Evenredige vrachtverdeeling
verlengd.
Courantenreclame
verkoopt
Kunst in Haarlem en
daarbuiten.
Echtpaar door kolendamp
vergiftigd.
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1938
HAAREEM'S DAGBEAD
S
TWEEDE KAMER.
Het zorgenkind Suriname weer aan de orde.
Allerlei klaagzangen.
DEN HAAG, Dinsdag.
Het was na een lang Kerstreces, even onder
broken door de korte plechtige vergadering in
verband met de geboorte van Prinses Beatrix,
een prettig wederzien. En nog prettiger dan
het „zien" was dit keer voor het eerst het
„hooren", want tijdens de vacantie zijn er
zeer deugdelijke geluidversterkers aange
bracht die thans ook den zachtsprekenden af
gevaardigde, mits hij het spreekgestoelte be
stijgt, tot in alle hoeken van de zaal verstaan
baar maken. Wie nu nog van hun plaats het
woord blijven voeren, zooals vandaag de Nat.-
Soc. Dieters die wat scheen op te merken
omtrent het wetsontwerp dienende tot verla
ging van het invoerrecht op versch of gekoeld
rundvleesch, hebben het aan zichzelf te wij
ten als o.m. de pers van hun onduidelijk ge
brabbel niets naders weet mee te deelen.
Intusschen zoo bleek bij de gedachten-
wisseling over het voorstel, waardoor de wet
i.z. de evenredige vrachtverdeeling in de bin
nenscheepvaart tot 1 Juli a.s. gehandhaafd
wordt kan, ook al beschikt een Kamerlid
over een duidelijke stem, zijn voordracht toch
nog heel slecht te volgen zijn. Dit deed zich
voor met Mr. Buys de Beerenbrouck
(R.K.) die in zijn maidenspeech het o.a. ver
keerd noemde om de beurtbevrachting in de
wilde vaart te bestendigen en die zelf zijn op
merkingen in zulk een wilde vaart te berde
bracht, dat hij gewoonweg niet was bij te
houden. Vermeld zij alleen nog, dat hij aller
lei prineipieele bezwaren opperde en dat hij
het betreurde, dat de Regeering het wijzigings
ontwerp niet eerder had ingediend.
Ook Mr. Wendelaar (lib.) bleek weinig
gesticht over het trage tempo van het Depar
tement, te meer omdat eigenlijk vóór 1
Januari j .1. een gansch nieuwe regeling gereed
had moeten zijn. Tot de sprekers, die o.a. soort
gelijke kritiek uitten behoorden de commu
nist d e V i s s e r en de heer Drop (s.d.) Deze
laatste meende zelfs, dat misschien die ter
mijn van 1 Juli nog wat versohoven diende
te worden, n.l. in de richting van 1 Januari
1939, maar Minister v. Buur en verklaarde
dat een dergelijk uitstel niet noodig was. Uit
de bestaande wet vervalt de bepaling, dat
straks de overgaven tot den normalen toe
stand zal worden geregeld. Dit, aldus de Mi
nister, om te voorkomen, dat bij het ophef
fen der huidige wet, de geheele vrije vaart zal
te-rugkeeren, wat immers niet zou passen in
de a.s. verkeers-coördinatie, waarmee de
nieuwe regeling i.z. evenredig vrachtverdeeling
zal samenhangen.
Het slot van den middag was gewijd aan
het zorgenkind Suriname. De heer IJzer
man (s.-d.) oefende kritiek uit op 't feit,
dat z.i. de Gouverneur zich te veel beschouwt
als agent van het centraal bestuur, en dat
hij te weinig rekening houdt met de ziens
wijzen van de koloniale staten. Voorts acht
te deze spr. het door den Minister van Ko
loniën in de stukken aan den dag gelegd
„gematigd optimisme" niet gemotiveerd,
Zigeunerin'9 voorspelt en zal
voorspeld worden.
zienswijze, welke ook Mr. Joekes (v.-d.),
die ook nog den gezondheidstoestand in Su
riname „buitengewoon slecht" noemde, al
evenzeer deelde als ir. v. L i d t h d e J e u d e
(lib.), die een treurzang aanhief naar aan
leiding van de trieste vooruitzichten der ver
schillende landbouwproducten. Toen hij ten
langen leste de aandacht op één lichtpuntje
kon vestigen (bauxit), eindigde hij meteen
zijn rede, uit vrees, dat hij al voortgaande
weer allerlei sombere dingen zou moeten ver
melden.
