Haarlem's Dagblad
De Begrootings-
debatten.
Theeleut.
Joh. Swaalf, Tel. 10663
Prinses Beatrix wordt
in Den Haag gedoopt.
E.
Het belangrijkste
55c Jaargang No. 16779
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaus: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 4 Maart 1938
Abonnementen per weck f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën t 1-5 regels f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek
Haarlem's gemeenteraad heeft in de acht
ste begrootingszitting het hoofdstuk Onder
wijs behandeld en zijn opmerkingen ge
maakt over dat andere chapiter dat gansch
den financieelen nood der gemeenten be-
heerscht: werkloozensteun en armenzorg.
Het kon geen vruchtbare zitting wordea.
en het was er dan ook geen. Wel viel zij uiter
mate lang. De heeren Posthumus (S.D.A.P,)
en Weustink (R.-K.) hadden resp. vijf kwar
tier en een uur noodig om hun opmerkingen
over Onderwijs te maken een uitvoerigheid
die tot dusver niet door andere leden bena
derd was en hun uitweidingen maakten
het wel zeer inspannend voor den Raad, ei
volle aandacht aan te schenken. Inderdaad
zijn vorm en voordracht van een rede nog
altijd belangrijke voorwaarden voor haar
succes.
Overigens kon dit succes toch niet veel
verder dan belangstelling en instemming
„pro memorie" gaan. Met de klachten van
den heer Posthumus over de te groote
soms onmogelijk-groote klassen bij het
L. O. gaat b.v. iedereen accoord, maar de
gemeente Haarlem kan daar geen verande
ring in brengen. Hetzelfde geldt voor den
toestand bij het voorbereidend L.O., dat te
weinig scholen en allerdroevigste salarissen
heeft. En dan de kweekehngen-met-acte.
De heer Weustink hoopte dat de betere
verhouding tusschen politie en jeugd op den
duur zou leiden tot vermindering der balda
digheid en constateerde overigens dat de
eerbied voor het gezag in den crisistijd ver
minderd is. Door onderwijs en door eigen
voorbeeld moet z.ï. de onderwijzer dat ver
beteren. Hij was minder somber dan de heer
Posthumus over het instituut kweekeling-
met-acte en vond den toestand bij het L.O.
in het algemeen zoo erg niet. Hij wou zelfs
nog maar wat meer op het Middelbaar On
derwijs gaan bezuinigen omdat hij vond dat
daarmee 'geen vitale belangen geschaad zou
den worden. Zonder eenig nadeel voor dat
onderwijs zouden er, zei hij, wel eenige klas
sen gecombineerd kunnen worden.
Ik hoorde dit met verbazing van een on
derwijsman. Al zijn de bezuinigingen op het
M.O. niet zoo groot als die op het L.O., ze
zijn niettemin zeer ingrijpend, de klassen zijn
veel gröoter dan .vroeger, de leerstof is
zooalswelbekend mag heeten zeer over
laden, hetgeen niemand van het L.O. kan
zeggen, en de gevolgen van nóg meer „af
snijding" zouden dan ook m.i. zeer ernstig
zijn. Ook voor het leerarencorps, dat in zijn
salarissen al zoo zwaar is aangetast en dat
tengevolge van de vergroote klassen een veel
moeilijker taak heeft dan vroeger.
Mevrouw Soheltema (V,B.) merkte zeer
terecht op dat de meeste tot dusver gehoorde
critiek over de hoofden van B. en W. heen
gaat omdat de regeering aansprakelijk is. Ja,
inderdaad. Men kan de gemeentebesturen
voor een heeleboel dingen, die men hun vroe
ger aangewreven zou hebben, niet meer aan
sprakelijk stellen omdat zij er niets meer aan
doen mogen. Maar toch wou mevrouw Schel-
tema aandringen op verkleining van enkele
abnormaal groote klassen, op stichting van
een school voor imbecielen, op schoolplicht
voor het buitengewoon L.O.
