Haarlems Dagblad Val van Blum. Een tegenvaller. Het Middelbaar Onderwijs te Haarlem. Het belangrijkste 35e Jaargang No. 16808 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courunt-Uitgavenen Algem. Drukkerij M.V. Rurcuux: Grootc Houtstraat 93, bijkantoor bocndaplcin 37. I'ostgirodienst 38810, Drukkerij: Zuider Buiten Spaarue 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15034 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zou- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN KOBER'l PEEREBOOM HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM Donderdag 7 April 1938 Abonnementen per week f0.25. p maand f 1.10. per 3 maanden f3.25 franc» pc* post f3.55. losse nummer» 6 cent per et Advertentiën i 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL Kegelabonnement»tarie»en op nun vraag. Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elk* regel meer f 0.15. Groentje» tit rubriek De val van Léon Blum's tweede kabinet staat voor de deur. Hij kan morgen een feit zijn. En dan zullen éen of meer formateurs opnieuw pogingen gaan aanwenden om een kabinet van nationale eenheid in elkaar te timmeren. Lukt dat werkelijk over de ge- heele linie met uitsluiting van de com munisten dan zal men van „union sacrée" spreken, zooals in dergelijke gevallen in Frankrijk gebruikelijk is. Ofschoon „gehei ligde eenheid" een term is, moeilijk vereenig- baar met de politiek. Mij heeft de uitdruk king altijd profaan geschenen. Léon Blum's nieuwste Volksfront-regee ring zal maar een paar weken hebben ge leefd. Gisteren bleek duidelijk dat het Volks front "op zijn laatste beenen loopt en daarom is dan ook niet te verwachten, dat uit de komende kabinetscrisis opnieuw een Volks front-formatie te voorschijn zal komen. Dat is nu wel uitgesloten. Het front is te sterk afgebrokkeld. Blum's financieele voorstellen haalden nog wel een meerderheid van zestig stemmen, maar de radicaux-socialistes, vrij zinnig-democraten, bleken geen vaste steun meer voor de regeering. Van deze grootste fractie der Kamer stemden maar 59 leden voor. Vijf-en-twintig onthielden zich en zes- en-twintig stemden tegen. Intusschen lijkt het nog moeilijk genoeg, sa Blum's val een kabinet van nationale eenheid te vormen, waarin dus de rechter- zijdé, het centrum en de burgerlijke linker zijde de medewerking van de socialisten zou den moeten verwerven. Het Parijsche dagblad l'Epoque voorspelt vanmorgen, dat president Lebrun den radi caal-socialist Daladier, thans minister van oorlog, zal uitnoodigen een kabinet te vormen en dat deze dan Léon Blum en maarschalk Pétain, den bekenden legerleider uit den-groo- ten oorlog, zal aanbieden met hem samen te werken als ondervoorzitters. Dit klinkt wel zeer nationale-eenheid-achtig, maar is zoo iets denkbaar?.... komend om zoo te zeggen bovenop groote stakingen en de uitdagende houding van den leider der vakvereenigings- centrale Léon Jouhaux? Daladier, die als een der sterkste figuren iri de huidige Fransche politiek wordt beschouwd, is allesbehalve „per sona grata" bij de socialisten en van maar schalk Pétain kan men dit natuurlijk heele- maal niet aannemen. Alleen een van die plot selinge totale veranderingen van houding, waartoe Fransche politici inderdaad meer dan anderen in staat zijn, zou zooiets kunnen be werken. Het hangt er maar van af of men den toestand benard genoeg' acht. Voelde Frankrijk zich direct door oorlogsgevaar be dreigd dan zou nationale eenheid desnoods binnen een uur bereikt worden .Maar dat voelt het blijkbaar niet en de