Woensdag, eerst beslissing over het verzoek
van den heer Wijnkoop (commiun.) om
Minister Patijn te mogen interpelleeren over
de erkenning van den Koning van Italië als
keizer van Abessynië.
E. v. R.
N. V. V. tegen Russen in I. V. V.
Motie met algemeene stemmen aangenomen.
De hoofdbesturenvergadering van het N.V.V.
die gisteren te Utrecht bijeen kwam, nam in
zake de kwestie I.V.V. en het Russische vak
verbond met algemeene stemmen de volgende
motie aan, meldt „Het Volk":
,.De vergadering van de hoofdbesturen van
vakvereenigingen, aangesloten bij het N.V.V.,
gehoord de besprekingen over aansluiting-
van het Russische vakverbond bij het I.V.V.
constateert, dat het N.V.V. zich stelt op het
standpunt der democratie en zich verklaart
tegen eiken vorm van dictatuur, ook tegen
die, welke door het Russische vakverbond
wordt aangehangen en gesteund; spreekt uit,
dat zij uit dien hoofde prineipieele bezwaren
heeft tegen aansluiting van het Russische
vakverbond bij het I.V.V.".
Deze resolutie werd door de hoofdbesturen-
vergadering met algemeene stemmen aange
nomen.
Onderzoek van partij-commissie
in zaak-Kies geëindigd.
Advies: geroyeerde leden weer tot S. D. A. P.
toelaten.
Thans is verschenen en in extenso opgeno
men in „Het Volk" het rapport van de com
missie, ingesteld door den Partijraad der
S.D.A.P., betreffende de zaak-Kiès en het
daarmede samenhangende conflict in het ge
west-Friesland der Sociaal-Democratische Ar
beiders Partij. De commissie werd gevormd
door de heeren prof. mr. dr. G. van den Bergh
(voorzitter) en mr. M. J. A. Moltzer en B. J. j.
Wijkamp.
De commissie acht het haar plicht, den be
voegden instanties in overweging te geven,
de thans geroyeerde leden (metuitzonde-
ring van Kiès) en de geschorste afdee-
lingen wederom in de S.D.A.P. op te nemen.
Zij acht het vanzelfsprekend, dat de bevoegde
partij-instanties daar aan de door haar nood
zakelijk geoordeelde voorwaarden tot hand
having van de partij-discipline verbinden. Met
name zal het lidmaatschap of het op eeniger-
lei andere wijze steunen van de vereenigïng
„Het Vrije Woord" met het partijlidmaatschap
onverenigbaar moeten blijven. De grootst
mogelijke clementie acht de commissie ge-
wenscht.
In opdracht van het Gemeentebestuur van Bussum heeft Willy Sluiter een
schilderij van H. M. de Koningin vervaardigd, dat bestemd is voor de nieuwe
raadzaal.
Als zij voor den rechter zal
verschijnen
Goedgeloovig dienstmeisje voor 25.
opgelicht.
Een naïef dienstmeisje uit Amsterdam-
Zuid is dezer dagen het slachtoffer geworden
van haar goedgelooviglieid, uitgebuit door
een „Zigeunerin" uit een woonwagenkamp te
Haarlem.
Behalve haar koopwaar bood de vrouw ook
een blik in de toekomst langs de huizen aan.
Ofschoon de meeste deuren bij het zien van
de Zigeunerin weer haastig werden gesloten,
had het meisje wel ooren naar hetgeen deze
wijze vrouw in haar woordenvloed zegde van
haar toekomst te kunnen onthullen. Daartoe
moest het meisje dan op iedere hand een
bankbiljet van tien gulden leggen en met deze
waardepapieren zou de vrouw zich dan ter
meerdere concentratie eenige dagen terug-
Na korten tijd kwam de zigeunervrouw weer
opdagen. Thans moest het meisje nog eens
op iedere hand een rijksdaalder leggen en dan
zou zij zeer spoedig heel veel te weten kunnen
komen. Na een korte periode van geduldig
wachten kwam zij inderdaad iets te weten.
