Haarlems Dagblad
Onderzoek inzake Oss.
Z.H.P. BEHANGSELS
Brand aan boord van
de „Nora".
Prinses Juliana 29 jaar.
Fa. VAN BASTEN
Binnen Architectuur
o'
l/eêsetfkd'
EXPOSITIE:
Etsen en
Schilderstukken
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16827
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven eu Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarnc 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEF.REBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 30 Xpril 1938
Abonnementen per weck f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer* 6 cent per ex.
Advcrtenticn: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Kegrlabonnementstaricven op aanvraag.
Vraag en aanbod l-l regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Het is te verwachten dat het voorstel van
mr. Wendelaar tot het instellen van een par
lementaire enquête inzake het gebeurde te Oss
door de Tweede Kamer zal worden aangeno
men. Inmiddels hebben de overgeplaatste
leden van de brigade maréchaussee te Oss een
klacht over de motieven voor hun overplaat
sing bij het ambtenarengerecht ingediend.
Deze beide onderzoeken zullen al hetgene
dat nog niet in deze aangelegenheid is duide
lijk geworden, ongetwijfeld aan het licht
brengen. Wij mogen er ons over verheugen
dat ons land over de instanties beschikt, die
dergelijke zaken tot volkomen opheldering
kunnen brengen en op wie de verplichting rust
dat te doen, als een beroep op hen wordt ge
daan. Er zijn vele landen waar zulke instan
ties volkomen ontbreken en waar men zichzelf
doof zou kunnen schreeuwen in zijn geroep
om openbare rechtvaardiging.
Dat de betrokken maréchaussées zich tot.
het ambtenarengerecht hebben gewend is niet
verwonderlijk. Het raadselachtigste in de
zaak-Oss is naar onze meening nog steeds het
zeer scherp-gestelde regeeringscommuniqué,
waarmee de minister van Justitie de maré-
chaussée een standje gaf, dat achteraf niet
bepaald gerechtvaardigd schijnt door zijn
grieven. Want blijkbaar had hij alleen maar
aan eenige menschen een zekere overmaat-
van-ijver te verwijten, die tot intrekking van
hun onderzoekingstaak en tot hun overplaat
sing leidde. Hadden deze disciplinaire maat
regelen niet rustig en zonder al dien ophef
toegepast kunnen worden? Waarom werd een
officiëele blamage toegepast, die niet alleen
voor de Osscher brigade maar voor het ge-
heele wapen der Koninklijke Maréchaussee
wel zeer onaangenaam en grievend moest
zijn?
Gezamenlijk zullen de enquête en het on
derzoek door het ambtenarengerecht zeker
ook op dit punt opheldering kunnen brengen.
Overplaatsingen van politiemannen, ook van
militaire, komen wel meer voor. Maar wij
hebben er nimmer zoo'n communiqué bij zien
verschijnen.
Is de minister te dezer zake wat te overijld
en te heftig opgetreden, dan zou het niet
kwaad zijn als dat dan maar eens bleek. Ver
gissen is menschelijk en in dit land beseffen
wij toch nog wel dat iedere mensch fouten
maakt. Dus zal ook den (verleden jaar voor
het eerst opgetreden), minister Goseling dat
overkomen. Misschien is het in dit geval ge
schied. Het lijkt er tenminste veel op.
De tijden zijn onrustig, de politiek is ver
ward en achterdocht tiert welig. Vandaar dat
sommige menschen erg veel zoeken achter
deze en andere affaires. Vaak veel te veel,
want de zucht naar sensatie en naar schade
voor den politieken tegenstander doet er zich
sterk bij gelden.
Laten wij ons Hollandsch evenwicht ook bij
deze duigen weten te bewaren. Sommigen
zou men willen aanradenGa de historie
van verschillende Europeesche landen ge
durende de laatste vijftig jaar eens na. Ver
gelijk eens wat in die landen en in Nederland
gedurende dat tijdvak is gebeurd, hoe orde en
regel er gehandhaafd zijn, hoe de wetten er
zijn nageleefd. Zij zouden dan ook kunnen
letten op de eerlijke nakoming van financi-
eele verplichtingen, op gevallen van. corrup
tie. op een heele reeks dingen.
