GEMATIGD OPTIMISME INZAKE
INDIE'S TOEKOMST.
jOTTGERING^,
Mr. T. J. Verschuur
ISTOOMEN S
VERVEN
DE BRITSCHE MINISTERCRISIS
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1938
HAAR GEM'S DA'GBEAD
3
TWEEDE KAMER.
Minister ontraadt immigratie van Nederlanders
naar Nieutv-Guinea zeer sterk.
DEN HAAG Vrijdag.
Mr. Joe lees (v.d.) bleek ten aanzien van
de economische toekomst van Indië in een niet
oAGycimistische stemming te verkeeren. Dank
zij internationale economische samenwerking"
op dit terrein (rubber-conventie enz.) is een
grootere stabilisatie van de productie bereikt,
die tot gevolg zal hebben, dat men geen groote
economische inzinking behoeft te verwachten.
Een zeer groot deel van den uitvoer van
Indië èn moederland gaat elders heen. Aan
economische zelfgenoegzaamheid, der beide
deelen behoeft men dus niet te denken. Doch
natuurlijk is samenwerking tusschen Neder
land en Indië tot op zekere hoogte mogelijk en
ook gewenscht.
Behoedzaamheid bij de uitgaven is ongetwij
feld geboden, o.m. in verband met de defensie,
doch daarnaast heeft men op andere dringen
de behoeften voor Indië acht te slaan.
En nu een politiek nootje. Het staatkundig
beleid moet gericht blijven op bevordering van
de harmonische samenwerking der verschil
lende bevolkingsgroepen; geen uitsluiting bij
benoemingen enz. op grond van ras-overwe
gingen. Daarom zou spreker b.v. bij wijze van
symbolische daad hier of daar gaarne een in
lander tot 't burgemeestersambt geroepen
zien. Mi-. Joekes keert zich vervolgens tegen
zekere bedenkelijke uitingen van N.S.B.-voor-
mannen in Indië en vraagt wat de overheid
te dien aanzien doet. Een ambtenarenverbod
in Indië zou wel op z'n plaats zijn.
De v.d. woordvoerder kon in hetgeen de
communist Roestam Effendi dezer dagen had
opgemerkt ter zake van de gedachte „Indië los
van Nederland" geen principieele koerswijzi
ging bespeuren, want genoemde afgevaardig
de had eigenlijk alleen gezegd, dat onder de
huidige omstandigheden zijn geestverwanten
propaganda voor verwezenlijking van die ge
dachte achterwege wenschte te laten. M.a.w.,
het betrof hier louter verandering van tactiek,
niet van beginsel. Overigens gaf spr. nog te
kennen Indië nog lang niet rijp te achten
voor een zelfstandige positie als de petitie-
Soetardjo op 't oog had. Eenige punten over
staatsrechtelijke Nederlandsch-Indische vraag
stukken aanroerend, beval Mr. Joekes aan te
zoeken naar een andere, betere, regeling t.a.v.
de vaststelling der Indische begrooting, zóó,
dat de Nederlandsche wetgever daaraan tij-
diger (n.l. vóór den aanvang van 't begroo-
tingsjaar) haar sanctie zou hechten. Dit dan
door behandeling tegelijk met de begrooting
van het Departement v. Koloniën waarbij men
dan natuurlijk het algemeen beleid betreffen
de Indië zou moeten kunnen bespreken. Nadat
de heer Wijnkoop (commun.) o.m. betoogd
had, dat men op den duur niet aan een ronde
tafelconferentie zal kunnen ontkomen, dat er
meer gouvernements-exploitatie met mede
werking van Nederlandsch kapitaal moet
plaats hebben en waakzaamheid tegen Japan-
sche kapitalistische indringing op haarplaats is,
schaarde Ir. v. Lidth de Jeude (lib.) zich bij hen,
die vertrouwen koesteren in den tegenwoor-
digen G.-G., terwijl hij ook diens voorganger
lof wenschte toe te brengen, zij het niet zoo
eenzijdig als Mr. Rost v. Tonningen, wien hij
Voorts onjuiste financieele beschouwingen
verweet, mede wat 'het beleid van vroegere
Gouverneurs-Generaal aangaat. Ten aanzien
van het financieel beleid gold volgens dezen
spreker, dat er behoefte bestond aan de zui
nigheid van de huismoeder en de voorzichtig
heid van den huisvader.
Staatkundige hervormingen noemde Ir. v.
Lidth niet urgent: de economische ontwikke
ling staat thans immers op den voorgrond.
Voor wat er in Indië zelf is en wordt gepres
teerd uitte deze afgevaardigde bewondering.