nijpende financieele toestand schijnt voor de Fransche socialisten niet zoo vreeselijk verontrustend te zijn. Een regeeringsmeerderheid zonder commu nisten èn socialisten is ook te bereiken maar zou door Jouhaux blijkbaar met een algemeene staking begroet worden, hetgeen geen aanlok kelijk vooruitzicht is voor een kabinetsforma teur of hij nu Daladier, Flandin of Herriot heet en groote gevaren in zich bergt. Het belangrijkste verschijnsel van het oogen- b!ik is evenwel de afbrokkeling van het Volks front. Als die morgen bevestigd wordt door de houding van de radicaal-socialisten in den Senaat welk lichaam overigens toch al in meerderheid tegenover de regeering staat zullen de socialisten de hopeloosheid van een voortgezette Volksfrontpolitiek wellicht toe geven. Hoe het ook zij: herstel van vertrouwen is: onontbeerlijk voor dit in zijn staatsfinanciën niet alleen Verarmde maar zelfs op het oogen- blik uitgeputte land, dat in zijn bodemschat ten het rijkste land van Europa is maar dat door zelfzuchtig par tij-drijven van velerlei politici in de ellende is geraakt. Er schijnt weinig twijfel aan dat een regeering van na tionale eenheid het vertrouwen zou herstellen met dit practische resultaat, dat het ge vluchte kapitaal naar Frankrijk zou terug- keeren. Want in het buitenland zullen de bezitters zich met hun bezit ook niet al te veilig voelen en velen hunner zullen in buitenlandsche be leggingen ook al heel wat verlies hebben moe ten nemen vooral in de laatste weken. Regee ringen van nationale eenheid vormen in het moderne Frankrijk de eenige soort in staat tot een jarenlang bewind. Het laatste kabinet- Clemenceau tijdens en vlak na den oorlog en het kabinet-Poincaré dat de vorige financieele ramp bezwoer hebben daarvan het bewijs ge leverd. Een Fransch herstel zou belangrijken in vloed op hetgeen men „het Europeesche evenwicht" noemt doen gelden. En vermoe delijk zou dit een invloed ten goede zijn. In ieder geval zou het den economischen toe stand verbeteren en een tegenwicht vormen tegen mogelijken al te grooten onderne mingsgeest van sommige mogendheden. R. P. PRIJZEN UIT DE LOTERIJ VAN „HAARLEM? BLOEI". In het belang der koopers van loten van „Haarlems Bloei" wordt bericht, dat nog steeds een aantal prijzen niet is afgehaald o.a. ook niet de 2e prijs, een Philips Radiotoe stel „Symphonie" Trekklngslijsten zijn nog. zoo lang de voor raad strekt, verkrijgbaar bij het Bureau der Stichting „Haarlems Bloei". Stationsplein 1, 'De in het vorig jaar begonnen proeven met de teelt van peper- muntkruid zullen welisioaar wor- den voortgezetmaar thans kan wel reeds worden gezegd, dat de tuinbouw er niet mede gebaat zal zijn, daar tuinland ongeschikt is gebleken.) De tuinbouw is in vroeger tijden Weieens een goed bedrijf geweest. De laatste jaren is 't een lijden. Al wat men ervan hoort en leest. Met volle kassen leege kassen. Dat is het poover resultaat. Daar moet men kruid tegen doen wassen, Met hoop op nieuwe toekomstbaat. Het is in dit lofwaardig streven. Met pepermuntkruid geprobeerd, Want het leek toch wat overdreven, Dat dit steeds moest geïmporteerd. De poging, krachtig ondernomen, En zeer zorgvuldig voorbereid. Is tot een resultaat gekomen. Dat niet tot optimisme leidt. Wel zal men naarstig blijven pogen. Een bouwer geeft zoo gauw niet~op. Voordat men alles heeft gewogen, Aanvaardt men het nog niet als strop. Maar nu moet men het elders zoeken. Met tuinland is niet goed gemikt. Misschien valt meer succes te boeken, Op bouwland, voor dit doel geschikt. Als mogelijke