UILTJE
Minister Slotemaker loodst zijn
begrooting in veilige haven.
VOORJAAR IN HOLLANDS TUIN
ZATERDAG 30 APRIL 193S
HAARLEM'S DAGBLAD
3
EERSTE KAMER
Sociaal-democraten en Nat. Socialisten tegen.
DEN HAAG Vrijdag.
De hoogleeraar Woltjer (a.r.) leed aan
professorale verstrooidheid. Hij dacht blijk
baar. dat hij deel uitmaakte van de Tweede
Kamer en niet van de Kamer van revisie, waar
een redevoering van IV2 uur als hij hield vol
komen misplaatst was. Zelfs zijn mede-hoog
leeraren leken hem niet meer ernstig te nemen
en den voorzitter was het aan te zien, dat ook
hem gelijk de verdere Kamer zulk een
breedsprakigheid thans meer dan ooit mis
haagde.
Het begon met een politiek-staatsrechtelijke
kritiek op de heeren aan de overzijde van het
Binnenhof, die in December j.l. volgens den
a.r. spreker de fout hebben begaan, bovenal
wegens de kwestie van de leerlingenschaal
tegen de begrooting van Minister Slotemaker
te stemmen. Niet bij dezen bewindsman lag
de eventueele fout, maar bij het kabinet-in-
zijn-geheel, dat wegens zijn inzichten omtrent
't algemeen financieel beleid verlaging van
de leerlingenschaal onaanvaardbaar had ge
acht. Overigens achtte Prof. Woltjer ook op
zichzelf de klacht i.z. de te groote klassen
overdreven.
Een ander thema door spr. aangeroerd was
het feit, dat onze gansche onderwijswetgeving
op compromissen berust, te beginnen met
tegenwoordige nummering art. 200 van de
Grondwet. Het groote labyrinth van wetten
werd hierop door den hoogleeraar doorloopen
door vervolgens een statistiek voor te dragen
over de veelvuldige wijzigingen die onze on
derwijs-wetten in den loop der jaren onder
gaan hebben.
Na zich tegen afschaffing van 't Grieksch
op de gymnasia en voor de ware klassieke op
leiding te hebben uitgesproken kwam spr. via
wenschen i.z. het Academisch Statuut (ver
dubbeling daarvan wenschte hij) bij zijn ver
langen omtrent een technische herziening van
alle onderwijswetten in onderling verband te
recht. Tenslotte betoogde hij o.m. dat de
schoolstrijd weer om den hoek komt kijken bij
pogingen om die invloeden bij de onderwijs
opleiding te doen gelden.
Vóór de Minister na de koffie-pauze aan het
woord kwam, klaagde Mr. Briët (a.r.) over
't feit. dat de school te veel aan opvoeding
doet. hetgeen z.i. n.l in het huisgezin hoort te
geschieden, over de vele fouten in taal en stijl
en over 't slechte schrift der scholieren, terwijl
hij verder o.m. tegen overlading van 't leer-
program opkwam.
Minister Slotemaker de Bruine kan
Prof. Barge niet toegeven, dat de huidige toe
stand van de neurologische en psychiatrische
kliniek te Leiden absoluut onvoldoende is.
maar wel wil hij verklaren, dat wanneer het
eenmaal mogelijk is verbetering zal dienen
in te treden. Mr. de Rijke kreeg te hooren,
dat de Utrechtsche hoogleeraar Prof. Min-
nert geen lid is van de communistische partij
of eenige daaraan verwante organisatie. En
verder kon de Minister den hoogleeraar niet
veroordeelen wegens een door dezen gehou
den gebalden vuist als reactie op een hem
verontwaardigd gemaakt hebbende fascisti
sche demonstratie. Tegen den heer Sikkes
trachtte de minister allerlei bewijzen aan te
voeren, ook in verband met wat er gezegd
was over de zgn. concentratiewet, dat het
hem aan energie heusch niet ontbrak en dat
hij ook wel degelijk allerlei in 't belang en
ten nutte van 't onderwijs bereikt had. Een
gevoel van bevrediging gaf den Minister, dat
in 't algemeen sinds hij nu 3 jaar de onder-
wijsportefeuille beheert, de goede sfeer tus-
schen openbaar en bijzonder onderwijs weer
is gaan herleven. Uit de begrootingscijfers
blijkt voorts, dat er dit jaar meer wordt, uit
gegeven en gedaan dan in 1937, zoodat hij.
