Haarlem's Dagblad
ZOMERTIJD
INGEZONDEN
/TUKKEN
Wind.
BEGINT OP 15 MEI
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16776
Uitgave Lonrens Costcr, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en AJgem. Drukkerij N.'V.
Bureaus: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendapleïn 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Znider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054.
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 1 Maart 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën j 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Kegelabonnementstarieven op aanvraag,
Vraag en aanbod 1*4 regels f 0.60, elkr
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek
Ongeval op de Groote Markt.
De Commissaris der Koningin
door een wielrijder aangereden.
Hedenmorgen kwart over tien is de Com
missaris der Koningin in de provincie Noord-
Holland, Mr. Dr. A. baron Röell, op weg naar
het Gouvernementsgebouw te Haarlem op de
Groote Markt door een wielrijder aangereden,
tengevolge waarvan hij viel en een lichte
spierscheuring in het linkerbeen heeft opge-
loopen. Hoewel dit ongeval niet van ernstigen
aard is, heeft de Commissaris zich uit voor
zorg naar de Maria-Stichting laten vervoeren.
Het doodelijk schot te Doesburg.
Slager in vrijheid gesteld.
Het parket uit Arnhem heeft Maandag
morgen te Doesburg een onderzoek ingesteld
naar de oorzaak van het overlijden van de
Zondagmorgen met een schotwond in het ach
terhoofd, in de slachtplaats van een woning
aan de Ooipoortstraat aldaar gevonden
vrouw van den slager B,
Het is gebleken dat hier geen sprake is
van moord. De slager B,, die in hechtenis was
genomen, is gisteren nog op vrije voeten ge
steld.
Afscheid huitendienstamhteiiaar
Raad van Arbeid.
Maandag 28 Februari, ontving de heer H.
Souverein in verband met het bereiken van
den pensioengerechtigdeen leeftijd eervol ont
slag uit zijn dienst als adjuct-inspecteur bij
den buitendienst van den Raad van Arbeid.
Dit was de eerste maal dat een dergelijk ont
slag aan dezen Raad plaats vond. Men meende
dan ook dat dit afscheid niet zonder meer aan
betrokkene mocht voorbijgaan. De heer Sou
verein werd daarom, in tegenwoordigheid van
zijn collega's van binnen- en buitendienst,
door den voorzitter, den heer mr. C. J. Koch,
in de Raadzaal van het gebouw van den Raad
aan het Statenbolwerk, toegesproken. Spr.
prees hem als een ijverig, plichtsgetrouw en
vooral sociaal gericht ambtenaar, die van de
oprichting in 1919 af zijn beste krachten aan
het 'buitendienstwerk heeft gegeven. Ook als
mensch stond de heer Souverein bij zijn su
perieuren en zijn collega's hoog aange
schreven.
Hierna richtten nog twee van zijn collega's
het woord tot den scheidenden ambtenaar die
hem, als een prettig en goed collega slechts
noode zagen vertrekken.
Als blijvende herinnering mocht de ver
trekkende ambtenaar van zijn collega's een
gouden horloge met inscriptie ontvangen, ter
wijl hem bovendien een groepsfoto, speciaal
van zijn Buitendienst-collega's, werd over
handigd. Ook door den voorzitter werd hem
persoonlijk een geschenk aangeboden.
De heer Souverein, die zeer gevoelig bleek
voor de groote belangstelling die hem bij zijn
afscheid zoo spontaan ten deel viel, dankte
In 't bijzonder den voorzitter en ook zijn col
lega's hiervoor met hartelijke woorden.
Duitschers in Amerika moeten zich
van politiek onthouden.
Aansluiting bij Amerikaansche nationaal-
socialistische organisatie verboden.
De Duitsohe ambassade te Washington heeft
bekend gemaakt, dat de rijksregeefing haar
in de Vereenigde Staten wonende onderdanen
heeft bevolen zich te onthouden van aan
sluiting bij Amerkiaansche nationaal- socialis
tische organisaties. Zij die zich reeds bij dei-'
gelijke organisaties hebben aangesloten, moe
ten hun lidmaatschap direct opzeggen.
