Haarlem's Dagblad
PROFITEERT
Een Optimist.
Doodenrit.
Ernstige brand in de
Spaarn wouderstraat.
PHILIPSCONCERTO
'n EXTRA PRIJS
OUDE TOESTEL
Radio Goldschmeding
Fa. VAN BASTEN
STOFFEERWERK
Z.H.P. BEHANGSELS
Her belangrijkste
55e Jaargang No. 16810
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Al gein. Drukkerij N. V.
Bureau": Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodicnst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarue 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soenduplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P W. PEEREBOOM EN KOBbKJ PtEKEBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 9 ïpril 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f3,25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex,
Advertenticn i 1-5 regels f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonncnieatstarieves op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes aie rubriek.
De oude Henry Ford heeft zich een blijde
optimist getoond. En toen wij gisteren zijn
verklaringen opnamen onder juichenden ..bo
ventoon": Een tijdperk van voorspoed ligt
voor onsstraalde de zbnnigheid dezer
woorden uit over koppen als: Vijftigduizend
Fransche arbeiders in staking De spion-
nage-affaire in Amerika Electrische cen
trales in Catalonië bezet. Hevige brand in
Mexicaansche havenstad. Strenge vorst in
de Vereenigde StatenDe zon van het op
timisme, zoo onontbeerlijk in ons korte men-
schenleven, koesterde al het overige nieuws,
hoe onheilspellend het eerst ook had gesche
nen. Zij scheen het ijs in Ford's vaderland te
doen smelten, zij verdreef het duister aller
spionnages. zij omstraalde de formateurs-op
dracht, aan Daladier verstrekt, met toekomst
beloften en scheen zelfs den vrede in Spanje
aan te kondigen. Waarom zijn er niet meer
groote mannen die inzien dat een blijde voor
spelling hunnerzijds, een moedig en krachtig
woord dat het uitzicht op beter tijden geeft,
op zichzelf al bijdraagt tot herstel in een we
reld-malaise die vooral door achterdocht en
ontmoediging veroorzaakt wordt? Want de ge
voelens der menschen. die moeilijk te wegen
maar machtige factoren, hebben zooveel meer
invloed op den gang van zaken dan de nuch
tere feiten van den dag. Er is een wissel
werking, zult u zeggen en ik erken het. Maar
levensmoed, optimisme kunnen die sterker
influenceeren dan welke gebeurtenis ook en
vele jongere mannen dan Ford, die even
machtige of nog veel machtiger posten dan
de zijne bekleeden zouden een voorbei aan
hem kunnen nemen inplaats van hun einde-
looze reeksen zwartgalligheden ten beste te
geven.
Henry Ford heeft rondweg gezegd: „Niets
in de gebeurtenissen der laatste weken heeft
wijziging gebracht in mijn geloof, dat een
tijdperk van voorspoed voor ons ligt". En dat
gold niet alleen de Vereenigde Staten die
trouwens in economischen zin niet minder
diep in de put zitten dan Europa maar ook
de overzijde van den haringvijver, want hij
pakte meteen uit over de nutteloosheid van
oorlog, die door geen enkel land te winnen
isdie alleen winst kan opleveren voor
„finartcieele belangen, die hem bevorderen
en voorbereidingen daartoe maken". Ford's
meening is dat zulke financieele belangen
het niet winnen zullen. Hij ziet den uitweg
uit de verwarring, een uitweg die er inder
daad is. Van zijn bestaan zijn we ons telkens
weer bewust geworden, ook in den laatsten
tijd nog, als een of andere schokkende ge
beurtenis plaats had die wéér niet leidde tot
dien grooten oorlog, waarover men nu al
zooveel jaren praat en dien men zoo voort
durend en zoo verlammend vreest. Er wor
den vaak vergelijkingen met den toestand
vóór 1914 gemaakt, maar bijna altijd met
het doel, naargeestige overeenkomsten aan
te toonen. Die kan men altijd in de historie
vinden. Maar als men een volledig beeld wil
geven moet er bij vermeld worden, wat an
ders is. En er zijn een paar dingen anders.
Zeer groote dingen. Ik zal er enkele noemen.
Vóór 1914 bestonden er twee machtige, te
genovergestelde staten-groepeeringen in on
derlinge militair verbond. Die zijn er nu niet.