Mevrouw Maarschall (S.D.A.P.) had het
ook al over de nooden van het voorbereidend
onderwijs en vond Haarlem achtergesteld bij
andere door het Rijk gesteunde gemeenten.
Met niet-gesteunde gemeenten is het ver
schil nog erger. Haarlem zit in het hoekje
waar de slagen vallen. Kunnen B, en W. zelf
met een voorstel komen?
Een motie-Peper om aan de regeering te
verzoeken, de leerlingenschaal bij het L.O.
te verlagen vond daarop voldoenden- steun
om in behandeling te komen. Maar B. en W.
zagen er geen nut in en de motie werd met
1917 stemmen verworpen.
Wethouder Boes we waren blij hem her
steld in de Raadszaal terug te zien en hij
sprak vriendelijk, vaderlijk en openhartig als
altijd kon als immer aanvangen met een
dankwoord „voor de welwillende, opbouwende
critiek". Geen Haarlemsch Raadslid zou het
ooit in zijn hoofd halen dezen i wethouder
onvriendelijk, laat staan onwelwillend of in
afbrekenden zin te bejegenen, Men is er van
overtuigd dat hij de zaken grondig - kent,
ieder het zijne geeft- en in moeilijke om
standigheden doet wat mogelijk is.
B. en W. zullen salarisverbetering bij het
voorbereidend L. O. voorstellen zoodra er kans
op is. Maar ze zien de kans nog niet. En tegen
over 's heeren Posthumus' droefheid over vele
bezuinigingen op het L. O. stelde hij zijn op
timistischer meening dat dank zij het perso
neel de toestand van het L.O. zelf niet treurig
is. Hij hoopt dat er een nieuwe school voor
voorbereidend L.O. bijgebouwd zal mogen wor
den. Dat het zal mogen van de regeering. En
de kweekelingen-met-acte worden niet in
strijd met den letter, maar wel in strijd met
den geest van de wet aangesteld.
De wethouder bracht de politie hulde voor
haar verkeerson derwijs. Het is mooi belange
loos werk. Daar had ook de heer Weustink iets
over gezegd.
De nieuwe school in het Zuiden der stad
komt spoedig, leerplicht voor het buitenge
woon onderwijs kan niet opgelegd worden
(alleen zachte aandrang op de ouders is mo
gelijk) cn B. en W. trachten al te groote klas
sen bii het L. O. door. overplaatsingen te ver-
(De regeering heeft als een der
eischen voor het toekennen van
extra subsidie gesteld, dat het
gratis kopje thee tijdens raads
vergaderingen moet worden af
geschaft.)
Alkmaar klopt bij de regeering
Om extra subsidie aan.
Omdat de gemeente nering
Zonder hulp dreigt scheef te gaan.
De regeering, zorgzaam vader,
Is daar ook wel toe bereid
Als zoon Alkmaar zich nog nader
Aan het zuinig leven wijdt.
Vader pruttelt dan bijvoorbeeld,
Dat bij zitting van den raad,
(Hetgeen vader streng veroordeelt)
Gratis thee te pruttien staat.
Het is dwaas, zoo uit te halen,
Oordeelt vader ontevrêe,
Elke gast moet maar betalen
Voor zijn eigen kopje thee.
Gaat die raad zich zoo te buiten
Op dit thema, vraag 'k me af,
Dat de vader moest besluiten.
Als een Themis, tot zoo'n straf?
Is zoo'n gat, door thee te schenken,
In de thesaurie gemaakt?
Nooit is toch de raad, zou 'k denken,
Boven 't theewater geraakt.
Hoe het zij, in den vervolge,
Trekt de thee niet gratis meer,
Alkmaar subsidiair verbolgen,
Legt zich dorstig erbij neer.
Groote tijden, groote wetten,
't Een brengt steeds het ander mee,
Alkmaar mag geen thee meer zetten,
Weg het potje voor de thee
Ja, men mag er dan mee spotten,
Maar men voele tevens mee,
Alkmaar's raad komt toch tenslotte
Op de koffie met z'n thee.