creditposten Voor tuinbouw heeft het afgedaan. Want zoo gepeperd zijn de kosten. Dat men geen munt eruit kon slaan. P. GASUS De Ouderwijsbezuiiiigingen te Haarlem. Kosten per leerling van het Gymnasium daalden met ruim 50 Reeds eerder hebben wij er op gewezen, dat door ingevoerde bezuinigingen in den crisis tijd de kosten van alle takken van onderwijs te Haarlem belangrijk verminderd zijn. Er zijn in opdracht van het gemeentebestuur ver schillende berekeningen gemaakt waaruit blijkt, dat de netto kosten per leerling be rekend op het Gymnasium sinds 1930 met meer dan 50''« gedaald zijn. Het resultaat voor de Middelbare scholen is iets minder omdat de financieele draagkracht der ouders van de leerlingen van het Gymnasium in het algemeen iets grooter is, wat tot uitdrukking komt in de schoolgelden maar ook daar zijn de verkregen bezuinigingen zeer belang rijk. Een belangrijk gedeelte der bezuinigingen is een gevolg van de verlaagde leeraars-sala rissen en het opvoeren van het aantal leer lingen per klasse. Roosevelt wil het bedrijfsleven op de been helpen. NEW-YORK. 7 April. "Reuter- A.N.P.) President Roosevelt zal. naai de correspondent van de New-York Daily Ne?s te Washington meldt, binnenkort het congres om machti ging verzoeken, 1.500 millioen dollar te besteden aan een campagne om het Amerikaansche bedrijfsleven nieuwe kracht te geven. Het geld zou ter beschikking gesteld wor den van de staten en steden in den vorm van rentelooze leeningen, die gebruikt dienen te worden voor woningbouw en openbare wer ken. Het is de bedoeling, dat het programma nog voor eind Juli geheel in werking getre den is. De voorzitter van de Onderwijs-Verkeerscommissie, dc heer II. van de Weyer, overhandigt aan de twaalfjarige Maria Margaretha Petronella Stoelman, die dc 5000ste candidaat van het verkeersexamen voor de schooljeugd bleek te wezen, als herinnering een fraai boekwerk. Links de heer E. II. Tenckinck, Commissaris van Politie. Meer garnizoen te Haarlem? Nieuwe kansen nu van Amsterdam is afgezien. Een half jaar geleden heeft het gemeente bestuur van Haarlem er reeds bij de regeering op aangedrongen, onze stad meer garnizoen te geven. Dat was in den tijd toen legerplaats moest worden gezocht voor nieuwe garnizoe nen. De waarnemend-burgemeester, de heer W. J. B. van Liemt. kreeg geen bepaalde be lofte, maar wei werd toegezegd, dat als dit met de defensie-belangen overeenkwam, aan Haarlem gedacht zou worden. Inmiddels zijn de nieuwe garnizoenen inge deeld; Haarlem heeft alleen een uitbreiding van het korps Motordïenst gekregen. Dezer dagen is evenwel bekend geworden dat Defensie heeft moeten afzien van het voornemen. Amsterdam aan te wijzen als garnizoen voor de luchtdoelartillerie. Ge vreesd werd dat het regelmatige burgerlucht- verkeer, dat zich in alle richtingen uit de hoofdstad beweegt, ernstige moeilijkheden zou ondervinden van de luchtdoelartillerie. De door de gemeente aangeboden terreinen in den Riekerpolder bij Schiphol en aan het buiten-IJ op Zeeburg leverden zooveel bezwa ren op. dat het plan moest worden opgege ven. Er zal dus een andere plaats moeten worden gezocht voor het vestigen van het garnizoen der luchtdoelartillerie. Niet onmogelijk is dat daardoor de mogelijkheden voor Haarlem weer zullen toenemen, want in Haarlem zou men de beschikking kunnen krijgen over uitge strekte terreinen in den zoogenaamden ver boden Kring in ae nabijheid van Spaarndam en Santpoort. Er zijn nog geen nieuwe stappen door het Haarlemsche gemeentebestuur gedaan, maar onze