Er wordt vooral door Engeland integendeel
voortdurend gewerkt om zulk een tegenstel
ling te vermijden. En vóór 1914 brak een
gansche reeks oorlogen uit door zulke geva
ren als in de periode 19181938 juist bezwo
ren zijn. En in 1914 meende men nog groote
nationale winst uit een volkenstrijd te kun
nen maken. Wie meent dat nu nog? En in
1914 was de groote massa volstrekt niet ver
dacht op het gevaar. Er heerschte veeleer
stilte. Er waren haast geen acute interna
tionale geschillen. Er was een stilte, die den
storm voorafging, evenals in 1870 voor den
Fransch-Duitschen oorlog. Men was er niet
op bedacht. Nu? Er is niets waar men meer
op bedacht en waar men men voor beducht
is. De sfeer is geladenmaar het is een
gansch andere sfeer dan die van het ramp
jaar een kwarteeuw geleden. En de kans is
er immers dat het oude spreekwoord bewaar
heid wordt van de redding, die het meest
nabij is als de nood op h§t hoogst komt?
Ik weet niet of Ford ieder oogenblik van
iederen dag volkomen gelooft wat hij giste
ren gezegd heeft. Ook hij moet zijn momen
ten van twijfel hebben. Maar hij heeft ge
lijk als hij zich in dezen toon uitlaat en
daarmee de gedachten uit die in zijn geest
overheerschen. Meer levensmoed, meer durf,
meer optimisme. Ze zijn hard noodig.
R. P.
VRIJE KATHOLIEKE KERK.
Naar wij vernemen is de vicaris-generaal
van de Nederlandsche diocese der Vrije Katho
lieke kerk de zeereerwaarde heer F. A. Brandt
voorgedragen om tot bisschop te worden ge
wijd, teneinde mgr. Vreede als wij-bisschop in
zijn ambtswerk bij te staan. De consecratie,
waarvoor mgr. Pigott. de voorzittend bisschop
der kerk uit Londen zal overkomen, zal ver
moedelijk piaats hebben op 2 October a.s. in
de kerk van St. Michael en alle engelen te
Naarden.
A H. GERHARD ONDERSCHEIDEN.
Ter gelegenheid van zijn 80sten verjaardag
hebben burgemeester en wethouders van Am
sterdam aan den heer A. H. Gerhard wegens
zijn vele verdiensten voor de hoofdstad, de
groote zilveren eeremedaille der gemeente toe
gekend
De burgemeester heeft persoonlijk deze on
derscheiding aan den heer Gerhard in zijl.
woning uitgereikt
Zooals wij Donderdag reeds mededeelden be staat er thans gelegenheid om per trekschuit de bloeiende bloembollenvelden te bezoeken.
De eerste proeftocht had reeds een zeer groot succes.
een moderne opvatting van
stijt-
plus 100 jaar vakervaring, waar
borgen U kleeding die aan de
allerhoogste eischen voldoet.
N.V. GERARD A. v. d. STEUR's KLEEDERMAKERIJ
KRUISSTRAAT 7 TELEF. 10730
(Adv. Ingez. Meet.)
(De organisatoren van de Duizend
Mijl" race voor autos door Italië
hebben besloten dezen jaarlijk-
sche?i rit niet meer te houden,
omdat er de laatste maal Hen
dooden en vele gewonden uit het
publiek tengevolge van een onge
luk warenJ
De wedstrijd, duizend mijlen lang.
Was weer in razend snellen gang.
De autos suisden langs de wegen;
Zij loeiden door de kleine stad",
Toevallig aan het lange pad,
Van dezen monsterrit gelegen.
Opeens gegil na luiden knal,
Een band sprong, zulk een ongeval
Kan met den besten band gebeuren;
Er liggen menschen op den grond.
Tientallen licht of zwaar gewond.
Er zijn tien dooden te betreuren.
Maar spoedig is de weg weer vrij,
En andren rennen er voorbij.
Zonder een ongeluk te maken;
Er was een ernstig incident.
Een risico, wanneer men rent.
Geen reden om den strijd te staken.
En uren later wordt aan 't eind.
Des winnaars nadering geseind.
Daar komt zijn wagen aangeschoten:
In recordtijd, wordt er gemeld.
De winnaar wordt gevierd als held.
Door dichte drommen landgenooten.
Maar ergens in een kleine stad,
Gelegen aan het lange pad.
Staat op een rij een tiental baren:
Hier schalt geen luide juichtoon rond.
Men staart met dichtgesnoerden mond
Op vormen, die eens menschen waren.