En dan zouden zij eens zien welk een uit
stekend figuur Nederland in Europa heeft
gemaakt!
Maar dat is altijd gemakkelijk tegen te
sprekenals men de historie niet kent.
R. P.
Twee fier ontvreemde Engelsche
schilderijen terecht.
Beide werken van Gainsborough.
LONDEN, 30 April (A.NP.) Twee
van de vijf oude schilderijen, die ver
leden week in den nacht op Zaterdag
van Chilham Castle bij Canterbury, uit
de lijsten werden gesneden en meege
nomen, zijn thans terecht.
Het zijn de portretten van William
Pitt en Lady Clarges, beide werken
van Gainsborough, die een waarde
vertegenwoordigen van 30.000 pond.
De strijd in Noord-Spanje.
Slechte weer blijft de krijgsverrichtingen
belemmeren.
De Spaansche Nationalistische zender
..Radio-Nacionar heeft medegedeeld, dat het
slechte weer de krijgsverrichtingen aan het
oostelijke front blijft bemoeilijken. Nu de
strijdkrachten van den sector Ejulve zich
verbonden hebben met die van Aliaga. is een
gebied van 1500 vierkanten kilometer geheel
ingesloten. Dit gebied is Vrijdag „gezuiverd"
door de troepen van generaal Varela, waar
bij talrijke krijgsgevangenen gemaakt wer
den. De van Montalvan opgerukte troepen
zijn in zes dagen 50 kilometer gevorderd.
In het officieele legerbericht van Barce
lona wordt gezegd, dat de vijandelijke aan
vallen tegen de stellingen van Roca Alba en
Pico Ramade in den sector Balaguer door de
regeeringstroepen zijn afgeslagen. De opstan
delingen vielen ook eenige stellingen in den
sector Cati Ting aan, doch door een tegen-
aanva1 k'"""' 1 de republikeinen hun oor-
sprr-'i -gen heroveren. De regee-
rirr ben den druk in de streek
van ALfambra doorstaan.
Geheel een volk, dat In Uw vreugde deelde,
Toen U de schat gewerd der moederweelde,
Reikt U vandaag eerbiedig trouw de hand,
En wenscht U toe, dat God zeer vele jaren,
U in gezonden voorspoed mag bewaren,
Voor Uw gemaal, Uw dochter en Uw land.
Voor U ook rees 't bestaan tot hooger orde,
Toen Gij, naast gade, moeder zijt geworden,
De hoogste vorm van vrouwelijk bestaan
Uw leven heeft, hoezeer reeds vol van zegen,
Nog schooner glans en rijker kleur gekregen,
Toen die wensch in vervulling is gegaan.
Geheel een volk leeft altijd met U mede,
Maar 't zendt vandaag een diep gevoelde bede,
Op tot den goeden God, die 't Al bestiert;
Tot Hem, die voor ons allen is de Hoeder,
Ook voor een jonge vrouw, prinses en moeder.
Die blijde weder haar verjaardag viert.
P. GASUS.
IIIIIIIHIIIIllillllllllllllillllllllllllllllllllllillüllllllll lllllllill
ANEGANG 28 TELEFOON 18800
STEEDS HET NIEUWSTE
(Adv. Ingez. Med.)
Koel-installatie beschadigd.
Hedenmorgen te half vijf Is brand uitge
broken aan boord van het nieuwe motor-
koelschip de ..Nora" dat voor Engelsche re
kening door den Haarlemschen Scheeps
bouwmaatschappij is gebouwd.
Zooals men weet. is dit schip bestemd voor
de ..Argentine Estimate of Bovril" een onder
afdeeling van het groote Bovril Concern.
Het schip had juist Donderdag jl. een ge
slaagden proeftocht gehouden en zou vol
gende week worden afgeleverd.
De brand ontstond in een kamer op het
dek, waar de electrische. installaties voor de
koelinrichting zijn geplaatst.
De brand is waarschijnlijk ontstaan, door
er vonken gekomen zijn in de kurkisolatie
van de electrische vries-installatie.