In half-officieele kringen beschouwt men
deze bepalingen als. ten doel hebbende de
Duitschers er van te weerhouden deel te ne>
men aan de Amerikaarische politiek.
De Duitsche ambasadeur heeft een bezoek
gebracht aan staatssecretaris Huil, dien hij
op de hoogte heeft gesteld van de verklaring
der Duitsche regeering.
Volgens officieele Duitsche bronnen zouden
de maatregelen betrekking hebben op onge
veer een half millioen in de Vereenigde Sta
ten wonende Duitschers.
Volgens het Duitsche nieuwsbureau mogen
de in de Vereenigde Staten wonende Duit
schers ook geen lid zijn van de Amerika-
Duitschen Volkenbond of mogelijke „Ersatz-
organisaties".
Rijlcsduitschers, die hiervan lid zijn of van
de „Prospective Citizen League" moeten dit
lidmaatschap direct opzeggen.
Hoofdstad telefoneert automatisch
Burgemeester De Vlugt verricht de
ol'ficiëele indienststelling.
Van Maandagmiddag vier uur af is
de hoofdstad rechtstreeks opgenomen
in het interlokaal automatisch tele
foonverkeer en kunnen de geabon-
neerden van het gemeentelijk telefoon
net Amsterdam zich door het kiezen
van het kengetal van het gewenschte
kantoor en vervolgens door het
draaien van een telefoonnummer
zelf in verbinding stellen dat de aan
geslotenen van 67 telefoonkantoren.
Door het overhalen van een schakelaar
een symbolische handeling overigens na ja
renlange technische voorbereidingen heeft
de burgemeester van Amsterdam, dr. W. de
Vlugt op verzoek van den directeur-generaal
van P. T. T. dr. ir. M. II. Damme, de hoofdstad
Maandagmiddag rechtstreeks op het inter
lokaal telefoonverkeer ingeschakeld
Na een lunch ten huize van den burgemees
ter vereenigden autoriteiten en genoodigden
zich tegen drie uur 's middags in het telefoon -
gebouw Spuistraat, waar de plechtigheid ge
schiedde. Nadat dr. ir. M. H. Damme en dr.
W. de Vlugt het woord hadden gevoerd, heeft
de burgemeester het net ingeschakeld.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukkengeplaatst of niet
geplaatst, zoordt de kopij den inzender niet
teruggegeven
Ir. H. J. M. Bekkers, de directeur van de Kon. Fabriek van Rijtuigen en Spoor-
wagens J. J. Beynes N.V., is hedenmorgen op hartelijke wijze gehuldigd in
verband met zijn 25-jarig jubileum. Door een haag van oud-gedienden wordt de
familie Bekkers de fabriek binnengeleid. Voor het verslag dezer hïldiging
zie men pag. 7.
'k Weet niet of u ook reden vindt,
Om u erover te verbazen.
Mij lijkt het toe, alsof de wind
Veel meer dan anders pleegt te blazen.
De een is nauwlijks uitgewoed.
Of d' andre storm komt opgestoken
Mij dunkt, op 't zoute water moet
Het dit jaar ongezouten spoken.
Hij loeit en buldert door de straat.
Hij rukt en .rammelt aan de ruiten,
Van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat.
In vrijheid, die geen mensch kan stuiten.
Wij luisteren naar de muziek,
Die ons door hem wordt voorgezongen
En volgen dan een politiek
Van laat maar waaien, noodgedwongen,
Kan 't wind zijn, door den mensch gezaaid.
Waaruit wij deze stormen oogsten,
Dan is 't nog lang niet uitgewaaid,
Dan zijn wij nog niet op het hoogste.
Ik weet nipt, wat u ervan vindt.
Maar 'k deel als mijn opinie mede:
Er is wel veel te'veel aan wind
In onze droeve wereld heden.
P. GASUS.
Bij Kon. Besluit van 14 Februari is
bepaald, dat in 1938 de zomertijd
zal ingaan op 15 Mei en zal
eindigen op 2 October.
