InterpellatieDrop over Oss.
HEYDT
Sproeten komen vroeg in
Sprutol. Bij alle Drogisten.
Conflict in sigarenindustrie
blijft dreigen.
Volgend jaar nieuwe
spelling
ZWARTE DAG.
VRIJDAG 8 APR TL 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
3
TWEEDE KAMER.
Minister verstrekt uitvoerige inlichtingen.
Bijna alle leden keuren
optreden goed.
DEN HAAG Donderdag.
Naast belangstellenden waren er heel wat
sensatie-lustigen op het Binnenhof versche
nen. nu er over iets met betrekking tót Oss
geïnterpelleerd zou worden. Behalve op de
stampvolle tribunes bevond er zich ook nog
buiten 's lands vergaderzaal een talrijke me
nigte, die blijkbaar in spanning verkeerde over
wat er daar binnen nu wel zou gebeuren. Wat
zullen dan ook de bezoekers op de publieke
tribune den eenen toehoorder verwenscht
hebben, die. toen de nat. soc. spreker het woord
had gevoerd, zijn instemming daarmee meende
te moeten kenbaar te maken, door te gaan
applaudisseeren. Deze ordeverstoring gaf den
voorzitter aanleiding ontruiming van de tri
bune te gelasten Doordat op het kritieke
oogenblik geen Rijksveldwachter had kunnen
nagaan, wie de orde verstoord had en zulks
waarschijnlijk eveneens den President was
ontgaan, zat er niet anders op dan te bevelen,
dat allen van de tribune af moesten. Enfin,
voor de door den te luidruchtigen bewonderaar
van Mr. Rost v. Tonningen aldus gedupeerden,
was het tenminste een troost, dat zij het be
langrijkste van de debatten al hadden meege
maakt. Immers. Minister Goseling had reeds
gesproken. En nu dient terstond verklaard,
dat zijn rede zoowel wat vorm als, in het alge
meen tevens, wat inhoud betreft, een meester
stuk was geweest. De Kamer, die bij monde
van den heer Drop terecht nader inlichtingen
omtrent allerlei punten in verband met den
tijdelijken maatregel t.a.v. de brigade te Oss
had verlangd, kon tevreden zijn. De Minister
van Justitie bleek immers ten volle bereid aan
dit verlangen te voldoen. Uitvoerig ging hij op
de hem gestelde vragen in. duidelijk trachtte
hij aan te toonen, dat er z.i. alleszins redenen
bestonden om tegenover de brigade in kwestie
op te treden, hoe goed werk zij ook vroeger
verricht moge hebben. In den laatsten tijd was
er echter naar zijn oordeel bij herhaling ge
bleken van inderdaad niet juist optreden bij
vervulling van de opsporingstaak en wel zoo.
dat hierdoor de belangen en de rechten van
de burgers in niet onbedenkelijke mate in het
gedrang kwamen.
De Minister van Justitie begon met de ver
klaring. dat het hem aangenaam was in de
gelegenheid gesteld te zijn (n.l. dank zij de in
terpellatie) verantwoording van zijn beleid
tegenover de volksvertegenwoordiging af te
leggen en aldus mee te werken aan toepassing-
van ons parlementaire stelsel met zijn groote
nationale waarden.
Taak van de Regeering noemde hij het, zich.
juist in omstandigheden als we nu beleven,
evenwichtig te gedragen en zich niet door ge
rucht en verdachtmaking daarvan te laten af
brengen. Krachtige en evenwichtige gezags-
handhaving, hetgeen in zich sluit eerbiediging
van rechten en rechtmatige belangen van de
burgers, zonder aanzien des persoons, is 's Mi
nisters leuze. Dienovereenkomstig nu had hij
zich gedragen. Na op den voorgrond te hebben
geplaatst, dat het tot de vele op niets berus
tende kletspraatjes berust, dat er tusschen
hem en zijn ambtgenoot van Defensie in deze
zaak eenig verschil van meening zou bestaan,
en na er op gewezen te hebben, dat de Minis
ter van Justitie, die ongetwijfeld niet moet in
grijpen t.a.v. handelingen van de rechterlijke
macht, alleen in een louter politioneele
aangelegenheid had ingegrepen, te weten in de
regeling betreffende opsporingswerk door de,
hiervoor onder hem staande. Marechaussee,
kwam Mr. Goseling tot de feiten en gedragin
gen, welke de aanleiding voor zijn optreden
hadden gevormd. De minister toonde aan, dat
die feiten niets en niets te maken hebben met
de zaak va.n den Directeur van Organon,
waarin de brigade die men vroeger overi
gens misschien wel wat al te veel met lof over
dekt had. hetgeen juist minder gelukkige ge
volgen had opgeleverd lofwaardig actief
was geweest.
