Haarlem's Dagblad
Oostenrijk is Nationaal-Socialistisch
Duitsche troepen
trokken de grens over
Oostenrijk Bezwijkt.
Schuschnigg afgetreden na Duitsch
ultimatum
Nationaal-Socialistisch
kabinet gevormd
EEN TWEEDE
ULTIMATUM
SCHUSCHNIGG IN
„SCHUTZHAFT".
Hitier naar Oostenrijk?
Bloemenkleur.
Fa. VAN BASTEN
Voor Meubelmakerij
Z.H.P. BEHANGSELS
TARIEFSVERHOOCING
SINGER-TAX
Hef belangrijkste
55e Jaargang No. 16786
Uitgave Lourcns Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgavenen Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodicnst 38810.
Drukkerij: Znider Buiten Spaarnc 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Adinin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur; ROBERT PEEREBOOM
Zalerciajr 12 Maart 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25 franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex.
Advertentiën i 1-5 regels f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regel.
Regelalionncmeutstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elk»
regel meer f 0.15. Groentje» rie rubriek.
Het kleine Oostenrijk is gisteren onder de
vloedgolf van het Duitsche nationaal-socia-
lisme bezweken. In naam vandaag nog een
souvereine staat, is het dat in werkelijkheid
al niet meer. Duitsche troepen hebben het
bezet, de wil van den Duitschen dictator re
geert het in den naam van den nieuwen
Bondskanselier, dr. Seyss-Inquart. En de af
getreden Bondskanselier dr. Schuschnigg
bevindt zich met zijn collega's ex-ministers
uitgezonderd twee die vannacht bijtijds
over de T^echo-Slowaaksche grens gevlucht
zijn onder politiebewaking in de Bonds-
kanselarij. In dat gebouw werd in 1934 zijn
voorganger dr. Dollfuss vermoord. Stervend
gaf hij zijn taak aan Schuschnigg over. Die
heeft als eerlijk bekwaam en moedig man ge
tracht zijn land te dienen, volgens de grond
wet waarop hij den eed had afgelegd. Des
wege staat hij nu onder politiebewaking.
Verscheidene andere autoriteiten onder zijn
bewind zijn al gevangen genomen. Mevrouw
Dollfuss, de weduwe van zijn voorganger, is
vannacht gevlucht.
Een later bericht meldt dat Schuschnigg is
gearresteerd. Dat is een verschil met politie
bewaking. Het beteekent natuurlijk de gevan
genis inplaats van „Schutzhaft".
Men weet wat deze man gedaan heeft. Hij
heeft een volksstemming uitgeschreven, te
houden op Zondag, waarbij het Oostenrijksche
volk zich moest uitspreken pro of contra zijn
onafhankelijkheid. Dat aanvaardde Berlijn
niet. De Oostenrijksche Nazi's aanvaarden het
ook niet. Zij begonnen met mede te deelen
dat zij zich van stemming zouden onthouden,
hetgeen op zichzelf de erkenning inhield, dat
zij in de minderheid waren. En het Vaderland-
sche Front van Schuschnigg begon een geest
driftige campagne voor het plebisciet.
Maar die heeft kort geduurd. Nauwelijks
een etmaal. Berlijn heeft een ultimatum ge
stéld: Schuschnigg's aftreden en de vorming
van Berlijn's Oostenrijksche regeering, onder
bedreiging met geweld. In die hopelooze situa
tie heeft Schuschnigg gisteren rapport uitge
bracht aan den Bondspresident Miklas en
daarvoor is men moeten wijken. Met drama
tische snelheid.- volgden de gebeurtenissen
elkaar op. De bedreiging met geweld triom
feerde. Er zijn natuurlijk menschen die, In de
opwinding van deze gebeurtenissen, het erg
heldhaftig van Schuschnigg gevonden zouden
hebben als hij „den oorlog aanvaard had" of
hoe men dat dan ook wil uitdrukken. Maar
wij leven niet in 1638. Wij leven in 1938. Dat
zou slechts een bloedige farce geworden zijn
en een gruwelijke onrechtvaardigheid tegen
over de onschuldige slachtoffers van zulk een
strijd van 1000 tegen 1. Er was geen andere
mogelijkheid dan toegeven. Natuurlijk had
Schuschnigg zelf gemakkelijk kunnen vluch
ten. Hij had per vliegtuig binnen een half uur
uit het land kunnen zijn. Maar hij bleef en is
nu een gevangene omdat hij zijn plicht heeft
gedaan als premier van een souvereinen staat.