Chamberlain in moeilijkheden?
Italië zou herstel der controle aan de
Fransch-Spaansche grens eischen.
LONDEN, 1 Maart (Havas). De Daily
Herald, het blad der Labour Party, beweert
dat Chamberlain reeds moeilijkheden met
Italië heeft. Mussolini eischt wederinvoering
van de internationale controle aan de
FranschSpaansche grens. Chamberlain, al
dus het blad, is natuurlijk volkomen bereid
om dit toe te staan, doch de Franschen wil
len niets weten van herstel der controle, daar
Economische Zaken onder het mes
Critiek en lof voor de Eerste Kamer.
Ontleend is aan het voorloopig verslag dei-
Eerste Kamer over het ontwerp "van wet tot
vaststelling van hoofdstuk X (Departement
van Economische Zaken) der rijksbegrooting
voor het-dienstjaar 1938.
Algemeen economisch beleid.
Ettelijke leden verklaarden eeniger mate te
zijn teleurgesteld door de economische poli
tiek van dit kabinet, zooals deze tot uiting is
gekomen in de uiteenzettingen, van de zijde
van den minister daaromtrent gedaan bij de
mondelinge en schriftelijke gedachtenwisse-
ling over zijn beleid in de Tweede Kamer en in
recente maatregelen.
Zij hadden van dit ministerie een beleid ver
wacht, dat in belangrijke mate zou afwijken
van het destijds gevoerde, zulks te meer om
dat in dit kabinet zitting hebben personen,
behoorende tot die groep van de R.K. Staats
partij, van waar uit steeds ernstige critiek
op de vroegere economische politiek was ge
oefend.
Voorts zouden zij gaarne vernemen, hoe de
minister een verlaging van de kosten van
levensonderhoud denkt te bereiken.
Deze leden drongen aan op een ordening in
jröofcen stijl en bedrijfsgewijze, en op het "ten
spoedigste nemen van maatregelen ten einde
daartoe te komen.
Enkele leden, die zich niet hadden kunnen
vereenigen met de monetaire politiek van de
beide vorige kabinetten-Colijn en van meening
waren, dat te dier zake te laat het roer was
gewend, duchtten, dat als gevolg hiervan
thans, nu een nieuwe economische inzinking
merkbaar wordt, ons volk deze niet zal kunnen
te boven komen. Den eenigen weg om uit de
impasse te geraken achtten de hier aan het
woord zijnde leden gelegen in het voeren van
een actievere monetaire politiek, als essentieel
onderdeel van de algemeene economische.
Deze leden achtten althans het depreciatie
percentage van den gulden te gering en be
lemmerend voor het concurrentievermogen
van deze industrie.
De hier aan het woord zijnde leden en
anderen sloten zich hierbij aan bepleitten
de bevordering van een parlementaire con
trole op de monetaire politiek.
Verscheidene leden verklaarden, in te stem
men met de algemeene economische politiek
der regeering.
„DUITSCHE DAG" IN OOSTENRIJK GAAT
NIET DOOR.
De Oostenrijksche nationaal socialisten had
den Zondag a.s. een z.g. „Duitschen dag" te
Linz willen houden. 24 Extratreinen zouden de
deenemers uit Opper Oostenrijk naar de stad
vervoeren. Deze „Duitsche dag" zou plaats
dej>pstandelingen vo-otdurend en bijna open- Jgg® in €en zaal' die 4000 P^onen kan be-
-n„,+c„v,Q Tini,no„^n «A.,,.-»,.,*, "1" in een te Weenen gehouden vergadering is
lijk Duitsche en Italiaansche munitie en vlieg
tuigen ontvangen, Zij eischen eerst ,dat een
einde komt aan het zenden van oorlogsmate
riaal en een flink aantal vrijwilligers wordt
teruggetrokken.
daarna echter besloten genoemde bijeenkomst
niet door te laten gaan. De lezing, die minster
Seyss Inquart te Linz zou houden, is een dag
vervroegd.
