Dreigt militaire luchtvaart over-
ontwikkeld te worden
WEERBERICHT
RÖXDERDAG 21 'APRIE 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
Ir. Stephan wijst op verschillende feiten.
Te vee! aandacht voor mate
rieel, te weinig voor personeel
Van een studiereis van circa drie maanden
door Europa, waarbij ook ons land betrokken
is, heeft ir. B. Stephan. oujl-onderdirecteur
van de Fokkerfabrieken te Amsterdam en
thans adviseur der Turksche regeering voor
militaire luchtvaart-aangelegenheden, ge
bruik kunnen maken om na ruim twee en een
half jaar afwezigheid weer eens enkele weken
«to Nederland door te brengen.
In een onderhoud vertelde ir. Stephan ons,
dat naar zijn meening het militaire luclit-
wapen zich enorm heeft ontwikkeld en dreigt
overontwikkeld te worden.
Het euvel, waaraan men in vele landen mank
gaat, en waarin men naar hij meende ook in
Nederland dreigde te vervallen, was zoo
zei hij dat men meent aviatiek te scheppen
door materieel te koopen. Dat is echter vol
komen verkeerd gezien, want in tijd van nood
is dc kwestie van het materieel niet het moei
lijkst op te lossen doch het groote vraagstuk
waarvoor men staat, is de moeilijkheid van
het personeel, in de eerste plaats het techni
sche personeel, noodig voor het scheppen van
het materieel, voor het verrichten van repa
raties cn vooral voor het instandhouden van
de zoo belangrijke organisatie. Het organisee-
ren van een dergelijke personeelreserve is een
van de eerste en belangrijkste dingen, waar
men aan moet denken wanneer men een avia
tiek wil scheppen.
De ontwikkeling van het moderne vliegtuig
heeft er bovendien toe geleid, dat een militair
piloot niet. zoo maar een jongeman met een
vliegeropleiding kan zijn. want het moderne
toestel is een soort doolhof waarin men per
fect den weg moet weten en waarop men
grondig getraind moet zijn. terwijl men be
halve van vliegen van duizend en een andere
dingen op de hoogte en bijna wetenschappe
lijk nauwkeurig onderricht moet zijn. In zoo
verre is de ontwikkeling van het tegenwoor
dige ooiiogsvliegluig bijna als een remmende
factor te beschouwen, dat men niet zoo maar
reserves kan kweeken, doch ook deze reserve^
krachten een uitgebreide en goed georgani
seerde opleiding moet geven.
Daarbij was ir. Stephan van mee
ning, dat men bezig is met het mili
taire luchtwapen een grens te nade
ren, die men niet kan overschrijden
dan slechts wanneer men bereid is
onze geheele beschaving aan den
waanzin van den oorlog op te offeren.
De rentabiliteit van liet luchtwapen
is, van militair standpunt bezien, be
perkt.
Van hoe groote beteekenis het ook is om
bij den aanvang van een oorlog belangrijke
mobilisatie- en andere centra te vernietigen
en den tegenstander te demoraliseeren, uit
eindelijk zijn het andere deelen van het leger,
die een beslissing brengen waar het einddoel
ton slotte is. het gebied van den tegenstander
te bezetten. Het gaat er op het oogenblik naar
uitzien, dat de bedragen, die de mogendheden
aan hun luchtmacht ten koste leggen, tot
verwaarloozing van de andere, evenzeer on
misbare onderdeden van de weermacht, gaan
leiden, m.a.w. dat de kosten van het lucht
wapen de rentabiliteit ervan uit militair oog
punt gaan overschrijden. En dit behoeft men
niet alleen financieel op te vatten, doch ook
Intellectueel, want de steeds hoogere eischen,
STENO EN TYP-EXAMENS.
Bij de op 20 April j.l. te Amsterdam ge
houden examens van de Federatie voor Ste
nografie .Groote" slaagden de volgende leer
lingen van Mevrouw B Elling-Beeldman.
Sparenbergstraat 37 te Haarlem":
Steno Nederl. 130 lg. de dames S. Lem-
niens, E. Klos, M. Wiskerke, T. F. Huizinga,
A. Weller en de heer J. G. J. Plas te Haar
lem.
