Biscuit Venkcdk LOMPEN en ETALEN MOORE'S* J. VAN KAMPEN PER AUTO EN BOOT DOOR ZUID-AFRIKA. dagmeisje Colporteurs Nette Jongen Naar België MUZIEKSCHOOL NIEUWS Hmtt Jtadia van Hees Ca. TANDARTSEN KLINIEK Stofzuigers W. Brakel Jr. WOENSDAG 23 FEBRUARI '1938 HAARDEM'S DAGBLAD II Naar en over de Drakensbergen. Het gemeentehuis in Paarl, met de Drakensteynbergen op den achtergrond. Door Dr. W. G. N. VAN DER SLEEN IK zit in mijn tentje in de vallei van de Breede Rivier, aan den voet van de Lange Bergen, echte Hollandsche namen dus, en dat toch op 12000 km. afstand van het paleis op het Noordeinde. En ik heb vandaag twee werelden gezien in een luttele honderd kilometer autorijden! Wij zijn gisteren uif Kaapstad weggereden langs een prachtigen asphaltweg, omzoomd door villa's en land huizen in parkachtige tuinen, waarin een weelde van subtropische planten onze aan dacht trekt. Eucalyptus en dadelpalm, bou- gainviHea en zware parasoldennen wisselen af met agave en aloë. Even verder worden de huizen en de parken grooter, om plotseling geheel te verdwijnen en plaats te maken voor uitgestrekte wijngaarden, waarachter in de blauwe verten scherpgetande heuvel-, neen, bergruggen oprijzen. Het golvende landschap is bijna heelemaal bebouwd, meestal wijn druif, maar ook mais en hier en daar vrucht- boomen. Langs den weg staan eerst nog rij een eucalyptus-boomen, dan nog slechts hier en daar een enkele parasolden. Overal waar de natuur even de vrije hand krijgt, weer heide- soorten, vetplanten en andere echte verte genwoordigers der Kaapsche droogteflora. En toch overal de sporen van de sterke regens van een paar dagen geleden. Want de plantengroei van een streek is im mers niet afhankelijk van den regenval in een paar dagen of weken of maanden, maar veel eer van de lengte en intensiteit van den dro gen tijd, die hier vaak acht en meer maanden kan aanhouden. Dan krijgen vetplanten en andere gewassen, die bepaalde inrichtingen hebben om de verdamping tot een minimum te beperken, zooals ook de heide, hun beste kans. Tot die planten behoort gedeeltelijk ook de wijnstok. Wapneer die in de lente voldoende water krijgt en in den bodem den heelen zo mer door met zeer. lang wortelstelsel nog iets kan ophalen, komt de zaak wel voor elkaar. En hoe droger en heeter de herfst, hoe zoeter de druif en hoe koppiger straks de wijn. Tientallen kilometers gaat het zoo voort. Het golvende landschap wordt heuvelachtig en de bergen verheffen zich al hooger en hooger bo ven den horizon. We naderen Paarl, een dei- schilderachtigste en oudste stadjes van de Kaapkolonie. Een der rijkste ook, omdat het ligt op de grens van twee zeer belangrijke ge bieden. De kustvlakten, die vooral met druif en graan beplant zijn, en de eigenlijke fruit- tuinen, die speciaal in de vallei vlak tegen de bergen aan gelegen zijn. Het aardige plaatsje, dat tal van oude gevels vertoont, die sterk aan onze Zaanstreek doen denken, is genoemd naar een grooten gladden graniet rots, die zich er vlak achter verheft. Een avon turier, die van Tafelbaai uit hier een landver- kenning maakte, zag deze rots schitteren in dauw en morgenzon en noemde ze de paarl. De Hollandsche nederzetting werd er versterkt door een aantal Hugenoten en thans nog maakt het dorpje met zijn groote wijnpakhui zen en zijn bevolking een Franschen indruk. Van Paarl loopt een heel goede weg regel recht op het gebergte aan, naar en door een vallei, die Groot Drakestein wordt genoemd. Dat is een vruchtenland bij