Haarlem's Dagblad
Overlading
bij het M.O.
De eerste kers.
Een nieuw Postkantoor te
Heemstede.
Het belangrijkste
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN KOBEK'l PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 3 Mei 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstaricven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes rie rubriek.
55c Jaargang No. 16829
Uitgave Lourens Coster. Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Er is weer eens een onderwijs-debat in de
Eerste Kamer geweest en bij die gelegenheid
heeft mr. Briët betoogd dat men allerlei daar
toe niet bekwame leerlingen het middelbaar
onderwijs wil laten volgen. Een onderwijs-
expert komt in een hoofdartikel in de Nieuwe
Rotterdamsche Courant tegen deze zienswijze
op. Hij geeft toe dat het huidige M. O. voor
een groot deel der leerlingen zwaar, zoo niet
te zwaar is. Maar hij heeft een kleine enquête
onder zijn eigen leerlingen gehouden die hem
heeft aangetoond, dat de methode van onder
wijs bij het M. O. ondeugdelijk is geworden.
En hij zegt erbij dat velen van zijn beroeps-
genooten dit volkomen met hem eens zijn. Mr.
Briët is er naast als hij denkt dat de steeds
grooter wordende moeilijkheden bij dit onder
wijs in de eerste plaats te wijten zouden zijn
aan ondeugdelijkheid van het „levende ma
teriaal", waarmee de leerlingen worden be
doeld. De oorzaken van die moeilijkheden
schuilen voornamelijk in het leerplan en in
de methode van werken.
In Haarlem's Dagblad hebben wij in den
loop der jaren meermalen een dergelijke over
tuiging omtrent het M. O. (die deels ook voor
het voorbereidend hooger onderwijs geldt) tot
uiting gebracht, daarbij de meeningen van
vaklieden citeerend. Er is natuurlijk in de
klingen der onderwijsmenschen zelf al heel
wat over te doen geweest. Maar behoudens
kleine wijzigingen, zoo hier en daar, ver
andert er in den toestand niets. De foutieve
methoden, door zoovelen gebrandmerkt, blij
den rustig voortbestaan.
Ik mag eraan herinneren dat indertijd ge
sprekken met onderwijs-deskundigen ertoe
leidden op deze plaats er de aandacht op te
vestigen, dat de overlading met leerstof steeds
toenam en dat het inpompen-van-kennis ge
combineerd met de jacht-op-cijfers het ge
volg had dat den leerlingen geen voldoende
gelegenheid werd gegeven voor zichzelf te
leeren werken en voor zichzelf te leeren den
ken. Een Leidsche hoogleeraar liet zich toen
in zeer trieste bewoordingen uit over de
capaciteiten van de nieuwe hoeveelheden stu
denten die hij telken jare onderhanden
kreegofschoon velen hunner, prompt
volgepropt met kennis, daarvoor hooge cijfers
gekregen hadden. Hij verklaarde dit laatste
uit het zeer groote receptiel vermogen, uit de
bijzondere elasticiteit van kinderhersens.
Maar tot zelf nadenken over het geleerde, tot
combineeren van feiten en trekken van eigen
conclusies, tot zelf werken waren er z.i. maar
zeer weinig gekomen.
De schrijver die thans in de N.R.Ct. aan
het woord is blijkt niet optimistischer dan
mijn Leidsche hoogleeraar. Hij heeft het
slechts over andere aspecten van de zaak.
Ook hij stelt overlading vast. Die zoekt hij
niet in het aantal der thans onderwezen
vakken, die hij alle noodig acht, maar in de
voortdurende toeneming van de leerstof.
Evenals een mijner vroegere informators ver
klaart hij daarbij dat de moderne leeraar
quantitatief veel meer kennis bezit dan zijn
voorganger van dertig jaar geleden, dat het
begrijpelijk is dat hij zijn leerlingen zooveel
mogelijk kennis tracht bij te brengen maar
dat het gebiedende eisch is de leerstof te be
perken. „Wij moeten terug", zegt hij, „naar
een leerplan van zoodanigen omvang dat een
middelmatige leerling met plichtebetrach-
(Op de veiling te Honselersdijk
zijn de eerste kersen aangevoerd
en voor vijf cent per stuk verhan
deld.)
