Haarlem's Dagblad
De Misère in Frankrijk
Op een nieuw spoor.
Het antwoord van Engeland en
Frankrijk
Bewapening steeds meer opgevoerd.
BERICHT
Dat valt op
Het belangrijkste
53c Jaargang No. 16788
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Couraut-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaus: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplcin 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuïder Buiten Spaarue 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15051
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Adinin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 15 Maart 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex.
Advertenticm 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
Rcgelabonncmentstarieven op «anvTaag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» na rubriek.
Onze Parijsche correspondent uit zich in een
artikel in dit nummer in scherpe bewoordingen
over de politieke misère in Frankrijk, waar
men dermate verward is geraakt in de partij -
geschillen dat het land zonder regeering was
op het oogenblik van Hitler's machtsgreep
naar Oostenrijk. Waarna bleek dat zelfs het
uitvoeren van den Anschluss, in Fransche op
vatting toch wel een zeer ernstige en zelfs
dreigende gebeurtenis, niet kon leiden tot een
regeering van nationale concentratie. Blum
keerde als premier terug, met het Volksfront.
In deze dagen heeft men van rechts de
uiterste linkerzijde natuurlijk met verwijten
overstelpt en haar beticht van schuld aan
Hitler's succes. Ongetwijfeld heeft zij door
haar drijven en stoken en door Chautemps te
laten vallen Hitier aan een ideale gelegenheid
geholpen om zijn plannen uit te voeren. Zelfs
is Frankrijk's diplomatieke invloed zóó ver
zwakt in Europa dat niet alleen Italië en
Duitschland maar zelfs ook Engeland zich van
de démarches van Frankrijk's gezanten al
heel weinig meer schijnen aan te trekken. Te
Rome heeft men den Fransehen zaakgelastig
de niet eens ontvangen toen hij wou komen
praten over Oostenrijk, te Berlijn heeft- men
de Fransche protest-nota met onverschillig
heid bejegend, te Londen is het voorstel van
Corbin, om gezamenlijk front te maken ten
behoeve van Tsjecho-Slowakije, bejegend op
een manier die men op zijn best „reserve" kan
noemen. In feite geeft de Engelsche regeering,
die nieuwe bewapenings-verhooging heeft
aangekondigd
den indruk dat
zij op dit oogenblik uitsluitend op zichzelf
vertrouwt en weer tot het oude isolement ge
neigd is. Dat zou natuurlijk kunnen veran
deren als de regeering-Blum een snelle dui
keling zou maken en er toch een nationale
eenheid buiten de communisten om ge
vonden zou worden. Onze Parijsche corres
pondent verwacht dit en er zijn zeker ver
schijnselen die het doen denken. In de eerste
plaats wel de houding van Blum-zelf, die bij
zijn optreden heeft gezegd dat hij liever een
regeering op breede basis had gewild en zelfs
erkende te beseffen, dat het volk een andere
regeering wenscht.
Dit laatste is wel heel merkwaardig:, het
moet zoowel den Engelschman als den Hollan
der uitermate verbazen. Stel u een Engelsehen
of een Nederlandschen premier voor, die bij
zijn optreden zou zeggen: ik weet heel goed
dat het volk een andere regeering wenscht.
Het is ondenkbaar. „Maar", zei Blum, „de om
standigheden dwongen hiertoe". Dat zou geen
motiveering zijn in een land, waar men in zul
ke omstandigheden de Kamer ontbindt. Maar
het geldt als een motiveering in Frankrijk,
waar men' de Kamer niet tusschentijds durft
te ontbinden in deze omstandigheden na
tuurlijk minder dan ooit zoodat dit lichaam
zich kan doen gelden als een staat in den
staat of een volk in het volk.zooals u het
noemen wilt. Deze traditioneel zwakheid van
het Fransche régime, dat veel zwakker dan
,het Engelsche en het onze is, treedt voor de
zooveelste maal duidelijk aan den dag.
En zoo ziet de verbaasde buitenlander het
schouwspel van een geweldig-bewapende
mogendheid die het zoover heeft laten ko
men dat zij schier geen gewicht meer in de
diplomatieke schaal legt. Hetgeen bewijst dat
soldaten, kanonnen, tanks en bommenwer
pers op zichzelf niet voldoende zijn om
macht uit te oefenen. Vele menschen zijn,
in hun ontzag voor de Duitsche en de Ita-
liaansche bewapening in den laatsten tijd
vergeten dat de Fransche, die sinds den oor
log ononderbroken is voortgezet en fantas
tische bedragen verslindt, minstens even ge
weldig is. Maar al zijn zij het vergeten, toch
is het zoo. En men kan zich, dit bedenkend,
zoo ongeveer voorstellen wat de Fransche
militaire leiders van de Fransche politici zul
len denkenen ongetwijfeld onder elkaar
ook zeggen. Daarmee zij niet gezegd dat ik
hoop op een Fransche militaire dictatuur
de hemel beware Europa er voor maar wel
dat het eigenlijk verwonderlijk is dat die. is
uitgebleven.