(Adv. Ingez. Med.)
kleinen. Het gaat nogal met de te groote klas
sen; bijna de helft van het totaal is nu onder
de 36.
Zoo eindigden we dit hoofdstuk, met deft
wethouder, in ietwat optimistischer toon dan
het aanving. Maar daarna kwam „Ondersteu
ning van behoeftigen". Daarover meer na de
zitting van Maandag, waarin de behandeling
zal worden voortgezet.
R. P.
Jhr. mr. R. de Marees van
Swinderen. *j*
In den ouderdom van 81 jaar is alhier over
leden jhr. mr. R. de Marees van Swinderen,
oud-vice-president der arrondissementsrecht
bank alhier.
Jhr. de Marees van Swinderen werd in 1857
te'Groningen geboren en begon zijn loopbaan
bij de rechterlijke macht in 1886 als substituut
griffier bij de rechtbank te Zutfen.
Na van 1896 tot 1901 rechter te Alkmaar te
zijn geweest werd hij in gelijke functie te
Haarlem benoemd. Vier jaar later werd hij
vice-president en dit is hij gebleven tot 1 De
cember 1926, toen hij ontslag nam.
De teraardebestelling zal geschieden op
Dinsdag 8 Maart des middags te 2 uur op de
Zuiderbegraafplaats te Groningen.
In Haarlem herinnert men zich den persoon
van clen overledene met dankbaarheid. Hij
heeft zich doen kennen in zijn ambtsuitoefe
ning als een zeer bekwaam en humaan ma
gistraat.
LEENING VAN DE GEMEENTE BLOEMEN-
DAAL.
De gemeenteraad van Bloemendaal besloot
in zijn zitting van Donderdagmiddag een lee
ning aan te gaan van f 481.000 tegen 3 a
pari, op onderhandsche schuldbekentenis en
met een looptijd van 30 jaar.
Verplaatsing van het Goederen-
station te Haarlem?
Ei' wordt een enquête onder belanghebbenden
gehouden.
Het Goederenstation van de Nederlandsehe
Spoorwegen is, zooals men weet,, aan de Wes
tergracht gevestigd. Meermalen is evenwel de
klacht gehoord dat in de praktijk gebleken is
dat dit niet de juiste plaats is.
Nu de gemeente Haarlem binnenkort aan
den Oostkant van het Noorder Buiten Spaarne
een haven gaat graven en een industrie
terrein gaat aanleggen, komt de vraag naar
voren of het gewenscht is naar dit gebied ook
het Goederenstation over te brengen. Daar
mede hangen ook nog samen de plannen tot
verdere ophooging van de spoorbaan Haar
lem'Rotterdam, waardoor toch belangrijke
spoorwegwerken zouden moeten worden uit
gevoerd voor het Goederenstation al blijft dit
aan de Westergracht.
De quaestie van de verplaatsing van het
Goederenstation komt aan de orde in de a.s.
Dinsdagavond te houden vergadering van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Haarlem. Ir. M. H. Maas, directeur van Open
bare Werken te Haarlem zal over de eventueele
verplaatsing een inleiding houden.
Het ligt in het voornemen van het bureau var
de Kamer van Koophandel aan de leden var
'e Kamer Dinsdagavond een voorstel te doe'
m een enqute onder de 359 belanghebbende;
te houden over de wenschehjkheid van de
verplaatsing.
Een foto van het gebouw, waar het proces tegen de Sovjet-diplomaten gevoerd
wordt. Het is het vakvereenigingsgebouw, waarin vroeger de club van den
Moskou'schen adel gevestigd was.
Eerste aluminiumfabriek in ons
land.
N.V. Nederlandsehe Aluminium Maatschappij
opgericht.
AMSTERDAM, 4 Maart Naar wij
vernemen is hier ter stede opgericht
de N.V. Ned. Aluminium Maatscchappij
met een maatschappelijk kapitaal van
een millioen gulden, met het doel
aluminium te produceeren langs elec-
trolytischen weg.