De vroegere president der Vereenigde Staten. Herbert Hoover, heeft tijdens zijn
reis door Europa ook een bezoek gebracht aan den president van Frankrijk,
Albert Lebrun. Hcover bij het verlaten van het Elysée.
Waarom belemmert liet gemeente
bestuur van Haarlem arbeiders
woningbouw?
200 werklooze bouwvakarbeiders kunnen aan
het werk!
In de Raadsvergadering van 23 Februari j.l.
zijn eenige gedetailleerde uitbreidingsplannen
ingetrokken.
De toelichting (voorzoover in het openbaar
tot uiting gekomen) vermeldt, dat demogra
fische berekeningen hebben uitgewezen, dat
het gedetailleerde uitbreidingsplan een capa
citeit heeft van 22000 woningen, reikende tot
1961, waarschijnlijk zelfs tot 1978.
Ten einde nu onregelmatige en verspreide
bebouwing te voorkomen, en daardoor onnoo-
dige kosten voor verlichting, reiniging, politie
toezicht enz. te besparen, zijn eenige gedetail
leerde uitbreidingsplannen ingetrokken, opdat
de gemeente niet verplicht is, om bouwver
gunningen, die gevraagd mochten worden, te
verleenen.
Logische redeneering niet waar?
Maar onder de ingetrokken gedetailleerde
uitbreidingsplannen is er minstens één, be
strijkende het terrein ten Noorden van de
Jan Gijzenvaart. ten Oosten van de Delft,
ten Zuiden Hollandsche Diep en ten Westen
van de Vechtstraat (boerderij Rutten) alwaar
direct aansluitende bebouwing ter hand ge
nomen kan worden.
De eigenaren zijn bereid om het terrein in
exploitatie te brengen. De bouwer (N.V. Von
delkwartier) staat gereed om te gaan bouwen.
De architect had reeds de noodige opdrachten
gekregen.
De geldgever is bereid dit alles te finan
cieren.
Nog in dit jaar 1938 zou op dit terrein een
aantal (200 a 300) arbeiderswoningen ge
bouwd kunnen worden.
Nog in dit jaar ruim 200 extra bouwvak
arbeiders aan den arbeid! Geen steun, geen
werkverschaffing, maar vrije arbeid, vrije
loonen, naar het vernieuwde C.A.O.! Geen
kosten voor de gemeente!
Waarom verhindert de gemeente dit werk?
De plannen waren aan het Gemeentebe
stuur bekend!
't Is waar, 't is slechts particuliere bouw!
Maar particuliere bouw gaat toch in Ne
derland nog vóór, boven Overheidsbouw?
't Is toch geen bezwaar, dat ook een par
ticulier (bouwer en grondeigenaar) iets ver
dient?
De grond wordt goedkooper verkocht dan
gemeentegrond
Toch geen concurrentie motieven?
Gemeente als overheid werkt met uitbrei
dingsplannen. als grondexploitant concur
reert ze met particulieren.
Of is het andersom, concurreert ze met uit
breidingsplannen om particulieren niet te
laten werken?
Waarom ook krijgen andere particulieren,
die grond willen exploiteeren, geen opgave
van kosten van straataanleg, hoewel ze reeds
maanden geleden zulks hebben aangevraagd?
En waarom moest dit alles in het geheim
worden bekokstoofd, hoewel de Woningwet
juist de meest mogelijke openbaarheid
wenscht?
En waarom die overhaasting?
Mr. M. SLINGENBERG.
Antwoord van den heer Reinalda.
De toon van bovenstaand ingezonden stuk
van Mr. M. Slingenberg is van dien aard. dat
hij mij van het stellen van een onderschrift
waartoe de Redactie mij de gelegenheid
bood zou terughouden, ware het niet, dat
het gevaar bestond, dat uit den, zij het dan
ook vragender wijze, geuiten gedachtengang
bij het lezend publiek een onjuiste meening
zou kunnen post vatten, omtrent de doelein
den die 't Gemeentebestuur met de intrek
king van uitbreidingsplannen beoogde en de
richtlijnen welke het ter bereiking van dat
doel meende te moeten volgen.