uitnemendheid, vanwaar eiken nacht speciaal geventileerde goederenwagens de kostbare vruchten naar de dokken van Kaapstad brengen. Het zijn vooral twee Engelsche firma's, Pickton en Rhodes, die hier honderden hectaren hebben beplant met allerlei sinaasappelvruchten, maar ook met peren en pruimen, die zoowel versch in kisten verpakt als ook in blik aan de markt worden gebracht. Ik wilde dat bedrijf, het plukken en automatisch soiteeren en verpakken van sinaasappels en grape fruit enzoovooi-t, graag eens zien, maar bovendien was er nog een reden die mij naar Groot Drakestein trok. Op Pickton's farm werken namelijk drie Holland sche jongens in het aan de kweekerijen ver bonden machinale bedrijf. Leerlingen van de M.T.S., de Middelbaar Technische School, die hier al naar hun praktijkjaren van 100 tot 250 gulden in de maand verdienen. Twee vlotte jongens, broers, hadden met een zusje een ge zellig huishouden opgezet. Een eenvoudig huisje was voor hen gebouw, met een prachtig uitzicht op de bergen, midden in de uitge strekte vruchtentuinen, waar echter overal breede boschstrooken en een paar gezellige ri viertjes doorheen loopen. Ze vonden het er fijn. aten heel veel fruit natuurlijk en gingen bijna elk weekend een autorit maken door de prach tige Kaapprovincie. Geslaagde emigranten dus en menschen die onzen naam en onze vlag hoog houden in die ven-e landen. En dat doet altijd goed. Wij bleven natuurlijk logeeren. Onze zes tentjes vonden net plaats voor de veranda. Achter het huis zaten te veel slangen en dat is niet leuk met kampeeren. En den volgenden morgen wezen ze ons van het terras den weg die omhoog slingerde langs de berghelling naar Fransche Hoek en verder. Het Noorden in, het groote avontuur tegemoet! Maar eerst een groote kist sinaasappelen op de treeplank gebonden. En de beste wenschen mee. En voort gaat het, de bergen in. Een flink steile, hier en daar wat stuk gereden weg, maar de Freule, zdo heet onze Ford twoseater, trekt er den aanhangwagen toch maar steeds braaf in de tweede versnelling tegen op. Een zeshonderd meter hoog is de pas en dan gaat het omlaag in een heèl lange, ge lijkmatige daling naar Villiersdorp en, steeds ietwat glooiend, verder en vei-der het Noor den in tot Worcester, waar wij nog een klein bergruggetje overgaan om dan oostwaarts af te slaan op Mossel Baai, dus weer op de zee kust aan. Nu verandert plotseling het ka rakter van het landschap. Er is geen boom meer te zien, geen stukje bouwland. Eerst merk je dat zoo niet op bij zoo'n langen autorit, maar dan dringt het ineens tot je door. Dit is een woestijn bijna, een steppe- vegetatie op zijn minst en dat noemen ze hier in Afrika de Karroo, de Kleine Karroo in ons geval. De wind waait in deze streken meestal uit het Zuiden en komt aanstrijken over dèn Oceaan. Die met waterdamp ver zadigde wind is oorzaak van den sterken regenval in de eigenlijke Kaapkolonie, meer nog het smalle kustgebied om Kaapstad heen. Dan stuiten de met water beladen wol ken tegen de hooge Drakensbergen en wan neer ze opstijgen tegen de scherpgepunte kammen, stort door de groote afkoeling bijna al het water, dat ze dragen, als regen neer. Daarom is Groot Drakestein zoo uitstekend geschikt voor vruchtenteelt. Regens, regel matig over het heele jaar verdeeld, maar daarnaast een zeer groot aantal zonne-uren, zooals dat door heel Zuid-Afrika voorkomt, zijn voor vruchten cultuur het allerbeste. Eens over de bergen heen, heeft de wind echter vrijwel al zijn vocht verloren, en