Hij is inderdaad een zeer moedig man, zooals
deze laatste dagen al is geconstateerd en zoo
als hier herhaald moge worden.
De geschiedenis zal leeren of hij, toen hij
de volksstemming aankondigde als een laat
ste poging om Oostenrijk's onafhankelijkheid
te redden, den steun van Engeland had
of meende te hebben. Da,ar zijn geen bewij
zen voor. Toen in het Lagerhuis aan den
premier Neville Chamberlain vragen werden
gesteld betreffende de situatie, door de aan
kondiging van de volksstemming ontstaan,
weigerde hij antwoord te geven. De Engel-
sche regeering koos dus geen partij. Dat
was een omineus teeken. Er zijn nu ook weer
opgewonden menschen die dat laf noemen.
Zij moeten eens nadenken over de uitwerking
van een eventueelen oorlog tusschen Enge
land en Duitschland. Misschien zal de posi
tie van de Nederlanders in een dergelijk con
flict hen dan ook te binnen schieten.
Kleine landen zijn niet machtig, zij kun
nen heelemaal geen machtspolitiek voeren.
Maar in 19141918 is al getoond dat zij heel
bruikbaar zijn als slagvelden. Men kan zich
op dit oogenblik de besprekingen, die giste
ren te Londen tusschen den premier Cham
berlain en den Duitschen minister van Bui-
tenlandsche Zaken Von Ribbentrop gevoerd
zijn, met eenige belangstelling herinneren.
Wij weten niet wat er gezegd is. Dat is ge
heim gebleven. Maar het feit van die be
sprekingen op zulk een oogenblik stemt op
zichzelf tot nadenken.
Acht men het van belang te noteeren dat
de Duitsche troepen Oostenrijk pas binnen
gerukt zijn toen de nieuwe bondskanselier
Seyss-Inquart Berlijn „om troepen verzocht
had, teneinde bloedvergieten te voorkomen"?
Welnu, het zij genoteerd. Voor de statistiek
en voor diegenen die meenen, dat deze man
onafhankelijk handelde.
Interessanter is het voor u, de eerste pa
gina van het eerste hoofdstuk van Hitler's
boek „Mein Kampf" te lezen, waarop hij ver
klaart dat Duitsch-Oostenrijk moet „terug-
keeren tot het groote Duitsche moederland'
en dat deze vereeniging „zelfs als zij schade
lijk zou zijn toch zou moeten plaats vinden".
En hii voegde daaraan toe: dat het Duitsche
NA enkele dramatische uren is Oostenrijk nationaal-socia-
lisliscli geworden. Duitschland heeft Vrijdag een
ultimatum aan Oostenrijk gesteld, dat als voornaamste eisch
inhield aftreden van den bondskanselier Schuschnigg. Als de
gestelde termijn niet zou worden in acht genomen, zouden
eventueel overeenkomstige maatregelen worden genomen.
Daarop is de Oostenrijksche regeering afgetreden, verkla
rende voor hel geweld te zwichten, en is een nationaal-socia-
listisch kabinet onder Seyss Inquart gevormd. Aan dit alles
was reeds voorafgegaan het besluit de Volkstemming a.s.
Zondag niet te laten doorgaan. Volgens berichten van ver
schillende zijden zijn Duitsche troepen de Oostenrijksche
grens gepasseerd.