De oprichters der vennootschap zijn de
Rottei'damsche Bankvereeniging N.V. en de
heer G. J. J. Both te Overveen, oud-directeur
van de Nederlandsehe Fordfabrieken, m
Hiermede is dus de grondslag gelegd voor
de eerste aluminiumindustrie in ons land.,
Naar men zich zal herinneren, heeft o.a.
het Economisch Technologisch Instituut in
Limburg zich geruimen tijd met het vraag
stuk van de stichting van een aluminiumbe-
drijf bezig gehouden. Een commissie van des
kundigen, waarin o.a. enkele hoogleeraren
zitting hadden, heeft terzake een diepgaand
onderzoek ingesteld; welks resultaat in een
omvangrijk rapport is neergelegd. Op een
vraag, of de voorwaarden voor een aluminium
industrie in Nederland aanwezig moesten
worden geacht, heeft de- commissie een be
vestigend antwoord gegeven, waarbij evenwel
de nadruk werd gelegd op de wensehelij kheid
dat de regeering het bedrijf behoorlijk zou
steunen met het oog op de buitenlandsche
concurrentie
Omtrent de plaats, waar de fabriek zal
worden gevestigd staat nog niets vast.
Duitsclie cluikbooten voor de
Spaansche kusten?
Mededeeling van Barcelona.
BARCELONA, 4- Maart (Havas -
A.N.P.) De minister van landsver
dediging publiceert een mededeeling,
waarin verklaard wordt, dat sedert
Februari 1937 de Spaansche autori
teiten het optreden aan de Spaan
sche kusten hebben kunnen waarne
men van de Duitsche duikbooten „U
28", „U 29", „U 33", „U 34" en „U 36".
In de eerste maanden van 1937, zoo wordt
in de mededeeling gezegd, traden eenige de
zer duikbooten op voor de Noord-Spaansche
kust. in samenwerking met het depotschip
„Wailin". Zij meerden verscheidene malen te
Pasajes en El Ferrol.
De tegenwoordige bases dezer Duitsche
duikbooten zijn Cadix, de omgeving van
Ceuta en een punt op de Balearen.
Behalve de „Wailin", zoo gaat de verkla
ring voort, hebben ook de „Liselotte", „Ess-
berger", „Neptun' en „August Schultze" aan
de Spaansche kusten met de duikbooten sa
mengewerkt. De „Angust Schultze", die on
langs te Ceuta en Cadix was en verscheidene
malen de Duitsche onderzeebooten in volle
zee geravitailleerd heeft, is eind Januari te
Wilhelmshaven aangekomen, waarvan het
schip 12 Februari weder naar Spanje is ver
trokken.
Doodvonnis wegens communisti
sche activiteit.
Executie vanmorgen te Berlijn voltrokken.
BERLIJN 4 Maart (D. N. B. De door het
volksgerechtshof wegens voorbereiding tot
hoogverraad ter dood veroordeelde Ewald
Funke uit Wuppertal-Elberfeld, is vanmorgen
terechtgesteld. Hij had. in opdracht van de
komintern, getracht, een communistische or
ganisatie op te richten in een groote Zuid-
Duitsche stad
Kerensky over Moskou.
„Op de helling van den afgrond".
NEW YORK 4 Maart (A. N. P.) Alexan
der Kerensky, de eerste revolutionaire minis
ter-president van Rusland, heeft hier ver
klaard dat het bolsjewistische regime, dat
hem 20 jaar geleden uit het Kremlin heeft
verjaagd, thans de helling van den afgrond
nadert en door zijn eigen kwaadaardige voor
nemens erin zal storten.
Plechtigheid vindt begin Mei plaats.
's GRAVENHAGE 4 Maart. Naar
wij vernemen, staat het thans vast
dat Prinses Beatrix te 's Gravenhage
zal worden gedoopt.