Steno Engelsch 100 lg. de dames S. Lem-
mens, E. Klos, A. M. Oosterveld te Haarlem en
mej. C. P. Esselman te Hillegom.
Steno Duitsch 100 lg. mej. W. M. Spronk
te Haarlem.
Machineschrijven: de dames H. Blijker. S.
Lemmens. E. Wijdooge, H. E. Uithoven, W.
Hopman. G. Muntinga en de heer G. J. End-
lich.
Een aardig klokje, uitgeloofd door de Olym-
pia Schrijfmachines N.V. voor de beste pres
tatie op de Olympia viel ten deel aan mejS.
Lemmens te Haarlem.
AGENDA
DONDERDAG 21 APRIL
Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Luxor Sound Theater; „Een stad op stelten"
2.30, 7 eil 9.15 uur.
Rembrandt Theater: De Wiener Sanger
Knaben in „Concert in Tirol''. Op het tooneel
Greta Keiler, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: Shirley Temple in „Heidi"
7 en 9.15 uur.
Frans Hals Theater: „Honderd mannen en
een meisje", geprolongeerd. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Spaarne Theater: „Het geheim van den
halfbloed" en „Het Circuskind".
Teyler Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur. behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
VRIJDAG 22 APRIL
Groote Houtstraat 93: Aandeelhoudersver
gadering Lourens Coster Maatschappij voor
Courantuitgaven en Algemeene Drukkerij N.V.
2.30 uur.
Gemeentelijke Concertzaal: Weldadigheids
concert door „Joh. Steenman's Orkest". 8.15 u,
Hotel „De Leeuwerik": Populaire Marinele-
zing, half negen.
Nassauplein 8: Openbare lezing Theosofische
Vereeniging. 8.10 uur
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds
Palace Filmac: 11—5 uur. Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
B e v e r w ij k: Vergadering van den ge
meenteraad. 7.30 uur.
die het moderne vliegtuig zoowel wat het ont
werpen als wat de constructie, het onderhoud
en de bediening betreft, stelt, veroorzaken, dat
de fine fleur van hooger en lager personeel,
technici en werklieden, en de bloem van het
intellect voor hel luchtwapen noodig zijn,
evenzeer met verwaarloozing van de andere
legeronderdeelen. waarbij ir. Stephan dan nog
terloops opmerkte, dat men zich nauwelijks
meer realiseert, dat al dit geld, al deze ar
beidskracht en al dit intellect, wanneer het
in het geheel niet voor het leger noodig zou
zijn, nog zeer veel beter aangewend zou kun
nen worden.
Men kon hopen, dat de wereld verstandiger
werd, doch het ziet er op een afstand niet
naar uit.
Leeraren in lichamelijke opvoeding
Aansporing spel en vermaak een meer
ondergeschikte plaats te geven.
Te Groningen heeft de Vereeniging van
leeraren en onderwijzers in de lichamelijke
opvoeding in Nederland Woensdag haar 76ste
jaaiTijksche vergadering gehouden in samen
werking met het Nederlandsch Olympisch
Comité, de Onderwijsccntrale, het Katholiek
Ondcrwijzeïsverbond, den Bond van Neder-
landsche Onderwijzers en de Vereeniging tot
behartiging van de belangen der Christelijke
scholen voor M.U.L.O. in Nederland had men
deze vergadering tegens georganiseerd als
propagandadag voor de lichamelijke opvoe
ding in de scholen voor gewoon- en uitge
breid lager onderwijs.
De voorzitter, de heer J. M. J. Korpershoek.
gaf in zijn openingswoord een uiteenzetting
van de sociale voorlichting op het gebied van
de lichamelijke opvoeding van de schooljeugd
en van het Nederlanösche volk.
In verband met het feit, dat de vergadering
tevens was bedoeid als propagandadag, zeide
de heer Korpershoek, dat één groote onder-
wijsgemeenschap in samenwerking met het
Nederlandsch Olympisch comité wil spreken
en demonstreeren voor de volgende principes:
Primo: in de scholen voor Lager en Uitge
breid Lager Onderwijs, moet aan de lichame
lijke opvoeding, gezien haar intrinsieke waar
den, voldoende ruimte, plaats en middelen ge
geven worden;
Secundo: willen deze intrinsieke waarden
voor de schooljeugd zoo compleet mogelijk ge
realiseerd worden, zoo moet dit bijzondere vak
van onderwijs worden gelegd in handen van
speciaal hiertoe geroepenen en geschoolden,
van „vakonderwijzers voor de lichamelijke op
voeding".