goed-ingelichte zegsman verwachtte wel dat aan deze zaak aandacht zai worden be steed. Dp Beiersche bisschoppen en de volksstemming. Het bisschoppelijke ordinariaat te Augsburg deelt mede. dat de Beiersche bisschoppen den parochies hebben opgedragen, na afloop van de groote demonstratie te Weenen op 9 April de klokken te doen luiden. Daarmede, aldu- het ordinariaat, erkennen de Beiersche bis schoppen, de beteekenis var den tienden Apii voor de wereldgeschiedenis roepen zij het Roomsch-Katholieke volk on zijn vaderlanö- -chen plicht te vervullen en te bleien voor dr- welvaart van het Groote-Duitsche rijk en van zijn Führer en voor een vreedzame samenwer king tusschen staat en kerk. Haarlem en de Vereenvoudigde. Nog geen beslissing van B. en W. Bij de behandeling der begroeiing voor 1938 is door den Haarlemschen gemeenteraad een voorstel van het raadslid Posthumus aange nomen om B en W. uit te noodigen voor de gemeente-administratie de spelling Marchant in te voeren. Naar wij vernemen heeft het college van B. en W. zich nog niet uitgesproken. Het is de bedoeling eerst af te wachten welke beslis sing het parlement zal nemen, omdat bekend geworden is. dat de spelling-quaestie daar bin nenkort weer ter sprake zal komen. HET SPREEKUUR VAN DEN- BURGEMEESTER. De burgemeester, dr. J. E baron de Vos van Steenwij k. is wegens uitstedigheia ver hinderd morgen. Vrijdag, zijn gewone spreek uur ten Stadhuize te houden. NEDERLANDSCHE TUINBOUWRAAD In de dezer dagen gehouden vergadering van den Nederlandschen Tuinbouwraad werd als opvolger van wijlen den heer P. Slot [mr. L. Niemöller welkom geheeten. Na uitvoerige besprekingen werden de re kening en verantwoording over 1937 zoomede de begrooting voor 1938 goedgekeurd. In ae contributie voor de bij den raad aangesloten groepen werd geen wijziging gebracht. In de kascommissie 1938 werden benoemd de heeren mr. L. Niemöller. dr. A. J. Verhage en S Schoneveld. Uitvoerige mededeelingen werden door jhr dr. J. C. Mollerus. secretaris van den raad, ge daan over het a.s. jubileum van den raad De herdenking daarvan zal op 14 Mei 1938 te 's Gravenhage plaats hebben. Definitief werd thans besloten een receptie te houden terwij! des avonds een maaltijd zal plaats hebben Een gedenkboek zal op 14 Mei aan de bezoe kers ter receptie worden aangeboden De heer J. C. M. Mensing. voorzitter dei- commissie Gentsche floraliën 1938. deed uit voerige mededeelingen over de N'ederiand- che inzendingen ter gelegenheid -an dit in leze maand te Gent te houden Belgische bloemenfestijn. Aan het einde der vergadering werd beslo- :n aan prof di E. van Slogtercr. een fel:ci tatiesch: iiven te verzenden, m verband mei de hooge EngeJsche onderscheiding, hem ver eend. i Gegevens over het aantal leerlingen. Sterke toeneming der jongelui uit de omgeving. Het aantal leerlingen op de Middelbare Scholen 'het Gymnasium tellen wij daar ook onder, hoewel dit officieel wordt aange merkt als Voorbereidend Hooger Onderwijs) is in de laatste jaren sterk toegenomen. Het is interessant de cijfers daarover te splitsen want dan kunnen er ook eenige an dere conclusies uit getrokken worden. Op 30 April 1930 en 30 September 1937 was het aantal leerlingen op de Haarlemsche scholen 1930 Ingezetenen Buiten- Totaal, leerlingen. 