Reeds in den loop van den dag wa
ren gisteren berichten binnengeko
men over troepenconcentraties aan
de Duitsch-Oostenrijksche grens,
welke berichten een sfeer van span
ning teweeg brachten. Voor zoover
het tot nu mogelijk is, zijn er aan
Oostenrijk twee ultimatums gesteld:
één betreffende de volksstemming en
één betreffende het aftreden van
Schuschnigg.
Volgens Havas heeft de Duitsche regeering
eerst een zeker aantal voorwaarden gesteld,
beoogend het plebisciet een volkomen geheim
karakter te geven. Aan deze voorwaarden
werd voldaan.
Vervolgens eischte men, dat de volksstem
ming zou worden uitgesteld. Deze voorwaar
de werd eveneens aanvaard. Hierna deelde
men van de zijde der leiders van het Duit
sche rijk aan de leiders van Oostenrijk in
dreigenden vorm mede, dat de aanvaarding
dezer voorwaarden niet voldoende was, maar
dat de bondskanselier moest aftreden. Bo
vendien liet men weten, dat de inwilliging
dezer eischen verbonden was met de in acht
neming van een zekeren termijn.
Voorts eischte men, dat de nationaal-socia-
listen in een nieuwe regeering de meerder
heid zouden krijgen en dat talrijker formaties
van het Oostenrijksche legioen in Duitsch
land zouden kunnen repatrieeren om de
macht der uitvoerende organen in Oosten
rijk te doen toenemen.
Indien de gestelde termijn niet zou wor
den in acht genomen zouden door de rijks-
regeering eventueel oveerenkomstige maat
regelen worden genomen.
Schuschnigg begaf zich direct naar Miklas
om het verslag uit te brengen over den toe
stand.
De president heeft deze eischen der rijks-
regeering niet ingewilligd, doch gaf tegelij
kertijd het bondsleger last geen tegenstand
te bieden bij een eventueele aankomst van
een Duitsch leger op Oostenrijksch gebied.
Omtrent dit besluit van bondspresident
Miklas meldt Havas nog, dat Vrijdagavond
volk geen moreel recht tot koloniaal-politieke
daden bezit zoolang het zijn eigen zonen niet
in een gemeenschappelijken staat vermag te
bevatten. Het volgende programpunt is dus
duidelijk. Het werd in den laatsten tijd trou
wens al duidelijk genoeg.
Kennelijk ontwikkelt de Europeesche situa
tie zich nu steeds verder in de richting van
een Duitsch machtsoverwicht. Het is onmo
gelijk te zeggen waar dit zijn veroveringstocht
zal staken. Het recht van den sterkste is blijk
baar weer het eenige in de internationale ver
houdingen geworden. Dat Frankrijk zich bij
deze gebeurtenissen heeft neergelegd kan geen
verbazing wekken. Het is geweldig bewapend
evenals Duitschland maar het heeft in de
laatste jaren zichzelf niet kunnen regeeren en
door zijn verdeeldheid het rijkste land van
Europa tot een politieken warwinkel met een
berooide staatskas gemaakt. Het heeft op dit
oogenblik geen diplomatieken invloed van be-
teekenis.
Wij hebben onlangs vermeld dat er 200.000
Joden in Oostenrijk zijn. Velen hunner waren
al eerder uit Duitschland en Roemenië ge
vlucht. Hongarije heeft vanmorgen zijn Oos
tenrijksche grens gesloten. Ik weet niet hoe-
velen hunner reeds naar Italië en Tsjecho-
Slowakije gevlucht zijn. Ik beklaag hen.
R. P.
om tien uur nog de volgende mededeeling
van de zijde van den bondspresident, werd
„President Miklas heeft het aftreden van
Schuschnigg niet aanvaard. De regeering
blijft aan de macht en heeft besloten niet
te wijken voor de Duitsche bedreiging. De
regeering doet een beroep op alle ambtenaren
op hun post te blijven.