Trouwens, die zaak heeft haar normaal ver
loop; de verdachte bevindt zich in arrest en
het vooronderzoek door den Rechter-Commis-
saris is vrij ver gevorderd.
Nauwkeurig, met opgave van data. uren enz.
ging de Minister vervolgens in op de andere
zaken, welke wèl samenhingen met den ge
troffen maatregel. Volgens deze opsomming
was in allerlei gevallen de brigade te Oss bij
vervulling van haar opsporingstaak dusdanig
te werk gegaan, dat minister Goseling oordeel
de. dat de brigade op hol was geslagen en z.i.
thans ingrijpen geboden was, om der wille van
de burgers. De Inspectie van het wapen der
Marechaussee en de verdere chefs waren in
alles gekend en in overleg daarmee was be
sloten tot gewenscht gebleken mutaties, terwijl
tevens tijdelijk de uitoefening van de opspo
ringstaak was opgeschort. Maar zoodra de
nieuwe leiding der brigade te Oss zal zijn. zal
de volledige bevoegdheid weer hersteld wor
den. De eer van het corps was ongerept ge
bleven en het vertrouwen van de Regeering in
het corps niet verzwakt. Maar evenals de
weermacht dient de politie, thans meer dan
ooit. een betrouwbaar element in handen der
Regeering te zijn. De politie behoort zich te
onthouden van een optreden, dat de vrijheid
en de rechten der burgers aantast dat de
rechtszekerheid bedreigt, kortom, dat zoo zou
zijn. dat men dan eigenlijk wel ons heele
Wetboek van Strafrecht en dat. van Strafvor
dering insgelijks, overboord zou kunnen wer
pen. Aldus, in groote trekken saamgevat. het
betoog van den Minister, die eindigde met de
verwachting uit te spreken, dat door zijn uit
eenzettingen het vertrouwen in de overheid
zou worden versterkt.
Bijkans alle sprekers, de interpellant voor
op. gaven te kennen, dat zij thans bepaald
gerust gesteld waren omtrent hetgeen er ge
schied was en aangaande de, gegrond geble
ken motieven voor 's Ministers optreden. Zeker,
de heer Drop vroeg zich af. of zulk een snel
ingrijpen nu wel heelemaal taktvol was ge
weest. Mr. Wendelaar (lib.) wenschte nog'
even te vernemen, of de inlichtingen waarop
de Minister was afgegaan als juist vastston
den en ook door de Marechaussee zelf als zoo
danig erkend waren zulks bleek inderdaad
zoo te wezen maar ook deze afgevaardigde
verklaarde, dat hij nu den indruk had. dat de
Minister zijn maatregelen volkomen had ge
motiveerd. Zienswijze gedeeld door de heeren
Wijnkoop icommun.i Mr. Truyen
'R.K.i, Mr. Joekes (v.d.) en Jhr. Mr. de
Geer c.h. Alleen de felle anti-papist Ds.
Kersten (St. Ger en de nat. soc. Mr. Rost
v. Tonningen lieten een ander geluid hoo-
ren. Eerstgenoemde bleef er van uit gaan, dat
de omstandigheid dat in een tweetal zaken
waarin de marechaussee op minder gelukkig
geachte manier te werk was gegaan, priesters
in het spel zouden zijn geweest, den Minister
als trouw zoon van de Kerk er toe gebracht
had. zich door het kerkelijk, niet door ons
Nederlandsche strafrecht te laten leiden.
