Haarlem's Dagblad
TWEE ZWERVERS DOOR
N.Z.H.T.M GEDOOD.
Noodlottig ongeluk bij de Vinkebrug.
ZES WONINGEN
en een schuur door
brand vernield.
Frankrijk's militaire en
economische positie.
Millioenen turven door veenbrand
verteerd.
Draaihartigheid.
Z.H.P. BEHANGSELS
bent U modern?
h. m. bakker
Onze Buitenlandsche
Nieuwsdiensten.
Het belangrijkste
55e Jaar<ran£ï No. 16830
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven cn Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Croote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38310.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 4 Mei 1938
Abonnementen per week f0.25. p. niaand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regel.
Regelabonnemenutarieven op aanvraag.
Vraag ea aanbod 1-4 regel» f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentje* sie rubriek.
Nog vlak voor de tram
overgestoken.
Gisteravond omstreeks zes uur heeft
zich op den weg HaarlemAmster
dam bij de Vinkebrug een ernstig
ongeluk voorgedaan, waarbij twee
personen om het leven zijn ge
komen.
Twee zwervers, die ter hoogte van
de Vinkebrug den rijweg en ver
volgens de trambaan wilden over
steken,, werden door een tramwagen
van de N.Z.H.T.M., welke uit de rich
ting Halfweg kwam, gegrepen, een
eindweegs meegesleurd en deerlijk
verminkt naast de trambaan gewor
pen.
De geneesheer Kuipers uit Haarlem, die
kort na het ongeluk ter plaatse verscheen,
kon slechts bij beiden den dood constateeren.
De stoffelijke overschotten zijn naar de Ma-
riastichting te Haarlem overgebracht. De
slachtoffers waren resp. 60 en 76 Jaar oud,
en verkeerden vermoedelijk onder den invloed
van drank. De trambestuurder zag de
twee zwervers reeds langs de baan staan,
doch hij veronderstelde, dat zij zouden wach
ten totdat de tram voorbij was en vermoedde
niet dat zij, toen de tram nog maar een kor
ten afstand van de zwervers verwijderd was,
plotseling in de richting van de Vinkebrug
de trambaan zouden oversteken.
Het tramverkeer ondervond slechts korten
tijd eenige vertraging.
Vaticaaii erkent de regeeriug-
Franco de jure.
Zaakgelastigde te Burgos tot nuntius verheven
BURGOS, 4 Mei. De minister van
buitenlandsche zaken, Jordana, deelde
gisteren tijdens een kabinetszitting
mede, dat het Vaticaan den zaakge
lastigde te Burgos tot nuntius had
verheven. Dit beteekent, dat het Vati
caan de regeering-Franco de jure er
kent. (United Press).
Hevige wind ivakkerde
vuur sterk aan.
Brandweer van Roelof-
arendsveen stond
machteloos.
DOOR een brand, welke
hedennacht ontstaan is
in de schuur van den
groentenzouter J. Huigsloot aan
den Dorpsweg te Roelofarends-
veen, zijn, behalve de schuur,
zes arbeiderswoningen in de
asch gelegd. Een zevende
brandde gedeeltelijk uit. De
aanzienlijke schade wordt voor
een zeer groot deel door ver
zekering gedekt.
Het vuur werd ontdekt door buren, die de
brandweer waarschuwden. De brand nam
echter aangewakkerd door den hevigen
wind, zoo grooten omvang aan, dat men de
hulp moest inroepen van de brandweer te
Leiden.
Met alle kracht bestreed men het vuur. dat
intusschen was overgeslagen naar een com
plex van zeven kleine arbeiderswoningen, die
achter het hotel „De Vier Heemskinderen",
stonden en die bewoond werden door de fa
milies G. Huigsloot, B. Hoogenboom. G. van
Zanten. J. van Klink, de weduwe Van der
Meer. de weduwe T. Boerman en T. H. van
gerven.
De bewoners moesten in allerijl hun huisjes
verlaten. Zij vonden bij omwonenden onder
dak.
