Haarlem's Dagblad
Nederlanden Indië
zijn één.
Haarlem' s
Belastingdruk.
Welsprekendheid.
Fa. VAN BASTEN
Woninginrichting
lier van 35
gekapseisd.
Z.H.P. BEHANGSELS
Het belangrijkste
Zolderschuit met centrale
ton in het N. B. Spaarne
55e Jaargang No. I682I
Uitgave Lourens Coaler. Maatschappij voor
Courant-Uilgavcn eu Algeni. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soeydaplcin 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 1.1
TelefoouDirectie 13082, Hoofdrcd. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: 1'. W. PEEKKBOOM EN KOBElt I PEEKEBOOM Hoofdredacteur: KOBERT PEEREBOOM
Zaterdag 23 Xpril 1938
Abonnementen per weck f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer* 6 eent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Kegelabonnementstarievcn op Ranvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes sic rubriek.
Prof. J. A. van Hamel:
Het woord is aan
Feuchlersleben:
Dc grondfout van den
mcnsch is luiheid. Z\f onder
mijnt in duizend vormen ons
icelzijn.
Wij hebben in ons vorige nummer gemeld,
dat de minister van Financiën heeft bepaald
dat de opcenten op de personeele belasting te
Haarlem voorloopig van 185 op 195 gebracht
worden. Dit „voorloopig" beteekent in hoofd
zaak dat de maatregel nog niet direct toe
passelijk is, maar houdt tevens in dat ze over
het eerstvolgende belastingjaar reeds kan
toegepast worden als egrst nog eenige maat
regelen genomen zullen zijn. De wet machtigt
den minister tot het treffen van zoo'n voor-
loopige voorziening. Bij het uitschrijven dei-
aanslagbiljetten kan nu onmiddellijk rekening-
gehouden worden met de verhoogde opcenten.
Kwam de regeering later met haar eisch, zon
der zoo'n voorloopig besluit, dan zou stagnatie
in de heffing ontstaan. Intusschen is het
I-Iaarlemsche gemeentebestuur over de wen-
schelijkheid dezer verhooging nog volstrekt
niet geraadpleegd.
Wij hebben in onze uitvoerige uiteenzetting-
van deze zaak al medegedeeld den indruk te
hebben, dat het college van B. en W. zal
trachten wijziging te krijgen van het minis-
teriëele besluit, dat voor Haarlem zeer onge-
wenscht wordt geacht. Daar lijkt ons inder
daad geen twijfel aan te bestaan, te minder
na de houding, door B. en W. en den gemeen
teraad tijdens de recente behandeling van
de gemeentebegroting aangenomen. Er
heerschte toen een groote eenstemmigheid
omtrent het te voeren financiëele beleid en
niet het minst omtrent de wenschelijkheid, de
belastingen niet verder te verhoogen. Helaas
blijkt nu weer eens duidelijker dan ooit, hoe
weinig er van de financiëele autonomie dei-
gemeenten is overgebleven.
Natuurlijk is dit geen zeer ingrijpende ver
hooging. Zij bedraagt V/2 op het thans ge
lieven totaal der personeele belasting. Maar
zij versterkt weer het gevoel van onveiligheid
dat men ten aanzien van de nimmer-eindi-
gende fiscale eischen koestert en zij wekt bi-
zondei-e bezorgdheid ten aanzien van een ge
meente als Haarlem omdat die nu eenmaal
aan zeer welvarende randgemeenten grenst,
welker lasten in geenerlei verhouding staan
tot de enorme werkloosheids-uitgaven, die
Haarlem zich getroosten moet.
Een zoo ter zake kundig man als dé Hoofd
inspecteur der belastingen in dit district heeft
twee maanden geleden nog met nadruk in een
interview met dit blad verklaard, dat hij de
Haarlemsche belastinggrens bereikt achtte en
dat hij van een verdere verhooging geen
meerdere opbrengst verwachtte. Kans op ver
laging van opbrengst leek hem zelfs een mo
gelijk gevolg, met het oog op de kans op nieu
we verhuizingen van draagkrachtige bewoners
naar de randgemeenten.
Wie de plaatselijke situatie kent zal een
dergelijke opinie zonder aarzeling onderschrij
ven. En nu kan men wel zeggen: „nou ja, tien
opcenten op het personeel zullen niet zooveel
uitwerken, het is maar een heel klein ver-
hooginkje en verhuizen kost daartegenover
een boel geldmaar waar eindigt het? Wat
wil Den Haag eigenlijk in de toekomst met een
gemeente als Haarlem, die door de anomalie
van haar positie zoozeer geremd wordt
in haar ontwikkeling en intusschen maar zit
te wachten op de veelbesproken groote open
bare werken, welker uitvoering verlichting
zou kunnen brengen in de werkloosheid en
eindelijk weer eens wat nieuwe kansen geven?