„Gymnatsiekonderwijs cn
lcvcnsoriëntecring".
Na de openingsrede hield prof. R. Casimir
uit Leiden een inleiding over „gymnastiekon
derwijs en levensoriëntering".
Alle opvoeding evenals alle spontane ont
wikkeling zoo zeide de inleider moet als
noodzakelijke voorwaarde oriënteering heb
ben: het weten, waar men zich bevindt. Dit
geldt ruimtelijk, tijdelijk, sociaal en psychisch.
Het kind heeft achtereenvolgens een tast-
ruimte, een zie-, een loop- en weer een zic-
ruimte, waarin het aan de dingen plaats geeft,
hun onderlinge en liun eigen ruimtev'erhou-
dingen kent, en hun richting ten opzichte van
zichzelf (links-rechts, boven-beneden, voor-
achter). De tijdsoriënteering ontwikkelt zich
aan orgaangewaarwordingen, aan physische
gebeurtenissen (licht, donker, schaduw) en
sociale verschijnselen (komen en gaan van
bepaalde menschenjAan reacties van mede-
menschen, aan eigen reacties, door hanteering
van dingen en menschen i vragen, experimen-
teeren, waarnemen) ontwikkelt zich de oriën
teering in de sociale en psychische wereld,
Op de aprioristische grondslag ontwikkelt zich
de ruimte -en tijd-kennis door waarneming
waarbij meer zinnen samenwerken en door
hoogere psychische processen, de gelieugen-
en verstands-functies.
Hef algemeene oriënteeriiigsprobleem is een
probleem van de eerste orde en beïnvloedt
onze opvoeding en ons onderwijs. Eenzijdig en
overdreven kan men zeggen: de taak van het
onderwijs is den leerling te leeren zich te
oriënteeren.
In dat onderwijs nu heeft de gymnastiek
haar plaats.
Het gymnastiek-onderwijs geeft door ratio-
neele oefening beschikking over de zich oriën-
teerende persoonlijkheid: het werkt voort
durend in een ruimtelijk systeem en in tijde
lijke gebondenheid. Het maakt richting en
afstand en tijdsduur en tijdsverloop bewust en
bij voortgaande oefening leert het gebruik
maken van de systemen voor tijds- en plaats
bepaling. Maar het draagt ook bij tot de so
ciale oriënteering door de instelling op een
collectief handelen (het leert zijn plaats ken
nen en in gemeenschap werken) door
„leistung" en controle daarop, door regel-eer-
biediging. Goed geleid gymnastiekonderwijs
geeft de persoonlijkheid beschikking over be
paalde functies, gewent aan oriënteering,
vérstrekt het zekerheidsgevoel.
Dc H. Feeters, leider van de afdeeling volks
gezondheid van den gemeentelijken genees
kundigen dienst te Amsterdam, sprak vervol
gens over: ..Lichamelijke opvoeding en volks
gezondheid".
Na deze inleidingen demonstreerden Gro-
ningsche leeraren met hun leerlingen hoe het
onderwijs in lichaamsoefeningen aan school
klassen van verschillenden leeftijd en van
beide sexen thans gegeven wordt.
De heer A. A. Lamberts, leeraar in de licha
melijke oefening M.O. te Sappemeer, heeft een
rede gehouden, waarin hij eenige opmerkin
gen over sport heeft gemaakt en critiek, zij
het voor zoover mogelijk opbouwende critiek,
op de moderne spon heeft uitgeoefend. Aan
deze critiek van spr. lagen de volgende stel
lingen ten grondslag:
1. Spel en vermaak behooren in de samen
leving een meer ondergeschikte plaats in te
nemen, en niet lot de belangrijke zaken wor
den gerekend.
2. De waarde van de sport staat en valt
met het begrip „sportiviteit".