Het vuur woedde zoo hevig, dat de
brandweer niet kon voorkomen, dat
zes huisjes geheel afbrandden. Het
zevende brandde slechts gedeeltelijk
uit, maar kreeg veel waterschade. De
schuur, waarin de brand is ontstaan,
werd eveneens een prooi der vlam
men. Het huis van den heer J. Huig
sloot is echter gespaard gebleven.
Om zeven uur was men den brand meester
en kon men met de nablussching beginnen.
Behalve mej. Boerman, waren alle bewo
ners verzekerd De schade is aanzienlijk. De
brand is vermoedelijk ontstaan door kort
sluiting.
Een der bewoonsters is tijdens den brand
«evallen, waardoor zij een. arm brak.
Derde plaats in de kapitaalbezittende
landen der wereld.
Op twee na de grootste
goudreserve.
PARIJS, 3 Mei. De berichten, die den laat-
sten tijd de ronde doen, en die ervan spreken,
dat Frankrijk's bronnen in eigen land en daar
buiten reden tot ernstige ongerustheid zou
den geven, moet men, na beschouwing van de
feiten, als alarmeerend en ongegrond aan
merken.
Integendeel. Frankrijk's weermacht is on
metelijk veel grooter dan voor den oorlog en
neutrale deskundigen zijn het er dan ook over
eens, dat als het evenwicht in Europa ver
stoord is, dit is geschied doordat de militaire
macht van Duitschland en Italië zich zoo
buitensporig ontwikkeld heeft.
Andere en eigenlijk secundaire omstandig
heden hebben den indruk gewekt, dat
Frankrijk aan den rand van een bankroet
staat tengevolge van politieken strijd en so
ciale spanningen, Er zijn echter redenen ge
noeg om de toekomst van Frankrijk rooskleurig
te achten:
1. Zoowel Winston Churchill als Hore Be-
lisha hebben 't Duidelijk gezegd: Frankrijk be
schikt over het beste leger, althans kwalita
tief. Men denke hierbij aan het feit, dat 650.000
man steeds onder de wapenen zijn, dat deFran-
sche munitiedepots ondanks de voortdurende
moeilijkheden met de arbeidersorganisaties
fabelachtig groot moeten zijn en dat de artil
lerie en mitrailleurindustrie volkomen voldoen
de werkt. Slechts het feit, dat Frankrijk niet
de groote trom roert heeft den indruk geves
tigd, dat het over een weermacht beschikt,
die tegenover die van zijn naburen niets heeft
in te brengen.
2.„De Fransche vloot is de vierde ter wereld
(na Engeland, de Vereenigde Staten cn Japan).
3. De sterkte van de luchtmacht blijkt uit de
verleden jaar door Pierre Cot afgelegde ver
klaring, waarbij hij melding maakte van een
program van 1500 vliegtuigen, dat uitgevoerd
zou worden, bij een evengroot aantal reserve-
vliegtuigen.
4. Frankrijk neemt in de rangorde der ka
pitaal bezittende landen de derde plaats
in na Engeland en de Vereenigde Staten.
5. Frankrijk heeft op twee (Vereenigde Sta
ten en Engeland) na de grootste goudreserve,
6. Frankrijk heeft na Engeland het grootste
koloniale bezit.
Een der belangrijkste factoren, waarom de
economische toestand aanzienlijk gunstiger
geacht moet worden dan met den schijn over
eenkomt is, dat werkeloosheid nimmer een
omvang heeft aangenomen van zoo groote
beteekenis als elders.
Onderproductie.
Een der grootste problemen voor Franrijk is
mei-waardig feit in deze dagen de onder
productie. Volgens de werkgevers is dit te
wijten aan de nieuwe sociale wetgeving,
waaraan het land zich uiteraard nog niet
heeft aangepast, vooral is dit het geval met
de veertig urige werkweek.
Frankrijk is een der productiefste landen.
Het is ongetwijfeld een der vruchtbaarste lan
den en zoo kan men er op vertrouwen, dat het
voedselprobleem er, in oorlog al evenmin als
m vredestijd, niet bestaat.