Waarom gaat dat toch allemaal zoo traag en
aarzelend?.... waarom is er zoo weinig durf
in Den Haag?
Het moment waarop dit ministeriëel belas
ting-besluit los komt is ook al bijster ongeluk
kig: juist in een tijd die zeer belangrijk is
voor vestiging van nieuwe ingezetenen. Men-
schen die op dit oogenblik aarzelend zijn over
hun vestiging in Haarlem krijgen weer een
nieuwe verhooging van opcenten voor hun
neus, met geen anderen troost dan: hopelijk
zullen B. en W. erin slagen den minister tot
andere gedachten te brengen. Hoeveel hoop
bestaat daarop? Minister de Wilde is een
schrander man en een zeer ervaren bewinds
man, maar het is hem zoowel als eenig ander
regeerder, die in Den Haag „het geheel zit te
overzien" niet mogelijk om separate gemeen
telijke moeilijkheden met dezelfde scherpte
te zien als de betrokken gemeentebesturen.
Daarom had ook die gemeentelijke autonomie,
door den wetgever lang geleden ingesteld, wel
degelijk haar groote beteekenis. Men heeft
haar tijdelijk moeten aantasten en het heeft
in vele gevallen groot nut gehad: ter verlaging
van te hooge uitgaven waar plaatselijk te
weinig inzicht getoond werd. Overigens was
dat hier, in de eerste groote gemeente die tot
ingrijpende bezuinigingen overging, niet het
geval. Nu blijft men uit Den Haag ingrijpen
en doet het in een geval als dit zelfs zonder
voorafgaand overleg met het gemeentebe
stuur.
Dit lijkt ons zeer verkeerd en zeer ontmoe
digend voor het plaatselijk initiatief, welks
taak in een organisatie als de Nederlandsche
en in een tijd als deze zeer belangrijk en van
groote waarde voor de toekomst blijft. Het
ware te wenschen dat minister de Wilde eens
naar Haarlem kwam en zich eens nauwkeurig
ter plaatse op de hoogte liet stellen. Dat hij
eens in de sfeer van deze moeilijkheden ver
scheen. Het zou meer helpen dan bespre
kingen in Den Haag. In elk geval zal Haarlem
zich, naar mijn inzicht, tot het uiterste tegen
deze verhooging moeten verzette^
R. P.
(In den Haag is weer met groot
succes een jeugdwedstrijd in wel
sprekendheid gehouden.)
De kunst van de welsprekendheid,
Kan nooit genoeg worden gekweekt.
Het is een zeer belangrijk feit.
Wanneer men goed en vlotweg spreekt.
Het zelfvertrouwen wordt gevoed
Van elk. die deze kunst verstaat,
En het doet ook de hoorders goed.
Wanneer men niet gebrekkig praat,
't Is goed dus, als er bij de jeugd,'
Vroeg het besef wordt opgewekt,
Dat spreekkunst leidt tot levensvreugd
En bijdraagt tot het zelfrespect.
Alleen hoop ik daarbij dan wel,
Dat dan haar kans niet wordt beperkt.
Tot een kunstzinnig woordenspel,
Hoezeer dat ook haar aanzien sterkt.
Slechts als de jeugd, die kunstig spreekt,
De kans ook krijgt, dat z' in 't bestaan,
De handen uit de mouwen steekt.
Zal het geluk haar niet ontgaan!
P. GASUS.
Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159
(Adv. ingez. Medj
NAAK DE BOLLENVELDEN
Onze lezers, die gaarne een tocht langs de
bollenvelden maken, maar die wegens de
koude temperatuur met de Paaschdagen zijn
thuis gebleven, behoeven de hoop nog niet
te laten varen, want dezelfde koude tem
peratuur, die ons de vorige week parten
speelde, is nu oorzaak, dat de groei van de
bolgewassen nog een weinig is tegengehou
den, zoodat men vanmiddag en Zondag het
uitgestelde reisje toch nog kan maken. Al
leen moeten we mededeelen, dat van de
narcissen over het algemeen niet veel meer
te zien is. Maar de hyacinten en tulpen ziet
men ook gaarne in bloei en daarvan zijn
nog vele velden te bezichtigen. We herinneren
er aan. dat een tocht via de Ramplaan naar
de Hout- en Marcelisvaart te Overveen het
best is aan te bevelen voor hen. die niet te
ver van huis willen gaan. Maar wie gaarne
een kijkje in het centrum van de bolgewas
sen wil nemen, dus te Hillegom en omstreken,
moet vooral langs de Veeneraburger- en Hya
cintenlaan en de beide Loosterwegen gaan.