waar onze wielen nu het stof in wolken doen opdwar relen, heeft het in geen vier maanden gere gend. En dat in het regenseizoen, den win tertijd. Is het wonder, dat hier de vegetatie uitsluitend uit vetplanten bestaat? De helft der planten zijn lage, sterk vertalkte euphor- biastruiken. Dan zijn er prachtige sedums met stammen van een en zelfs twee voet middellijn. Verschillende meserhbryanthe- mum-soorten bloeien en allerlei bolplanten probeeren den keihard uitgedroogden grond te doorboren. Vanmorgen zagen we nog op elke lage plek water of de duidelijke sporen van plassen, die er hebben gestaan. Bij het pogaan van de nbergpas, die bij Fransche Hoek begint en een onvergetelijk panorama biedt over de fruittuinen en de bergketens rondom, passeerden we telkens nog kleine waterstroompjes. Nu moeten we voor ons middagmaal een beetje water gaan vragen bij een kleine nederzetting van spoorwegar beiders. Daar staan een paar flinke ijzeren tanks, die eiken Maandag door een specialen watertrein worden gevuld en vanochtend werden we aan den anderen kant. van dat bergruggetje gewekt door het geruisch eener beek! Vanavond hebben we soep gegeten en thee gedronken en we hebben water uitgezet voor de thee van morgenochtend, maar het blijkt waar te zijn wat men ons al in Hol land vertelde: als je in Transvaal kampee ren wilt, moet je je leeren wasschen in een theekopje. Vooruit dan maar weer. Als dat de zwaarste ontbering is, die ons te wachten staat, dan zal het nog wel gaan. Gisteravond hingen er overal nevels tegen de bergen. Om zeven uur al dropen de ten ten van den dauw. Thans, na een heelen dag van strakke blauwe lucht, is de maan helder oranje opgekomen aan den Ooster- hemel, nog voordat Orion en Sirius in het Westen hun grootsten glans hadden bereikt. Het is doodstil in de natuur, een heel ver schil met het geweldige padden- en krekel concert van gisteren. Onze tenten vinden makkelijk plaats, omdat overal plekken van ettelijke vierkante meters zijn, waar plan tengroei ten eenenmale ontbreekt. En de maan verlicht een landschap, waarvan wij ons niet kunnen voorstellen, dat het men sehen en dieren voeden kan, En toch bracht onze naaste buurman, een kaffer, die een halven kilometer verder woont, tegen den avond nog een paar honderd van die groote langoorige geiten thuis, die men ook in Egypte en Erythrea zien kan. Er schijnt dus ook in dit voor ons oog zoo desolaat schij nende land nog wel iets te doen en te ver dienen, al begint men bij den aanblik van deze streek al te begrijpén, dat de droogte zoo'n kolossale rol speelt in de romans en novellen en gedichten, die in deze streken geschreven zijn. En wat mij vandaag ook veel duidelijker is geworden, dat is de nood der voortrekkers, der Boeren, die in de jaren tusschen 40 en 50 der vorige eeuw huls en hof verlieten om een onbekende toekomst te gemoet te gaan, o.a. omdat het hun te druk begon te worden in de oude Kaapkolonie. Zij hadden voor hun zeer extensief land bouw- en veeteeltbedrijf een complex noodig van ongeveer 5000 Hectare per gezin. Dat was volgens hen pas een behoorlijke boerderij. Van minder kon een mensch niet leven. Ter wijl een groentekweeker bij een onzer groote steden van 3 of 5 hectare een behoorlijk be staan weet te winnen! Maar ik herhaal: nu i'k dit land zelf gezien heb, begin ik 't te be grijpen. Eigenlijk begrijp ik er nu niets meer van, hoe een beest leven kan in een der der gelijke uitgedorde steppe met een brandende zon zoowat in het zenith, die eiken dag