Namelijk dat zij 'voor haar gespaarde schat,
te weten vijfentwintig gulden, was opgelicht.
Gelukkig kon het meisje de vrouw aan de
politie aanwijzen, waarop de zigeunerin op het
bureau Overtoom is ingesloten
Werken van Toon Dupuis aan (le
Tweede Kamer aangeboden.
De erven van wijlen den heer Toon Dupuis
hebben aan de Tweede Kamer aangeboden,
ter plaatsing in het gebouw der Kamer, borst
beelden van de oud-Kamerleden Nolens, De
Savornin Lohman en De Stuers.
Het groote Amerïkaansche handelshuis
Mc. Kesson Robbins is onlangs op de
markt verschenen met een Engelsche
jenever.
Uitsluitend met courantenreclame, de
kern van alle goede reclame, wordt het
nieuwe merk, in de U. S. A., aan den man
gebracht.
In 45 plaatsen verschijnen de advertenties
vier maal per week, in de voornaamste
couranten.
^iHBBiniinBiiiMiMiiniiinHiiiiuiiiHHiiiiinBiHiniHmpiiiiniiinHniiiHiBiiiniBBiiiiniiiiiHPMiiiiiiiHiininiiniiiiiB
Beelden en opdrachten; de Haar-
lemsche kunstenaar Mari An-
driessen.
Het zal op een namiddag van den laatsten
herfst geweest zijn, dat wij, toevallig in Mari
Andriessen's gezelschap, er getuige van waren
dat een goede kennis, die de dagbladen wat
vlugger pleegt te lezen dan een ander, hem
verraste met het bericht dat hem de Grand
Prix voor beeldhouwkunst in de Hollandsche
af deeling van de Parijsche tentoonstelling was
toegekend. De verrassing was ernstiger be
doeld dan ze opgenomen werd want eerst zette
onze artist een gezicht van „nee, vader, mij
neem. je niet", en toen het bericht hem met
de stukken bewezen werd, vond hij het prach
tig, maar blijkbaar verder óók niet de moeite
waard om er veel ophef van te maken; hij
nam onze gelukwenschen zonder opwinding
maar heel vriendelijk in ontvangst. Mari An-
driessen heeft gevoel voor humor en een daar
bij passende waardeering voor de verschillende
vormen van eerbewijs die iemand kunnen
overkomen. Wat, naar het mij voorkomt, er
toe bijdraagt te bewijzen dat'hij een gebo
ren artist is bij wien het werk, de geleverde
prestatie, zijn geluk verzekert en niet de
„Schall und Rauch" die anderen er omheen
maken.
En inderdaad, het artist-zijn zit hem in het
bloed. Terwijl we het genoegen hebben onzen
lezers een foto naar dat succesrijke Parijsche
beeld te vertoonen, kan het gepast schijnen
hun tevens iets van den maker, Haarlemmer
van geboorte en op weg Haarlemmer van be-
teekenis te worden, te vertellen. De beeldhou
wers hebben in dezen slechten tijd iets minder
met tegenwind te kampen dan hun broeders
van den penseele. Zij zijn minder in aantal en
bos en, naar verhouding, op meer jonge ta
lenten van wie men iets bijzonders verwach
ten kan. Hun natuurlijke relatie tot bouw- en
sierkunst geeft hun grooter kansen in net
leven dan waarop de geheel vrije schilder kan
rekenen, voor wie nu eenmaal een floreerende
maatschappij en een op een zeker peil van
artistieke ontwikkeling staand publiek, nood
zakelijk zijn. De overheid en de architecten
kunnen eerder beeldhouwers dan schilderijen
makers aan werk helpen zonder van onnutte
geldverspilling beschuldigd te worden en beide
groepen van opdrachtgevers kunnen zich veel
gemakkelijker buiten de immer teleurstellen
de en trieste verwarring houden, die er lang
zamerhand tusschen kunstbemoeienis en phi-
lantropie is ontstaan. Toch is, ook voor clen
begaafden jongen beeldhouwer, ons vaderland
nog geen land van melk en honig, maar velen
van hen kunnen althans behoorlijk doorwer
ken, wat van bijna geen schilder of graphicus
op dit moment gezegd kan worden.