Prof. Slotemaker de Bruine, dan toch wel
wat in den Ministerraad vermocht te berei
ken. Waar blijft, dat ook deze Minister bij
Onderwijs streeft naar zuinigheid, maar
dat is kabinetspolitiek en dat geldt nu juist
o.a. voor de kwestie van de leerlingenschaal.
Daarover had men dus bij 't algemeen be-
grootingsdebat dienen te spreken. Met zijn
collega's acht deze Minister een solied be-
grootingsbeleid noodzakelijk, juist met het
oog op de cultureel-paedagogische en de so
ciale voorzieningen, die anders op den
langen duur het eerst de kinderen van de
rekening zullen worden.
Wijziging van de leerlingenschaal kan men
alleen verdedigen op paedagogische gronden
en niet om meer onderwijzers te werk te kun
nen stellen zoo betoogt de Minister, aange
zien er verhoudingsgewijs werkelijk niet zoo
veel werklooze onderwijskrachten daardoor
aan den arbeid zouden kunnen gaan. Thans
is 't geld er niet voor herstel van de schaal
van 1923.
Maar gelukkig heeft de Minister een mil-
lioen ter beschikking om de excessen tegen
te gaan. Daarbij wordt geval voor geval be
keken. In 't algemeen zal de capaciteit van
't gebouw 'n rol spelen bij het hanteeren van
art. 56, tweede lid en voorts zal de Minister
van de hem daarin toegekende bevoegdheid
tot. wegneming van „excessen" als het aantal
kinderen plotseling zeer gaat verschillen. On
geveer 700 boventallige leerkrachten zal men
aldus aanstellen. Omzetting van de 3-jarige
ambachtsscholen noemde de minister harde
noodzaak.
De heer Slotemaker de Bruine zal nog eens
bekijken of 'n technische herziening der L.
O.-wet gewenscht is.
Wat het „tuchtrecht" aangaat is de Minis
ter ook nu nog niet van de wenschelijkheid
eener wettelijke regeling dien omtrent over
tuigd.
We vernamen verder, dat het Grieksch op
'l gymnasium blijft, dat de regeling van de
collegegelden inderdaad niet ideaal, doch 't
kan niet anders tengevolge van de finan-
cieele noodzaak.
Den rijkdom van ons volk, ons nationale
bezit, moeten we handhaven en dus dient
men zich niet te keeren tegen de vrijheid
ook voor de onderwijskrachten op 't stuk
van geestelijke, godsdienstige en politieke
verscheidenheid. Verkeerd ware dan ook on
derwijskrachten te verbieden 'n politieke ge
dachte aan te hangen.
Van doodelijke uniformiteit bij ons onder
wijs is in 't geheel geen sprake. Overigens is
waakzaamheid tegen overlading wel ge
wenscht. En dat geldt zeker voor 't gymna
sium. Bij het komende wetsontwerp hoopt de
Minister verbetering aan te brengen wat aan
gaat het te veel aan vakken op verschillende
inrichtingen van voorbereidend hooger en
middelbaar onderwijs.
De gedachte dat onze leerkrachten beter
paedagogisch voorbereid moeten worden is
meer dan 'n eeuw oud. Men vindt haar terug
in 'n ontwerp-Terpstra, dat de Minister 't
Staatsblad hoopt te kunnen binnenloodsen.