Intrekking van uitbreidingsplannen was
noodzakelijk. Dit wordt blijkbaar ook door in
zender gevoeld, totdat gekomen wordt aan
terreinen waar blijkbaar andere belangen
gaan spreken, waardoor dan zooals helaas
zoo vaak wordt ondervonden de aanvanke
lijk nuchtere visie op de zaak wordt ver
troebeld.
Het gedeelte gronden, waarvoor het uitbrei
dingsplan is ingetrokken, en gelegen tusschen
de Delft en den Rijksstraatweg en ten Noor
den van de Jan Gijzenvaart, is reeds jaren in
handen van den tegenwoordigen eigenaar-
grondexploitant en in de laatste jaren is er
niet één huis op die gronden gebouwd. Nu
zouden er plotseling enkele honderden wonin
gen worden gebouwd?
Bovendien woningbouw kan een algemeen
belang zijn, maar teveel woningbouw botst te
gen dat algemeen belang. Aan die 200 a 300
al dan niet arbeiderswoningen bestaat in
Haarlem waarlijk geen behoefte. Als men ziet
in hoe korten tijd en met hoe weinig vak men -
schen een dergelijk bouwwerk wordt tot stand
gebracht dan zijn de voordeelen zéér gering
tegenover de groote nadeelen die het over
compleet aan woningen oplevert. En hoe
hoog zou de huur van die woningen moeten
worden? Inzender weet héél goed, dat met een
dergelijken arbeiderswoningbouw geen enkel
arbeider wordt gediend!
Maar daar gaat het niet om in dit ingezon
den stuk. De kop van het artikel „Belemmering
van arbeiderswoningbouw" en „200 werkloo-
zen aan het werk" zou den indruk wekken
alsof inzender op komt voor deze belangen
leest men het stuk goed, dan ziet men dat in
zender in wezen bedoelt op te komen voor
den grondexploitant.
Alle andere argumenten (meer op insinua
ties gelijkend) passeer ik hier omdat het in
zender te denken moet geven dat de afdoening-
van deze aangelegenheid geheel geschiedt met
inachtneming van de bepalingen van de Wo
ningwet. De Gemeenteraad en hij alléén
heeft te beoordeelen of overtreding plaats
heeft. Dat de Raad hierover, evenals over de
intrekking, anders dacht dan inzender, blijkt
voldoende uit de eenstemmigheid waarmede
het voorstel door den Raad werd aangenomen
M. A. REINALDA.
Wcth, van Openb. Werken.
Het woord is aan
Goethe:
Het echte gaat nooit voor
het nageslacht verloren.
Prof. dr. Jan de Vries 80 jaar.
Vermaard mathematicus.
Heden viert professor dr. Jan de Vries, oud-
hoogleeraar aan de rijks-universiteit te
Utrecht, zijn tachtigsten verjaardag.
Alhoewel reeds in 1928 afgetreden als hoog
leeraar aan de rijks-universiteit te Utrecht,
loopt zijn hart nog warm voor de wetenschap,
waaraan hij zijn lange leven gewijd heeft, met
succes in de hoogere meetkunde vorschend en
keer op keer opduikend met nieuw opgeloste
problemen.
Professor de Vries zocht zijn voldoening in
het werk zelf en was dankbaar als dit werken
in de studeerkamer met succes werd.bekroond.
Dan stelde hij de wetenschappelijke wereld
van zijn bevindingen op de hoogte door zijn
publicaties in de uitgaven van de Kon. Nederl.
Academie, waarvan hij het voorrecht had reeds
op vrij jeugdigen leeftijd lid te zijn.
Ruim 250 verhandelingen verschenen van
zijn hand in verschillende tijdschriften, alle
meetkundige onderwerpen betreffend.