Toen te zeven uur vanavond generaal Muff,
militair attaché van Duitschland te Weenen,
en Keppler, die optreedt als Duitsche ge
zant, president Miklas het ultimatum over
handigde, waarin werd geëëischt dat een
nieuwe regeering zou worden gevormd vol
gens aanwijzingen van Duitschland, heeft
president Mi Idas geantwoord, dat hij niet zou
wijken. Hij zeide. dat hij, die door het Oos
tenrijksche volk in vrije verkiezing is geko
zen, zich voor God en zijn geweten verant
woordelijk voelt en geen opdrachten van een
vreemde regeering kan aanvaarden. Oosten
rijk is en blijft een vrijen en onafhankelijken
staat.
De Duitsche gevolmachtigden hebben Oos
tenrijk tot negen uur in den avond tijd ge
geven. Tot nu toe is nog geen beslissing van
Duitsche zijde genomen".
Schuschnigg treedt af.
tt NTUSSCHEN had dr. Schusch-
nigg reeds om 19.45 uur meege
deeld, dat hij aftrad. Hij nam af
scheid van het Oostenrijksche volk
en gaf in bewogen bewoordingen
een uiteenzetting van de gebeurte
nissen van Vrijdag en het hem ge
stelde ultimatum.
Dit ultimatum, dat langs diplomatieken
weg werd gesteld en volgens sommige be
richten door den plaatsvervanger van Hitier,
Rudolf Hess, werd overgebracht, liep volgens
een andere mededeeling om 19.30 uur af.
(Vervolg op pag. 2.)
Reuter verneemt, dat hl het tweede
Duitsche ultimatum, dat per vliegtuig
uit Duitschland was overgebracht, werd
geëischt:
1) Schuschnigg moet aftreden en
worden vervangen door Seyss Inquart.
2) Het nieuwe kabinet moet voor twee
derden uit nationaal-socialisten be
staan.
3) Het Oostenrijksche legioen moet
weer in Oostenrijk worden toegelaten.
4) Het Oostenrijksche legioen moet
tot taak hebben de orde in de hoofdstad
te handhaven.
5) De nationaal-socialistische partij
moet weer in haar geheel worden toege
laten.
Woning van den Oud-kanselier
onder bewaking der S.A.
In een bericht uit Parijs' meldt Reu
ter, dat Schuschnigg in arrest is ge
steld.
Ook Havas meldt de arrestatie van
Schuschnigg. De voormalige bonds
kanselier is in „Schutzhaft" ge
nomen.
Een nader bericht van Havas meldt,
dat de woning van Schuschnigg, wel
ke in het Belvèdere-kwartier is ge
legen, bewaakt wordt door een hon
derdtal S.A.-liedcn met het geweer
aan den voet, en om den arm een
band met het hakenkruis. In de na
bijheid staat een politieauto. Deze
feiten wettigen de conclusie, dat de
oud-bondskanselier vastgehouden
wordt.
Vanmorgen per vliegtuig naar
Muenchen vertrokken.
BERLIJN, 12 Maart (Havas-A. N. P.)
Hitler is vanmorgen per vliegtuig uit
Berlijn naar München vertrokken.
Er is alle reden om aan te nemen, dat
hij zich onverwijld naar Oostenrijk
zal begeven. De mogelijkheid hiervan
wordt althans in Berlijn niet ontkend.
Nader meldt Reuter:
Gelijk ook door het Duitsche Nieuwsbureau
bevestigd wordt, deelen officieele kringen
mede dat Hitiet zich naar München heeft be
geven en daar voor het oogenblik zal blijven.
Officieel wordt voorts bekend gemaakt, dat
hij Goering heeft aangesteld om hem te ver
vangen tijdens zijn afwezigheid uit Berlijn,
welke door de gebeurtenissen noodzakelijk is
geworden.
Himmler te Weenen.
WEENEN, 12 Maart (D.N.B.-A.N.P.)
Rijksleider Himmler, de chef der Duitsche
Staatspolitie, is hedenochtend om vijf uur
per vliegtuig uit München te Weenen aange
komen.
Fransche regeering vroeg
inlichtingen te Rome.