3. Onbekendheid met en gebrekkig inzicht
in de werkelijke waarde en hun onderlinge
verhoudingen van sport, nationaliteit, onder
wijs en opvoeding, zijn oorzaak van overdrij
ving der waardetoekenning aan sportprestaties
en leiden tot miskenning van de waarde van
lichamelijke opvoeding.
De Bilt voorspelt:
Meest zwakken wind in het Noorden uit
Noordelijke tot Westelijke richtingen,
in het Zuiden uit Noordelijke tot Ooste
lijke richtingen, vrij helderen nacht met
lichte nachtvorst, overdag gedeeltelijk
bewolkt met weinig verandering in tem
peratuur. droog weer.
BAROMETERSTAND
Hoogste 775.3 m.M. te Valentïa.
Laagste 753.6 m.M. te Ingö.
Het hooge drukgebied over de Britsche
eilanden hield nog steeds stond. Een rug van
hooge drukking strekt zich Oostnoordoost-
waarts uil tot Finland. De depressie in de
Poolzee vulde op en trok verder Noord-Oost-
waarts af. Een vlakke storing bevindt zich
boven Polen en de randstaten. Behoudens een
vrij krachtigen wind langs de Noorsche kust.
is het weer in het geheele waarnemingsgebied
rustig. De heldere nacht bracht op tal van
plaatsen nachtvorst. Plaatselijke buitjes komen
vooral nog in Duitschland en Polen voor.
Overigens valt alleen regen van beteekenis
langs de Noorsche kust. De temperatuur is over
IJsland, Scandinavië en gedeeltelijk over de
Britsche eilanden wat gestegen. Over Frankrijk
werd het iets kouder.
Het weertype ten onzent verandert nog
niet.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 766 m.M.
Stand van heden 767 m.M.
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
STIENS, Opticien
Gierstraat 27 Tel. no 16764
HOOG WATER TE ZANDVOORT:
Vrijdag v.m. 7.29 uur; n.m. 20.05 uur.
Strand berijdbaar van 12.30—18.00 uur.
3elar "nke telefoonnummers
Politie; 11850.
Brandweer: 15333.
Ongevallendiensb (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
Nassau-Bank N.V.
Dividend 4
In de Woensdag j.l. gehouden algemeene
vergadering van aandeelhouders der Nassau-
Bank N.V. te Haarlem werden de balans en
winst- en verliesrekening over het boekjaar
1937 goedgekeurd en het dividend bepaald
op 4 pet.
Als commissaris werden herkozen de heeren
J. van Eek te Bussum en J. J. de Waal Ma-
lef ij t te Overveen en gekozen de heer Ir.
P. C. van Steenwijk te Heemstede.
VEREENIGING VOOR R -K. ONDER
WIJZERS IN HET AARTSBISDOM
UTRECHT.
Veertigjarig jubileum.
Woensdag vierde de vereeniging voor R.-K.
onderwijzers in het aartsbisdom Utrecht,
haar veertigjarig jubileum. Aanwezig waren
mgr. De Jong. aartsbisschop van Utrecht en
minister Slotemaker de Bruine, Mgr. De
Jong prees het werk der vereeniging en
dankte voor hetgeen in het verleden was ver
richt en wenschte Gods zegen voor de toe
komst.
Minister Slotemaker de Bruine feliciteerde
vervolgens de vereeniging en deelde mede,
dat het H.M. de Koningin behaagd had den
voorzitter, den heer W. Wiltschut, uit Arn
hem. te benoemen tot ridder in de Orde van
Oranje Nassau.
CURSUS VOOR GODSDIENSTONDERWIJS.
Op 4 Mei begint er een cursus in verschil
lende theologische vakken in de school naast
de Bakenesserkerk. De bedoeling is dat de
genen. die hun examen godsdienstonderwijs
in de Ned. Herv. kerk willen doen. hier op
geleid worden, maar ook anderen, die be
hoefte hebben zoo'n cursus te volgen, zijn
welkom.
De cursus wordt op Woensdagavonden ge
houden.
GIFTEN VOOR IIET CENTRAAL VREDES
BUREAU.
Bij het Centraal Vredes Bureau in Den
Haag zijn den laatsten tijd veel giften in
gekomen voor het vredeswerk in ons land.