Veelal hoort men opmerken, dat de ad
ministratieve structuur van het land veel te
wenschen overlaat en met name de laatste
jaren achteruit gegaan zou zijn. Dit moet
echter ontkend worden. De administratieve
organisatie, is de meest gecentraliseerde ter
wereld. Het systeem, zooals het eigenlijk door
Napoleon ontworpen is, heeft een en een
kwart eeuw weerstaan, door alle wisselende
régimes heen. En men kan eerder zeggen,
dat het gebleken is, een van Frankrijk's sterk
ste zijden te wezen dan het tegendeel.
(United Press).
(Nadruk verboden).
De
nieuwe Haarlemsclie
conversieleening.
Weer een belangrijke besparing van rente.
De Haarlemsche gemeenteraad heeft Dins
dagmiddag in een spoedeischende verandering
besloten tot het aangaan van een geldleening
van f 13.193.000. De rente bedraagt over de
eerste 10 jaar Z% en daarna 3''2%. De leening
die door een Bank is overgenomen zal binnen
kort aan de markt gebracht worden.
Door deze nieuwe leening kan Haarlem
weer eenige oudere leeningen die meer rente
moeten opbrengen converteeren. Er is een
groote leening van 4% die nu wordt afgelost
en eenige kleine leeningen van 4 14"/,.
Dit geeft voor de gemeente weer een belang
rijke besparing aan rente Niet gerekend de
emissie-kosten (die over 10 laar verdeeld wor
den)
geeft deze nieuwe leening over de
eerste 10 jaar dus een rentebesparing
van een kleine llA ton ver iaar Na die
10 jaar vermindert het voordeel met
ongeveer de helft, loant dan stijgt de
rente weer met Vz%.
De jonge Koningin van Albanië heeft de modedictators reeds geïnspireerd tot
navolging. Men vergelijke links: de Koningin bij een troepenparade rechts
mannequins bij de rennen te Longchamps.
Honderden hectaren staan te Vriezenveen in brand.
Fabriek en huizenblok
behouden gebleven.
Houten woning door het vuur
verwoest.
Dinsdagnamiddag is een groote
veenbrand uitgebroken in de buurt
schap Bruine Haar te Vriezenveen.
Het eerst werd het vuur ontdekt in
de groote ontginning van P. Leenders
die vermoedde, dat het vuur in een
veencomplex op Duitsch grondgebied
was ontstaan. Door den ongunstigen
Zuid-Oostenwind Leeft het vuur zich
in weinige oogenblikken tot over een
zeer groote lengte enkele honder
den HA. verspreid. Op sommige
plaatsen bereikten de vlammen een
hoogte van twintig meter.
De gealarmeerde brandweer van Vriezen
veen verscheen met twee motorpuiten ter
plaatse, doch kon wegens gebrek aan water
en de ongunstige ligginge van het terrein
zeer weinig uitrichten.
Een tweede brand te
Yriezenveensche Wijk.
Twaalf hoopen turf, toébehoorende aan
de firma Terwindt Arntzveen, zijn in vlam
men opgegaan. Hiermede zijn zes millioen
turven verloren gegaan. Ettelijke duizenden
turven van kleine verveners stonden heden
avond nog in brand. De brandweer kon het
gevaar, dat de turfstrooiselfabriek van de
firma Terwindt Arntzveen bedreigde afwen
den. Een gunstige factor was Dinsdagavond
ook dat de windkracht aanmerkelijk is ver
zwakt.
In den laten middag is door tot nu
toe onbekende oorzaak, doch geheel
Nationalistische artillerie bestookt
Madrid.
Veertig a vijftig dooden en vele
gewonden.
Republikeinen blazen een door Franco bezet
ziekenhuis op.
MADRID 4 Mei. Gisterenavond
heeft nationalistische artillerie plot
seling een aanval op de stad gedaan.
Het aantal dooden wordt op 40 tot 50
geschat, vele gewonden werden ge
teld. Sedert 5 maanden was de stad
niet aan zoo'n hevig bombardement
blootgesteld.
Om 10 uur 's avonds, terwijl er een hevig
onweer boven Madrid woedde, begon de aan
val. Granaten sloegen met tusschenpoozen
van slechts enkele minuten voornamelijk in
het centrum en het Westen der stad in. Ook
in de veiligheidszone sloegen de granaten in.
