lippman Rosenthal Co. eerstdaags de uitgifte aankondigen 'tot den koers van 9i9 /o pCt. van pLm 12.000.000 3 pCt. ofohgatiën der gemeente Haarlem, ter aflossing, respectievelijk conversie, van de 3y2 pCt. leening 1937 der gemeente. Tentoonstelling „Winterflora". Morgen de 10.000ste bezoeker? De tentoonstelling „Winterflora" heeft reeds zooveel belangstellenden getrokken, dat de 10.000, bezoeker of bezoekster Woensdagmor gen wordt verwacht. Het ligt in de bedoeling van het tentoon- stellingscomité deze(n)- 10.000e (n) een verras sing te bereiden. Op lieeterdaad betrapt. Een verboden Radio-rede. Van het Haarlemsche Raadslid Joh. Visser. De heer Joh. Visser, lid van den Haarlem- schen Gemeenteraad, zou morgen, Woensdag avond voor de N. C. R. V. in zijn qualiteit van hoofdbestuurslid van den Christ. Nationalen Werkmansbond een rede houden over „Man nenwerk en vrouwentaak". De radio-controle commissie heeft deze rede evenwel in haar geheel verboden, omdat zij meent, dat de po litiek buiten de radio gehouden moet worden. Dc heer Visser deelde ons mede. over die be slissing verwonderd te zijn, want hij had niet het voornemen over politiek te spreken maar alleen over den arbeid van de gehuwde vrouw. Bij poging tot insluiping. Een hoofdagent-rechercheur heeft Maan dagmiddag kwart over drie een 36-jarige koopman uit Haarlem en een 23-jarigen mon teur uit Santpoort op lieeterdaad betrapt bij een poging tot insluiping in perceel Santpoor terstraat 28, bewoond door den heer v. d. H., die op dat oogenblik niet thuis was. Van de twee mannen heeft alleen de koopman bekend. Ze zijn voor een nader onderzoek in verzeker de bewaring gesteld. Honderden slachtoffers te Tsengtsjau. HANKAU, 15 Februari. (Reutel- A.N.P.) Gemeld wordt, dat tusschen vier- en vijfhonderd Chineezen gedood of gewond zijn bij een Japanschen luchtaanval op Tsjengtsjau. In deze stad bevindt zich nog steeds een aan tal Engelsche en Amerikaansche zen delingen en zakenlieden. POSTZEGELVERVALSCHING VOOR DEN HOOGEN RAAD. De procureur-generaal bij den Hoogen Raad concludeerde gisteren in de zaak van G, L. H„, die in 1935 door de rechtbank te "sG-ravenhage is veroordeeld tot vijf jaren gevangenisstraf Wegens valsehheid in ge schrifte in verband met postwisselverval- sching. De veroordeelde heeft toen In zijn vonnis berust. Toen hij bezig was zijn straf uit te zitten werd door den veroordeelde in diezelfde zaak als dader aangewezen A. de V.. in de onderwereld genaamd „Lamme Con sul". De procureur-generaal bij den Hoogen Raad heeft toen ambtshalve herziening ge vraagd. welke herziening door den Hoogen Raad werd gelast. Intusschen ging de ver oordeelde in voorloopige hechtenis. Het Hof te Amsterdam, waarnaar de Hooge Raad ,de zaak heeft verwezen, heeft vervolgens het gewijsde gehandhaafd. Hiervan werd cassatie aangeteekend. De procureur-generaal concludeerde heden tot verwerping van het beroep. De Hooge Raad zal op 14 Maart arrest wijzen. VERBODEN AUTOBUSDIENST. De Amsterdamsche kantonrechter mr. G. T. Haase behandelde Maandag een strafzaak te gen een autobusondernemer te Amsterdam, die, in strijd met de bepalingen van het re glement op autovervoer van personen, passa giers had vervoerd van Amsterdam naar Ant werpen en terug en dus een verboden bus dienst had geëxploiteerd. Verdachte voerde aan, dat niet hij, doch een N.V. de autobussen had geëxploiteerd. De ambtenaar van het O. M. eischte f 100 boete, daar verd. reeds eerder voor dergelijke feiten had terechtgestaan. De kantonrechter wilde er rekening mee houden, dat het bedoelde reglement pas was ingesteld toen verd, de overtredingen beging en veroordeelde hem tot f 25 boete, subs. 10 dagen hechtenis. JUBILEUM J. H. VISéE. Heden is het 25 jaar geleden, dat de heer J. H. Visée, chef de bureau bij de N. Z. Holl. Tramweg Mij., bij genoemde Maatschappij in dienst trad. Het jubileum werd op de gebruikelijke wijze gevierd. De jubilaris had den dag vrij af en ontving te zijnen huize hedenmorgen bezoek van den directeur, ir. W. J. Burgersdijk en den secretaris der Maatschappij, mr. D. A. E. Im- mink, die hem gelukwenschten en hem de ge bruikelijke enveloppen overhandigden. Ook de oud-chef van den heer Visée, ir. B. Nugteren. kwam hem feliciteer en. Des middags kwam een deputatie van hel Jubileumfonds der Maatschappij den jubilaris een geschenk en een oorkonde aanbieden, - Kordaat optreden op origineele wijze beloond. Sneltrein stopt voor 15-jarig jongmensch. Een der Amerikaansche gestroomlijnde sneltrein, de „Vliegende Yankee" heeft dezer dagen onverwachts gestopt ter eere van een 15-jarigen schooljongen. Deze knaap had, toen er brand was uitgebroken in