Met het oog op het minder gunstige
jaargetijde zal de doopplechtigheid
echter niet eerder dan begin Mei
plaats vinden.
De saneer in o
In het bakkers- en slagersbedrijf.
Plet is bekend dat voor de oprichting van
nieuwe broodbakkerijen en slagerijen thans
vergunning noodig is van den Minister van
Economische Zaken. De aanvraag gaat over de
Kamer van Koophandel.
Het blijkt dat veel verzoeken worden afge
wezen. In den laatsten tijd zijn aanvragen be
handeld van 11 bakkers en 2 slagers. Toege
staan werden de oprichting van 1 slagerij te
Heemstede, 3 bakkerijen te Haarlem en 1 te
Heemstede.
MOOI en GOEDKOOP.
KROON - BEHANGSELS.
Alléén
GROOTE HOUTSTRAAT 179, - TELEE. 14269.
(Adv. Ingez. Med.)
Aanbod van Mussolini aan den
Negus
Deze zou dan formeel van Abessynië afstand
moeten doen.
LONDEN, 4 Maart (Havas)Volgens een
specialen correspondent van het Labourblad
„Daily Herald'' zou Mussolini van plan zijn
den negus te vragen een formee'le verklaring
te teekenen. waarbij deze Abessynië aan Italië
zou „cedeeren". In ruil hiervoor zou hij aan
het hoofd van een uitgestrekt deel van Abes
synië geplaatst worden, doch natuurlijk aan
de bevelen van den onderkoning onderworpen
blijven. Zijn positie zou dan feitelijk gelijk
zijn aan die van een Britsch ïndischen prins
tegenover Engeland.
Een officieele stap zou nog niet bij Haile Se^
lassie gedaan zijn, doch deze zou elk oogen-
blik te verwachten zijn en ook de reden ge
weest zijn van het bezoek, dat de negus eer
gisteren aan Lord Halifax heeft gebracht.
De „Grootekerk" vastgcloopen.
Tusschen Terheiden en Kijkduin.
MONSTER, 4 Maart. Vanmorgen te zes
uur ontving de heer A. L. T. van Luik, het
hoofd van de kustwacht, bericht van den
strandwachter, dat er een schip zou zijn vast-
geloopen.
Korten tijd later meldde de commissaris van
het loodswezen uit Hoek van Holland, dat hij
radiografisch bericht had ontvangen, dat de
„Grootekerk" ter hoogte van strandhoofd 16
en vlak bij mijlpaal 100 aan den grond zat. Er
bestond geen gevaar. De reddingboot behoefde
niet uit te varen.
Het schip is van het strand af duidelijk te
zien. Het ligt ongeveer 2 a 300 M. noordelijk
van de kustlijn tusschen Terheiden en Kijk
duin. Alleen een beetje rook uit den schoor
steen duidt op de aanwezigheid van menschen
aan boord.
De „Grootekerk" is thans omringd door vier
sleepbcoten, die zullen trachten omstreeks drie
uur. dat is een uur voor hoog water, het schip
vlot te krijgen. Volgens den heer Van Luik zou
het vastloopen te wijten zijn aan „lage lucht",
dat wil zeggen, dat een wolk het uitzicht be
lemmerde, waardoor het schip uit den koers is
geraakt, in het ondiepe water is terecht geko
men en op een zandbank is gestooten.
Het schip was vannacht te 3 uur uit Hoek
van Holland vertrokken en was geladen met
stukgoederen.
Het woord is aan
Ruskin;
Het is veel moeilijker een
voudig dan ingewikkeld te
zijn, veel moeilijker het ver-
toonen van zijn kunstvaar
digheid op te offeren en de
inspanning te staken waar
het behoort, dan ze te pas en
te onpas te besteden.
Catastrofale omvang der over
stroomingen in Californië.
Vele duizenden dakloozen, 144 dooden.
LOS ANGELES. 4 Maart <Reuter-A.N.P.)