Dc duiker gaat naar beneden om de kabels
aan de gezonken lier te bevestigen.
Haarl. Jongemannen vereeiiiging.
Ds. C. Veen neemt afscheid als directeur.
Ds. C. Veen.
Ds. C. Veen, die in 1893 als directeur werd
gekozen van de Haarlemsche Jongelingsver-
eeniging, die destijds haar vergaderlokaal had
in de Lange Annastraat, heeft wegens hoogen
leeftijd voor deze functie bedankt. In die 45
jaren heeft Ds. Veen met jeugdig vuur en 011-
verflauwbaren ijver voor de vereeniging ge-
\yerkt. Nadat hier in 1899 de Bondsdag van
het Nederlandsch Jongelings-Verbond op kra
nige wijze was voorbereid, werd onmiddellijk
besloten tot het stichten van een nieuw en
grooter vereenigingsgebouw. De bouwcom
missie zag in vijf jaren haar arbeid bekroond,
doordat de noodige gelden bijeen waren ge
komen, hetgeen vooral aan het persoonlijke
werken van den directeur te danken was. Uit
een beperkte prijsvraag werd door bevoegde
deskundigen een ontwerp van den architect
London gekozen.
Al de jaren dat in dit gebouw aan de Lange
Margarethastraat de belangen der jeugd en
der jonge mannen werden Jpehartigd, heeft Ds.
Veen zijn krachten en gaven aan dit mooie
werk gegeven. Geen wonder, dat een fraai ge
beeldhouwd relief de vestibule van het ge
bouw siert. Het is de bedoeling, dat op 7 Mei
a.s., ter gelegenheid van het jaarfeest der
H. J. M. V., de afscheidsavond zal worden ge
houden; stellig zullen leden en oud-leden dan
de gelegenheid waarnemen, om hun trouwen
leidsman en voorganger een hartelijk vaarwel
te komen zeggen.
ÏIAARL. VEREEN. VAN
MAATSCHAPPELIJKE WERK STERS.
In een op 25 April te houden vergadering
van de Haarlemsche Studievereeniging van
maatschappelijke werkistlers, samengesteld
uit personeelleden van den Werkloosheids-
dienst en Maatschappelijk Hulpbetoon, moet
o.m. voorzien worden in een vacature in het
bestuur ontstaan door het bedanken van
den heer Brink.
In een deel onzer vorige oplage hebben we
reeds meegedeeld, dat Donderdag een kraan op
het Spaarne was gekapseisd. Met deze kraan
werd een centrale lier van 35.000 K.G. gecon
strueerd in de machinefabriek van Stork-
Hijsch aan het Noorder Buitenspaarne en
bestemd voor een tin-baggermolen, naar de
werf gesleept. Dicht bij den ingang van de
nieuwe woonschepenhaven ging de zolder
schuit, waarop het gevaarte vervoerd werd,
kapseizen, met het reeds gemelde gevolg.
Vrijdagochtend is men met het liohtingswerk
begonnen, waarvoor o.a. de hulp van den
duiker J. van Bekkum uit Rotterdam werd in
geroepen. Ongeveer kwart over twee was de
zware lier weer op de zolderschuit gebracht,
waarvan men hierbij een afbeelding ziet. Op
de andere reproductie ziet men den duiker,
gereed om naar beneden te gaan.
Vele nieuwsgierigen op den walkant van
den Spaarndamscheweg of in roeibootjes op
het Spaarne volgden de werkzaamheden van
den duiker.
Het werk had een vlot verloop; het gaf een
ongewone drukte op het water en op den wal.
In de toekomst geen ontvoogding,
maar symbiose.
Geen: Moederland en Koloniën
meer.
Gevlucht na de ontdekking.
RIJSSEL, 23 April. Vrijdagmiddag hield een
groote auto, bestuurd door een bekenden Bel
gischen wielrenner stil voor het douanekan
toor te Halluin bij Rijsscl.
De douanebeambten onderzochten den wa
gen en vonden er in een achterin de auto
staande koffer een hoeveelheid van 240 K.G
tabak ter waarde van 15.000 franken. De be
stuurder nam de vlucht. Hij slaagde er in over
de grens te komen. Zijn vrouw, die zich nog
in den wagen bevond, werd evenwel gearres
teerd.