Overigens geeft de Fransche oppositie met
haar verwijten aan de linkerzijde een een
zijdige voorstelling van den gang van zaken.
De rechterzijde zelf heeft, in de jaren toen
zij aan het bewind was, de sociale wetgeving
treurig veronachtzaamd. Frankrijk was in
socialen zin achterop geraakt bij alle andere
staten van West-Europa. De rechterzijde
deed veel aan partijpolitiek maar weinig of
niets aan de sociale ontwikkeling der natie.
Daarbij deed zich een kenmerkende Fran
sche eigenschap gelden, die zich altijd weer
op dezelfde wijze in de historie van dit volk
doet gelden. Als Frankrijk te rijk wordt
en een te sterke positie in de wereld inneemt
loopt de boel onveranderlijk mis. Dat was
zoo toen de oorlog eenige jaren achter den
rug was en het gebeurde in vrijwel denzelf
den stijl als tijdens het bewind van keizer
Napoleon IH. Ik behoef maar te herinneren
aan de reeks financieele schandalen culmi-
neerend in 'de Affaïre-Stavisky. Het is een
algemeen menschelijk verschijnsel, dat zijn
uitdrukking vindt in het spreekwoord: „het
zijn sterke beenen die de weelde kunnen
dragen".
Fransche beenen zijn in die situatie bizonder
zwak zwakker dan die van andere volken
Met gevolg dat het buitenland in zoo'n tijd
altijd ^aat meenen dat Frankrijk heelemaal
(Met. ingang van de nieuwe dienst
regeling der Nederlandsche Spoor-
wegen zullen de internationale
treinen geen voorrang meer krij
gen van de nationale, aangezien
deze laatste sneller zullen rijden.)
Vreemdelingen aller landen,
Dit jaar, zooals ieder jaar,
Reiken wij u beide handen,
Welkom, allen met elkaar.
Kom naar onze stranden, steden,
Zoek in bosch en hei vertier,
Neem nu vrouw en kindren mede,
Vreemdeling, wees welkom hier.
Want wij zullen u ontvangen.
Vlot, hulpvaardig en beleefd,
Gij zult niets kunnen verlangen,
Dat ons landje u .niet geeft.
Gij hebt slechts uw wensch te uiten,
Vreemdelingen gaan hier voor.
Eén ding echter staat daar buiten,
Dat is het verkeer per spoor.
Kom maar hier met uw gezinnen,
Reis gezellig met den trein.
Rijd ons landje spoorslags binnen,
Nogmaals, gij zult welkom zijn.
Maar komt gij hier binnenrijden
Op een Nederlandsch station.
Ja. dan komt u zoo bij tijden
Niet direct aan het perron.
Strakjes moogt u door verkeeren,
Nu gaat u op 't spoor ernaast,
Omdat wij juist arriveer en.
Dus op zij, wij hebben haast.
't Wordt toch niet kwaad opgenomen,
Als 'k het zoo ronduit zeg.
U bent voor uw rust gekomen.
Maar wij niet, dus.- uit den weg!
BRENG ZON IN UW WONING MET
KROON - BEHANGSELS.
Alléén
GR. HOUTSTRAAT 179 TELEF. 14269.
(Adv. Ingez. Med.)
gedegenereerd en uitgeput is. Dat dacht het
in 1914 ook. Maar als de crisis komt, als het
gevaar dreigt, zijn de Franschen plotseling
één, is geen beproeving hun te zwaar, ontwik
kelen zij een verbazingwekkend organisatie
vermogen dat hun in de tijden van wel
vaart geheel vreemd scheen te zijn beschik
ken zij over een onuitputtelijk aantal knappe
menschen en komen zij alle moeilijkheden te
boven.
Zoo toonden zij zich in 19141918 ook.
Men kan deze mentaliteit bespotten en af
keuren, zooals sommige doen. Men kan haar
bewonderen, zooals anderen doen. Men kan
er zich ook toe bepalen, haar belangstellend
als een feit te erkennen en zich daarmee niet
te vergissen in de werkelijke be teekenis van
Frankrijk.