Scherp nam de heer deGeer den St. Ger. af
gevaardigde wegens die bewering onder han
den. Hij toonde aan, dat de Minister naar eer
en geweten had gedaan wat hij zijn plicht
achtte en voegde er aan toe. dat hem die
plichtsbetrachting juist in verband met den
schijn, dien hij op zich laadde, zeker niet ge
makkelijk zal zijn gevallen Inderdaad had
Minister Goseling den moed gehad ondanks
den min gunstigen schijn, te doen, wat hij
meende te moeten doen. Trouwens, de bewinds
man onderstreepte later nog eens. dat het
bovenal hierom gaat, dat iedere burger in Ne
derland, van welken rang of stand ook, rechts
zekerheid moet hebben en dat anderzijds, in
dien er strafbare feiten begaan zijn, het recht
zijn loop moet hebben, ook als geestelijken in
het geding zijn. In de gevallen, waarover het
ging, bleken echter zelfs aanwijzingen voor
strafbare feiten te ontbreken. Mr. Rost v. Ton
ningen (nat. soc.) bleef maar volhouden, dat
de Marechaussee het loodje moest leggen om
dat zij naar kwesties betreffende geestelijken
een onderzoek had durven ondernemen. De
v.d. woordvoerder. Mr. Joekes. boekte veel
succes met zijn kritiek op de houding van den
nat. soc. afgevaardigde, die hij door en door
onwaarachtig noemde en met zijn opmerking,
dat het hier te lande met de rechtszekerheid
der burgers ook dank zij de parlementaire
controle, zooals die vandaag weer werd uitge
oefend heel wat beter gesteld is dan in de
dictatuur-landen
Er zij nog aan herinnerd, dat uit 's Ministers
mededeelingen bleek, dat het gros van de
personen, wier belangen hij door zekere opspo
ringsmethoden van de brigade geschaad acht
te. niet bepaald tot de voornaamste kringen
van Oss behoorden. Ook in zoover bestond er
dus geen reden voor ongerustheid omtrent
klasse-bescherming.
En tenslotte dient nog vermeld, dat de Mi
nister van Justitie als verklaring- voor zijn wel
zeer snel ingrijpen zeide, dat op zien komen
spelen, in dit geval uit den booze ware ge
weest.
E. v. R
VRIJWILLIGE BIJDRAGEN VOOR
VERSTERKING DER DEFENSIE.
Bij het Departement van Defensie zijn nog
ontvangen de volgende vrijwillige bijdragen
voor de versterking van de landsverdediging;
f50 M. R K„ den Haag; f50 J. C. M.. den
Haag: f 100 M. te A.; f 100 N. V. Ry L., te Rot
terdam; f 150 Q. C.. Middelburg; f 100 F A. M.
v. d. V.. Rijswijk: f 100 J. J. D. P.—H„ Sche-
veilingen; f 500 mej. N. N. te Amsterdam;
f250 H. L., Maastricht; f319.35 Geëmployeer
den N. H. A., Amsterdam; f300 J. H. v. H., G.
J. v. H. Jr. en A. H v. H. te E.: f 100 G M,
Heemstede; f50 N. N.. Leiden; f 10 J. J. B.
Heemstede; f 100 mevr. M. L. H.. den Haag.
Pensioeuregeling voor het
spoorwegpersoneel.
De indiening van een ontwerp tot wijziging
van de pensioenwet voor de spoorwegambte
naren 1925 in dezer dagen te wachten.
Het wetsontwerp bevat niet een verplich
ting voor wachtgelders om behoud van het
uitzicht op gezinspensioen te verzekeren.
Failliet-verklaarde wreekt zich.
Een Enkhuizer slager werd dezer dagen
failliet verklaard en beschouwde zijn faillis
sement als iets onrechtvaardigs. Hij gaf daar
van. volgens Het Volk. blijk op een origineele
wijze en hing een groote lijst voor zijn win
kelraam, waarop tientallen namen van klan
ten stonden met de verschuldigde bedragen
en.schreef er boven :„Als deze menschen hun
verplichtingen waren nagekomen, dan was ik
niet failliet gegaan!"