Indertijd maakten wij reeds melding van
een schenking van f 500. Daarna werden ont
vangen: f 10 van een moeder, f 10 van een
onbekende dame. f 0.50 van een moeder, f 5
van een predikant, f 1 van J. S. te R.. f 0.50
van J. B.-C. te R„ f 0.25 van G. B. te R„
f 0.25 van W. K. te R f 0.50 van F. B. te
R„ f 1 van J. Z. te R„ f 0.50 van L. T. te R„
f 1 van J. B. te R., f I van een vredesvrouw
te R.. f 5.25 van mej. E. T. te G., f 2.50 van
C. N.-P. te A.. f 5 van B. te de L., f 25 van
mevr. N.N. te A.. f 5 van wijkzusters te S.,
f 1 van J. J. v. E. te d. H„ f 10 van J. M. W.
te R.. f 5 van Mr. E. M. M. te Z„ f 5 van
N.N. te B f 10 van mevr. D. G. T. te B.. f 0.50
van een vrouw van een werklooze, f 0.50 van
een arbeider te O., f 10 van N.N. te U.. f 10
van N.N. te H., f 5 van een moeder te O., f5
van J. S. te H.. f 1 van A. J. M. te E.. f 2 van
G. A. K. te B., f 10 van J. A. v. S. en N, v. S.
te S., f 2.50 van A. v. B. te S., f 10 van mej.
J. H. M. te d. H„ f 1 van mej. A. V. G. te N..
f 1 van A. S.-P. te A„ f 1 van mevr. F. V. te
A.. f 2 van F. M. te A., f 2.50 van mevr. T. v.
B. te S„ f 10 van ds. L. B. H. te D„ f 10 van
mevr. N.N. te R., f 10 van mej. G. A. S. te A„
f 50 van mr. P. J. v. d. K. te d H„ f 50 van
mej. J. K. te H.. f 2.50 van N.N. te IJ., f 1
van een onderwijzer te H„ f 1 van mej. J. S.
te S., f 1 van M. G. H. J. te A. f 1 van dr. R.
d. W. te G., f 1 van mej. E. T. te G.. f 0.50
van mej. J. E. te G.. f 10 van K. H. M. te V„
f 10 vail M. J. M. te U.. f 2.50 van mej. J. J,
te d. H.. f 50 van H. J. te Z.
Uit de bijschriften van verschillende giften
blijkt, dat vele gevers en geefsters hun geld
aan het Vredesbureau gezonden hebben als
een reactie op de inzameling voor defensie
doeleinden en in de overtuiging dat 't nood
zakelijk is den strijd voor den vrede met
kracht voort te zetten
WISSELKOERSEN.
Amsterdam, 10.15 uur.
Londen 8.96 13/16
Berlijn 72.3254
Parijs 5.63'
Brussel 30.30 3 4
Zwitserland 41.36'
New-York 1/70 23 32
Uilsprakeu Arronri. Rechtbank.
Aanrijding te Heemskerk.
Tegen een auto-bestuurder, die in den
nacht van 1 op 2 Februari op het kruispunt
TolwegHoflaan te Heemskerk een fietser
zoodanig had aangereden dat deze met ver
schillende ernstige kwetsuren in een zieken
huis te IJmuiden moest worden opgenomen,
had de officier een boete van f 20.— geëischt.
De Rechtbank sprak verdachte heden vrij
van het hem ten laste gelegde.
Cichorei of witlof.
Een landbouwer uit de Haarlemmermeer
stond 14 dagen geleden terecht wegens over
treding van het Crisis Tuinbouwbesluit 1937 I
en de Landbouw Crisiswet 1932. Het ging hier
om de vraag of verdachte cichorei dan wel wit
lof had geteeld.
De officier verklaarde dat witlof een ver
edeling is van cichorei, men kan dus wel dege
lijk van twee verschillende gewassen spreken.
Eisch: bevestiging van het vonnis van den
kantonrechter f30.boete.
Mr. A. van Leyenhorst pleitte vrijspraak.
De Rechtbank heeft de zaak 14 dagen uitge
steld en bepaald dat dan nog een deskundige
uit Wageningen zal worden gehoord.
KERKCONCERT „DIE SPAERNE-
SANGIIERS".