Een week daarna nam men 't besluit,
't Is met de „duizend mijlen" uit,
Die wedstrijd wordt niet meer gereden;
Men spaart daar voortaan levens mee.
En allen zijn het eens: 't idee
Van sport heeft er niet door geleden.
P. GASUS.
Ongeluk met militair vliegtuig.
Beide inzittenden licht gewond.
HARSKAMP, 9 April. Hedenmor
gen te ongeveer negen uur is op het
vliegveld op de Noorderhei alhier een
militair vliegtuig, komende uit Soes-
terberg om hier deel te nemen aan
schietoefeningen, bij het landen af
gegleden een ernstig beschadigd.
De twee inzittenden zijn er met lichte
verwondingen afgekomen.
Drie minuten na het ongeval was de zieken
auto en het ziekenpersoneel van I.S.K. te
Harskamp, ter plaatse, die de gewonden ver
voerde.
Het vliegtuig was een tweepersoons verken
ner Fokker C 5.
De beide inzittenden waren de sergeant
vlieger J. F. A. Jansen en de adsp. reserve
officier waarnemer Pluygers. Beiden werden
per ziekenauto naar het hospitaal te Utrecht
vervoerd. Hier is de waarnemer Pluygers. die
een lichte hersenschudding heeft opgeloopen.
opgc i:.imen. De sergeant-vlieger Jansen zoo
goed als ongedeerd en kon onmiddellijk weer
.erirekken.
Gevluchte strijders weigerden naar
Catalonië terug te keeren.
Weer naar Val Daran vertrokken.
TOULOUSE. 8 April: Uit Pont du Roi wordt
gemeld, dat tot de talrijke vluchtelingen, die
zich thans te Val Daran bevinden, duizend
strijders uit Lerida, Barbastro en Tremp be
hoor en.
Na 48 uur rust te hebben genomen en na
weer wat opgeknapt te zijn, keerden zij terug
in de richting van Catalonië. Aangekomen
bij Col la Bonnaige weigerden zij echter ver
der te gaan. Zij keerden naar Val Daran te
rug en verklaarden, dat het nutteloos was
voor hen hun leven op te offeren en dat zij
niet op nuttige wijze zouden kunnen strij
den.
Sigarenbedrijf geheel uitgebrand.
Schade aanzienlijk.
Hedenmorgen te vijf uur bemerkte een
agent die in de Spaarnwouderstraat wandel
de dat uit de bovenverdieping van een dei-
huizen rook en vlammen uitsloegen. Onmid
dellijk waarschuwde hij de brandweer die
spoedig ter plaatse was. De brand bleek te
woeden op de bovenverdieping van perceel
36 waar een sigarenfabriek van den heer
G. J. Goyaert is gevestigd. De heer Goyaert
die in de Van Zeggenstraat 6 woont werd
eveneens gewaarschuwd. De vlammen von
den in de tabak een gretige prooi en de
brand breidde zich dan ook snel uit. Dikke
rookwolken belemmerden het blusschings-
werk zeer, niettemin mocht het aan de brand
weer, die met twee stralen op de waterlei
ding werkte, binnen betrekkelijk korten tijd.
gelukken, het vuur meester te worden.
Tijdens het blusschingswerk.
De aangerichte schade was echter zeer
groot. Voor ongeveer 30C K.G. tabak is ver
loren gegaan terwijl de bedrijfsschade nog
niet vast te stellen was. doch zeker in de dui
zenden guldens loopt.
De heer Goyaert was verzekerd.
Ook de benedenverdieping waar de Haar-
lemsche Blikfabriek van de firma Heiligen
was gevestigd liep eenige waterschade op.
Verschillende blikjes zullen vermoedelijk
niet meer te gebruiken zijn.
De juiste oorzaak van den brand is nog
niet bekend doch men vermoedt dat een paar
kooltjes vuur uit een kachel op den grond
*iin gevallen.
Op het terrein van den brand was o.m. de
Commissaris van politie de heer E. H.
Tenckinck aanwezig.
Straatweg Amsterdam—Purmerend
over groote lengte verzakt.
Ware ravage aangericht.
Tramverkeer gestagneerd.
LANDSMEER. 9 April. De nieuwe
straatweg Amsterdam—Purmerend
is vannacht te Schouw over een
lengte van zeventig tot tachtig meter
verzakt. Het geheele verkeer is hier
door gestremd en moet worden omge
legd. Ook het tramverkeer van de
Noord- en Zuid-Hollandsche Tramweg
Maatschappij is hierdoor gestagneerd.