Waarbwrg-
Kleeding
APARTE KLEEDING
Waarom zoudt ge een
gewoon pak nemen, als
ge weet, dat ge voor het
zelfde geld zoo'n apart
Waarborg-Costuum
kunt hebben. Ziet U maar
eens in de Kreymborg-
etalages hoe keurig 'n
Waarborg-Costuum staat
en hoe scherp Kreymborg
weet te concurreeren.
Waarborg-Kleeding
alléén bij
KREYMBORG
(Adv. Ingez. Med.)
Dieseltreinen worden steeds meer
gewaardeerd.
Aanvankelijke bezwaren nagenoeg-
overwonnen.
De aanvankelijke bezwaren van het diesel-
electrisch materiaal zijn thans nagenoeg over
wonnen. naar de Minister van Waterstaat
in zijn. Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer uiteenzet. Zoo zijn of worden de ven
tilatie en de loop der rijtuigen geleidelijk ver
beterd en is van oliereuk niet veel meer te
bemerken. Naar het voorkomt waardeert het
publiek de Diesel-electrische treinen meer en
meer. Die treinen zijn, en dit wordt door de
bij proefritten opgedane ervaring bevestigd,
alleszins geschikt voor de snelle verbindingen
van Amsterdam. Den Haag en Rotterdam met
Groningen, Maastricht en Twente, waarvoor
dit materieel met den nieuwen dienst van 15
Mei a.s. zal worden aangewezen.
Ex-werkmeester van gevangeni>
veroordeeld.
Hij leverde gevangenen tabak enz.
De Amsterdamsche rechtbank veroordeelde
Donderdag een 40-jarigen ex-werkmeester,
roeger werkzaam in de strafgevangenis te
Amsterdam, wegens corruptie tot een gevan-
renisstraf van een jaar.
De officier van justitie had twee jaar ge-
orderd.
De man had van verschillende gevangenen
■eld aangenomen, in ruil daarvoor leverde
hij tabak, sigaren en snoeperijen, Bovendien
bezorgde hij voor de gevangenen briefjes.
het voorjaar, koopt tijdig een pot
(Adv. Ingez. Med,»
Huldiging van den heer
A. H. Gerhard.
Gouden eerepenning der provincie ontvangen.
De leden van het college van Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland, mr. J. B. Bomans,
mr. A. Bruch. A. W. Michels. Ed. Polak en
dr. mr. P .J. Witteman de heer D. Kooiman
was door ambtsbezigheden verhinderd en
de griffier der Staten, mr. M A. Stufkens.
hebben Donderdagmorgen een bezoek ge
bracht ten huize van den heer A. H. Gerhard
te Amsterdam, ter gelegenheid van diens
tachtigsten verjaardag
In een van groote waardeering getuigende toe
spraak heeft de waarnemend Commissaris
der Koningin, mr. J. B Bomans. daarbij den
jubilaris gehuldigd en hem de gouden eere
penning van de provincie aangeboden, ver
gezeld van een oorkonde waarin de groote
verdiensten van den heer Gerhard voor land
en gewest in het kort zijn omschreven
De heer Bomans deelde in zijn toespraat
•nede. dat het den Commissaris der Koningin
mr. dr. A. Baron Röell. ten zeerste speet niet
bij deze -huldiging van het oud-lid van Ge
deputeerde Staten aanwezig te kunnen zijn
en wenschte den heer Gerhard, ook in he'
bijzonder namens den Commissaris geluk.
De heer Gerhard dankte daaro-r met ge
nelvolle woorden voor de hem gebracht-
nulde, in het bijzonder voor het ontvangen
eerbewijs.
Langdurige besprekingen weer
zonder resultaat.
Donderdag had op het departement
van sociale zaken te 's Gravenhage,
onder leiding van den rijksbemid
delaar. mr. T. J. Verschuur, wederom
een bespreking plaats tusschen par
tijen. betrokken bij het dreigend
conflict in de sigarenindustrie. Maar
ook nu heeft men geen resultaat kun
nen bereiken.
De basis van de besprekingen, welke ook
dezen keer zeer langdurig waren, werd ge
vormd door het voorstel, dat de rijksbemid
delaar in de vorige bijeenkomst had gedaan,
Dit voorstel was, nadat het aanvankelijk door
beide partijen was afgewezen, inmiddels door
de patroons-organisaties aanvaard. In dit
feit vond de rijksbemiddelaar aanleiding par
tijen nog eenmaal bijeen te roepen.