De brandweer was spoedig ter plaatse en
binnen een uur kon men het vuur dat hoofd
zakelijk tot deze kamer beperkt bleef, met
een slang van de motor-babyspuit meester
worden.
Ook een boven de brandende kamer gelegen
kaartenhut begon te schroeien. De schade
beperkte zich echter hoofdzakelijk tot de
koelinstallatie, hoe groot de schade echter
zal zijn kon men bij de Haarlemsche Scheeps
bouw Maatschappij nog niet zeggen.
Vermoedelijk ondervindt de aflevering van
het schip door dezen brand vertraging.
Hedenmorgen was men nog druk bezig met
het water te loozen. eerst als dit gebeurd is
zal men een grondig onderzoek kunnen in
stellen naar de schade die aan de Installatie
is toegebracht.
Nader deelt men ons nog mede dat deze
niet aanzienlijk ls.
De rijwieldiefstallen.
Een dief gearresteerd.
Door de politie te Pijnacker is van daar
naar het politiebureau te Haarlem overge
bracht een 24-jarige zeeman, woonachtig te
Amsterdam, die in het bezit was van een hee
renrijwiel, dat hij volgens zijn bekentenis op
28 dezer uit de gang van een perceel aan de
Kampervest had weggenomen. De man werd
in verzekerde bewaring gesteld en zou heden
aan de justitie worden voorgeleid.
In de afgeloopen week zijn hier dertien rij
wielen gestolen.
Bezoekt de Bollenvelden.
Er is nog veel schoons te bewonderen.
Al werden de vorige Zondagen gedoodverfd
als de officieele bollenzondagen, zij waren het
daarom nog niet, en wij kunnen nu een be
zoek of een herhaald bezoek nog dringend
aanbevelen. De hyacinten doen het nog prach
tig. de vroege tulpen bloeien volop en de
Mendel- en Triumphtulpen beginnen. Langs
Veenenburgerlaan. Pastoorslaan. Oude Beek,
enz. is het nu een feeëriek gezicht van werke
lijk bonte kleurenpracht.
De rondvaarten vallen buitengewoon in den
smaak.
PERSONALIA.
De heer G. C. Pool alhier heeft de Rijks
diploma's behaald als leeraar in het vak bloe
menteelt en in het vak bloemsierkunst.
Het is de eerste maal dat deze diploma's in
Nederland uitgereikt zijn. Eerder werden hier
voor nog geen examens gedaan.
Feestelijkheden in de stad.
Onze geliefde Kroonprinses Juliana viert
heden haar 29sten verjaardag!
Weliswaar is de temperatuur koud, maar dit
zal ook de Haarlemsche bevolking niet weer
houden, om dit feest van ganscher harte mee
te vieren, want zij neemt een heel groote
plaats in onze harten in.
De Vereeniging ..Koninginnedag" heeft dan
ook weer voor een aantrekkelijk programma
zorg gedragen.
Het begon al vroeg. Een muziekvereeniging
vertrok te half acht uit het Leidsche kwar
tier voor een muzikale wandeling. Dit bracht
met een de gewenschte opgewekte stemming
in de straten. Velen marcheerden mee. Hier
worden de feestelijkheden, zooals onze lezers
weten, georganiseerd door de Oranjevereeni-
ging „Prins Bernhard".
En te acht uur vertrok de muziekvereeni-
jing ..Apollo" voor de reveille. Het korps
bracht vroolijkheid langs de volgende route:
Stationsplein. Kruisweg. Kruisstraat, Bartel-
jorisstraat. Zijlstraat. Raaks. Jacobstraat.
Ged. Voldersgracht. Keizerstraat. Wilhelmina-
straat. Raamsingel, Groote Houtstraat. Doel-
straat, L. Lakenstraat. Wolstraat. Bogaard
straat. Barrevoetestraat, Botermarkt. Gier
straat. Gr. Houtstraat. Anegang. Veerstraat,
Klokhuisplein. Jansstraat. Jansweg, Sta
tionsplein.