In dezen tijd vol verandering men vraagt
zich af wat dit jaar 1938 nog wel allemaal zal
kunnen opleveren aan verrassende en schok
kende gebeurtenissen is de naaste toe
komst van Frankrijk tot een zaak van groote
beteekenis voor Europa geworden.
R. P.
Franco maakt veroveringen in
Aragon.
SALAMANCA, 14 .Maart (Havas-A.N.P.)
Het officieele communique van het nationa
listische hoofdwartier meldt, dat de troepen
van Franco alle hoogten rond Alcaniz in
Aragon, alsmede deze belangrijke stad zelf,
helbben bezet. Andere colonnes namen bezit
van de dorpen Castel de Cabra, Camizar del
Oliyar, Argallo en Lamata de los Olmos. De
opmarsch wordt vortgezet. Het aantal krijgs
gevangenen bedraagt reeds meer dan 1500.
Aan het front van Granada worden de stel
lingen in den sector van Motrill door den
vijand aangevallen, doch deze werd met
zware verliezen teruggeslagen.
Bij een luchtgevecht werden zeven vijande
lijke toestellen neergehaald.
In het communique der regeering te Bar
celona wordt medegedeeld, dat de vijand tot
Alcaniz en Galance genaderd is. Alcaniz werd
door een Italiaansche gemotoriseerde colonne
bezet. Tijdens een luchtgevecht hebben de
republikeinsche vuiegtuigen nabij Alcaniz 6
vijandelijke Fiattoestellen neergeschoten.
Dank zij dit resultaat konden zij 50 stuks
geschut, die zich te Alcaniz bevonden, in vei
ligheid brengen.
Het antwoord van Engeland en Frankrijk op den Duitschen
stap inzake Oostenrijk is
ENGELAND:
1. Algemeene veroordeeling.
2. Bewapeiiingsprograni zal worden herzien.
3. Gesproken wordt over invoering van verplichte natio
nale dienst.
FRANKRIJK:
Bewapeningsfabricage zal worden versneld.
Over dezen noodlottigen wedstrijd in bewapening, welke een
gevolg is van de heerschende spanning in Europa, vindt men nadere
bijzonderheden op de pagina's 4 en 5.
Overboord geslagen van het
s.s. „Groenloo,^
De Haarlemmer Th. H. van Leeuwen.
Zaterdag is de 1ste machinist van het stoom
schip Groenloo van de Stoomvaart Maat
schappij „Noordzee", de heer Th. H. van
Leeuwen uit Haarlem door onbekende oorzaak
over boord van het schip geslagen, dat onder
de Hollandsche kust voer.
Men heeft van den machinist geen spoor
teruggevonden, zoodat men aanneemt dat hij
den dood in de golven heeft gevonden.
Beroep der Russische veroordeel
den verworpen.
Zeventien doodvonnissen zullen voltrokken
worden.
Uit MOSKOU. Het door Boecharin,
Rykof, Jagoda en veertien anderen
ingediende beroep is verworpen. Deze
zeventien veroordeelden zullen dus
terechtgesteld worden.
De Joden in Oostenrijk.
Duitsche Ariërsparagraaf op hen van
toepassing.
WEENEN, 14 Maart (HavasiIn ge
zaghebbende kringen wordt verklaard, dat
de Duitsche wetgeving betreffende de Joden
zal worden toegepast op de niet-Ariërs in Oos
tenrijk.
TeLinz zijn tien joden gearresteerd wegens
„optreden in strijd met de belangen dei-
natie." Hun vermogen is voor een deel in be
slag genomen.
SCHUSCIINIGG IN HET HUWELIJK
GETREDEN?
BRUSSEL, 15 Maart (Havas). De bijzon
dere correspondent van de Nation Beige te
Weenen meldt, dat- Schuschnigg gisteren in
zijn woning bezoek heeft ontvangen van een
geestelijke. Deze trof daar gravin Czernin aan.
de vroegere Prinses Fugger. waarmede de oud
kanselier sedert een jaar verloofd was. Het is
bekend, dat hij pas zou trouwen, zoodra hij
niet meer in functie zou zijn.
Zij, die zich met ingang van 1 April
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in Maart nog te verschijnen nummers
gratis.
DE ADMINISTRATIE.
Incident met journalisten te
Weenen.
Een uur opgesloten in ministerie.
WEENEN, 15 Maart (ReuterA. N. P.)
De voornaamste buitenlandsche journalisten,
die zich, zooals gisteravond was verzocht, he
denochtend naar het ministerie van buiten
landsche zaken hadden begeven voor het af
halen van een vergunning om de ontvangst
van Hitier te verslaan, zijn daar een uur vast
gehouden.