Generaal Miaja's artillerie beantwoordde on
middellijk den aanval en 70 minuten lang
was de stad van het doffe gedreun van het
afweergeschut, de bommen en rollenden
donder vervuld terwijl regen in stroomen
neerviel. Op vele plaatsen brak brand uit.
doch brandweer en regen waren de branden
spoedig meester. Men neemt aan. d^t het
bombardement het Nationalistische ant
woord is op het succes der republikeinen
Het door de Franeot.roenen in de
universiteitsstad bezetteen versterkte
ziekenhuis werd door mijnen opge
blazen. Onmiddellijk daarna grepen
republikeinen aan en bezetten hel
ziekenhuis.
f United Press)
onafhankelijk van den brand te
Bruine Haar, een tweede veenbrand
ontstaan te Vriezenveensche-Wijk en
Westerhaar. Ook daarheen werden
in allerijl brandspuiten gedirigeerd,
waarmede uitbreiding van het vuur
kon worden tegengegaan.
Een complex van veertig woningen heeft
eenigen tijd groot gevaar geloopen, door den
brand te worden aangetast, doch dit kon
worden bezworen. Wel is een huiten huisje,
waarin een veenarbeider met vrouw en vijf
kinderen woonde, in de asch gelegd. De uit
gestrekte vlammenzee leverde in de avond
uren een fantastischen aanblik op, waardoor
duizenden op de been werden gebracht. De
branden gaan met een hevige rookontwik
keling gepaard. De burgemeester van Vrie
zenveen, de heer A. P. F. A. J, Albarda en
wethouder A. Bakhuis, waren voortdurend
op het terrein van den brand aanwezig.
Vermoedelijk zal de blussching enkele
dagen in beslag nemen.
(Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland stellen aan Provinciale
Staten voor een subsidie van f 400
te verleenen ten behoeve van het
onderzoek inzake de bestrijding
van draaihartigheid m de kool.)
Nu heb ik jarenlang gezeten
Op harde banken in de school.
'k Heb over boeken zitten zweeten,
'k Heb veel geleerd en veel vergeten,
Maar één ding heb ik nooit geweten:
Wat is draaihartigheid van kool?
Daar wordt aan Provinciale Staten
Vierhonderd gulden voorgesteld,
Om eens te onderzoeken laten,
Hoe men dit kwaad in zulke mate
Bestrijden kan, dat het zal baten,
Geen apenkooi dus, met dat geld.
Hoe is dan kool hier wel te lezen.
Geen steenkool, die is al te zwart,
Savoye. rooie, kan 't niet wezen,
Die kan men, hartloos, niet genezen,
Ook boerenkool niet, d'onvolprezen.
Maar bloemkool; bloemkool heeft een hart.
Ei- valt dus spoedig te verwachten.
Dat voor de bloemkool heel wat zwaait,
Wanneer men met vereende krachten.
Deskundig naar het doel zal trachten,
Dat wij haar weder kunnen achten.
Omdat haar hart niet langer draait.
Ik ben bereid het te waardeeren,
Wanneer dit werk verloopt naar wensch,
Maar zou men 't dan niet eens probeeren.
Door ook wat guldens te voteeren
Met hooger doel nog: het cureeren
Van de draaihartigheid in mensch?
P. GASUS.
ANEGANG 28 - TELEFOON 18800
STEEDS HET NIEUWSTE
(Adv. Ingez. Med.)
Ceen rente op Oostenrijksche
obligaties.
De Stock Exchange heeft bericht ontvangen
gen, dat de op 1 Mei vervallen rente op
4.310.000 dollar 6 pet. obligaties der stad
Weenen en 2.379.000 dollar 7y2 pet obligaties
ten laste van het electriciteitsbedrijf in
Tirol niet betaald wordt.
Dit is de eerste stap. welke Duitsch
land heeft gedaan met betrekking
tof leeningen ten bedrage van bijna
lb millioen dollars, verstrekt zijn aan
Oostenrijksche provinciies, gemeen
ten en ondernemingen.
Het woord is aan
Gustave Ie Bon:
De plaats van een mensch
in het leven wordt bepaald
niet door wat hij weet, maar
door wat hij ivil en wat hij
kan.
bakker heeft exclusieve be
hangsels tegen lage prijzen.