Het onderdeel van dit voorstel, betreffende
een loon van f 12.25 per duizend stuks voor de
5 cents sigaar, is door de arbeiders-organisa
ties als basis voor bespreking onder zekere
voorwaarden aanvaard
Daarna moest dit basisloon voor de andere
prijsklassen worden uitgewerkt, waarbij, niet
tegenstaande verschillende concessies van
beide partijen, geen overeenstemming kon
worden bereikt.
Behalve de genoemde moeilijkheid zouden
nog ettelijke andere punten, voor regeling in
aanmerking zijn gekomen, doch wegens het
meeningsverschil over de prijsklassen, kon de
bespreking van de punten niet worden ge
houden.
De rijksbemïddelaar heeft toen zijn po
gingen om partijen tot elkaar te brengen,
moeten opgeven.
Tenzij op het laatste oogenblik nog
wijziging in den toestand zal komen,
zal Maandag a.s. in negen fabrieken
een staking uitbreken, welke 3300 per
sonen zal omvatten. Ingevolge pa-
troonsbesluit zal een staking gevolgd
worden door een uitsluiting, ingaande
18 April, welke voor de geheele siga-
rennijverheid zal gelden, met uitzon
dering van de niet aangesloten be
drijven, en waarbij circa 13.000 per
sonen betrokken zullen zijn.
Recherchelij sten moeten
geraadpleegd.
Bij het verhandelen van effecten.
Het Amsterdamsche Gerechtshof
heeft in een Donderdag gewezen ar
rest uitgemaakt, dat bankiers en
commissionnairs bij het verhandelen
van effecten verplicht zijn de recher-
chelijsten te raadplegen om na te
zien of zij misschien gestolen of ver
duisterde effecten in handen hebben.
Het Hof veroordeelde een Amster-
damschen onder-directeur van een
bank, die verzuimd had de recher-
chelijsten na te kijken en gestolen
effecten had doorverkocht, wegens
schuldheling, tot een boete van f 150
subs. 10 dagen hechtenis.
De rechtbank had omdat het naar het
oordeel van dit rechtscollege een principieele
zaak betrof verdachte tot f 1 boete ver
oordeeld.
De verdediger, mr. Muller Massis, had vrij
spraak. gepleit; in hooger beroep vorderde
de procureur-generaal bevestiging van het
vonnis.
Alkmaar neemt liet tegen de
provincie op.
De gemeenteraad van Alkmaar heeft met
op één na algemeene stemmen besloten, een
proces te beginnen tegen de provincie ter
zake van de electriciteitsvoorziening. De ver-
eeniging van Stroomdistributiebedrijven zou
de actie der gemeente ook in financieel op
zicht willen steunen.
Lage rentestand gevolg van gebrek
aan ondernemingslust
Voor het departement Amsterdam der Ne
derlandsche Maatschappij voor Nijverheid en
Handel heeft mr. H. F. van Leeuwen, direc
teur van de Twentsche Bank N.V te Amster
dam. aan een koffiemaaltijd een voordracht
gehouden over „den rentestand".
Na een historisch overzicht te hebben ge
geven van den rentestand sinds den Napoleon-
tischen tijd. zeide spr. nog:
De huidige situatie moet gezien worden als
een consequentie van geringen ondernemings
lust. Laten wij inzien, dat de lage rente een
prikkel is voor dien ondernemingslust. Zoolang
voor prima' beleggingswaarden 4 pet., voor
betere industrieele preferente aandeelen 6
pet. of meer te maken is, is het zeer moeilijk
zoo niet uitgesloten om meer loonend emplooi
voor nieuw te investeeren gelden te vinden.