Vijf centen voor één enkle kers,
Dat is een thema voor een vers,
Wel heb ik van m'n leven;
Wie. of hij nog zooveel bezit.
Haalt het nou in zijn kersepit,
Om dat ervoor te geven.
En dat 's dan nog de veiling maar,
Een plaats dus, waar de handelaar
En niet de smullers koopen.
Die kers moet weer verkocht met winst
En zal in prijs dan. op z'n minst,
Wel naar een duppie loopen.
Ik denk maar, als ik zooiets lees:
Eén knikkertje van sappig vleesch
En nog een pit, een groote;
Een zuig, een slik, en 't is voorbij,
Dat 's voor zoo'n dure lekkernij,
Wat al te snel genoten.
Maar, dit is nog maar een begin,
De Betuwe staat alweer in
Zijn kersenbloei te prijken;
Straks komt de groote kersenvloed,
Die tot een prijspeil dalen doet,
Voor ons ook te bereiken.
Eén pit, één knikker en één steel,
Daarvoor is mij vijf cent te veel,
Maar later zal ik smullen;
Als ze voor een paar stuivers slechts,
Mijn beide handen, links en rechts,
Met malsche kersen vullen.
P. GASUS.
TREINONTSPORING IN BELGIë.
Zondagavond is de trein Oostende-Brus-
sel-Bazel op twee kilometer afstand van het
station Lavaux ontspoord. Alle wagons zijn
uit de rails gesprongen. Niemand werd bij het
ongeluk gedood of gewond.
Mr. dr. A. baron Röell verlaat eind
dezer week de Maria-Stichting.
De Commissaris der Konnigin in
Noord-Holland mr. dr. A. baron Röell,
is thans in zooverre hersteld van het
hem op 1 Maart j.l. overkomen onge
val, dat hij aan het einde van deze
week de Maria-Stichting hoopt te ver
laten. Omstreeks half Mei rekent hij
dan al zijne functiën weder te kun
nen hervatten.
Tot zijn leedwezen zal hij echter
nog niet kunnen deelnemen aan de
feestelijkheden in het Concertgebouw
op 6 en 7 dezer en dus ook niet het
woord kunnen voeren bij de officieele
receptie op laatstgenoemden datum.
Het tegenwoordige is geheel noodig
voor de automatische telefoon.
Het Postkantoor aan de Raadhuisstraat te
Heemstede is eigendom der gemeente. Toen
het groeiende Heemstede indertijd behoefte
had aan een flink Postkantoor, heeft de ge
meente dit laten bouwen waarna het in huur
gegeven werd aan de P. T. T. Daarin
zal nu in de naaste toekomst verandering
gebracht worden. Het gebouw is namelijk in
zijn geheel noodig voor den dienst van de
automatische telefoon, die zich sterk uit
breidt en steeds meer ruimte in beslag neemt.
Daaro1 1 is in beginsel besloten het gebouw
van de gemeente te koopen om het daarna
geheel voor de Telefoon te bestemmen.
Dan moet er natuurlijk een nieuw Post
kantoor komen. Er is veel kans dat daarvoor
aangekocht zal worden een huis met grooten
tuin aan het Raadhuisplein, dat al eenigen
tijd onbewoond is, welk pand dan natuurlijk
verbouwd zal moeten worden. Een beslissing
is binnenkort te verwachten.
Sjansi binnenkort geheel door de
Japanners ontruimd?
Tenzij aanzienlijke versterkingen
worden gezonden.
Japanners melden Kiangsoe le zijn
binnengerukt.
Van Chineesche zijde wordt uit
Hankan gemeld, dat herhaadle aan
vallen der Japanners in Zuid Sjantoeng
afgeslagen zijn en dat de Chineesche
linie, die Taiertsjwang bewaakt .in
tact is gebleven.