De wielrenner zou meedoen aan den wedstrijd
Parijs-Brussel, welke vandaag gehouden
wordt.
Fransclie regeering verwijdert
oJQgewenschte vreemdelingen.
Vier gewezen Russische generaals vallen
onder liet uitwijzingsbesluit.
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Haarlem's belastingdruk. 1
G. J. Kalt: Uitvoering door leerlingen van
Anny Bonarius 2
I'. v. d. Hem: Politiek in Europa. 3
K. de Jong: Weldadigheidsconcert van
Johan Steenman's' orkest. 4
v. H.: Wat doet U in uw vrijen tijd? 5
Financieele Kroniek: Roosevelt's uitgaven-
venpolitiek. 5
Van een specialen verslaggever: Dwaal
tocht over de Nieuw-Amsterdam. 6
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge levens. 7
J. II. de Buis: Litteraire Kanttcckcningen. 7
Jules Kammeijer; Blijft Fit 7
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 13
Prof. J. A. van Hamel, die met de .Johan
van Oldenbarnevelt" van een reis door Java
en Sumatra is teruggekeerd, heeft in een in
terview zijn meening gegeven over den te-
genwoordigen toestand in Nederlandsch-
Indië.
Een reis door den archipel is. aldus zeide
prof. Van Hamel, een groot genot, maar voor
al door het vele, dat thans in Nederlandsch-
Indië op verschillend gebied nauwkeuriger
valt waar te nemen. Indien men voortdu
rend weer door een groot feit getroffen
wordt, dan is het door de vaste en ingewor
telde verhouding, die thans het geheele Ne
derlandsche bestel met Nederlandsch-Indië
verbindt.
Deze toestand vloeit vooral ook voort uit
de zeer deugdelijke en bekwame zorg voor
de meest uiteenloopende belangen en aan
gelegenheden.
De werkelijkheid is voor mij dan ook klaar
blijkelijk zoo, dat, wat het internationale ge
zichtspunt betrert. elke andere mogendheid
de onoverkomelijkste moeilijkheid zou heb
ben in een zoo sterk getimmerd Neder
landsch geheel over te stappen en dat ook
de inlandsehe bevolkingsgroepen zich in dit
getimmerte wel en hare belangen zoo wel en
bekwaam mogelijk behartigd vinden.
Prof. J. A. van Hamel.
Wat op maatschappelijk, geestelijk en
technisch gebied gedaan wordt, is ontzag
wekkend. Onze Nederlandsche zin, om geen
half werk te doen en een taak zoo volledig
mogelijk af te leveren, vindt in Indië ruim
spel. Dit kenmerkt de resultaten van het
bestuur, en voorts van het particuliere cul
tuur- en bedrijfsleven van zending en mis
sie. enz. De inlandsehe bevolking krijgt daar
bij allerlei gelegenheid tot deelneming. Het
is* opmerkelijk hoe meer en meer de Indi
sche en inlandsehe maatschappij door een
Nederlandschen inslag doortrokken wordt.
Niemand kan de evolutie in een zeer verre
toekomst voorspellen; maar mij lijkt, alsof
zich daar ginds meer en meer een eigen
maatschappij voltrekt, waarbij Nederland en
Nederlandsch-Indië steeds dichter bijeenko
men en de verschillende rassen, ook het
Europeesche en het inlandsehe, in wederzijd-
sche samenwerking elk hun plaats hebben.
Om verschillende redenen zal daarbij bij
voortduring de instrooming van het Europee
sche moederland uit van groote beteekenis
blijven. Ik ben de verdere verhouding tus-
schen Nederland en Indië allerminst gaan
zien als in het beeld der z.g.n. ontvoogding,
waarbij Nederland zich gereed dient te ma
ken om gaandeweg geheel van het tooneel te
verdwijnen. maar veeleer als een duur
zaam en zich steeds ontwikkelend gezamen
lijk bestaan, een symbiose (samenleving!. De
verhouding is reeds nu zoo ineengeweven,
dat niet meer van moederland en kolonie te
spreken valt, doch van een integreerend. een
Oostersch deel Nederland. Dit is geen woor
denspel, maar mijn zeer levendige indruk
van de werkelijkheid.
Prof. Van Hamel verklaarde tenslotte nog,
dat het van veel gewicht is, dat men zich
In grootere kringen in Nederland bewust zij
van de beteekenis der verhoudingen met
Indië, Indië vormt een uiterst gewichtig, in
tegreerend deel van ons vaderlandsch be
staan. en er kan niet genoeg naar worden ge
streefd. de Nederlanders daarvan te blijven
doordringen. Met allerlei middelen moet dit
wel overwogen worden bevorderd. Zoo was
het ontzaglijk spijtig, te vernemen dat de
Anif-filmondernemmg niet tot meer succes
heeft geleid. Prof. Van Hamel hoopte, dat
practische plannen verwezenlijking zouden
vinden.