,,Op het oogenblik geen gelegenheid
voor samenwerking
Donderdag reeds waren aan den Fran-
schen zaakgelastigde te Rome instructies ge
geven te informeeren of er mogelijkheid be
stond van samenwerking tusschen Frankrijk
en Italië ten aanzien van Oostenrijk. Dit
heeft aanleiding gegeven tot het antwoord,
dat ..voor het oogenblik een dergelijke mo
gelijkheid niet bestaat".
Italië neemt diplomatieke
discretie in acht.
De woordvoerder der Italiaansche
regeering heeft Vrijdagavond tegen
over de buitenlandsche persverte
genwoordigers. doelende op de be
richten uit Oostenrijk, verklaard:
„De gebeurtenissen zijn ernstig er
delicaat en de Italiaansche regeerinr
is verplicht de diplomatieke discrete
en het stilzwijgen, dat in dergelijke
gevallen gebruikelijk is, in acht tc
nemen".
Het woord is aan
Antoine Berryer:
Er bestaan geen leclijke
vrouwenmaar er zijn vrou
wen, die niet weten hoe aar
dig te kijken.
(B. en W. van Sasscnheim en van
Hillegom hebben een verbod uit
gevaardigd van verkoop van kunst
matig. door inktopzuiging ge
kleurde narcissen, die de 'laatste
jaren veelvuldig te koop zijn aan
geboden.)
Zooals de natuur met bloemen
Toovert tot een kleurenpracht,
Daar kan nooit een mensch op roemen,
Dat heeft niemand ooit volbracht
En wanneer wij willen leeren,
Welke kleur bij welke past,
Gaan wij 't best voor ons studeeren.
Dus bij de natuur te gast.
Menschen kunnen bloemen kweeken
Met veel smaak en vaardigheid.
Die heel sterk zijn afgeweken
Van wat in het wild gedijt.
Maar op zoek naar nieuwe kleuren.
Nieuwe vormen, fijn en puur.
Kan tenslotte niets gebeuren.
Zonder hulp van de natuur.
Men kan voor het plantje waken,
Dat het warm of vochtig staat,
Of de aarde rijker maken
Met een chemisch preparaat.
Maar hoe menschen mogen streven,
Naar een bloem die ons bekoort,
De natuur houdt in het leven
Van die bloem het laatste woord.
De natuur te assisteeren
Is een kunst die vreugde biedt,
De natuur te corrigeeren
Lukt ons (en ook past ons) niet.
Cornelis had een glas gebroken
voor aan de straat.
Zoodoende zag iedereen, dat hij door een
slechte huistrap was gevallen, U weet wel
zoo'n trapje, dat men in een speelgoedwinkel
koopt. Sinsdien gebruiken alle Coi'nelissen een
huistrap met het stempel der Klompencen
trale (Tel. 11784) er achterop. Het parool is
voortaan voor iedereen
SAFETY FIRST
(Adv. Ingez. Med.)
Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159
(Adv. ingez. Med.)
ANEGANG 28 TELEFOON 18800
STEEDS HET NIEUWSTE
(Adv. Ingez. Med.)
NU
GEEN FOOIEN
Mr. Cornelisstraat 56 en
Garage „Bloemendaal", Dr. Bakkerlaan 12
TELEFOON 15013
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
Oostenrijk is nationaal-socialistisch ge
worden. 1 en 2
Schuschnigg is in Schutzhaft genomen. 1 en 2
Duitsche troepen zijn Oostenrijk binnen
gerukt. 1 en 2
Tegen 19 beklaagden in het proces te Mos
kou is de doodstraf geëischt. 4
Bioscopen o
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Oostenrijk bezwijkt. j
Leerzame vergelijkingen over de financiën
van Haarlem en Utrecht. 5
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge Levens. 7
J. II. de Bois: Litteraire Kantteekeningen 7
Jules Kammeijer: Blijft Fit. 7
K. de Jong: Vijfde Kamermuziokavond
Toonkunst, g
Financieel Economisch Weekoverzicht: De
bcwapeningsverdwazing.