Voorts maken de Chineezen melding
van successen in Sjansi. Zij voegen
hieraan toe, dat, tenzij de Japanners
versterkt worden, zij gedwongen zul
len zijn geheel Sjansi te ontruimen
Aan den anderen kant meldt een
Japansch communique uit Peiping.
dat de Japansche troepen de pro
vincie Kiangsoe zijn binnengerukt uit
Zuid-Sjantoeng en Hoesjan, op 25 mijl
ten noorden van den Loenghaispoor-
weg. bezet hebben. Verder naar het
oosten heeft een andere afdeelins
Japansche strijdkrachten zich mees
ter gemaakt van Matausjen. op vijf
mijl ten westen van Tangstjen.
'ransche bommenwerper neer
gestort in Joego-Slavië.'
e vijf leden der bemanning slechts lichi
gewond.
Maar pas thans bekend geworden is, is Za
t rdagmiddag een Fransch bombardements
vliegtuig, dat op weg naar Roemenië was, i:
Neder-Krain neergestort. De uit vijf perso
nen bestaande bemanning werd slechts licht
gewond, doch de machine werd volkomen
vernield.
Prins Louis Ferdinand en Groot
vorstin Kvra te Doorn.
Ex-kroonprins bij de bruiloftsgasten.
AMERSFOORT, 3 Mei. Met den
D-trein uit Berlijn, die om 8.25 uur
alhier ariveerde, zijn vanochtend aan
gekomen prins Louis Ferdinand van
Hohenzollern en grootvorstin Kyra
van Rusland, die morgen op huize
Doorn kerkelijk in den echt zullen
worden verbonden, nadat het burger
lijk huwelijk gisteren te Potsdam was
voltrokken.
Tot het gezelschap van het bruidspaar, dat
uit ongeveer 25 personen bestond, behoorde
ook de Duitsche ex-kroonprins.
Op het station waren ter begroeting aanwe
zig twee hooge functionarissen van Huize
Doom. de kolonel van de marechaussee. D.
van Houten, alsmede de stationschef, de heer
J. Houtman.
In een tiental auto's vertrok het gezelschap
vooraf gegaan door een motorbrigade van de
marechaussee, naar Doorn.
Burgerlijk huioelijk te Potsdam
voltrokken.
In het slot Ceciliënhof te Potsdam is gisteren
het burgerlijk huwelijk voltrokken tusschen
prins Louis Ferdinand en grootvorstin Kyra.
Na het burgerlijk huwelijk werd het huwelijk
volgens den Grieksch-othodoxen ritus inge
zegend.
De plechtigheid werd bijgewoond door den
vroegeren kroonprins en zijn gemalin, prins
Eitel Friedrich, prins Adalbert en zijn gema
lin, prins August Wilhelm en prins Oskar. Ver
der de grootvorsten Dimitri, Wladimir en Kyrill
van Rusland, de koningin van Denemarken
met den kroonprins van Denemarken en zijn
gemalin, koning Ferdinand van Bulgarije, en
anderen.
Engeland en Japan sluiten een
douane-overeenkomst.
Regeling voor Noord-China getroffen.
LONDEN. 3 Mei:
In een tegelijkertijd te Londen en te Tokio
gepubliceerd communiqué, wordt de overeen
stemming tusschen Engeland en Japan be
kend gemaakt ten aanzien van douane-kwes
ties in Noord-China. Onderhandelingen, zijn
sedert Februari gevoerd door den ambassa
deur van Groot-Brittannië en den vice-
minister van buitenlandsche zaken van Japan.
De in het communiqué vervatte bepalingen
vormen voor de Britsche regeering den besten
waarborg, dat het mogelijk zal zijn de belan
gen te behartigen van de houders van door
China in het buitenland uitgegeven obligaties,
welke door douane-ontvangsten beschermd
zijn en daarmede het crediet van China te
helpen handhaven.