Het mannenkoor ..Die Spaerne-Sanghers"
geeft op Woensdag 27 April onder leiding
van den dirigent Lieven Duvosel een kerk-
concert in de Bakenesserkerk. Medewerk'ng
verleenen Haarlem's Vrouwenkoor, Ja
cob Bijster, organist, Jan Hensen. tenor en
M. V., bas. Het programma vermeldt o.a.
eerste uitvoeringen van koorwerken van Pa-
lestrina. André Caplet, Psalm 23 van Schu
bert en „Montes et Colles Cantabunt" van
Lieven Duvosel.
AMANUENSES EN CONCIERGES RIJKS
ONDERWIJS EN VOORLICHTINGS
DIENSTEN.
Dezer dagen vond te Amsterdam de jaar
vergadering plaats van de Vereeniging van
Amanuenses en Concierges bij het Rijkson
derwijs en de voorlichtingsdiensten.
Na afhandeling van de jaarverslagen en
rapporten werd overgegaan tot de bestuurs
verkiezing. Het bestuur is thans als volgt sa
mengesteld:
C. C. A. Mook (Soest', voorzitter. P. J. A.
Dootjes (Goes), secretaris. J. J. A. Bagger-
mans (Tïel). penningmeester. P. Makaske
(Almelo) en E. Jacobs (Venlo), commissa
rissen.
Over de bevorderings-mogelijkheid van de
amanuenses werd uitvoerig van gedachten
gewisseld. De vergadering droeg het bestuur
op, ten deze een onderzoek te willen instel
len en daarbij te streven naar bepaalde
maatstaven en overgangs-vormen.
Bij de bespreking van het uitgebracht rap
port betreffende de opleiding van de ama
nuenses sprak de vergadering haar verwon
dering uit over de houding van de vereeni-
gingen van leeraren wis- en natuurkunde en
plant- en dierkunde, welke veel weg heeft
van decreteering'.
Waar zelfs de regeering, ook in dergelijke
aangelegenheden, bereid is tot een gedach
ten wisseling, werd de hoop uitgesproken, dat
men eindelijk in leeraars-kringen zal willen
beseffen, dat over de opleiding van den ama
nuensis bij het onderwijs nimmer eenzijdig
mag worden geoordeeld, doch dat door ge
lijkberechtigde partijen, in gemeen overleg,
naar overeenstemming moet worden ge
streefd.
STADS BIBLIOTHEEK F.N LEESZAAL
PRINSENHOF.
(Openbare Leeszaal en Bibliotheek).
AANWINSTEN.
GODSDIENST.
Bruining. Modern Christendom.
Vloed. De. komt op.
Zeydner. De Hervormde kerk op den twee
sprong: kerk of genootschap?
NATUURLIJKE HISTORIE.
Haldane. The inequality of men and other
essays.
Oppenheimer und Weiss. Grundrïss der
Physiologie fiir Studierende und Aerzte.
1 Oppenheimer. Biochemie.
Postma. Levensgolvende levensverschijn
selen bezien in het licht van de golvings
wetenschap.
Thysse. De bloemen en haar vrienden.
GENEESKUNDE: GEZONDHEIDSZORG.
Infectieziekten, Acute, voornamelijk met
het oog op de behandeling bew. door Dr.
de Monchy e.a.
Schenk. Die Ermiidung gesunder und kran-
ker Menschen.
Veen. Kanker- (en tuberculose-) sterkte
in Nederland.
Ziekten. Dc. der spijsverteringsorganen
voornamelijk met het oog op de behan
deling bew. door Dr. Schaly e.a.
Ziekten. De endocrine, en haar orgaan- en
hormoontherapie bew. door Dr. Laqueur
e.a.
FOLKLORE.
Teener. Frithjofs-saga.
AARDRIJKS- LAND- en VOLKENKUNDE.
Johnson. Safari; film-jacht op groot wild
in midden-Afrika.
Kamp. Zuiderzee-land, verleden en toe
komst van de Zuiderzee.
Ruibing. Ethnologische studie betreffende
de Indonesische slavernij als uiaatschap-
pelijk verschijnsel.
Tillema. Zonder tropen geen Europa.
NEDERL. en i, h. NEDERL, VERT. ROMANS
I-Iilst, Van der, Amok.