Toen de journalisten, in wier gezel
schap zich een hooge Oosten rij ksche
officier bevond, zich naar den gewo
nen uitgang begaven, wees een Duit
sche schildwacht hen barsch terug,
verklarende, dat hij order had gekre
gen onmiddellijk te schieten, indien
de trap niet werd ontruimd. De Oos-
tenrijksche officier scheen zeer verne
derd. doch evenals de persvertegen
woordigers achtte hij het beter, aan
het bevel gevolg te geven.
Er waren strenge orders gegeven om
iederen uitgang van de kanselarij te sluiten,
en practisch bevonden dc journalisten zich
dan ook in arrest. Nadat zij zoo ongeveer een
uur waren vastgehouden, kregen zij verlof, het
ministerie te verlaten.
JOEGO-SLAVIE TEVREDEN OVER DEN
ANSCHLUSS.
BELGRADO, 15 Maart (Havas). De Poli-
tika, die een samenvatting geeft van de com
mentaren in politieke kringen te Belgrado over
den anschluss, schrijft:
Wat onzen nieuwen buurman aan de vroe
gere Oostenrijksche grens betreft, schijnt men
de verzekering te geven, dat, gezien de her
haalde verklaringen van leidende Duitsche
kringen, Duitschland een sterk en vrij Joego
slavië wenscht. Ons land dient niet den min
sten twijfel te koesteren wat den dag van
morgen betreft.
In alle bevoegde kringen vat men in vol
komen kalmte den toestand als volgt samen:
„Met Oostenrijk onderhielden wij correcte be
trekkingen, met Duitschland staan wij in
vriendschappelijke relatie".
Het woord is aan
Een Russisch
spreekwoord
Niet hij leeft het meest die
het langst leeft.
De werkloosheid te Haarlem.
Voortgaande daling.
Nu het voorjaar komt daalt gelukkig
weer het aantal werkloozen te Haar
lem. Het tempo is en dat is een
gunstige omstandigheid iets sneller
nog dan verleden jaar. Daardoor is er
weer eenige verbetering in de werk-
loozenstatistiek gekomen.
Verleden week verminderde het aantal
werkloozen te Haarlem met 130 (verleden jaar
104).
Er zijn nu te Haarlem nog 6092 werkloozen,
dat is 290 minder dan midden Maart 1937 en
775 minder dan midden Maart 1936.
Een nieuwe Duitsche landkaart.
Duitschland heeft thans 73 milliocn inwoners.
BERLIJN, 14 Maart (Havasi. De Duit
sche bladen pubüceeren reeds kaarten van
het nieuwe rijk. waarop de Duitsch-Oosten-
rij ksche grens is verdwenen.
Zij wijzen er op, dat Duitschland voortaan
drie nieuwe buurlanden zal hebben, nl. Zuid-
Slavië, Hongarije en Italië.
Het ri^, aldus de bladen, telt thans 73
millioen inwoners. De Donau is de langste
rivier van Duitschland Het Duitsche leger is
vermeerderd met 100.000 man van het Oos-
tenrijksche bondsleger.
Haarlem - Bloemenstad.
Een tulpenweek in Mei.
In aansluiting op de bloemenversiering,
welke in 1937 op verschillende punten van de
stad is aangebracht, zal Haarlem, dat nog zoo
kort geleden de aandacht op zich vestigde
door de uitmuntend geslaagde „Winterflora",
door een Tulpenweek den lande toonen. dat de
Spaarnestad nog altijd Neerlands Bloemen
stad is.
Het initiatief tot deze bloemenweek is uitge
gaan van „Haarlem's Bloei", welks bestuur erin
mocht slagen de onontbeerlijke medewerking
van de ,.Alg. Ver. voor Bloembollencultuur"
voor dit plan te verwerven.
De bedoeling is in de tweede week of derde
week van Mei a.s. langs de voornaamste route
door Haarlem, Cronjéstraat. Kennemerplein.
Kruisweg, Kruisstraat, Barteljorisstraat, Gr.
Markt, Gr. Houtstraat, (Anegang). Houtplein
en Wagenweg, een bloemversiering met tul-
penbouquetten in vazen in de étalages van alle
winkels te verwezenlijken.
Hiertoe zullen ook de Afd. Haarlem en omstr.
van den Kring Bloemisten-Vv'inkeliers. de Afd.