Bij de toelating tot Hoogere Burgerscholen en
gymnasia zal men naar betere selectie dienen
te streven doch men kan de ouders zelf ten
slotte niet dwingen er van af te zien, dat ze
hun uil 'n valk meenen te zijn. Mr. de Rijke
kan gerust wezen; met hem veroordeelt de
Minister 'n intellectualisme, waar men alleen
zou letten op 't verstand en niet op karakter
noch op lichaam. De vraag is echter wat men
onder karakter verstaat.
Mr. Briët kreeg te hooren, dat er wat meer
aan onderwijs in vaderlandsche geschiedenis
gedaan zal moeten woroen, waarna de Mi
nister opmerkte dat de zedelijke krachten pas
van beteekenis zijn als ze in buitenaardsche
sfeer wortelen. Daarom zoo gaf de Minister
aan Mr. de Rijke te verstaan moet er volle
vrijheid zijn voor doorwerking van de reli-
gieuse opvattingen bij 't onderwijs. Met aan-
teekening, dat de s.d. en de nat. soc. fracties
tegen waren, ging de begrooting er z. h. st.
door.
E. v. R.
Kroonprinselijk Paar van Dene
marken naar Nederland.
Tegenwoordig bij de huwelijksplechtigheid te
Doorn.
Uit Kopenhagen, 29 April: Kroonprins
Frederik en zijn gemalin Prinses Ingrid zul
len van avond naar Berlijn gaan, teneinde
tegenwoordig te zijn bij het huwelijk van
prins Louis Ferdinand van Pruisen en groot
vorstin Kira. Het kroonprinselijk paar zal
vermoedelijk Dinsdagavond, tezamen met de
Koningin, die reeds in Duitschland vertoeft,
naar Kopenhagen terugkeeren.
In elke prijsklasse
opvallend goed!
Door tallooze rookers wordt het
dagelijks dankbaar erkend: Uiltje
is een sublieme sigaar! Hoevele
kenmerken, die 't hart van den
rooker verheugensmetteloos
witte brand; gelijkmatig, gaaf
dekblad; verrukkelijke geur;
zachte, volle smaak! Neemt U
de duurdere of de goedkoopere
soorten - Uiltje geeft het zuiverst
rookgenot! Vraag Uw leverancier:
(Adv. Ingez. Med.)
Ex-keizerin van Abessynië naar
Europa.
De oud-keizerin van Abessynië is te Jeru
zalem naar Europa scheep gegaan om daar,
naar men meent, haar laatste kroonjuweelen
te verkoopen.
MOTORONGELUK MET DOODELIJKEN
AFLOOP.
Vrijdagavond kwam de 40-jarige motorrij
der H. C. Hesseling, wonende te Middelhui!,
in snelle vaart naar Zoutelande gereden. 3ïj
het dorp kwam hij in botsing me; de vracht
auto van een slager uit Westkapelie, welke
botsing zoo hevig aan kwam, dat H. een sche
delbreuk opliep en spoedig daarna overleed.
p V/N-H V R.I-* 2-tA.
De burger: Hij kom! weer mooi in 't blad
Weer een speelhuis in Den Haag
gesloten.
Vrijdagmiddag te ruim 6 uur heeft de
Haagsche politie opnieuw een succes kunnen
boeken in haar strijd tegen de speelholen in
de residentie.
Reeds geruimen tijd bestond bij haar het
vermoeden, dat in het perceel Wagenstraat
155 een speelgelegenhcid was gevestigd en,
nadat de noodige voorbereidingen waren ge
troffen. is Vrijdag overgegaan tot een inval
in het bewuste perceel.
Terwijl een inspecteur zich met 11 recher
cheurs in de omgeving had opgesteld, is een
andere inspecteur, vergezeld door een re
chercheur. het pand binnengegaan, en heeft
daarbij kunnen constateeren. dat er inder
daad werd gespeeld. Al het vocgokken be-
noodigde materiaal was aanwezig en 12 be
kende hazardspelers werden door de binnen-
treder.den te midden van hun spel volkomen
verrast.
De aanwezigen werden met den revolver be
dreigd. en nadat om assistentie was gefloten,
verschenen de buiten wachtende politieman
nen eveneens ten tooneele.