Belgische wielrenner tracht te
smokkelen.
PARIJS. 23 April (HavasL De ..Petit
Parisien" meldt, dat de maatregelen, welke
zijn genomen om het toezicht op vreemde
lingen, die zich op Fransch grondgebied be
vonden, doeltreffend te maken en over de
grenszetting- van ongewenschtc personen te
verzekeren, worden toegepast.
Er werden reeds 200 bevelen tot uitzetting
geteekend, alleen voor het departement
Seine. Andere zulien volgen.
Tot deze eerste groep ongewenschten be-
hooren vier Russische generaals, die tegen
het einde der maand zullen worden geleid
naar de door hen op te geven grens.
Dit is in de eerste plaats generaal Sjatilof,
de chef van de generalen staf van het leger
van Wrangel in de Krim en president,
der Russische oud-strijdersvereenigingen in
Frankrijk. Hij was medewerker gebleven van
generaal Miller, die verleden jaar onder
dezelfde omstandigheden als Koet-jepof ver
dween. Sjatilof heeft sinds eenige maanden
zijn beroep van taxi-chauffeur opgegeven.
Hij zou. naar men zegt.. Franco hebben voor
gesteld in Frankrijk een Russische divisie
„witte jagers" op de been te brengen. Zijn
voorstel heeft evenwel 111 het hoofdkwartier
van Salamanca niet het onthaal gevonden,
lat Sjatilof had verwacht.
De generaal keerde toen zeer teleurgesteld
in Frankrijk terug.
De generaals Toerfkocl en Koesson.sky
zullen hém in zijn nieuwe ballingschap vol
gen.
Het waren alle drie belangrijke getuigen bij
het ondex-zoek, dat geopend werd na de ver
dwijning van generaal Miller.
Genei-aal Kotskine, de vierde generaal,
die door de maatregelen woi-dt getroffen, was
mogelijk niet zoo actief in de kringen der
Russische emigranten.
DE PREMIER VAN EGYPTE TREEDT AF.
KAÏRO. 23 April. (Reuter-A.N.PJ Mi-
nister-presidexxt Mahmoed Pasja heeft, naar
uit welingelichte kringen wordt vernomen,
besloten af te treden tengevolge van geschil
len met het paleis.
De oneenigheid gaat over de voorstellen vaix
den premier het ministerie een betere weer
spiegeling te geven der groepen, die in het
parlement de meerderheid vormen.
Naar het schijnt, heeft dit thans tot de
crisis geleid.
RIJWIELDIEF AANGEHOUDEN.
De motorbrigade van de Haarlemsche poli
tie zag Vrijdagmiddag vier uur op de Amster-
damsche Vaart een 27-jaringen vischhande-
laar uit IJmuiden op een damesfiets rijden,
wat aan de politie verdacht voorkwam. Op de
vraag, hoe de man aan de fiets kwam. ant
woordde deze dat die van zijn vrouw was. De
politie is echter niet bijzonder lichtgeloovig.
Zij nam den man mee naar het bureau aan
de Smedestraat. waar even later een vijftien
jarig meisje uit Bloemendaal aangifte kwam
doen van de vermissing van haar fiets, die op
den Wagenweg had gestaan. Het bleek dat dc
vischhandelaar op haar karretje reed. Hij is
in verzekerde bewaring .gesteld
ANEGANG 28 TELEFOON 18800
STEEDS HET NIEUWSTE
(Adv. inqez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
De in liet Noordcr Buitenspaarne gezonken centrale lier wordt weer op de
zefcfAxacJauit «abrachL
Sir George Neville Malthy Bland wordt
tot Engelsch gezant in den Haag be
noemd. 3
De Hollandsche Stoomboot Maatschappij
heeft een goed jaar achter den rug. 3
De „Nederland" zal voor het eerst sinds
1930 weer dividend uitkceren. 3
Frankrijk overhandigt voorstellen te Rome 4
Engeland en Ierland bereiken een accoord 4
Roosevelt zal persoonlijk een beslissing ne
men in de kwestie der lieliumlevering
aan Duitschland. 4
Bioscopen 8
De belangstelling der burgerij voor „Haar
lem's Bloei" valt niet tegen. 8
Het vermogen in Kennemerland 8