Kolendiefstallen te Rotterdam
opgehelderd.
Aantal mannen gearresteerd.
De Rotterdamsche rivierpolitie heeft zes
personen aangehouden, die gedurende onge
veer twee maanden er hun werk van maakten
des nachts met een roeiboot er op uit te trek
ken om kolen "te stelen van diverse met steen
kolen geladen rijnschepen. Bovendien zijn
twee mannen gearresteerd, van wie men wel
iswaar niet kan bewijzen, dat zij bij deze dief
stallen zijn betrokken, doch deze lieden heb
ben zich aan het einde van het vorige jaar aan
ijzerdiefstallen schuldig gemaakt. Alle acht
zijn ter beschikking van de justitie gesteld.
Het na de eerste aangifte van kolendiefstal
ingestelde onderzoek leidde tot aanhouding
van den 26-jarigen varensgezel J. C. N„ als
mede drie broers, den 39-jarigen los-werkman
G. van der V., den 26-jarigen koperslager H.
van der V. en den 27-jarigen W. van der V.,
die geen beroep heeft.
Het viertal ontkende, ondanks hun zonden-
register, zich aan andermans kolen te hebben
vergrepen. De eerste twee vielen echter spoe
dig door de mand, toen de politie hun voor
hield, dat de 45-jarige vrachtrijder H, L. S.
eveneens was aangehouden. Deze gaf namelijk
toe, dat hij voor verscheidene personen en
ook voor enkelen van de gearresteerden ko
len had vervoerd, waarvan hij vermoedde, dat
zij van diefstal afkomstig waren. De gebroe
ders H. en W. van der V. bleven echter ont
kennen en ten slotte moesten zij wegens ge
brek aan bewijs worden vrijgelaten. Uit het
verdere onderzoek bleek echter, dat de gebroe
ders van der V. een zwager hadden, n.l. den
24-jarigen koopman A. V.
Een huiszoeking bij dezen zwager levérde
resultaat op. Er werden kolen aangetroffen,
welke waarschijnlijk afkomstig zijn van de
schepen. Tevens werd vastgesteld, dat een ze
kere G. V. in combinatie met een ander de ko
len verkocht, o.a. in de Hillelaan.
G. V. werd aangehouden. Inmiddels was uit
de verhooren komen vast tee staan, dat ook W.
van der V. bij de diefstallen aanwezig was ge
weest en ook hij is gearresteerd.
Voorts heeft de politie de hand gelegd op
den mede-verkooper van G. V., den 41-jarigen
klinker L. de H. Hoewel deze beiden ontken
den, iets met de diefstallen uitstaande te heb
ben, werden ook zij ter beschikking van de
justitie gesteld.
Het grootste gedeelte van de steenkolen is
voor eigen gebruik bestemd geweest.
Man tussclien buffers bekneld
geraakt.
Levensgevaarlijk gewond.
Bij het rangeeren op het stationsemplace
ment te Broek op Langendijk, geraakte Dins
dagmiddag de 47-jarige arbeider-telegrafist
D. v. d. Wijngaarden bekneld tusschen de
buffers. De rechterschouder van den man
werd geheel verbrijzeld. In zorgwekkenden
toestand is het slachtoffer in het Centraal
Ziekenhuis te Alkmaar opgenomen.
De Heilige Genóveva.
Het artist-zijn zit Andriessen in het bloed,
zeiden we. En al zijn Mari's broers Hendrik
en Willem, als volgers van den vader, ook be
kend geworden als dienaren van Sancta Mu-
sica, het beeldend element in de familie ont
brak vóór hen, evenmin. De moeder der An-
driessens was, dilettante, een zeer gevoelig
aquarelliste, een grootvader schilderde. De
beeldhouwer ontbrak en dat zou Mari worden.