een plaatse lijk waterreservoir der spoorwegen tc Kenne- bunk (Maine), met groote tegenwoordigheid van geest groote schade weten te voorkomen door de brandweer te waarschuwen. Uit er kentelijkheid hiervoor heeft de president der spoorwegmaatschappij den sneltrein in Ken- nebunk doen stoppen om den jongen een herinnering te overhandigen. Terwijl de pas sagiers uit de raampjes hingen, overhandigde een der machinisten uit de locomotief hem een paar nieuwe ski's ter vervanging van zijn oude, die bij het bestrijding van het vuur ge broken waren. Het was een zeer onverwachte gebeurtenis voor den knaap, die onder voorwendsel, dat hij op het station éenige papieren moest teekenen in verband met den brand, daar heen gebracht was. Het geschenk was boven dien vergezeld van een persoonlijk dankschrij ven van den president der spoorwegmaat schappij HAARLEMSCHE HUISHOUD- EN INDUSTRIESCHOOL. Onder voorzitterschap van mevr. J. J. Kroese- Wijtema werd Maandag in het schoolgebouw aan de Voorhelmstraat de jaarvergadering gehouden. De secretaris van het bestuur, de heer H. W. Korenstra, bracht het jaarverslag uit over 1937. Hieruit bleek, dat in de samen stelling van het bestuur geen verandering is gekomen; evenals het vorige jaar werd ook nu aan belangstellenden gelegenheid gegeven kennis te maken met gebouw en onderwijs en wel op den eersten Donderdagmiddag van iedere maand. Hiervan wordt steeds druk ge bruik gemaakt. Onder leiding van de directri ce en van enkele bestuursleden wordt dan een rondgang door de school gemaakt, waarbij de noodige inlichtingen worden verstrekt. Het verslag maakt vervolgens melding van de mutaties in 'het personeel en geeft een over zicht van het resultaat der examens in de verschillende vakken, dat zeer gunstig is te noemen. Met 1 September bedroeg het aantal leer lingen van de dagschool 414; van de middag cursussen voor meisjes 97; van de 5-maande- 'lijksche cursussen 2u7 en van de halfjaarlijk- sche volkscursussen 109, dit is in totaal 827 leerlingen. Bovendien hadden de cursussen uitgaande van het comité inzake huishoudelij ke voorlichting 22 deelneemsters. Hierna deed de penningmeester esse. mej. W. M. Brusse. rekening en verantwoording over het afgeloopen jaar. De bedrijfsrekening is nagezien door de financieele commissie, be staande uit de heeren J. C. Tadema, J. Wild schut en P. Stegwee. Onder dankbetuiging voor het accurate beheer werd de penning- meesteresse gedechargeerd. De aan de beurt van aftreding zijnde be stuursleden mej. W. M. Brusse en mevr. B. C. Roeiers van Lennep-van Bassen Jongbloet werden met algemeene stemmen herkozen. HET ONGELUK IN STAATSMIJN M AU RITS. HEERLEN, 15 Februari. De houwer M. J. Lemmens, uit Bunde, die Zaterdagavond bij de ontsporing in de ondergrondsche wer ken van st'riAsmijn. Maurits werd gewond, is vanmorgen in het ziekenhuis te Heerlen, aan de bekomen verwondingen, overleden. Lem mens laat een vrouw en vier kinderen ach ter. De houwer P. P. Tummers, die bij de ont sporing werd gewond, maakt het vrij goed. EEN CONSTITU ONEELE CRISIS IN BRITSCII-INDIc TE VERWACHTEN? HARIPURA, 15 Febr. (Reuter). Het j aarlij ksche nationale congres is hier ge opend. Het is mogelijk, dat het in geheel Indië tot een constitu jneele crisis zal komen in verband met den wensch van het congres, dat de provinciale besturen de politieke ge vangenen in vrijheid zullen stellen. Men verwacht een breuk tusschen »de con gresministers en de provinciale gouverneurs. HEDEN: 12 PAGINA'S Voor de deelnemers aan het 18e jaarfeest van de M. T. S., alliier. zal in den Stadsschouwburg een opvoering plaats hebben van dc tot tooneelstuk om gewerkte operette „lm Weissen Rössl", onder regie van Karei Esscling. Een opneming tijdens de repetities, die in café-restaurant Brinkmann, Groote Markt, gehouden worden. pag. Een luchtaanval op Tsjengtsjau heeft ont zettende gevolgen gehad. 1 De Indische tinbaggermolen is gereed ge komen. 1 Tegen mond- en klauwzeer staan we niet geheel machteloos. 3 De trein van 1839 zal herleven. 3 De kans schijnt te bestaan, dat een natio naal socialist in het Oostenr ij ksche ka binet wordt opgenomen. 4 Een opmerkelijke rede van Stalin. 4 Nanking wordt door hongersnood be dreigd. 4 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: De Verwarring. j De boycot-conferentie te Londen. 2 Jhr. dr. J. C- Mollerus: Vestigingswet brengt vele vragenstellers in het geweer. 7 J. B. Schuil over: Het lied van het meisje en den moordenaar. 7 K. de Jong: .Teugdconcert. met de H.O.V. 7 Schaakrubriek. g De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op - IQ

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1