twaalf uur lang tracht te verzengen wat er nog aan plantengroei is overgebleven. En dit was pas de kleine Karroo, pas het begin van het woestijn- of steppegebied. Hier regent 't eiken winter een paar maal. Maar in den Oranje Vrijstaat is over groote gebieden nu al drie jaar lang geen druppel gevallen. Hoe zal het er daar uitzien? We gaan kij ken. Maar eerst nog even naar de kust, naar Mossel Baai en De Wildernis, plaatsen, die tot de mooiste van Afrika's zuidkust moeten behooren. We hebben lang werk gehad dezen keer om een geschikte kampplaats te vinden. Een kampeerder slaat nu eenmaal liefst zijn tent op bij of zelfs in een boomgroep, wat met plotseling opstekenden wind altijd erg plei- zierlg is. Maar daar was hier geen sprake van. Er zijn geen boomen in de Karroo. Het eenige, dat kort na zonsondergang onze aandacht vroeg, waren een paar doornstruiken, mid den in een kale roode vlakte. Daar moest het dan maar en we kregen er een mooi voorproefje van wat ons verderop te wach ten stond. De grond was zoo ontzettend hard zoo uitgedroogd en gebakken door de felle zon, dat de tentpennen bij ristjes sneuvelden en als er dien nacht werkelijk wind was op gestoken, zou de helft van ons kamp waar schijnlijk zijn weggewaaid. Het was vinnig koud dien" nacht. De maan gaf ook geen warmte en dus genoten we al len van den prachtigen zonsopgang. De teere pastelkleuren, die hier in dit droge land haast eiken morgen en avond den hemel kleuren, behooren tot de grootste aantrekke lijkheden van deze merkwaardige streek. Wasschen kan vandaag niet wegens water gebrek, dus we zijn gauw onderweg. Heuvel op, heuvel af; door lengtedalen en dwars- kloven, maar steeds steppe en schapen. Want wol is een der voornaamste voortbrengselen van dit arme gebied. Eindelijk besluiten we de kuststreek weer te gaan opzoeken en stu ren onze wagens een diepe rotskloof in, recht op een blauwe bergreeks aan. Dwars door de lange bergen leidt ons de Tradauw- pas, nauwelijks zijn we het hoogste punt ge passeerd, of een riviertje kabbelt beneden in de kloof en het duurt niet lang of wij zitten allen heerlijk te poedelen bij een verbreeding van het stroompje. Dat geeft moed om eens een eind een rotshelling op te klauteren en te constateeren, dat de aloë's prachtig bloeien. Achter de bergen, in de buurt van Swellendam, is alles nog bruin, maar daar voor is het winter. Vandaar uit moeten reeds twee honderd jaar geleden de slaven opge jaagd zijn om den meesterlijken bergover- gang, dien wij juist gepasseerd zijn, aan te leggen. Nu is deze heele streek de koren schuur van de Unie. alleen in de rivierdalen vindt men op de steile, rotsige hellingen cactus en euphorbia en aloë's in soorten. Steeds door meest braakliggende korenvel den, gaat het verder, tot plots de zee zicht baar wordt. Daar schijnt de aarde op te hou den. Mossel Baai, een der bekendste badplaat sen der Unie, ligt voor ons. (Nadruk verboden). UIT DE STAATSCOURANT. Bij Kon. besluit is met ingang van 1 Juli 1938 benoemd tot hoofddirecteur van het Kon. Nederlandsch Meteorologisch Instituut in vasten dienst de directeur bij dat insti tuut dr. H. G. Cannegietér. Prof. dr. E. van Everdingen, wien met in gang van 1 Maart 1938 eervol ontslag is ver leend als hoofddirecteur van het Kon. Ne derlandsch Meteorologisch Instituut zal die betrekking blijven waarnemen tot 1 Juli 1938, met ingang van welken datum zijn opvolger, dr. H. G. Cannegieter, in functie zal treden. Bij Kon. besluit van 18 Februari 1938, is benoemd