Maar na een klein slippertje op ander terrein.
De in 1897 geboren lmaap teekende graag,
paarden, ruiters, gansche veldslagen en men
liet die zaken zien aan een vriend des huizes,
aan Jan Bronner, den lateren beeldhouwer
professor. Deze vond het werk wel aardig en
zei: „laat den jongen maar eens bij mij Ko
men". Togn Mari op zijn atelier gearriveerd
was, zette hij hem voor een stilleven, om dat
nu eerst maar eens te teekenen. Maar daar
van bracht Mari niet zoo heel veel terecht; bo
vendien verveelde het werk hem gruwelijk, zoo
dat hij al heel gauw bezig was poppetjes te
kneden uit de klei die hij op het atelier vond.
Bronner merkte dat natuurlijk ook en be
greep. Zoozoo, dan moeten we dien kant uit.
Mari verdwijnt dan naar de Kunstnijver
heidsschool op den Dreef, toen nog onder Von
Saher, met Grabbijn en Ogier als docenten.
Weer wat later gaat hij de Akademie in Mün-
chen bezoeken en die in Amsterdam. In de
Beyersche hoofdstad werkt hij bij Prof. Blee-
ker, artist van Hollandsche afkomst; in Am
sterdam is intusschen Jan Bronner professor
geworden en kan dus onder zijn zeer vele goe
de leerlingen ook Andriessen tellen. En dan
wenkt het leven en heet hetafwachten.
We schrijven hier geen volledige biografie.
Ups and downs als in bijna ieder artisten-
leven.... we laten ze onbesproken. In vogel
vlucht terugblikkend heeft Andriessen niet
te zeer te klagen. En nu hij net even veertig
is en dus „artistiek rijp" kan geacht worden,
bestaat er voor hem geen reden de toekomst
te donker in te zien. Hij heeft werk uit op
drachten die hij met vreugde om het werk ver
hult: hij schep': dingen buiten een opdracnl
om, waarin hij zich aeheel vrij gever, kan, en
daar misschien nog een aparte vreugde aan
beleeft. Wat wil men voorloopig meer!
NATIONALE WONINGRAAD VERZOEKT
VERLAGING VAN RENTE DER RIJKS
VOORSCHOTTEN.
Het hestuur van den Nationalen Woning
raad, Algemeenen Bond van Woningbouwver-
eenigingen. heeft zich gewend tot de ministers
van Binnenlandsche Zaken en van Financiën
met het verzoek de rente der rijksvoorschot
ten ingevolge de woningwet een overeenkom
stige verlaging te doen ondergaan als tenge
volge van de conversie voor de staatslenin
gen heeft plaatsgevonden.
KONINKLIJKE SUBSIDIE AAN JEUGDIGE
KUNSTENAARS.
De Commissie voor de Kon. subsidie aan
jeugdige kunstenaars heeft subsidie toege
kend aan J. van Keulen, F. Hamers en N.
Bornkhorst, terwijl verder 26 gratificatiën
werden verleend.
Een opdracht werd aanleiding tot een ate-
lierbezoek en een praatje in de krant. Voor
het stadhuis van Bergen-op-Zoom was een
beeld gereed gekomen dat we mochten komen
bekijken. Twee beelden uit het midden der vo
rige eeuw die in nissen aan den gevel van ge
noemd stadhuis prijkten, moesten vervangen
worden: de „Justitia" zou door Andriessen's
vriend Van Hall, de „Prudentia" door hem zelf
gemaakt worden.
Zoo hebben wij dan de Pruden
tia (de wijze, voorzichtige, vooruitziende
blik) in een geïmproviseerde nis in Andries
sen's atelier zien staan en van die vrouwen
figuur de gevoelige lijnen, de zachte spelingen
van licht en schaduw, de in den goeden zin
traditioneele voornaamheid van een beeld
plastiek bewonderd. De muzikaliteit der fami
lie en haar zin voor verfijnde kleur steekt ook
in den beeldhouwer. Maar meer nog trok het
rnij aan voor de lezers het Parijsche beeld te
reproduceeren, omdat de kunstenaar zich
daarin vrijer geven kon, het levendiger als
gedachte-beelding en voor onzen tijd eigen
aardiger in de uitvoering is.