GEN. CRON3ESTRAAT 135 TELEFOON 11637
Vertrouwde vakkundige behangers beschikbaar
(Adv. Ingez. Med.)
Het verheugt ons, onze lezers te kunnen
mededeelen dat wij een belangrijke uitbrei
ding aan onze buitenlandsche nieuwsvoor
ziening gegeven hebben door een contract te
sluiten met de te New-York gevestigde en in
de geheele wereld werkende United Press-
Associations. De dagelijksche nieuwsdienst
van dit internationale persagentschap, dat
over tal van voortreffelijke correspondenten
en speciale medewerkers beschikt, zal dus als
toevoeging komen bij de diensten van de z.g.
gealliëerde pêrsbureaux, die ons geregeld via
het A.N.P. verstrekt worden. Tot de gealliëer
de persbureaux behooren o.a. Reuter. Havas,
het Deutsche Nachrichten Büro. Bclga, de
Italiaansche, Zwitsersohe, Zweedsche voor
naamste persbureaux en nog vele andere.
In dit nummer vindt men reeds verschei
dene belangrijke berichten van de United
Press.
Slechts een klein aantal dagbladen in Ne
derland is bij de United Press aangesloten.
Wij hebben gemeend ons daarbij te moeten
voegen met volkomen handhaving van de
groote aandacht, die wij als plaatselijk blad
aan het nieuws en de belangen van dit dis
trict en ook aan alle andere rubrieken blij
ven geven omdat de zeer groote en be
grijpelijke belangstelling voor de belangrijke
gebeurtenissen in het buitenland deze uit
breiding van den inhoud van ons blad volko
men wettigt. In het algemeen hebben niet
alleen radio en bioscoop maar ook en vooral
de dagbladen er toe bijgedragen dat in de
laatste tientallen jaren de sfeer der belang
stelling van het groote publiek zich ontzag
lijk verruimd heeft. De crisis van 1929 en de
daarop gevolgde reeks jaren van economische
malaise en politieke moeilijkheden hebben
het besef doen groeien dat vooral voor een
klein land als het onze. met zeer groote bui
tenlandsche belangen, de wereldgebeurtenis
sen van diepe beteekenis en vaak van beslis-
senden invloed zijn.
Ze zoo volledig mogelijk te berichten en te
verklaren behoort dus tot de aangewezen
taak van uw dagblad, dat door deze nieuws-
uitbreiding in voorlichtings-waarde voor u
zal stijgen.
DE TURKSCHE KAPPERSBEDIENDEN
ONTSTEMD.
Onder de kappersbedienden te Istanboul
heerscht groote ontevredenheid aangezien het
hun niet meer zal zijn toegestaan kleeren
van de klanten af te borstelen en zoodoende
een fooi in ontvangst te nemen. Het gemeen
tebestuur van Istanboul heeft n.l. dit af
borstelen verboden op grond van het feit, dat
het zeer onhygiënisch is om op deze wijze
stof en de microben te vergaren.
HEDEN: 12 PAGINA'S
pag.
Dinsdagavond zijn bij de Vinkebrug twee
zwervers door de N. Z. H. T. M. aangere
den en gedood. 1
Bij een veenbrand te Vriezenveen zijn mil
lioenen turven verloren gegaan. 1
De Posterijen stellen nieuwe postrijtuigen
in dienst. 3
De Eerste Kamer houdt zich met de spelling
bezig. 3
Tegen een ex-wethouder van Sehagen is
wegens hulpverleening bij valsche be
lastingaangifte een jaar gevangenisstraf
geëischt. 3
Rome heeft Hitier een grootsche ontvangst
bereid. 4
Londen is niet verontrust door de Italiaan
sche reis van den Führer. 4
Prof. dr. J. H. Thiel is tot lid der Kon. Aca
demie van wetenschappen benoemd. 6
De Provinciale rekening 1936 wijst een
overschot van bijna anderhalf millioen
aan. 7
ARTIKELEN, ENZ.
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Jhr. dr. B. de Jong van Beek cn Donk:
Butler's heengaan als directeur van het
Internationale Arbeidsbureau.
H. D. Vertelling: De huwclijkscandidaat.
K. de Jong over; De Fidcele Boer. 7