Haarlem van de Ned. Bloemenwinkeliersver.,
zoowel als de afd. Haarlem van de Ned. Mij.
voor Tuinbouw en Plantkunde haar medewer
king verleenen. overeenkomstig een gezamen
lijk ontworpen plan van uitvoering.
De individueele medewerking van alle win
keliers wonende aan bovengenoemde route zal
binnenkort door „Haarlem's Bloei" worden In
geroepen,
Wanneer deze proefneming slaagt zal vol
gend jaar de étalage bloemversiering zoo mo
gelijk tot een grooter aantal straten worden
uitgebreid.
Haarlem is aan zijn reputatie als Bloemen
stad verplicht, dat dit initiatief van „Haar
lem's Bloei" kan worden verwezenlijkt.... en
dat kan als ook de betrokken winkeliers er
hun medewerking aan zullen willen geven.
SYMPHONIE-ENSEMBLE ORPHEUS".
Ter gelegenheid van zijn 8-jarig bestaan
geeft het symphonie-Ensemble ..Orpheus"
Haarlem N. dir. de heer T. Th. Lindenbom. Za
terdag 19 Maart a.s. een feestavond in het
gebouw van den Haarl. Kegelbond.
Medewerking wordt verleend door „The
Harlém Kings".
Na afloop wordt er gedanst.
Behang van Bakker valt op in
den gunstigen zin van het
woord. Het is mooi en voor
naam, rustig en modern, ge
zellig en aangenaam. Toch
en dat is het mooie, zijn
onze prijzen zééi laag. Lager
dan bij ieder ander.
H.M.Bakker,Gen.Cronjéstr.135,Tel.11657
iAüv. ingei Mea.j
HEDEN 14 PAGINA'S.
Het nieuwe natioiiaal-socialistischc ministerie onder leiding van dr. Seyss
Iuquart (x)j dat na het aftreden van dr, Sshuschnigg in Oostenrijk is gevormd.
JAARVERGADERING HAARLEMSCHE
BESTUURDERSBOND.
Hedenavond wordt de jaarvergadering van
den H.B.B. gehouden in een der zalen van het
café-restaurant Brinkmann op de Groote
Markt.
Naast het behandelen der jaarverslagen en
de periodieke bestuursverkiezing komt o.m.
ook aan de orde het voorstel "om de Kon.
goedkeuring aan te vragen op de gewijzigde
statuten.
EENHEID DOOR DEMOCRATIE.
Zaterdag hielden de afdeelingen Amster
dam en Haarlem een studieconferentie te
Haarlem. Om 3 uur heette dr. j. w. Berkelbach
v. d. Sprenkel, voorzitter der afd. Haarlem, de
talrijke aanwezigen van harte welkom. Ver
volgens verleende hij het woord aan dr. H
Brugmans voor zijn inleiding: „Moeilijkheden
van de Democratie en hoe die te overwinnen".
Des avonds gif dr. C. D. J. Brandt, een uit
eenzetting over: „De positie van de Demo
cratische en anti-democratische machten
in de wereld op het huidige oogen
blik". Na beide lezingen ontspon zich een
veelzijdige discussie. Behalve bestuursleden
van andere afdeelingen woonden eenige hoofd
bestuursleden de conferentie bij. Het ligt in dc
bedoeling van de beide afdeelingen spoedig
een tweede conferentie te Amsterdam te be
leggen.
pag-
Het spoorwegpersoneel pleit voor ongekort
pensioen. 3
De jaarbeursleidcvs zijn vol vertrouwen. 3
Doordat de chauffeur in een reisdeken ver
ward raakte is nabij Goes een wielrijder
gedood en een ander levensgevaarlijk
gewond. 3
Herziening van het Engelsche defensie-
program is door Chamberlain aange
kondigd. 4
Duitschland's optreden wordt door Enge
land scherp veroordeeld. 4
De wapenfabricagc wordt in Frankrijk
versneld. 4
Er is een vrij sterke spanning tusschen Po
len en Litauen ontstaan. 5
Verplichte nationale dienst in Engeland. 5
Engelsche schilders en schilderkunst; le
zing voor de English Association. 7
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De misère in Frankrijk. 1
J. B. Schuil over; De lach der Goden. 2
Tsjecho-SIovakije en zijn problemen. 2
Hitler's intocht te Weenen. 5
Van onzen Parijsclien correspondent: Volgt
op het kabinet-Blum de nationale unie?
Nog meer financieele vergelijkingen tus
schen Haarlem en Utrecht. 7
II. D. Vertelling: Circus Parani. 7
Van onzen specialen verslaggeverEen
land en een volk worden pasklaar ge
maakt voor een nieuw regime. 4
Dc Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 0