59 Gymnasium Lyceum II. B. S. A 163 296 281 202 116 322 412 336 241 Meisjesschool 124 42 166 1066 311 1477 Christ. Lyceum 73 93 166 R. K. Lyceum 127 78 205 R. K. Meisjesschool 14 8 22 214 179 393 In gezetenen 937 Buiten- Totaal ieerlingen. Gvmnasium 186 121 307 le H. B. S. B 212 150 362 H. B. S. A 347 65 412 2e H. B. S. B 283 53 336 Meisjesschool 178 99 277 1206 488 1694 Christ. Lyceum 221 270 491 R.K. Lyceum v. m. 62 88 150 R.K. Lyceum v. 187 150 337 470 508 978 Allereerst blijkt daaruit dat het aantal leer lingen bij het bijzonder Middelbaar Onder wijs veel sterker is toegenomen dan bij het openbaar onderwijs. Bij het Openbaar On derwijs was de toeneming 14.7 pet. en bij het Bijzonder Onderwijs niet minder dan 148.9 Daarbij moet evenwel bedacht worden, dat de bijzondej-e scholen in 1930 nog tot ontwik keling moesten komen. Het aantal kinderen uit Haarlem en omge ving dat te Haarlem M. O. ontving is in die 7 jaar toegenomen van 1870 tot 2672. Het opmerkelijke is dat in 1930 van die jongelui die de Haarlemsche Middelbare scholen be zochten 26.2 pet, uit de buitengemeenten kwam en in 1937 37.3 pet, Daaruit blijkt dat de'factor buitenleerlingen op de Haarlemsche Middelbare Scholen steeds belangrijker wordt. Meer dan 1/3 van de leerlingen woont nu over de Haarlemsche grens. Op het Christelijk Lyceum zijn zelfs meer jongelui uit de omliggende gemeenten dan uil- Haarlem. Het aantal leerlingen van het Kennemer Lyceum te Bloemendaal bedroeg in 1930 383, thans is het gestegen, tot 550. Ook dus een sterke vooruitgang. Mr. Joh. Enschedé, f Op 59-jarigen leeftijd is overleden mr. Joh Enschedé, lid der firma Joh. Enschedé en Zo nen. Graf. inrichting N V. Mr. Joh. Enschedé, die op 8 Januari 1879 te Haarlem is geboren, studeerde aanvankelijk in de wis- en natuurkunde aan de Leidsche Universiteit. Na zijn candidaatsexamen deed hij staatsexamen, om over te gaan naar de juridische faculteit. Van 16 Mei 1906 tot 31 De cember 1908 onderbrak hij zijn studie. Op 1 Februari 1912 volgde mr. Enschedé zijn vader op als lid van de firma Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem. Mr. Joh. Enschedé. De overledene heeft ln het bijzonder zijn aandacht besteed aan den druk van gelds waardige papieren en dan stonden de letter gieterij en de clichéfabriek onder zijn directe leiding. Voor zijn werkzaamheden ondernam hij verschillende studiereizen. Mr. Enschedé had bijzondere belangstelling voor wetenschappelijke instellingen, zooals de Sterrenwacht te Leiden en de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. Hij heeft het mogelijk gemaakt door het ge ven van subsidies eenige publicaties van deze instellingen uit te geven Verder was mr Joh Enschede commissaris der Vennootschap ..De Oprechte Haariemschr Courant' te Haarlem en van den Machinehan- del „Mahez" te Amsterdam: dar was hij re gent van hei Hofje van Staats en het Hofje van Noblet en commissaris van de Kweek- •chool voor de 7c -art te Amsterdam. De lei„ardebe- i;i.,g is bepaald' op Zate. dag a.s. 9 April om 12 uur op de Algemeene Be graafplaats te Heemstede. I Het woord is aan Joubert: Het groote bezwaar van nieuwe boeken is. dat ze ons beletten de oude te lezen. Franco's troepen bezetten Balaguer. Knooppunt der clectriciteitsvoorziening in Catalonië. Reuter meldt uit Saragossa. dat de troepen van generaal Moscardo Balaguer hebben be zet. Balaguer ligt 25 K M ten noorden van Lc- rida en is een knooppunt van de electrische kabels van de electrische krachtstations, welke Catalonië van energie voorzien. Vijftig kilometer noordelijker zijn de recht- sche troepen tot vijf kilometer van Tremp genaderd, waar het grootste electrische krachtstation van Catalonië Is gevestigd. In het communiqué van het groote hoofd kwartier van Franco wordt o m. gezegd, dat de brigade van Navarre over