Bepaald is, dat alle inkomsten, welke ge-
ind worden door de douane in elke Chinee
sche haven, die door de Japanners is bezet, bij
de Yokohama Speciebank gedeponeerd zullen
worden. Uit deze deposito's zullen quota's voor
buitenlandsche leeningen overgemaakt wor
den aan den inspecteur-generaal der douane,
ten einde volledig den dienst der buitenland
sche leeningen en der schadeloosstellingen,
die gegarandeerd worden door de douane
inkomsten te verrichten.
Naar verluid zullen de Vereenigde Staten
en Frankrijk geen bezwaren maken tegen de
tijdelijke toepassing van deze regeling.
Een partijtje poker.
De Daily Telegraph verneemt uit Los Ange
los. dat een Britsche toerist, zekere Clifton,
die verleden week met poker 30.300 pond ster
ling heeft verloren, van de rechtbank hijdelijk
order heeft ontvangen de betaling van twee
chèques. die hij den winnaars gegeven had.
tegen te houden.
Een der winnaars is Lew Brice. een broer
van de comédienne Fanny Brice. Clifton be
schuldigt Brice en vier andere spelers er van
te hebben geprobeerd het geld met knoeierij te
verkrijgen
Vrijdag zullen allen voor den rechter moe
ten verschijnen.
Clifton beweert een bedreiging te hebben
ontvangen, nadat hij zijn aanklacht had inge
diend. De man is nu onder bewaking gesteld.
Niet meer bezorgen na zos uur.
Actie van de transportarbeiders.
Door de afdeeling Haarlem van den Cen-
tralen Bond van Transportarbeiders werd
Maandagavond met de vakgroep Loop- en
Pakhuispersoneel vergaderd welke bijeenkomst
tevens de vakgroeps-jaarverdadering was.
Na de opening door den voorzitter, den
heer J.Hartman, werd door den heer A. Mars
een overzicht gegeven van de verrichtingen
over het afgeloopen jaar en verder werd door
spreker de actie van „Niet meer bezorgen na
zes uur" behandeld, waarbij hij er de aandacht
op vestigde dat thans deze actie gevoerd
word in samenwerking met den Algemeenen
Nederlandsche Bond van Handels- en Kan
toorbedienden.
Door de organisatie is reeds eenigen tijd ge
leden verbinding gezocht met de diverse win-
keiiersvereenigingen. teneinde hun met de
actie in kennis te stellen en zoo mogelijk
hun medewerking te verkrijgen; is het de taak
om het publiek behoorlijk in te lichten. Maar
al te veel komt het voor dat men er op staat
dat het gekochte of bestelde nog denzelfden
avond bezorgd moet worden terwijl dit net,
zoo goed den volgenden dag kan geschieden.
Maar de bezorger had er een laten avond door
en daar wordt veelal in het geheel niet bij
gedacht. Daarom hebben hebben de besturen
besloten een manifest tot Haarlem's inge
zetenen te richten, welk manifest in 34.000
exemplaren zal worden verspreid.
De vergadering gaf uiting aan haar in
stemming met hetgeen reeds door het be
stuur inzake deze actie was verricht en het
geen nu op het programma staat en besloot
met alle kracht deze actie te zullen steunen.
Voorts werd besloten het vakgroepbestuur bij
acclamatie opnieuw candidaat. te stellen en
werden de heeren J. Hartman, J. Kruup en J
P. Stevenhagen herkozen.
Het woord is aan
Wijnaendts Francken:
Het is het onnoodige en over
bodige, dat de grootste be
koring geeft aan ons leven
en voor veler ziel datgene is,
waar wij het minst buiten
kunnen.
Hitier op Italiaansclien bodem.
Vanmorgen den Brenner gepasseerd.
(Zie ook pag. 4).
INNSBRÜCK, 3 Mei (Havas-AJfP.)
De trein, waarmede Hitier op weg is
naar Rome, passeerde hedenmorgen
om 8 uur 01 de Duitsch-Italiaansche
grens aan den Brenner. Het station
was versierd met Hctorenbundels en
Duitsche vlaggen.