Jan de Vries werd 1 Maart 1858 in Amster
dam geboren. Hij bezocht daar de lagere
school. Toen zijn ouders naar Dusseldorf ver
huisden moest de zoon mee, die daardoor in
het buitenland zijn middelbare opleiding ge
noot. In 1876 keerde de familie terug naar Ne
derland en werd de toekomstige professor stu
dent aan de universiteit te Amsterdam.
Daar voltooide hij voorspoedig zijn studies
door reeds in 1881 te promoveeren op het
proefschrift „Bolsystemen".
Dr. de Vries was achtereenvolgens docent
aan de middelbare school te Kampen (1880—
1S92), aan de H. B. S. in Haarlem (1892—1904)
terwijl hij van 18941897 verbonden was aan
de Polytechnische Hoogeschool te Delft.
In 1897 werd dr. de Vries benoemd tot hoog
leeraar aan de rijksuniversiteit te Utrecht,
totdat hij in 1928 wegens het bereiken van
den pensioengerechtigden leeftijd zijn functie
moest neerleggen.
Zijn geheele wetenschappelijke loopbaan was
gewijd aan de hoogere meetkunde.
Japanscli siictes in Sjansi.
Lifeng en Tsjocnton bezet.
Reuter meldt uit Sjanghai:
Volgens berichten uit Japausche bron heb
ben Japansche troepen Lifeng- bezet en heeft
een Japansche colonne de Gele rivier bereikt
op een plaats, welke ten westen van Taiyoean
is gelegen.
Ondanks de Japansche beweringen, dat de
Chineesche verdedigingslinies in het zuide
lijk deel van de spoorwegzone tusschen Tient
sin en Poekau zouden zijn vernietigd, schijnen
de Japanners toch nog geen aanstalten te ma
ken om op te rukken langs den grooten weg
ten noorden van Pengpoe. De Chineezen be
weren aan het front van Sjantoeng den Ja-
panschen opmarsch tot staan te hebben ge
bracht te Kiatsing, dat ten westen van Tsining
is gelegen. De Chineezen deelen officieel mede
Ishoei, dat op 150 K,M. ten westen van Tsing-
tau is gelegen, na een verwoeden tegenaan
val te hebben heroverd.
Nader meldt Reuter uit Tokio:
Naar van Japansche zijde wordt me
degedeeld, hebben de Japansche troe
pen thans weder op een ander punt
de Gele rivier bereikt. Een afdeeling,
die van Taijoean uit in westelijke
richting is opgerukt, heeft Tsjoenton
bezet, dat tegenover 't aan de andere
zijde van de Gele rivier in Sjansi gele
gen Woepoe ligt.
HUWELIJK VAN ISHBEL MACDONALD
VOLTROKKEN.
De dochter van wijlen Ramsay MacDonald
Ishbel is gisteren in het raadhuis van Hamp-
stead met Norman Ridglcy in den echt ver
bonden.
oedkoop, eenvoudig, snel en zeker
werkend. Dat zijn de eigenschappen van
de Groentjes in Haarlem's Dagblad als
middel om iets op te ruimen of te ver
krijgen.
Profiteer er bij gelegenheid van.
HEDEN: 12 PAGINA'S
De Zomertijd begint op 15 Mei a.s. 1
De nieuwe Economische Raad is gedeelte
lijk organisch samengesteld. 3
Een autobestuurder is te Rilland Bath le
vend verbrand. 3
Een nieuw vertrouwensvotum voor Cham
berlain in het Lagerhuis. 4
Bij Hongkong is een Britsche vliegboot
beschoten. 4
De Belgische minister-president acht de
erkenning van het Italiaansche Impe
rium op een geschikt oogenblik wensche-
lijk. 4
Te 's Gravenhage is Mr. van Lier, advo
caat-generaal bij den Hoogen Raad,
overleden. g
ARTIKELEN, ENZ.
Mr. E. Elias: Monopoly.
Langs de Straat: A. v. »t.Fietsende jeugd.
Van onzen Weenschen correspondent:
Stilte voor den storm in Oostenrijk?
II. D. Vert.: Het familieportret.
J. B. Schuil: Bonte avond „Albcrdïngk
Thyin".
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op