de rivier de Ri- bagorzana is getrokken en het dorp Corsa bereikt heeft. Een andere afdeeling. die eveneens aan den linkeroever dezer rivier opereert, heeft de lijn Monte de Polo. Albe- rola en San Salvador bereikt Meer naar het Zuiden bezetten de recht- sche troepen Castello de Far fane en Bala guer. Verdei' werd Forcalli genomen en de berg Garumba. waardoor de weg van Ortella naar Morella volkomen bevrijd werd. De legioensoldaten bereikten kilometerpaal 22 van den weg naar Tortosa eti het punt waar de Chalamera in de Ebro uitstroomt. Aan het Guadalajarafront schoven de Na tionalisten de linies vooruit. De tegenstan ders werden achtervolgd en hun werden ver liezen toegebracht. Regeeringstroepen kondigen hardnekkigen tegenstand aan. BARCELONA. 7 April A.N.P.) Ofschoon de gebruikelijke militaire voorbereidingen getroffen worden voor een terugtrekken voor bij Tortosa. wijst alles er op, dat de regee- ringstroepen vastbesloten zijn iederen duim gronds van het Ebrodal te verdedigen. Het moreel der troepen is uitstekend, veel beter dan het Zondagavond nog was. Zelfs wanneer Tortosa zou moeten worden geëvacueerd, blijven er nog de heuvels, die de plaats beheerschen en die voortreffelijke defensieve stellingen opleveren Bovendien zouden de verbindingen nog niet geheel af gesneden zijn, zoolang de rechtschen er niet in slagen Amposta te veroveren. Deze plaats ligt. aan de Ebrodelta, ongeveer 9 mijl ten zuiden van Tortosa. Ongeveer een maand ge leden is in Amposta de hangende stalen brug door bommen vernield. Verscheidene vooraanstaande Catalanen en familie van officieele personen zijn gister middag te Cerbere aangekomen, o.a, Pi y Sunie, raadsheer van de Catalaansche gene raliteit. mevrouw Companys met haar doch ter. mevrouw Terradellas. leden van de fa milie van den nieuwen minister van Arbeid Ayguade. wiens broer zich reeds tc Perpig- nan bevindt en de familie van oud-minister Olivier Garcias. Ook een twintigtal Russische deskundigen heeft de grens overschreden. Zij verklaarden met vacantie naar Rusland te vertrekken Te Toulouse-werd gisteravond vernomen, dat zich op het oogenblik vijf of zesduizend Spaansche vluchtelingen te Val Aran be vinden. Zij zouden zich gereed maken de grens bij Fos te overschrijden. Men heeft reeds maatregelen genomen om hen te ont vangen en naar het kamp te Mcrignac te brengen. Dc Emmabloem-colliMTc. Opbrengst ruim 5200. De opbrengst van de Emmnhloem-c^lleete die Woensdag te Haarlem en Rlrvomendaal ge houden werd. was ruim f o200. Het vorig jaar bedroeg die f 4988.63. TTFFFNT- ]A P\CT\TV^ De Tweede Kanier keurt de belastingvcr- hooging tot dekking van dc defensie- uitgaven goed. 3 Voor 1938 wordt het spoorwegtckort op f 18 milliloen geraamd. 3 Met ingang van 15 Mei komen er nieuwe spoorwegverbindingen tusschen Am sterdam en Rotterdam 3 Te Berkum is een geneesheer op een onbe- waakten overweg met zijn auto door den trein gegrepen. 3 De Fransche Kamer heeft het financieele wetsontwerp van Léon Blum aanvaard. 4 Vmerika erkent den Anschluss ..de facto". 4 ''anl-Boncour polst vier regecringcn over evcntueolr stcunverleening aan Tsjecho Slowakije. 4 ARTIKELEN. ENZ R. P.: Val van Blum. i L. S-: Primavera 1938 2 I. B Schuil- Feestavond A. J. C. 2 Van onzen correspondent te Stoekholnv De Scandinavische vredespolitiek. 4 B. K.: Per trekschuit door de bloeiende bloembollen vc'dcn. II. 3) -Vertelling De goede raad 5 Voor de Vrouw. g De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op g

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1