Kinau. Hinnik Zeehond.
Ritter Jr. „Woeker".
Szekely-Lulofs. Het laatste bedrijf.
Uit het land der duizend meren. (Schetsen)
Zeggelen, Van. Een hofdame uit de 18e
eeuw.
477ste STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
3de klasse, 3de lijst
Trekking van Donderdag '21 April 1938
Hooge Prij7*n
1000.—1987
y 200-— 7074
f 100.— 2823 10495
Prijzen van 45.
1657 1838 2010 2341 2827 2966 3035 3058
3138 3495 3661 3955 4395 4582 4598 4797
4917 5068 5569 5647 5750 5931 6810 6951
6988 7119 7191 7205 7242 7377 8075 8361
8579 8642 8776 9110 9204 9711 10048 10171
10743 10883 10935 10966 11228 11463 11501 1151''.
11827 11920 12274 12666 12957 13276 13518 1354r
3650 13968 14258 14313 14499 14530 14669 148-'
.5086 15609 15797 16163 16499 16603 16843 1740
17927 17959 18199 18363 18756 18959 19003 1914'
'9455 19308 20188 20377 20446 20508 20617 2075
0837 20907 20969 21241 21592 21661 21892 2189
Verbeteringen: 3e Klasse. 3e lijst: 6643 m:/.
6644 6846 m.x. 6625. 193M OiS. 1S2SL
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1888.
21 April:
Door Ged. Staten is eervol ontslag ver
leend aan C. van Burkom als bode der
Prov. Griffie en als concierge van het
Prov. Gouvernementsgebouw alhier. In
zijn plaats is tot concierge benoemd de
bode J. Moolenaar, met bepaling dat hij
als bode in dienst zal blijven. Het ontslag
van den ouden en het in dienst treden
van den nieuwen titularis is vastgesteld
op 1 Juli e.k.
UIT DE PERS.
Nogmaals de Ossclie kwestie.
Omtrent de gebeurtenissen te Oss en wat
zich teji dien aanzien tusschcn de marechaus-
sée, den procureur-generaal, den officier van
justitie en den minister van justitie zou heb
ben afgespeeld, heeft de Telegraaf zeer uit
voerige mededeelingeh gedaan. Het blad komt
daarbij tot de conclusie, dat de minister van
justitie in de Kamer verschillende onjuiste of
onvolledige mededeelingen heeft gedaan. Wij
ontleenen aan het blad onderstaande bijzon
derheden.
„Er wordt allereerst op gewezen, dat een be
hoorlijk onderzoek niet heeft plaats gehad. De
minister heeft de geheele brigdae veroordeeld
uitsluitend op verklaring van een procureur-
generaal, die gedurende de jaren van zijn
ambtsvulling nagenoeg op voet van oorlog met
de marechaussee staat.
De tweede bron van den minister waren de
mededeelingen van een officier van justitie
die zelf partij is en die. wanneer hij de mare
chaussee dekte, dan toch zelf ook had moeten
verdwijnen. Door den procureur-generaal
en dit is de derde bron van den minister
is slechts één der tien leden van de brigade
persoonlijk gehoord en dan nog welk een
verhoor. Deze verklaringen zijn niet door den
wachtmeester afgelegd, zij zijn hem afge
perst".
„De minister heeft in de Tweede Kamer ver
klaard, over de Organon-affaire sprekende:
„Het is niet zoo. dat de mogelijkheid van
deze vervolging te danken is aan den speurzin
van de brigade. Door dit te zeggen, doe ik de
brigade niet te kort, maar men moet iemand
niet beladen met of verheerlijken wegens
dingen, die hij niet gedaan heeft",Het
was ook mogelijk geweest dat zij (de klaag
ster) bij een andere politie-instantie, de ge
meentepolitie, terechtgekomen was".