Het is een voorstelling van de heilige Ge
nóveva, beschermheilige van Parijs, waarvan
zij de sleutels aan den gordel draagt, terwijl
de golvende lijnen op haar voetstuk de Seine
suggereeren. De vrome maagd zou door haar
gebed het beleg om de stad verhelderd heb
ben, waartoe de Hunnenkoning Attila het plan
zou hebben opgevat. Zij is hier de draagster
van een boek, het geloof, terwijl een andere
episode uit dit heiligenleven door Andriessen
op fijnzinnige wijze met het voorgaande ver
bonden' is. De kaars bij het licht waarvan zij
haar gebeden las, zou, uitgeblazen door den
duivel, vanzelve weer zijn gaan branden. De
schoone idee vond hier een schoone plastische
vertolking: de kleine demon die van achter
Genoveva's schouder de kaars probeert uit te
blazen en de rustig beschermende hand die den
opzet verijdelt.
Rijkaan gedachten opwekkende kracht is
Andriessen's beeld, ook rijk aan bekorende
vormen. De tegenstelling in de expressie van
de elkaar haast rakende hoofden van demon
en heilige, ze is gedurfd en boeiend tegelijker
tijd, de stille afweer van de hand is prachtig
en de breede plooienval van den rok maakt de
figuur rijzig en monumentaal. De gecompli
ceerdheid van den, met zijn blaasbalg bezigen
kleinen duivel mag, op het eerste gezicht de
statigheid der statue ietwat verstoren, aan de
levendigheid der voorstelling draagt ze zeker
bij en de gothische kathedraalversieringen
hebben ons geleerd aan een grootsch geheel
ook de weelderigheid der bijkomstigheden te
waardeeren. Alles bijeen genomen: onze stad
genoot heeft in Parijs een goede beurt ge
maakt, waarover wij ons van harte verheugen.
En dat wel niet alleen om zijn prettige per
soonlijkheid als medeburger doch ook omdat
het ons stijft in de meening dat ieder artist
die iets ..is", al timmert hij niet aan den weg.
per slot van rekening de waardeering krijgt
die hem toekomt.
J. H. DE BOIS
Hulp kwam te laat.
In den St. Annapolder te Rockanje
is het echtpaar 't Mannetje gister
nacht door kolendampvergiftiging om
het leven gekomen.
De broer van den man, die in het
naastgelegen huis woont, kwam tot
deze ontdekking, toen hij gistermor
gen om zes uur zijn broer, die in den
regel om vijf uur reeds buiten is, nog
steeds niet gezien had. Hij ging het
huis binnen en trof daar het echtpaar
levenloos in nachtgewaad aan. Uit
het feit, dat de man met een lantaarn
in de hand werd gevonden, kan wor
den afgeleid, dat hij de kolendamp
moet hebben bemerkt. Waarschijnlijk
heeft hij niet meer de krachten ge
had verder dan de deur van de slaap
kamer te komen, waar men ook zijn
vrouw heeft gevonden.
Een kind van vier maanden werd
nog in leven aangetroffen.
Pabst gaat in China filmen.
Met „Reiger" Dinsdag vertrokkeju.
G. W. Pabst.
De filmregisseur G. W. Pabst is Dinsdag
ochtend met het Indië-vliegtuig „Reiger" van
de K.L.M. naar het Oosten vertrokken.
Pabst werkt op het oogenblik voor een
groot Fransch concern, dat een rolprent in
uitvoering heeft, waarvoor vele opnamen in
China gemaakt moeten worden. Enkele me
dewerkers van Pabst zijn met het vorige lijn-
toestel van den K.L.M.-dienst reeds vertrok
ken. Gezagvoerder Te Roller brengt nu den
regisseur zelf naar Bangkok, vanwaar hij
per vliegtuig verder naar Hongkong reist.
Onder de negen passagiers, die voor de
„Reiger" geboekt zijn. bevindt zich ook de
80-jarige heer J. Rose uit Londen, die van
Amsterdam jiaar Penang vliegt.