Natuurlijk bleven de oranjeverenigingen
in Haarlem-Oost en Haarlem-West ook niet
achter. Te acht uur maakten de .Bpaarneba-
zuin" en de Padvinders Band een muzikale
reveille door het Oosten der gemeente en op
hetzelfde uur het Haarlemsch Fanfareorkest
„Kunstgenot" in Haarlem-Noord.
Te kwart voor tien marcheerde „Harmonie
Cresc/mdo" door de binnenstad.
In de ochtenduren waren er verder fees
telijkheden voor de kinderen, o.a. een
bioscoopvoorstelling in het Rembrandt Thea
ter voor de kinderen uit Haarlem-Oost en
spelen voor kinderen van 3—6 jaar in Haar
lem-West.
Te elf uur wandelden de muziekverenigin
gen ..De Spaarnebazuin" en ,A-Pollo" weder
om door de straten. En van twaalf uur tot
half één liet onze stads-beiaardier H. W.
Hofmeester weer volksliederen van het caril
lon der Groote Kerk hooren.
In Oud-Schoten werd vanmorgen negen uur
een kinderoptocht geformeerd; die vertrok
van de speelplaats van school 38 aan den
Rijksstraatweg naar het Maasplein, waar
rei-oefeningen en zangnummers tenbeste wer
den gegeven.
Ook verder op den dag zal het Juliana-
feest wel overal in de stad met groote opge
wektheid gevierd zijn.
ONTVLUCHTE GEVANGENE NOG NIET
GEPAKT.
De Amsterdamsche inbreker S., die Don
derdagmiddag kans heeft gezien uit het
Paleis van Justitie in de Janssstraat te ont
snappen, is nog steeds niet gepakt.
Engeland bemiddelaar tussclien
Duitschland en Tsjeclio-Sloivakije?
Fransche pers optimistisch gestemd over de
besprekingen met Engeland.
PARIJS. 30 April (Havas) De Fransche pers
is vrijwel unaniem optimistisch over de te
Londen gehouden besprekingen.
L'Ere Nouvelle acht waarschijnlijk, dat En
geland een poging zal ondernemen toenade
ring tusschen Duitschland en Tsjecho-Slowa-
kije tot stand te brengen.
Léon Bailby schrijft in Le Jour Echo de
Paris dat het bondgenootschap gesloten is.
Het staat niet op een geheim te houden stuk
papier, dat slechts op den dag der mobilisatie
zal worden opengevouwen. Het is voor het
aanzijn van geheel Europa geproclameerd.
Wladimir d'Ormesson schrijft in de Figaro,
dat, indien Duitschland, ondanks deze maat
regelen, voornemens zou zijn Tsjecho-Slowakije
te behandelen op een wijze, waarbij met voe
ten wordt getreden, wat het heiligste is in het
recht der staten en het menschenrecht, zou
onvermijdelijk waarom het te verhullen?
gebeuren, wat 24 jaar geleden ls gebeurd.
Stéphane Lauzanne <Le Matin ziet in de
houding van Chamberlain den wensch tot po
litieke toenadering tot het rijk tegen welke
politiek Daladier wel niet gekant zal zijn.
LAATSTE DIENST IN DE OUD-KATHOLIEKE
KEltK AAN DE KOKSTRAAT.
Zondag zal de laatste dienst in de oude
17de eeuwsche schuilkerk uit 1336 in de Kok
straat van de Oud-Katholieke gemeente ge
leid worden door pastoor C. F. Nieuwenhuy-
zen.
Het woord is aan
Talleyrand:
Hij denkt dat hij doof is.
omdat hij niet langer van
zich hoort spreken.
i Commentaar op Cha
teaubriand in diens
ouderdom, i
Duitsche pers verbitterd over
de „Fransch-Britsche Entente
Terugkeer naar de politiek der
bondgenootschappen geconstateerd.
„Economische chantage" in
Midden-Europa.
De Duitsche pers geeft uitdrukking
aan groote bitterheid over het nauwer
aanhalen der Fransch-Britsche En
tente en geeft vrijen loop aan haar
ergernis over de voorstellen tot groo-
tere aankoopen door Engeland van
goederen in Tsjecho-Slowakije en an
dere landen van Zuidoost-Europa. De
bladen publlceeren met groote op
schriften op de eerste pagina de be
richten over „het militaire Fransch-
Britsche pact".