Het zand, dat ter plaatse zes tot zeven
mqter hoog ligt, is vannacht omstreeks 1 uur
gaan werken, waardoor de bovengrondsche
leiding van de tram naar beneden sloeg.
De herstellingswerkzaamheden zullen wel
eenigen tijd in beslag nemen, zoodat het
verkeer over dezen weg voorloopig geen door
gang kan vinden.
Druk van het zand te groot.
Ter plaatse worden ten behoeve van een
nieuwe brug. welke komt te liggen in den in
aanbouw zijden grooten verkeersweg Amster
damPurmerend, en welke weg tot 't Schouw
gereed is. groote hoeveelheden zand gedepo
neerd.
Uiteraard had Provinciale waterstaat en de
technici van de maatschappij, welke de brug
bouwt, reeds rekening gehouden met de moge
lijkheid. dat het groote gewicht van het
zanddepot te zwaar zou worden voor den on
dergrond, welke gehe^ uit veen bestaat.
De mogelijkheid dat het gewicht van het
zanddepot zoo groot zou zijn. dat de samen
geperste veengrond niet alleen een uitweg zou
zoeken aan de zijde van het weiland, maar
ook kans zou zien den ouden weg langs het
Noord-Hollandsch kanaal opzij te drukken
en. te breken, had men voor niet mogelijk
gehouden.
Zooals reeds is gemeld is dit hedennacht
te ongeveer 1 uur toch gebeurd, nauwe
lijks een kwartier nadat de laatste tram van
Amsterdam naar Purmerend ter plaatse pas
seerde.
Als na een aardbeving.
Men moet niet denken aan de mogelijk
heid, dat de weg 15 minuten eerder zou zijn
weggeschoven. De gevolgen zouden verschrik
kelijk zijn geweest. Wanneer men de situatie
ter plaatse opneemt, moet men onwillekeurig
denken aan een aardbeving en gevolgen.
Over een afstand van bijna 200 meter is de
weg kris en kras gebroken en doorsneden
met sleuven van circa 2 meter diepte. Het be
treffende weggedeelte is ca. 2\'z meter weg
geschoven.
De bovenleiding is totaal vernield. De mas
ten van het electrisch net zijn opzij ge
schoven en geven een verwoeste aanblik. De
in den weg gelegen telefoonkabels zijn uiter
aard kapot getrokken, waardoor het tele
foonverkeer in de omgeving is gestoord. Ook
de buizen van de waterleiding zijn op twee
plaatsen gebroken.
Het verkeer Amsterdam'Purmerend is
omgelegd over Monnikendam en Edam.
De herstellingswerkzaamheden werden
vanmorgen terstond ter hand genomen.
Het woord is aan
Emerson:
Wij allen citeer en: omdat
hel noodig is. omdat u ij cr
neiging toe hebben en omdat
w{j het prettig vinden.
VRIJWILLIGE BIJDRAGEN VOOR DEFENSIE.
f 100.— N. J. Den Haag. f200.— E. M. D. W„
Alkmaar, f50.— H. J. V. A. Den Haag. f300—
Hollandsch echtpaar E. M. Den Haag, f 133.20
ingekomen giften bij „De Standaard", f 50.
B. E. te D.. f 50.W. C. B. Den Haag. f250
Anoniem. Baam. f50.L. F. C. V. E. T. K.
Arnhem, f 5.D. W. D. Santpoort, f 500.
M. V. K de Bilt, f 100.— A. J. M. B.—H„ Den
Haag. flOOO.— N.N., Amsterdam, f75— C. J.
B.. Den Haag, f25— N.N.. Haarlem, f 100—
N.N.. Den Haag, f 1000.mevr. de wed. E. J
P.—B„ Amsterdam, f50.— A. A.. Naarden,
f50— D. J. W„ Heemstede, f 100— mej. D.
C. G„ den Haag. f5— een Vaderlandsch ge
zin, Haarlem, f 50.Nederlandsche in het
buitenland: f250.C. W. den Haag. f50.
E. D. K. H. Hzn. Den Haag. f2.50 H. v. D.,
Aerdenhout. f50.Ned. Ind. H. Bank namens
pen cliënt Den Haag. f 5.P. Aerdenhout.
f50 J M S. en W. C. P. S. M. Den Haag.
f2.50 Zuster J. P. Santpoort, f50— Q. M. X.