-Tot dusver hebben de overstroomingen 144
menschenlevens geëischt en is voor meer dan
5 millioen dollar schade aangericht, doch
thans is het water beginnen te zakken.
Intusschen zijn duizenden menschen dak
loos, terwijl de schade aan den oogst nog
niet te overzien is.
In vijf dagen is ruim 25 c.M. regen geval
len, en ook thans is bet weer nog zóó slecht,
dat niet behoorlijk gezocht kan worden naar
het vermiste verkeersvliegtuig, dat Woensdag
op weg van San Francisco naar Albuquerque
is verdwenen.
De politie heeft opdracht gekregen, plun
deraars bij betrapping op heeterdaad dood
te schieten.
Havas meldt nader, dat honderd steden en
dorpen door de overstroomingen getroffen
zijn, terwijl 20.000 personen dakloos zijn. Nu
gisteravond de regen is opgehouden en het
water is gaan vallen, is het gevaar in de
omgeving van Los Angeles geweken. Het
spoorwegverkeer tusschen Los Angeles en
San Francisco is hervat, evenals de Incht-
dienst. Volgens een schatting van het Roode
Kruis zijn tot nu toe 1.500 huizen onbewoon
baar geworden.
Weer
openstelling der
Kolksluis?
Rijnland heeft bezwaren.
Naar wij vernemen acht de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Haarlem het ge
wenscht dat de Kolksluis te Spaarndam weer
wordt opengesteld.
Thans wordt alleen de groote sluis gebruikt.
Het hoogheemraadschap „Rijnland" heeft
evenwel bezwaar gemaakt om aan dit ver
zoek van de Kamer te voldoen.
Fransclio Senaat aanvaardt
arbitrage-artikel.
Vertrouwenskwestie was gesteld.
PARIJS, 4 Maart (Havas-A.N.P.)
In zesde lezing heeft de Senaat het
ontwerp inzake de verzoenings- en
arbitrageprocedures met 191 tegen 71
stemmefi aangenomen. Het is thans
definitief aangenomen.
Chautemps had de kwestie van ver
trouwen gesteld.
De huldiging van
dr. L. C. Kersbergen.
Zooals wij reeds gemeld hebben zal Dr. L.
C. Kersbergen die vandaag 40 jaar geleden den
artstitel verwierf hedenmiddag van 3 tot 5 in
het Carlton Hotel te Amsterdam recipieeren.
Door een comité gevormd uit verschillende
vereenigingen, patiënten en oud-patiënten zal
den jubileerenden geneesheer-directeur van
het St. Elisabeths Gasthuis zijn portret ver
vaardigd door den schilder Buisman en 'n
radiotoestel worden aangeboden.
Een beperkt aantal vertegenwoordigende
personen zal hierna de gelegenheid krijgen
Dr. Kersbergen toe te spreken.
Hedenmorgen ontving dr. Kersbergen te
zijnen huize reeds talrijke brieven, telegram
men en bloemstukken.
i en Groentje in Haarlem's Dagblad
kost 1 tot 3 regels 30 cent
Maar in verreweg de meeste gevallen is
het veel meer dan een daalder waard.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
pag.
Prinses Beatrix zal begin Mei worden ge
doopt. i
Rijnland heeft bezwaar tegen openstelling
der Kolksluis. i
Verplaatsing van het goederenstation te
Haarlem wordt overwogen. 1
De Tweede Kamer keurt een crediet van
f 25.000 goed voor bestrijding van epide
mieën in China. 3
Krestinski, die in het proces te Moskou
verklaard had, onschuldig te zijn, heeft
thans weer bekend. 4
De „Schutzhaft" van ds. Miemoeller. 4
De Haarlemsche Raad betreurt algemeen
de bezuinigingen op onderwijs. 6
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De begrootingsdebatten. 1
M. V.: Eden's opvolger Lord Halifax. 4
Damrubriek. 9
Voor de Jeugd
J. B. Schuil over; Dc 500ste wijze kater
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op m;