Op het oogenblik dat de trein het
station binnenreed weerklonk het fas
cistenlied. Een speciale missie onder
leiding van den Hertog van Pistoia
heeft namens den „Koning van Italië
en keizer van Abessynië" den führer
verwelkomd.
Een andere missie, onder leiding
van Starace, was door Mussolini af
gevaardigd.
Manifest van
gouverneur van Rome.
ROME, 3 Mei (Stefani). Ter gelegenheid
van het bezoek van Hitier aan Rome heeft
de gouverneur der stad het volgende mani
fest doen pub'iceeren:
.Romeinen, vanavond zal de führer in de
stad aankomen. Groet met volle geestdrift
den leider van het groote Duitschland, dat in
beslissende uren aan het fascistisch Italië
het tastbare bewijs van zijn solidariteit heeft
gegeven. Geeft uiting aan uw vriendschappe
lijke gevoelens, teneinde de banden van
vriendschap der twee groote volkeren, die
gemeenschappelijke belangen en idealen te
te verdedigen hebben en zich vereenigd ge
voelen door het hechte voornemen den vrede
te dienen, nog steviger te maken".
Spanning te Sjanghai gewekeu.
Britsche en Japansche troepen terug
getrokken.
Reuter meldt uit Sjanghai, 2 Mei
(A.N.P.) De spanning Is afgenomen
nadat de Britsche troepen en de Ja
pansche gendarmen van den Nan-
king-Road waren teruggetrokken.
De Engelsche en Japansche militaire
autoriteiten waren daarover tot over
eenstemming gekomen.
Werkloosheid te Haarlem.
De daling gaat langzaam.
In de afgeloopen week verminderde het
aantal werkloozen te Haarlem met 43. De
zelfde week van 1937 gaf een verlaging van
147.
Het blijkt, dat de sterke verlaging
die verleden jaar in April geconsta
teerd werd, nu in Maart gekomen is,
terwijl April teleurstelling bracht.
Daardoor levert het voorjaar 1938 als ge
heel geen gunstiger beeld dan ln 1937. Het
aantal werkloozen te Haarlem, dat nu 5348
beloopt, is nog slechts 213 lager dan om de
zelfden tijd in 1937, maar 935 lager dan in
1936.
roentjes in Haarlem's Dagblad en
succes vormen een ondeelbaar begrip.
Profiteer er ook op Uw beurt van.
HEDEN: 12 PAGINA'S
pag.
Te Heemstede komt een nieuw postkantoor, l
Te Rotterdam zijn Maandag twee arbeiders-
door het omvallen van een bok ge
dood; een derde werd zwaar gewond. 3
l)e Koningin heeft te Missingen een borst
beeld van Prins Hendrik onthuld. 3
De Spoorwegen verleggen het goederen
vervoer geheel naar den nacht. 3
Het Engelsche Lagerhuis heeft met 316
tegen 108 stemmen het beleid der regee
ring goedgekeurd. 4
llitler naar Rome vertrokken. 4
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Overlading bij het M. O. 1
Mr. E. Elias: Haagsche Heeren. 3
Speciale correspondentie uit Rome: Rome
veranderde van uiterlijk. 4
II. D. Vertelling: De schutting. (j
Van onzen Londenschen correspondent:
Dc Jobstijding van minister Simon. 7
l. B. Schuil over „Rasmus, dc wonder
dokter". JQ
De Burgerlijke Stand Yan Haarlem is op
genomen op 9
ting, zonder overdreven inspanning buiten
de schooluren, de klassen kan doorloopen".
Dit is gezonde, zakelijke taal die tot veler
hart zal spreken. En men wordt bijna geest-
driftig over dezen onderwijsman als hij be
toogt dat het mogelijk is het M.O. te verbe
teren zonder dat het een cent kost en zonder
dat er leeraren bij ontslagen worden, het
geen de werkloosheid maar weer zou ver-
graoten
Ik geloof zelfs dat deze man gelijk heeft.