L„ f 100.A. F K. B. B.. Doorn, f 50.gep.
off. van gez
Ontvangen is tot nu toe '89.294.66 1 2
De vereeniging voor de Nationale Veiligheid
heeft in de laatste weken ontvangen f8850.73.
nu nog van de
INR UILCAMPAGNE
voor Uw
Maakt van deze SPECIALE
AANBIEDING gebruik en stelt
U nog heden in verbinding met
GR. MARKT HAARLEM
(Adv. Ingez. Medj
Hollandsclie meesters onder den
hamer.
Werken van Rembrandt, De Hoogh en Van
Goyen bij Christies in veiling.
Een groote menigte was gisteren aanwezig
bij de veiling bij Christies te Londen, waar
148 kunstwerken onder den hamer kwamen.
De firma Katz te Dieren betaalde 2000
guinjes voor een doek van Pieter de Hoogh
„Vertrek vaat een buiten', terwijl de heer
Van der Heuvel uit Amsterdam ,X>e Brief"
van Eglon van der Meer (16361703" kocht
voor 1450 guinjes
Van Goyen's ..Riviergezicht" bracht 780
guinjes op.
Voor een doekje van Rembrandt, dat een
ouden man met baard en gedekt hoofd voor
stelt bestond zeer groote belangstelling. Er
werd druk geboden. Het doek werd ingezet op
200 guinjes. doch ging voor 1500 guinjes in
andere handen over.
De firma Katz kwam eveneens in het bezit
van een schilderij van Salomon Ruysdael
„Riviergezicht met veerboot", waarvoor 780
guinjes werd betaald, Een mansportret van
Rembrandt bracht 1400 guinjes op.
Jubileum op de Drukkerij
„St. Jacobs Godsbuis".
Vandaag was de heer j A. Ramakers, oud-
wees van het R.K. Weeshuis a3n de Hage-
straat. vijftig jaar werkzaam als drukker op
de Drukkerij .Bt.-Jabobs Godshuis". Dit gou
den jubileum is niet onopgemerkt voorbij ge
gaan. De heer Ramakers werd vanmorgen
tien uur door een deputatie van het perso
neel per auto van zijn woning gehaald en in
één der zalen van het R.K. Weeshuis op har
telijke wijze ontvangen. De directeur, de heer
W. Habraken, complimenteerde den jubilaris
en overhandigde hem namens het college van
regenten een geschenk onder enveloppe.
Namens het personeel werd het woord ge
voerd door den heer J. M. Bonfrer. die een
meubelstuk schonk. Namens de feestcommis
sie wenschte de heer F. Kuipers geluk en na
mens het college van regenten de heer J. J.
Beccari.
Verder ontving de jubilaris veel schriftelij
ke bewijzen van belangstelling, o.a. van oud
collega's en oud-weezen en ook bloemstuk
ken. o.m. van het kantoorpersoneel.
Het was niet alleen voor den heer Ramakers,
maar voor alle inwoners van het R.K Wees
huis een aangename feestdag.
Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159
(Adv. Ingez. Med.)
ANEGANG 28 TELEFOON 18800
STEEDS HET NIEUWSTE
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN20 PAGINA'S
pag.
Vermoedelijk zal er geen staking in de si-
garenindustrie uitbreken. 3
De Koningin heeft Vrijdagmiddag een be
zoek aan Rotterdam gebracht. 3
Het kabinet-Blum is gevallen 4
Daladier is belast met de vorming van een
nieuw Fransch kabinet. 4
Zondag naar de bollenvelden!? 5
Bioscopen 14
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Een Optimist. j
J. B. Schuil: Eduard Verkade voor Geloof
en Wetenschap.
L. S.: Azalea.
Speciale berichtgeving: Aan Nederland
komt de cerepalni toe. 3
Van onzen W'ecnschen correspondent:
Weenen in feesttooi. 4
Onze Indische Luchtpostbrief. 5
v. H.: Wat doet U in uw vrijen tijd: Die
naar der Wet, Dienaar der Muze. 7
Jules Kammcijer: Blijft Fit. 7
Bergoorden in Ned.-ïndië. 3
Van onzen correspondent te Genève: De
Tsjechische voetbalnederlaag te Bazel. Ij
J. H. de Bois: Litteraire kantteekeningen. 13
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge levens. 13
Financieel - Economisch Weekoverzicht
Frankrijks financieele moeras. 15