tot ridder in de orde van den Ne- derlandschen Leeuw: H. Polak, oud-lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, voor zitter van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond, wonende te Laren (N.H.) Gevraagd te Aerdenhout 15-17 jaar, als hulp voor aanwe zige dienstbode. Met baby we tende om te gaan. Brieven met verlangd salaris etc. no. 8599 bu reau van dit blad Gevraagd le' of 2de DAMES KAPSTER goed kunnende werken. P. SCHULTHEISS, Gierstraat 35. Eenige actieve gevraagd. Vast salaris 10 per week plus provisie en premie. Aanmelden Donderdagmorgen tusschen 10-11 uur N.V. Electri- sche Apparaten Mij., Prinsen Bolwerk 7, Ha li riem Gevraagd een voor de banketbakkerij, bij de N.V. Electr. Luxe Broodfabr. H. FRANKEN Jr., Korte Klever- laan 32, Bloemendaal. Ruime gestoffeerde PARTERRE-SUITE met serre aangeb. Mooiste ge deelte Bloemendaal, voor echt paar. Volledig pension, bedie ning en alle moderne comfort, per 1 of 15 April, 175 p. mnd. Een derde kamer disponibel. Br. no. 8598 bur, van dit blad Groote Houtveiling Donderdag 25 Febr., 11 uur Rollandslaan, Haarlem. Deurw. C. H. Erbrink. of een ander land? a.s. Zomer? NU PRIVé DANSLES BIJ A.KWEKKEBOOM ZIJLWEG 49 Tel. 14441 Blokkenhaard f 20.- te koop E.M.J. 20, vulhaard 25, gasf. 12.50, bad en geyser 35, gashaard 8, brandkast 30. Kampersingel 42. tel. 160ii9 Voor Brechcokes is Uw beste adres VAN ALTENA Kleverparkweg 21 B, Haarlem. Telefoon 11716. Getrouwd: C. DE GRAAF en A. C. HENNEMAN Bloemendaal, 22 Febr. 1938 De Heer en Mevrouw DE GRAAF-HENNEMAN betuigen, mede namens weder- zijdsche familie, hun hartelijken dank voor de belangstelling bij hun huwelijk ondervonden. Onze lieve Dochter en Zuster Thijs Teunissen van Manen is den 21sten Februari 1938 van ons heengegaan in den jeugdigen leeftijd van 17 jaar. H. TEUNISSEN VAN MANEN G. M. TEUNISSEN VAN MANEN— VAN RAAPHORST TEUN Overveen, 21 Febr. 1938 Prins Hendriklaan 156 De teraardebestelling zal plaats hebben op Vrijdag 25 Februari a.s. te 2 uur op de Algemeene Begraaf plaats te Bloemendaal (Bergweg). Heden overleed tot onze diepe droefenis onze lieve Man, Vader, Behuwd- en Grootvader Jan Luining Rustend Arts, Oud-Offi cier van Gezondheid 1ste klasse van het Kon. Ned. Indische Leger, in den ouderdom van 71 jaar. B. S. LUINING— FLOTHER Haarlem J. J. LUINING L. G. LUINING— GROOTERS Soekaboemi (N.O.I.) C. S. LUINING Scheveningen: B. M. S. VERSLUYS LUINING L. J. VERSLUYS TETTA en GIJSJE Heemstede G. C. LUINING Bandoeng (N.O.I.) S. J. C. LUINING Heemstede, 22 Febr. 1938 Molenlaan 12 Op verzoek van den over ledene geen bloemen en geen toespraken. De crematie zal plaats hebben op Vrijdag 25 Fe bruari a.s. te Driehuis- Westerveld, na aankomst van trein 16.14 uur. Bij vonnis van de Arrondisse- ments-Rechtbank te Haarlem d.d. 15 Februari 1938. is de Heer JOHANNES ADRIANUS DEN BREMER, geboren te Gorinchem 4 Augus tus 1876 en wonende te Haar lem, wegens krankzinnigheid gesteld onder curateele. Mr. J. D. DE HAAN Procureur Haarlem, 23 Februari 1938 Raamsingel 50 Door het verbindend worden der eenige uitdeelingslijst is het faillissement van J. Stut, slager te Haarlem, geëindigd. Mr. E. A. J. SCHELTEMA- CONRADI, curatrice Faillissement W. J. KiiPPERS, sierkunstenaar te Haarlem. De curator in voormeld faillisse ment brengt ter kennis van cre diteuren, dat heden door hem ter Griffie der Arrondissements- Rechtbank te Haarlem is gede poneerd, de eenige uitdeelings lijst in dit faillissement, welke lijst aldaar gedurende 