Een rentestand van 3 pet. en lager voor kor
tere leeningen moet echter tot gevolg hebben,
dat de goede industrieele obligatie gemakke
lijk a 4 pet. is te plaatsen, dat men met 5 pet
voor een behoorlijk preferent aandeel genoe
gen neemt en dat een gewoon aandeel met
redelijke kansen ook weer zijn markt zal vin
den. Wij zullen moeten inzien, dat wij er in
Nederland niet kunnen komen met de men
taliteit van risicoloos onze spaargelden te
willen beleggen. De essentie van investeeren
is risico nemen in een onderneming. Dit risico
moet door de beleggersklasse als geheel wor
den aanvaard en zoodanig gewaaraeerd. dat
een behoorlijke marge hiervoor aanwezig is
tegenover risicoloos geachte beleggingen. Deze
marge kan er thans alleen zyn bij een zeer
laag rendement van de zoogenaamde risico-
looze belegging. Laten wij niet terugvallen in
de mentaliteit van de 18e eeuw. maar bereid
zijn te ondernemen en risico's te aanvaarden
Dit lijkt de eenige weg om de neergaande
lijnen van de rente te doen buigen.
REALLY
Zuiver Engelsch haar vilt
special sale
5.3®
Really Hats in tal van modellen
en moderne modekleuren.
Bij dieLtal of vcrinif*inK wn IV hord,
gratis «en nieuwe hoed bij Meuwsen!
Vraagt ons certificaat.
Haarlem. Groote Houtstraat 32, Telef. 13440.
(Adv. Ingez. Mect.j
Regeering zou enkele regels der
Spelling-Marchant overnemen.
Naar Het Volk ter oore komt. zou de
regeering thans een beslissing heb
ben genomen in de spellingkwestie. Zij
zou besloten hebben de eerste drie
regels van de spelling-Marchant 1934
over te nemen. Deze regels zijn: 1. De
e wordt aan het eind van open letter
grepen niet verdubbeld; 2. De o wordt
aan het eind van open lettergrepen
niet verdubbeld; 3. De sch wordt al
leen daar geschreven, waar de ch
uitgesproken wordt. Echter behoudt
het achtervoegsel -isch de thans gang
bare spelling. De regeering zou voorts
besloten hebben om den regel van de
spelling-Marchant inzake de naam-
vals-n en de naamwoordelijke aandui
ding niet over te nemen, en daar
voor in de plaats te stellen de spelling
volgens De Vries en Te Winkel. Dc
regeering zou voornemens zijn de door
haar op bovengenoemde manier ge
wijzigde spelling-Marchant met in
gang van 1 Januari 1939 a.s. toe te
passen.
Voor Broeken
naar
44 ANEGANG 44
De speciaalzaak in Broeken
(Adv. Ingez. Med.)
Vier dooden op den iveg.
Gisteren zijn in ons land verschil
lende ernstige ongelukken op den weg
gebeurd, waarbij helaas aan vier men-
schenlevens een einde is gemaakt.
Tusschen vrachtauto
en muur bekneld.
Te Blerick is Donderdagmiddag om vier
uur het vijfjarig dochtertje van de familie
Mertens door een achteruit rijdende vracht
auto meegesleurd en tusschen een muur en
de auto bekneld geraakt. Het kind was op
slag dood.
Paard op hol geslagen.
In de buurtschap de Driehoek te Deaems-
vaari begaf zich Donderdagmorgen de 17-
jarige zoon van den landbouwer Tiggelaar
met paard en driewielige kar huiswaarts,
toen plotseling het paard op hol sloeg. De
jongen viel op den grond en kreeg een dei-
wielen van den wagen over het lichaam. In
ernstigen toestand werd hij naar het zieken
huis te Hardenberg vervoerd, waar hij in den
namiddag is overleden.
Voor de oogen der
moeedr overreden.
In de Jodenbreestraat te Amsterdam reed
gistermiddag een vrachtauto een fiets van
achteren aan. waarop een moeder met haar
drie-jarig zoontje zat. Het kind stortte van
het rijwiel en kwam onder een der wielen van
de auto terecht. Het knaapje was op slaf
dood.
Zonder richting aan
te geven overgestoken.
Donderdagmiddag omstreeks half zes is op
den rijksweg Arnhem—Nijmegen bij Eist de
75-jarige los-werkman P Gerritsen uit Eist.
die per rijwiel den weg wilde oversteken
1oor een hem achterop komende auto aan
treden en op slag gedood. Volgens den auto
bestuurder zou G. geen tecken hebben ge
geven locn hij naar de andere zijde van den
weg wilde gaan.