Allerlei verschijnselen wijzen op snel econo
misch herstel. Tot de door spr. gekoesterde
verlangens behoorde o.a. nog bevordering
van de industralisatie, en steun aan de kof
fiecultuur. Gematigd optimisme, maar ook
bedachtzaamheid moest men z.i. in het In
disch beleid aan den dag leggen.
De heer Sur in g (R.-K. hield zich speciaal
met de oude kwestie van de pensioenkortin
gen, de heer v. Sle en (s.-d.) met de positie
van de ambtenaren en vooral van de onder
wijzers bezig. Toen kon Minister W e 11 e r
zijn rede aanvangen met de opmerking dat
Rijkstuinbouwconsulent geschorst.
Naar wij vernemen heeft de minis
ter van Economische Zaken met toe
passing van artikel 90 van het alge
meen rijksambtenarenreglement den
rijkstuinbouwconsulent te Nijmegen
geschorst en aan de administratieve
hulp van dien ambtenaar ontslag
aangezegd.
DE INBRAKEN TE APELDOORN EN
OMGEVING
De Zutfensche rechtbank heeft Vrijdag uit
spraak gedaan in de zaak tegen een aantal
dieven en inbrekers, die het vorige jaar Apel
doorn en omgeving onveilig hebben gemaakt
T. A. H. werd tot drie jaar gevangenisstraf
veroordeeld, H. II. tot drie maanden en C. B.,
W. V. en K. J. M. ieder tot tweè maanden.
D. van L., de timmerman, die het terrein
van de inbraken niet alleen tot Apeldoorn had
beperkt, maar ook in Gorssel en Zutfen zijn
slag trachtte te slaan, werd tot drie jaar ge
vangenisstraf veroordeeld
De aclie in de Metaalnijverheid te
Amsterdam.
Arbeiders aanvaarden bemiddelings
voorstellen.
De Amsterdamsche arbeiders, georganiseerd
in den Algemeenen Nederlandschen Metaal-
bewerkersbond, hebben zich met 1016 stem
men voor, 767 tegen en 9 blanco, uitgesproken
ten gunste van de voorstellen van den rijks
bemiddelaar, mr. S. de Vries Czn.
Van de dertien ondernemingen, welke bij
de gezamenlijke actie zijn betrokken, heeft
het personeel van tien bedrijven de voorstel
len met een vrij groote meerderheid aanvaard.
De arbeiders van drie bedrijven, n.l. de Ne
derlandsche Dokmaatschappij en Verschure
en Co., verzetten zich met een kleine meerder
heid tegen de voorstellen.
Ook vergaderingen van den Christelijker!
Metaalbewerkersbond hebben een groote
meerderheid voor de voorstellen opgeleverd.
tenslotte de Minister van Koloniën tegenover
de Staten-Generaal de verantwoordelijkheid
voor het beleid ook ten opzichte van Indië
heeft te dragen.
Voor de woorden van aanmoediging in
's lands vergaderzaal geuit, verklaarde de
heer Weiter zich ten zeerste gevoelig, vooral
waar zij toch eigenlijk tot Indië gericht wa
ren.
De internationale politieke situatie in ver
band met Indië meende deze bewindsman
om meer dan één reden n i e t te moeten be
spreken: hij wenschte ook niet te komen op
wat eigenlijk het terrein van zijn ambtgenoot
Patijn is.
Tegenover kolonisatie van handenarbeid
verrichtende Europeanen een der losse
punten, die de Minister heden nog even wilde
aanstippen bleek de Minister vrij sceptisch
te staan. Met den meesten ernst moest men
immigratie van Nederlanders naar Nieuw-
Guinea ontraden, zoo gaf Zijne Excellentie
te verstaan.
Ander afzonderlijk punt: de Zondagsrust.
Zoov 1 mogelijk dienen legeroefeningen op
Zondag achterwege te blijven, doch de Mi
nister is huiverig om onze Zondagsrust op
het inlandsche „passarwezen" te gaan enten
en wat een verbod van Zondagsarbeid in de
havens betreft, die vraag is thans weer in
studie.
De Indische Regeering overweegt nog of er
maatregelen getroffen moeten worden tegen
den leider der N.S.B., wegens diens bedenke
lijke uitingen. Na opgemerkt te hebben, dat
aan de oude pensioenregeling niets meer te
doen valt, verklaarde Minister Weiter, dat hij
wel geloofde, dat er reden voor verbetering
van de salarisregeling bestaat, doch dat punt
hoort eerst in den Volksraad thuis.
E v. R.
Twenlëclie Bank keert 5%%
dividend uit.
Naar wij vernemen zal op de algemeene ver
gadering van aandeelhouders van de
Twentsche Bank N.V. worden voorgesteld een
dividend uit te keeren van 5J/2 procent (v. j.
5 procent).
Auto na aanrijding in sloot
geworpen.
Twee inzitenden ernstig gewond.