10 dagen na heden ter kostelooze inzage van crediteuren ligt. De curator: Mr. J. H. J. SIMONS Kruisweg 63, Haarlem N.V. Mij. tot Expl. v. Onr. Goed. „DOOR EENDRACHT STERK" te HAARLEM Jaarl. Algem. Verg. van Aan deelhouders op Woensdag 9 Maart '38 des avond 8 uur in Hotel Lion d'Or. Gelegenheid tot depon. van aandeelen (Art. 40 der Stat.) en inzage Balans, Winst- en Verliesrek. op 7 en 8 Maart tusschen 20 en 21 uur Schoterweg 210. Namens het Bestuur: R. HOOGLAND, Secretaris v. d. Mij. tot Bevordering der Toonkunst Af cl. Haarlem Directeur: A. DE VOGEL Inschrijving van nieuwe leerlingen v. d. cursus, welke Maart a.s. begint op Donderdag en Vrijdag van 2-3 u. en Maandag van 11-12 u. a.h. Schoolgebouw N. Gracht no. 41, Telef. 13086, waar tevens het prospectus kosteloos verkrijgbaar is. Onderwijs in alle vakken der Toonkunst Orkest, kwartet, samenspel koorzang en kindersamen - spelklasje benevens op leiding voor Staats-Diplo ma L. en M. HET BESTUUR Croquette Een eenvoudige, ms»tr bijzonder smakelijke bis cuit. Per '/j pond 20 ct. Chobisco Een met chocolade ge- couvreerd biscuitje. Per 2 ons 25 cent. San Francisco Iets voller van smaak dan de gewone, neutrale biscuits. 22'/a cent per half pond. Crakelé Met croquante vulling, omgeven door fijne cho colade. Per ons 14 cent. Pins Pong Een bros biscuitje, met lichten cocossmaak. Per half pond 22'/2 cent. PER HALF PONDt Knappertjes 16 cU Gingernuts. 22i/2ct, Petit Beur re 20 ct. Gemengde Bisc. 30 ct. p. blik f 1.60 60 cents per week of 2.50 per maand. 30 a 40 stations. Alles service, nimmer onkosten. Zeer lage entreekosten. Vraagt geheel vrij blijvend demonstratie. !6cuisdMoi33 - Telefoon 1550? - Uaadetn Haarlemsche GED. Ol'DE GRACIIT 11 t.o. Postkantoor Tel. 15935 Morgenspr.u. Ma.Wo.Zat. 9-10.30 Midd.spr.u. Ma. Di.Wo.Do. 4-5.30 Avondspr.u. Ma. Wo. Vr. 7-8.30 ZOEKT U een 2de h. rijwiel? Komt u dan bij ons eens kijken. Wij hebben een grote sortering w.o. le klas merken. Zie de étalage. Wij ga randeren onze rijwielen zowel uit- als inwend. Prijz. v.a. /'16.50 A. KOELEMEIJER, Breestraat 3 FR. HALSSTRAAT 1, TEL 14624 Steno Typen Talen BoekhoudenH Hoogste resultaten.' Laagste lesgelden. en Gratis boeken! Ongem. te huur: ETAGE resp. 2 of 3 kamers, w.c., keu ken. bergplaats. Schouwbroe- kerstraat 16, Heemstede bij hal te Koediefslaan. ALLE MERKEN vanaf 60 CENT per week Botermarkt ll Tel. 12897 ALGEMEEN VERKOOPLOKAAL NIEUWE GRACHT 74, Makelaar P. IfOOGEVEEN Lzn., Ao. 1907 INBOEDEL- EN MEUBILAIR-VEILING VRIJDAG A.S. IOV2 uur, waarbij o.m. groen velours Salon-Ameu blement. modern Eng. Eetkamer-ameublement, zeer mooi Slaap kamer-ameublement met kaptafel, eiken en mahonie Cylinder- bureau Linnenkast, Bonheur du jour, tafel en stoelen. Boeken- kast, afzonderlijke Eng. Old finish Dressoirs, Karpetten; voorts een viertal eikenhouten moderne Winkelkasten, Toonbank etc, KIJKDAG: morgen (Donderdag) van 104 uur. BURGWAL 20 HAARLEM TELEFOON 10782 HET BESTE ADRES VOOR PRIJSNOTEERING Vodden 12 Ct. per K.G. Wol gebreid 55 ct. per K.G. Lood13 ct. per K.G. Zinh9 ct. per K.G. Zwaar geel koper 22 ct. per K.G. Licht geel koper 18 ct. per K.G. Zwaar rood koper 30 ct. per K.G. Licht rood koper 25 ct. per K.G. fJzer f 1.75 per 100 K.G. Roode auto-binnenbanden 10 ct. p K.G. F iets-binnenbanden 7 ct. p. K.G. Auto-accu's per stuk 80 ct. Nieuw lakensnippers 35 ct. p. K.G. WIJ ZIJN GEOPEND VAN 8—12.30 UUR EN VAN 2—6 UUR Let op het huis met de blauwe gevel

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 3