Dit is, schrijft De Telegraaf, in flagranten
strijd met de waarheid. Het was geen toeval,
dat het meisje bij de marechaussee met haar
klachten kwam. Dat er bij Organon onzedelijke
toestanden heerschten, was de marechaussee
bekend, evenals het ons reeds in het najaar
van het vorige jaar bekend was. Een minutieus
politiewerk is toen door de marechaussee ver
richt. Een werk. dat zoo kiesch gebeurde, dat
de directie van Organon daar thans nog open
lijk haar erkentelijkheid voor betuigt. Naar
aanleiding van dit onderzoek is een der slacht
offers, er toe gekomen een aanklacht bij
de marechaussee in te dienen. Zij kwam niet
toevallig bij de marechaussee terecht, maar zij
kwam er terecht, omdat zij wist, dat deze
politiemannen een belangstelling voor deze
zaak hadden, die de gemeentepolitie nimmer
vertoonde. De tact en voortvarendheid van
den burgemeester waren niet zoo algemeen be
kend, dat het slachtoffer genoeg vertrouwen
had om zich met haar klachten tot de ge
meentepolitie te wenden"
"Wat de arrestatie van den z.g. bankier be
treft, meldt het blad. dat de officier van ju
stitie reeds een week eerder tot arrestatie had
willen overgaan, doch dat de marechaussee
dit heeft tegengehouden. Het materiaal tegen
den man werd zóó bezwarend geacht, dat de
rechtercommissaris nog verlenging van de in
sluiting heeft bevolen.
„Een van de overwegingen was, dat er in
derdaad geld in een bepaalde kas zou hebben
ontbroken en dat de sleutels, zoowel van de
kluis als van de safe. zoek zouden zijn ge
weest. Het is niet waar, dat de marechaussee
meende het archief, teruggaande tot het jaar
1600, in beslag te moeten nemen.
De marechaussee had den indruk, dat de
zaak heelemaal niet in orde was. Er waren tal
van aanwijzingen, doch verder onderzoek is
door het ingrijpen van den minister stopge
zet. Door het ingrijpen van den minister.
Zijne Excellentie ontkent nu wel. dat hij het
onderzoek in de loopende zaken stopzette en
theoretisch heeft hij wel gelijk. Maar in feite
deed hij het wel.
Hij ontnam den wachtmeesters de opspo
ringsbevoegdheid tot zij waren overgeplaatst.
De nieuwe wachtmeesters wisten van deze ge
heele zaak niets af. Hoe kunnen zij aan deze
zaak beginnen, zonder de nauwkeurige kennis
van personen en zaken, die de vorige wacht
meesters bezaten?
Weet de minister, dat, toen den beambten
het opsporingsrecht reeds was ontnomen,
zich een man bij de kazerne vervoegde, die
een zeer ernstige klacht tegen den bankier
had? Dezen man mochten zij niet meer
hooren."
Wat de kwestie der beide geestelijken be
treft, wijst het blad erop, dat de marechaus
see een verhoor van een Haagsche dame zeer
kwalijk is genomen. Doch volgens het blad
stuit iedereen, die ook maar iets van Oss
weet, steeds op den naam van deze vrouw,
die steeds beschuldigingen uit aan het adres
van een der pastoors. Een onderzoek daar
naar is zeer gewenscht, en blijken de be
schuldigingen onjuist, dan kan de vrouw dui
delijk worden gemaakt, dat zij liaar mond.
moet houden.
Het zoeken naar verjaarde feiten wordt ook
door het blad verdedigd. Dezelfde methode
wordt door tal van politiebeambten in Neder
land gevolgd om via verjaarde feiten den
achtergrond te krijgen, noodig om nieuwe fei
ten op te sporen. Die methode is ook in Oss
onder' opperste leiding van den procureur-
generaal altijd gevolgd, waar wordt nu plotse
ling zoo afkeurenswaardig geacht, dat men er
verdienstelijke menschen 0111 desavoueert.
Verder wijst het blad erop. dat de minister
heeft gesproken over een kroongetuige, „een
beestachtig individu", zooals in het verhaal
der marechaussee zou staan, doch in het ver
haal wordt gesproken van een kroongetuige
van 1931. In deze zaak is volgens de Tel. ook
volledig overleg met den Officier van Justitie
geweest.
Het blad ontleedt nog de verschillende an
dere argumenten van den minister en komt
telkens tot de conclusie, dat de mededeelin
gen van den minister onjuist en onvolledig
Izijn en dat zij in geen enkel opzicht de haast
verklaren, waarmede de maatregelen tegen de
brigade Oss zijn genomen.