Vrijdagmiddag om half twee reed een per
sonen-auto, bestuurd door den heer Vos uit
Scheveningen op den Rijksstraatweg te Dub
beldam, m de richting Willemsdorp. Een
automobilist, die den wagen van den heer Vos
wilde passeeren, moest tengevolge van een
naderende vrachtauto uit tegenovergestelde
richting scherp naar rechts uithalen, waar
door de auto van den heer Vos werd gegrepen.
Het voertuig werd van den weg geslingerd,
sloeg tegen een betonnen brug en viel daarna
in de langs den straatweg loopende sloot.
Eenige omstanders snelden direct te hulp. Zij
slaagden erin, den bestuurder en zijn echtge-
noote uit de auto te halen.
Een geneesheer constateerde bij den heer
Vos zware inwendige kneuzingen en een ern
stige hoofdwonde. Mevrouw Vos heeft een
hoofdwonde opgeloopen, terwijl haar rechter
arm gebroken is. Per ziekenauto zijn de slacht
offers naar het ziekenhuis te Dordrecht over
gebracht
(Adv. Ingez. Medj
Zware straffen geëischt tegen
inbrekerscombinatie.
Vele inbraken te Rotterdam gepleegd.
Voor de Rotterdamsche rechtbank heeft
Vrijdagmiddag terecht gestaan de 23-jarige
koopman J. H. B. wonende te Rotterdam,
thans gedetineerd die in de laatste maanden
van het vorige jaar een serie inbraken had
gepleegd te Rotterdam en Hilligersberg.
Op 11 November had hij ingebroken in het
pand Rozenlaan 105 te Hilligersberg, waar is
ondergebracht het laboratorium van N. J.
Lansberg en Zonen apothekers. Deze inbraak
was hem mogelijk gemaakt, doordat zekere
C. v. d. G., die 12 jaar bij de N.V. in dienst
was geweest, een raam had opengezet, zoo
dat B. zich door inklimming toegang kon
verschaffen. Hij heeft daar toen c.a. 39 K.G.
opium gestolen ter waarde van f 400.
Verdachte bekende alles. Toen de politie
zijn huis aan de Putschelaan had doorzocht,
vond zij een aantal voorwerpen, afkomstig
uit woningen van den Randweg te Rotter
dam. Al spoedig bleek, dat B. daar had in
gebroken in negen verschillende woningen.
Ook deze feiten bekende verdachte.
Hierna heeft terecht gestaan de 38-jarige
fabrieksarbeider P. B., wonende te Rot
terdam, thans gedetineerd, die de opium
en goederen van de andere diefstallen had
geheeld. Het plan van den opiumdiefstal had
hij in elkaar gezet. Ook hij bekende alles.
Tot slot had zich te verantwoorden de 38-
jarige C. v. d. G.. fabrieksarbeider wonende
te Rotterdam, thans gedetineerd, die G. H.
B. bij den opiumdiefstal behulpzaam was ge
weest. Hij ontkende op wacht gestaan te
hebben, maar gaf toe, het raam van te voren
geopend te hebben.
Hierna nam de Officier van Justitie re
quisitoir in de zaak G. H. B. Hij achtte het
ten laste gelegde bewezen en eischte een ge
vangenisstraf voor den tijd van 4 jaar met
aftrek van voorarrest. P. B. en C. v. d. G.
hoorden respectievelijk 3 jaar met aftrek van
voorarrest en 1 jaar en 6 maanden met af
trek van voorarrest tegen zich eischen.
EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexamen in de
rechtsgeleerdheid aan de Geon. Universiteit
te Amsterdam de heeren J. J. Prins en M. G.
de Bruin.
Voorzitter R.K.
Staatspartij.
Mr. T. J. Verschuur.
Onder leiding van den waarnemend voor
zitter, Mr. J. J. A. Houben begon Vrijdag
avond de partijraad van de Roorasch Katho
lieke Staatspartij zijn vergadering in het
Jaarbeursrestaurant te Utrecht.
In zijn openingswoord herinnerde mr. Hou
ben aan de heugelijke gebeurtenis ten pa-
leize Soestdijk.
Vervolgens ging men in geheime vergade
ring. Daar werd na een korte beraadslaging
mr. T. J. Verschuur tot partijvoorzitter geko
zen met 82 van de 116 stemmen.
Tot lid van het dagelijksch bestuur werden
gekozen: de heeren mr. dr. P. J. Witteman te
Overveen, A. C. de Bruin te Utrecht, mr. E. PI.
J. baron van Voorst tot Voorst te Ubbergen en
mr. J. J. A. Houben te Breda.
GARAGEHOUDERS EN AUTOMOBIEL
HANDELAREN VOEREN ACTIE.