Maar mijn geestdrift breekt niet los, want zoo
langzamerhand weten we wel dat het nog ge
makkelijker is in crisistijd een uitgave te ver-
hoogen, en veel gemakkelijker personeel te
ontslaan, dan door verouderde opvattingen
heen te breken en een nieuwe geest in som
mige kringen te doen ontwaken.
Er zijn ettelijke rectoren, directeuren en
leeraren, plus ongetwijfeld vele professoren,
die met de bezwaren tegen het huidige on
derwijs instemmen, maar zij hebben de be
slissing niet in hun macht. En als het over
vermindering van het aantal Vakken zou
moeten gaan, of over vermindering van het
aantal uren voor bepaalde vakken, zouden
velen hunner onmiddellijk in strijd met
elkaar raken. Dat is al vaak genoeg geble
ken.
De verouderde inzichten van een kleine
groep gewichtige -nderwijslieden houden
blijkbaar herziening, eperking van leerplan
en leerstof, stevig tegen. En intusschen gaan
die voort met zich uit te breiden en ergeren
steeds meer denkende ouders van M.O.-leer
lingen zich aan de cijfer- en examen-jacht,
die in werkelijkheid als hoofddoel van het
onderwijs fungeert. Terwijl dit hoofddoel tocb.
nietwaar, een ander behoorde te zijn?
Mij werd dezer dagen door een anderen on
derwijsman met een helderen kijk en een
onafhankelijke- mening gezegd' „Ze staan
nog steeds op het uiU' H°ndei Kennis is
Macht-s'"- t. r-T zit de kern-fout,"
Het is dit aar '<jke onderwerp, dat ik
voor een volgend ai kei
reserveer.
R. P.
HITLER NAAR ROME. Het vertrek van den Führer van het Anhalter Station
in Berlijn. Behalve den Führer ziet men op de foto o.a. Goering. Hess en een
aantal leden van de Italiaansche kolonie.
TEGEN KERMIS TIJDENS DE
SPORTWEEK.
Een adres der Middenstaiids-
centrale.
Dezer dagen vergaderde het dagelijksch be
stuur van de Middenstandscentrale voor
Haarlem en omliggende gemeenten.
De uitvoering van diverse besluiten van de
gehouden jaarvergadering werden o.m. behan
deld. Voor een benoeming als examinator bij
het examen voor het Middenstandsdiploma in
1938 werden twee candidaten aangewezen.
Besloten werd een adres te richten tot het
Gemeentebestuur van Haarlem, om in het be
lang van den Middenstand afwijzend te be
schikken op een verzoek van een exploitant
van kermisvermakelijkheden, om gedurende
de sportweek in Mei kermisvermakelijkheden
te organiseeren.
Zoo spoedig mogelijk zal een vergadering
worden belegd met de Contact-commissie.
Dronken man uit café verwijderd.
Op twee plaatsen het rechterbeen gebroken.
Maandagavond half acht werd de hulp der
politie ingeroepen, omdat er bij een café op
de Amsterdamsche Vaart een vechtpartij
Plaats zou hebben. Het bleek dat een 37-jarige
haringventer, die dronken was. geruimen tijd
ir. dit café vertoefd had. Toen hem niet meer
I getapt werd. begon hij op te spelen, waarbij
hij tot handtastelijkheden tegen de vrouw
van den caféhouder overging. Herhaaldelijk
werd aan den man verzocht zich te verwijde
ren, maar hij .wenschte niet heen te gaan.
Tenslotte heef" een 39-jarige slager hem op
verzoek van de caféhoudster uit het café ver
wijderd. Toen hij naar buiten geduwd werd,
struikelde hij, waardoor hij viel. met het ern
stige gevolg, dat zijti rechterbeen op twee
plaatsen brak. Door leden van den Ongevallen-
dienst werd hij voorloopig verbonden, waarna
hij per ziekenauto naar het Sint Elisabeth"
Gasthuis werd vervoerd.
De politie heeft tegen den slager proces
verbaal opgemaakt wegens zwaar lichamelijk
letsel door schuld.