De Lokalanzeiger schrijft: ..Alle Fransche
en Engelsche strijdkrachten zullen geconcen
treerd worden".
Bitter zet de Deutsche Allgemeine Zeitung
in een hoofdartikel onder het opschrift ..Dub
bele politiek van Chamberlain" uiteen, dat
men thans merkt, dat het opgeven van het
systeem der collectieve veiligheid Chamber
lain wordt Ingegeven „door de gedachte, dat
de mislukking van dit systeem gevolgd moet
worden door een terugkeer naar dc politiek
der bondgenootschappen". Wanneer Engeland
thans tot deze politiek terugkeert, is het waar
schijnlijk. dat het er alle consequenties van
bestudeerd heeft, zoo voegt het blad hieraan
toe, terwijl het er nog den nadruk op legt. dat
men van Engelschen en Franschen kant de
nauwere aanhaling van deze entente be
schouwt als „een algemeen militair bondge
nootschap. een soort van antwoord op den
Anschluss".
De Boersenzeitung bespreekt het Britsche
plan tot grootere aankoopen in Zuidoost-
Europa in een heftig hoofdartikel, waarbij het
zoo ver gaat te zeggen, dat dit economische
voornemen „chantage" vormt, en op dreigen
den toon uitspreekt, dat Duitschland de oo-
gingen zal weten te beletten om de kleine
buurstaten er toe te brengen druk tegen
Duitschland uit te oefenen. Ook de Politische
und Diplomatische Korrespondenz protesteert
tegen de gedachte aan grootere aankoopen
van Engeland in Tsjecho-Slowakije en Zuid
oost-Europa en tracht de kansen op succes
van dit plan als gering voor te stellen, terwijl
hij beweert, dat het plan Duitschland niet zou
kunnen beletten mede te werken op econo
misch gebied in Midden- en Zuidoost-Europa.
Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159
(Adv. Ingez. Med.)
CAFE-RESTAURANT
't
to. RUïNE v. BREDERODE
SANTPOORT
Gt'
van Haarlemsche Kunstenaars
Toegang VRIJ
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 20 PAGINA'S
oed voorbeeld doet goed volgen
Met plaatsen van een Groentje in Haar
lem's Dagblad was in 1937 alleen 46829
een goed voorbeeld, dat waard is gevolgd
te worden.
Het muziekkorps Apollo" vertrok heden
morgen acht uur van het Stationsplein voor
dc reveille.
In het schip „Nora" heeft brand gewoed. 1
De Eerste Kamer heeft de onderwijsbe-
begrooting aangenomen 3
j Tsjecho-Slowakije aan de orde op de Lon-
dcnsche conferentie. 4
Bij een luchtgevecht boven Ilankau zou
den 1000 dooden gevallen zijn. 4
Bioscopen. 14
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Onderzoek inzake Oss. 1
I'. v. d. Hem: Voorjaar in Holland's tuin 3
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Na
tionale gedachte in Zwitserland ver
sterkt. 4
B. K.: Wat doet U in uw vrijen tijd? Acteur
en reisleider.
K. de Jong: Leerlingenuitvoering Haar
lem's Muziekinstituut 8
Dr. E. van Raaltc: Ministers en Kamer. 8
Van onzen Stockholmschen correspondent:
De Stockholmsche Lente. 8
Damrubriek. n
I II. D. Vertelling: De donkerroode tulpen. 12
J. B. Schuil over: De Ebbenhouten Olifant. 12
Van onzen Berlijnsehen correspondent:
I Uiennood in Duitschland. 12
C. J. E. Dinaux: Zonderlinge Levens. 13
J. H. dc Bois: Litteraire Kantteekeningcn. 13
v. II.: De Stervende Zwaan. gestorven. 14
Financieel-Economiseh Weekoverzicht: De
Engelsche belastingvcrhoogingcn en
haar gevolgen. 15
l)e Burgerlijke Stand van Haarlem ia op
genomen op 13