Dezer dagen werd te Utrecht de zeer druk
bezochte algemeene vergadering van den
bond van automobielhandelaren en garage
houders „Bovag" gehouden. Na de ope
ningsrede van den voorzitter der ontvangen
de afdeeling, den heer Wortman te Utrecht,
gaf de waarnemende bondsvoorzitter, de heer
Jansen uit Arnhem een uitgebreid over
zicht van de velerlei acties door den bond
ondernomen, dan wel' ingeluid. Ter sprake
kwamen daarbij onder meer de saneering
van den automobielhandel, waaraan dringend
behoefte bestaat, het streven naar een unifor
men benzineprijs voor het geheele land en
een verdere gezondmaking van den handel
in olie, banden en accessoires. Voor de Neder
landsche garagehouders vormen deze kwesties
een levensbelang, terwijl uiteindelijk ook de
automobilist er de vruchten van zal plukken.
De heer Jansen werd met algemeene stem
men tot bondsvoorzitter gekozen.
Ned. Ford maakt ecu goed jaar
1937.
Netto-winst bijna verdubbeld-
Met de conjunctuur-verbetering nam de
verkoop van Fordproducten, volgens het jaar
verslag der N.V. Nederl. Ford Automobiel
fabriek te Amsterdam over 1937, belangrijk
toe, wat uit den aard der zaak op de resulta
ten der Maatschappij een gunstigen invloed
had, terwijl daardoor tevens de arbeidsgele
genheid werd verruipid. Met genoegen kan
dan ook, zoo ontleenen wij verder aan het
verslag, worden geconstateerd, dat de in het
vorig jaarverslag uitgesproken gunstige ver
wachtingen, in vervulling zijn gegaan.
Gedurende de crisisjai'en verouderde het
Nederlandsche wagenpark meer en meer. Het
was daarom verheugend uit de officieele sta
tistische gegevens te kunnen constateeren,
dat het jaar 1937 in dit opzicht een keer
punt heeft gebracht en dat vernieuwing in
meerdere mate heeft plaats gevonden.
Op grond van tiet bovenstaande mag, vol
gens het verslag, worden verwacht, dat ook
in het nieuwe jaar een bevredigende afzet zal
kunnen worden bereikt.
Een bedrag van f 200.000 werd geboekt op
een bijzondere rekening „Personeelbelangen"
teneinde een voorziening voor die belangen te
treffen. Het ligt in het voornemen die voorzie
ning te doen aanvangen op 1 Januari 1938 en
daarvoor een zelfstandig fonds in het leven te
roepen.
Uit de Balans en Verlies- en Winstrekening
blijkt, dat de netto-winst over 1937 bedroeg
f 846.405 tegen f 469.000 over 1936 en f 402.000
over 1935. Voorgesteld wordt een slotdividend
van 14 pet. (v.j. 7) uit te keeren. hetwelk met
het in December 1937 betaalde interim di
vidend a 6 pet. (v.j. 3) een jaardividend
van 20 pet. (10 pet.) zal vormen.)
Verlies- en winstrekening.
Volgens de balans per 31 December 1936
bedroeg de winst tot en met dien datum
f 1,248, 216 (1,157,949). Hiervan werd naar di
videndrekening overgeboekt f 300.000 (210.000)
Aan dividendbelasting betaald f 30.150 (21.105)
samen f 330.150 (231,105), Saldo vorige boek
jaren f 918.066 (916.844) Krachtens art. 12
der statuten werd gebruikt voor extra af
schrijvingen op nieuwe aanschaffingen, welke
gedurende dit jaar werden gebracht ten laste
van Straat- en Wegenaanleg enz., Gebouwen,
Machines, Werktuigen, Gereedschappen en
Inventarissen f 163,301 (138,029), resteert
f 754.764 (7778.814) waarbij gevoegd moet
worden de winst over het afgeloopen boekjaar
volgens Verlies- en Winstrekening, groot
f 846.405 (469,401), zoodat de totale^ onver
deelde winst tot en met 31 December 1937
bedraagt f 1,601.170 (1,138,216). Hiervan werd
op 8 December 1937 reeds een interim-divi
dend van 6 pet. (3) op rekening van het
jaardividend uitgekeerd, waarvoor noodig was
f 180.000 (90.000). Dividendbelasting a 10.05
pet. f 18.090 (9.045), samen f 198,090 (99.045).
Wordt overeenkomstig het voorstel van het
bestuur een slotdividend van 14 pet. (7) op
de aandeelen uitgekeerd, dan is daarvoor
noodig f 420.000 (210.000). Dividendbelasting
a 10.05 pet. f 42.210 (21.105) samen f 462,210
(231.105). Totaal f 660.300 (330.159) en zal
naar nieuwe rekening worden overgebracht
f 940.870 (918,966).
Conducteur Chamberlain; Alleen voor Rome Eden: Wat? Dan zit ik verkeerd I