Alle spelers werden in arrestantenwagens
naar het hoofdbureau van politie overgebraent,
waar zij aan een verhoor werden onder
worpen.
Na dit verhoor zijn de „goklustigen" weder
op vrije voeten gesteld.
Vergeefsclie colportage-loclit naar
Oss.
N. S. B.-crs werden niet in dc gemeente
toegelaten.
Vrijdagmiddag poogde de N. S. B. met circa
150 man in Oss te colporteeren. 's Morgens
had de N. S. B. uit Nijmegen aan den burge
meester bericht gestuurd, dat zij van twee
tot vier uur zouden komen, met verzoek be
scherming te garandeeren, zonder mede te
deelen met hoeveel man zij zouden komen.
Dc burgemeester van Oss telegrafeerde als
als antwoord, dat hij. gebruikmakend van zijn
bevoegdheid ex art. 219 gemeentewet, aan on-
gewenschte vreemdelingen het verblijf in zijn
gemeente ontzegde.
Dit telegram is om 11.25 uur aan den pro
pagandaleider te Nijmegen bezorgd.
Met het oog op de verwachte komst der N.
S. B.'ers waren door justitie en politie de noo
dige maatregelen getroffen. Circa 150 N. S. B -
ers werden Vrijdagmiddag buiten Oss gehou
den. Zij kwamen blijkens de autonummers uit
Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Gel
derland.
Ordeverstoringen hebben, dank zij de ge
troffen maatregelen, niet plaats gehad. De
N. S. B.-ers hebben zich heel kalm over de ge
meentegrens laten leiden en bleven tot vier
uur by elkaar op het grondgebied van Heesch.
Circa 200 personen uit Oss werden op flinken
afstand gehouden, zoodat zij de vreemdelin
gen zelfs niet konden beroepen.
Opgemerkt wordt, dat het eolportageverbod
aanvangt op door de weeksche dagen, uitge
zonderd 's Zaterdags, om vier uur. De NS-B.
had tot 4 uur willen colporteeren.
Kunstenaars der „Nieuw Amster
dam" huldigen den heer
De Monchy.
Album met schetsen aangeboden.
Op de nieuwste aanwinst van onze Neder-
landsche vloot, het imposante vlaggeschip
der HollandAmerika, lijn. de „Nieuw-Am-
sterdam". heeft Vrijdagmiddag een korte,
doch treffende plechtigheid plaats gehad
De kunstenaars, die door hun werk aan dit
trotsche zeekasteel zooveel relief hebben ge
geven. hebben de sympathieke gedachte ge
had, uiting te willen geven aan hun gevoelens
van dankbaarheid jegens hem, aan wiens ini
tiatief het te danken is, dat zij in de gelegen
heid zijn gesteld hun gaven te ontplooien bij
de schepping van het kunstwerk, dat thans
als Nederlands grootste schip met zijn fraaie
interieuren ieders bewondering afdwingt.
Tot dit doel was Vrijdag door hen een thee
georganiseerd, waarbij ook de directie van de
Holland—Amerika lijn was uitgenoodigd.
Nadat de kunstenaars, die vergezeld waren
van hun dames, nogmaals de resultaten van
hun arbeid in oogenschouw hadden genomen,
verzamelden allen zich te vier uur in de
comfortabele lounge van de eerste klasse.
Daar werd het woord gevoerd door den lieer
H. Tli. Wijdeveld. die wees op den giganti-
schen arbeid, welke de bouw van de Nieuw-
Amsterdam van de directie verlangd heeft en
nog steeds vergt.
Spr. wees erop, dat het den heer W. H. de
Monchy gelukt is zestig kunstenaars in har
monie te brengen. Daarvoor zijn die kunste
naars hem in hooge mate dankbaar en als
blijk van die dankbaarheid hebben zij een
aantal schetsen verzameld in een groot al
bum,. dat zij den heer Monchy aanbieden.
Onder luid applaus werd dit album daarop
binnengedragen en aan de heer De Monchy
overhandigd.
